Protocol Medisch Handelen & Medicijnverstrekking op het Johannes Fontanus College
Protocol Medisch handelen en medicijnverstrekking in het VO | 2014 1
INLEIDING BELANGRIJKE AANDACHTSPUNTEN In dit protocol wordt een onderscheid gemaakt tussen ‘medisch handelen’ in het algemeen en ‘voorbehouden handelen’. Voorbehouden handelingen zijn medische handelingen die onaanvaardbare risico's voor de gezondheid van een patiënt met zich meebrengen als ze door een ondeskundige worden uitgevoerd. Wie deze handelingen mogen uitvoeren, staat in de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG). De drie te onderscheiden situaties zijn:
Een leerling wordt ziek op school;
het verstrekken van medicijnen op verzoek;
Het verrichten van voorbehouden (medisch) handelen
De eerste situatie laat de school geen keus. Een leerling wordt ziek of krijgt een ongeluk en de school of bijvoorbeeld de docent moet direct bepalen hoe er gehandeld moet worden. Bij de tweede en de derde situatie kiest een school of zij wel of geen medewerking verleent aan het geven van medicijnen of het uitvoeren van een voorbehouden medische handeling. Het Johannes Fontanus College (JFC) heeft ervoor gekozen slechts in bijzondere gevallen medicijnen te verstrekken op verzoek en haar personeel geen voorbehouden medische handelingen te laten verrichten. Het volgende is in beide situaties van juridisch belang: 1. leerlingen van 12 tot 16 jaar oud moeten, naast hun ouders, zelf toestemming geven. Het gaat dan om een zogenaamde dubbele toestemming. De afspraken hieromtrent moeten schriftelijk vastgelegd worden; 2. leerlingen vanaf 16 jaar oud beslissen zelf over hun behandeling en geven daar ook toestemming voor. Voor de wet worden zij het zelfde behandeld als een volwassene. Ouders kunnen daardoor niet zonder meer benaderd worden. Ook in deze situatie moeten de afspraken op schrift vastgelegd worden. In het hiernavolgende worden de genoemde onderdelen beschreven. In de bijlagen vindt u het bijbehorende toestemmingsformulier. Ten behoeve van de leesbaarheid schrijven we in de hij-vorm en spreken we over ouders waarmee we zowel ouder(s) als verzorger(s) bedoelen.
Protocol Medisch handelen en medicijnverstrekking in het VO | 2014 2
1. EEN KIND WORDT ZIEK OP SCHOOL Regelmatig komt een leerling ’s morgens gezond op school en krijgt tijdens de schooluren last van bijvoorbeeld misselijkheid, hoofd- of buikpijn. Ook kan hij door een insect geprikt worden. Het JFC zal in deze gevallen terughoudend optreden in het verstrekken van medicijnen als paracetamol of Azaron. Leerlingen dienen zelf zoveel mogelijk zelf medicijnen als paracetamol bij zich te hebben. Mochten ouders tegen het verstrekken van dit soort medicatie zijn, dan dienen zij de school hiervan in kennis te stellen. Bij twijfel zal de school in contact met ouders treden. In een situatie van ziek worden op school gaat de leerling meestal naar huis. In de meeste gevallen zal een leerling zelfstandig naar huis kunnen, tenzij er sprake is van heftige symptomen, of als er al bepaalde instructies of aanwijzingen vooraf bekend zijn bij betreffende leerling. De ouders van de leerlingen worden bij ziekte van hun kind gebeld. Leerlingen worden niet naar huis gestuurd of gebracht als daar geen toezicht van een volwassene is. De leerling of ouders dienen zelf naar school te bellen bij thuiskomst. Bij twijfel raadplegen wij altijd een arts.
Protocol Medisch handelen en medicijnverstrekking in het VO | 2014 3
2. HET VERSTREKKEN VAN MEDICIJNEN OP VERZOEK Leerlingen krijgen soms medicijnen of andere middelen voorgeschreven die zij een aantal malen per dag moeten gebruiken, dus ook tijdens schooluren. Te denken valt bijvoorbeeld aan pufjes voor astma, insuline bij diabetes, antibiotica of zetpillen bij toevallen. Meestal redden leerlingen in het voortgezet onderwijs zich hier zelf mee. Soms vragen ouders aan de school of een personeelslid deze middelen wil verstrekken. In bijzondere gevallen zullen wij dit doen. In dit soort situatie vragen wij wel toestemming van ouders en leerling. (zie bijlage) Vervolgens zullen wij de ouders vragen toezicht te houden op het gebruik en de houdbaarheidsdatum van de betreffende medicatie. Contactpersoon op het Johannes Fontanus College is Dhr W van de Pol. Mocht de situatie zich voordoen dat een leerling niet goed op een medicijn reageert of dat er onverhoopt toch een fout gemaakt wordt bij de toediening van een medicijn, dan bellen wij direct met de huisarts of specialist in het ziekenhuis. Bij een ernstige situatie bellen wij direct het landelijk alarmnummer 112.
Protocol Medisch handelen en medicijnverstrekking in het VO | 2014 4
3. (VOORBEHOUDEN) MEDISCHE HANDELINGEN Het is van groot belang dat een langdurig zieke leerling, een leerling met een chronische ziekte of een leerling met een bepaalde handicap zoveel mogelijk gewoon naar school gaat. De leerling heeft contact met leeftijdgenoten, neemt deel aan het normale leven van een schoolkind en wordt daardoor niet de hele dag herinnerd aan zijn ziekte of handicap.
VOORBEHOUDEN MEDISCHE HANDELINGEN In hoog uitzonderlijke gevallen zullen ouders aan schoolleiding en -personeel vragen handelingen te verrichten die vallen onder voorbehouden medisch handelen. Dit zijn handelingen die normaliter enkel door een bevoegd arts worden uitgevoerd. Te denken valt daarbij aan het geven van sondevoeding of het meten van de bloedsuikerspiegel bij diabeten door middel van een vingerprikje. In zijn algemeenheid worden deze handelingen door de leerling zelf, zijn ouders, de arts of de Thuiszorg op school verricht. In zeer uitzonderlijke situaties, vooral als er sprake is van een situatie die al langer bestaat, wordt door de ouders en/of leerling wel eens een beroep op de schoolleiding en het schoolpersoneel gedaan. Het JFC heeft er voor gekozen haar personeel geen (voorbehouden) medische handelingen te laten verrichten. Toch kan er zich een levensgevaarlijke situatie voordoen waarbij onmiddellijk optreden gewenst is. Mocht zich onverhoopt ten gevolge van een medische handeling een calamiteit voordoen, dan stellen wij ons direct in verbinding met de huisarts en/of specialist van de leerling of bellen112.
Protocol Medisch handelen en medicijnverstrekking in het VO | 2014 5
BIJLAGE : HET VERSTREKKEN VAN MEDICIJNEN OP VERZOEK
Protocol Medisch handelen en medicijnverstrekking in het VO | 2014 6
Toestemmingsformulier Voor het toedienen van de hieronder omschreven medicijn(en) aan: Naam (leerling): Geboortedatum: Adres: Postcode / woonplaats:
Zoon / dochter van: (Naam ouder(s) / verzorger(s) Telefoon thuis: Telefoon werk: Naam huisarts: Telefoon: Naam specialist: Telefoon:
De medicijnen zijn nodig voor onderstaande ziekte(s):
Naam van het medicijn:
Medicijn dient dagelijks te worden toegediend op onderstaande tijden: Uur
Uur
Uur
Uur
Protocol Medisch handelen en medicijnverstrekking in het VO | 2014 7
Medicijn(en) mogen alleen worden toegediend in de volgende situatie(s):
Dosering van het medicijn:
Wijze van toediening:
Wijze van bewaren:
Controle op vervaldatum wordt door ouders gedaan. Zij zorgen ook voor voldoende voorraad.
Ondergetekenden, leerling en ouder/verzorger van genoemde leerling, geven hiermee aan de school, c.q. het hieronder genoemde schoolpersoneelslid dat daarvoor een medicijninstructie heeft gehad, toestemming voor het toedienen van de bovengenoemde medicijnen: Naam leerling: Naam ouder/verzorger: Plaats: Datum: Handtekening leerling:
Handtekening ouder/verzorger:
Protocol Medisch handelen en medicijnverstrekking in het VO | 2014 8
MEDICIJNINSTRUCTIE
Er is instructie gegeven over het toedienen van de medicijnen op:
Op (datum)
Door (naam):
Functie:
Van (instelling):
Aan:
Functie(s):
Van(naam + plaats school):
Protocol Medisch handelen en medicijnverstrekking in het VO | 2014 9
BIJLAGE : RICHTLIJNEN HOE TE HANDELEN BIJ EEN CALAMITEIT:
Laat de leerling niet alleen. Probeer rustig te blijven. Observeer de leerling goed en probeer hem gerust te stellen.
Waarschuw een volwassene of laat één van de andere leerlingen een volwassene ophalen waarbij u duidelijk instrueert wat de leerling tegen de volwassene moet zeggen.
Bel direct de huisarts en/of de specialist van de leerling.
Bel bij een ernstige situatie direct het landelijk alarmnummer 112.
Geef aan naar aanleiding van welk medicijn of “medische” handeling de calamiteit zich heeft voorgedaan, indien van toepassing.
Zorg ervoor dat u alle relevante gegevens van de leerling bij de hand hebt of laat ze direct door iemand opzoeken, zoals: - Naam van de leerling - Geboortedatum - Adres - Telefoonnummer van ouders en/of een andere, door de ouders aangewezen, persoon - Naam + telefoonnummer van huisarts/specialist - Ziektebeeld waarvoor medicijnen of medische handeling nodig zijn.
Bel de ouders (bij geen gehoor: een andere, door de ouders aangewezen persoon). - Leg duidelijk uit wat er gebeurd is. - Vertel, indien bekend, wat de arts heeft gedaan/gezegd. In geval van opname: geef door naar welk ziekenhuis de leerling is gegaan.
Protocol Medisch handelen en medicijnverstrekking in het VO | 2014 10