PROJECTERINGS- EN INSTALLATIEHANDBOEK WARMTEPOMPEN VOOR VERWARMING EN WARMWATERBEREIDING Een interactieve online-planner vindt u onder: www.dimplex.de/professional/online-planer
e actuele versie van de planningshandleiding staat D als pdf-bestand onder www.dimplex.de/downloads
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave Inhoudsopgave.........................................................................................................................................................1 Waarom een warmtepomp? ....................................................................................................................................7 Termen ......................................................................................................................................................................7 Literatuurverwijzing .................................................................................................................................................9 Chemische symbolen ............................................................................................................................................10 Energie-inhoud van verschillende brandstoffen.................................................................................................10 Omrekentabellen ....................................................................................................................................................11 1 Selectie en dimensionering van warmtepompen...........................................................................................12 1.1 Dimensionering van bestaande verwarmingsinstallaties – warmtepompen voor de renovatiemarkt.............................................. 12 1.1.1 Warmtebehoefte van het te verwarmen huis......................................................................................................................... 12 1.1.2 Bepaling van de benodigde vertrektemperatuur.................................................................................................................... 12 1.1.3 Welke renovatiemaatregelen moeten voor energiebesparend gebruik van een warmtepomp genomen worden?............... 13 1.1.4 Selectie van de warmtebron (renovatie)................................................................................................................................ 14 1.2 Warmtepompen voor nieuwe installaties ........................................................................................................................................ 14 1.2.1 Bepaling van de warmtebehoefte van het gebouw................................................................................................................ 14 1.2.2 Plannen van de vertrektemperatuur ...................................................................................................................................... 14 1.2.3 Selectie van de warmtebron .................................................................................................................................................. 14 1.3 Verhoogde vermogensbehoefte...................................................................................................................................................... 14 1.3.1 Spertijden van de elektriciteitsmaatschappij.......................................................................................................................... 14 1.3.2 Warmwaterbereiding ............................................................................................................................................................. 15 1.3.3 Zwembadwater-verwarming .................................................................................................................................................. 15 1.3.4 Bepaling van het warmtepompvermogen .............................................................................................................................. 16
2
Lucht/water-warmtepomp ...............................................................................................................................20
2.1 Lucht als warmtebron...................................................................................................................................................................... 20 2.2 Lucht/water-warmtepomp voor plaatsing binnen ............................................................................................................................ 20 2.2.1 Vereisten van de opstellingsruimte........................................................................................................................................ 20 2.2.2 Luchtinlaat of -uitlaat via lichtkokers...................................................................................................................................... 21 2.2.3 Regenwering voor warmtepompen........................................................................................................................................ 21 2.2.4 Muuropeningen isoleren ........................................................................................................................................................ 21 2.2.5 Compacte lucht/water-warmtepomp voor opstelling binnen.................................................................................................. 22 2.2.6 Luchtkanaal-slangset voor lucht/water-warmtepompen (opstelling binnen).......................................................................... 23 2.2.7 GVB-luchtkanalen voor lucht/water-warmtepompen (opstelling binnen)............................................................................... 23 2.3 Plannen van de luchtgeleiding ........................................................................................................................................................ 24 2.3.1 Hoogtematen bij gebruik van kanalen van glasvezelbeton ................................................................................................... 25 2.3.2 Installatie in een hoek............................................................................................................................................................ 26 2.3.3 Opstelling aan een wand ....................................................................................................................................................... 27 2.4 Lucht/water-warmtepompen voor opstelling buiten......................................................................................................................... 27 2.5 Toestelgegevens lucht/water-warmtepompen voor opstelling binnen - 230V................................................................................. 29 2.5.1 Compacte warmtepompen lage temperatuur met luchtgeleiding om de hoek LIK 8ME........................................................ 29 2.5.2 Warmtepompen lage temperatuur met horizontale luchtgeleiding LI 11ME.......................................................................... 30 2.6 Toestelgegevens lucht/water-warmtepompen voor opstelling binnen - 400V................................................................................. 31 2.6.1 Warmtepompen lage temperatuur met luchtgeleiding om de hoek LIK 8TE ......................................................................... 31 2.6.2 Compacte middentemperatuur-warmtepompen met luchtgeleiding om de hoek LIKI 14TE ................................................. 32 2.6.3 Warmtepompen lage temperatuur met luchtgeleiding om de hoekLI 9TE ............................................................................ 33 2.6.4 Warmtepompen lage temperatuur met horizontale luchtgeleiding LI 11TE tot LI 16TE ........................................................ 34 2.6.5 Warmtepompen lage temperatuur met 2 compressors LI 20TE tot LI 28TE ......................................................................... 35 2.6.6 Warmtepompen hoge temperatuur met 2 compressors LIH 22TE tot LIH 26TE................................................................... 36 2.7 Toestelgegevens lucht/water-warmtepompen voor opstelling buiten - 230V.................................................................................. 37 2.7.1 Warmtepompen lage temperatuur LA 11MS tot LA 16MS .................................................................................................... 37 2.8 Toestelgegevens lucht/water-warmtepompen voor opstelling buiten - 400V.................................................................................. 38 2.8.1 Warmtepompen lage temperatuur LA 8AS............................................................................................................................ 38 2.8.2 Warmtepompen lage temperatuur LA 11AS tot LA 16AS ..................................................................................................... 39 2.8.3 Warmtepompen lage temperatuur met 2 compressors LA 20AS tot LA 28AS...................................................................... 40
www.dimplex.de
1
2.8.4 2.8.5 2.8.6 2.8.7 2.8.8
Warmtepompen lage temperatuur met 2 compressors LA 40AS.......................................................................................... 41 Middentemperatuur-warmtepompen LA 9PS........................................................................................................................ 42 Middentemperatuur-warmtepompen LA 11PS...................................................................................................................... 43 Middentemperatuur-warmtepompen met 2 compressors LA 17PS tot LA 26PS .................................................................. 44 Warmtepompen hoge temperatuurLA 22HS tot LA 26HS .................................................................................................... 45
2.9 Curves lucht/water-warmtepompen - 230V .................................................................................................................................... 46 2.9.1 Curves LIK 8ME .................................................................................................................................................................... 46 2.9.2 Curves LI 11ME / LA 11MS................................................................................................................................................... 47 2.9.3 Curves LA 16MS ................................................................................................................................................................... 48 2.10 Curves lucht/water-warmtepompen - 400V .................................................................................................................................... 49 2.10.1 Curves LIK 8TE / LI 9TE ....................................................................................................................................................... 49 2.10.2 Curves LIKI 14TE.................................................................................................................................................................. 50 2.10.3 Curves LA 8AS...................................................................................................................................................................... 51 2.10.4 Curves LI 11TE / LA 11AS .................................................................................................................................................... 52 2.10.5 Curves LI 16TE / LA 16AS .................................................................................................................................................... 53 2.10.6 Curves LI 20TE / LA 20AS .................................................................................................................................................... 54 2.10.7 Curves LI 24TE / LA 24AS .................................................................................................................................................... 55 2.10.8 Curves LI 28TE / LA 28AS .................................................................................................................................................... 56 2.10.9 Curves LA 40AS.................................................................................................................................................................... 57 2.10.10 Curves LA 9PS...................................................................................................................................................................... 58 2.10.11 Curves LA 11PS.................................................................................................................................................................... 59 2.10.12 Curves LA 17PS.................................................................................................................................................................... 60 2.10.13 Curves LA 22PS.................................................................................................................................................................... 61 2.10.14 Curves LA 26PS.................................................................................................................................................................... 62 2.10.15 Curves LIH 22TE / LA 22HS ................................................................................................................................................. 63 2.10.16 Curves LIH 26TE / LA 26HS ................................................................................................................................................. 64 2.11 Afmetingen lucht/water-warmtepompen ......................................................................................................................................... 65 2.11.1 Afmetingen LIK 8ME / LIK 8TE ............................................................................................................................................. 65 2.11.2 Afmetingen LIKI 14TE ........................................................................................................................................................... 67 2.11.3 Afmetingen LI 9TE ................................................................................................................................................................ 69 2.11.4 Afmetingen LI 11ME / LI 11TE .............................................................................................................................................. 70 2.11.5 Afmetingen LI 16TE .............................................................................................................................................................. 71 2.11.6 Afmetingen LI 20TE .............................................................................................................................................................. 72 2.11.7 Afmetingen LI 24TE / LI 28TE / LIH 22TE / LIH 26TE .......................................................................................................... 73 2.11.8 Afmetingen LA 8AS............................................................................................................................................................... 74 2.11.9 Afmetingen LA 11MS / LA 11AS ........................................................................................................................................... 75 2.11.10 Afmetingen LA 16MS / LA 16AS / LA 11PS.......................................................................................................................... 76 2.11.11 Afmetingen LA 20AS / LA 17PS............................................................................................................................................ 77 2.11.12 Afmetingen LA 24AS / LA 28AS / LA 22PS / LA 26PS ......................................................................................................... 78 2.11.13 Afmetingen LA 40AS............................................................................................................................................................. 79 2.11.14 Afmetingen LA 9PS............................................................................................................................................................... 80 2.11.15 Afmetingen LA 22HS / LA 26HS ........................................................................................................................................... 81 2.12 Geluidsemissies van de buiten opgestelde warmtepompen........................................................................................................... 82 2.13 Geluidsemissie LA 40AS ................................................................................................................................................................ 82
3 Grond/water-warmtepomp .............................................................................................................................. 83 3.1 Warmtebron grond.......................................................................................................................................................................... 83 3.1.1 Aanwijzingen voor het dimensioneren – warmtebron grond ................................................................................................. 83 3.1.2 Drogen na de bouw............................................................................................................................................................... 83 3.1.3 Glycolwater ........................................................................................................................................................................... 83 3.2 Aardcollector................................................................................................................................................................................... 85 3.2.1 Installatiediepte ..................................................................................................................................................................... 85 3.2.2 Legafstand ............................................................................................................................................................................ 85 3.2.3 Collectoroppervlakte en buislengte ....................................................................................................................................... 85 3.2.4 Legging ................................................................................................................................................................................. 86 3.2.5 Installatie van de glycolwaterkring ........................................................................................................................................ 86 3.2.6 Standaard dimensionering van aardcollectoren.................................................................................................................... 87 3.3 Aardsonden .................................................................................................................................................................................... 89 3.3.1 Dimensionering van aardsonden .......................................................................................................................................... 89 3.3.2 Aanleg van de sondenboringen ............................................................................................................................................ 90 3.3.3 Verdere warmtebroninstallaties voor de uitputting van aardwarmte ..................................................................................... 90 3.4 Absorbersystemen als warmtebron (indirecte uitputting van de lucht- resp. zonne-energie) ......................................................... 91 3.5 Toestelgegevens grond/water-warmtepompen - 230V................................................................................................................... 92 3.5.1 Lagetemperatuur-warmtepompen van compacte constructiewijze SIK 11ME tot SIK 16ME................................................ 92 3.5.2 Lagetemperatuur-warmtepompen van compacte constructiewijze SIKH 9ME ..................................................................... 93
2
Inhoudsopgave
3.5.3 3.5.4 3.5.5
Lagetemperatuur-warmtepompen SI 5ME tot SI 9ME........................................................................................................... 94 Lagetemperatuur-warmtepompen SI 11ME tot SI 14ME....................................................................................................... 95 Hogetemperatuur-warmtepompen SIH 6ME tot SIH 11ME................................................................................................... 96
3.6 Toestelgegevens grond/water-warmtepompen - 400V ................................................................................................................... 97 3.6.1 Lagetemperatuur-warmtepompen van compacte constructiewijze SIK 7TE tot SIK 14TE.................................................... 97 3.6.2 Hogetemperatuur-warmtepompen van compacte constructiewijze SIKH 6TE tot SIKH 9TE................................................ 98 3.6.3 Lagetemperatuur-warmtepompen SI 5TE tot SI 11TE .......................................................................................................... 99 3.6.4 Lagetemperatuur-warmtepompen SI 14TE tot SI 21TE ...................................................................................................... 100 3.6.5 Lagetemperatuur-warmtepompen SI 24TE tot SI 37TE ...................................................................................................... 101 3.6.6 Lagetemperatuur-warmtepompen SI 50TE tot SI 130TE .................................................................................................... 102 3.6.7 Hogetemperatuur-warmtepompenSIH 6TE tot SIH 11TE ................................................................................................... 103 3.6.8 Hogetemperatuur-warmtepompen SIH 20TE ...................................................................................................................... 104 3.6.9 Hogetemperatuur-warmtepompen SIH 40TE ...................................................................................................................... 105 3.7 Curves grond/water-warmtepompen - 230V ................................................................................................................................. 106 3.7.1 Curves SIK 11ME ................................................................................................................................................................ 106 3.7.2 Curves SIK 16ME ................................................................................................................................................................ 107 3.7.3 Curves SIKH 9ME ............................................................................................................................................................... 108 3.7.4 Curves SI 5ME .................................................................................................................................................................... 109 3.7.5 Curves SI 7ME .................................................................................................................................................................... 110 3.7.6 Curves SI 9ME .................................................................................................................................................................... 111 3.7.7 Curves SI 11ME .................................................................................................................................................................. 112 3.7.8 Curves SI 14ME .................................................................................................................................................................. 113 3.7.9 Curves SIH 6ME.................................................................................................................................................................. 114 3.7.10 Curves SIH 9ME.................................................................................................................................................................. 115 3.7.11 Curves SIH 11ME................................................................................................................................................................ 116 3.8 Curves grond/water-warmtepompen - 400V ................................................................................................................................. 117 3.8.1 Curves SIK 7TE................................................................................................................................................................... 117 3.8.2 Curves SIK 9TE................................................................................................................................................................... 118 3.8.3 Curves SIK 11TE................................................................................................................................................................. 119 3.8.4 Curves SIK 14TE................................................................................................................................................................. 120 3.8.5 Curves SIKH 6TE ................................................................................................................................................................ 121 3.8.6 Curves SIKH 9TE ................................................................................................................................................................ 122 3.8.7 Curves SI 5TE ..................................................................................................................................................................... 123 3.8.8 Curves SI 7TE ..................................................................................................................................................................... 124 3.8.9 Curves SI 9TE ..................................................................................................................................................................... 125 3.8.10 Curves SI 11TE ................................................................................................................................................................... 126 3.8.11 Curves SI 14TE ................................................................................................................................................................... 127 3.8.12 Curves SI 17TE ................................................................................................................................................................... 128 3.8.13 Curves SI 21TE ................................................................................................................................................................... 129 3.8.14 Curves SI 24TE ................................................................................................................................................................... 130 3.8.15 Curves SI 30TE ................................................................................................................................................................... 131 3.8.16 Curves SI 37TE ................................................................................................................................................................... 132 3.8.17 Curves SI 50TE ................................................................................................................................................................... 133 3.8.18 Curves SI 75TE ................................................................................................................................................................... 134 3.8.19 Curves SI 100TE ................................................................................................................................................................. 135 3.8.20 Curves SI 130TE ................................................................................................................................................................. 136 3.8.21 Curves SIH 6TE................................................................................................................................................................... 137 3.8.22 Curves SIH 9TE................................................................................................................................................................... 138 3.8.23 Curves SIH 11TE................................................................................................................................................................. 139 3.8.24 Curves SIH 20TE................................................................................................................................................................. 140 3.8.25 Curves SIH 40TE................................................................................................................................................................. 141 3.9 Afmetingen grond/water-warmtepompen ...................................................................................................................................... 142 3.9.1 Afmetingen SIK 11ME, SIK 16ME, SIKH 9ME, SIK 7TE, SIK 9TE, SIK 11TE, SIK 14TE, SIKH 6TE, SIKH 9TE............... 142 3.9.2 Afmetingen SI 5ME, SI 7ME, SI 9ME, SI 11ME, SI 14ME, SIH 6ME, SIH 9ME, SIH 11ME ............................................... 143 3.9.3 Afmetingen SI 5TE, SI 7TE, SI 9TE, SI 11TE, SI 14TE, SI 17TE, SIH 6TE, SIH 9TE, SIH 11TE....................................... 144 3.9.4 Afmetingen SI 21TE ............................................................................................................................................................ 145 3.9.5 Afmetingen SI 24TE en SI 37TE ......................................................................................................................................... 146 3.9.6 Afmetingen SI 30TE ............................................................................................................................................................ 147 3.9.7 Afmetingen SI 37TE ............................................................................................................................................................ 148 3.9.8 Afmetingen SI 50TE ........................................................................................................................................................... 149 3.9.9 Afmetingen SI 75TE ............................................................................................................................................................ 150 3.9.10 Afmetingen SI 100TE .......................................................................................................................................................... 151 3.9.11 Afmetingen SI 130TE .......................................................................................................................................................... 152 3.9.12 Afmetingen SIH 20TE.......................................................................................................................................................... 153 3.9.13 Afmetingen SIH 40TE.......................................................................................................................................................... 154
4 Water/water-warmtepomp ..............................................................................................................................155
www.dimplex.de
3
4.1 Warmtebron grondwater ............................................................................................................................................................... 155 4.2 Aan de waterkwaliteit gestelde eisen............................................................................................................................................ 156 4.3 Ontsluiten van de warmtebron...................................................................................................................................................... 157 4.3.1 Warmtebron grondwater ..................................................................................................................................................... 157 4.3.2 Uit koelwater afgegeven warmte als warmtebron ............................................................................................................... 158 4.4 Toestelgegevens water/water-warmtepompen - 230V ................................................................................................................. 159 4.5 Lagetemperatuur-warmtepompen WI 9ME tot WI 14ME.............................................................................................................. 159 4.6 Toestelgegevens water/water-warmtepompen - 400V ................................................................................................................. 160 4.6.1 Lagetemperatuur-warmtepompen WI 9TE tot WI 27TE...................................................................................................... 160 4.6.2 Warmtepompen lage temperatuur met 2 compressors WI 40CG tot WI 90CG .................................................................. 161 4.7 Curves water/water-warmtepompen - 230V ................................................................................................................................. 162 4.7.1 Curves WI 9ME ................................................................................................................................................................... 162 4.7.2 Curves WI 14ME ................................................................................................................................................................. 163 4.8 Curves water/water-warmtepompen - 400V ................................................................................................................................. 164 4.8.1 Curves WI 9TE.................................................................................................................................................................... 164 4.8.2 Curves WI 14TE.................................................................................................................................................................. 165 4.8.3 Curves WI 18TE.................................................................................................................................................................. 166 4.8.4 Curves WI 22TE.................................................................................................................................................................. 167 4.8.5 Curves WI 27TE.................................................................................................................................................................. 168 4.8.6 Curves WI 40CG ................................................................................................................................................................. 169 4.8.7 Curves WI 90CG ................................................................................................................................................................. 170 4.9 Afmetingen water/water-warmtepompen ...................................................................................................................................... 171 4.9.1 Afmetingen WI 9ME, WI 14ME, WI 9TE, WI 14TE, WI 18TE, WI 22TE en WI 27TE ......................................................... 171 4.9.2 Afmetingen WI 40CG .......................................................................................................................................................... 172 4.9.3 Afmetingen WI 90CG .......................................................................................................................................................... 172
5 Geluidsemissies van warmtepompen .......................................................................................................... 173 5.1 Structuurgeluid.............................................................................................................................................................................. 173 5.2 Luchtgeluid ................................................................................................................................................................................... 173 5.2.1 Geluidsdruk en geluidsvermogen........................................................................................................................................ 173 5.2.2 Emissie en immissie............................................................................................................................................................ 174 5.2.3 Uitbreiding van het geluid.................................................................................................................................................... 174
6 Warmwaterbereiding en ventilatie met warmtepompen............................................................................. 176 6.1 Warmwater-verwarming met de verwarmingswarmtepomp ......................................................................................................... 176 6.1.1 Aan de warmwateropslag gestelde eisen ........................................................................................................................... 176 6.1.2 Warmwateropslagvat voor verwarmingswarmtepompen .................................................................................................... 176 6.1.3 Bereikbare opslagtemperaturen.......................................................................................................................................... 178 6.1.4 Toestelgegevens design-warmwateropslag WWSP 229E.................................................................................................. 179 6.1.5 Toestelgegevens warmwateropslag WWSP 332 ................................................................................................................ 180 6.1.6 Toestelgegevens design-warmwateropslag WWSP 442E.................................................................................................. 181 6.1.7 Toestelgegevens warmwateropslag WWSP 880 ................................................................................................................ 182 6.1.8 Toestelgegevens warmwateropslag WWSP 900 ................................................................................................................ 183 6.1.9 Toestelgegevens combinatieopslag PWS 332.................................................................................................................... 184 6.1.10 Toestelgegevens combinatieopslag PWD 750 ................................................................................................................... 185 6.1.11 Landelijke eisen .................................................................................................................................................................. 186 6.1.12 Combinatie van meerdere warmwateropslagvaten............................................................................................................. 186 6.2 Warmwater-verwarming met de warmwater-verwarmingswarmtepomp....................................................................................... 186 6.2.1 Varianten van luchtgeleiding ............................................................................................................................................... 188 6.2.2 Toestelgegevens warmwater-warmtepompen .................................................................................................................... 189 6.3 Woningventilatie met warmwaterbereiding ................................................................................................................................... 190 6.4 Grondslagen voor het plannen van woningventilatiesystemen..................................................................................................... 190 6.4.1 Luchtmassa-berekening...................................................................................................................................................... 190 6.4.2 Aanbevolen opstelling voor huisventilatietoestellen en positionering van de toevoer- resp. afvoerluchtventielen ............. 191 6.4.3 Bepaling van het totale drukverlies ..................................................................................................................................... 192 6.5 Compact huisventilatietoestel afvoerluchtLWP 300W .................................................................................................................. 193 6.6 Toestelgegevens compact huisventilatietoestel afvoerlucht......................................................................................................... 194 6.7 Vergelijking van comfort en kosten voor verschillende mogelijkheden van warmwaterverwarming............................................. 195 6.7.1 Niet centrale warmwatervoorziening (b.v. geisers) ............................................................................................................. 195 6.7.2 Elektrisch standopslagvat (nachtstroomwerking)................................................................................................................ 195 6.7.3 Warmwater-warmtepomp.................................................................................................................................................... 195 6.7.4 Huisventilatietoestel met warmwaterbereiding.................................................................................................................... 195 6.7.5 Samenvatting ...................................................................................................................................................................... 195
4
Inhoudsopgave
7 Warmtepompmanager ....................................................................................................................................196 7.1 Bediening ...................................................................................................................................................................................... 196 7.1.1 Bevestiging van de wandmontage-warmtepompmanager verwarmen................................................................................ 197 7.1.2 Temperatuurvoeler (verwarmingsregelaar N1).................................................................................................................... 198 7.2 Algemene structuur van het menu ................................................................................................................................................ 199 7.3 Aansluitschema voor de wandmontage-warmtepompmanager .................................................................................................... 201 7.4 Aansluiting van externe systeemcomponenten............................................................................................................................. 203 7.5 Technische gegevens van de warmtepompmanager ................................................................................................................... 203
8 Integratie van de warmtepomp in het verwarmingssysteem......................................................................204 8.1 Hydraulische eisen........................................................................................................................................................................ 204 8.2 vorstvrijheid moet gewaarborgd zijn.............................................................................................................................................. 204 8.3 Waarborging van het warmwaterdebiet ........................................................................................................................................ 204 8.3.1 Rekenkundige bepaling van het temperatuurverschil.......................................................................................................... 204 8.3.2 Temperatuurverschil afhankelijk van de warmtebrontemperatuur....................................................................................... 205 8.3.3 Overstroomventiel ............................................................................................................................................................... 205 8.3.4 Differentiedrukloze verdeler................................................................................................................................................. 206 8.3.5 Dubbele differentiedrukloze verdeler................................................................................................................................... 206 8.4 Verdeelsysteem warm water......................................................................................................................................................... 206 8.4.1 Compacte verdeler KPV 25 ................................................................................................................................................. 207 8.4.2 Compacte verdeler KPV 25 met expansiemodule EB KPV................................................................................................. 208 8.4.3 Dubbele differentiedrukloze verdeler DDV 32 ..................................................................................................................... 209 8.5 Bufferopslagvat ............................................................................................................................................................................. 210 8.5.1 Verwarmingssystemen met kamerregeling ......................................................................................................................... 210 8.5.2 Verwarmingssystemen zonder kamerregeling .................................................................................................................... 210 8.5.3 Bufferopslagvaten ter overbrugging van spertijden ............................................................................................................. 210 8.5.4 Expansievat / veiligheidsklep in de warmtepompkringloop ................................................................................................. 213 8.5.5 Terugslagklep ...................................................................................................................................................................... 213 8.6 Beperking van de vertrektemperatuur bij vloerverwarming........................................................................................................... 213 8.6.1 Beperking van de vertrektemperatuur door mengkraan-eindschakeling ............................................................................. 213 8.6.2 Beperking van de vertrektemperatuur door mengkraan-bypass ......................................................................................... 213 8.7 Mengkraan .................................................................................................................................................................................... 213 8.7.1 Vierwegmengkraan.............................................................................................................................................................. 213 8.7.2 Driewegmengkraan ............................................................................................................................................................. 214 8.7.3 Drieweg-magneetventiel (omschakelventiel)....................................................................................................................... 214 8.8 Vuil in de verwarmingsinstallatie ................................................................................................................................................... 214 8.9 Integratie van bijkomende warmtebronnen ................................................................................................................................... 214 8.9.1 Constant geregelde ketel (mengkraan-regeling) ................................................................................................................. 214 8.9.2 Drijvend geregelde ketel (brander-regeling) ........................................................................................................................ 215 8.9.3 Regeneratieve warmtebron ................................................................................................................................................. 215 8.10 Zwembadwater-verwarming.......................................................................................................................................................... 215 8.11 Constant geregelde opslaginhoud ................................................................................................................................................ 216 8.12 Hydraulische integratie.................................................................................................................................................................. 217 8.12.1 Integratie van de warmtebron.............................................................................................................................................. 218 8.12.2 Monovalente grond/water-warmtepomp .............................................................................................................................. 219 8.12.3 Warmtepompen met een compacte constructiewijze .......................................................................................................... 221 8.12.4 Mono-energetisch warmtepomp-verwarmingssysteem ....................................................................................................... 223 8.12.5 Combinatie- en combi-opslag.............................................................................................................................................. 226 8.12.6 Bivalent warmtepomp-verwarmingssysteem ....................................................................................................................... 227 8.12.7 Integratie van regeneratieve warmtebronnen...................................................................................................................... 229 8.12.8 Zwembadbereiding .............................................................................................................................................................. 233 8.12.9 Parallelle schakeling van warmtepompen ........................................................................................................................... 233
9 Investerings- en onderhoudskosten .............................................................................................................235 9.1 Bijkomende kosten........................................................................................................................................................................ 235 9.2 Energiekosten ............................................................................................................................................................................... 236 9.2.1 Olieverwarming – Monovalent warmtepomp-verwarmingssysteem .................................................................................... 236 9.2.2 Olieverwarming – Mono-energetisch warmtepomp-verwarmingssysteem .......................................................................... 237 9.2.3 Olieverwarming – Bivalent-parallel warmtepomp-verwarmingssysteem ............................................................................. 238 9.3 Werkblad voor de eerste raming van de jaarlijkse vermogencoëfficiënt van een warmtepompsysteem ...................................... 239
10 Hulp voor planning en installatie ..................................................................................................................241 www.dimplex.de
5
10.1 Kopieermodel voor experimentele bepaling van de daadwerkelijk benodigde systeemtemperatuur ........................................... 241 10.2 Elektrische aansluiting warmtepomp ............................................................................................................................................ 242 10.3 Minimumeisen warmwateropslagvat / circulatiepomp .................................................................................................................. 245 10.4 Opdracht inbedrijfstelling warmtepomp verwarmen / koelen ........................................................................................................ 246
6
Waarom een warmtepomp?
Waarom een warmtepomp? Het grote aandeel van fossiele energiedragers aan onze energievoorziening heeft ernstige gevolgen voor het milieu. Bij de verbranding ontstaan er grote hoeveelheden schadelijke stoffen zoals zwaveldioxide en stikstofoxide. Het verwarmen van ruimtes met fossiele energiedragers draagt in grote mate bij tot de emissie van schadelijke stoffen, omdat hoogwaardige zuivering van verbrandingsgassen – zoals in moderne krachtcentrales – hier niet doorvoerbaar is. Door de beperkte voorraden aan olie en gas is het grote aandeel van fossiele energiedragers aan onze energievoorziening problematisch. De productie van elektrische energie zal in de toekomst steeds meer richting regeneratieve en/of nieuw ontwikkelde productiemethoden ontwikkelen. Neem automatisch deel aan deze ontwikkeling, want stroom is de toekomstgerichte aandrijfenergie van een warmtepomp.
Wat doet een warmtepomp? Een warmtepomp is een „transportinrichting”, die de gratis beschikbare warmte uit het milieu op een hoger temperatuurniveau brengt.
Hoe zet de warmtepomp warmte om van lage temperatuur naar warmte van hoge temperatuur? De warmtepomp onttrekt opgeslagen zonwarmte aan de omgeving – grond, water (b.v. grondwater) en lucht (b.v. buitenlucht) – en draagt deze naast de aandrijfenergie in vorm van warmte af aan de verwarmings- en warmwaterkring. Warmte kan niet vanzelf van een koeler naar een warmer lichaam overgaan. Zij stroomt altijd van een lichaam met een hoge temperatuur naar een lichaam met een lagere temperatuur (tweede wet van de warmteleer). Daarom moet de warmtepomp de opgenomen warmte-energie uit de omgeving onder toepassing van hoogwaardige energie – b.v. stroom voor de aandrijfmotor – op een hoger temperatuurniveau brengen, dat voor verwarming en warmwaterbereiding geschikt is. In principe werkt de warmtepomp als een koelkast. D.w.z. met dezelfde techniek, maar het effect is omgekeerd. De warmtepomp onttrekt warmte aan een koude omgeving, die voor de verwarming en warmwaterbereiding kan worden gebruikt.
Termen Ontdooiing Regelingsfunctie ter verwijdering van rijp en ijs op verdampers van lucht/water-warmtepompen door toevoer van warmte. Lucht/ water-warmtepompen met kringloopommekeer onderscheiden zich door een op de behoefte afgestemde snelle en energie-efficiënte ontdooiing.
Bivalent-parallelle werking Bij bivalente werking (heden gewoonlijk bivalent-parallelle werking) worden twee warmtebronnen (twee energiedragers) gebruikt, d.w.z. de warmtepomp dekt de behoefte aan warmtevermogen tot de bepaalde grenstemperatuur en wordt dan parallel door een tweede energiedrager ondersteund.
Bivalent/regeneratieve werking
Bovendien wordt door het kwaliteitskenmerk geattesteerd dat een warmtepompmodel in serie vervaardigd wordt.
EnEV Sinds 1 februari 2002 is in Duitsland de verordening over energiebesparende warmte-isolatie en energiebesparende installatietechniek bij gebouwen, kort EnEV (Duits: 'Verordnung über energiesparenden Wärmeschutz und energiesparende Anlagentechnik bei Gebäuden)' in werking. Zij volgt de verordening voor warmte-isolatie en verwarmingsinstallaties op. Naast principiële eisen aan nieuwe gebouwen worden ook termijnen voor het vervangen van verouderde verwarmingsinstallaties vastgelegd.
EM-blokkeringstijden
De bivalent-regeneratieve werkwijze maakt de integratie van regeneratieve warmtebronnen zoals hout of thermische zonne-energie mogelijk. Indien energie uit hernieuwbare energie ter beschikking staat, wordt de warmtepomp geblokkeerd en de actuele verwarmings-, warmwater- of zwembadaanvraag door de regeneratieve opslag bediend.
De gebruikmaking van speciale tarieven voor warmtepompen van de locale elektriciteitsmaatschappij vereist dat de EM de levering van elektrische energie kan uitschakelen. De stroomtoevoer kan b.v. voor 3 x 2 uur binnen 24 uren worden onderbroken. Daarom moet het dagelijkse verwarmingsvermogen (dagelijks benodigde hoeveelheid warmte) binnen deze perioden worden opgeleverd, dus wanneer elektrische energie beschikbaar is.
Carnot-vermogenscoëfficiënt
Expansieventiel
Het ideale referentieproces voor alle thermodynamische arbeidsprocessen is het Carnot proces. Voor dit ideale (denkbeeldige) proces bestaat het theoretische rendement resp. vergeleken met de warmtepomp de theoretisch grootste vermogenscoëfficiënt. De Carnot-vermogenscoëfficiënt gaat alleen uit van het temperatuurverschil tussen de warme en de koude zijde.
Onderdeel van de warmtepomp tussen condensor en verdamper ter verlaging van de condensatiedruk naar de verdampingsdruk, die overeenstemt met de verdampingstemperatuur. Bovendien regelt het expansieventiel de hoeveelheid van het in te spuiten koelmiddel afhankelijk van het verdampervermogen.
D-A-CH kwaliteitskenmerk Certificaat voor warmtepompen in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland, die aan bepaalde technische eisen voldoen, 2 jaar garantie hebben en waarvan de producenten over een reparatiedienst beschikken dat een uitgebreid gebied bestrijkt, waarbij 10 jaar lang beschikbaarheid van onderdelen gegarandeerd wordt.
www.dimplex.de
Grenstemperatuur / bivalentiepunt Buitentemperatuur, waar de 2de warmtebron in mono-energetische (elektrisch verwarmingselement) en bivalent-parallelle werking (b.v. verwarmingsketel) naar behoefte ingeschakeld wordt en de warmtebehoefte van het huis gemeenschappelijk voorzien.
7
Jaarlijkse vermogenscoëfficiënt De verhouding tussen de door het warmtepompsysteem afgegeven hoeveelheid warmte en de per jaar toegevoerde elektrische arbeid stemt overeen met de jaarlijkse vermogenscoëfficiënt. Hij is betrokken op een bepaalde installatie onder inachtneming van de dimensionering van de verwarmingsinstallatie (temperatuurniveau en -verschil) en mag niet worden gelijkgesteld met de vermogenscoëfficiënt.
Jaarinspanningsgetal Het jaarinspanningsgetal strookt met de reciproque waarde van het arbeidsgetal. Het jaarinspanningsgetal geeft aan welke inspanning (b.v. elektrische energie) noodzakelijk is, om een bepaalde opbrengst (b.v. verwarmingsenergie) te bereiken. Het jaarinspanningsgetal omvat ook de energie voor hulpaandrijvingen. Voor de berekening van het jaarinspanningsgetal bestaat de VDI-richtlijn VDI 4650.
Koelvermogen
Gewoonlijk worden grond/water- of water/water-warmtepompen monovalent gebruikt.
Bufferopslagvat De montage van een bufferopslagvat voor verwarmingswater is in principe aan te bevelen, om de looptijden van de warmtepomp bij een geringe warmtebehoefte te verlengen. Voor lucht/water-warmtepompen is een bufferopslagvat beslist noodzakelijk, om bij ontdooiing (regelingsfunctie ter verwijdering van rijp en ijs op de verdamper) een minimale looptijd van 10 minuten te garanderen.
Geluid Er bestaan in principe twee soorten geluid: luchtgeluid en structuurgeluid. Luchtgeluid is geluid, dat zich via de lucht voortplant. Structuurgeluid breidt zich in vaste stoffen of vloeistoffen uit en wordt gedeeltelijk als luchtgeluid afgestraald. Het hoorbare bereik van het geluid ligt tussen 16 en 16000 Hz.
Door de verdamper van een warmtepomp aan de omgeving onttrokken warmtestroming. Het verwarmingsvermogen van de compressor volgt uit het elektrische verbruik en het toegevoerde koelvermogen.
Geluidsdrukniveau
Koelmiddel
Geluidsvermogensniveau
Het werkmedium van een koelapparaat resp. warmtepomp wordt koelmiddel genoemd. Het koelmiddel is gekenmerkt als een fluïde dat voor de warmteoverdracht in een koelsysteem wordt toegepast en dat bij lage temperatuur en lage druk warmte opneemt en bij hogere temperatuur en hogere druk warmte afstaat. Veiligheids-koelmiddel worden koelmiddelen genoemd, die niet vergiftig en niet brandbaar zijn.
Het geluidsvermogensniveau is een toestelspecifieke en vergelijkbare parameter voor het afgestraald akoestisch vermogen van een warmtepomp. Het te verwachten niveau van de geluidsimmissie op bepaalde afstanden en akoestische omgevingen kunnen geschat worden. Volgens de norm is het geluidsvermogensniveau als geluidsbeschrijvende waarde gedefinieerd.
Vermogenscoëfficiënt
Vorstbestendig mengsel bestaand uit water en geconcentreerd antivriesmiddel op glycolbasis voor toepassing in aardcollectoren of aardsonden.
De verhouding tussen het door de warmtepomp afgegeven verwarmingsvermogen en het opgenomen elektrische vermogen wordt uitgedrukt door de vermogenscoëfficiënt, die onder genormeerde randvoorwaarden (b.v. bij lucht A2/W35, A2= luchtinlaattemperatuur +2 °C, W35= vertrektemperatuur warm water 35 °C en evenredig pompvermogen) in het laboratorium conform EN 255 /EN 14511 worden gemeten. Een vermogenscoëfficiënt van 3,2 betekent echter dat het 3,2-voudige van het gebruikte elektrische vermogen als nuttig verwarmingsvermogen ter beschikking staat.
Ig p,h-diagram Grafische weergave van de thermodynamische eigenschappen van een werkmedium. (enthalpie, druk, temperatuur).
Mono-energetische werking In principe is mono-energetische werkwijze een bivalent-parallele werkwijze, waar maar één energiedrager toegepast wordt, gewoonlijk elektriciteit. De warmtepomp dekt een groot gedeelte van het benodigde verwarmingsvermogen. Op weinige dagen wordt bij lage buitentemperaturen de warmtepomp ondersteund door een elektrisch verwarmingselement. De dimensionering van de warmtepomp gebeurt bij lucht/waterwarmtepompen in de regel op een grenstemperatuur (ook bivalentiepunt genoemd) van ca. -5 °C.
Monovalente werking Deze werkwijze voorziet het hele jaar door de warmtebehoefte van een gebouw voor 100%. Voor zover mogelijk, dient de voorkeur aan deze werkwijze gegeven te worden.
8
Het geluidsdrukniveau, gemeten in de omgeving, is geen toestelspecifieke waarde, maar een waarde, die afhankelijk is van meetafstand en meetlocatie.
Glycolwater
Verdamper Warmtewisselaar van een warmtepomp, waarin door het verdampen van een werkmedium met lage temperatuur en lage druk een warmtestroming aan de warmtebron (lucht, grondwater, grond) onttrokken wordt.
Compressor Machine voor het mechanisch transporteren en comprimeren van gassen. Door comprimering gaat de druk en de temperatuur van het koelmiddel duidelijk omhoog.
Condensor Warmtewisselaar van een warmtepomp, waarin door condensatie van een werkmedium een warmtestroming wordt afgegeven.
Warmtebehoefte-berekening Bij warmtepompsystemen is de precieze dimensionering beslist noodzakelijk, omdat overgedimensioneerde systemen hoge energiekosten veroorzaken en de efficiëntie negatief beïnvloeden. De warmtebehoefte wordt volgens nationale normen bepaald: De specifieke warmtebehoefte (W/m2) wordt vermenigvuldigd met de verwarmde woonoppervlakte. Het resultaat is de totale warmtebehoefte, die zowel de transmissie- als ook de ventilatiewarmtebehoefte bevat.
Literatuurverwijzing
Warmtegebruiksinstallatie
Warmtepompsysteem
De warmtegebruiksinstallatie heeft een grote invloed op het rendement van het warmtepomp-verwarmingssysteem en dient met een zo laag mogelijke vertrektemperatuur te werken. Zij bestaat uit de voorziening voor het transport van de warmtedrager van de warme zijde van de warmtepomp naar de warmteverbruikers. In een eengezinswoning bestaat de warmtegebruiksinstallatie b.v. uit een netwerk van buisleidingen voor de warmteverdeling, de lagetemperatuurverwarming resp. de radiatoren inclusief alle bijkomende voorzieningen.
Een warmtepompsysteem bestaat uit een warmtepomp en een warmtebroninstallatie. Bij grond/water- en water/water-warmtepompen moet de warmtebroninstallatie afzonderlijk ontsloten worden.
Warmtepomp-verwarmingssysteem Compleet systeem, bestaande uit de warmtebroninstallatie, de warmtepomp en de warmtegebruiksinstallatie.
Warmtebron Medium waaruit m.b.v. de warmtepomp warmte gewonnen wordt.
Warmtebroninstallatie (WBI) Voorziening om warmte uit een warmtebron te winnen en om de warmtedrager tussen de warmtebron en de warmtepomp inclusief alle bijkomende voorzieningen te transporteren.
Warmtedrager Vloeibaar of gasvormig medium (b.v. water, glycolwater of lucht), waarmee warmte getransporteerd wordt.
Wandverwarming De wandverwarming (met warmwaterleidingen in de muur) werkt als een grote radiator en heeft dezelfde voordelen als een vloerverwarming. In de regel is 25 °C tot 28 °C genoeg voor de warmteoverdracht, die voornamelijk als stralingswarmte aan de ruimte wordt afgestaan.
Literatuurverwijzing RWE Energie Bau-Handbuch (12. Ausgabe), VWEW VLG U. Wirtschaftsgesellschaft, ISBN 3-87200-700-9, Frankfurt 1998 Dubbel Taschenbuch für den Maschinenbau (20. Auflage), SPRINGER VERLAG GMBH & CO KG, ISBN 3540677771, Berlin 2001 Breidert, Hans-Joachim; Schittenhelm, Dietmar: Formeln, Tabellen und Diagramme für die Kälteanlagentechnik A. MUELLER JUR.VLG.C.F., ISBN 3788076496, Heidelberg 1999 DIN Deutsches Institut für Normung e.V., Beuth Verlag GmbH, Berlin. VDI-Richtlinien – Gesellschaft technische Gebäudeausrüstung, Beuth Verlag GmbH, Berlin.
www.dimplex.de
9
Chemische symbolen Symbool
Eenheid
Massa
Waarde
M
kg
Dichtheid
ρ
kg/m3
Tijd
t
s h
Verdere eenheden (definitie)
1h = 3600s.
3
Volumestroom
9
m /s
Massadebiet
0
kg/s.
Kracht
F
N
1 N = 1kg m/s2
Druk
p
N/m2; Pa
1 Pa = 1 N/m2 1 bar = 105 Pa
E, Q
J kWh
1 J = 1 Nm = 1 Ws = 1kg m2/s2 1 kWh = 3600 kJ = 3,6 MJ
Energie, arbeid, warmte (hoeveelheid) Enthalpie (Verwarmings-) vermogen Warmtestroming Temperatuur Geluidsvermogen Geluidsdruk Rendement Vermogenscoëfficiënt
H
J
P, 4
W kW
1 W = 1 J/s = 1 Nm/s
T
K °C
Absolute temperatuur, temperatuurverschil Temperatuur in °Celsius
LWA LPA
dB(re 1pW) dB(re 20μPa)
Geluidsdrukniveau, geluidsvermogensniveau
η
-
ε (COP)
-
Arbeidsgetal
ß
spec. warmte-inhoud
c
Vermogenscijfer b.v. jaarlijkse vermogenscoëfficiënt
J/(kg K)
Griekse letters α
Α
alfa
ι
Ι
β γ δ
jota
ρ
Β
bèta
κ
Γ
gamma
λ
Δ
delta
Ρ
rho
Κ
kappa
Λ
lambda
σ
Σ
sigma
τ
Τ
μ
Μ
tau
mu
υ
Υ
ypsilon
ε
Ε
epsilon
ν
Ν
nu
ϕ
ϑ
phi
ζ
Ζ
zeta
ξ
Ξ
xi
χ
Χ
chi
η
Η
eta
ο
Ο
omicron
ψ
Ψ
psi
ϑ
θ
theta
π
Π
pi
ω
Ω
omega
Energie-inhoud van verschillende brandstoffen Calorische waarde1 Hi (Hu)
Verbrandingswaarde2 Hs (Ho)
Steenkool
8,14 kWh/kg
8,41 kWh/kg
0,350
0,339
Stookolie EL
10,08 kWh/l
10,57 kWh/l
0,312
0,298
Brandstof
max. CO2 emissie (kg/kWh) betrokken op Calorische waarde
Verbrandingswaarde
Stookolie S
10,61 kWh/l
11,27 kWh/l
0,290
0,273
Aardgas L
8,87 kWh/mn3
9,76 kWh/mn3
0,200
0,182
0,200
0,182
0,240
0,220
Aardgas H Vloeibaar gas (propaan) (ρ = 0,51 kg/l)
10,42 kWh/mn
3
12,90 kWh/kg 6,58 kWh/l
11,42 kWh/mn
3
14,00 kWh/kg 7,14 kWh/l
1. Calorische waarde Hi (vroeger Hu) De calorische waarde Hi (ook onderste calorische waarde genoemd) is de hoeveelheid warmte, die bij volledige verbranding vrijkomt, wanneer de bij verbranding ontstaande waterdamp onbenut ontsnapt. 2. Verbrandingswaarde Hs (vroeger Ho) De verbrandingswaarde Hs (ook bovenste calorische waarde genoemd) is de hoeveelheid warmte, die bij volledige verbranding vrijkomt, wanneer de bij verbranding ontstaande waterdamp condenseert en dus de verdampingswarmte in nuttige vorm beschikbaar is.
10
Omrekentabellen
Omrekentabellen Energie-eenheden Eenheid
J
1 J = 1 Nm = 1 Ws
1
kWh 2,778 * 6
kcal
10-7
2,39 * 10-4
1 kWh
3,6 * 10
1
860
1 kcal
4,187 * 103
1,163 * 10-3
1
Spec. warmtecapaciteit van water: 1,163 Wh/kg K = 4.187J/kg K = 1 kcal/kg K
Eenheden van vermogen Eenheid
kJ/h
W
kcal/h
1 kJ/h
1
0,2778
0,239
1W
3,6
1
0,86
1 kcal/h
4,187
1,163
1
bar
Pascal
Torr
waterkolom
1
100.000
750 mm HG
10,2 m
Meter
Inch
Voet
Yard
1
39,370
3,281
1,094
0,0254
1
0,083
0,028
Druk
Lengte
Machten Voorvoegsel Deca Hecto
Kort teken
Betekenis
Voorvoegsel
Kort teken
Betekenis
da
101
Deci
d
10-1
2
Centi
c
10-2
h
10
Kilo
k
103
Milli
m
10-3
Mega
M
106
Micro
μ
10-6
Giga
G
109
Nano
n
10-9
T
12
Pico
p
10-12
15
Femto
f
10-15
Atto
a
10-18
Tera
10
Peta
P
10
Exa
E
1018
www.dimplex.de
11
1
1 Selectie en dimensionering van warmtepompen 1.1
Dimensionering van bestaande verwarmingsinstallaties – warmtepompen voor de renovatiemarkt
1.1.1
Warmtebehoefte van het te verwarmen huis
Bij bestaande verwarmingsinstallaties moet de warmtebehoefte van het te verwarmen huis opnieuw bepaald worden, omdat het verwarmingsvermogen van de voorhanden zijnde ketel geen maatstaf voor de warmtebehoefte is. Ketels zijn over het algemeen overgedimensioneerd en zouden bijgevolg resulteren in te grote warmtepompvermogens. De precieze berekening van de warmtebehoefte gebeurt volgens landelijke normen (b.v. EN 12831). Een eerste raming kan worden uitgevoerd aan de hand van het energieverbruik in het verleden, de verwarmde woonoppervlakte en de specifieke warmtebehoefte.
4 1
2OLHYHUEUXLN>OD@ >ODN:@
1.1.2
4 1
$DUGJDVYHUEUXLN>P D@ >PDN:@
>N:@
De specifieke warmtebehoefte bij eengezins- en tweegezinshuizen, die tussen 1980 en 1994 gebouwd zijn, ligt rond de 80 W⁄m2. Bij huizen, die voor 1980 gebouwd en nog niet achteraf geïsoleerd zijn, ligt de waarde tussen 100 W/m2 en 120 W⁄m2. Bij voorhanden zijnde installaties moet de bestaande toestand van de installatie in aanmerking genomen worden.
AANWIJZING
>N:@
Indien het verbruik duidelijk van de gebruikelijke waarden afwijkt, kunnen er bij grove methodes van berekening grote afwijkingen van de berekening volgens de norm optreden.
Bepaling van de benodigde vertrektemperatuur
Bij de meeste olie- en gasketelinstallaties is de thermostaat van de ketel op een temperatuur van 70 °C tot 75 °C afgesteld. Deze hoge temperatuur is in de regel alleen noodzakelijk voor de warmwaterbereiding. De aangekoppelde besturingssystemen van het verwarmingssysteem zoals b.v. meng- en thermostaatventielen voorkomen oververhitting van het gebouw. Indien er achteraf een warmtepomp geïnstalleerd wordt, dient de werkelijk benodigde vertrek- en teruglooptemperatuur bepaald te worden, om de passende maatregelen voor de renovatie vast te leggen.
Hiervoor zijn er twee mogelijkheden. a)
Warmtebehoefte-berekening en warmtebehoefte van elke ruimte zijn bekend. In de verwarmingsvermogenstabellen van de radiatoren is het vermogen afhankelijk van vertrek- en teruglooptemperatuur aangegeven (zie tabel 1.1 op pag. 12). De ruimte met de hoogste warmtebehoefte is dan voor de maximale vertrektemperatuur in de centrale verwarming beslissend.
Gietijzeren radiators Hoogte
mm
Diepte
mm
70
160
220
110
160
220
160
220
250
50 °C
45
83
106
37
51
66
38
50
37
60 °C
67
120
153
54
74
97
55
71
55
70 °C
90
162
206
74
99
129
75
96
74
80 °C
111
204
260
92
126
162
93
122
92
Verwarmingsvermogen per unit in W, bij een gemiddelde watertemperatuur Tm
980
580
430
280
Stalen radiators Hoogte
mm
Diepte
mm
110
160
220
110
160
220
160
220
250
50 °C
50
64
84
30
41
52
30
41
32
60 °C
71
95
120
42
58
75
44
58
45
70 °C
96
127
162
56
77
102
59
77
61
80 °C
122
157
204
73
99
128
74
99
77
Verwarmingsvermogen per unit in W, bij een gemiddelde watertemperatuur Tm
1000
600
450
300
Afb. 1.1: Verwarmingsvermogen van radiator-units (bij ruimtetemperatuur ti=20 °C, volgens DIN 4703)
b)
12
Experimentele bepaling in het stookseizoen (zie Afb. 1.2 op pag. 13) Gedurende het stookseizoen wordt de vertrek- en teruglooptemperatuur bij volledig geopende thermostaatventielen zo lang verlaagd, tot een ruimtetemperatuur van ca. 20-22 °C bereikt wordt. Wanneer de gewenste ruimtetemperatuur is bereikt, wordt de actuele vertrek- en teruglooptemperatuur alsook de buitentemperatuur genoteerd en in het onder-
staande diagram geregistreerd. Met behulp van het diagram kan uit de geregistreerde waarde het daadwerkelijk benodigde temperatuurniveau (lage, gemiddelde, hoge temperatuur) worden afgelezen.
AANWIJZING Door het uitvoeren van hydraulische compensatie kan de maximaal benodigde vertrektemperatuur dalen!
Selectie en dimensionering van warmtepompen
1.1.3
9HUWUHNWHPSHUDWXXUYHUZDUPLQJVZDWHULQ>&@
9HUWUHNWHPSHUDWXXU+7
9HUWUHNWHPSHUDWXXU07
9HUWUHNWHPSHUDWXXU/7
9RRUEHHOG &EXLWHQWHPSHUDWXXU &YHUWUHNWHPSHUDWXXU
+7+RJHWHPSHUDWXXU &ELV&
070LGGHQWHPSHUDWXXU &ELV&
/7/DJHWHPSHUDWXXU &
%XLWHQWHPSHUDWXXULQ>&@
Afb. 1.2: Diagram voor het experimenteel bepalen van de daadwerkelijk benodigde systeemtemperatuur
1.1.3
Welke renovatiemaatregelen moeten voor energiebesparend gebruik van een warmtepomp genomen worden?
Lage temperatuur Vertrektemperatuur voor alle ruimtes max. 55 °C
a)
Door de warmtebehoefte te verminderen, kan een kleinere en dus een goedkopere warmtepomp geïnstalleerd worden.
Indien de benodigde vertrektemperatuur beneden 55 °C ligt, zijn bijkomende maatregelen niet noodzakelijk. Alle lagetemperatuur-warmtepompen voor vertrektemperaturen tot 55° C kunnen toegepast worden.
b)
Een gereduceerde warmtebehoefte leidt tot een verlaging van de benodigde jaarlijkse verwarmingsenergie, die door de warmtepomp opgeleverd moet worden.
c)
De gereduceerde warmtebehoefte kan door een lagere vertrektemperatuur worden voorzien en verbetert bijgevolg de jaarlijkse vermogenscoëfficiënt.
d)
Een betere warmte-isolatie resulteert in hogere gemiddelde oppervlaktetemperaturen van de de ruimte omgevende oppervlakken. Hierdoor wordt bij een lagere temperatuur van de ruimtelucht een even grote behaaglijkheid bereikt.
Middentemperatuur Vertrektemperatuur in enkele ruimtes boven 55 °C Indien de benodigde vertrektemperatuur maar in enkele ruimtes boven de 55 °C ligt, moeten maatregelen worden genomen, om de benodigde vertrektemperatuur te verlagen. Hiertoe worden alleen de radiators in de betreffende ruimtes vervangen, om toepassing van een lagetemperatuur-warmtepomp mogelijk te maken.
Middentemperatuur Vertrektemperaturen in bijna alle ruimtes tussen 55 °C en 65 °C Indien in bijna alle ruimtes temperaturen tussen 55 °C en 65 °C gewenst zijn, zouden of de radiators in nagenoeg alle ruimtes vervangen moeten worden, of men geeft de voorkeur aan een middentemperatuur-warmtepomp.
Hoge temperatuur Vertrektemperaturen in bijna alle ruimtes tussen 65 °C en 75 °C Indien vertrektemperaturen tussen 65 °C en 75 °C noodzakelijk zijn, zou het gehele verwarmingssysteem omgeschakeld resp. aangepast moeten worden. Wanneer deze omschakeling niet mogelijk of niet gewenst is, moet een hogetemperatuur-warmtepomp toegepast worden.
Voorbeeld: Een woonhuis met een warmtebehoefte van 20 kW en een benodigde jaarlijkse verwarmingsenergie van ca. 40.000 kWh wordt met behulp van een warmwater-verwarming met een vertrektemperatuur van 65 °C (terugloop 50 °C) verwarmd. Door isoleringsmaatregelen achteraf wordt de warmtebehoefte met 25% tot 15 kW en de benodigde jaarlijkse verwarmingsenergie tot 30.000 kWh verlaagd. Hierdoor kan de gemiddelde vertrektemperatuur ca. 10 K verlaagd worden, wat het energieverbruik nog eens 20–25% doet dalen. In totaal gaat het met een warmtepomp-verwarmingssysteem op deze manier om een besparing van de energiekosten van ca. 44%.
AANWIJZING Principieel geldt voor warmtepomp-verwarmingssystemen: Een één graad lagere vertrektemperatuur reduceert het energieverbruik met ca. 2,5%.
Het reduceren van de warmtebehoefte door vervanging van ramen verlaging van ventilatieverliezen isolering van zolderingen, dakstoelen of façades leidt bij het moderniseren van een verwarmingsinstallatie met een warmtepomp tot een besparing op vier verschillende manieren.
www.dimplex.de
13
1.1.4
1.1.4
Selectie van de warmtebron (renovatie)
In de renovatiemarkt is bij bestaande huizen en aangelegde tuinen het installeren van een aardcollector, een aardsonde of een bronsysteem slechts zelden mogelijk. In de meeste gevallen blijft de buitenlucht als de enig mogelijke warmtebron over. Lucht als warmtebron staat overal ter beschikking en kan zonder vergunning en altijd gebruikt worden. De te verwachten jaarlijkse
1.2 1.2.1
vermogenscoëfficiënten zijn lager dan bij water- en grondsystemen, daarentegen kan hier het warmtebronsysteem gemakkelijker ontsloten worden. Hoe het warmtebronsysteem voor grond/water- en water/waterwarmtepompen gedimensioneerd wordt, vindt u in de betreffende hoofdstukken.
Warmtepompen voor nieuwe installaties Bepaling van de warmtebehoefte van het gebouw
De exacte bepaling van de maximale warmtebehoefte per uur 4h gebeurt volgens nationale normen. Een eerste raming van de warmtebehoefte is mogelijk aan de hand van de verwarmde woonoppervlakte A (m2):
:DUPWHEHKRHIWH >N:@
YHUZDUPGRSSHUYODN Â VSHFZDUPWHEHKRHIWH >N:P@ >P@
T = 0,03 kW/m2
Laagenergiewoning
T = 0,05 kW/m2
conform de Duitse verordening voor thermische isolering uit 1995 resp. minimum isolatiestandaard EnEV
T = 0,08 kW/m2
bij normale warmte-isolatie van het huis (vanaf ca. 1980)
T = 0,12 kW/m2
bij ouder muurwerk zonder extra warmte-isolatie.
Tab. 1.1: Geraamde specifieke waarden van warmtebehoefte
1.2.2
Plannen van de vertrektemperatuur
Bij het plannen van het warmteverdeelsysteem van warmtepomp-verwarmingssystemen dient erop gelet te worden dat de gewenste warmtebehoefte met zo een laag mogelijke vertrektemperatuur getransfereerd wordt, omdat een één graad lagere vertrektemperatuur een besparing van het energieverbruik van ca. 2,5 % oplevert. Ideaal geschikt zijn hiervoor grote verwar-
1.2.3
Selectie van de warmtebron
De beslissing, of de warmtebron lucht, glycolwater (aardcollector, aardsonde) of water (bronsysteem) toegepast wordt, moet afhankelijk van de volgende twee invloedfactoren worden genomen. a)
mingsoppervlakken zoals b.v. vloerverwarmingen. De vereiste vertrektemperatuur dient algemeen hoogstens 55 °C te bedragen, om toepassing van lagetemperatuur-warmtepompen mogelijk te maken. Indien een hogere vertrektemperatuur noodzakelijk is, moeten midden- of hogetemperatuur-warmtepompen gebruikt worden (Hoofdstuk 1.1.3 op pag. 13).
Investeringskosten Naast de kosten voor de warmtepomp en de warmtegebruiksinstallatie zijn de investeringskosten in hoge mate van de ontsluitingskosten voor de warmtebron afhankelijk.
b)
Onderhoudskosten De te verwachten jaarlijkse vermogenscoëfficiënten van het warmtepomp-verwarmingssysteem hebben grote invloed op de onderhoudskosten. Deze worden in eerste instantie beïnvloed door het type warmtepomp, de gemiddelde warmtebrontemperatuur en de vereiste verwarmings-vertrektemperatuur.
AANWIJZING De te verwachten jaarlijkse vermogenscoëfficiënten zijn bij lucht/waterwarmtepompen weliswaar lager dan bij water- en grondsystemen, daarentegen kan hier het warmtebronsysteem gemakkelijker ontsloten worden.
1.3 1.3.1
Verhoogde vermogensbehoefte Spertijden van de elektriciteitsmaatschappij
Door de meeste elektriciteitsmaatschappijen (EM) is een speciaal akkoord met een lager stroomtarief voor warmtepompen aangeboden. Daarentegen moet volgens de Duitse tarief-verordening de EM in staat zijn om bij periodes van maximaal energieverbruik in het voedingsnet warmtepompen uit te schakelen en te blokkeren. Gedurende de spertijden staat de warmtepomp voor het verwarmen van het huis niet ter beschikking. Daarom moet tijdens de warmtepomp-vrijgaveperiodes meer energie worden opgewekt, met als gevolg dat de warmtepomp groter gedimensioneerd moet zijn.
14
Gebruikelijk zijn EM-blokkeringstijden van maximaal 4 uur per dag, die met een factor van 1,2 behandeld worden.
Dimensionering De gecalculeerde waarden van warmtebehoefte voor het verwarmen en warmwater de bereiding moeten samengeteld worden. Indien van het inschakelen van een tweede warmtebron gedurende de spertijd afgezien wordt, moet de som van de waarden van warmtebehoefte met de dimensioneringsfactor f worden vermenigvuldigd:
Selectie en dimensionering van warmtepompen
Maatstaf voor de berekening: I
K
K
9ULMJDYHSHULRGH
K±%ORNNHULQJVSHULRGH
Blokkeringsperiode (totaal)
Dimensioneringsfactor
2h
1,1
4h
1,2
6h
1,3
1.3.3
Bij massief gebouwde huizen, vooral met vloerverwarming, kunnen dankzij het vermogen om warmte op te slaan langere spertijden over het algemeen zonder groot verlies aan gemak overbrugd worden, zodat het inschakelen van de tweede warmtebron (b.v. stookolieketel) niet noodzakelijk is. Het vermogen van de warmtepomp dient echter vanwege de nodige heropwarming van de opslagmassa verhoogd te worden.
Tab. 1.2: Dimensioneringsfactor f voor het in acht nemen van spertijden
1.3.2
Warmwaterbereiding
Voor normale eisen m.b.t. comfort moet gerekend worden warmwater op een piekbehoefte van 80–100 liter per persoon per dag, toegepast op een warmwater-temperatuur van 45 °C. In dat geval moet met een verwarmingsvermogen van 0,2 kW per persoon gerekend worden.
AANWIJZING
merking genomen worden. Indien op grond van grote leidinglengtes niet van een circulatie afgezien kan worden, moet een circulatiepomp gebruikt worden, die indien nodig door een doorstromingsvoeler geactiveerd wordt. De warmtebehoefte voor de circulatieleiding kan aanzienlijk hoog zijn.
AANWIJZING
Bij de dimensionering moet van het maximaal mogelijke aantal personen worden uitgegaan en moeten bovendien bijzondere gewoontes van gebruikers in aanmerking worden genomen (b.v. whirlpool).
Volgens de Duitse verordening ter energiebesparing EnEV §12 (4) dienen circulatiepompen in warmwatersystemen met automatisch werkende voorzieningen voor het in- en uitschakelen te worden uitgerust.
Het opsommen van de warmwater-energiebehoefte en de behoefte aan verwarmingswarmte is niet nodig, wanneer de warmwater-verwarming in het berekeningspunt (b.v. midden in de winter) m.b.v. de flensverwarming uitgevoerd wordt.
Het op de vlakte betrokkene warmteverlies van de drinkwaterverdeling hangt af van de bedrijfsoppervlakte en type en ligging van de voorhanden zijnde circulatie. Bij een bedrijfsoppervlakte van 100 tot 150 m² en een verdeling binnen de thermische envelop resulteert dit in warmteverliezen m.b.t. de oppervlakte volgens de EnEV van:
Circulatieleidingen Circulatieleidingen verhogen de warmtebehoefte aan de kant van het systeem voor de warmwater-verwarming. De extra behoefte is afhankelijk van de lengte van de circulatieleidingen en de kwaliteit van de isolering en moet dienovereenkomstig in aan-
1.3.3
met circulatie 9,8 [kWh/m2a] zonder circulatie 4,2 [kWh/m2a]
Zwembadwater-verwarming
Buitenbad De warmtebehoefte voor het verwarmen van zwembadwater in een buitenbad is in hoge mate afhankelijk van het gebruik. Deze waarde kan qua orde van grootte overeenstemmen met de warmtebehoefte van een woonhuis en dient in dergelijke gevallen apart berekend te worden. Indien er maar af en toe gedurende de zomer (buiten het stookseizoen) verwarmd wordt, dan hoeft met de bovengenoemde warmtebehoefte eventueel geen rekening gehouden te worden. De raming van de warmtebehoefte is afhankelijk van de windligging van het zwembad, de zwembadtemperatuur, het klimaat, de gebruiksperiode en of een zwembadafdekking ter beschikking staat.
20 °C
Watertemperatuur 24 °C 28 °C
met afdekking1
100 W/m2
150 W/m2
200 W/m2
zonder afdekking beschutte ligging
200 W/m2
400 W/m2
600 W/m2
zonder afdekking gedeeltelijk beschutte ligging
300 W/m2
500 W/m2
700 W/m2
zonder afdekking geen beschutting (blootgesteld aan de wind)
450 W/m2
800 W/m2
1000 W/m2
1. Verlaagde waarden voor zwembaden met afdekking gelden alleen voor particuliere zwembaden en voor een gebruik van maximaal 2h per dag.
Tab. 1.3: Oriëntatiewaarden voor de warmtebehoefte van buitenbaden bij gebruik van mei tot september
Voor het eerste opwarmen van het zwembad tot een temperatuur van boven 20 °C is een warmtevolume van ca. 12 kWh/m3 van het zwembadvolume noodzakelijk. Al naargelang afmeting van het zwembad en geïnstalleerd verwarmingvermogen bedraagt de opwarmduur één tot drie dagen.
www.dimplex.de
15
1.3.4
Binnenbad
Ruimtetemperatuur
Ruimteverwarming De ruimteverwarming gebeurt over het algemeen m.b.v. radiator- of vloerverwarming en/of een warmtewisselaar in het ontvochtigings-/ventielatiesysteem. In beide gevallen is een berekening van de warmtebehoefte – afhankelijk van de technische oplossing – noodzakelijk.
20 °C
Watertemperatuur 24 °C 28 °C
23 °C
90 W/m2
165 W/m2
265 W/m2
25 °C
65 W/m2
140 W/m2
240 W/m2
28 °C
W/m2
W/m2
195 W/m2
20
100
Tab. 1.4: Oriëntatiewaarden voor de warmtebehoefte van binnenbaden
Zwembadwater-verwarming De warmtebehoefte is afhankelijk van de watertemperatuur van het zwembad, het temperatuurverschil tussen zwembadwater en ruimtetemperatuur alsook van het gebruik van het zwembad.
Bij particuliere zwembaden met een afdekking en een gebruik van maximaal 2 uur per dag kan dit vermogen met maximaal 50% verlaagd worden.
AANWIJZING Bij gebruik van een grond/water-warmtepomp voor zwembadverwarming moet de warmtebron voor het hogere aantal aan jaarlijkse uren van volledige warmtepompbelasting gedimensioneerd worden.
1.3.4
Bepaling van het warmtepompvermogen
1.3.4.1
Lucht/water-warmtepomp (mono-energetische werking)
Lucht/water-warmtepompen worden voornamelijk in mono-energetische systemen gebruikt. De warmtepomp dient daarbij de warmtebehoefte tot een buitentemperatuur van ca. -5 °C (bivalentiepunt) geheel te dekken. Bij lage temperaturen en een hoge warmtebehoefte wordt naar behoefte een bijkomende elektrische warmtebron ingeschakeld.
%XLWHQWHPSHUDWXXULQ&
De dimensionering van het warmtepompvermogen beïnvloedt vooral bij mono-energetische installaties de hoogte van de investeringskosten en de hoogte van de jaarlijkse verwarmingskosten. Hoe hoger het vermogen van de warmtepomp, des te hoger de hieraan gebonden investering en des te lager de jaarlijkse verwarmingskosten.
Zoals de ervaring leert, dient de voorkeur aan een warmtepompvermogen gegeven te worden, dat bij een grenstemperatuur (resp. bivalentiepunt) van ca. -5 °C de verwarmingscurve kruist.
7LMGLQGDJHQ Afb. 1.3: Jaarlijkse curve: Aantal dagen met een buitentemperatuur beneden de aangegeven waarde
Bij deze dimensionering bestaat er overeenkomstig DIN 4701 T10 bij een bivalent-parallel gebruikte installatie een aandeel van de 2de warmtebron (b.v. verwarmingselement) van 2%.
Voorbeeld bij tabel 1.5 op pag. 16:
Afb. 1.3 op pag. 16 toont de jaarlijkse curve van de buitentemperatuur in de Duitse stad Essen. Volgens welke er minder dan 10 dagen per jaar met een buitentemperatuur beneden -5 °C zijn.
Met een bivalentiepunt van -5 °C heeft dit bij bivalent-parallelle werking een warmtepomp-aandeel van ca. 98% ten gevolg.
Bivalentiepunt [°C]
-10
-9
-8
-7
-6
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
WP-aandeel [-] bij biv.paral. werking
1,00
0,99
0,99
0,99
0,99
0,98
0,97
0,96
0,95
0,93
0,90
0,87
0,83
0,77
0,70
0,61
WP-aandeel [-] bij biv.altern. werking
0,96
0,96
0,95
0,94
0,93
0,91
0,87
0,83
0,78
0,71
0,64
0,55
0,46
0,37
0,28
0,19
Tab. 1.5: Aandeel van de warmtepomp van een mono-energetische of bivalent werkende installatie in afhankelijkheid van het bivalentiepunt en de bedrijfsmodus (bron: tabel 5.3-4 DIN 4701 T10)
16
Selectie en dimensionering van warmtepompen
1.3.4.2
1.3.4.2
Voorbeeld van dimensionering voor een lucht/water-warmtepomp
Mono-energetische werking: Warmtepomp met elektrisch verwarmingselement Verwarmingssysteem met een maximale vertrektemperatuur van 35 °C Warmtebehoefte van het te verwarmen gebouw
9,0 kW
Bijkomende warmtebehoefte voor warmwaterbereiding en naar behoefte voor de zwembadwaterverwarming
1,0 kW
(warmtebehoefte van het gebouw + bijkomende warmtebehoefte) x factor f uit tabel 1.2 op pag. 15 (b.v. spertijd 2 h) = (9,0 kW + 1 kW) x 1,1 =
11,0 kW
ratuur van -16 °C en een geselecteerde ruimtetemperatuur van +20 °C maakt de werkwijze duidelijk. Het diagram toont de verwarmingscurves van twee warmtepompen voor een warmwatervertrektemperatuur van 35 °C. De snijpunten (grenstemperatuur resp. bivalentiepunten) uit de rechte van de warmtebehoefte van het gebouw afhankelijk van de buitentemperatuur en de verwarmingscurves van de warmtepompen liggen rond de -5,0 °C voor WP 1 en rond de -9 °C voor WP 2. Voor het gekozen voorbeeld moet WP 1 worden toegepast. Om het hele jaar door te kunnen verwarmen, moet het verschil tussen de warmtebehoefte van het gebouw afhankelijk van de buitentemperatuur en het verwarmingsvermogen van de warmtepomp bij een overeenkomstige luchtingangstemperatuur gecompenseerd worden door een elektrische hulpverwarming.
Dimensionering van de elektrische hulpverwarming:
= Benodigd verwarmingsvermogen van de warmtepomp bij de ten grondslag gelegde standaard buitentemperatuur volgens nationale normen.
Totale warmtebehoefte op de koudste dag – Verwarmingsvermogen van de warmtepomp op de koudste dag
De dimensionering van de warmtepomp wordt uitgevoerd op basis van de warmtebehoefte van het gebouw afhankelijk van de buitentemperatuur (vereenvoudigd als rechte lijn) in het verwarmingsvermogensdiagram en de verwarmingscurves van de warmtepompen. Daarbij wordt de warmtebehoefte van het gebouw afhankelijk van de buitentemperatuur van de geselecteerde ruimtetemperatuur (overeenkomstige buitentemperatuur punt 1) op de abscis (x-as) voor het berekende verwarmingsvermogen (punt 2) bij een standaard buitentemperatuur volgens nationale normen ingevoerd.
= Vermogen van de verwarmingselementen
Voorbeeld: N: :DUPWHEHKRHIWH YDQKHWKXLV ELM±&
±
N:
N:
:DUPWHYHUPRJHQ YDQGH:3 ELM±&
9HUPRJHQ YDQGH YHUZDUPLQJVHOHPHQWHQ
Voor het gekozen voorbeeld moet de WP 1 met een elektrisch vermogen van de verwarmingselementen van 6,0 kW gedimensioneerd worden.
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@LQFORQWGRRLLQJ
:3
:3
EHQRGLJGH[WUDYHUPRJHQ 3XQW
:DUPWHEHKRHIWHYDQKHWJHERXZ DIKDQNHOLMNYDQGH EXLWHQWHPSHUDWXXUYHUHHQYRXGLJG
3XQW
%LYDOHQWLHSXQW
%XLWHQWHPSHUDWXXULQ&
Afb. 1.4: Verwarmingscurves van twee lucht/water-warmtepompen met verschillend verwarmingsvermogen voor vertrektemperaturen van 35 °C en warmtebehoefte van het gebouw afhankelijk van de buitentemperatuur
Het voorbeeld uit Afb. 1.4 op pag. 17 met een totale warmtebehoefte van het huis van 11,0 kW bij een standaard buitentempe-
www.dimplex.de
17
1.3.4.3
1.3.4.3
Water/water- en grond/water-warmtepomp (monovalente werking)
Berekende totale warmtebehoefte
= _____kW
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
7\SHZDUPWHSRPS
= Verwarmingsvermogen van de warmtepomp
:3
bij W10 /W351 of BO/W351 1. Bij monovalente installaties moet de dimensionering op de maximale vertrektemperatuur en de minimale warmtebrontemperatuur worden betrokken!
AANWIJZING De werkelijke verwarmingsvermogens van de lucht/water-warmtepomp en grond/water-warmtepomp bij de respectievelijke vertrektemperaturen vindt u bij de toestelgegevens.
:3
Voorbeeld: Monovalente werking voor een verwarmingssysteem met een maximale vertrektemperatuur van 35 °C. Warmtebehoefte van het te verwarmen huis
:3
:3
10,6 kW
Warmtebehoefte huis x factor f uit tabel 1.2 op pag. 15 (b.v. bij spertijd van 6h; f = 1,3) = fictieve totale warmtebehoefte. Totale warmtebehoefte= 10,6 kW x 1,3
9RRUZDDUGH 8LWODDWWHPSHUDWXXUYHUZDUPLQJVZDWHU:
= 13,8 kW
:3
3XQW :3
:3
= Verwarmingsvermogen van de warmtepomp Afb. 1.5 op pag. 18 toont de verwarmingscurves van grond/ water-warmtepompen. Te verkiezen is de warmtepomp met een verwarmingsvermogen boven het snijpunt van de vereiste totale warmtebehoefte en de beschikbare warmtebrontemperatuur.
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@ Afb. 1.5: Verwarmingscurves van lucht/water-warmtepompen met verschillend verwarmingsvermogen voor vertrektemperaturen van 35 °C.
Bij een totale warmtebehoefte van 13,8 kW en een minimale glycolwatertemperatuur van 0 °C moet bij een maximaal vereiste vertrektemperatuur van 35 °C de vermogenscurve van de WP 5 geselecteerd worden. Deze levert onder de bovengenoemde randvoorwaarden een verwarmingsvermogen van 14,5 kW op.
1.3.4.4
Water/water- en grond/water-warmtepomp (mono-energetische werking)
Mono-energetische water/water- of grond/water-warmtepompsystemen zijn voorzien van een tweede, eveneens elektrische warmtebron, b.v. een bufferopslagvat met een elektrisch verwarmingselement. De planning van mono-energetische grond/water- en water/water-warmtepompsystemen dient alleen in speciale gevallen uitgevoerd te worden, wanneer op grond van spertijden een sterke verhoging van het vermogen noodzakelijk
1.3.4.5
Lucht/water-warmtepomp (bivalente werking)
Bij bivalent-parallelle werking (oude huizen) wordt de warmtepomp vanaf het bivalentiepunt van < 4 °C door een tweede warmtebron (olie- of gasketel) ondersteund. Dikwijls is een kleinere dimensionering van de warmtepomp doelmatiger, omdat het aandeel aan het jaarlijks verwarmingsvermogen van de warmtepomp nauwelijks veranderd. Hiervoor is het noodzakelijk dat er een duurzame bivalente werking van de installatie gepland is.
18
is of vanwege het assortiment een warmtepomp met een duidelijk hoger vermogen in verhouding tot de totale warmtebehoefte zou moeten gekozen worden. Bovendien is de mono-energetische werking voor de eerste verwarmingsperiode aan te bevelen, wanneer het drogen na de bouw in de herfst of in de winter plaatsvindt.
AANWIJZING Zoals de ervaring leert, wordt bij bivalente systemen in de renovatiesector de bestaande olie- of gasketel om de meest verschillende redenen na enkele jaren buiten werking gesteld. De dimensionering dient daarom altijd overeenkomstig de mono-energetische installatie (bivalentiepunt ca. -5 °C) te worden uitgevoerd en het bufferopslagvat in het verwarmingsvertrek geïntegreerd te worden.
Selectie en dimensionering van warmtepompen
1.3.4.6
Water/water- en grond/water-warmtepomp (bivalente werking)
Voor bivalente werking van water/water- en grond/water-warmtepompen geldt in principe dezelfde samenhang als voor lucht/ water-warmtepompen. Al naargelang het systeem van de warm-
1.3.4.7
1.3.4.7
tebroninstallatie moet met andere dimensioneringsfactoren rekening gehouden worden. Hiernaar kunt u het beste informeren bij onze warmtepomp-systeemspecialisten.
Drogen na de bouw
Bij het bouwen van huizen wordt gewoonlijk een grote hoeveelheid water voor metselkalk, pleister, gips en behang gebruikt, die maar langzaam uit het bouwlichaam verdampt. Bovendien kan door regen de vochtigheid in het bouwlichaam duidelijk verhoogd worden. Door het grote vochtigheidsgehalte van het gebouw is de warmtebehoefte van het huis in de eerste twee verwarmingsperioden hoger dan normaal. Het drogen na de bouw dient met speciale apparaten ter plaatse uitgevoerd te worden. Indien het verwarmingsvermogen van de warmtepomp krap gedimensioneerd is en drogen na de bouw in de herfst of winter plaatsvindt, is het vooral bij grond/water-
www.dimplex.de
warmtepompen raadzaam om een bijkomend elektrisch verwarmingselement te installeren, om de verhoogde warmtebehoefte te compenseren. Het verwarmingselement dient dan alleen in de eerste verwarmingsperiode bij grond/water-warmtepompen afhankelijk van de glycolwater-vertrektemperatuur (ca. 0 °C) of door de grenstemperatuur (0 °C tot 5 °C) geactiveerd te worden.
AANWIJZING Bij grond/water-warmtepompen kunnen verhoogde compressorlooptijden een onderkoeling van de warmtebron en daardoor een veiligheidsuitschakeling van de warmtepomp ten gevolge hebben.
19
2
2
Lucht/water-warmtepomp
2.1
Lucht als warmtebron
Werkbereik van de lucht/water-warmtepomp -25 °C + 35 °C
Beschikbaarheid van de warmtebron lucht onbeperkt
Mogelijke werkwijze
dien mogelijk, in de afvoerleiding voor regenwater worden geleid, om ook grotere hoeveelheden water zeker af te voeren. De ontdooiing vindt tot maar liefst 16 keer per dag plaats, waarbij er telkens maximaal 3 liter condenswater kan ontstaan.
OPGELET!
bivalent parallel (resp. gedeeltelijk parallel)
Indien condenswater in bezinkvijvers en rioleringen afgevoerd wordt, moet er een sifon worden aangebracht om de verdamper tegen agressieve dampen te beschermen.
bivalent alternatief
Aanbevolen opstelling
mono-energetisch
bivalent regeneratief
Bufferopslagvat De integratie van de lucht-/water-warmtepomp vereist een series-bufferopslagvat om de ontdooiing van de verdamper (lamellenwarmtewisselaar) door omkering van de kringloop te waarborgen. Bovendien verlengt de inbouw van een seriesbufferopslagvat de looptijd van de warmtepomp, wanneer de warmtebehoefte gering is (zie Hoofdstuk 8.5 op pag. 210).
De lucht/water-warmtepomp moet bij voorkeur buiten worden geplaatst. Omdat de aan de fundatie gestelde eisen gering en bovendien geen luchtkanalen nodig zijn, is dit een eenvoudige en economische methode van opstelling. Voor de opstelling dient op de bestemmingen van de toepasbare bouwverordening gelet te worden. Indien een installatie buiten niet mogelijk is, moet er rekening mee gehouden worden dat er in ruimtes met een hoge luchtvochtigheid condenswater aan de warmtepomp, de luchtkanalen en in het bijzonder aan de muuropeningen kan ontstaan.
Condenswaterafvoer Het bij het gebruik ontstane condenswater dient vorstvrij te worden afgevoerd. De warmtepomp dient horizontaal te worden opgezet, zodat het water goed kan afvloeien. De condenswaterbuis dient tenminste een diameter van 50 mm te hebben en moet, in-
2.2
OPGELET! De aangezogen lucht mag geen ammoniak bevatten. Het is derhalve niet toegestaan, afvoerlucht uit stallingen te gebruiken.
Lucht/water-warmtepomp voor plaatsing binnen
Vereisten voor de ontsluiting bij opstelling binnen Luchtgeleiding (bv. kanalen) Muuropeningen Condenswaterafvoer
Algemeen Een lucht/water-warmtepomp moet bij voorkeur niet in de woonruimtes van gebouwen worden geïnstalleerd. In extreme gevallen stroomt koude buitenlucht van max. –25 °C door de warmtepomp. Deze koude lucht kan in ruimtes met hoge luchtvochtigheid (bv. bedrijfsruimtes) aan muuropeningen en aansluitingen van luchtkanalen tot condensatie leiden en op lange termijn schade aan het gebouw ten gevolg hebben. Wanneer de luchtvochtigheid binnenshuis boven 50% en de buitentemperatuur beneden 0°C ligt, kan ondanks goede warmte-isolatie condensatie niet uitgesloten worden. Beter geschikt zijn daarom onverwarmde ruimtes zoals kelders, bergruimtes of garages.
Bij installatie van de warmtepomp op een bovenverdieping dient het draagvermogen van de zoldering gecontroleerd te worden. Plaatsing op een houten zoldering is onacceptabel.
AANWIJZING Bij opstelling van de warmtepomp boven bewoonde ruimtes moeten geschikte maatregelen ter loskoppeling van het constructiegeluid uitgevoerd worden.
Luchtgeleiding Om efficiënte en storingsvrije werking te garanderen, moet een binnen geplaatste lucht/water-warmtepomp een voldoende grote luchtvolumestroom hebben. Deze hangt voornamelijk af van het verwarmingsvermogen van de warmtepomp en ligt tussen 2500 en 9000m3/h (zie Hoofdstuk 2.6 op pag. 31). Let op de minimumafmetingen voor het luchtkanaal. De luchtgeleiding van de inlaat via de warmtepomp naar de uitlaat dient zodanig uitgevoerd te worden dat onnodige luchtweerstand wordt voorkomen(Hoofdstuk 2.3 op pag. 24).
AANWIJZING Bij verhoogde eisen aan de geluidsbescherming dient de uitlaat van een 90°-bocht te worden voorzien of voor opstelling buiten (Hoofdstuk 2.4 op pag. 27) gekozen te worden.
2.2.1
Vereisten van de opstellingsruimte
Ventilatie De ruimte waar de warmtepomp is opgesteld dient zoveel mogelijk met buitenlucht geventileerd te worden, zodat de relatieve luchtvochtigheid laag blijft en het ontstaan van condenswater
20
wordt voorkomen. Vooral tijdens het drogen na de bouw en de inbedrijfstelling kan er condensatie aan koude delen ontstaan.
Lucht/water-warmtepomp
2.2.4
OPGELET! De warmtepomp mag niet zonder luchtgeleiding werken, omdat er anders gevaar voor letsel door draaiende onderdelen (ventilator) bestaat.
2.2.2
Luchtinlaat of -uitlaat via lichtkokers
Indien de wanddoorvoer van de luchtkanalen aan de inlaat of uitlaat beneden de begane grond liggen, is een luchtgeleiding via kunststof lichtkokers met weinig luchtweerstand aan te bevelen. Bij betonkokers moet een luchtleiplaat toegepast worden. De lichtkoker aan de uitblaaszijde dient van een geluidabsorberende bekleding te worden voorzien. Voor dit doeleinde zijn weerbestendige mineraalvezelplaten met een volumegewicht van ca. 70 kg/m³ of opencellig schuim (bv. melaminehars-schuim) geschikt. Minimum afmeting 1000 x 650 mm
van
de
kokers
1000 x 400
tot
Afdichting van de overgang tussen lichtkoker en muuropening (zie Hoofdstuk 2.2.4 op pag. 21) Afdekking met rooster (beveiliging tegen inbraak) Voor condenswaterafvoer zorgen Ter beveiliging tegen kleine dieren en bladeren dient bijkomend een draadrooster (maaswijdte > 0,8 cm) gebruikt te worden.
Afb. 2.1: Minimum afmetingen lichtkoker
AANWIJZING De minimum afmetingen van de luchtkanalen zijn in de toestelgegevens te vinden.
2.2.3
Regenwering voor warmtepompen
Bij muuropeningen boven de begane grond dient een regenwering als afdekking en als bescherming voor het luchtkanaal tegen weersinvloeden. Hij wordt van buiten aan de muur vastgemaakt en kan onafhankelijk van de soort luchtgeleiding worden gebruikt. De speciaal voor warmtepompen ontwikkelde regenwering (speciaal toebehoren) heeft een aanzienlijk lager drukverlies dan conventionele wind- en regenroosters. Hij kan zowel aan de inlaat- als ook aan de uitlaatzijde worden gebruikt. Tussen de muur en de regenwering dient ter beveiliging tegen kleine dieren en bladeren een draadrooster aangebracht te worden. De vrije doorsnede van het rooster moet minstens 80% bedragen (gaaswijdte > 0,8cm). Een eventueel noodzakelijke beveiliging tegen inbraak dient ter plaatse geïnstalleerd te worden.
Pos.
Benaming
500-700
800
1
Beschermrooster
1 stuk
1 stuk
2
Pluggen 6x30
4 stuks
6 stuks
3
Schroef 5x70
4 stuks
6 stuks
Muuropeningen isoleren
De noodzakelijke muuropeningen dienen ter plaatse gemaakt te worden. Om te voorkomen dat het muurwerk geheel afkoelt resp. met vocht doortrokken wordt, moeten de openingen aan de binnenkant met warmte-isolatie bekleed worden. In Afb. 2.3 op pag. 21 is als voorbeeld een isolatie met behulp van harde schuim (isolatiedikte 25mm) weergegeven. De overgang tussen muurisolatie en muuraansluitingsbox moet beslist luchtdicht worden aangesloten. Door ongunstige weersomstandigheden (bv. in geval van slagregen) indringend water dient door een hoogteverschil naar buiten afgevoerd te worden.
:DQG
FD
2.2.4
Afb. 2.2: Regenwering voor warmtepompen
38KDUGHVFKXLP
$DQVOXLWVWXNYRRUNDQDDO
Afb. 2.3: Voorbeeld van uitvoering van een muurdoorbraak
www.dimplex.de
21
2.2.5
2.2.5
Compacte lucht/water-warmtepomp voor opstelling binnen
Bij de compacte lucht/water-warmtepomp zijn naast de warmtebron ook de componenten voor het directe aansluiten van een ongemengde verwarmingskring geïntegreerd.
warmtepompmanager
Luchtgeleiding bij installatie in een hoek of aan de wand
overstroomventiel en veiligheidsmodule
De warmtepomp kan zonder extra kanalen in hoeken geïnstalleerd worden. In combinatie met een luchtkanaal aan de uitblaaszijde is ook een opstelling aan een wand mogelijk.
elektrische hulpverwarming 2 kW
expansievat (24 liter, 1,0 bar voordruk) verwarmings-circulatiepomp bufferopslagvat
Het hoofdframe moet op een effen, glad en horizontaal oppervlak rusten. De warmtepomp moet zo zijn opgesteld, dat service aan het apparaat probleemloos kan worden uitgevoerd. Dit is gewaarborgd, indien er een afstand van ca. 1 m voor en links van de warmtepomp gerespecteerd wordt. De aanzuigopening van het toestel is voor directe aansluiting op een muurdoorbraak ontworpen. Hiervoor dient het toestel na het aanbrengen van de bijgeleverde, zelfklevende ringafdichting met zachte druk tegen de wand geschoven te worden. Om te voorkomen dat het muurwerk geheel afkoelt resp. met vocht doortrokken wordt, moet de opening aan de binnenkant beslist met warmte-isolatie bekleed worden (zie Afb. 2.4 op pag. 22). (bv. platen van harde schuim) De uitblaaszijde kan naar keuze direct aan een muurdoorbraak of aan een als accessoire verkrijgbaar GVB-kanaal worden gemonteerd (zie Afb. 2.4 op pag. 22 en Afb. 2.5 op pag. 22). De volgende componenten voor de luchtgeleiding zijn voor de compacte lucht/water-warmtepomp verkrijgbaar Regenwering RSG 500 Luchtkanalen (LKL, LKB, LKK 500) Afdichtingsmanchet DMK 500
1)
verdamper
7)
2)
ventilator
8)
filterdroger
3)
condensor
9)
kijkglas
4)
compressor
10) bufferopslagvat
Basisapparaat
5)
11) expansieventiel
De warmtepomp bevat reeds de volgende belangrijke modules van de verwarmingskring:
verwarmings-circulatiepomp
6)
expansievat 24 l
Bij gebruik van de als accessoire verkrijgbare GVB-luchtkanalen moet op de aanwijzingen in Hoofdstuk 2.2.5 op pag. 22 gelet worden.
schakelkastje
12) overstroomventiel
Installatievoorbeelden EHQHGHQGHEHJDQHJURQG EHQHGHQGHEHJDQHJURQG
/LFKWNRNHU
/LFKWNRNHU
3DVVWXN
3DVVWXN
LQNRUWEDDU
LQNRUWEDDU
3DVOHQJWH
5HJHQZHULQJ
ERYHQGH EHJDQHJURQG
$FFHVVRLUHV
%HGLHQLQJV]LMGH
3DVOHQJWH
&RQGHQVZDWHUDIYRHU
/XFKWULFKWLQJ
ERYHQGH EHJDQHJURQG
&RQGHQVZDWHUDIYRHU
5HJHQZHULQJ $FFHVVRLUHV
/XFKWULFKWLQJ %HGLHQLQJV]LMGH
3DVVWXN
LQNRUWEDDU
$IGLFKWLQJVPDQFKHW
3DVVWXN
$FFHVVRLUHV
LQNRUWEDDU
Afb. 2.4: Installatie in een hoek 500 met ter plaatse geïsoleerde muurdoorbraken. De isolatie kan ook m.b.v. een adapter (kanaalstuk) gebeuren (Afb. 2.11.1.1 op pag. 66)
22
Afb. 2.5: Installatie aan een wand 500 met GVB-luchtkanaal
Lucht/water-warmtepomp
2.2.6
2.2.7
Luchtkanaal-slangset voor lucht/water-warmtepompen (opstelling binnen)
Voor de lucht/water-warmtepompen LI 11TE en LI 16TE zijn flexibele slangen voor de luchtgeleiding als accessoire verkrijgbaar. De luchtkanaal-slangset is voor gebruik in ruimtes met lage temperatuur en luchtvochtigheid geschikt. De set bestaat uit een 5m lange luchtslang met warmte- en geluidsisolering, die voor de inlaat- of uitlaatkant willekeurig gedeeld kan worden. De luchtinlaat en -uitlaat kan via een lichtkoker of een regenwering plaatsvinden. Installatiemateriaal voor de aansluiting aan de warmtepomp en de ter plaatse te isolerende wanddoorvoer wordt bijgeleverd. Het voordeel van luchtslangen is de individuele aanpassing ter plaatse, om hoogte- en lengteverschillen eenvoudig en snel gelijk te maken Bovendien hebben de luchtslangen een geluids- en warmte-isolerend effect, zodat een gehele afkoeling van de opstellingsruimte wordt voorkomen. Door de roosters aan de mu-
uraansluitingsadapter worden kleine dieren en bladeren buiten gehouden.
AANWIJZING Bij een luchtomkering van meer dan 90° aan de inlaat- en uitlaatzijde dient het minimum luchtdebiet gecontroleerd te worden.
Afmetingen in mm
DN 500
DN 630 652
A
560
B
585
670
ØC
495
625
D
100
100
Tab. 2.1: Afmetingen luchtkanaal-slangset
Leveringsomvang 1)
Aansluitstuk aan de warmtepomp
2)
Zeskantbout
3)
Spanklem
4)
Zeskantbout
5)
Ponsband
6)
Spijkerplug
7)
Verbindingsslang Isolatiedikte 25 mm
8)
Schroef
9)
Aansluitstuk aan de muur
10) Plug Minimum 300 mm
buigradius
LUS 11:
Minimum 400 mm
buigradius
LUS 16:
Benodigde bocht: ca. 1 m
ruimte
voor
90°
Afb. 2.6: Luchtkanaal-slangset
2.2.7
GVB-luchtkanalen voor lucht/water-warmtepompen (opstelling binnen)
De als accessoires aangeboden luchtkanalen van glasvezelbeton zijn bestand tegen vocht en staan open voor diffusie. Ze zijn aangeboden met overeenkomstige doorsnedes telkens als 90°bocht en als verlenging van 625mm en 1250mm.
PD[
'HPSLQJVVWURRN %HGLHQLQJV]LMGH
5XLPWHKRRJWHPLQG&
7RHVWHOKRRJWH+
&RQGHQVZDWHUDIYRHU
6WDQGYRHWHQFD
'HPSLQJVVWURRNFD
Kleinere beschadigingen aan de buitenmantel hebben geen gevolgen voor de werking en kunnen m.b.v. normaal gips hersteld worden.
:DWHUDIORRS
$
De kanalen kunnen desgewenst met gewone dispersieverf behandeld worden.
/XFKWULFKWLQJ
%
Door de binnenisolatie van mineraalwol en bekleed glasvezelvlies wordt het ontstaan van condenswater voorkomen en de geluidsafstraling aanzienlijk verlaagd. De einden hebben omrandingen van verzinkt plaatstaal.
%XIIHURSVODJYDW
Afb. 2.7: Lucht/water-warmtepompen met GVB-luchtkanalen en onderbouwbuffer
www.dimplex.de
23
2.3
Montage bij normale opstelling:
Vervaardigen van paslengtes:
Wanneer er voor de standaard opstelling (zie Hoofdstuk 2.3.1 op pag. 25) gekozen wordt, kunnen de kanaalsecties zonder verdere bewerking gemonteerd worden.
bestaande luchtkanalen kunnen met behulp van de als accessoire verkrijgbare verwerkingsset op de bouwplaats ingekort of aangepast worden. De door het snijden ontstaande randen worden met een geschikte kleefmassa (bv. silicone) bestreken en door een verzinkt U-profielstuk ingevat.
Bij het positioneren van de luchtgeleiding dienen de vereiste minimum afstanden tussen warmtepomp en muren gerespecteerd te worden (zie Afb. 2.8 op pag. 24). Luchtkanalen of bochten worden volgens de maatschetsen met gewone bouwschuim in de muuropening vervuld. De kanaalsecties worden vrijdragend door een geschikte onderconstructie vanuit de grond of door draadstaven vanuit het plafond vastgemaakt.
AANWIJZING Om een loskoppeling van het constructiegeluid te bereiken, worden de luchtkanalen zelf niet direct aan de warmtepomp vastgeschroefd. Tussen warmtepomp en kanaal moet er een afstand van ca. 2cm aangehouden worden, om de warmtepomp later beter te kunnen demonteren. De afdichting naar de warmtepomp toe wordt met behulp van de als accessoire verkrijgbare afdichtingsmanchet (zie Afb. 2.9 op pag. 24) uitgevoerd.
Voegverbinding van twee kanaalsecties:
Bij het bestemmen van de snijdpositie moet erop gelet worden dat het voor de verbinding noodzakelijke aansluitlipje bij een recht kanaal maar aan één einde voorhanden is. De kanaalsecties kunnen met gewoon gereedschap voor de houtverwerking, zoals bv. cirkel- of decoupeerzaag, gesneden worden. Hardmetalen of met diamant uitgerust gereedschap is aan te bevelen.
Afdichtingsmanchet De afdichtingsmanchet wordt voor het afdichten van de glasvezelbeton-luchtkanalen aan de warmtepomp gebruikt. De luchtkanalen zelf worden niet direct aan de warmtepomp vastgeschroefd. In gebruiksklare staat maakt uitsluitend het afdichtingsrubber contact met de warmtepomp. Daardoor wordt enerzijds een gemakkelijke montage en demontage van de warmtepomp gewaarborgd en anderzijds een goede loskoppeling van het constructiegeluid bereikt.
Voor het verbinden van de kanaalsecties zijn deze van een metalen steekraam voorzien. Door de verbinding via dit steekraam worden luchtturbulenties en bijgevolg drukverliezen voorkomen. De onderlinge afdichting tussen de secties gebeurt met behulp van gewoon cellulair rubber dat tussen de metalen ramen gekleefd wordt, of met siliconemassa.
Afb. 2.9: Afdichtingsmanchet voor luchtkanalen
Afb. 2.8: Minimum afstanden voor opstelling binnen van lucht/water-warmtepompen
2.3
Plannen van de luchtgeleiding
Bij het plannen van de luchtgeleiding (luchtinlaat en luchtuitlaat) moet erop gelet worden dat het maximale drukverlies (max. persing) van de individuele componenten niet boven de in de toestelgegevens (zie Hoofdstuk 2.6 op pag. 31) genoemde waarde stijgt. Te kleine doorsnedes resp. te sterke afleiding (bv. wind- en regenwering) hebben ontoelaatbaar hoge drukverliezen ten gevolg en leiden tot ineffectieve of zelfs foutieve werking.
Luchtgeleidingscomponent
Drukverlies
Luchtkanaal, recht
1 Pa/m
Luchtkanaal, bocht
7 Pa
Regenwering
5 Pa
Lichtkoker, aanzuig
5 Pa
Lichtkoker, uitblaas
7-10 Pa
Tab. 2.2:Oriëntatiewaarden voor het systeemtoebehoren luchtgeleiding
AANWIJZING Om de maximaal toegestane drukverliezen te respecteren, dient de luchtgeleiding aan de ruimtezijde niet meer dan twee 90°-omkeringen te bevatten.
24
Lucht/water-warmtepomp
2.3.1
Selectie van de luchtgeleidingscomponenten
De als speciaal accessoire leverbare componenten voor de luchtgeleiding liggen bij de weergegeven standaard opstelling (zie Hoofdstuk 2.3.1 op pag. 25) beneden de toegestane persingen. Hierdoor is het controleren van het totale drukverlies niet meer noodzakelijk. De inlaat en uitlaat kan naar keuze via een lichtkoker of een muuropening met een regenwering worden uitgevoerd.
De volgende luchtgeleidingscomponenten staan in vier verschillende afmetingen ter beschikking en zijn afgestemd op de beschikbare vermogensniveaus: Regenwering Luchtkanalen (kanaal / bocht) Afdichtingsmanchetten
Het totale drukverlies – als som van de individuele drukverliezen van de inlaat naar de uitlaat – mag niet hoger zijn dan de waarde, die in de toestelgegevens (zie Hoofdstuk 2.6 op pag. 31) is aangegeven. Hierbij moet o.a. met roosters, lichtkokers, omkeringen en met de luchtkanalen resp. luchtslangen rekening worden gehouden.
Type toestel
Luchtgeleidingscomponenten
LIK 8ME / LIK 8TE / LI 9TE
Type 500
LI 11ME / LI 11TE
Type 600
LI 16TE / LI 20TE
Type 700
LI 24TE / LI 28TE
Type 800
LIH 22TE / LIH 26TE
Type 800
OPGELET! Indien er zich afwijkingen van de standaard configuratie voordoen of luchtgeleidingscomponenten van andere producenten gebruikt worden, moet het minimum luchtdebiet gecontroleerd worden.
Hoogtematen bij gebruik van kanalen van glasvezelbeton
'HPSLQJVVWURRN
6WDQGYRHWHQFD
'HPSLQJVVWURRNFD
$
%HGLHQLQJV]LMGH
5XLPWHKRRJWHPLQG&
&RQGHQVZDWHUDIYRHU PD[
:DWHUDIORRS
7RHVWHOKRRJWH+
/XFKWULFKWLQJ
%
2.3.1
Tab. 2.3: Toewijzing van de luchtgeleidingscomponenten
%XIIHURSVODJYDW
Afb. 2.10: Vooraanzicht 600-800
Onderbouwbuffer Voor de binnen opgestelde warmtepompen LI 11TE, LI 16TE en LI 20TE is de onderbouwbuffer met 140 liter geschikt, omdat de totale hoogte van de warmtepomp dusdanig verhoogd wordt dat
A (in mm) m. buffer
A (in mm) o. buffer
LIK 8ME / LIK 8TE
–
1328
LI 9TE
–
678
LI 11ME / LI 11TE
1282
672
700
LI 16TE / LI 20TE
1340
800
LI 24TE - LI 28TE / LIH 22TE - LIH 26TE
–
Type
Warmtepomp
500 500 600
de luchtkanalen direct onder het plafond geïnstalleerd kunnen worden.
C (in mm)
H (in mm) m. buffer
H (in mm) o. buffer
550
2100
–
1911
550
2100
–
1261
650
2200
1981
1371
730
745
2400
2191
1581
762
820
2000
–
1721
B (in mm)
Tab. 2.4: Maatoverzicht voor vooraanzicht 600-800 (LIK 8TE / LI 9TE zie Hoofdstuk 2.2.5 op pag. 22)
De afmetingen voor het opstellen van de warmtepomp en ligging van de muurdoorbraken worden als volgt bepaald: 1. Stap:
bepalen van het benodigde type voor de luchtgeleidingscomponenten afhankelijk van de gebruikte lucht/water-warmtepompen volgens tabel 2.3 op pag. 25.
www.dimplex.de
2. Stap:
Gewenste wijze van opstelling selecteren
3. Stap:
Benodigde waarden uit de maatoverzichten voor de gewenste wijze van opstelling aflezen.
25
2.3.2
2.3.2
Installatie in een hoek 5HJHQZHULQJ
ERYHQGH EHJDQHJURQG
$FFHVVRLUHV
%
/XFKWULFKWLQJ
(
'
&RQGHQVZDWHUDIYRHU
%
/LFKWNRNHU
EHQHGHQGHEHJDQHJURQG
PLQG
%HGLHQLQJV]LMGH
PLQG
$IGLFKWLQJVPDQFKHW $FFHVVRLUHV
Afb. 2.11: Installatie in een hoek (LIK 8TE / LI 9TE zie Hoofdstuk 2.2.5 op pag. 22)
Type
Warmtepomp
B (in mm)
D1 (in mm)
E (in mm)
600
LI 11ME / LI 11TE
650
301
852
700
LI 16TE / LI 20TE
745
254
852
800
LI 24TE - LI 28TE / LIH 22TE - LIH 26TE
820
291
1002
Tab. 2.5: Maatoverzicht voor hoekopstelling
EHQHGHQGHEHJDQHJURQG /LFKWNRNHU
% PLQG3DVOHQJWH
3DVVWXN
5HJHQZHULQJ
$IGLFKWLQJVPDQFKHW
%HGLHQLQJV]LMGH
$FFHVVRLUHV PLQG
Afb. 2.12: Hoekopstelling met passtuk (LIK 8TE / LI 9TE zie Hoofdstuk 2.2.5 op pag. 22)
Type
Warmtepomp
B (in mm)
D3 (in mm)
E (in mm)
600
LI 11ME / LI 11TE
650
301
852
700
LI 16TE / LI 20TE
745
254
852
800
LI 24TE - LI 28TE / LIH 22TE - LIH 26TE
820
291
1002
26
ERYHQGH EHJDQHJURQG
/XFKWULFKWLQJ
LQNRUWEDDU
Tab. 2.6: Maatoverzicht voor hoekopstelling met passtuk
$FFHVVRLUHV
'
%
(
3DVOHQJWH
&RQGHQVZDWHUDIYRHU
Lucht/water-warmtepomp
2.3.3
2.4
Opstelling aan een wand (
/XFKWNDQDDODDQVOXLWLQJHQEHQHGHQGHEHJDQHJURQG *HEUXLNYDQHHQOLFKWNRNHU
EHQHGHQGHEHJDQHJURQG 5HJHQZHULQJ
/LFKWNRNHU
ERYHQGH EHJDQHJURQG
$FFHVVRLUHV
%
3DVVWXN
/LFKWNRNHU
LQNRUWEDDU
5HJHQZHULQJ
0XXURSHQLQJ
$FFHVVRLUHV
JHwVROHHUG
%
3DVOHQJWH
&RQGHQVZDWHUDIYRHU
(
/XFKWULFKWLQJ
/XFKWULFKWLQJ
3DVVWXN LQNRUWEDDU
%HGLHQLQJV]LMGH
$IGLFKWLQJVPDQFKHW $FFHVVRLUHV
$IGLFKWLQJVPDQFKHW
%HGLHQLQJV]LMGH
0LQLPXPDIVWDQGPHWJHEUXLN 9HQWLODWLHNDQDDONRUW/ PP
bQGHUXQJHQXQG,UUWXPYRUEHKDOWHQ6WDQ G -XOL
$FFHVVRLUHV
Afb. 2.14: Opstelling aan een wand LIKI 14TE Afb. 2.13: Installatie aan een wand (LIK 8TE / LI 9TE zie Hoofdstuk 2.2.5 op pag. 22)
AANWIJZING Hoekopstelling voor LIKI 14 TE Afb. 2.11.2.1 op pag. 68
Type
Warmtepomp
B (in mm)
E (in mm)
600
LI 11ME / LI 11TE
650
852
700
LI 16TE / LI 20TE
745
852
800
LI 24TE - LI 28TE / LIH 22TE - LIH 26TE
820
1002
AANWIJZING Om een luchtkortsluiting te voorkomen, moet de lucht via een lichtkoker uitgeblazen resp. een regenwering gemonteerd worden.
Tab. 2.7: Maatoverzicht voor wandopstelling
2.4
Lucht/water-warmtepompen voor opstelling buiten
Vereisten voor de ontsluiting bij opstelling buiten Vorstbestendige fundatie Legging van thermisch geïsoleerde verwarmingsleidingen voor vertrek en terugloop in de grond Legging van elektrische verbindings- en vermogenkabels in de grond Muurdoorbraken voor aansluitingsleidingen Condenswaterafvoer (vorstvrij) Evt. inachtneming van de toepasbare bouwverordening
Plaatsing Warmtepompen voor de installatie buiten zijn met speciaal gelakte platen uitgerust en zodoende weersbestendig. Het apparaat dient op een permanent vlakke en horizontale oppervlakte te worden geplaatst. Als onderbouw zijn vorstvrij geïnstalleerde stoeptegels of fundaties geschikt. Het frame moet rondom dicht bij de grond liggen om een passende geluidsisolatie te garanderen en volledig afkoelen van de watervoerende delen te voorkomen. Is dat niet het geval, moeten eventuele gleuven met weerbestendig isolatiemateriaal worden afgedicht.
Afb. 2.15: Voorbeeld van een fundatieplan van een warmtepomp met 4 graskantstenen en 4 stoeptegels
Minimum afstanden Onderhoudswerkzaamheden moeten zonder problemen kunnen worden uitgevoerd. Dat is gewaarborgd, indien er een afstand van 1,2 m ten opzichte van massieve wanden wordt aangehouden.
Geluiddempende maatregelen De geringste geluidsemissies worden bereikt wanneer er aan de uitblaaszijde in een omtrek van 3-5 meter geen geluidreflecties door harde oppervlakken (bv. façades) ontstaan. Bovendien kan de fundatie tot de hoogte van de afdekplaten met geluidsabsorberend materiaal (bv. schors) worden bedekt. Geluidsemissies zijn afhankelijk van het overeenkomstige geluidsvermogensniveau van de warmtepomp en van de installatievoorwaarden. In Hoofdstuk 5 op pag. 173 wordt de samenhang van de invloedfactoren op de geluidsemissies, uitbreiding van het geluid en geluidsimissies nader verklaard.
www.dimplex.de
27
2.4
Luchtkortsluiting De warmtepomp moet zodanig worden opgesteld dat de door onttrekken van warmte afgekoelde lucht ongehinderd uitgeblazen kan worden. Bij opstelling in de nabijheid van een wand mag de lucht niet in de richting van de wand worden uitgeblazen. Opstelling in kommen of binnenplaatsen is niet toegestaan, omdat de afgekoelde lucht zich boven de grond verzamelt en tijdens voortdurende werking weer door de warmtepomp wordt aangezogen.
en de condenswaterafvoer kan uit de overeenkomstige fundatieplannen van de maatschetsen (zie Hoofdstuk 2.11 op pag. 65) worden afgelezen.
AANWIJZING Om de montage te verlichten, is het aan te bevelen om bij gebruik van geïsoleerde afstandsverwarmingsleidingen deze bij het hoofdframe van de warmtepomp te laten eindigen en de aansluiting op de warmtepomp met flexibele slangen te bewerkstelligen.
&RQGHQVZDWHUDIYRHU
:DWHUXLWJDQJ
6WURRPWRHYRHU 93(+] :DWHULQJDQJ
&RQGHQVZDWHUDIYRHU 6FKDNHONDVWMH
Afb. 2.16: Minimum afstanden voor onderhoudswerkzaamheden
Afb. 2.17: Voorbeeld van de ligging van voorzieningsleidingen
Aansluiting aan verwarming De aansluiting op de verwarming in het huis wordt met twee thermisch geïsoleerde verwarmingsleidingen voor vertrek en terugloop uitgevoerd. De leidingen worden door de grond gelegd en door een muuropening de verwarmingsruimte ingevoerd, evenals de stroomvoorziening en de stuurleiding (minimum diameter lege buis DN 70).
AANWIJZING De afstand tussen gebouw en warmtepomp beïnvloedt het drukverlies en de warmteverliezen van de verbindingsleidingen en moet worden overwogen bij het dimensioneren van de circulatiepomp en de isolatiediktes. Van kabellengtes van meer dan 30m wordt afgeraden, omdat de max. lengte van de elektrische verbindingsleiding 30m bedraagt. De aansluitingen van de warmtepomp worden naar beneden toe uit het apparaat geleid. De ligging van de verwarmingsleidingen
28
Condenswaterafvoer Bij opstelling buiten kan het condenswater naar het regenwaterkanaal gevoerd worden. De condenswaterbuis (diameter minstens 50 mm) dient zo recht mogelijk naar beneden gevoerd en pas beneden de vorstgrens afgebogen te worden. Let erop dat de afloop genoeg daling heeft.
Beveiliging tegen bevriezen Via een ingebouwde vorstbeveiligingsvoeler wordt, indien nodig, de verwarmings-circulatiepomp automatisch geactiveerd om bevriezen van de warmtepomp gedurende standtijden te voorkomen.
Lucht/water-warmtepomp
2.5
2.5.1
Toestelgegevens lucht/water-warmtepompen voor opstelling binnen 230V
2.5.1
Compacte warmtepompen lage temperatuur met luchtgeleiding om de hoek LIK 8ME
Toestelgegevens voor lucht/water-verwarmings-warmtepompen 1 2
Technische en commerciële benaming Bouwvorm
LIK 8ME
2.1
Uitvoering
Compact
2.2
Beschermingsgraad volgens EN 60 529 voor compact toestel resp. verwarmingsdeel
2.3
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
3.2 3.3
Binnen
Verwarmingswater-vertrek/ -terugloop
°C / °C
Lucht
°C
tot 58 / vanaf 18 -25 tot +35
Temperatuurverschil verwarmingswater
bij A7 / W35
Verwarmingsvermogen/ vermogenscoëfficiënt (COP)
bij A-7 / W35 1
kW / ---
bij A-7 / W45 1
kW / ---
bij A2/ W35 1
kW / ---
7,5 / 3,3
1
kW / ---
9,3 / 3,9
bij A7/ W45 1
kW / ---
bij A7/ W35
bij A10 / W35 1 3.4
IP 20
kW / ---
Geluidsvermogen apparaat / buiten
dB(A)
3.5
Geluidsdruk op 1m afstand (binnen)
dB(A)
3.6 3.7
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil2 Vrije compressie verwarmings-circulatiepomp (max. stand)
m³/h / Pa Pa
10,0
5,0
5,8 / 2,7
5,5 / 2,6 5,4 / 2,1 7,4 / 3,2 9,2 / 3,8 8,8 / 3,2
9,8 / 4,1
9,7 / 4,0 53 / 60 48,0
0,8 / 2700
1,6 / 11900
45000
27000
3.8
Luchtdebiet bij extern statisch drukverschil
m³/h / Pa
2500 / 20
3.9
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
R404A / 2,0
3.10 Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
3.11 Vermogen elektrisch verwarmingselement (2de warmtebron)
kW
Polyolester (POE) / 1,5 2,0
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen toestel
H x B x L cm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
4.3
Luchtkanaal-ingang en -uitgang (binnenafmetingen min.) L x B cm
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
245
4.5
Inhoud bufferopslagvat
l
50
4.6
Nominale druk bufferopslagvat
bar
6
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
5.2 5.3
Nominaal ingangsvermogen1 Startstroom m. softstart-systeem
5.4
Nominale stroom A2 W35 / cos ϕ
6 7
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Ontdooiing
G 1'' buiten 44 x 44
V/A A2 W35
kW A A / ---
2,33 30
12,3 / 0,8
12,7 / 0,8 3
Omkering kringloop
Ontdooibak voorhanden Verwarmingswater in toestel tegen vorst beschermd Vermogensniveaus / regelaar
230 / 20 2,27
automatisch
Type ontdooiing
7.2 7.3
190 x 75 x 68
ja (met verwarming) 4
ja 1 / intern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. A2 / W55: Buitenluchttemperatuur 2 °C en vertrektemperatuur verwarmingswater 55 °C. 2. De verwarmingscirculatiepomp is geïntegreerd. 3. zie CE-conformiteitsverklaring 4. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
www.dimplex.de
29
2.5.2
2.5.2
Warmtepompen lage temperatuur met horizontale luchtgeleiding LI 11ME
Toestelgegevens voor lucht/water-verwarmings-warmtepompen 1 2
Technische en commerciële benaming Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529 voor compact toestel resp. verwarmingsdeel
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
LI 11ME
Binnen
Verwarmingswater-vertrek/ -terugloop
°C / °C
Lucht
°C
3.2
Temperatuurverschil warm water
bij A7 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogenscoëfficiënt (COP)
bij A-7 / W35 1
kW / ---
bij A-7 / W45 1
kW / ---
bij A2/ W35 1 bij A7/ W35 1 bij A7/ W45
1
bij A10 / W35 3.4
Geluidsvermogen apparaat / buiten
IP 21
tot 58 / vanaf 18 -25 tot +35 9,4
5,0
7,6 / 2,9
7,7 / 2,7
kW / ---
9,1 / 3,4
9,0 / 3,3
kW / ---
10,9 / 4,1
10,9 / 3,9
6,9 / 2,3
9,2 / 3,4
kW / --1
kW / ---
12,0 / 4,6
dB(A)
11,9 / 4,4 55 / 61
3.5
Geluidsdruk op 1 m afstand (binnen)
dB(A)
3.6
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
3.7
Luchtdebiet bij extern statisch drukverschil
m³/h / Pa
4200 / 0
m³/h / Pa
2500 / 25
3.8
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
3.9
Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen toestel
H x B x L cm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
4.3
Luchtkanaal-ingang en -uitgang (binnenafmetingen min.) L x B cm
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging ingangsvermogen1
50 1,0 / 3000
R404A / 2,5 Polyolester (POE) / 1,5
136 x 75 x 88 G 1 1/4'' buiten 50 x 50
kg
200
V/A
5.2
Nominaal
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A2 W35
kW A
5.4
Nominale stroom A2 W35 / cos ϕ
A / ---
6 7
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Ontdooiing
1,9 / 10900
230 / 25 2,65
2,71 38
14,4 / 0,8
14,7 / 0,8 2
automatisch
Type ontdooiing
Omkering kringloop
Ontdooibak voorhanden
ja (met verwarming)
7.2
Verwarmingswater in toestel tegen vorst beschermd3
ja
7.3
Vermogensniveaus
1
7.4
Regelaar intern / extern
intern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. A2 / W55: buitenluchttemperatuur 2 °C en verwarmingswater-vertrektemperatuur 55 °C. 2. zie CE-conformiteitsverklaring 3. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
30
Lucht/water-warmtepomp
2.6
2.6.1
Toestelgegevens lucht/water-warmtepompen voor opstelling binnen 400V
2.6.1
Warmtepompen lage temperatuur met luchtgeleiding om de hoek LIK 8TE
Toestelgegevens voor lucht/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
LIK 8TE
2.1
Uitvoering
2.2
Beschermingsgraad volgens EN 60 529 voor compact toestel resp. verwarmingsdeel
2.3
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
3.2 3.3
Compact IP 20 Binnen
Verwarmingswater-vertrek/ -terugloop
°C / °C
Lucht
°C
Temperatuurverschil verwarmingswater
bij A7 / W35
Verwarmingsvermogen/ vermogenscoëfficiënt (COP)
bij A-7 / W35 1
kW / ---
bij A-7 / W45 1
kW / ---
bij A2/ W35
1
bij A7/ W35
1
bij A7/ W45 1 bij A10 / W35
10,0
5,0
5,8 / 2,7
5,5 / 2,6 5,4 / 2,1
7,5 / 3,3
7,4 / 3,2
kW / ---
9,3 / 3,9
9,2 / 3,8 8,8 / 3,2
kW / --1
kW / ---
3.4
Geluidsvermogen apparaat / buiten
dB(A)
Geluidsdruk op 1m afstand (binnen)
dB(A)
3.6
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil2
m³/h / Pa
3.7
Vrije compressie verwarmings-circulatiepomp (max. stand)
Pa
3.8
Luchtdebiet bij extern statisch drukverschil
m³/h / Pa
3.9
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
3.10 Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
3.11 Vermogen elektrisch verwarmingselement (2de warmtebron)
kW
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
-25 tot +35
kW / ---
3.5
4
tot 58 / vanaf 18
9,8 / 4,1
9,7 / 4,0 53 / 60 48,0
0,8 / 2700
1,6 / 11900 45000,0 2500 / 20 R404A / 2,0 Polyolester (POE) / 1,5 2,0
4.1
Afmetingen toestel
H x B x L cm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
4.3
Luchtkanaal-ingang en -uitgang (binnenafmetingen min.) L x B cm
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
4.5
Inhoud bufferopslagvat
l
50
4.6
Nominale druk bufferopslagvat
bar
6
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
5.2
Nominaal ingangsvermogen
1
190 x 75 x 68 G 1'' buiten 44 x 44 245
V/A A2 W35
kW
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom A2 W35 / cos ϕ
A / ---
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Ontdooiing / type ontdooiing / ontdooibak voorhanden
7.2
Verwarmingswater in toestel tegen vorst
7.3
Vermogensniveaus / regelaar
beschermd4
400 / 16 2,27
2,33 19,5
4,1 / 0,8
4,2 / 0,8 3
automatisch / kringloopomkeer / ja (met verwarming) ja 1 / intern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. A2 / W55: buitenluchttemperatuur 2 °C en vertrektemperatuur verwarmingswater 55 °C. 2. De verwarmingscirculatiepomp is geïntegreerd. 3. zie CE-conformiteitsverklaring 4. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
www.dimplex.de
31
2.6.2
2.6.2
Compacte middentemperatuur-warmtepompen met luchtgeleiding om de hoek LIKI 14TE
Toestelgegevens lucht/water-warmtepompen voor opstelling binnen 1 2
Technische en commerciële benaming Bouwvorm
LIKI 14TE
2.1
Uitvoering / plaats van opstelling
2.2
Beschermingsgraad volgens EN 60 529 voor compact toestel
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
3.2 3.3
Compact / binnen
Verwarmingswater-vertrek/ -terugloop
°C / °C
Lucht
°C
Temperatuurverschil verwarmingswater
bij A7 / W35
Verwarmingsvermogen/ vermogenscoëfficiënt (COP)
bij A-7 / W35 1
kW / ---
bij A2 /
1
kW / ---
bij A7/ W35 1 1
bij A10 / W35 1
9,9 / 3,4
kW / --dB(A)
12,5 / 4,1
3.6
Aanbevolen verwarmingswaterdebiet minimum verwarmingswaterdebiet 2
m³/h / Pa
Vrije compressie verwarmings-circulatiepomp (max. stand)
Pa
Koelmiddel; totaal vulgewicht
7,4 / 2,7
kW / ---
Geluidsdruk op 1m afstand / binnen, verwarmingsmodus met een vertrektemperatuur van 35°C dB(A)
3.9
7,3 / 2,6
11,6 / 3,3
3.5
Luchtdebiet bij extern statisch drukverschil
10
11,7 / 3,9
Geluidsvermogen apparaat / buiten
3.8
5
kW / ---
3.4
3.7
-25 tot +35
10,1 / 3,6
8,8 / 2,1
W551
bij A7/ W45
tot 65 / vanaf 18
7,2 / 2,2
bij A-7 / W45 1 bij A2/ W35
IP 20
45 2,0 / 3100
3.11 Vermogen elektrisch verwarmingselement (2de warmtebron)
kW
1,0 / 800 50000 3500 / 0 3000 / 25
type / kg type / l
12,6 / 4,2 52 / 58
m³/h / Pa m³/h / Pa
3.10 Olietype / -hoeveelheid
11,9 / 4,1
R417A / 4,8 Polyolester (POE) / 1,89 3,0 / 6,0
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen toestel
B x H x D cm
96 x 210 x 78
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
G 1 1/4'' buiten
4.3
Luchtkanaal-ingang en -uitgang (binnenafmetingen min.) L x B cm
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
4.5
Inhoud bufferopslagvat
l
4.6
Nominale druk bufferopslagvat
bar
4.7
Nominaal volume expansievat
l
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging (gemeenschappelijke voeding WP en 2e WB)
V/A
5.2
Zekering bij aparte voeding: WP / 2e WB
A
5.3 5.4
1
Nominaal ingangsvermogen Startstroom m. softstart-systeem
A2 W35
kW A
5.5
Nominale stroom A2 W35 / cos ϕ
A / ---
5.6
Max. vermogenopname compressorbeveiliging, thermostatisch geregeld
W
6 7
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Ontdooiing / type ontdooiing / ontdooibak voorhanden
7.2 7.3
3
Verwarmingswater in toestel tegen vorst beschermd Vermogensniveaus / regelaar
726 x 726 / 552 x 355 120 3 24
400 / 25 16 / 10 2,91
2,80 27 5,5 / 0,8 70 zie CE-conformiteitsverklaring
automatisch / kringloopomkeer / ja (met verwarming) ja 1 / intern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. A2 / W35: buitenluchttemperatuur 2 °C en vertrektemperatuur verwarmingswater 35 °C. 2. De verwarmingscirculatiepomp is geïntegreerd. 3. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
32
Lucht/water-warmtepomp
2.6.3
2.6.3
Warmtepompen lage temperatuur met luchtgeleiding om de hoekLI 9TE
Toestelgegevens voor lucht/water-verwarmings-warmtepompen 1 2
Technische en commerciële benaming Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529 voor compact toestel resp. verwarmingsdeel
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
LI 9TE
IP 21 Binnen
Verwarmingswater-vertrek/ -terugloop
°C / °C
Lucht
°C
3.2
Temperatuurverschil warm water
bij A7 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogenscoëfficiënt (COP)
bij A-7 / W35 1
kW / ---
1
kW / ---
bij A-7 / W45 bij A2/ W35 1
tot 58 / vanaf 18 -25 tot +35 10,0
5,0
5,8 / 2,7
5,5 / 2,6 5,4 / 2,1
kW / ---
7,5 / 3,3
7,4 / 3,2
1
kW / ---
9,3 / 3,9
9,2 / 3,8
bij A7/ W45 1
kW / ---
bij A10 / W35 1
kW / ---
9,8 / 4,1
9,7 / 4,0
bij A7/ W35
3.4
Geluidsvermogen apparaat / buiten
dB(A)
3.5
Geluidsdruk op 1 m afstand (binnen)
dB(A)
3.6
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
3.7
Luchtdebiet bij extern statisch drukverschil
m³/h / Pa
3.8
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
3.9
Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
3.10 Vermogen elektrisch verwarmingselement (2de warmtebron) max.
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen toestel
H x B x L cm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
4.3
Luchtkanaal-ingang en -uitgang (binnenafmetingen min.) L x B cm Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
5
Elektrische aansluiting
53 / 60 48,0 0,8 / 2700
R404A / 1,9 Polyolester (POE) / 1,5 6,0
125 x 75 x 68 G 1'' buiten 44 x 44
kg
5.1
Nominale spanning; beveiliging
5.2
Nominaal ingangsvermogen1
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom A2 W35 / cos ϕ
A / ---
6 7
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Ontdooiing
177
V/A A2 W35
kW
1,6 / 11900 2500 / 20
kW
4
4.4
8,8 / 3,2
400 / 25 2,27
2,33 19,5
4,1 / 0,8
4,2 / 0,8 2
automatisch
Type ontdooiing
Omkering kringloop
Ontdooibak voorhanden
ja (met verwarming)
7.2
Verwarmingswater in toestel tegen vorst beschermd3
7.3
Vermogensniveaus
7.4
Regelaar intern / extern
ja 1 intern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. A2 / W55: buitenluchttemperatuur 2 °C en verwarmingswater-vertrektemperatuur 55 °C. 2. zie CE-conformiteitsverklaring 3. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
www.dimplex.de
33
2.6.4
2.6.4
Warmtepompen lage temperatuur met horizontale luchtgeleiding LI 11TE tot LI 16TE
Toestelgegevens voor lucht/water-verwarmings-warmtepompen 1 2
Technische en commerciële benaming Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529 voor compact toestel resp. verwarmingsdeel
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen: Verwarmingswater-vertrek/ -terugloop
°C / °C
Lucht
°C
3.2
Temperatuurverschil warm water bij A7 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogenscoëfficiënt (COP)
bij A-7 / W35 1
kW / ---
1
kW / ---
bij A-7 / W45
LI 11TE
LI 16TE
IP 21
IP 21
Binnen
Binnen
tot 58 / vanaf 18
tot 58 / vanaf 18
-25 tot +35
-25 tot +35
9,7
5,0
9,5
5,0
7,1 / 2,9
6,6 / 2,7
9,8 / 2,6
9,7 / 2,5
6,4 / 2,3
9,0 / 2,1
bij A2/ W35 1
kW / ---
8,8 / 3,2
8,8 / 3,1
12,2 / 3,2
12,1 / 3,1
bij A7/ W35 1
kW / ---
11,3 / 3,8
11,3 / 3,6
15,4 / 3,7
15,1 / 3,6
bij A7/ W45
1
bij A10 / W35
9,6 / 3,1
kW / --1
kW / ---
12,2 / 4,1
12,1 / 3,9
16,1 / 3,8
Geluidsvermogen apparaat / buiten
3.5
Geluidsdruk op 1 m afstand (binnen)
dB(A)
3.6
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
3.7
Luchtdebiet bij extern statisch drukverschil
m³/h / Pa m³/h / Pa
2500 / 25
4000 / 25
3.8
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
R404A / 2,5
R404A / 3,1
3.9
Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
Polyolester (POE) / 1,5
Polyolester (POE) / 1,9
6,0
6,0
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen toestel
H x B x L cm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
4.3
Luchtkanaal-ingang en -uitgang (binnenafmetingen min.) L x B cm
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging A2 W35
kW
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom A2 W35 / cos ϕ
A / ---
6 7
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Ontdooiing
1,4 / 4500
2,6 / 14600 5200 / 0
136 x 75 x 88
157 x 75 x 88
G 1 1/4'' buiten
G 1 1/4'' buiten
50 x 50
57 x 57
200
235
V/A
Nominaal
52 1,9 / 10900
4200 / 0
kg
5.2
57 / 62
50 1,0 / 3000
kW
4
ingangsvermogen1
55 / 61
15,9 / 3,6
3.4
3.10 Vermogen elektrisch verwarmingselement (2de warmtebron) max.
dB(A)
14,8 / 3,0
400 / 25
400 / 32
2,74
2,86
3,81
3,91
5,16 / 0,8
6,9 / 0,8
23 4,94 / 0,8
25
2
7,1 / 0,8 2
automatisch
automatisch
Type ontdooiing
Omkering kringloop
Omkering kringloop
Ontdooibak voorhanden
ja (met verwarming)
ja (met verwarming)
7.2
Verwarmingswater in toestel tegen vorst beschermd3
ja
ja
7.3
Vermogensniveaus
1
1
intern
intern
7.4
Regelaar intern / extern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. A2 / W55: buitenluchttemperatuur 2 °C en verwarmingswater-vertrektemperatuur 55 °C. 2. Zie CE-conformiteitsverklaring 3. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
34
Lucht/water-warmtepomp
2.6.5
2.6.5
Warmtepompen lage temperatuur met 2 compressors LI 20TE tot LI 28TE
Toestelgegevens voor lucht/water-verwarmings-warmtepompen 1 2
Technische en commerciële benaming Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529 voor compact toestel resp. verwarmingsdeel
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen: Verwarmingswater-vertrek/ -terugloop1
°C / °C
Lucht
°C
3.2
Temperatuurverschil warm water bij A7 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogenscoëfficiënt (COP)
kW / ---
bij A-7 / W35 2
bij A7/ W45
2
kW / ---
bij A2/ W35 2
kW / ---
bij A7/ W35 2
kW / ---
bij A7/ W45 2
kW / ---
bij A10 / W35
2
kW / ---
3.4
Geluidsvermogen apparaat / buiten
dB(A)
3.5
Geluidsdruk op 1 m afstand (binnen)
dB(A)
3.6
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
3.7
Luchtdebiet bij extern statisch drukverschil
m³/h / Pa
IP 21
IP 21
Binnen
Binnen
Binnen
tot 58 / vanaf 18
tot 58 / vanaf 18
tot 58 / vanaf 18
-25 tot +35
-25 tot +35
-25 tot +35
9,8
5,0
9,7
5,0
9,9
5,0
3
7,1 / 2,8
6,7 / 2,6
8,9 / 2,6
8,8 / 2,5
9,9 / 2,4
9,2 / 2,3
4
12,7 / 2,8
11,7 / 2,6
16,1 / 2,7
15,5 / 2,4
19,1 / 2,7
16,1 / 2,3
3
6,2 / 2,3
8,4 / 2,2
8,7 / 2,0
4
11,1 / 2,2
14,4 / 2,1
15,0 / 1,9
3
9,3 / 3,2
8,6 / 3,1
4
14,9 / 3,1
14,6 / 3,0
19,2 / 3,2
18,7 / 3,1
22,3 / 3,0
22,2 / 3,0
3
10,7 / 3,7
10,4 / 3,5
13,1 / 3,4
12,6 / 3,3
14,2 / 3,1
13,9 / 3,1
4
17,1 / 3,5
17,0 / 3,4
24,8 / 3,6
24,2 / 3,4
25,8 / 3,4
10,9 / 3,0
10,5 / 3,0
12,8 / 3,0
12,6 / 3,0
25,1 / 3,3
3
10,1 / 3,0
12,1 / 2,9
12,8 / 2,9
4
16,6 / 2,9
23,7 / 2,9
24,6 / 2,8
3
12,8 / 4,0
12,6 / 3,8
14,1 / 3,5
13,8 / 3,4
14,7 / 3,1
14,3 / 3,2
4
20,0 / 3,8
19,5 / 3,7
26,6 / 3,8
25,4 / 3,6
29,1 / 3,6
28,7 / 3,5
58 / 64
62 / 68
54 1,8 / 3700
62 / 68
58 3,3 / 12300
58
2,3 / 5900
4,5 / 22700
2,3 / 3100
4,6 / 12000
6600 / 0
9000 / 0
9000 / 0
8000 / 25
8000 / 25
type / kg
Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen toestel
H x B x L cm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
4.3
Luchtkanaal-ingang en -uitgang (binnenafmetingen min.) L x B cm
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
R404A / 3,7
R404A / 4,2
R404A / 4,3
Polyolester / 3,0
Polyolester / 3,8
Polyolester / 3,8
157 x 75 x 88
171 x 75 x 103
171 x 75 x 103
G 1 1/4'' buiten
G 1 1/4'' buiten
G 1 1/4'' buiten
65 x 65
72,5 x 72,5
72,5 x 72,5
255
310
314
kg
V/A A2 W35
IP 21
5500 / 25
Koelmiddel; totaal vulgewicht
Nominaal ingangsvermogen
LI 28TE
m³/h / Pa
3.8
5.2
LI 24TE
m³/h / Pa
3.9
2
LI 20TE
400 / 20 T 4,80
kW
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom A2 W35 / cos ϕ
A / ---
6 7
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Ontdooiing
400 / 25 T
4,89
6,05
8,8 / 0,8
10,9 / 0,8
23 8,7 / 0,8
400 / 25 T
6,11
7,40
11,0 / 0,8
13,4 / 0,8
24
7,44 25 13,4 / 0,8
5
5
5
automatisch
automatisch
automatisch
Type ontdooiing
Omkering kringloop
Omkering kringloop
Omkering kringloop
Ontdooibak voorhanden
ja (met verwarming)
ja (met verwarming)
ja (met verwarming)
7.2
Verwarmingswater in toestel tegen vorst beschermd6
7.3
Vermogensniveaus / regelaar
ja
ja
ja
2 / intern
2 / intern
2 / intern
1. Zie diagram gebruiksgrenzen 2. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. A2 / W55: buitenluchttemperatuur 2 °C en verwarmingswater-vertrektemperatuur 55 °C. 3. Werking met 1 compressor 4. Werking met 2 compressors 5. Zie CE-conformiteitsverklaring 6. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
www.dimplex.de
35
2.6.6
2.6.6
Warmtepompen hoge temperatuur met 2 compressors LIH 22TE tot LIH 26TE
Toestelgegevens voor lucht/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529 voor compact toestel resp. verwarmingsdeel
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
3.2 3.3
Verwarmingswater-vertrek/ -terugloop1
°C / °C
Lucht
°C
Temperatuurverschil verwarmingswater
bij A2 / W35
Verwarmingsvermogen/ vermogenscoëfficiënt (COP)
bij A-7 / W35 2
kW / ---
bij A2/ W35 2
kW / ---
bij A-7 / W75 bij A7/ W35
2
2
bij A10 / W35 2
LIH 22TE
LIH 26TE
IP 21
IP 21
Binnen
Binnen
tot 75 / vanaf 18
tot 75 / vanaf 18
-25 tot +35
-25 tot +35
7,1
5,0
8,4
5,0
11,0 / 2,6
11,0 / 2,3
13,0 / 2,8
12,9 / 2,6
13,6 / 3,1
13,5 / 3,0
15,9 / 3,2
15,7 / 3,0
kW / ---
16,1 / 1,7
16,0 / 1,6
18,1 / 1,8
18,0 / 1,7
kW / ---
15,4 / 3,4
15,2 / 3,2
19,8 / 3,8
19,5 / 3,6
kW / ---
16,5 / 3,5
16,3 / 3,3
20,4 / 3,9
20,2 / 3,7
3.4
Geluidsvermogen apparaat / buiten
dB(A)
62 / 68
62 / 68
3.5
Geluidsdruk op 1 m afstand (binnen)
dB(A)
58
58
3.6
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
3.7
Luchtdebiet bij extern statisch drukverschil
m³/h / Pa m³/h / Pa
8000 / 25
8000 / 25
3.8
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
R404A / 3,3
R404A / 3,7
3.9
Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
1,8 / 3700
2,3 / 6000
1,8 / 3700
9000 / 0
2,7 / 8200 9000 / 0
R134a / 2,7
R134a / 3,1
Polyolester (POE) / 1,9
Polyolester (POE) / 1,9
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen toestel
H x B x L cm
171 x 75 x 103
171 x 75 x 103
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
G 1 1/4'' buiten
G 1 1/4'' buiten
4.3
Luchtkanaal-ingang en -uitgang (binnenafmetingen min.) L x B cm
72,5 x 72,5
72,5 x 72,5
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
370
377
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
400 / 25T
400 / 25T
ingangsvermogen2
kg
V/A
5.2
Nominaal
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom A2 W35 / cos ϕ
A / ---
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
A2 W35
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Ontdooiing
kW
4,4
4,48
5,0
5,16
25 8,0 / 0,8
30 8,1 / 0,8
9,0 / 0,8
9,3 / 0,8
3
3
automatisch
automatisch
Type ontdooiing
Omkering kringloop
Omkering kringloop
Ontdooibak voorhanden
ja (met verwarming)
ja (met verwarming)
7.2
Verwarmingswater in toestel tegen vorst beschermd4
ja
ja
7.3
Vermogensniveaus
2
2
extern
extern
7.4
Regelaar intern / extern 1. Zie diagram gebruiksgrenzen
2. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. A2 / W55: buitenluchttemperatuur 2 °C en verwarmingswater-vertrektemperatuur 55 °C. 3. Zie CE-conformiteitsverklaring 4. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
36
Lucht/water-warmtepomp
2.7
2.7.1
Toestelgegevens lucht/water-warmtepompen voor opstelling buiten 230V
2.7.1
Warmtepompen lage temperatuur LA 11MS tot LA 16MS
Toestelgegevens voor lucht/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529 voor compact toestel resp. verwarmingsdeel
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
3.2
Verwarmingswater-vertrek/ -terugloop1
°C / °C
Lucht
°C
LA 16MS
IP 24
IP 24
Buiten
Buiten
tot 55 / vanaf 18
tot 55 / vanaf 18
-25 tot +35
-25 tot +35
7.8
7.8
7,6 / 2,9
9,8 / 2,6
Temperatuurverschil verwarmingswater
bij A2 / W35
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij A-7 / W35 2
kW / ---
bij A2/ W35 2
kW / ---
9,1 / 3,4
12,7 / 3,2
bij A2/ W50 2
kW / ---
9,0 / 2,5
12,2 / 2,4
2
kW / ---
10,9 / 4,1
15,4 / 3,7
kW / ---
12,0 / 4,6
16,1 / 3,8
63
64
bij A7/ W35
bij A10 / W35 2 3.3
LA 11MS
Geluidsniveau
dB(A)
3.4
Geluidsdruk op 10 m afstand (uitblaaszijde)
dB(A)
3.5
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
33
34
1,0 / 3000
1,4 / 4500
3.6
Luchtdebiet
m³/h / Pa
2500
4000
3.7
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
R404A / 2,5
R404A / 3,1
3.8
Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
Polyolester (POE) / 1,5
Polyolester (POE) / 1,9
136 x 136 x 85
157 x 155 x 85
G 1'' buiten
G 1'' buiten
219
264
230 / 25
230 / 32
2.65
3.95
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen toestel
H x B x L cm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
4.3
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
5.2
Nominaal ingangsvermogen
2
V/A A2 W35
kW
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom A2 W35 / cos ϕ
A / ---
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Ontdooiing
38
45
14,4 / 0,8
21.5
3
3
automatisch
automatisch
Type ontdooiing
Omkering kringloop
Omkering kringloop
Ontdooibak voorhanden
ja (met verwarming)
ja (met verwarming)
7.2
Verwarmingswater in toestel tegen vorst beschermd4
ja
ja
7.3
Vermogensniveaus
1
1
7.4
Regelaar intern / extern
extern
extern
1. Zie diagram gebruiksgrenzen 2. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255. Voor economische en energetische berekeningen moet met verdere invloedfactoren rekening gehouden worden, vooral met ontdooigedrag, bivalentiepunt en regeling. Hierbij betekent b.v. A2 / W55: buitenluchttemperatuur 2 °C en vertrektemperatuur verwarmingswater 55 °C. 3. z. CE-conformiteitsverklaring 4. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
www.dimplex.de
37
2.8
2.8
Toestelgegevens lucht/water-warmtepompen voor opstelling buiten 400V
2.8.1
Warmtepompen lage temperatuur LA 8AS
Toestelgegevens lucht/water-verwarmings-warmtepompen voor installatie in de nabijheid van een wand 1 2
Technische en commerciële benaming Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529 voor compact toestel resp. verwarmingsdeel
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
LA 8AS
IP 24 Buiten
Verwarmingswater-vertrek/ -terugloop1
°C / °C
Lucht
°C
3.2
Temperatuurverschil verwarmingswater
bij A7 / W35
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij A-7 / W35 2
kW / ---
2
kW / ---
bij A-7 / W45
tot 58 / vanaf 18 -25 tot +35 8,9
5
5,1 / 2,5
4,9 / 2,4
6,5 / 3,0
4,8 / 2,0
bij A2/ W35 2
kW / ---
6,6 / 3,1
bij A7/ W35 2
kW / ---
8,3 / 3,7
bij A7/ W45
2
8,2 / 3,6 7,9 / 3,0
kW / ---
bij A10 / W35 2
kW / ---
3.4
Geluidsniveau
3.5
Geluidsdruk op 10 m afstand (uitblaaszijde)
dB(A)
3.6
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
3.7
Luchtdebiet
m³/h / Pa
3.8
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
3.9
Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
8,8 / 3,8
dB(A)
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen toestel
H x B x L cm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
4.3
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
5.2
Nominaal ingangsvermogen2
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom A2 W35 / cos ϕ
A / ---
6 7
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Ontdooiing
32 0,8 / 2700
kW
1,4 / 9000 2500 R404A / 1,9 Polyolester (POE) / 1,5 128 x 75 x 65 G 1'' buiten 166
V/A A2 W35
8,7 / 3,7 62
400 / 16 2,24
2,28 19.5
3,8 / 0,8
3,9 / 0,8 3
automatisch
Type ontdooiing
Omkering kringloop
Ontdooibak voorhanden
ja (met verwarming) 4
7.2
Verwarmingswater in toestel tegen vorst beschermd
7.3
Vermogensniveaus
7.4
Regelaar intern / extern
ja 1 extern
1. Zie diagram gebruiksgrenzen 2. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met verdere invloedfactoren rekening gehouden worden, vooral met ontdooigedrag, bivalentiepunt en regeling. Hierbij betekent b.v. A2 / W55: buitenluchttemperatuur 2 °C en verwarmingswater-vertrektemperatuur 55 °C. 3. zie CE-conformiteitsverklaring 4. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
38
Lucht/water-warmtepomp
2.8.2
2.8.2
Warmtepompen lage temperatuur LA 11AS tot LA 16AS
Toestelgegevens lucht/water-verwarmings-warmtepompen voor vrije plaatsing 1 2
Technische en commerciële benaming Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529 voor compact toestel resp. verwarmingsdeel
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
3.2 3.3
Verwarmingswater-vertrek/ -terugloop1
°C / °C
Lucht
°C
Temperatuurverschil verwarmingswater
bij A7 / W35
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij A-7 / W35 2
kW / ---
bij A-7 / W45 2
kW / ---
LA 16AS
IP 24
IP 24
Buiten
Buiten
tot 58 / vanaf 18
tot 58 / vanaf 18
-25 tot +35
-25 tot +35
9,7
5,0
9,5
5,0
7,1 / 2,9
6,6 / 2,7
9,8 / 2,6
9,7 / 2,5
8,8 / 3,1
12,2 / 3,2
12,1 / 3,1
11,3 / 3,6
15,4 / 3,7
6,4 / 2,3
2
kW / ---
8,8 / 3,2
bij A7/ W35 2
kW / ---
11,3 / 3,8
bij A7/ W45 2
kW / ---
bij A2/ W35
bij A10 / W35 2 3.4
LA 11AS
kW / ---
Geluidsniveau
3.5
Geluidsdruk op 10 m afstand (uitblaaszijde)
dB(A)
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
3.7
Luchtdebiet
m³/h / Pa
3.8
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
3.9
Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen toestel
H x B x L cm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
4.3
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
5.2
Nominaal ingangsvermogen2
12,2 / 4,1
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom A2 W35 / cos ϕ
A / ---
6 7
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Ontdooiing
kW
Type ontdooiing Ontdooibak voorhanden 7.2
Verwarmingswater in toestel tegen vorst beschermd
7.3
Vermogensniveaus
7.4
Regelaar intern / extern
4
12,1 / 3,9
14,8 / 3,0 16,1 / 3,8
63
15,9 / 3,6 64
33 1,0 / 3000
34 1,9 / 10900
1,4 / 4500
2500
2,6 / 14600 4000
R404A / 2,5
R404A / 3,1
Polyolester (POE) / 1,5
Polyolester (POE) / 1,9
136 x 136 x 85
157 x 155 x 85
G 1'' buiten
G 1'' buiten
219
264
V/A A2 W35
15,1 / 3,6
9,6 / 3,1
dB(A)
3.6
9,0 / 2,1
400 / 16
400 / 20
2.74
2,84
3,81
3,9
23 4,9 / 0,8
25 5,2 / 0,8
3
6,9 / 0,8
7,1 / 0,8 3
automatisch
automatisch
Omkering kringloop
Omkering kringloop
ja (met verwarming)
ja (met verwarming)
ja
ja
1
1
extern
extern
1. Zie diagram gebruiksgrenzen 2. Deze gegevens beschrijven de afmeting en het rendement van de installatie conform EN 255 resp. EN14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met verdere invloedfactoren rekening gehouden worden, vooral met ontdooigedrag, bivalentiepunt en regeling. Hierbij betekent b.v. A2 / W35: buitenluchttemperatuur 2°C en vertrektemperatuur verwarmingswater 35 °C. 3. Zie CE-conformiteitsverklaring 4. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
www.dimplex.de
39
2.8.3
2.8.3
Warmtepompen lage temperatuur met 2 compressors LA 20AS tot LA 28AS
Toestelgegevens lucht/water-verwarmings-warmtepompen voor vrije plaatsing 1 2
Technische en commerciële benaming Bouwvorm
2.1 2.2
LA 20AS
LA 24AS
LA 28AS
Beschermingsgraad volgens EN 60 529 voor compact toestel resp. verwarmingsdeel
IP 24
IP 24
IP 24
Plaats van opstelling
Buiten
Buiten
Buiten
tot 58 / vanaf 18
tot 58 / vanaf 18
tot 58 / vanaf 18
-25 tot +35
-25 tot +35
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen: Verwarmingswater-vertrek/ -terugloop1
°C / °C
Lucht
°C
3.2
Temperatuurverschil warm water
bij A7 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij A-7 / W35 2
kW / ---
bij A-7 / W45
2
bij A2/ W35 2 bij A7/ W35 2 bij A7/ W45 2 bij A10 / W35 2
kW / ---
kW / ---
kW / ---
kW / ---
kW / ---
-25 tot +35
9,8
5,0
9,7
5,0
9,9
5,0
3
7,1/2,8
6,7/2,6
8,9/2,6
8,8/2,5
9,9/2,4
9,2/2,3
4
12,7/2,8
11,7/2,6
16,1/2,7
15,5/2,4
19,1/2,7
16,1/2,3
3
6,2/2,3
8,4/2,2
8,7/2,0
4
11,1/2,2
14,4/2,1
15,0/1,9
3
9,3/3,2
8,6/3,1
10,9/3,0
10,5/3,0
12,8/3,0
12,6/3,0
4
14,9/3,1
14,6/3,0
19,2/3,2
18,7/3,1
22,3/3,0
22,2/3,0
3
10,7/3,7
10,4/3,5
13,1/3,4
12,6/3,3
14,2/3,1
13,9/3,1
4
17,1/3,5
17,0/3,4
24,8/3,6
24,2/3,4
25,8/3,4
25,1/3,3
3
10,1/3,0
12,1/2,9
12,8/2,9
4
16,6/2,9
23,7/2,9
26,6/2,8
3
12,8/4,0
12,6/3,8
14,1/3,5
13,8/3,4
14,7/3,1
14,3/3,2
4
20,0/3,8
19,5/3,7
26,6/3,8
25,4/3,6
29,1/3,6
28,7/3,5
3.4
Geluidsniveau
dB(A)
64
68
68
3.5
Geluidsdruk op 1 m afstand
dB(A)
37
41
41
3.6
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
3.7
Luchtdebiet
m³/h
3.8
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
3.9
Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen toestel
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
4.3
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging 2
1,8 / 3700
2,3 / 5900
4,5 / 22700
2,3 / 3100
4,6 / 12000
5500
8000
8000
R404A / 3,7
R404A / 4,2
R404A / 4,2
Polyolester (POE) / 3,0
Polyolester (POE) / 3,8
Polyolester (POE) / 3,8
H x B x L cm
157 x 155 x 85
171 x 168 x 100
171 x 168 x 100
inch
G 1 1/4'' buiten
G 1 1/4'' buiten
G 1 1/4'' buiten
284
351
355
400 / 20 T
400 / 25 T
400 / 25 T
V/A A2 W35
3,3 / 12300
5.2
Nominaal ingangsvermogen
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom A2 W35 / cos ϕ
A / ---
6 7
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Ontdooiing
4,80
kW
4,89
6,05
6,11
23 8,7/0,8
7,40
7,44
24 8,8/0,8
5
10,9/0,8
25 11,1/0,8
5
13,4/0,8
13,4/0,8 5
automatisch
automatisch
automatisch
Type ontdooiing
Omkering kringloop
Omkering kringloop
Omkering kringloop
Ontdooibak voorhanden
ja (met verwarming)
ja (met verwarming)
ja (met verwarming)
7.2
Verwarmingswater in toestel tegen vorst beschermd6
ja
ja
ja
7.3
Vermogensniveaus
2
2
2
extern
extern
extern
7.4
Regelaar intern / extern 1. Zie diagram gebruiksgrenzen
2. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet vooral met de factoren ontdooigedrag, bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. A2 / W35: buitenluchttemperatuur 2 °C en verwarmingswatervertrektemperatuur 35 °C. 3. Werking met 1 compressor 4. Werking met 2 compressors 5. Zie CE-conformiteitsverklaring 6. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
40
Lucht/water-warmtepomp
2.8.4
2.8.4
Warmtepompen lage temperatuur met 2 compressors LA 40AS
Toestelgegevens lucht/water-verwarmings-warmtepompen voor vrije plaatsing of in de nabijheid van een wand 1 2
Technische en commerciële benaming Bouwvorm
LA 40AS
2.1
Uitvoering
2.2
Beschermingsgraad volgens EN 60 529
Universeel IP 24
2.3
Plaats van opstelling
Buiten
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen: Verwarmingswater-vertrek
°C / °C
Lucht (warmtebron)
°C
3.2
Temperatuurverschil warm water
bij A7 / W35
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij A-7 / W35 1
bij A2/ W35
2
bij A7/ W35 2 bij A7/ W45 2 bij A10 / W35 2 3.4
Geluidsniveau
kW / ---
kW / ---
kW / ---
kW / ---
kW / ---
tot 58 ± 2 -25 tot +35 K
7,8
5,0
2
24,3 / 3,1
23,8 / 3,0
3
13,8 / 3,2
13,5 / 3,1
3
30,4 / 3,9
30,0 / 3,8
4
17,1 / 4,0
16,8 / 3,9
3
36,3 / 4,5
35,7 / 4,4
4
20,2 / 4,7
20,0 / 4,6
3
33,9 / 2,8
33,1 / 2,7
4
18,0 / 2,8
17,6 / 2,7
3
38,5 / 4,8
38,1 / 4,7
4
22,0 / 5,0
21,7 / 4,9
dB(A)
3.5
Geluidsdruk op 10 m afstand (uitblaaszijde)
dB(A)
3.6
Verwarmingswaterdebiet / intern drukverschil
m³/h / Pa
3.7
Luchtdebiet
m³/h
3.8
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
3.9
Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen
H x B x L mm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
4.3
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
V/A
5.2
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.3
Nominaal ingangsvermogen A2 W35 2 3
kW
3
5.4
Nominale stroom A2 W35 / cos ϕ
5.5
Max. vermogenopname compressorbeveiliging (per compressor)
A / --W
6 7
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Ontdooiing
7.3
6,2 5 / 3900 11000 R404A / 11,8 Polyolester (POE) / 3,8
2100 x 1735 x 890 (750) G 1 1/2'' buiten 585
400 / 25 30 7,79
7,89
14,05 / 0,8
14,24 / 0,8
70; thermostatisch geregeld 6
Omkering kringloop
Ontdooibak voorhanden Verwarmingswater in toestel tegen vorst
43 4,0 4 / 1700
automatisch
Type ontdooiing
7.2
70
ja (met verwarming) beschermd7
Vermogensniveaus / regelaar
ja 2 / extern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met verdere invloedfactoren rekening gehouden worden, vooral met ontdooigedrag, bivalentiepunt en regeling. Hierbij betekent b.v. A7 / W35: buitenluchttemperatuur 7 °C en verwarmingswater-vertrektemperatuur 35 °C. 2. Werking met 2 compressors 3. Werking met 1 compressor 4. minimaal warmwaterdebiet 5. Aanbevolen warmwaterdebiet 6. zie CE-conformiteitsverklaring 7. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
www.dimplex.de
41
2.8.5
2.8.5
Middentemperatuur-warmtepompen LA 9PS
Toestelgegevens lucht/water-verwarmings-warmtepompen voor installatie in de nabijheid van een wand 1 2
Technische en commerciële benaming Bouwvorm
LA 9PS
2.1
Uitvoering
2.2
Beschermingsgraad volgens EN 60 529 voor compact toestel resp. verwarmingsdeel
2.3
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
Compact IP 24 Buiten
Verwarmingswater-vertrek/ -terugloop1
°C / °C
Lucht
°C
-25 tot +35 5.5
tot 65 / vanaf 18
3.2
Temperatuurverschil warm water
bij A2 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij A-7 / W35 2
kW / ---
bij A-7 / W50 2
kW / ---
5,0 / 2,2
bij A2/ W35 2
kW / ---
7,1 / 3,2
bij A7/ W35 2 bij A10 / W35
2
5,6 / 2,6
kW / ---
8,5 / 3,6
kW / ---
9,6 / 4,0
3.4
Geluidsniveau3
dB(A)
3.5
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
62 1,2 / 9000
3.6
Luchtdebiet
m³/h / Pa
2000
3.7
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
R290 / 1,0
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen toestel
H x B x L cm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
4.3
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging ingangsvermogen2
V/A
5.2
Nominaal
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom A2 W35 / cos ϕ
A / ---
6 7
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Ontdooiing
A2 W35
kW
132 x 77 x 66 G 1'' buiten 168
400 / 16 2.2 28 4,0 / 0,8 4
automatisch
Type ontdooiing
Omkering kringloop
Ontdooibak voorhanden
ja (met verwarming)
7.2
Verwarmingswater in toestel tegen vorst beschermd5
ja
7.3
Vermogensniveaus
1
7.4
Regelaar intern / extern
extern
1. Zie diagram gebruiksgrenzen 2. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255. Voor economische en energetische berekeningen moet met verdere invloedfactoren rekening gehouden worden, vooral met ontdooigedrag, bivalentiepunt en regeling. Hierbij betekent b.v. A2 / W55: buitenluchttemperatuur 2 °C en verwarmingswater-vertrektemperatuur 55 °C. 3. Voor de opstelling zijn de gerichte geluidsdrukniveaus doorslaggevend. 4. Zie CE-conformiteitsverklaring 5. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
42
Lucht/water-warmtepomp
2.8.6
2.8.6
Middentemperatuur-warmtepompen LA 11PS
Toestelgegevens lucht/water-verwarmings-warmtepompen voor vrije plaatsing 1 2
Technische en commerciële benaming Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529 voor compact toestel resp. verwarmingsdeel
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
LA 11PS
Buiten
Verwarmingswater-vertrek/ -terugloop
°C / °C
Lucht
°C
3.2
Temperatuurverschil warm water
bij A7 / W35
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij A-7 / W35 1
kW / ---
1
K
kW / ---
bij A-7 / W45 bij A2/ W35 1
tot 65 / vanaf 18 -25 tot +35 9,2
5,0
7,3 / 2,5
7,0 / 2,5 6,4 / 2,2
kW / ---
9,2 / 3,1
8,7 / 3,0
1
kW / ---
11,5 / 3,8
11,2 / 3,5
bij A7/ W45 1
kW / ---
bij A10 / W35 1
kW / ---
bij A7/ W35
3.4
IP 24
Geluidsniveau
10,5 / 3,0 13,1 / 4,1
dB(A)
11,8 / 3,9 64
3.5
Geluidsdruk op 10 m afstand (uitblaaszijde)
dB(A)
3.6
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
3.7
Luchtdebiet
m³/h / Pa
4000
type / kg
R290 / 1,5
3.8
Koelmiddel; totaal vulgewicht
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen toestel
H x B x L cm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
4.3
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
5.2
Nominaal ingangsvermogen1
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom A2 W35 / cos ϕ
A / ---
6 7
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Ontdooiing
34 1,1 / 2600
157 x 155 x 85 G 1'' buiten 259
V/A A2 W35
kW
Type ontdooiing Ontdooibak voorhanden 7.2
Verwarmingswater in toestel tegen vorst beschermd3
7.3
Vermogensniveaus
7.4
Regelaar intern / extern
2,1 / 9500
400 / 16 2,98
2,9 30
5,38
5,23 2
automatisch Heet gas ja (met verwarming) ja 1 extern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet vooral met de factoren ontdooigedrag, bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. A2 / W55: buitenluchttemperatuur 2 °C en verwarmingswater-vertrektemperatuur 55 °C. 2. zie CE-conformiteitsverklaring 3. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
www.dimplex.de
43
2.8.7
2.8.7
Middentemperatuur-warmtepompen met 2 compressors LA 17PS tot LA 26PS
Toestelgegevens lucht/water-verwarmings-warmtepompen voor vrije plaatsing 1 2
Technische en commerciële benaming Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529 voor compact toestel resp. verwarmingsdeel
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen: Verwarmingswater-vertrek/ -terugloop1
°C / °C
Lucht
°C
3.2
Temperatuurverschil warm water
bij A7 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij A-7 / W35 2
kW / ---
bij A-7 / W45 2 bij A2/ W35 2 bij A7/ W35 2 bij A7/ W45 2
kW / ---
kW / ---
kW / ---
kW / ---
LA 17PS
LA 22PS
LA 26PS
IP 24
IP 24
IP 24
Buiten
Buiten
Buiten
tot 65 / vanaf 18
tot 65 / vanaf 18
tot 65 / vanaf 18
-25 tot +35
-25 tot +35
5,0
9,5
5,0
9,4
5,0
3
6,7 / 2,5
6,4 / 2,4
7,7 / 2,4
7,5 / 2,3
8,7 / 2,4
8,4 / 2,2
4
11,4 / 2,6
10,8 / 2,5
13,6 / 2,6
13,1 / 2,5
14,4 / 2,6
13,9 / 2,5
3
6,0 / 2,2
7,0 / 2,2
7,8 / 2,3
4
10,3 / 2,2
12,5 / 2,3
13,3 / 2,3
3
8,7 / 3,2
8,3 / 3,0
10,6 / 3,0
10,5 / 3,0
11,7 / 3,0
11,5 / 3,0
4
14,5 / 3,1
14,3 / 3,0
16,7 / 3,1
16,5 / 3,0
18,8 / 3,0
18,6 / 3,0
3
10,1 / 3,6
9,6 / 3,4
12,6 / 3,8
12,0 / 3,6
13,7 / 3,6
13,3 / 3,5
4
17,3 / 3,5
16,6 / 3,4
22,0 / 3,8
21,1 / 3,5
24,0 / 3,7
22,9 / 3,5
3
9,3 / 2,9
4
bij A10 / W35 2
kW / ---
11,3 / 3,0
16,1 / 2,9
20,5 / 3,0
11,4 / 4,1
13,7 / 4,2
13,5 / 4,1
15,0 / 4,1
14,7 / 4,0
4
19,6 / 3,8
19,2 / 3,8
23,4 / 4,0
23,2 / 3,9
26,2 / 4,0
25,9 / 4,0
Geluidsniveau
dB(A)
64
68
Geluidsdruk op 10 m afstand (uitblaaszijde)
dB(A)
37
41
m³/h / Pa
3.7
Luchtdebiet
m³/h
3.8
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen toestel
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
4.3
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
1,6 / 2900
2,0 / 4500
41 2,2 / 3100
8000
8000
R290 / 1,8
R290 / 2,2
R290 / 2,5
H x B x L cm
157 x 155 x 85
171 x 168 x 100
171 x 168 x 100
inch
G 1 1/4'' buiten
G 1 1/4'' buiten
G 1 1/4'' buiten
330
360
371
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
5.2
Nominaal ingangsvermogen2
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom A2 W35 / cos ϕ
A / ---
6 7
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Ontdooiing
V/A
400 / 20 T 4,74
kW
400 / 20 T
4,76
5,4
8,6 / 0,8
9,8 / 0,8
400 / 25 T 6,2
19 8,6 / 0,8
25
30 11,2 / 0,8
5
5
5
automatisch
automatisch
automatisch
Heet gas
Heet gas
Heet gas
ja (met verwarming)
ja (met verwarming)
ja (met verwarming) ja
Type ontdooiing Ontdooibak voorhanden
3,0 / 10000
68
5500
5
A2 W35
21,6 / 3,0
11,8 / 4,1
3.5
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
12,5 / 2,9
3
3.4
3.6
-25 tot +35
9,3
7.2
Verwarmingswater in toestel tegen vorst beschermd6
ja
ja
7.3
Vermogensniveaus
2
2
2
7.4
Regelaar intern / extern
extern
extern
extern
1. Zie diagram gebruiksgrenzen 2. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet vooral met de factoren ontdooigedrag, bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. A2 / W55: Buitenluchttemperatuur 2 °C en verwarmingswater-vertrektemperatuur 55 °C. 3. Werking met 1 compressor 4. Werking met 2 compressors 5. Zie CE-conformiteitsverklaring 6. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
44
Lucht/water-warmtepomp
2.8.8
2.8.8
Warmtepompen hoge temperatuurLA 22HS tot LA 26HS
Toestelgegevens voor lucht/water-verwarmings-warmtepompen 1 2
Technische en commerciële benaming Bouwvorm
LA 22HS
LA 26HS
2.1
Uitvoering
Compact
Compact
2.2
Beschermingsgraad volgens EN 60 529 voor compact toestel resp. verwarmingsdeel
IP 24
IP 24
2.3
Plaats van opstelling
Buiten
Buiten
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen: Verwarmingswater-vertrek/ -terugloop1
°C / °C
tot 75 / vanaf 18
tot 75 / vanaf 18
Lucht
°C
-25 tot +35
-25 tot +35
7.1
8.4
11,0 / 2,6
13,0 / 2,8
3.2
Temperatuurverschil warm water
bij A2 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij A-7 / W35 2
kW / ---
bij A2/ W35 2
kW / ---
13,6 / 3,1
15,9 / 3,2 18,1 / 1,8
2
kW / ---
16,1 / 1,7
bij A7/ W35 2
kW / ---
15,4 / 3,4
19,8 / 3,8
bij A10 / W35 2
kW / ---
16,5 / 3,5
20,4 / 3,9
bij A-7 / W75
3.4
Geluidsniveau
dB(A)
3.5
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
3.6
Luchtdebiet
m³/h
3.7
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
3.8
Smeermiddel; totale capaciteit
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen toestel
4.2 4.3
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
type / kg
-
-
1,8 / 3000
1,8 / 3000
8000
8000
R404A / 3,3
R404A / 3,7
R134a / 2,7
R134a / 3,1
(R404A)
type / liter
Polyolester (POE) / 1,9
Polyolester (POE) / 1,9
(R134a)
type / liter
Polyolester (POE) / 1,77
Polyolester (POE) / 1,77
H x B x L cm
171 x 168 x 100
171 x 168 x 100
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
G 1 1/4'' buiten
G 1 1/4'' buiten
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
411
418
400 / 25T
400 / 25T 5,0
ingangsvermogen2
V/A
5.2
Nominaal
kW
4.4
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
25
30
5.4
Nominale stroom A2 W35 / cos ϕ
A / ---
8,0 / 0,8
9,0 / 0,8
6 7
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften Andere eigenschappen van de uitvoering
3
3
7.1
Ontdooiing
A2 W35
automatisch
automatisch
Type ontdooiing
Omkering kringloop
Omkering kringloop
Ontdooibak voorhanden
ja (met verwarming)
ja (met verwarming)
7.2
Verwarmingswater in toestel tegen vorst beschermd4
ja
ja
7.3
Vermogensniveaus
2
2
extern
extern
7.4
Regelaar intern / extern 1. Zie diagram gebruiksgrenzen
2. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255. Voor economische en energetische berekeningen moet met verdere invloedfactoren rekening gehouden worden, vooral met ontdooigedrag, bivalentiepunt en regeling. Hierbij betekent b.v. A2 / W55: buitenluchttemperatuur 2 °C en verwarmingswater-vertrektemperatuur 55 °C. 3. Zie CE-conformiteitsverklaring 4. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
www.dimplex.de
45
2.9
2.9 2.9.1
Curves lucht/water-warmtepompen - 230V Curves LIK 8ME
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
PñK
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
46
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Lucht/water-warmtepomp
2.9.2
2.9.2
Curves LI 11ME / LA 11MS 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW PñK
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@ 9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
47
2.9.3
2.9.3
Curves LA 16MS 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW PñK
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@ 9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ 'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
48
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Lucht/water-warmtepomp
2.10.1
2.10 Curves lucht/water-warmtepompen - 400V 2.10.1 Curves LIK 8TE / LI 9TE
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
PñK
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
49
2.10.2
2.10.2 Curves LIKI 14TE
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
PñK
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
50
Lucht/water-warmtepomp
2.10.3
2.10.3 Curves LA 8AS
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ PK
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
&RQGHQVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
51
2.10.4
2.10.4 Curves LI 11TE / LA 11AS :DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
9RRUZDDUGHQ
P K
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
52
Lucht/water-warmtepomp
2.10.5
2.10.5 Curves LI 16TE / LA 16AS :DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
PK
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@ 9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
53
2.10.6
2.10.6 Curves LI 20TE / LA 20AS :DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
9RRUZDDUGHQ
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
P K
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@ 9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
:HUNLQJPHW FRPSUHVVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
54
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Lucht/water-warmtepomp
2.10.7
2.10.7 Curves LI 24TE / LA 24AS
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
P K
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
&RQGHQVRU
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
:HUNLQJPHW FRPSUHVVRU
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
55
2.10.8
2.10.8 Curves LI 28TE / LA 28AS 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
PK
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
:HUNLQJPHW FRPSUHVVRU
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
56
Lucht/water-warmtepomp
2.10.9
2.10.9 Curves LA 40AS :DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
PK
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
57
2.10.10
2.10.10 Curves LA 9PS 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ
PK
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
&RQGHQVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
58
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Lucht/water-warmtepomp
2.10.11
2.10.11 Curves LA 11PS 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
PK
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ 'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
59
2.10.12
2.10.12 Curves LA 17PS 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
PK
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ :HUNLQJPHW FRPSUHVVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
60
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Lucht/water-warmtepomp
2.10.13
2.10.13 Curves LA 22PS 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
PK
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ :HUNLQJPHW FRPSUHVVRU
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
61
2.10.14
2.10.14 Curves LA 26PS 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
PK
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ :HUNLQJPHW FRPSUHVVRU
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
62
Lucht/water-warmtepomp
2.10.15
2.10.15 Curves LIH 22TE / LA 22HS
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ PK
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
WUDSSHQ WUDS
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
WUDSSHQ
&RQGHQVRU
WUDS
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
WUDS
WUDSSHQ
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
63
2.10.16
2.10.16 Curves LIH 26TE / LA 26HS
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
PK
WUDSSHQ WUDS
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
WUDSSHQ
WUDS
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
WUDS
WUDSSHQ
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
/XFKWLQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
64
www.dimplex.de
6ODQJFRQGHQVZDWHUDIYRHU
:DWHUDDQVOXLWLQJHQ
%HGLHQLQJV]LMGH
/XFKWULFKWLQJ
$OOHZDWHUDDQVOXLWLQJHQLQFO PPVODQJHQGXEEHOHQLSSHO EHLGHELMJHYRHJG
(OHNWULVFKHOHLGLQJHQ 9HUZDUPLQJVYHUWUHN XLWJDQJXLW:3 ELQQHQEXLWHQGUDDG *HPHHQVFKDSSHOLMNHWHUXJORRS LQJDQJLQ:3 ³ELQQHQEXLWHQGUDDG 9XOHQDIWDSNUDDQ :DUPZDWHUYHUWUHN XLWJDQJXLW:3 ELQQHQEXLWHQGUDDG
2YHUGUXNYHUZDUPLQJVNULQJ ELQQHQ¡PP
&RQGHQVZDWHUDIYRHU ELQQHQPP
[ELQQHQGUDDG0[
7UDQVSRUW
Lucht/water-warmtepomp 2.11.1
2.11 Afmetingen lucht/water-warmtepompen
2.11.1 Afmetingen LIK 8ME / LIK 8TE
65
2.11.1.1
2.11.1.1 Installatie in een hoek LIK 8ME / LIK 8TE
&RQYHQWLRQHHOERXZVFKXLPWHUSODDWVH $IGLFKWLQJVPDQFKHWDOVDFFHVVRLUHYHUNULMJEDDU /XFKWNDQDDODOVDFFHVVRLUHYHUNULMJEDDU 2PORSHQGHDINDQWLQJWHUSODDWVH YRRUKHWDIGLFKWHQYDQGHVWRRWUDQGHQ YHUEHWHULQJYDQGHOXFKWJHOHLGLQJ %LMJHEUXLNYDQHHQGHPSLQJVVWURRNRQGHUGHZDUPWHSRPS PRHWGHPDDWRYHUHHQNRPVWLJZRUGHQYHUKRRJG
/XFKWULFKWLQJ
%HGLHQLQJV]LMGH
Belangrijke aanwijzingen: Bij opstelling zonder luchtkanaal is het absoluut noodzakelijk dat de muurdoorbraak aan de binnenzijde thermisch geïsoleerd wordt, om te voorkomen dat het muurwerk geheel afkoelt of met vocht doortrokken wordt (bv. 50 mm harde PUR-schuim met bekleding van aluminium).
Legende: 1)
normale bouwschuim
2)
Afdichtingsmanchet
3)
Luchtkanaal
4)
Omlopende afschuining voor afdichting van de stootkant en verbeterde luchtgeleiding
* Bij gebruik van isolatiestroken moet de afmeting dienovereenkomstig verhoogd worden.
66
PD[LPDOHNDQWHOKRRJWH
2SWLRQHOH XLWODDW
/XFKWULFKWLQJ
2YHUGUXNVODQJ 9HUZDUPLQJVNULQJELQQHQPP
&RQGHQVZDWHUVODQJ ELQQHQPP /HQJWHFDP
:DUPZDWHUYHUWUHN XLWJDQJXLW:3
(OHNWULVFKHOHLGLQJHQ
:DUPZDWHUWHUXJORRS ,QJDQJLQGH:3
9XOHQDIWDSNUDDQ
0DQRPHWHU YHUZDUPLQJVZDWHU
$OOHZDUPZDWHUHQZDUPZDWHUDDQVOXLWLQJHQPHWEXLWHQGUDDG YODNNHDIGLFKWLQJ*
:DUPZDWHUWHUXJORRS LQJDQJLQ:3
:DUPZDWHUYHUWUHN XLWJDQJXLW:3
www.dimplex.de
PHWZDQGDDQVOXLWLQJ V\QWKHWLVFKHFDRXWFKRXF
Lucht/water-warmtepomp 2.11.2
2.11.2 Afmetingen LIKI 14TE
67
2.11.2.1
2.11.2.1 Installatie in een hoek LIKI 14TE
&RQYHQWLRQHHOERXZVFKXLPWHUSODDWVH $IGLFKWLQJVPDQFKHWDOVDFFHVVRLUHYHUNULMJEDDU /XFKWNDQDDODOVDFFHVVRLUHYHUNULMJEDDU 2PORSHQGHDIVFKXLQLQJWHUSODDWVH YRRUDIGLFKWLQJYDQGHVWRRWNDQW HQYHUEHWHUGHOXFKWJHOHLGLQJ %LMJHEUXLNYDQHHQGHPSLQJVVWURRN RQGHUGHZDUPWHSRPSPRHW GHPDDWRYHUHHQNRPVWLJYHUKRRJGZRUGHQ %XLWHQDIPHWLQJHQNDQDDOQRPLQDOHZDDUGH
/XFKWULFKWLQJ 0LQLPXPDIVWDQGYDQGHZDQG
%HGLHQLQJV]LMGH
68
www.dimplex.de %HGLHQLQJV]LMGH
/XFKWULFKWLQJ
6ODQJFRQGHQVZDWHUDIYRHU :DWHUDDQVOXLWLQJHQ
9HUZDUPLQJVYHUWUHN XLWJDQJXLW:3 EXLWHQGUDDG
9HUZDUPLQJVZDWHUWHUXJORRS LQJDQJLQ:3 ³EXLWHQGUDDG
(OHNWULVFKHOHLGLQJHQ
&RQGHQVZDWHUDIYRHU ELQQHQPP
[ELQQHQGUDDG0[
7UDQVSRUW
Lucht/water-warmtepomp 2.11.3
2.11.3 Afmetingen LI 9TE
69
70 %HGLHQLQJV]LMGH
/XFKWULFKWLQJ
$DQVOXLWLQJ YHUZDUPLQJVLQVWDOODWLH
/XFKWULFKWLQJ
6ODQJFRQGHQVZDWHUDIYRHU
[ELQQHQGUDDG0[
7UDQVSRUW
9HUZDUPLQJVZDWHUWHUXJORRS LQJDQJLQ:3 EXLWHQGUDDG
9HUZDUPLQJVYHUWUHN XLWJDQJXLW:3 EXLWHQGUDDG
[ELQQHQGUDDG0[
/XFKWULFKWLQJ
(OHNWULVFKH OHLGLQJHQ
&RQGHQVZDWHUDIYRHU ELQQHQPP
2.11.4
2.11.4 Afmetingen LI 11ME / LI 11TE
www.dimplex.de $DQVOXLWLQJ YHUZDUPLQJVLQVWDOODWLH
%HGLHQLQJV]LMGH
/XFKWULFKWLQJ
6ODQJFRQGHQVZDWHUDIYRHU
/XFKWULFKWLQJ
[ELQQHQGUDDG0[
7UDQVSRUW
9HUZDUPLQJVZDWHUWHUXJORRS LQJDQJLQ:3 EXLWHQGUDDG
9HUZDUPLQJVYHUWUHN XLWJDQJXLW:3 EXLWHQGUDDG
[ELQQHQGUDDG0[
/XFKWULFKWLQJ
(OHNWULVFKH OHLGLQJHQ
&RQGHQVZDWHUDIYRHU ELQQHQPP
Lucht/water-warmtepomp 2.11.5
2.11.5 Afmetingen LI 16TE
71
72 %HGLHQLQJV]LMGH
/XFKWULFKWLQJ
/XFKWULFKWLQJ
[ELQQHQGUDDG0[ &RQGHQVZDWHUDIYRHU ELQQHQPP (OHNWULVFKHOHLGLQJHQ 9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQGH:3 EXLWHQGUDDG :DUPZDWHUYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3 EXLWHQGUDDG 6ODQJFRQGHQVZDWHUDIYRHU $DQVOXLWLQJYHUZDUPLQJVLQVWDOODWLH
/XFKWULFKWLQJ
2.11.6
2.11.6 Afmetingen LI 20TE
www.dimplex.de %HGLHQLQJV]LMGH
/XFKWULFKWLQJ
/XFKWULFKWLQJ
6ODQJFRQGHQVZDWHUDIYRHU $DQVOXLWLQJYHUZDUPLQJVLQVWDOODWLH
9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQGH:3 EXLWHQGUDDG
(OHNWULVFKHOHLGLQJHQ
9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3 EXLWHQGUDDG
&RQGHQVZDWHUDIYRHU ELQQHQPP
[ELQQHQGUDDG0[
/XFKWULFKWLQJ
Lucht/water-warmtepomp 2.11.7
2.11.7 Afmetingen LI 24TE / LI 28TE / LIH 22TE / LIH 26TE
73
74
/XFKWULFKWLQJ
)XQGDWLHSODQ
%HGLHQLQJV]LMGH
/XFKWULFKWLQJ
9HUZDUPLQJVZDWHUWHUXJORRS LQJDQJLQ:3 LQJDQJLQ:3 EXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVZDWHUYHUWUHN XLWJDQJXLW:3 EXLWHQGUDDG &RQGHQVZDWHUDIYRHU &RQGHQVZDWHUDIYRHU ELQQHQPP (OHNWULVFKHOHLGLQJHQ 6RNNHOZDUPWHSRPS
2.11.8
2.11.8 Afmetingen LA 8AS
%HGLHQLQJV]LMGH
www.dimplex.de
/XFKWULFKWLQJ
)XQGDWLHSODQ
/XFKWULFKWLQJ
9HUZDUPLQJVZDWHUWHUXJORRS ,QJDQJLQ:3 EXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3 EXLWHQGUDDG &RQGHVZDWHUDIYRHU %LQQHQ¡PP
%HGLHQLQJV]LMGH
/XFKWULFKWLQJ
/XFKWULFKWLQJ
(OHNWULVFKHOHLGLQJHQ 6RNNHOZDUPWHSRPS =RQHGRRUYRHUHQYHUZDUPLQJVNULQJ FRQGHQVZDWHUDIYRHUHOHNWULVFKHNDEHOV
Lucht/water-warmtepomp 2.11.9
2.11.9 Afmetingen LA 11MS / LA 11AS
75
76
/XFKWULFKWLQJ
)XQGDWLHSODQ
/XFKWULFKWLQJ
9HUZDUPLQJVZDWHUWHUXJORRS LQJDQJLQ:3 EXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVYHUWUHN XLWJDQJXLW:3 EXLWHQGUDDG &RQGHVZDWHUDIYRHU %LQQHQ¡PP
(OHNWULVFKHOHLGLQJHQ 6RNNHOZDUPWHSRPS =RQHGRRUYRHUHQYHUZDUPLQJVNULQJ FRQGHQVZDWHUDIYRHUHOHNWULVFKHNDEHOV
%HGLHQLQJV]LMGH
/XFKWULFKWLQJ
/XFKWULFKWLQJ
2.11.10
2.11.10 Afmetingen LA 16MS / LA 16AS / LA 11PS
www.dimplex.de %HGLHQLQJV]LMGH
/XFKWULFKWLQJ
/XFKWULFKWLQJ
&RQGHQVZDWHUDIYRHU ELQQHQPP (OHNWULVFKHOHLGLQJHQ 9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQGH:3 EXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3 EXLWHQGUDDG 6ODQJFRQGHQVZDWHUDIYRHU $DQVOXLWLQJYHUZDUPLQJVLQVWDOODWLH 9HUPRJHQOHLGLQJ 6WXXUOHLGLQJ
[ELQQHQGUDDG0[
/XFKWULFKWLQJ
Lucht/water-warmtepomp 2.11.11
2.11.11 Afmetingen LA 20AS / LA 17PS
77
78
9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQGH:3 EXLWHQGUDDG
9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3 EXLWHQGUDDG
&RQGHQVZDWHUDIYRHU ELQQHQPP
/XFKWULFKWLQJ
(OHNWULVFKHOHLGLQJHQ 6RNNHOZDUPWHSRPS =RQHGRRUYRHUHQYHUZDUPLQJVNULQJ =RQHGRRUYRHUHQYHUZDUPLQJVNULQJ FRQGHQVZDWHUDIYRHU HOHNWULVFKHNDEHOV
/XFKWULFKWLQJ
)XQGDWLHSODQ
%HGLHQLQJV]LMGH
/XFKWULFKWLQJ
2.11.12
2.11.12 Afmetingen LA 24AS / LA 28AS / LA 22PS / LA 26PS
+RRIGZLQGULFKWLQJ
9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQGH:3 EXLWHQGUDDG
9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3 EXLWHQGUDDG
=RQHGRRUYRHUHQYHUZDUPLQJVNULQJ FRQGHQVZDWHUDIYRHU HOHNWULVFKHNDEHOV
/XFKWULFKWLQJ
5LQJVFKURHYHQYRRUNUDDQWUDQVSRUWQDRSVWHOOLQJHUXLWGUDDLHQ
/XFKWULFKWLQJ
www.dimplex.de
)XQGDWLHSODQ
Lucht/water-warmtepomp 2.11.13
2.11.13 Afmetingen LA 40AS
79
/XFKWLQODDW
80
6FKDNHONDVWMH
&RQGHQVZDWHUDIYRHU
:DWHULQJDQJ
6WURRPWRHYRHU 93(+] 6WXXUOHLGLQJ
:DWHUXLWJDQJ
&RQGHQVZDWHUDIYRHU
6FKDNHONDVWMH
/XFKWXLWODDW
2SVFKULIWVWURRN
2.11.14
2.11.14 Afmetingen LA 9PS
www.dimplex.de
)XQGDWLHSODQ
9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3 EXLWHQGUDDG
9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQGH:3 EXLWHQGUDDG
6RNNHOZDUPWHSRPS
(OHNWULVFKHOHLGLQJHQ
&RQGHQVZDWHUDIYRHU ELQQHQPP
9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3 EXLWHQGUDDG
9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQGH:3 EXLWHQGUDDG
=RQHGRRUYRHUHQYHUZDUPLQJVNULQJFRQGHQVZDWHUDIYRHUHOHNWULVFKHNDEHOV
/XFKWULFKWLQJ
/XFKWULFKWLQJ
%HGLHQLQJV]LMGH
/XFKWULFKWLQJ
/XFKWULFKWLQJ
Lucht/water-warmtepomp 2.11.15
2.11.15 Afmetingen LA 22HS / LA 26HS
81
2.12
2.12 Geluidsemissies van de buiten opgestelde warmtepompen Afb. 2.18 op pag. 82 toont de vier hoofdrichtingen van de geluidsuitbreiding. De aanzuigzijde heeft het richtingscijfer „1” de uitblaaszijde het cijfer „3”. Met behulp van tabel 2.8 op pag. 82 kunnen de gerichte geluidsdrukniveaus van de lucht/waterwarmtepompen worden afgelezen. De waarden op 1 m afstand zijn daadwerkelijk gemeten waarden. De waarden op 5 en 10 m afstand worden berekend op grond van halfbolvormige uitbreiding van het geluid in het vrije veld. In de praktijk zijn afwijkingen mogelijk, die door geluidsreflecties resp. absorptie door plaatselijke omstandigheden veroorzaakt worden.
Type Rtg.
1
2
3
4
1
2
3
4
49
46
50
46
50
47
51
47
5m
38
35
39
35
39
36
40
36
10m
32
29
33
29
33
30
34
30
Type
AANWIJZING
2.13 Geluidsemissie LA 40AS P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
Type
LA 40AS
Richting
1
2
3
4
1m
56
50
60
49
5m
45
39
49
38
10m
39
33
43
32
82
LA 20AS / LA 17PS
LA 24AS / LA 28AS
Rtg.
1
2
3
4
1
2
3
4
1m
52
48
54
48
56
50
58
50
5m
41
37
43
37
45
39
47
39
10m
35
31
37
31
39
33
41
33
LA 22PS / LA 26PS LA 22HS / LA 26HS
LA 8AS / LA 9PS
Rtg.
1
2
3
4
1
2
3
4
1m
56
50
58
50
49
49
49
49
5m
45
39
47
39
38
38
38
38
10m
39
33
41
33
32
32
32
32
Tab. 2.8: Gericht geluidsdrukniveau afhankelijk van de afstand, in dB(A).
Basisinformatie over het thema geluid vindt u in Hoofdstuk 5 op pag. 173.
P
LA 16MS / LA 16AS / LA 11PS
1m
Type
Afb. 2.18: Bepaling van de geluidsrichtingen
LA 11MS / LA 11AS
Voorbeeld: Geluidsdrukniveau LA 11AS in uitblaasrichting en op 10 m afstand: 33 dB(A)
Grond/water-warmtepomp
3.1.3
3 Grond/water-warmtepomp 3.1
Warmtebron grond
Temperatuurbereik van het aardoppervlak op ca. 1 m diepte
+3...+17°C
Temperatuurbereik op grotere diepten (ca. 15 m)
+8...+12°C
mono-energetisch bivalent regeneratief
Werkbereik van de grond/water-warmtepomp
-5..+25°C
Mogelijke werkwijze monovalent
3.1.1
Muurdoordringing
AANWIJZING Aanwijzingen voor het uitputten van uit koelwater afgegeven warmte als warmtebron zijn in Hoofdstuk 4.3.2 op pag. 158 te vinden.
Aanwijzingen voor het dimensioneren – warmtebron grond
De aardwarmtewisselaar, die als warmtebron voor de grond/ water-warmtepomp dient, moet volgens het koelvermogen van de warmtepomp worden gedimensioneerd. Het koelvermogen kan worden berekend uit het verwarmingsvermogen verminderd met het elektrische opnamevermogen van de warmtepomp in het berekeningspunt.
40
bivalent (alternatief, parallel)
= 4 WP – Pel
4WP = Verwarmingsvermogen van de warmtepomp Pel
= Elektr. opnamevermogen van de warmtepomp in het berekeningspunt
40
= Koelvermogen resp. onttrekkingsvermogen van de warmtepomp uit de grond in het berekeningspunt
met toenemend watergehalte groter wordt. Net als het warmtegeleidingsvermogen is het vermogen om warmte op te slaan in hoge mate afhankelijk van het watergehalte in de grond. Door het bevriezen van het water in de grond neemt de hoeveelheid aan te winnen energie toe, omdat de latente warmte van het water met ca. 0,09 kWh/kg erg hoog is. Voor een optimaal gebruik van de grond is daarom ijsvorming rond de door de grond verlopende buisslangen geen nadeel.
Dimensionering van de glycolwater-circulatiepomp De glycolwater-volumestroming is afhankelijk van het vermogen van de warmtepomp en wordt bevorderd door de glycolwater-circulatiepomp. Het in de toestelgegevens (Hoofdstuk 3.6 op pag. 97) aangegeven glycolwaterdebiet leidt tot een warmtebron-temperatuurverschil van ca. 3K.
Een warmtepomp met een hogere vermogenscoëfficiënt heeft bij een vergelijkbaar groot verwarmingsvermogen een lagere elektrische vermogenopname en dus een hoger koelvermogen.
Naast de volumestroom moet met de drukverliezen in de glycolwaterkring en met de technische gegevens van de producent van de pomp rekening gehouden worden. Daarbij moeten drukverliezen van buisleidingen, geïnstalleerde componenten en warmtewisselaars in serieschakeling samengeteld worden.
Bij het vervangen van een oude warmtepomp door een nieuwer model moet daarom het vermogen van de collector worden gecontroleerd en indien nodig aan het nieuwe koelvermogen worden aangepast.
Het drukverlies van een antivries/watermengsel (25%) is vergeleken met onvermengd water 1,5 tot 1,7 keer hoger (Afb. 3.2 op pag. 84), terwijl de prestatie van talrijke circulatiepompen met ca. 10 % daalt.
AANWIJZING
AANWIJZING
De warmte wordt in de grond bijna uitsluitend door warmtegeleiding getransporteerd, waarbij het warmtegeleidingsvermogen
3.1.2
Drogen na de bouw
Bij het bouwen van huizen worden gewoonlijk grote hoeveelheden water voor metselkalk, pleister, gips en behang gebruikt, die maar langzaam uit het bouwlichaam verdampt. Bovendien kan door regen de vochtigheid in het bouwlichaam duidelijk verhoogd worden. Door het grote vochtigheidsgehalte van het gebouw is de warmtebehoefte van het huis in de eerste twee verwarmingsperioden hoger dan normaal. Het drogen na de bouw dient met speciale apparaten ter plaatse uitgevoerd te worden. Indien het verwarmingsvermogen van de warmtepomp krap gedimensioneerd is en drogen na de bouw in
3.1.3
de herfst of winter plaatsvindt, is het vooral bij grond/waterwarmtepompen raadzaam om een bijkomend elektrisch verwarmingselement te installeren, om de verhoogde warmtebehoefte te compenseren. Het verwarmingselement dient dan alleen in de eerste verwarmingsperiode afhankelijk van de glycolwater-vertrektemperatuur (ca. 0°C) geactiveerd te worden.
AANWIJZING Bij grond/water-warmtepompen kunnen verhoogde compressorlooptijden een onderkoeling van de warmtebron en daardoor een veiligheidsuitschakeling van de warmtepomp ten gevolge hebben.
Glycolwater
Glycolwaterconcentratie Ter voorkoming van vorstschade aan de verdamper van de warmtepomp moet een antivriesmiddel aan het warmtebronzijdige water toegevoegd worden. Bij door de grond gelegde buisslangen is vanwege de temperaturen, die in de koelkringloop opt-
www.dimplex.de
reden, een vorstbeveiliging van -14°C tot -18°C noodzakelijk. Hiervoor wordt een antivriesmiddel op monoethyleenglycolbasis gebruikt. De glycolwaterconcentratie bij legging in de grond bedraagt 25% tot maximaal 30%.
83
UHODWLHIGUXNYHUOLHV
%HYULH]LQJVWHPSHUDWXXULQ>&@
3.1.3
&
&
&RQFHQWUDWLHLQYRO
&RQFHQWUDWLHLQYRO
Afb. 3.1: Vriescurve van monoethyleenglycol/watermengsels afhankelijk van de concentratie
Afb. 3.2: Relatief drukverlies van monoethyleenglycol/watermengsels tegenover water afhankelijk van de concentratie bij 0 °C en –5 °C
Drukbeveiliging
Glycolwatergebrek en lekkage
Bij uitsluitende warmtewinning uit de grond kan een glycolwatertemperatuur tussen ca. -5°C en ca. +20°C optreden. Door deze temperatuurschommelingen treedt er een volumeverandering op van ca. 0,8 tot 1% van het volume van de installatie. Om de bedrijfsdruk constant te houden, moet een expansievat met een voordruk van 0,5bar en een max. bedrijfsdruk van 3bar toegepast worden.
Om een mogelijk tekort aan glycolwater of een lekkage in de glycolwaterkringloop vast te stellen of om aan officiële verplichtingen te voldoen, kan de als speciaal accessoire leverbare „lagedrukpressostaat glycolwater” in de glycolwaterkringloop gemonteerd worden. Deze stuurt bij drukverlies een signaal naar de warmtepompmanager, dat naar keuze op het display weergegeven wordt of de warmtepomp blokkeert.
OPGELET!
5HJHODDU:3
&RQWDFWSRVLWLH ELMJHYXOGHJO\FROZDWHUNULQJ
Ter beveiliging tegen overlopen moet een gekeurde membraanveiligheidsklep ingebouwd worden. De uitblaasleiding van deze veiligheidsklep moet volgens DIN EN 12828 naar een opvangbak lopen. Voor het controleren van de druk dient een manometer met indicatie van min. en max. druk voorzien te worden.
;9$&
1-,'
Vullen van de installatie
1)
Buis met binnen- en buitendraad
Het vullen van de installatie moet strikt in de volgende volgorde worden uitgevoerd:
2)
Pressostaat met stekker en stekkerafdichting
Mengen van de benodigde antivriesmiddel-waterconcentratie in een reservoir Controle van de vooraf gemengde antivriesmiddel-waterconcentratie met een antivriestester voor ethyleenglycol Vullen van de glycolwaterkringloop (min. 2bar tot max. 2,5bar) Ontluchten van de installatie (afscheider van microluchtbellen monteren)
OPGELET! Zelfs na langdurende werking van de glycolwater-circulatiepomp ontstaat er geen homogeen mengsel, wanneer de glycolwaterkringloop met water gevuld en vervolgens antivriesmiddel toegevoegd wordt. De ongemengde waterkolom bevriest in de verdamper en vernielt de warmtepomp!
Relatief drukverlies Het drukverlies van glycolwater is afhankelijk van de temperatuur en van de mengverhouding. Naarmate de temperatuur daalt en het aandeel van monoethyleenglycol stijgt, neemt het drukverlies van het glycolwater toe.
84
Afb. 3.3: Lagedrukpressostaat glycolwater (opbouw en bedrading)
Buis DIN 8074 (PN 12,5) [mm]
Volume per 100 m [l]
Antivriesmiddel per 100m [l]
Max. glycolwaterdebiet [l/h]
25 x 2,3
32,7
8,2
1100
32 × 2,9
53,1
13,3
1800
40 × 3,7
83,5
20,9
2900
50 × 4,6
130,7
32,7
4700
63 × 5,8
207,5
51,9
7200
75 × 6,9
294,2
73,6
10800 15500
90 × 8,2
425,5
106,4
110 x 10
636
159
23400
125 x 11,4
820
205
29500
140 x 12,7
1031
258
40000
160 x 12,7
1344
336
50000
Tab. 3.1: Totaal volume en hoeveelheid antivriesmiddel op 100 m buislengte voor verschillende PE-buizen en een vorstvrijheid tot –14 °C
Grond/water-warmtepomp
3.2
3.2.3
Aardcollector
De in de grond opgeslagen energie wordt bijna uitsluitend via het aardoppervlak toegevoerd. Het grootste deel van deze energie wordt door neerslag en invallende zonnestralen geleverd. Daarom mogen collectoren niet onder overbouwde of verzegelde oppervlakken gelegd zijn. De warmtetoevoer vanuit het binnenste
3.2.1
0,3 m onder de maximale vorstgrens te liggen. In de meeste streken is dit rond 1,0 tot 1,5 m.
OPGELET! Bij het leggen van aardcollectoren in greppels mag vanwege de zijdelingse beveiliging de installatiediepte niet groter zijn dan 1,25m.
Legafstand
Bij de bepaling van de legafstand da moet er rekening mee gehouden worden dat de ijsdiktes rond de aardslangen na een vorstperiode zodanig ontdooid zijn dat neerslag kan doorsijpelen en er geen stuwvocht ontstaat. De aanbevolen legafstanden bedragen afhankelijk van de soort bodem en buisdiameter tussen 0,5 en 0,8 m. Hoe langer de maximale duur van de vorstperiode, hoe groter de legafstand dient te zijn.
3.2.3
AANWIJZING De maximaal te winnen energie per jaar bedraagt 50 tot 70 kWh/m2, die in de praktijk echter maar met grote inspanning bereikt worden.
Installatiediepte
De bodemtemperaturen kunnen op 1m diepte ook zonder onttrekking van warmte het vriespunt bereiken. Op 2m diepte ligt de minimumtemperatuur rond de 5 °C. Deze temperatuur stijgt met toenemende diepte, evenwel neemt de warmtestroming van het aardoppervlak af. Ontdooiing van het ijs in de lente is zodoende niet gewaarborgd. Daarom dient de installatiediepte ca. 0,2 rond
3.2.2
van de aarde is kleiner dan 0,1 W/m2 en daarom verwaarloosbaar.
Bij slechte warmtegeleiding van de bodem (b.v. zand) moet bij een even grote legoppervlakte de legafstand verminderd en bijgevolg de totale buislengte verhoogd worden.
AANWIJZING Voor weersomstandigheden in Duitsland en bij vochtige, vette grond wordt een legafstand van 0,8m als optimum beschouwd (zie Hoofdstuk 3.2.6 op pag. 87.
Collectoroppervlakte en buislengte
De benodigde oppervlakte voor een horizontaal gelegde aardcollector is afhankelijk van de volgende factoren:
4. Stap:
Specifiek onttrekkingsvermogen afhankelijk van de soort grond en van de te verwachten bedrijfsuren per jaar volgens VDI 4640 kiezen
koelvermogen van de warmtepomp bedrijfsuren van de warmtepomp gedurende de verwarmingsperiode
Soort grond
soort grond en vochtgehalte van de grond maximale duur van de vorstperiode
droge, niet vette grond (zand)
AANWIJZING Hoofdstuk 3.2.6 op pag. 87 toont standaardwaarden voor het dimensioneren van aardcollectoren. 1. Stap:
Verwarmingsvermogen van de warmtepomp in het berekeningspunt (b.v. B0/W35) bepalen
2. Stap:
Bepaling van het koelvermogen door het elektrische opnamevermogen in het berekeningspunt van het verwarmingsvermogen af te trekken Voorbeeld: SI 14TE
40
=
4WP - Pel
4WP
=
Verwarmingsvermogen van de warmtepomp
14,5 kW
Pel =
Elektr. opnamevermogen van de warmtepomp in het berekeningspunt
3,22 kW
=
Koelvermogen resp. onttrekkingsvermogen van de warmtepomp uit de grond in het berekeningspunt
11,28 kW
40 3. Stap:
Jaarlijks aantal bedrijfsuren van de warmtepomp bepalen
In Duitsland kan voor een monovalent warmtepompsysteem ca. 1800 bedrijfsuren voor verwarming en warmwaterbereiding worden aangenomen. Bij mono-energetische en bivalente installaties loopt het aantal bedrijfsuren afhankelijk van de positie van het bivalentiepunt op tot ca. 2400 uur.
www.dimplex.de
Specifiek onttrekkingsvermogen voor 1800 h voor 2400 h ca. 10 W/m2
ca. 8 W/m2
vette grond, vochtig
ca. 25 W/m
2
ca. 20 W/m2
verzadigde grond (zand, kiezel)
ca. 40 W/m2
ca. 32 W/m2
Tab. 3.2: Specifiek onttrekkingsvermogen volgens VDI 4640 voor een legafstand van 0,8m
5. Stap:
40
De collectoroppervlakte volgt uit het koelvermogen en het specifiek onttrekkingsvermogen =
Koelvermogen van de warmtepomp
11,28 kW
T
=
Specifiek onttrekkingsvermogen van de grond
25 W/m2
A
=
Collectoroppervlakte
451m2
Minimale buislengte voor een legafstand van 0,8m
564 m
Aantal glycolwaterkringloop á 100m
6
PE-buizen zijn in standaard lengtes van 100m verkrijgbaar. Bij een minimale buislengte van 564m resulteert dit in 6 kringlopen á 100 en een legoppervlakte van 480m².
AANWIJZING De berekende minimale buislengte wordt in de praktijk naar volle 100m kringen afgerond.
85
3.2.4
3.2.4
Legging
De buisslangen dienen m.b.v. vertrekverdeler en terugloopcollector volgens de navolgende schets te worden aangesloten resp. gelegd, zodat alle glycolwaterkringen even lang zijn.
0 11
1
AANWIJZING Bij het leggen van even lange glycolwaterkringen is geen hydraulische afstemming noodzakelijk.
Afb. 3.4: Hydraulische integratie van de glycolwaterkringen
3.2.5
Installatie van de glycolwaterkring
Iedere glycolwaterkring moet van tenminste één afsluitventiel worden voorzien. Alle glycolwaterkringen moeten even lang zijn om gelijkmatige doorstroming en onttrekkingsvermogen van de glycolwaterkringen te waarborgen. De aardcollectoren dienen indien mogelijk enkele maanden voor het stookseizoen te worden geïnstalleerd, zodat de grond zich kan zetten. Let op de minimale door de buisfabrikant aangegeven buigradiussen van de buizen. De vul- en ontluchtingsvoorziening dienen op het hoogste punt van het terrein te worden geïnstalleerd. Alle door het huis en door de huiswand gevoerde glycolwaterleiding moeten stoomdicht geïsoleerd worden om condenswatervorming te voorkomen. Alle glycolwaterleidingen moeten uit corrosiebestendig materiaal bestaan. De glycolwaterverdeler en de terugloopcollector moeten buiten het huis geïnstalleerd worden.
De glycolwater-circulatiepomp van de warmtebroninstallatie moet indien mogelijk buiten het gebouw geplaatst worden. De pompkop dient zodanig te worden geplaatst dat geen condenswater de aansluitbox binnen kan lopen. Bij installatie binnen het gebouw moet de pomp stoomdiffusievast geïsoleerd worden om condenswater en ijsvorming te voorkomen. Bovendien kunnen geluiddempende maatregelen noodzakelijk zijn. De legafstand tussen glycolwaterleidingen en waterleidingen, kanalen en gebouwen dient tenminste 0,7m te zijn, om vorstschade te vermijden. Indien om bouwkundige redenen deze legafstand niet aangehouden kan worden, moeten de buizen in dit gedeelte voldoende worden geïsoleerd. Aardcollectoren mogen niet overbouwd en het oppervlak niet verzegeld zijn.
AANWIJZING De installatie van de glycolwater-circulatiepomp buiten het gebouw bespaart de anders noodzakelijke diffusievaste isolering tegen condenswater.
Legende 1)
:3
Kogelkraan
2)
Dubbele nippel
3)
Flens
4)
Flenspakking
5)
Circulatiepomp
6)
Grote afzuigventilator
7)
Overdrukventiel
8)
Manometer
9)
Kapventiel 3/4"
10) Expansievat Afb. 3.5: Opbouw vertrek glycolwaterkring incl. geïnstalleerde componenten
De grote afzuigventilator met afscheider van microluchtbellen moet zich op het hoogste en warmste punt van de glycolwaterkring bevinden. De glycolwaterkring-accessoires kunnen zowel binnen alsook buiten het gebouw geïnstalleerd worden.
AANWIJZING De met de warmtepomp bijgeleverde filter (gaaswijdte 0,6mm) beschermt de verdamper van de warmtepomp en wordt direct voor de inlaat van de warmtepomp geplaatst en moet na een spoelomloop van de glycolwatercirculatiepomp van ca. 1 dag worden gereinigd.
86
AANWIJZING Om te voorkomen dat de isolering met vocht doortrokken wordt, dienen isolatiematerialen gebruikt te worden die geen vochtigheid opnemen. Bovendien moeten de verbindingen dusdanig verplakt worden dat er geen vocht naar de koude zijde (b.v. glycolwaterleiding) van de isolatie door kan dringen.
Grond/water-warmtepomp
Standaard dimensionering van aardcollectoren AANWIJZING
De dimensioneringstabel tabel 3.3 op pag. 88 is gebaseerd op de volgende veronderstellingen:
De dimensionering van de glycolwater-circulatiepomp geldt alleen voor lijnlengtes tot maximaal 100 m en het aangegeven aantal glycolwaterkringen!
PE-buis (glycolwaterkringen): buis DIN 8074 32 x 2,9 mm – PE 80 (PN 12,5) PE-voedingsbuis tussen warmtepomp en glycolwaterkring volgens DIN 8074:
Indien alle andere parameters onveranderd blijven, is er ook dan geen gevaar van drukverlies, wanneer het aantal glycolwaterkringen verhoogd en lijnlengtes verkort worden. Bij afwijkende randvoorwaarden (b.v. specifiek onttrekkingsvermogen, glycolwaterconcentratie) is het noodzakelijk dat de toegestane totale buislengte voor het vertrek en de terugloop tussen de warmtepomp en glycolwaterverdeler opnieuw gedimensioneerd wordt.
nominale druk PN 12,5 (12,5 bar) Specifiek onttrekkingsvermogen van de grond ca. 25 W/m2 bij 0,8 m legafstand Glycolwaterconcentratie min. 25% tot max. 30% antivriesmiddel (glycolbasis)
50x4,6
63x5,7
75x6,8
90x8,2
110x10
125x11,4
140x12,7
Motorbeveiliging
Buislengte aardcollector1 m
40x3,7
Koelvermogen kW
Toegestane totale buislengte voor vertrek en terugloop tussen warmtepomp en glycolwaterverdeler
32x2,9
Min. glycolwaterdebiet
Alternatief Grundfos
Benaming UWP
Circulatiepomp identiek of soortgelijk
Warmtepomp
m3/h
Drukexpansievat
De vereiste hoeveelheden antivriesmiddel in tabel 3.1 op pag. 84 zijn betrokken op de aangegeven wanddiktes. Bij geringere wanddiktes moet de hoeveelheid antivriesmiddel verhoogd worden, om de minimale glycolwaterconcentratie van 25% te bereiken.
Drukexpansievat: 0,5 bar voordruk
Aantal glycolwaterkringen
3.2.6
3.2.6
l
m
m
m
m
m
m
m
m
m
A
SI 5ME
Wilo
TOP-S 25/7,5
UPS 25-60
1.2
3.7
200
2
8
50
SI 7ME / SIH 6ME
Wilo
TOP-S 25/7,5
UPS 25-60
1.7
4.7
300
3
8
15
SI 9ME / SIH 9ME / SIKH 9ME
Wilo
TOP-S 25/7,5
UPS 25-80
2.3
6.9
400
4
SIK 11ME
Wilo
TOP-S 25/7,5
UPS 25-80
3
9.1
500
SI 11ME / SIH 11ME
Wilo
TOP-S 25/7,5
UPS 25-80
3
8.3
SI 14ME
Wilo
TOP-S 25/7,5
UPS 25-80
3.5
SIK 16ME
Wilo
TOP-S 25/7,5
UPS 25-80
3.5
2
40
110
2
12
20
65
2
5
12
10
70
2
500
5
12
10
70
2
10.9
600
6
18
20
70
2
11.3
700
7
18
20
70
2
1. volgens Hoofdstuk 3.2.6 op pag. 87 2. met geïntegreerde motorbeveiliging resp. blokkeerstroombestendige motor
www.dimplex.de
87
40x3,7
50x4,6
63x5,7
75x6,8
90x8,2
110x10
125x11,4
140x12,7
Motorbeveiliging
m
Toegestane totale buislengte voor vertrek en terugloop tussen warmtepomp en glycolwaterverdeler
32x2,9
Buislengte aardcollector1
kW
Drukexpansievat
Koelvermogen
m3/h
Aantal glycolwaterkringen
Min. glycolwaterdebiet
Alternatief Grundfos
Benaming UWP
Circulatiepomp identiek of soortgelijk
Warmtepomp
3.2.6
l
m
m
m
m
m
m
m
m
m
A
SI 5TE
Wilo
TOP-S 25/7,5
UPS 25-60
1.2
4.1
200
2
8
50
SIKH 6TE / SIK 7TE / SIH 6TE / SI 7TE
Wilo
TOP-S 25/7,5
UPS 25-60
1.7
~5
300
3
8
15
SIK 9TE / SIKH 9TE / SI 9TE / SIH 9TE
Wilo
TOP-S 25/7,5
UPS 25-80
2.3
~7
400
4
SIK 11TE / SI 11TE / SIH 11TE
Wilo
TOP-S 25/7,5
UPS 25-80
3
~9
500
SIK 14TE / SI 14TE
Wilo
TOP-S 25/7,5
UPS 25-80
3.5
~ 11
SI 17TE
Wilo
TOP-S30/10
UPS 32-80
3.8
SI 21TE
Grundfos
CHI4-20
SIH 20TE
Wilo
SI 24TE
2
40
110
2
12
20
65
2
5
12
10
70
2
600
6
18
20
70
2
13.4
700
7
18
60
180
2
5,5
16.2
900
9
18
80
270
1,1
TOP-S 40/10
5,1
17,5
900
9
18
100
300
1,2
Wilo
TOP-S 40/10
5.6
18.4
1000
10
18
100
300
1,2
SI 30TE
Wilo
TOP-S 40/10
7.0
24.5
1300
13
18
150
400
1,2
SI 37TE
Wilo
TOP-S 40/10
8.5
29.3
1500
15
18
120
350
1,2
SIH 40TE
Wilo
TOP-S 40/10
8,5
33,1
1700
17
8
120
350
1,2
SI 50TE
Wilo
TOP-S 50/10
12,8
40
2000
20
25
SI 75TE
Wilo
TOP-S 65/13
20,5
63
3200
32
35
SI 100TE
Wilo
TOP-S 65/13
24
77
3900
39
50
SI 130TE
Wilo
TOP-S 65/15
34
105
5300
53
50
70
180 120
1,8 300 180
3,0 300 140
3,0 300
3,5
1. volgens Hoofdstuk 3.2.6 op pag. 87 2. met geïntegreerde motorbeveiliging resp. blokkeerstroombestendige motor
Tab. 3.3: Dimensioneringstabel grond/water-warmtepompen voor een specifiek onttrekkingsvermogen van de grond van 20 W/m2 aardcollector. (veronderstellingen: glycolwaterconcentratie 25% antivriesmiddel, 100 m lijnlengtes van de individuele glycolwaterkringen, buizen van PE 80 (PN12,5), 32 x 2,9mm volgens DIN 8074 en 8075.
88
Grond/water-warmtepomp
3.3
3.3.1
Aardsonden
Bij een aardsondeninstallatie wordt een warmtewisselaarsysteem met diepboringen van meestal 20m tot 100m in de grond geïnstalleerd. Voor dubbele U-sonden kan er per meter sondelengte met gemiddeld rond 50 W warmtebronvermogen worden gecalculeerd. De precieze dimensionering is echter afhankelijk van de geologische en hydrogeologische omstandigheden, die de installateur in de regel niet kent. Daarom dient de uitvoering door een boorbedrijf uitgevoerd te worden, dat volgens de internationale warmtepompvereniging met kwaliteitskenmerk is gecertificeerd, resp. volgens DVGW W120 is toegelaten. In Duitsland moet de norm VDI 4640 Blad 1 en 2 in acht genomen worden.
$DUGRSSHUYODN 'LHSWH
PHL
QRY
IHE
DXJ
P
P
Grondtemperaturen De grondtemperatuur ligt vanaf een diepte van ca. 15 m het hele jaar door rond 10°C (zie Afb. 3.6 op pag. 89).
P
F
AANWIJZING Door het onttrekken van warmte daalt de temperatuur in de sonde. De sonde dient zodanig gedimensioneerd te worden dat de glycolwateruitlaattemperatuur niet constant lager dan 0°C ligt.
3.3.1
Afb. 3.6: Weergave van het temperatuurverloop op verschillende dieptes van de grond en in afhankelijkheid van een gemiddelde seizoentemperatuur aan het aardoppervlak
Dimensionering van aardsonden
Bij individuele installaties met een warmtepomp-verwarmingsvermogen van maximaal 30kW, dat voor verwarming en warmwaterbereiding wordt gebruikt, kan de dimensionering aan de hand van het specifiek onttrekkingsvermogen volgens tabel 3.4 op pag. 89 worden uitgevoerd en die gebaseerd is op de volgende veronderstellingen: Lengte van de individuele aardsonden tussen 40 en 100 m Minstens 6m afstand tussen twee aardsonden Als aardsonden worden dubbele U-sonden met een buisdiameter van DN 32 of DN 40 toegepast. Dit onttrekkingsvermogen is bij aardsonden voor standaard-installaties met een gering vermogen toegestaan. Voor langere looptijden moet naast het bovengenoemd specifiek onttrekkingsvermogen ook de specifieke jaarlijkse onttrekkingsarbeid in
aanmerking genomen worden, waardoor de invloed op lange termijn bepaald wordt. Deze waarde moet tussen 100 en 150 kWh per geboorde meter en jaar liggen. Bij warmtepompsystemen, die uit meerdere individuele installaties bestaan meer dan 2400 bedrijfsuren per jaar opleveren voor verwarming en koeling worden gebruikt boven 30kW totaal warmtepompvermogen liggen moet de dimensionering van de installatie door berekeningen van een geothermisch planningsbureau worden bewezen. Door langjarige, rekenkundige simulatie van lastcyclussen is het mogelijk om langdurige werking te herkennen en in de planning te includeren.
Ondergrond
Specifiek onttrekkingsvermogen voor 1800 h
voor 2400 h
25 W/m
20 W/m
Algemene richtcijfers: Slechte ondergrond (droog sediment) (λ < 1,5 W/(m * K)) Normale bedrock-ondergrond en verzadigd sediment (λ = 1,5 - 3,0 W/(m * K))
60 W/m
50 W/m
Bedrock met groot warmtegeleidingsvermogen (λ > 3,0 W/m * K))
84 W/m
70 W/m
Verschillende gesteenten: Kiezel, zand, droog Kiezel, zand, waterhoudend
< 25 W/m
< 20 W/m
65 – 80 W/m
55 - 65 W/m
In geval van sterke grondwaterstroming in kiezel en zand, voor individuele installaties
80-100 W/m
80-100 W/m
Klei, leem, vochtig
35 – 50 W/m
30 - 40 W/m
Kalksteen (massief)
55 – 70 W/m
45 - 60 W/m
Zandsteen
65 – 80 W/m
55 - 65 W/m
Zure magmatieten (b.v. graniet)
65 – 85 W/m
55 - 70 W/m
Basische magmatieten (b.v. basalt)
40 – 65 W/m
35 - 55 W/m
Gneis
70 – 85 W/m
60 - 70 W/m
Tab. 3.4: Mogelijk specifiek onttrekkingsvermogen voor aardsonden (dubbele U-sonden) (volgens VDI 4640 blad 2)
www.dimplex.de
89
3.3.2
3.3.2
Aanleg van de sondenboringen
De afstand tussen de individuele sonden moet minstens 6 m bedragen om onderlinge beïnvloeding laag te houden en regeneratie gedurende de zomer mogelijk te maken. Indien meerdere sonden nodig zijn, moeten deze niet parallel, maar dwars op de stromingsrichting van het grondwater komen te liggen (zie Afb. 3.7 op pag. 90). 6WURPLQJVULFKWLQJ YDQKHWJURQGZDWHU
6WURPLQJVULFKWLQJ YDQKHWJURQGZDWHU
Afb. 3.8 op pag. 90 toont een dwarsdoorsnede van een dubbele U-sonde, zoals ze gewoonlijk voor warmtepompen gebruikt worden. Bij dit soort sonde wordt eerst een boring met een radius r1 gemaakt. In deze boring worden vier sondepijpen en een vulpijp ingevoerd en het boorgat met een cement- bentoniet-mengsel gevuld. In twee sondepijpen stroomt de sondevloeistof naar beneden en in de andere twee weer naar boven. De pijpen zijn aan het onderste einde met een sondekop verbonden, zodat gesloten sondekringloop ontstaat.
6RQGH
PLQVWHQV P
6RQGH
U
PLQVWHQV P
Afb. 3.8: Sondedoorsnede van een dubbele U-sonde met vulpijp 6RQGH
Afb. 3.7: Ligging en minimum afstand van sonden afhankelijk van de stromingsrichting van het grondwater
AANWIJZING Voor glycolwaterconcentratie, gebruikt materiaal, ligging van de verdelerkoker, inbouw van de pomp en expansievat gelden dezelfde regels als bij aardcollectorsystemen.
3.3.3
Verdere warmtebroninstallaties voor de uitputting van aardwarmte
Alternatief voor aardcollectoren worden ook andere constructiewijzen van warmtebroninstallaties zoals aardwarmtekorven, slootcollectoren, energiepalen, spiraalcollectoren enz. aangeboden. Deze warmtebroninstallaties moeten volgens de voorschriften van de producent en/of de leverancier gedimensioneerd worden. De producent moet de langdurige functie van het systeem conform de volgende gegevens garanderen: Minimaal toegestane glycolwatertemperatuur Koelvermogen en glycolwaterdebiet van de toegepaste warmtepomp Jaarlijks aantal bedrijfsuren van de warmtepompen
90
AANWIJZING Indien van de glycolwateraccessoires gebruik gemaakt wordt resp. bij warmtepompen met geïntegreerde glycolwater-circulatiepomp moeten de drukverliezen van de sonde bepaald en met de vrije persing van de glycolwater-circulatiepomp vergeleken worden. Om onnodig grote drukverliezen te voorkomen, moeten vanaf een sondediepte groter dan 80 m DN40 buizen toegepast worden.
Bovendien moet de volgende informatie ter beschikking gesteld worden: drukverlies bij het aangegeven glycolwaterdebiet voor de dimensionering van de glycolwater-circulatiepomp mogelijke invloeden op de vegetatie installatievoorschriften Zoals de ervaring leert, verschilt het onttrekkingsvermogen van conventionele aardcollectoren maar weinig van andere systemen, omdat de opgeslagen energie tot 1m3 tot 50 - 70 kWh/a beperkt is. Mogelijke optimalisaties van het onttrekkingsvermogen hangen in eerste instantie af van de klimaatomstandigheden en het soort grond en niet van het soort warmtebroninstallatie.
Grond/water-warmtepomp
3.4
3.4
Absorbersystemen als warmtebron (indirecte uitputting van de luchtresp. zonne-energie)
Temperatuurbereik van het glycolwater Werkbereik van de grond/water-warmtepomp
-15...+ 50 °C -5..+25°C
Beschikbaarheid Mogelijke beperkingen door weersinvloeden en beperkte oppervlaktes.
Mogelijke werkwijze Bivalent Monovalent in combinatie met bijkomende aardcollector
Vereisten voor de ontsluiting Absorbersysteem (energiedak, pijpsysteem, massieve absorber, energiehek, energietoren, energiestapel enz.) Glycolwater op basis van ethyleenglycol of propyleenglycol in vorstbestendige concentratie Buisleidingssysteem en circulatiepomp Bouwmaatregelen
Let bijzonder op:
Monovalente werking is alleen mogelijk in combinatie met uitputting van aardwarmte. Bij uitputting van de zonne-energie in de overgangstijd kan de glycolwatertemperatuur tot 50 °C en hoger oplopen, wat boven het werkbereik van de warmtepomp ligt.
OPGELET! Kan de temperatuur van de warmtebron boven de 25°C klimmen, dan moet het systeem van een temperatuurgeregelde mengkraan worden voorzien, die bij een temperatuur hoger dan 25°C een gedeelte van de volumestroming uit de koelwaterterugloop bij het koelwatervertrek mengt.
Glycolwaterconcentratie Voor dakabsorbers, energiehekken e.d. is vanwege de lage buitentemperaturen een vorstbeveiliging van –25 °C noodzakelijk. De glycolwaterconcentratie bedraagt bij dit systeem 40%. Bij een stijgende glycolwaterconcentratie moet bij het dimensioneren van de glycolwater-circulatiepomp met verhoogde drukverliezen rekening gehouden worden.
bouwkundige vereisten
Vullen van de installatie:
weersinvloeden
het vullen van de installatie wordt als in Hoofdstuk 3.1.3 op pag. 83 beschreven uitgevoerd.
Dimensionering van absorbersystemen Bij het dimensioneren van dakabsorbers, energiekolommen of hekken verschillen de individuele constructies aanmerkelijk van elkaar, zodat in principe de door de producent gegarandeerde gegevens voor de dimensionering geraadpleegd moeten worden. In de praktijk kan men echter de volgende gegevens ten grondslag leggen: Het absorberoppervlak dient in principe volgens het aangegeven nachtvermogen van de absorber gedimensioneerd te worden. Bij een luchttemperatuur boven 0 °C kan regen, smeltwater of sneeuw bij lage glycolwatertemperatuur op het absorberoppervlak bevriezen, wat een negatieve invloed op de warmtestroming heeft.
www.dimplex.de
Dimensioneren van het expansievat: bij uitsluitende absorberwerking schommelt de glycolwatertemperatuur tussen ca. –15 °C en ca. +50 °C. Op grond van deze temperatuurschommelingen is er voor de warmtebroninstallatie een expansievat noodzakelijk. De voordruk moet aan de hoogte van het systeem worden aangepast. De maximale overdruk bedraagt 2,5 bar.
Onder druk gezette absorbers Glycolwaterconcentratie: ≈ 40% Relatief drukverlies
≈ 1,8
91
3.5
3.5
Toestelgegevens grond/water-warmtepompen - 230V
3.5.1
Lagetemperatuur-warmtepompen van compacte constructiewijze SIK 11ME tot SIK 16ME
Toestelgegevens voor grond/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
2.1
Uitvoering
2.2
Beschermingsgraad volgens EN 60 529
2.3
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
SIK 11ME
SIK 16ME
Compact
Compact IP 20
Binnen
Binnen
Warmwatervertrek
°C
tot 58
tot 58
Glycolwater (warmtebron)
°C
-5 tot +25
-5 tot +25
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
Antivriesmiddel Minimale glycolwaterconcentratie (-13°C bevriezingstemperatuur) 3.2
Temperatuurverschil warm water
bij B0 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij B-5 / W55 1
kW / ---
bij B0 / W45 1
kW / ---
bij B0 / W50
1
bij B0 / W55 1 3.4
IP 20
5,0
9,4 / 2,4
kW / ---
11,8 / 4,4
3.5
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
3.6
Vrije compressie verwarmings-circulatiepomp (max. stand)
Pa
3.7
Glycolwaterdebiet bij intern drukverschil (warmtebron)
m³/h / Pa
3.8
Vrije compressie glycolwaterpomp (max. stand)
Pa
3.9
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
10
5,0
13,3 / 2,2 11,2 / 3,2
kW / ---
dB(A)
25%
9,9
11,3 / 3,0
Geluidsniveau
3.10 Smeermiddel; totale capaciteit
25%
15,2 / 3,0 15,5 / 2,9
11,7 / 4,2
15,8 / 4,2
15,6 / 4,0
51 1,0 / 3500
51 2,0 / 16000
1,3 / 3500
2,6 / 19200
65500 3,0 / 13000
type / liter
64500 3,0 / 13000
3,5 / 13000
3,5 / 13000
40000
34000
R407C / 2,0
R407C / 2,3
Polyolester (POE) / 1,36
Polyolester (POE) / 1,90
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen2
H x B x L mm
1115 × 652 × 688
1115 × 652 × 688
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
R 1¼" a
R 1¼" a
4.3
Toestelaansluitingen voor warmtebron
inch
R 1¼" a
R 1¼" a
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
191
203
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
230 / 25
230 / 32
1
V/A
5.2
Nominaal ingangsvermogen
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
B0 W35
kW A
5.4
Nominale stroom B0 W35 / cos ϕ
A / ---
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Water in toestel tegen vorst beschermd4
7.2
Vermogensniveaus
7.3
Regelaar intern / extern
2,66
2,79
3,77
38 14,46 / 0,8
3,92 50
14,8 / 0,8
20,5 / 0,8
20,8 / 0,8
3
3
ja
ja
1
1
intern
intern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. B10 / W55: warmtebrontemperatuur 10 °C en temperatuur warmwatertoevoer 55 °C. 2. Let erop dat de benodigde ruimte voor buisaansluiting, bediening en onderhoud groter is. 3. Zie CE-conformiteitsverklaring 4. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
92
Grond/water-warmtepomp
3.5.2
3.5.2
Lagetemperatuur-warmtepompen van compacte constructiewijze SIKH 9ME
Toestelgegevens voor grond/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
2.1
Uitvoering
2.2
Beschermingsgraad volgens EN 60 529
2.3
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
SIKH 9ME
Compact IP 20 Binnen
Warmwatervertrek1
°C
Glycolwater (warmtebron)
°C
70±2 -5 tot +25
Antivriesmiddel
Monoethyleenglycol
Minimale glycolwaterconcentratie (-13°C bevriezingstemperatuur)
25%
3.2
Temperatuurverschil warm water
bij B0 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij B-5 / W55 2
kW / ---
bij B0 / W45 1
kW / ---
1
kW / ---
9,1 / 3,1
bij B0 / W55 1
kW / ---
9,4 / 4,4
bij B0 / W50
3.4
Geluidsniveau
dB(A)
3.5
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
3.6
Vrije compressie verwarmings-circulatiepomp (max. stand)
Pa
3.7
Glycolwaterdebiet bij intern drukverschil (warmtebron)
m³/h / Pa
3.8
Vrije compressie glycolwaterpomp (max. stand)
Pa
3.9
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
3.10 Smeermiddel; totale capaciteit
10,8
5,0
7,5 / 2,3 8,9 / 3,4
9,3 / 4,2 49
0,75 / 1800
1,6 / 7000
47500
36000
2,0 / 7500
2,0 / 7500
55000
55000 R134a / 2,7
type / liter
Polyolester (POE) / 1,90
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen3
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
R 1¼" a
4.3
Toestelaansluitingen voor warmtebron
inch
R 1¼" a
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
5.2
Nominaal ingangsvermogen1
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom B0 W35 / cos ϕ
A / ---
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Water in toestel tegen vorst beschermd5
7.2
Vermogensniveaus
7.3
Regelaar intern / extern
1115 × 652 × 688
H x B x L mm
203
V/A B0 W35
kW
230 / 25 2,16
2,21 43
11,1 / 0,8
11,2 / 0,8 4
ja 1 intern
1. Bij glycolwatertemperatuur van -5°C tot 0°C, vertrektemperatuur van 65°C tot 70°C stijgend. 2. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 en EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. B10 / W55: warmtebrontemperatuur 10 °C en temperatuur warmwatertoevoer 55 °C. 3. Let erop dat de benodigde ruimte voor buisaansluiting, bediening en onderhoud groter is. 4. zie CE-conformiteitsverklaring 5. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
www.dimplex.de
93
3.5.3
3.5.3
Lagetemperatuur-warmtepompen SI 5ME tot SI 9ME
Toestelgegevens voor grond/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
SI 5ME
Warmwatervertrek
°C
Glycolwater (warmtebron)
°C
Antivriesmiddel
Temperatuurverschil warm water
bij B0 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij B-5 / W55 1
kW / ---
bij B0 / W45 1
kW / ---
bij B0 / W50
1
bij B0 / W55 1
SI 9ME
IP 20
IP 20
IP 20
Binnen
Binnen
Binnen
tot 58
tot 58
tot 58
-5 tot +25
-5 tot +25
-5 tot +25
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
Minimale glycolwaterconcentratie (-13°C bevriezingstemperatuur) 3.2
SI 7ME
25%
25%
9,6
5,0
4,0 / 2,0
5,0
5,4 / 2,1
kW / --kW / ---
5,0 / 4,0
5,0
5,7 / 2,7 6,2 / 2,7
4,9 / 3,8
10,5 7,6 / 2,1
4,6 / 2,7 4,8 / 2,7
25%
9,1
6,4 / 3,9
6,3 / 3,7
9,3 / 4,0
Geluidsniveau
dB(A)
3.5
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
0,45 / 1900
0,85 / 6500
0,6 / 3300
1,1 / 10000
0,75 / 2300
1,5 / 9200
3.6
Glycolwaterdebiet bij intern drukverschil (warmtebron)
m³/h / Pa
1,2 / 16000
1,2 / 16000
1,7 / 29500
1,7 / 29500
2,3 /25000
2,0 / 20000
3.7
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen2
H x B x L mm
55
8,9 / 3,8
3.4
3.8
54
8,5 / 2,8 8,8 / 2,7
56
R407C / 0,9
R407C / 0,9
R407C / 1,25
Polyolester (POE) / 1,0
Polyolester (POE) / 1,0
Polyolester (POE) / 1,1
805 × 650 × 462
805 × 650 × 462
805 × 650 × 462
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
4.3
Toestelaansluitingen voor warmtebron
inch
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
109
111
118
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
5.2
Nominaal ingangsvermogen1
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom B0 W35 / cos ϕ
A / ---
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
V/A B0 W35
kW
230 / 16 1,26
1,30
230 / 16 1,68
1,70
24 6,8 / 0,8
230 / 20 2,30
26 7,1 / 0,8
9,1 / 0,8
2,35 38
9,3 / 0,8
12,6 / 0,8
12,9 / 0,8
3
3
3
Water in toestel tegen vorst beschermd4
ja
ja
ja
7.2
Vermogensniveaus
1
1
1
7.3
Regelaar intern / extern
intern
intern
intern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. B10 / W55: warmtebrontemperatuur 10 °C en temperatuur warmwatertoevoer 55 °C. 2. Let erop dat de benodigde ruimte voor buisaansluiting, bediening en onderhoud groter is. 3. Zie CE-conformiteitsverklaring 4. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
94
Grond/water-warmtepomp
3.5.4
3.5.4
Lagetemperatuur-warmtepompen SI 11ME tot SI 14ME
Toestelgegevens voor grond/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
SI 11ME
SI 14ME
IP 20
IP 20
Binnen
Binnen
Warmwatervertrek
°C
tot 58
tot 58
Glycolwater (warmtebron)
°C
-5 tot +25
-5 tot +25
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
25%
25%
Antivriesmiddel Minimale glycolwaterconcentratie (-13°C bevriezingstemperatuur) 3.2
Temperatuurverschil warm water
bij B0 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
9,5
5,0
bij B-5 / W55 1
kW / ---
bij B0 / W45 1
kW / ---
bij B0 / W50
1
kW / ---
10,5 / 2,6
bij B0 / W55
1
kW / ---
11,0 / 4,0
9,4 / 2,0
9,6
5,0
12,3 / 2,1 10,0 / 2,9
14,7 / 2,9 14,2 / 2,8
10,8 / 3,9
15,0 / 4,1
14,8 / 3,9
3.4
Geluidsniveau
dB(A)
3.5
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
1,0 / 4100
1,9 / 15000
1,3 / 4800
2,6 / 19200
3.6
Glycolwaterdebiet bij intern drukverschil (warmtebron)
m³/h / Pa
3,0 / 24000
2,5 / 18000
3,5 / 20000
3,5 / 20000
3.7
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
3.8
Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen2
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
4.3
Toestelaansluitingen voor warmtebron
inch
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
122
130
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
5.2
Nominaal ingangsvermogen1
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A A / ---
H x B x L mm
56
R407C / 1,25
R407C / 1,5
Polyolester (POE) / 1,36
Polyolester (POE) / 1,90
805 × 650 × 462
805 × 650 × 462
V/A B0 W35
kW
5.4
Nominale stroom B0 W35 / cos ϕ
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
56
230 / 25 2,75
230 / 32 2,77
3,70
38 15,0 / 0,8
3,76 50
15,3 / 0,8
19,7 / 0,8
20,0 / 0,8
3
3
Water in toestel tegen vorst beschermd4
ja
ja
7.2
Vermogensniveaus
1
1
7.3
Regelaar intern / extern
intern
intern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. B10 / W55: warmtebrontemperatuur 10 °C en temperatuur warmwatertoevoer 55 °C. 2. Let erop dat de benodigde ruimte voor buisaansluiting, bediening en onderhoud groter is. 3. zie CE-conformiteitsverklaring 4. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
www.dimplex.de
95
3.5.5
3.5.5
Hogetemperatuur-warmtepompen SIH 6ME tot SIH 11ME
Toestelgegevens voor grond/water-verwarmings-warmtepompen SI 5ME Technische en commerciële benaming 1
Bouwvorm
1.1
Beschermingsgraad volgens EN 60.529
1.2
Plaats van opstelling
2
Vermogengegevens
2.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
2.4
IP 20
IP 20
IP 20
Binnen
Binnen
Binnen
°C
70±2
70±2
70±2
Glycolwater (warmtebron)
°C
-5 tot +25
-5 tot +25
-5 tot +25
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
25%
25%
Antivriesmiddel
2.3
SI 9ME
Warmwater-vertrektemperatuur1
Minimaal glycolwatergehalte (-13°C bevriezingstemperatuur) 2.2
SI 7ME
Temperatuurverschil warm water
bij B0 / W35
K
10,6 2
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP) bij B-5 / W55 kW / ---
5,0
4,9 / 2,2
bij B0 / W45 2
kW / ---
bij B0 / W50 2
kW / ---
5,8 / 3,0
bij B0 / W55 2
kW / ---
6,2 / 4,3
25%
10,3
5,0
7,9 / 2,2
5,0
8,9 / 2,5
5,7 / 3,2
9,6 / 3,27 8,9 / 3,1
6,0 / 4,1
9,3
10,0 / 3,5 10,3 / 3,3
9,1 / 4,2
8,9 / 4,0
2.5
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
0,5 / 1200 1,0 / 4100 0,76 /1700 1,55 / 6400 1,0 / 1600 1,9 / 7000
2.6
Glycolwaterdebiet bij intern drukverschil (warmtebron)
m³/h / Pa
1,30 /8900 1,30 /8900 2,0 / 7500 2,0 / 7500 2,45 /8000 2,45 / 8000
2.7
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
R134a / 1,8
R134a / 2,2
R134a / 2,4
Type / liter
Polyolester (POE) / 1,1
Polyolester (POE) / 1,95
Polyolester (POE) / 1,90
805 × 650 × 462
805 × 650 × 462
805 × 650 × 462
Smeermiddel; totale capaciteit
3
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
3.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen3
H x B x L mm
56
10,7 / 4,5
dB(A)
2.8
56
10,8 / 4,6
Geluidsniveau
57
3.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
G 1¼" buitendraad
G 1¼" buitendraad
G 1¼" buitendraad
3.3
Toestelaansluitingen voor warmtebron
inch
G 1¼" buitendraad
G 1¼" buitendraad
G 1¼" buitendraad
3.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
118
130
133
4
Elektrische aansluiting
4.1
Nominale spanning; beveiliging
4.2
Nominaal ingangsvermogen2
4.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
4.4
Nominale stroom B0 W35 / cos ϕ
A / ---
5
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
V/A B0 W35
230 / 20 1,44
kW
1,47
230 / 25 2,17
2,22
38 9,2 / 0,8
230 / 32 2,34
2,36
43 9,3 / 0,8
11,1 / 0,8
45 11,2 / 0,8
12,4 / 0,8
12,4 / 0,8
4
3
3
ja
6
Andere eigenschappen van de uitvoering
6.1
Water in toestel tegen vorst beschermd5
ja
ja
6.2
Vermogensniveaus
1
1
1
6.3
Regelaar intern / extern
intern
intern
intern
1. Bij glycolwatertemperatuur van -5°C tot 0°C, vertrektemperatuur van 65°C tot 70°C stijgend. 2. Deze gegevens staan voor de afmeting en het prestatievermogen van de installatie. Voor economische en energetische beschouwingen moet met het bivalentiepunt en de regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. B10 / W55: warmtebrontemperatuur 10 °C en temperatuur warmwatertoevoer 55 °C. 3. Let erop, dat de benodigde ruimte voor buisaansluiting, bediening en onderhoud groter is. 4. zie CE-conformiteitsverklaring 5. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
96
Grond/water-warmtepomp
3.6
3.6.1
Toestelgegevens grond/water-warmtepompen - 400V
3.6.1
Lagetemperatuur-warmtepompen van compacte constructiewijze SIK 7TE tot SIK 14TE
Toestelgegevens voor grond/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
2.1
Uitvoering
2.2
Beschermingsgraad volgens EN 60 529
2.3
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
SIK 7TE
SIK 9TE
SIK 11TE
SIK 14TE
Compact
Compact
Compact
Compact
IP 20
IP 20
IP 20
IP 20
Binnen
Binnen
Binnen
Binnen
Warmwatervertrek
°C
tot 58
tot 58
tot 58
tot 58
Glycolwater (warmtebron)
°C
-5 tot +25
-5 tot +25
-5 tot +25
-5 tot +25
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
25%
25%
25%
25%
Antivriesmiddel Minimale glycolwaterconcentratie (-13°C bevriezingstemperatuur) 3.2
Temperatuurverschil warm water Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
3.3
bij B0 / W35
K
9,9
bij B-5 / W55 1
kW / ---
5,6 / 2,2
bij B0 / W45 1
kW / ---
bij B0 / W50 1
kW / ---
6,7 / 2,9
bij B0 / W55 1
kW / ---
6,9 / 4,3
Geluidsniveau
5,0
10,5
5,0
7,7 / 2,3
5,0
9,4 / 2,4
6,6 / 3,0
6,8 / 4,1
9,2 / 4,4
1,2 / 11600
5,0
11,2 / 3,2 11,3 / 3,0
9,0 / 4,2
11,8 / 4,4
0,75 / 4500
1,6 / 20500
51
9,6 12,5 / 2,6
8,7 / 3,2 9,0 / 3,1
dB(A)
10,1
14,1 / 3,5 14,2 / 3,4
11,7 / 4,2
14,5 / 4,5
1,0 / 3500
2,0 / 14800
1,3 / 3500
2,5 / 16500
51
51
14,4 / 4,3 51
3.4
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
0,6 / 2500
3.5
Vrije compressie verwarmings-circulatiepomp (stand 3)
Pa
47500
30400
43500
18500
65500
48200
64500
42500
m³/h / Pa
1,7 / 10000
1,6 / 9300
2,3 / 16000
2,2 / 15000
3,0 / 13000
2,7 / 11400
3,5 / 13000
3,3 / 11600
55000
56200
44000
46000
40000
44600
34000
38400
3.6
Glycolwaterdebiet bij intern drukverschil (warmtebron)
3.7
Vrije compressie glycolwaterpomp (stand 3)
Pa
3.8
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
R407C / 1,5
R407C / 1,8
R407C / 2,0
R407C / 2,3
3.9
Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
Polyolester (POE) / 1,0
Polyolester (POE) / 1,1
Polyolester (POE) / 1,36
Polyolester (POE) / 1,95
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen2
H x B x L mm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
R 1¼" a
R 1¼" a
R 1¼" a
R 1¼" a
4.3
Toestelaansluitingen voor warmtebron
inch
R 1¼" a
R 1¼" a
R 1¼" a
R 1¼" a
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
179
180
191
203
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging ingangsvermogen1
1115 × 652 × 688 1115 × 652 × 688 1115 × 652 × 688 1115 × 652 × 688
V/A
5.2
Nominaal
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom B0 W35 / cos ϕ
A / ---
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
B0 W35
kW
400 / 16 1,6
1,66
400 / 16 2,07
30 (zonder softstart-systeem) 2,89 / 0,8
3/ 0,8
2,14
400 / 16 2,66
15 3,77 / 0,8
2,79
400 / 16 3,22
26 3,86 / 0,8
4,84 / 0,8
3,37 26
5,03 / 0,8
5,81 / 0,8
6,08 / 0,8
3
3
3
3
ja
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Water in toestel tegen vorst beschermd4
ja
ja
ja
7.2
Vermogensniveaus
1
1
1
1
7.3
Regelaar intern / extern
intern
intern
intern
intern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. B10 / W55: warmtebrontemperatuur 10 °C en temperatuur warmwatertoevoer 55 °C. 2. Let erop dat de benodigde ruimte voor buisaansluiting, bediening en onderhoud groter is. 3. Zie CE-conformiteitsverklaring 4. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
www.dimplex.de
97
3.6.2
3.6.2
Hogetemperatuur-warmtepompen van compacte constructiewijze SIKH 6TE tot SIKH 9TE
Toestelgegevens voor grond/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
2.1
Uitvoering
2.2
Beschermingsgraad volgens EN 60 529
2.3
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
SIKH 6TE
SIKH 9TE
Compact
Compact
IP 20
IP 20
Binnen
Binnen
Warmwatervertrek
°C
70±2
70±2
Glycolwater (warmtebron)
°C
-5 tot +25
-5 tot +25
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
Antivriesmiddel Minimale glycolwaterconcentratie (-13°C bevriezingstemperatuur) 3.2
Temperatuurverschil warm water
bij B0 / W35
K
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij B-5 / W55 1
kW / ---
bij B0 / W45 1
kW / ---
1
kW / ---
6,1 / 3,3
bij B0 / W55 1
kW / ---
6,4 / 4,7
bij B0 / W50
3.3
25%
Geluidsniveau
dB(A)
3.4
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
3.5
Vrije compressie verwarmings-circulatiepomp (max. stand)
Pa
3.6
Glycolwaterdebiet bij intern drukverschil (warmtebron)
m³/h / Pa
3.7
Vrije compressie glycolwaterpomp (max. stand)
Pa
3.8
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
3.9
Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
25%
10,0
5,0
5,1 / 2,4
10,8
5,0
7,5 / 2,4 6,0 / 3,5
8,9 / 3,5 9,1 / 3,4
6,4 / 4,5
9,4 / 4,7
9,3 / 4,5
49
49
0,55 / 2500
1,1 / 10000
0,75 / 1800
1,6 / 7000
50000
38000
47500
36000
1,45 / 5800
1,45 / 5800
2,0 / 7500
2,0 / 7500
60000
60000
55000
55000
R134a / 2,1
R134a / 2,7
Polyolester (POE) / 1,1
Polyolester (POE) / 1,95
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen2
H x B x L mm
1115 × 652 × 688
1115 × 652 × 688
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
R 1¼" a
R 1¼" a
R 1¼" a
R 1¼" a
180
203
4.3
Toestelaansluitingen voor warmtebron
inch
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
5.2
Nominaal ingangsvermogen1
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom B0 W35 / cos ϕ
A / ---
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
V/A B0 W35
kW
400 / 16 1,36
400 / 16 1,42
2,00
15 3,96 / 0,8
2,07 26
4,01 / 0,8
5,86 / 0,8
5,93 / 0,8
3
3
Water in toestel tegen vorst beschermd4
ja
ja
7.2
Vermogensniveaus
1
1
7.3
Regelaar intern / extern
intern
intern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. B10 / W55: warmtebrontemperatuur 10 °C en temperatuur warmwatertoevoer 55 °C. 2. Let erop dat de benodigde ruimte voor buisaansluiting, bediening en onderhoud groter is. 3. zie CE-conformiteitsverklaring 4. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
98
Grond/water-warmtepomp
3.6.3
3.6.3
Lagetemperatuur-warmtepompen SI 5TE tot SI 11TE
Toestelgegevens voor grond/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
SI 5TE
Warmwatervertrek
°C
Glycolwater (warmtebron)
°C
Antivriesmiddel
SI 7TE
SI 9TE
IP 20
IP 20
IP 20
IP 20
Binnen
Binnen
Binnen
Binnen
tot 58
tot 58
tot 58
tot 58
-5 tot +25
-5 tot +25
-5 tot +25
-5 tot +25
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
Minimale glycolwaterconcentratie (-13°C bevriezingstemperatuur)
25%
25% 5,0
bij B0 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij B-5 / W55 1
kW / ---
bij B0 / W45 1
kW / ---
bij B0 / W50 1
kW / ---
4,8 / 2,8
bij B0 / W55 1
kW / ---
5,3 / 4,3 5,2 / 4,1 6,9 / 4,3 6,8 / 4,1 9,2 / 4,4 9,0 / 4,2
3,8 / 2,0
9,9
5,0
25%
Temperatuurverschil warm water
Geluidsniveau
10,1
25%
3.2
3.4
SI 11TE
5,6 / 2,2 5,0 / 2,9
dB(A)
10,5
5,0
7,7 / 2,3 6,6 / 3,0
6,7 / 2,9
54
10,1
5,0
9,4 / 2,4 11,2 / 3,2
8,7 / 3,2 11,3 / 3,0
9,0 / 3,1
55
11,8 / 4,4
56
11,7 / 4,2 56
3.5
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
0,45 / 1900
0,9 / 7400
0,6 / 3300
1,2 / 13000
0,75 / 2300
1,6 / 10300
1,0 / 4100
2,0 / 16100
3.6
Glycolwaterdebiet bij intern drukverschil (warmtebron)
m³/h / Pa
1,2 / 16000
1,2 / 16000
1,7 / 29500
1,6 / 26500
2,3 / 25000
2,2 / 23000
3,0 / 24000
2,7 / 20000
3.7
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
R407C / 1,2
R407C / 1,1
R407C / 1,6
R407C / 1,7
type / liter
Polyolester (POE) / 1,0
Polyolester (POE) / 1,0
Polyolester (POE) / 1,1
Polyolester (POE) / 1,36
3.8
Smeermiddel; totale capaciteit
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen2
H x B x L mm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
4.3
Toestelaansluitingen voor warmtebron
inch
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
109
111
118
122
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging 1
805 × 650 × 462 805 × 650 × 462 805 × 650 × 462 805 × 650 × 462
V/A
5.2
Nominaal ingangsvermogen
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom B0 W35 / cos ϕ
A / ---
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
B0 W35
kW
400 / 16 1,23
1,27
400 / 16 1,6
1,66
400 / 16 2,07
22 (zonder softs- 30 (zonder softstart-systeem) tart-systeem) 2,22 / 0,8
2,29 / 0,8
2,89 / 0,8
3 / 0,8
2,14
400 / 16 2,66
15 3,77 / 0,8
2,79 26
3,86 / 0,8
4,84 / 0,8
5,03 / 0,8
3
3
3
3
Water in toestel tegen vorst beschermd4
ja
ja
ja
ja
7.2
Vermogensniveaus
1
1
1
1
7.3
Regelaar intern / extern
intern
intern
intern
intern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. B10 / W55: warmtebrontemperatuur 10 °C en temperatuur warmwatertoevoer 55 °C. 2. Let erop dat de benodigde ruimte voor buisaansluiting, bediening en onderhoud groter is. 3. Zie CE-conformiteitsverklaring 4. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
www.dimplex.de
99
3.6.4
3.6.4
Lagetemperatuur-warmtepompen SI 14TE tot SI 21TE
Toestelgegevens voor grond/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
SI 14TE
Warmwatervertrek
°C
Glycolwater (warmtebron)
°C
Antivriesmiddel
Temperatuurverschil warm water
bij B0 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij B-5 / W55 1
kW / ---
bij B0 / W45 1
kW / ---
bij B0 / W50
1
bij B0 / W55 1
SI 21TE
IP 20
IP 20
IP 20
Binnen
Binnen
Binnen
tot 58
tot 58
tot 58
-5 tot +25
-5 tot +25
-5 tot +25
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
Minimale glycolwaterconcentratie (-13°C bevriezingstemperatuur) 3.2
SI 17TE
25%
25%
9,6
5,0
12,5 / 2,6
5,0
14,4 / 2,6
kW / --kW / ---
14,5 / 4,5
5,0
16,2 / 3,4 16,7 / 3,2
14,4 / 4,3
11,3 17,9 / 2,5
14,1 / 3,5 14,2 / 3,4
25%
9,3
17,1 / 4,6
56
19,8 / 3,2 20,4 / 3,1
16,9 / 4,4
21,1 / 4,3
58
20,8 / 4,1
3.4
Geluidsniveau
dB(A)
59
3.5
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
1,3 / 4800 2,5 / 17600 1,5 / 4000 2,9 / 15000 1,6 / 4600 3,6 / 23000
3.6
Glycolwaterdebiet bij intern drukverschil (warmtebron)
m³/h / Pa
3,5 / 20000 3,3 / 18000 3,8 / 18000 3,8 / 18000 5,5 / 10000 5,4 / 9800
3.7
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
R407C / 2,1
R407C / 2,3
R407C / 4,5
type / liter
Polyolester (POE) / 1,95
Polyolester (POE) / 1,77
Polyolester (POE) / 4,1
3.8
Smeermiddel; totale capaciteit
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen2
H x B x L mm
805 × 650 × 462
805 × 650 × 462
1445 × 650 × 575
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
4.3
Toestelaansluitingen voor warmtebron
inch
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
G 1½" buiten
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
130
133
225
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
5.2
1
Nominaal ingangsvermogen
V/A B0 W35
400 / 16 3,22
kW
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom B0 W35 / cos ϕ
A / ---
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
400 / 16
3,37
3,72
6,08 / 0,8
6,35 / 0,8
26 5,81 / 0,8
400 / 20
3,86
4,91
5,10
6,64 / 0,8
8,86 / 0,8
27
29 9,2 / 0,8
3
3
3
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Water in toestel tegen vorst beschermd4
ja
ja
ja
7.2
Vermogensniveaus
1
1
1
intern
intern
intern
7.3
Regelaar intern / extern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. B10 / W55: warmtebrontemperatuur 10 °C en temperatuur warmwatertoevoer 55 °C. 2. Let erop dat de benodigde ruimte voor buisaansluiting, bediening en onderhoud groter is. 3. Zie CE-conformiteitsverklaring 4. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
100
Grond/water-warmtepomp
3.6.5
3.6.5
Lagetemperatuur-warmtepompen SI 24TE tot SI 37TE
Toestelgegevens voor grond/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
SI 24TE
SI 30TE
SI 37TE
IP 21
IP 21
IP 21
Binnen
Binnen
Binnen
Warmwatervertrek
°C
tot 60
tot 58±2
tot 60
Glycolwater (warmtebron)
°C
-5 tot +25
-5 tot +25
-5 tot +25
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
25%
25%
Antivriesmiddel Minimale glycolwaterconcentratie (-13 °C bevriezingstemperatuur) Temperatuurverschil warm water
bij B0 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij B-5 / W55 1
kW / ---
2
19,7 / 2,3
kW / ---
3
9,3 / 2,1
kW / ---
2
kW / ---
3
kW / ---
2
22,7 / 2,9
kW / ---
3
10,8 / 2,7
kW / ---
2
kW / ---
3
kW / ---
2
24,0 / 4,3
23,7 / 4,1
31,2 / 4,6
30,3 / 4,3
37,2 / 4,6
35,4 / 4,3
kW / ---
3
12,5 / 4,4
12,7 / 4,3
14,4 / 4,2
14,1 / 3,9
17,0 / 4,2
18,3 / 4,5
bij B0 / W45 1
bij B0 / W50 1
bij B0 / W55 1
bij B0 / W35 1
9,4
5,0
25%
3.2
10,0
5,2
9,8
24,7 / 2,4
28,9 / 2,4
9,0 / 1,7
12,1 / 2,2
22,3 / 3,1
28,7 / 3,3
11,3 / 3,1
12,0 / 2,7
5,0
33,0 / 3,3 13,4 / 2,8 34,3 / 3,1 13,1 / 2,4
27,4 / 2,6 10,7 / 2,0
3.4
Geluidsniveau
dB(A)
59
62
63
3.5
Geluidsdruk op 1 m afstand
dB(A)
43
46
47
3.6
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
2,2 / 3100 4,0 / 9800 2,64 / 1100 5,05 / 2500 3,2 / 1650 6,0 / 5100
3.7
Glycolwaterdebiet bij intern drukverschil (warmtebron)
m³/h / Pa
5,6 / 13000 5,6 / 13000 7,05 / 6000 7,05 / 6000 8,5 / 10000 8,5 / 10000
3.8
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
R404A / 3,7
type / liter
Polyolester (POE) / 2,72
R404A / 7,7
R404A / 6,8 Polyolester (POE) / 3,9
3.9
Smeermiddel; totale capaciteit
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen6
H x B x L mm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
G 1 1/4'' binnen/buiten G 1 1/2'' binnen/buiten G 1 1/4'' binnen/buiten
4.3
Toestelaansluitingen voor warmtebron
inch
G 1 1/2'' binnen/buiten
G 2" binnen/buiten
G 2" binnen/buiten
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
282
365
371
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
400 / 20
400 / 20
400 / 20
1
1660 x 1000 x 775
V/A
5.2
Nominaal ingangsvermogen B0 W35
kW
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom B0 W35 / cos ϕ 2
A / ---
5.5
Max. vermogenopname compressorbeveiliging (per compressor)
W
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Water in toestel tegen vorst beschermd8
7.2
Vermogensniveaus / regelaar
5,61
5,81 20
1660 x 1000 x 775
6,78
7,05 25
1660 x 1000 x 775
7,96
8,17 26
10,12 / 0,8 10,48 / 0,8 12,23 / 0,8 12,72 / 0,8 14,40 / 0,8 14,92 / 0,8 70 7
70 7
7
ja
ja
ja
2 / intern
2 / intern
2 / intern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. B10 / W55: warmtebrontemperatuur 10 °C en temperatuur warmwatertoevoer 55 °C. 2. Werking met 2 compressors 3. Werking met 1 compressor 4. minimale warmwaterdebiet 5. aanbevolen warmwater- resp. glycolwaterdebiet 6. Let erop dat de benodigde ruimte voor buisaansluiting, bediening en onderhoud groter is. 7. Zie CE-conformiteitsverklaring 8. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
www.dimplex.de
101
3.6.6
3.6.6
Lagetemperatuur-warmtepompen SI 50TE tot SI 130TE
Toestelgegevens voor grond/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529 / plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
SI 50TE
SI 75TE
SI 100TE
SI 130TE
IP 21 / binnen
IP 21 / binnen
IP 21 / binnen
IP 21 / binnen
Warmwatervertrek
°C
tot 60
tot 60
tot 60
tot 60
Glycolwater (warmtebron)
°C
-5 tot +25
-5 tot +25
-5 tot +25
-5 tot +25
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
25%
25%
25%
25%
Antivriesmiddel Minimale glycolwaterconcentratie (-13 °C bevriezingstemperatuur) 3.2
Temperatuurverschil warm water
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij B0 / W35 bij B-5 / W55 1
bij B0 / W45 1
bij B0 / W50 1
bij B0 / W35 1
K
8.9
5,0
9.9
5,0
9.7
5,0
9.4
5,0
37,5 / 2,4
59,8 / 2,3
76,2 / 2,5
102,1 / 2,3
15,0 / 2,1
30,1 / 2,2
33,6 / 2,4
40,3 / 2,0
kW / ---
2
kW / ---
3
kW / ---
2
41,8 / 3,2
67 / 3,1
84,4 / 3,2
112,3 / 3,1
kW / ---
3
21 / 3,2
34,4 / 3,1
40,6 / 3,1
53,2 / 3,1
kW / ---
2
43,8 / 3,0
69,8 / 2,9
87,9 / 3,1
117,0 / 2,9
kW / ---
3
18,5 / 2,5
33,3 / 2,8
39,1 / 2,8
51,0 / 2,4
kW / ---
2
46,7 / 4,5
45,5 / 4,3
75,2 / 4,4
72,7 / 4,2
96,3 / 4,6
93,4 / 4,4
125,8 / 122 / 4,1 4,3
kW / ---
3
23,0 / 4,4
22,4 / 4,2
37,6 / 4,3
35,9 / 4,1
48,4 / 4,6
46,7 / 4,3
63,3 / 4,2
60,8 / 4,1
3.4
Geluidsniveau
dB(A)
65
69
71
73
3.5
Geluidsdruk op 1 m afstand
dB(A)
50
54
55
56
3.6
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
4,5 / 2000
7,8 / 5000
6,5 / 2500
12,5 / 8500
8,5 / 3600
16,1 / 11800
11,5 / 2200
21,0 / 7100
3.7
Glycolwaterdebiet bij intern drukverschil (warmtebron)
m³/h / Pa
12,8 / 15700
12,5 / 15000
20,5 / 17800
19,6 / 16700
24,0 / 18600
24,0 / 18600
34,0 / 26200
34,0 / 26200
3.8
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
R404A / 8,6
R404A / 14,1
R404A / 20,5
R404A / 27,0
type / liter
Polyolester (POE) / 6,5
Polyolester (POE) / 6,5
Polyolester (POE) / 13,2
Polyolester (POE) / 16,0
3.9
Smeermiddel; totale capaciteit
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen4
H x B x L mm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
G 2 1/2'' binnen/ G 1 1/2'' binnen/ G 2" binnen/buiten G 2" binnen/buiten buiten buiten
4.3
Toestelaansluitingen voor warmtebron
inch
G 2 1/2'' binnen/ buiten
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
V/A
5.2
Nominaal ingangsvermogen1 B0 W35
kW
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom B0 W35 / cos ϕ
A / ---
5.5
Max. vermogenopname compressorbeveiliging (per compressor)
W
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Water in toestel tegen vorst beschermd6
7.2
Vermogensniveaus / regelaar
1890 x 1350 x 775 1890 x 1350 x 775 1890 x 1350 x 775 1890 x 1350 x 775
G 2 1/2'' binnen/ G 3" binnen/buiten G 3" binnen/buiten buiten
486
571
400 / 50 10,45
10,60
652
400 / 63 16,95
17,29
860
400 / 80 20,93
21,21
400 / 80 29,24
29,7
56
105
120
115
18,9 / 0,8
30,58 / 0,8
37,8 / 0,8
52,76 / 0,8
65
65
75
130
5
5
5
5
ja
ja
ja
ja
2 / intern
2 / intern
2 / intern
2 / intern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. B10 / W55: warmtebrontemperatuur 10 °C en temperatuur warmwatertoevoer 55 °C. 2. Werking met 2 compressors 3. Werking met 1 compressor 4. Let erop dat de benodigde ruimte voor buisaansluiting, bediening en onderhoud groter is. 5. Zie CE-conformiteitsverklaring 6. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
102
Grond/water-warmtepomp
3.6.7
3.6.7
Hogetemperatuur-warmtepompenSIH 6TE tot SIH 11TE
Toestelgegevens voor grond/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
SIH 6TE
Warmwatervertrek1
°C
Glycolwater (warmtebron)
°C
Antivriesmiddel
IP 20
IP 20
IP 20
Binnen
Binnen
70 ± 2
70 ± 2
70 ± 2
-5 tot +25
-5 tot +25
-5 tot +25
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
Monoethyleenglycol
Minimale glycolwaterconcentratie (-13°C bevriezingstemperatuur)
25%
Temperatuurverschil warm water
bij B0 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij B-5 / W55 2
kW / ---
bij B0 / W45 1
kW / ---
1
kW / ---
6,0 / 3,2
bij B0 / W55 1
kW / ---
6,2 / 4,6
3.4
Geluidsniveau
dB(A)
SIH 11TE
Binnen
3.2
bij B0 / W50
SIH 9TE
25%
10,7
5,0
5,1 / 2,4
25%
10,3
5,0
7,7 / 2,5
5,0
8,9 / 2,5
5,8 / 3,5
8,7 / 3,4 8,7 / 3,2
6,1 / 4,5
9,6
10,8 / 3,3
9,0 / 4,5
54
10,3 / 3,5
8,9 / 4,4
11,2 / 4,7
55
10,9 / 4,5 56
3.5
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
0,50 / 1200 1,00 / 4100 0,75 / 1700 1,55 / 6400 1,00 / 1600 1,90 / 7000
3.6
Glycolwaterdebiet bij intern drukverschil (warmtebron)
m³/h / Pa
1,30 / 8900 1,30 / 8900 2,00 / 7500 2,00 / 7500 2,45 / 8000 2,45 / 8000
3.7
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
R134a / 2,2
R134a / 2,4
Polyolester (POE) / 1,95
Polyolester (POE) / 1,77
3.8
Smeermiddel; totale capaciteit
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen3
H x B x L mm
805 × 650 × 462
805 × 650 × 462
805 × 650 × 462
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
4.3
Toestelaansluitingen voor warmtebron
inch
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
118
130
133
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
400 / 16
400 / 16
400 / 20
ingangsvermogen1
type / liter
R134a / 1,8 Polyolester (POE) / 1,1
V/A
5.2
Nominaal
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom B0 W35 / cos ϕ
A / ---
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Water in toestel tegen vorst beschermd5
7.2
Vermogensniveaus
7.3
Regelaar intern / extern
B0 W35
1,35
kW
1,37
2,00
2,02
15 3,9 / 0,8
2,38
2,44
26 4,0 / 0,8
5,8 / 0,8
27 5,9 / 0,8
5,9 / 0,8
6,0 / 0,8
4
3
3
ja
ja
ja
1
1
1
intern
intern
intern
1. Bij glycolwatertemperatuur van -5 °C tot 0 °C, vertrektemperatuur van 65 °C tot 70 °C stijgend 2. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. B10 / W55: warmtebrontemperatuur 10 °C en temperatuur warmwatertoevoer 55 °C. 3. Let erop dat de benodigde ruimte voor buisaansluiting, bediening en onderhoud groter is. 4. zie CE-conformiteitsverklaring 5. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
www.dimplex.de
103
3.6.8
3.6.8
Hogetemperatuur-warmtepompen SIH 20TE
Toestelgegevens voor grond/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529
2.2
Plaats van opstelling
SIH 20TE
IP 21 Binnen
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen: Warmwatervertrek
°C
Glycolwater (warmtebron)
°C
tot 70 -5 tot +25
Antivriesmiddel
Monoethyleenglycol
Minimale glycolwaterconcentratie (-13 °C bevriezingstemperatuur)
25%
3.2
Temperatuurverschil warm water
bij B0 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij B-5 / W55 1
kW / ---
2
18,1 / 2,5
kW / ---
3
9,1 / 2,5
kW / ---
2
kW / ---
3
kW / ---
2
21,3 / 3,3
kW / ---
3
10,5 / 3,2
kW / ---
2
21,8 / 4,7
kW / ---
3
11,8 / 4,8
bij B0 / W45
bij B0 / W50
1
1
bij B0 / W35 1
9,9
5,0
20,5 / 3,4 10,5 / 3,4
3.4
Geluidsniveau
dB(A)
3.5
Geluidsdruk op 1 m afstand
dB(A)
3.6
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
1,9 / 2310 5,1 / 11000
21,4 / 4,4 11,5 / 4,6 62 47 3,7 / 8500
3.7
Glycolwaterdebiet bij intern drukverschil (warmtebron)
m³/h / Pa
3.8
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
3.9
Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen4
H x B x L mm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
G 1 1/4'' binnen/buiten
4.3
Toestelaansluitingen voor warmtebron
inch
G 1 1/2'' binnen/buiten
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging 1
Polyolester (POE) / 3,54
1660 x 1000 x 775
307
V/A
5.2
Nominaal ingangsvermogen B0 W35
kW
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom B0 W35 / cos ϕ 2
A / ---
5.5
Max. vermogenopname compressorbeveiliging (per compressor)
W
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Water in toestel tegen vorst beschermd6
7.2
Vermogensniveaus
7.3
Regelaar intern / extern
4,9 / 10200 R134a / 4,2
400 / 25 4,70
4,86 30
8,48 / 0,8
8,77 / 0,8 70 5
ja 2 intern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. B10 / W55: warmtebrontemperatuur 10 °C en temperatuur warmwatertoevoer 55 °C. 2. Werking met 2 compressors 3. Werking met 1 compressor 4. Let erop dat de benodigde ruimte voor buisaansluiting, bediening en onderhoud groter is. 5. zie CE-conformiteitsverklaring 6. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
104
Grond/water-warmtepomp
3.6.9
3.6.9
Hogetemperatuur-warmtepompen SIH 40TE
Toestelgegevens voor grond/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529
2.2
Plaats van opstelling
SIH 40TE
IP 21 Binnen
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen: Warmwatervertrek
°C
Glycolwater (warmtebron)
°C
tot 70 -5 tot +25
Antivriesmiddel
Monoethyleenglycol
Minimale glycolwaterconcentratie (-13 °C bevriezingstemperatuur)
25%
3.2
Temperatuurverschil warm water
bij B0 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt (COP)
bij B-5 / W55 1
kW / ---
2
28,9 / 2,4
kW / ---
3
10,6 / 2,1
kW / ---
2
kW / ---
3
kW / ---
2
33,1 / 3,1
kW / ---
3
13,5 / 2,4
kW / ---
2
36,6 / 4,4
kW / ---
3
18,6 / 4,4
bij B0 / W45
bij B0 / W50
1
1
bij B0 / W35 1
9,8
5,0
31,7 / 3,2 12,9 / 2,5
dB(A)
34,2 / 4,1 17,4 / 4,1
3.4
Geluidsniveau
3.5
Geluidsdruk op 1 m afstand
dB(A)
3.6
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
3,2 / 1100
3.7
Glycolwaterdebiet bij intern drukverschil (warmtebron)
m³/h / Pa
11,0 / 11900
3.8
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
3.9
Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen4
H x B x L mm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
G 1 1/2'' binnen/buiten
4.3
Toestelaansluitingen voor warmtebron
inch
G 2 1/2'' binnen/buiten
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging 1
65 50
Nominaal ingangsvermogen
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
B0 W35
kW A
5.4
Nominale stroom B0 W35 / cos ϕ 2
A / ---
5.5
Max. vermogenopname compressorbeveiliging (per compressor)
W
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Water in toestel tegen vorst beschermd6
7.2
Vermogensniveaus
7.3
Regelaar intern / extern
8,8 / 7800 R134a / 8,0 Polyolester (POE) / 6,5
1890 x 1350 x 775
502
V/A
5.2
5,5 / 2900
400 / 63 8,36
8,35 84
15,09 / 0,8
15,06 / 0,8 65 5
ja 2 intern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. B10 / W55: warmtebrontemperatuur 10 °C en temperatuur warmwatertoevoer 55 °C. 2. Werking met 2 compressors 3. Werking met 1 compressor 4. Let erop dat de benodigde ruimte voor buisaansluiting, bediening en onderhoud groter is. 5. zie CE-conformiteitsverklaring 6. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
www.dimplex.de
105
3.7
3.7
Curves grond/water-warmtepompen - 230V
3.7.1
Curves SIK 11ME
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUGDPSHU
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
106
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.7.2
3.7.2
Curves SIK 16ME 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@ 9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@ 9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
107
3.7.3
3.7.3
Curves SIKH 9ME 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW PñK *O\FROZDWHUGHELHW PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
108
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.7.4
3.7.4
Curves SI 5ME 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW PñK *O\FROZDWHUGHELHW PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@ 9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
109
3.7.5
3.7.5
Curves SI 7ME 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
110
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.7.6
3.7.6
Curves SI 9ME
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW PñK *O\FROZDWHUGHELHW PñK
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
111
3.7.7
3.7.7
Curves SI 11ME 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@ 9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
112
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
&RQGHQVRU
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.7.8
3.7.8
Curves SI 14ME 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@ 9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@ 9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
113
3.7.9
3.7.9
Curves SIH 6ME 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@ 9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
114
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.7.10
3.7.10 Curves SIH 9ME 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW PñK *O\FROZDWHUGHELHW PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@ 9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
115
3.7.11
3.7.11 Curves SIH 11ME 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW PñK *O\FROZDWHUGHELHW PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
116
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.8
3.8.1
Curves grond/water-warmtepompen - 400V
3.8.1
Curves SIK 7TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
9HUGDPSIHU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
117
3.8.2
3.8.2
Curves SIK 9TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW PñK *O\FROZDWHUGHELHW PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
118
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.8.3
3.8.3
Curves SIK 11TE
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
119
3.8.4
3.8.4
Curves SIK 14TE
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUGDPSHU
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
120
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.8.5
3.8.5
Curves SIKH 6TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
121
3.8.6
3.8.6
Curves SIKH 9TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW PñK *O\FROZDWHUGHELHW PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
122
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.8.7
3.8.7
Curves SI 5TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
123
3.8.8
3.8.8
Curves SI 7TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
124
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.8.9
3.8.9
Curves SI 9TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
125
3.8.10
3.8.10 Curves SI 11TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@ &RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
126
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.8.11
3.8.11 Curves SI 14TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
127
3.8.12
3.8.12 Curves SI 17TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
128
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.8.13
3.8.13 Curves SI 21TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@ &RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
129
3.8.14
3.8.14 Curves SI 24TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@ 9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@ &RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
130
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.8.15
3.8.15 Curves SI 30TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@ 9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
131
3.8.16
3.8.16 Curves SI 37TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@ 9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@ &RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
132
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.8.17
3.8.17 Curves SI 50TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
133
3.8.18
3.8.18 Curves SI 75TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
134
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.8.19
3.8.19 Curves SI 100TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
135
3.8.20
3.8.20 Curves SI 130TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
136
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.8.21
3.8.21 Curves SIH 6TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@ &RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
137
3.8.22
3.8.22 Curves SIH 9TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@ 9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
138
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.8.23
3.8.23 Curves SIH 11TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@ *O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
139
3.8.24
3.8.24 Curves SIH 20TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
140
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Grond/water-warmtepomp
3.8.25
3.8.25 Curves SIH 40TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW *O\FROZDWHUGHELHW
PñK PñK
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQRSQDPHLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@ 9HUGDPSHU
*O\FROZDWHUGHELHWLQ>PñK@
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQWLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
*O\FROZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
141
142
0DQRPHWHUYHUZDUPLQJVNULQJ
0DQRPHWHUJO\FROZDWHUNULQ
:DUPWHEURQ LQJDQJLQ:3 óEXLWHQGUDDG
:DUPWHEURQ XLWJDQJXLW:3ó EXLWHQGUDDG
9HUZDUPLQJVYHUWUHN XLWJDQJXLW:3 óEXLWHQGUDDG
2YHUVWURRPYHQWLHO óEXLWHQGUDDG
$DQVOXLWLQJH[WUD H[SDQVLHYDW óEXLWHQGUDDG &RQGHQVZDWHUDIYRHU EXLWHQGLDPHWHUPP
JO\FROZDWHUHQYHUZDUPLQJVNULQJ ôVODQJ
$IYRHURYHUGUXN
XLWJDQJXLW:3 óEXLWHQGUDDG
:DUPZDWHUYHUWUHN
*HPHHQVFKDSSHOLMNHWHUXJORRS LQJDQJLQ:3 óEXLWHQGUDDG
3.9.1
3.9
3.9
Afmetingen grond/water-warmtepompen Afmetingen SIK 11ME, SIK 16ME, SIKH 9ME, SIK 7TE, SIK 9TE, SIK 11TE, SIK 14TE, SIKH 6TE, SIKH 9TE
Grond/water-warmtepomp
3.9.2
3.9.2
Afmetingen SI 5ME, SI 7ME, SI 9ME, SI 11ME, SI 14ME, SIH 6ME, SIH 9ME, SIH 11ME
FD
7RHYRHUHOHNWULVFKHOHLGLQJHQ :DUPWHEURQ ,QJDQJLQ:3 óEXLWHQGUDDG
:DUPWHEURQ 8LWJDQJXLW:3 óEXLWHQGUDDG
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3 óEXLWHQGUDDG
9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQ:3 óEXLWHQGUDDG
143
3.9.3
3.9.3
Afmetingen SI 5TE, SI 7TE, SI 9TE, SI 11TE, SI 14TE, SI 17TE, SIH 6TE, SIH 9TE, SIH 11TE
FD
7RHYRHUHOHNWULVFKHOHLGLQJHQ
144
:DUPWHEURQ ,QJDQJLQ:3 EXLWHQGUDDG
9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3 EXLWHQGUDDG
:DUPWHEURQ 8LWJDQJXLW:3 EXLWHQGUDDG
9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQ:3 EXLWHQGUDDG
Grond/water-warmtepomp
Afmetingen SI 21TE
FD
3.9.4
3.9.4
7RHYRHU HOHNWULVFKHOHLGLQJHQ :DUPWHEURQ ,QJDQJLQ:3 EXLWHQGUDDG
:DUPWHEURQ 8LWJDQJXLW:3 EXLWHQGUDDG
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3 EXLWHQGUDDG
9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQ:3 EXLWHQGUDDG
145
3.9.5
3.9.5
Afmetingen SI 24TE en SI 37TE
ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ ,QJDQJLQ:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQGH:3
(OHNWULVFKH OHLGLQJHQ
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ 8LWJDQJXLW:3
FD
146
Grond/water-warmtepomp
3.9.6
3.9.6
Afmetingen SI 30TE
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ ,QJDQJLQ:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ 8LWJDQJXLW:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQGH:3
(OHNWULVFKH OHLGLQJHQ
FD
www.dimplex.de
147
3.9.7
3.9.7
Afmetingen SI 37TE ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ ,QJDQJLQ:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQGH:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ 8LWJDQJXLW:3
FD
148
(OHNWULVFKH OHLGLQJHQ
Grond/water-warmtepomp
3.9.8
3.9.8
Afmetingen SI 50TE
ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ ,QJDQJLQ:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ 8LWJDQJXLW:3 (OHNWULVFKH OHLGLQJHQ
ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQGH:3
FD
www.dimplex.de
149
3.9.9
3.9.9
Afmetingen SI 75TE
ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ ,QJDQJLQ:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ 8LWJDQJXLW:3 (OHNWULVFKH OHLGLQJHQ
ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQGH:3
FD
150
Grond/water-warmtepomp
3.9.10
3.9.10 Afmetingen SI 100TE
ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ ,QJDQJLQ:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ 8LWJDQJXLW:3 (OHNWULVFKH OHLGLQJHQ
ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQGH:3
FD
www.dimplex.de
151
3.9.11
3.9.11 Afmetingen SI 130TE
ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ ,QJDQJLQ:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ 8LWJDQJXLW:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQGH:3
(OHNWULVFKH OHLGLQJHQ
FD
152
Grond/water-warmtepomp
3.9.12
3.9.12 Afmetingen SIH 20TE
ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ ,QJDQJLQ:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQGH:3
(OHNWULVFKH OHLGLQJHQ
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ 8LWJDQJXLW:3
FD
www.dimplex.de
153
3.9.13
3.9.13 Afmetingen SIH 40TE
ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVYHUWUHN 8LWJDQJXLW:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ ,QJDQJLQ:3
ELQQHQEXLWHQGUDDG :DUPWHEURQ 8LWJDQJXLW:3 (OHNWULVFKH OHLGLQJHQ
ELQQHQEXLWHQGUDDG 9HUZDUPLQJVWHUXJORRS ,QJDQJLQGH:3
FD
154
Water/water-warmtepomp
4.1
4 Water/water-warmtepomp 4.1
Warmtebron grondwater
Temperatuurbereik van het grondwater
7...12 °C
Ontsluiting van grondwater als warmtebron
Werkbereik van de water/water-warmtepomp
7...25 °C
Vanaf een diepte van 8 tot 10m is grondwater als warmtebron voor monovalente warmtepompwerking geschikt, omdat er hier heel het jaar door maar geringe temperatuurschommelingen (712 °C) optreden. Om warmte aan het grondwater te onttrekken, dient altijd de toestemming van het verantwoordelijk waterschap ingehaald te worden. Deze wordt buiten waterwingebieden over het algemeen wel gegeven, maar is echter aan bepaalde voorwaarden gekoppeld, bv. een beperkte hoeveelheid water die afgetapt mag worden, of een wateranalyse. De afgetapte hoeveelheid is afhankelijk van het verwarmingsvermogen. Voor het instelpunt W10/W35 zijn de vereiste kwantiteiten in tabel 4.1 op pag. 156 te vinden.
verkrijgen van een vergunning (waterschap voor grondwater)
Het ontwerp en de aanleg van de broninstallatie met waterwinningsput en absorptieput dient door de internationale warmtepompvereniging met kwaliteitskenmerk gecertificeerd resp. conform een volgens DVGW W120 toegelaten boorbedrijf uitgevoerd te worden. In Duitsland moet de norm VDI 4640 Blad 1 en 2 in acht genomen worden.
Beschikbaarheid het hele jaar door
Mogelijke werkwijze monovalent mono-energetisch bivalent (alternatief, parallel) bivalent regeneratief
Vereisten voor de ontsluiting
waterwinningsput / absorptieput met luchtdichte afsluiting van de putkoppen waterkwaliteit (wateranalyse) buisleidingssysteem
AANWIJZING
Bronpomp
1
Persing bronpomp
Koudwaterdebiet WP
Verwarmingsvermogen Warmtepomp
Koelvermogen Warmtepomp
Drukverlies verdamper
Putdiameter vanaf
Motorbeveiliging
Voor het aftappen van grondwater zijn er twee putten nodig, een „waterwinningsput” en een „absorptieput”. Om economische redenen is het aan te raden, bij het pompen van grondwater voor warmtepompen met een verwarmingsvermogen t/m 30 kW niet dieper dan 15 m te gaan.
Circulatiepomp bij slechte waterkwaliteit en gebruik van een tussenkringloop met plaatwarmtewisselaar
Warmtepomp
Bronpomp (bij standaard aanbevolen)
grondwerk / bouwmaatregelen
bar
m3/h
kW
kW
Pa
Inch
A
WI 9ME
Grundfos SP 2A-6
niet noodzakelijk
2,4 bij
2
8.3
6.7
6200
4"
4
WI 14ME
Grundfos SP 3A-6
niet noodzakelijk1
2,3 bij
3.3
13.6
10.9
19000
4"
4
www.dimplex.de
155
Persing bronpomp
Koudwaterdebiet WP
Verwarmingsvermogen Warmtepomp
Koelvermogen Warmtepomp
Drukverlies verdamper
Putdiameter vanaf
Motorbeveiliging
Circulatiepomp bij slechte waterkwaliteit en gebruik van een tussenkringloop met plaatwarmtewisselaar
Warmtepomp
Bronpomp (bij standaard aanbevolen)
4.2
bar
m3/h
kW
kW
Pa
Inch
A
WI 9TE
Grundfos SP 2A-6
niet
2,4 bij
2
8.3
6.7
6200
4"
WI 14TE
Grundfos SP 3A-6
niet noodzakelijk1
2,3 bij
3.3
13.6
11
19000
4"
1,4
WI 18TE
Grundfos SP 5A-4
niet noodzakelijk1
1,8 bij
4.0
17.1
13.9
12000
4"
1,4
noodzakelijk1
1,4
WI 22TE
Grundfos SP 5A-4
niet noodzakelijk1
1,6 bij
5
21.5
17.6
20000
4"
1,4
WI 27TE
Grundfos SP 8A-5
1
niet noodzakelijk
2,2 bij
7
26.4
21.3
16000
4"
2,3
WI 40CG
Grundfos SP 8A-5
Wilo Top-S 40/72
1,7 bij
9.5
44
36.3
17500
4"
2,3
WI 90CG
Grundfos SP 17-2
Wilo Top-S
50/72
1,1 bij
20
92
75
19000
6"
3,4
WI 90CG
Grundfos SP 17-3
Wilo Top-S 50/72
1,8 bij
20
92
75
19000
6"
5,53
1. Roestvrij stalen spiraal-warmtewisselaar standaard! 2. Besturing via uitgang M11 (primaire pomp) op de WPM 3. Geïntegreerde standaard motorcontactor moet vervangen worden!
Tab. 4.1: Dimensioneringstabel voor de minimaal noodzakelijke bronpompen voor water/water-warmtepompen bij W10/W35 voor standaard installaties met afgesloten putten. De uiteindelijke specificaties van de bronpomp moeten met de putgraver worden afgesproken.
AANWIJZING De in de warmtepompen geïntegreerde overstroomrelais moeten bij de installatie ingesteld worden.
4.2
Aan de waterkwaliteit gestelde eisen
Onafhankelijk van de wettelijke bepalingen mag het grondwater geen bezinkbare stoffen bevatten en de grenswaarden van IJZER (<0,2mg/l) en MANGAAN (<0,1mg/l) moeten worden aangehouden, om sedimentatie van het warmtepompsysteem te voorkomen. Zoals de ervaring leert, kan vuil met een korrelgrootte van meer dan 1mm snel beschadiging veroorzaken, vooral met organische bestanddelen. Korrelig materiaal (fijn zand) zet zich niet af, mits het vastgelegde waterdebiet in acht wordt genomen. De met de warmtepomp bijgeleverde filter (gaaswijdte 0,6 mm) beschermt de verdamper van de warmtepomp en wordt direct voor de inlaat van de warmtepomp geplaatst.
OPGELET! Fijne, colloïdale vuilstoffen, die het water vertroebelen, hebben vaak een kleverig effect, kunnen op de verdamper neerslaan en hierdoor de warmteoverdracht belemmeren. Deze vuilstoffen m.b.v. filters te verwijderen is economisch niet te rechtvaardigen. Het gebruik van oppervlaktewater of zouthoudend water is niet toegestaan. Informatie over mogelijk gebruik van grondwater kan bij de lokale waterverzorgingsbedrijven worden aangevraagd. a)
156
Water/water-warmtepompen met gelaste spiraal-warmtewisselaar van roestvast staal (tot WI 27TE) Een wateranalyse m.b.t. corrosie van de verdampers is niet noodzakelijk wanneer de temperatuur van het grondwater lager dan 13 °C ligt (jaargemiddelde). In dit geval moeten alleen de grenswaarden voor ijzer en mangaan worden aangehouden (sedimentatie). Bij temperaturen boven 13°C (b.v. uitputting van afgegeven warmte) moet een wateranalyse conform tabel 4.2 op pag.
157 worden uitgevoerd en moet de bestendigheid voor de roestvrij stalen verdamper van de warmtepomp worden aangetoond. Indien in de kolom „Roestvrij staal” een kenmerk negatief„-” of twee kenmerken „0” zijn, moet de analyse als negatief worden beoordeeld. b)
Water/water-warmtepompen met kopergesoldeerde spiraal-warmtewisselaar van roestvast staal (WI 40CG / WI 90CG) Onafhankelijk van de wettelijke bepalingen is het absoluut noodzakelijk een wateranalyse conform tabel 4.2 op pag. 157 uit te voeren om de bestendigheid tegen de kopergesoldeerde verdamper van de warmtepomp aan te tonen. Indien in de kolom „Roestvrij staal” een kenmerk negatief„-” of twee kenmerken „0” zijn, moet de analyse als negatief worden beoordeeld.
AANWIJZING Indien de vereiste waterkwaliteit niet bereikt wordt of niet permanent kan worden gegarandeerd, is het raadzaam om een grond/water-warmtepomp met tussenkringloop te gebruiken.
Water/water-warmtepomp
4.3.1
Koper
Roestvrij staal > 13°C
0
0
Zuurstof
<2 2 tot 20 > 20
+ 0 –
+ + 0
Zwavelwaterstof (H2S)
< 300 > 300
+ 0
+ 0
HCO3- / SO42-
< 10 µS/cm 10 tot 500 µS/cm > 500 µS/cm
0 + –
0 + 0
Hydrogeencarbonaat (HCO3-)
IJZER (Fe), opgelost
< 0,2 > 0,2
+ 0
+ 0
Aluminium (Al), opgelost
Vrij (agressief) koolzuur
<5 5 tot 20 > 20
+ 0 –
+ + 0
SULFATEN
MANGAAN (Mn), opgelost
< 0,1 > 0,1
+ 0
+ 0
SULFIET (SO3), vrij
NITRAAT (NO3), opgelost
< 100 > 100
+ 0
+ +
Chloorgas (Cl2)
< 7,5 7,5 tot 9 >9
0 + 0
0 + +
Criterium
Concentratiebereik (mg/l)
Bezinkbare stoffen (organisch) Ammoniak NH3 Chloride Elektrisch geleidingsvermogen
pH-waarde
Criterium
Concentratiebereik (mg/l)
Koper
Roestvrij staal > 13°C
<2 >2
+ 0
+ +
< 0,05 > 0,05
+ –
+ 0
<1 >1
0 +
0 +
< 70 70 tot 300 > 300
0 + 0
+ + 0
< 0,2 > 0,2
+ 0
+ +
tot 70 70 tot 300 >300
+ 0 –
+ + 0
<1
+
+
<1 1 tot 5 >5
+ 0 –
+ + 0
Tab. 4.2: Bestendigheid van kopersoldeer- of gelaste roestvrij stalen plaatwarmtewisselaars tegen inhoudstoffen in het water „+” normaal goede bestendigheid; „0” Er kunnen corrosieproblemen ontstaan, vooral wanneer meer dan één factor met 0 is beoordeeld „-” gebruik is af te raden) [< kleiner dan, > groter dan]
4.3 4.3.1
Ontsluiten van de warmtebron Warmtebron grondwater
Waterwinningsput Het grondwater voor de warmtepomp wordt via een waterwinningsput opgepompt. Het vermogen van de put moet hoog genoeg zijn om continu het minimale waterdebiet van de warmtepomp te verzekeren.
Absorptieput Het door de warmtepomp afgekoelde grondwater loopt via een absorptieput weer terug in de bodem. Deze moet in de stromingsrichting van het grondwater 10 - 15 m achter de waterwinningsput geboord worden, zodat er geen „stromingskortsluiting” kan optreden. De absorptieput moet evenveel water kunnen opnemen als de waterwinningsput kan opleveren. Laat de planning en bouw van de putten over aan een ervaren putgraver; deze zijn beslissend voor de storingsvrije werking van het systeem.
AANWIJZING
:DWHU ZLQQLQJVSXW
$EVRUSWLHSXW 9HUZDUPLQJV UXLPWH
:DUPWH SRPS
URQGP )LOWHU
6WURPLQJVULFKWLQJ
Afb. 4.1: Voorbeeld van een water/water-warmtepompsysteem met waterwinnings- en absorptieput
Onder www.dimplex.de is een lijst met gekwalificeerde putgravers te vinden.
www.dimplex.de
157
4.3.2
4.3.2
Uit koelwater afgegeven warmte als warmtebron
Temperatuurbereik afgegeven warmte
10...25 °C
Wanneer afgegeven warmte als warmtebron wordt gebruikt, moet eerst worden vastgesteld of kwaliteit en hoeveelheid van het koelwater voldoende zijn en op welke schaal de door de warmtepomp geproduceerde warmte uitgeput kan worden.
OPGELET! Kan de temperatuur van de warmtebron boven de 25°C klimmen, dan moet het systeem van een temperatuurgeregelde mengkraan worden voorzien, die bij een temperatuur hoger dan 25°C een gedeelte van de volumestroming uit de koelwateruitlaat bij het koelwater mengt.
Koelwater van een constant hoge kwaliteit De ontstaande warmte kan met een water/water-warmtepomp worden uitgeput, indien volgens tabel 4.2 op pag. 157 kan worden aangetoond dat het koel- of afvalwater hiervoor geschikt is.
waterkwaliteit temperatuurbereik koelvermogen van het gebruikte type warmtepomp waterdebiet primaire en secundaire kring In het simpelste geval bestaat de warmtewisselaar uit PE-buizen, die direct in het koelwater gelegd worden en zodoende geen extra koelwaterpomp vereisen. Dit is een economisch alternatief dat kan worden toegepast wanneer het koelwater-reservoir hiervoor groot genoeg is.
AANWIJZING Bij gebruik van een grond/water-warmtepomp moet het waterdebiet in de primaire kringloop minstens 10 % hoger zijn dan het glycolwaterdebiet van de secundaire kringloop.
Wanneer de waterkwaliteit negatief beoordeeld wordt of veranderlijk is (bv. in geval van storing), moet een warmtepomp met een tussenkringloop gebruikt worden.
Koelwater van veranderlijke of slechte kwaliteit
Door een tussenkringloop wordt de warmtepomp beschermd, wanneer er gevaar bestaat dat het koelwater de verdamper van de warmtepomp kan aantasten of verstoppen (bv. door sedimentatie).
De tussen warmtewisselaar en warmtepomp geplaatste warmteoverdragingskringloop moet bij grond/water-warmtepompen met antivriesmiddel (-14 °C) gevuld worden, omdat temperaturen rond het vriespunt kunnen optreden. De glycolwaterkring dient zoals bij gebruikelijke aardcollectoren of aardsonden met een circulatiepomp en veiligheidskleppen te worden uitgerust. De circulatiepomp dient zodanig gedimensioneerd te worden dat de warmtewisselaar van de tussenkring niet kan bevriezen. De warmtewisselaar wordt afhankelijk van de volgende parameters geprojecteerd:
158
:DUPWH JHEUXLNV LQVWDOODWLH
*::3
AANWIJZING Normaal gesproken worden grond/water-warmtepompen ingezet om het temperatuurbereik naar beneden te vergroten. Bij water/water-pompen blijft het systeem reeds staan wanneer de minimale uitgangstemperatuur van de warmtepomp van ca. 4°C onderschreden wordt.
.RHOZDWHU Afb. 4.2: Uitputting van afgegeven warmte via geïntegreerde warmtewisselaars met een grond/water-warmtepomp
Legende 1)
Koelwaterpomp
2)
Warmtebronpomp
3)
Handventiel
4)
Warmtewisselaar
5)
Expansievat
6)
Overdrukventiel
7)
Drukmanometer
Water/water-warmtepomp
4.5
4.4
Toestelgegevens water/water-warmtepompen - 230V
4.5
Lagetemperatuur-warmtepompen WI 9ME tot WI 14ME
Toestelgegevens voor water/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
WI 9ME
WI 14ME
IP 20
IP 20
Binnen
Binnen
EN 255
EN14511
EN 255
EN14511
Warmwatervertrek
°C
tot 55
tot 55
Koud water (warmtebron)
°C
+7 tot +25
+7 tot +25
3.2
Temperatuurverschil warm water
bij W10 / W35
K
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt
bij W7 / W55 1
kW / ---
bij W10/ W50 1
kW / ---
1
kW / ---
bij W10/ W35 1
kW / ---
bij W10/ W45
9,5
5,0
8,8
5,0
6,9 / 2,5
12,2 / 2,3
7,7 / 3,2
13,4 / 3,4 7,7 / 3,7
13,4 / 3,8
8,3 / 5,1
8,2 / 4,8
13,6 / 5,0
13,5 / 4,7
0,75 / 7000
1,4 / 24000
1,3 / 7000
2,3 / 22000
3.4
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
3.5
Koudwaterdebiet bij intern drukverschil (warmtebron)
m³/h / Pa
3.6
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
3.7
Smeermiddel; totale capaciteit
type / liter
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen2
H x B x L mm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
4.3
Toestelaansluitingen voor warmtebron
inch
G 1¼" buiten
G 1¼" buiten
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
156
165
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
5.2
Nominaal ingangsvermogen
1
kW
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom W10 W35 / cos ϕ
A / ---
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Water in toestel tegen vorst beschermd4
7.2
Vermogensniveaus
7.3
Regelaar intern / extern
3,3 / 19000
R407C / 1,7
R407C / 1,9
Polyolester (POE) / 1,0
FV68S / 1,7
1445 x 650 x 575
1445 x 650 x 575
V/A W10 W35
2,0 / 6200
230 / 16 1,62
230 / 25 1,69
2,72
9,18
14,8
26 8,0
2,87 45 16,6
3
3
ja
ja
1
1
intern
intern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. W10 /W55: warmtebrontemperatuur 10 °C en temperatuur warmwatertoevoer 55 °C. 2. Let erop dat de benodigde ruimte voor buisaansluiting, bediening en onderhoud groter is. 3. Zie CE-conformiteitsverklaring 4. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
www.dimplex.de
159
4.6
4.6
Toestelgegevens water/water-warmtepompen - 400V
4.6.1
Lagetemperatuur-warmtepompen WI 9TE tot WI 27TE
Toestelgegevens voor water/water-verwarmings-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
WI 9TE
WI 14TE
WI 18TE
WI 22TE
WI 27TE
IP 20
IP 20
IP 20
IP 20
IP20
Binnen
Binnen
Binnen
Binnen
Binnen
Warmwatervertrek
°C
tot 58
tot 58
tot 58
tot 58
tot 58
Koud water (warmtebron)
°C
+7 tot +25
+7 tot +25
+7 tot +25
+7 tot +25
+7 tot +25
8,8
9,2
9,6
9,4
3.2
Temperatuurverschil warm water
bij W10 / W35
K
9,5
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt
bij W7 / W55 1
kW / ---
6,9 / 2,5
12,2 / 2,5
14,9 / 3,0
19,0 / 3,2
24,6 / 3,2
bij W10/ W50 1
kW / ---
7,7 / 3,2
13,4 / 3,6
16,3 / 3,7
20,8 / 3,8
26,4 / 3,8
bij W10/ W45 1
kW / ---
bij W10/ W35 1
kW / ---
3.4
Geluidsniveau
5,0
5,0
7,6 / 3,5 8,3 / 5,1
dB(A)
8,2 / 4,9
13,2 / 3,8
53
55
3.6
Koudwaterdebiet bij intern drukverschil (warmtebron)
m³/h / Pa
2,0 / 6200
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
R407C / 1,7
R407C / 1,6
type / liter
Polyolester (POE) / 1,0
Polyolester (POE) / 1,36
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen2
5,0
20,5 / 4,0
55
m³/h / Pa
Smeermiddel; totale capaciteit
16,1 / 4,0
0,75 / 1,4 / 1,3 / 2,3 / 1,6 / 7000 24000 7000 22000 2600
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
3.8
5,0
26,0 / 4,1
13,6 / 13,5 / 17,1 / 16,9 / 21,5 / 21,3 / 26,4 / 26,1 / 5,2 5,0 5,3 5,2 5,5 5,3 5,1 4,9
3.5
3.7
5,0
58
2,8 / 7600
59
2,0 / 3,7 / 2,4 / 4,5 / 8000 24300 12500 36000
1,9 / 3,3 / 3,2 / 4,0 / 3,6 / 5,0 / 4,8 / 7,0 / 6,7 / 5600 19000 13000 12000 9500 20000 17900 16000 14900 R407C / 3,5
R407C / 3,2
R407C / 4,5
FV68S / 1,7
Polyolester (POE) / 1,77
Polyolester (POE) / 4,1
H x B x L mm
1445 x 650 x 1445 x 650 x 1445 x 650 x 1445 x 650 x 1445 x 650 x 575 575 575 575 575
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
G 1¼" buiten G 1¼" buiten G 1¼" buiten G 1¼" buiten G 1¼" buiten
4.3
Toestelaansluitingen voor warmtebron
inch
G 1¼" buiten G 1¼" buiten G 1¼" buiten G 1¼" buiten G 1¼" buiten
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
kg
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging 1
V/A
5.2
Nominaal ingangsvermogen
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom W10 W35 / cos ϕ
A / ---
6
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften
7
Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Water in toestel tegen vorst beschermd4
7.2
Vermogensniveaus
7.3
Regelaar intern / extern
W10 W35
kW
156
400 / 16 1,62
1,68
30 (zonder softstart-systeem) 2,9 / 3,03 / 0,8 0,8
168
400 / 16 2,64
2,72
187
400 / 16 3,21
26 4,8 / 0,8
4,91 / 0,8
3,27 28
5,8 / 0,8
5,90 / 0,8
189
400 / 20 3,93
4,02
259
400 / 20 5,15
27 7,0 / 7,25 / 0,8 0,8
5,29 29
9,4 / 0,8
9,54 / 0,8
3
3
3
3
3
ja
ja
ja
ja
ja
1
1
1
1
1
intern
intern
intern
intern
intern
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255 resp. EN 14511. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. W10 /W55: warmtebrontemperatuur 10 °C en temperatuur warmwatertoevoer 55 °C. 2. Let erop dat de benodigde ruimte voor buisaansluiting, bediening en onderhoud groter is. 3. Zie CE-conformiteitsverklaring 4. De verwarmings-circulatiepomp en de regelaar van de warmtepomp dienen altijd bedrijfsklaar te zijn.
160
Water/water-warmtepomp
4.6.2
4.6.2
Warmtepompen lage temperatuur met 2 compressors WI 40CG tot WI 90CG
Toestelgegevens voor water/water-verwarmings-warmtepompen 1 2
Technische en commerciële benaming Bouwvorm
2.1
Beschermingsgraad volgens EN 60 529
2.2
Plaats van opstelling
3
Vermogengegevens
3.1
Temperatuur-gebruiksgrenzen:
WI 40CG
Warmwatervertrek Koud water (warmtebron)
WI 90CG
IP 24
IP 24
Binnen
Binnen
°C
tot 55
tot 55
°C
+7 tot +25
+7 tot +25
3.2
Temperatuurverschil warm water
bij W10 / W35
K
10.8
9.9
3.3
Verwarmingsvermogen/ vermogencoëfficiënt
bij W7 / W55 1
kW / ---
2
18,1 / 3,0
40,3 / 3,2
kW / ---
3
38,6 / 3,2
80,1 / 3,2
kW / ---
2
20,6 / 3,8
45,8 / 4,0
kW / ---
3
43,0 / 4,0
88,1 / 3,8
kW / ---
2
23,4 / 5,9
49,8 / 5,9
kW / ---
3
44,4 / 5,7
91,2 / 5,4
59
70
3,5 / 14000
8,0 / 13000
bij W10 / W50
1
bij W10/ W35 1 3.4
Geluidsniveau
dB(A)
3.5
Verwarmingswaterdebiet bij intern drukverschil
m³/h / Pa
3.6
Koudwaterdebiet bij intern drukverschil (warmtebron)
m³/h / Pa
3.7
Koelmiddel; totaal vulgewicht
type / kg
4
Afmetingen, aansluitingen en gewicht
4.1
Afmetingen van het apparaat zonder aansluitingen4
H x B x L mm
4.2
Toestelaansluitingen voor verwarming
inch
G 1 1/4'' buiten
G 2'' buiten
4.3
Toestelaansluitingen voor warmtebron
inch
G 1 1/2'' buiten
G 2'' buiten
kg
309
460
400 / 35
400 / 63
7.81
16.97
26
60
14,1 / 0,8
30,7 / 0,8
5
5
nee
nee
2
2
extern
extern
4.4
Gewicht transporteenheid/-eenheden incl. verpakking
5
Elektrische aansluiting
5.1
Nominale spanning; beveiliging
V/A
5.2
Nominaal ingangsvermogen1 W10 W35
kW
5.3
Startstroom m. softstart-systeem
A
5.4
Nominale stroom W10 W35 / cos ϕ
A / ---
6 7
Voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften Andere eigenschappen van de uitvoering
7.1
Water in toestel tegen vorst beschermd6
7.2
Vermogensniveaus
7.3
Regelaar intern / extern
9,5 / 17500
20,0 / 19000
R407C / 6,7
R407C / 15,0
830 x 1480 x 890
830 x 1480 x 890
1. Deze gegevens beschrijven de afmetingen en het rendement van de installatie volgens EN 255. Voor economische en energetische berekeningen moet met de factoren bivalentiepunt en regeling rekening gehouden worden. Hierbij betekent b.v. W10 / W55: warmtebrontemperatuur 10 °C en temperatuur warmwatertoevoer 55 °C. 2. Werking met 1 compressor 3. Werking met 2 compressors 4. Let erop dat de benodigde ruimte voor buisaansluiting, bediening en onderhoud groter is. 5. Zie CE-conformiteitsverklaring 6. Niet noodzakelijk bij plaatsing in vorstveilige ruimtes.
www.dimplex.de
161
4.7
4.7 4.7.1
Curves water/water-warmtepompen - 230V Curves WI 9ME 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW .RXGZDWHUGHELHW
PK PK
.RHOZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@ 9HUGDPSHU
.RXGZDWHUGHELHWLQ>PñK@
.RHOZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@ &RQGHQVRU
.RHOZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
162
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Water/water-warmtepomp
4.7.2
4.7.2
Curves WI 14ME 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
PK
.RXGZDWHUGHELHW
PK
.RHOZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@ 9HUGDPSHU
.RXGZDWHUGHELHWLQ>PñK@
.RHOZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@ &RQGHQVRU
.RHOZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
163
4.8
4.8 4.8.1
Curves water/water-warmtepompen - 400V Curves WI 9TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW .RXGZDWHUGHELHW
PK PK
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXU
9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
.RXGZDWHUGHELHWLQ>PñK@
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXU
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXU
164
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Water/water-warmtepomp
4.8.2
4.8.2
Curves WI 14TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
PK
.RXGZDWHUGHELHW
PK
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
.RXGZDWHUGHELHWLQ>PñK@
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
165
4.8.3
4.8.3
Curves WI 18TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
PK
.RXGZDWHUGHELHW
PK
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXU
9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
.RXGZDWHUGHELHWLQ>PñK@
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXU
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXU
166
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Water/water-warmtepomp
4.8.4
4.8.4
Curves WI 22TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
PK
.RXGZDWHUGHELHW
PK
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXU
9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
.RXGZDWHUGHELHWLQ>PñK@
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXU
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXU
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
167
4.8.5
4.8.5
Curves WI 27TE 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
PK
.RXGZDWHUGHELHW
PK
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXU
9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
.RXGZDWHUGHELHWLQ>PñK@
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXU
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXU
168
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
Water/water-warmtepomp
4.8.6
4.8.6
Curves WI 40CG 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
9RRUZDDUGHQ 9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW PK PK
.RXGZDWHUGHELHW
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@ 9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUGDPSHU
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
.RXGZDWHUGHELHWLQ>PñK@ 'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
:HUNLQJPHW FRPSUHVVRU
&RQGHQVRU
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
www.dimplex.de
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
169
4.8.7
4.8.7
Curves WI 90CG 9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
:DWHUDIYRHUWHPSHUDWXXULQ>&@
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRUV
:HUNLQJPHWFRPSUHVVRU
9RRUZDDUGHQ
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHW
PK PK
.RXGZDWHUGHELHW
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@ 'UXNYHUOLHVLQ>3D@ 'UXNYHUOLHVLQ>3D@
9HUEUXLNLQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
9HUGDPSHU
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
&RQGHQVRU
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
9HUPRJHQFRsIILFLsQW&23 LQFODDQGHHOSRPSYHUPRJHQ
.RXGZDWHUGHELHWLQ>PñK@
'UXNYHUOLHVLQ>3D@
:HUNLQJPHW FRPSUHVVRU
9HUIOVVLJHU
.RXGZDWHULQODDWWHPSHUDWXXULQ>&@
170
9HUZDUPLQJVZDWHUGHELHWLQ>PñK@
PHWJHPRQWHHUGZDWHUILOWHU
www.dimplex.de $DQVOXLWLQJHQZDUPWHEURQ :,7( EXLWHQGUDDGZDWHUILOWHUPHWEXLWHQGUDDG :,&6 EXLWHQGUDDGZDWHUILOWHUPHWEXLWHQGUDDG
$DQVOXLWLQJHQDDQYHUZDUPLQJ :,7( EXLWHQGUDDG
YRRU:,7(
9HUZDUPLQJWHUXJORRS ,QJDQJLQZDUPWHSRPS
:DUPWHEURQYHUWUHN 8LWJDQJXLWZDUPWHSRPS
4.9.1
FD
FD
4.9
:DUPWHEURQWHUXJORRS ,QJDQJLQZDUPWHSRPS
9HUZDUPLQJYHUWUHN 8LWJDQJXLWZDUPWHSRPS
Water/water-warmtepomp 4.9.1
Afmetingen water/water-warmtepompen Afmetingen WI 9ME, WI 14ME, WI 9TE, WI 14TE, WI 18TE, WI 22TE en WI 27TE
171
4.9.2
4.9.2
Afmetingen WI 40CG
9HUZDUPLQJVZDWHUXLWODDW
:DUPWHEURQXLWODDW
:DUPWHEURQLQODDW
'UDDLGRS &RQQHFWRUVWXXUOHLGLQJYHUPRJHQNDEHO 9HUZDUPLQJVZDWHULQODDW
4.9.3
$DQVOXLWLQJHQYHUZDUPLQJ
EXLWHQGUDDG
$DQVOXLWLQJHQZDUPWHEURQ
EXLWHQGUDDG
Afmetingen WI 90CG
9HUZDUPLQJVZDWHULQODDW
9HUZDUPLQJVZDWHUXLWODDW :DUPWHEURQLQODDW
&RQQHFWRUVWXXUOHLGLQJYHUPRJHQNDEHO
'UDDLGRS
:DUPWHEURQXLWODDW
$DQVOXLWLQJHQYHUZDUPLQJHQZDUPWHEURQEXLWHQGUDDG
172
Geluidsemissies van warmtepompen
5.2.1
5 Geluidsemissies van warmtepompen 5.1
Structuurgeluid
Plaatsing binnen
9HUZDUPLQJVWHUXJORRS
De warmtepomp dient, zoals iedere ketel, via isolatie-schroefverbindingen te worden aangesloten. Voor de verbindingen van de warmtepomp met de verwarmingsvoorloop en -terugloop dienen druk-, temperatuur- en verouderingsbestendige flexibele slangen gebruikt te worden, om overdracht van trillingen te voorkomen.
9HUZDUPLQJVYHUWUHN
Om overdracht van structuurgeluid te verminderen, is het raadzaam de warmtepomp op de sylomerstrook SYL 250 te plaatsen, die als accessoire verkrijgbaar is.
Plaatsing buiten Ontkoppeling van structuurgeluid is alleen dan noodzakelijk, wanneer er direct contact tussen het fundament van de warmtepomp en het gebouw bestaat. Door flexibele slangen wordt het aansluiten van de warmtepomp op het verwarmingssysteem verlicht en tegelijkertijd mogelijke overdracht van trillingen voorkomen.
5.2
JHwVROHHUGH YHUZDUPLQJVEXL]HQ
Afb. 5.1: Voorbeeld van de integratie van een warmtepomp voor opstelling buiten
Luchtgeluid
Iedere bron van geluid, hetzij een warmtepomp, een auto of een vliegtuig, emitteert hiervan een bepaalde hoeveelheid. De lucht rond de geluidsbron gaat trillen en de druk breidt zich golvend uit. Wanneer de drukgolf het menselijke oor bereikt, laat deze het trommelvlies vibreren; hierdoor wordt het proces van horen mogelijk gemaakt. Om dit zogenoemde luchtgeluid te beschrijven, worden de geluidsveld-grootheden gebruikt. De geluidsdruk en het geluidsvermogen zijn twee hiervan. Het geluidsvermogen is een theoretische, geluidsbronspecifieke waarde. Het kan met behulp van metingen worden berekend. Het geluidsvermogen is de totale geluidsenergieafstraling in alle richtingen. De geluidsdruk is de verandering van de luchtdruk, als gevolg van de door de geluidsbron in trilling gebrachte lucht. Hoe groter de verandering van de luchtdruk, hoe luider het geluid wordt waargenomen. Natuurkundig gesproken is geluid niets anders dan druk- en dichtheidsschommelingen, die zich in een gas, een vloeistof of
5.2.1
IOH[LEHOH VODQJYHUELQGLQJHQ
een vast lichaam uitbreiden. In het algemeen wordt geluid in de vorm van luchtgeluid als klank, toon of knal door de mens opgenomen, dus gehoord. Drukveranderingen binnen een bereik van 2*10-5 Pa tot 20 Pa kunnen door het menselijk gehoor worden geregistreerd. Deze drukveranderingen corresponderen met schommelingen met een frequentie van 20 Hz tot 20kHz en zijn gelijk aan het hoorbare geluid resp. het door de mens hoorbare bereik. De toonhoogten ontstaan door de verschillende frequenties. Frequenties boven het hoorbare bereik worden ultrasoon, frequenties beneden dit bereik infrasoon genoemd. De geluidsafstraling van geluids- resp. klankbronnen wordt als waarde in decibel (dB) aangegeven of gemeten. Deze waarde dient als referentie, waarbij het niveau van 0dB ongeveer met de gehoorgrens overeenstemt. Een verdubbeling van het volume, bv. door een tweede geluidsbron met identieke geluidsafstraling, is equivalent aan een verhoging met +3dB. Voor het gemiddelde menselijke gehoor is een verhoging van +10dB nodig om een geluid als tweemaal zo luid te ervaren.
Geluidsdruk en geluidsvermogen
De uitdrukkingen van geluidsdruk en geluidsvermogen worden vaak verwisseld en met elkaar vergeleken. Onder geluidsdruk verstaat men in de akoestiek het meetbare volume, dat door een geluidsbron op een bepaalde afstand veroorzaakt wordt. Hoe kleiner de afstand van de geluidsbron, hoe groter het gemeten geluidsdrukniveau, en omgekeerd. Bijgevolg is het geluidsdrukniveau een meetbare, afstand- en richtingspecifieke waarde, die bv. voor de naleving van eisen m.b.t. de bescherming tegen immissie volgens TA-lawaai doorslaggevend is.
alle richtingen wordt uitgezonden en niet exact gemeten kan worden, moet het geluidsvermogen uit de geluidsdruk op een bepaalde afstand worden berekend. Het geluidsvermogensniveau is dus een geluidsbronspecifieke, van afstand en richting onafhankelijke waarde, die alleen d.m.v. berekening kan worden bepaald. Aan de hand van het uitgezonden geluidsvermogensniveau is het mogelijk, geluidsbronnen met elkaar te vergelijken.
De gehele luchtdrukverandering in de lucht rondom een geluidsbron wordt geluidsvermogen resp. geluidsvermogensniveau genoemd. Naarmate de afstand van de geluidsbron toeneemt, wordt het geluidsvermogen over een steeds grotere vlakte verdeeld. Wanneer men het gehele uitgezonden geluidsvermogen bekijkt en dit op de enveloppe op een bepaalde afstand betrekt, dan blijft de waarde altijd gelijk. Omdat het geluidsvermogen in
www.dimplex.de
173
5.2.2
5.2.2
Emissie en immissie
Het gehele door een geluidsbron uitgezonden geluid wordt geluidsemissie genoemd. Emissies van geluidsbronnen worden in het algemeen als geluidsvermogensniveau aangegeven. De inwerking van geluid op een bepaald punt wordt geluidsimmissie genoemd. Geluidsimmissies kunnen als geluidsdrukniveau gemeten worden. De Afb. 5.2 op pag. 174 toont grafisch het verband tussen emissies en immissies. 3ODDWVYDQLPPLVVLH
*HOXLGVEURQ
(PLVVLH *HOXLGVGUXN/
,PPLVVLH *HOXLGVYHUPRJHQ/Z
Afb. 5.2: Emissie en immissie
Geluidsimmissies worden in dB(A) gemeten; het gaat hierbij om geluidsniveaus die op de gevoeligheid van het menselijk gehoor
betrokken zijn. Lawaai is geluid waardoor buren of anderen gestoord, in gevaar gebracht, aanmerkelijk benadeeld of gehinderd kunnen worden. Richtcijfers voor lawaai op plaatsen van immissie buiten gebouwen zijn in de Duitse norm DIN 18005 voor geluidsbescherming in de stedenbouw of in de „Technische aanleiding ter bescherming tegen lawaai” (TA-lawaai) na te lezen. In de tabel 5.1 op p. 108 zijn de eisen volgens TA-lawaai opgesomd.
Dag
Nacht
Ziekenhuizen en sanatoria
Gebiedscategorie
45
35
Scholen, bejaardentehuizen
45
35
Volkstuinen, parken
55
55
Woongebieden WR
50
35
Algemene woongebieden WA
55
40
Kleine woonwijken WS
55
40
Bijzondere woongebieden WB
60
40
Kerngebieden MK
65
50
Dorpsgebieden MD
60
45
Gemengde gebieden MI
60
45
Commerciële gebieden GE
65
50
Industrieterreinen GI
70
70
Tab. 5.1: Grenswaarden voor lawaai-immissies in dB(A) volgens DIN 18005 en TA lawaai
Geluidsniveau [dB]
Geluidsdruk [μPa]
Waarneming
Volledige stilte Niet hoorbaar
0 10
20 63
Onhoorbaar
Tikken van een zakhorloge, rustige slaapkamer
20
200
Zeer rustig
Zeer rustige tuin, airconditioning in een theater
30
630
Zeer rustig
Woonwijk zonder verkeer, airconditioning in kantoren
40
2 * 10
Rustig
Rustige beek, rivier, rustig restaurant
50
6,3 * 10
Rustig
Normaal gesprek, personenauto
60
2 * 104
Luid
Luid kantoor, luide taal, motorfiets
70
6,3 * 104
Luid
Grote verkeersdrukte, luide radiomuziek
80
2 * 105
Zeer luid
Zware vrachtwagen
90
6,3 * 105
Zeer luid
Claxon op 5 m afstand
100
Geluidsbron
2 * 10
6 6
Zeer luid
Popgroep, ketelsmederij
110
6,3 * 10
Ondraaglijk
Grote boorder in tunnel, 5 m afstand
120
2 * 107
Ondraaglijk
Straalvliegtuig, take-off, 100 m afstand
130
6,3 * 107
Ondraaglijk
Straalmotor, 25 m afstand
140
2 * 10
8
Pijnlijk
Tab. 5.2: Typische geluidsniveaus
5.2.3
Uitbreiding van het geluid
Zoals reeds beschreven, verdeelt het geluidsvermogen zich met toenemende afstand over een steeds grotere vlakte, zodat als gevolg daarvan het geluidsdrukniveau afneemt. Bovendien is de waarde van het geluidsdrukniveau op een bepaalde plaats afhankelijk van de uitbreiding van het geluid. De onderstaande eigenschappen van de omgeving beïnvloeden de uitbreiding van het geluid: Beperking door massieve obstakels zoals gebouwen, muren of terreinvormen Reflecties op geluidsvaste oppervlakken zoals gepleisterde en glazen façades van gebouwen of asfalt en stenen bodems Vermindering van de geluidsuitbreiding door geluidsabsorberende oppervlakken zoals bv. verse sneeuw, schors o.i.d.
174
Versterking of verzwakking door luchtvochtigheid en luchttemperatuur of door de momentele windrichting
Geluidsemissies van warmtepompen
5.2.3
$IQDPHYDQKHWJHOXLGVGUXNQLYHDX>G%$ @
$IVWDQGLQ>P@ Afb. 5.3: Afname van het geluidsdrukniveau bij half bolvormige uitbreiding van het geluid
Voorbeeld: Geluidsdrukniveau op 1 meter afstand: 50 dB(A) Uit Afb. 5.3 op pag. 175 resulteert een afname van het geluidsdrukniveau op 5 m afstand van 11db(A). Geluidsdrukniveau op 5 meter afstand: 50db(A) – 11db(A) = 39db(A)
AANWIJZING Voor buiten geplaatste warmtepompen zijn de gerichte geluidsdrukniveaus doorslaggevend (zie Hoofdstuk 2.12 op pag. 82)
P
P P P
P P P
P
Afb. 5.4: Geluidsrichtingen bij buiten opgestelde lucht/water-waterpompen.
www.dimplex.de
175
6
6 Warmwaterbereiding en ventilatie met warmtepompen 6.1
Warmwater-verwarming met de verwarmingswarmtepomp
De warmtepompmanager zorgt naast de regeling van de verwarming ook voor de warmwaterbereiding (zie hoofdstuk over regeling). De integratie van de warmwater-verwarming met de warmtepomp dient parallel naast de verwarming plaats te vinden, omdat meestal verschillende verwarmingswatertemperaturen
6.1.1
Aan de warmwateropslag gestelde eisen
De door verschillende producenten van opslagvaten aangegeven genormeerde constante prestaties zijn voor de keuze van een opslagvat voor warmtepompwerking geen geschikte maatstaf. Richtinggevend voor de keuze van het opslagvat zijn de wisselaaroppervlaktes, de constructie, de ligging van de warmtewisselaars in het opslagvat, de genormeerde constante prestatie, de doorstroming en de ligging van de thermostaat of voeler.
De volgende criteria moeten in aanmerking genomen worden: Verhitting bij niet stromend warm water (dekking van de standverliezen – statische toestand).
6.1.2
voor warm water en verwarming noodzakelijk zijn. De terugloopvoeler dient in de gemeenschappelijke terugloop van verwarming en warmwater-verwarming te worden geïnstalleerd (zie hoofdstuk over integratie).
Het verwarmingsvermogen van de warmtepomp bij maximale warmtebrontemperatuur (b.v. lucht +35 °C) moet bij een opslagtemperatuur van +45 °C nog kunnen worden overgedragen. Bij werking van een circulatieleiding wordt de opslagtemperatuur verlaagd. De circulatiepomp dient tijdspecifiek te worden bestuurd. De minimaal gewenste aftapvolumes moeten ook gedurende een spertijd, d.w.z. zonder heropwarming door de warmtepomp kunnen worden bereikt. De doelmatige heropwarming via een flensverwarming is alleen mogelijk in verbinding met een temperatuurvoeler.
Warmwateropslagvat voor verwarmingswarmtepompen
De warmwateropslagvaten dienen voor de verwarming van sanitair water. De verwarming gebeurt indirect via een ingebouwde wentelbuis door warm water.
Hardheidsbereik = minder dan 1,5 millimol calciumcarbonaat zacht per liter (gelijk aan 8,4 °dH)
Constructie
Hardheidsbereik = 1,5 tot 2,5 millimol calciumcarbonaat per liter middel (gelijk aan 8,4 tot 14 °dH)
De opslagvaten worden vervaardigd in cylindrische uitvoering conform DIN 4753 deel 1. Het verwarmingsoppervlak bestaat uit een ingelaste, spiraalvormig gebogen buisslang. Alle aansluitingen zijn aan één kant vanuit het opslagvat naar buiten gevoerd.
Corrosiebescherming De opslagvaten zijn conform DIN 4753 deel 3 van binnen geheel beschermd door een gecontroleerde emailbekleding. Deze wordt door een speciaal proces aangebracht en zorgt in verbinding met de extra ingebouwde magnesiumanode voor een betrouwbare corrosiebeveiliging. De magnesiumanode moet volgens DVGW voor de eerste keer na 2 jaar en vervolgens met dezelfde intervallen door de serviceafdeling gecontroleerd en indien nodig vervangen worden. Al naargelang de kwaliteit van het drinkwater (geleidingsvermogen) is het aan te raden om de opofferingselektrode in kortere afstanden te controleren. Wanneer de diameter (33 mm) van de anode tot op 10-15 mm is teruggegaan, moet zij vervangen worden.
Hardheid van het water Al naargelang zijn afkomst is het drinkwater min of meer kalkhoudend. Hard water heeft een zeer hoog kalkgehalte. Er bestaan verschillende hardheidsbereiken, die in Duitsland met hardheidsgraad (°dH) gemeten worden.
176
Hardheidsbereik = meer dan 2,5 millimol calciumcarbonaat per hard liter (gelijk aan meer dan 14 °dH) In Zwitserland wordt er gesproken van „Franse hardheidsgraad”. Hiervoor geldt 1°d.H.
=
1,79°fr.H.
1°fr.H.
=
0,56°d.H.
Bij gebruik van elektrische flensverwarmingen voor algemeen heropwarmen op temperaturen boven 50 °C en bij water vanaf hardheidsbereik III met een hardheid van > 14°d.H. (hard en zeer hard water) raden wij aan om een ontkalkingssysteem te installeren.
Inbedrijfstelling Controleer voor het inbedrijfstellen of de watertoevoer geopend en het opslagvat vol is. De eerste vulling en inbedrijfstelling dient door een gecertificeerd vakbedrijf te worden uitgevoerd. Daarbij moet de functie en dichtheid van het gehele systeem gecontroleerd worden, inclusief in de fabriek gemonteerde delen.
Reiniging en onderhoud De vereiste reinigingsintervallen kunnen verschillen al naargelang waterkwaliteit en temperatuur van verwarmingsmiddel en opslagvat. Reiniging van het opslagvat en controle van de installatie 1x per jaar is aanbevolen. Door het glasachtige oppervlak wordt kalkafzetting in ruime mate voorkomen en is een snelle reiniging met een harde waterstraal mogelijk. Grootschalige kalkafzetting mag pas worden uitgespoeld nadat het m.b.v. een houten
Warmwaterbereiding en ventilatie met warmtepompen
staf kleingemaakt is. Scherpgekante, metalen voorwerpen mogen in geen geval voor de reiniging gebruikt worden. De storingvrije werking van de veiligheidsklep moet regelmatig gecontroleerd worden. Jaarlijks onderhoud door een vakbedrijf is raadzaam.
Warmte-isolatie en bekleding De warmte-isolatie bestaat uit hoogwaardig hard PU-(polyurethaan-)schuim. Dankzij de direct opgeschuimde PU-isolering zijn de reserveverliezen minimaal.
Regeling De opslagvaten zijn standaard voorzien van een voeler incl. ca. 5 m aansluitleiding, die direct op de warmtepompmanager wordt aangesloten. De voelerkarakteristiek voldoet aan DIN 44574. De temperatuurinstelling en tijdgestuurde oplading en heropwarming met een flensverwarming gebeurt door de warmtepompmanager. Let bij het instellen van de temperatuur van het warme water op de hysteresis. Bovendien gaat de gemeten temperatuur licht omhoog, omdat de thermische compensatieprocessen in het opslagvat na afloop van de warmwater-verwarming nog enige tijd duren. Alternatief kan de regeling ook m.b.v. een thermostaat plaatsvinden. De hysteresis dient niet hoger te zijn dan 2K.
Bedrijfsomstandigheden:
Drinkwater
ring (EnEV) tegen warmteverliezen te worden beveiligd. Slecht of helemaal niet geïsoleerde aansluitleidingen leiden tot energieverliezen, die vele malen groter zijn dan het energieverlies van het opslagvat. De verwarmingswater-aansluiting dient in ieder geval van een terugslagklep te worden voorzien, om ongecontroleerde verhitting resp. afkoeling van het opslagvat te voorkomen. De uitblaasleiding van de veiligheidsklep in de koudwatertoevoer moet altijd open blijven. Van tijd tot tijd moet door proefventilatie de bedrijfsklare toestand van de veiligheidsklep gecontroleerd worden.
Lediging De aansluitleiding voor koud water dient een voorziening te hebben waarmee het opslagvat geledigd kan worden.
Drukontlastingsventiel Indien de max. netdruk boven de toegestane bedrijfsoverdruk van 10 bar kan klimmen, moet de aansluitleiding beslist van een drukontlastingsventiel worden voorzien. Om echter grote geluidemissies te verminderen, moet conform DIN 4709 de leidingdruk binnen gebouwen tot een niveau verlaagd worden dat voor de technische werking nog te rechtvaardigen is. Afhankelijk van het soort gebouw kan om deze reden een drukontlastingsventiel in de toevoerleiding naar de opslag zinvol zijn.
Veiligheidsklep
Toegestane werkoverdruk Verwarmingswater
6.1.2
3 bar 10 bar 10 bar
Toegestane bedrijfstemperatuur Verwarmingswater
110 °C
Drinkwater
95 °C
Montage De montage beperkt zich tot de hydraulische installatie incl. veiligheidsinrichtingen en de elektrische aansluiting van de voeler.
Toebehoren Elektrische flensverwarming voor de thermische heropwarming indien noodzakelijk of gewenst. Elektrische installaties mogen alleen door toegelaten elektromonteurs en volgens het overeenkomstige schakelschema worden aangesloten. De overeenkomstige voorschriften conform TAB en de VDE-richtlijnen moeten beslist opgevolgd worden.
Plaats van opstelling Het opslagvat dient alleen in vorstvrije ruimtes te worden geplaatst. De opstelling en inbedrijfstelling moet door een toegelaten installatiebedrijf worden uitgevoerd.
Waterzijdige aansluiting De koudwateraansluiting moet volgens DIN 1988 en DIN 4573 deel 1 worden uitgevoerd (zie Afb. 6.1 op pag. 178). Alle aansluitleidingen dienen via schroefverbindingen te worden aangesloten. Omdat er hoge reserveverliezen door een circulatieleiding ontstaan, mag deze alleen aan een uitgebreide drinkwaterverzorging worden aangesloten. Indien circulatie noodzakelijk is, moet deze met een automatisch werkende voorziening ter onderbreking van de circulatie uitgerust worden.
De installatie dient te worden voorzien van een goedgekeurde, naar de opslag toe niet afsluitbare veiligheidsklep. Er mogen tussen opslag en veiligheidsklep ook geen vernauwingen zoals b.v. filters worden ingebouwd. Bij het verhitten van de opslag moet water uit de veiligheidsklep lopen (druppelen) om de uitzetting van het water op te vangen resp. te grote drukverhoging te voorkomen. De uitlaatleiding van de veiligheidsklep moet vrij en zonder vernauwingen uitmonden boven een ontwateringssysteem. De veiligheidsklep moet op een goed toegankelijke en te observeren plek geïnstalleerd zijn om gedurende de werking ventilatie mogelijk te maken. In de nabijheid van of aan het ventiel zelf dient een bord met het opschrift: „Gedurende het verwarmen kan water uit de uitblaasleiding stromen! Niet afsluiten!” worden aangebracht. Er mogen alleen goedgekeurde, geveerde membraan-veiligheidskleppen worden gebruikt. De uitblaasleiding moet minstens dezelfde diameter hebben als de veiligheidsklep aan de uitlaatzijde. Indien om belangrijke redenen meer dan twee bochten of een grotere lengte dan 2 m noodzakelijk zijn, dan moet de gehele uitblaasleiding één nominale diameter groter uitgevoerd zijn. Meer dan drie bochten en/of een lengte van 4 m zijn niet toegestaan. De uitlaatleiding achter de opvangtrechter moet minstens een twee keer zo grote dwarsdoorsnede hebben dan de inlaat van het ventiel. De veiligheidsklep moet zo afgesteld zijn, dat de toegestane werkoverdruk van 10 bar niet overschreden wordt.
Terugslagklep, regelklep Om te voorkomen dat het verwarmde water terugloopt naar de koudwaterleiding, moet een terugslagklep (terugstroombeveiliging) worden geïnstalleerd. De functie kan worden gecontroleerd door het eerste afsluitventiel in stromingsrichting te sluiten en de regelklep te openen. Behalve het water in de korte sectie van de leiding mag er geen water uit komen.
Alle aansluitleidingen incl. armaturen (behalve koudwateraansluiting) dienen conform de Duitse verordening ter energiebespa-
www.dimplex.de
177
6.1.3
Afsluitventielen Aan het in Afb. 6.1 op pag. 178 weergegeven opslagvat in de koudwater- en warmwateraansluiting alsook in warmwatervertrek en -terugloop moeten afsluitventielen worden geïnstalleerd.
Legende 1)
:DUPZDWHU &LUFXODWLHLQGLHQQRGLJ
:DUPZDWHUYHUWUHN
Afsluitventiel
2)
Drukontlastingsventiel
3)
Regelklep
4)
Terugstroombeveiliging
5)
Aansluitstuk voor manometer
6)
Aflaatventiel
7)
Veiligheidsklep
8)
Circulatiepomp
9)
Afloop
:DUPZDWHUWHUXJORRS
.RXGZDWHUDDQVOXLWLQJYROJHQV',1
Afb. 6.1: Waterzijdige aansluiting
Drukverliezen Bij de dimensionering van de oplaadpomp voor de warmwateropslag moeten de drukverliezen van de warmtewisselaar aan de binnenkant in aanmerking worden genomen.
Temperatuurinstelling bij warmwaterbereiding met de verwarmingswarmtepomp Lagetemperatuur-warmtepompen hebben een max. vertrektemperatuur van 55 °C. Om te voorkomen dat de warmtepomp via de hogedrukpressostaat wordt uitgeschakeld, mag de temperatuur gedurende de warmwaterbereiding niet boven deze waarde klimmen. Daarom moet de op de regelaar ingestelde tempera-
6.1.3
De max. te bereiken opslagtemperatuur is afhankelijk van het vermogen van de geïnstalleerde warmtepomp en het warmwaterdebiet van de warmtewisselaar. De maximaal te bereiken warmwatertemperatuur voor verwarmingswarmtepompen kan volgens Hoofdstuk 6.1.3 op pag. 178 bepaald worden. Daarbij moet er rekening mee gehouden worden dat vanwege de hoeveelheid warmte die in de warmtewisselaar is opgeslagen, een verdere heropwarming van ca. 3K plaatsvindt. Bij warmwaterbereiding met de warmtepomp kan de ingestelde temperatuur 2 tot 3 K lager zijn dan de gewenste warmwatertemperatuur.
Bereikbare opslagtemperaturen
De maximale warmwatertemperatuur, die met de warmtepomp bereikt kan worden, is afhankelijk van: het verwarmingsvermogen van de warmtepomp het oppervlak van de warmtewisselaar in de accumulator en de prestatie (volumestroom) van de circulatiepomp. De warmwateropslag moet worden gekozen volgens het max. verwarmingsvermogen van de warmtepomp (zomerwerking) en de gewenste opslagtemperatuur.(b.v. 45 °C). Bij de dimensionering van de warmwater-circulatiepomp moet er rekening gehouden worden met de drukverliezen van het opslagvat. Indien de maximaal met de warmtepomp bereikbare warmwatertemperatuur (WP maximum) op de regelaar (zie ook hoofdstuk Besturing en Regeling) te hoog is ingesteld, kan de door de warmtepomp beschikbaar gestelde warmte niet worden overgedragen. Wanneer de maximaal toegestane druk in de koelkringloop bereikt wordt, schakelt het overdruk-beveiligingsprogramma van de warmtepompmanager de warmtepomp automatisch uit en blokkeert de warmwaterverwarming gedurende 2 uur.
178
tuur beneden de maximaal te bereiken opslagtemperatuur liggen.
Bij warmwateropslagvaten met voeler wordt de ingestelde warmwatertemperatuur (WP maximum nieuw = actuele temperatuur in het warmwateropslagvat – 1 K) automatisch gecorrigeerd. Indien een hogere warmwatertemperatuur noodzakelijk is, kan deze naar behoefte door elektrische heropwarming (flensverwarming in de warmwateropslag) bereikt worden.
AANWIJZING De warmwatertemperatuur (WP maximum) dient ca. 10 K onder de maximale vertrektemperatuur van de warmtepomp te worden ingesteld. Bij mono-energetische warmtepompsystemen wordt – zodra de warmtepomp niet alleen in de warmtebehoefte van het gebouw kan voorzien – de warmwaterbereiding uitsluitend door de flensverwarming uitgevoerd.
Voorbeeld: Warmtepomp met een maximaal verwarmingsvermogen van 14 kW en een maximale vertrektemperatuur van 55°C warmwateropslag 400l-opslag Volumestroom warmwater-laadpomp: 2,0 m3/h Volgens Hoofdstuk 6.1.7 op pag. 182 volgt een warmwatertemperatuur van: ~47 °C
Warmwaterbereiding en ventilatie met warmtepompen
6.1.4
6.1.4
Toestelgegevens design-warmwateropslag WWSP 229E
:DUPZDWHU
Technische gegevens 5RQGHVFKLMI]DFKWVFKXLP
$IGHNNLQJRSVODJYDW 'HNVHOSODDW
6WRS
Nominale inhoud
227 l
Nuttig volume
206 l 2,96 m2
Oppervlakte warmtewisselaar 9HUZDUPLQJV YHUWUHN
'LPSOH[ )URQWSODDW
&LUFXODWLH
$QRGH
7\SHSODDWMH ,QVWDOODWLHDDQZLM]LQJ
Hoogte
1040 mm
Breedte
650 mm
Diepte
680 mm
Diameter
9RHOHU17& JHPRQWHHUG $DQGHDDQVOXLWLQJ YDVWJHPDDNW
Kantelmaat
9HUZDUPLQJV WHUXJORRS
%OLQGHIOHQV 'LFKWLQJ ,VROHULQJ
110 °C
Toegestane werkdruk warm water
10 bar
Toegestane bedrijfstemperatuur warm water
95 °C
Toegestane werkdruk warm water
10 bar
Gewicht opslagvat
110 kg
Aansluitingen
.RXGZDWHU OHGLJLQJ
6WRS
1300 mm
Toegestane bedrijfstemperatuur warm water
Koud water
1" buitendraad
Warm water
1" buitendraad
Circulatie
3/4" binnendraad
Warmwatervertrek
1 1/4" binnendraad
Warmwater-terugloop
1 1/4" binnendraad
Flens
TK150/DN110
Anodes diameter
33 mm
Anodelengte
530 mm
Aansluitdraad anode
1 1/4" binnendraad
Drukverlies warmwateropslag: twater = 20 °C, pwater= 2bar
' S>3D@
9>PñK@
Bereikbare opslagtemperaturen bij 65 °C vertrektemperatuur
2SVODJWHPSHUDWXXULQ>&@
2SVODJWHPSHUDWXXULQ>&@
Bereikbare opslagtemperaturen bij 55 °C vertrektemperatuur
PñK
PñK
PñK
PñK
PñK
PñK
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
Afhankelijk van de warmtepompmanager in het warmtepompsysteem moeten verschillende warmwatervoelers gebruikt worden. WPM 2006 met geïntegreerde display en ronde toetsen => norm NTC-2 voeler WPM 2007 met afneembaar besturingspaneel en hoekige toetsen => NTC-10 voeler
www.dimplex.de
179
6.1.5
6.1.5
Toestelgegevens warmwateropslag WWSP 332 9RHOHUEXLV[[ :DUPZDWHU
LQGHGRRUVQHGHJHGUDDLG
$IGHNNLQJRSVODJYDW
Technische gegevens Nominale inhoud
300 l
Nuttig volume
277 l
Oppervlakte warmtewisselaar
$DQZLM]LQJYRRURQGHUKRXG $QRGH ,QVWDOODWLHDDQZLM]LQJ
3,15 m2 1.294 mm
Hoogte Breedte
7KHUPRPHWHU
Diepte
LQGHGRRUVQHGH JHOHJG
5HJHODDU
9HUZDUPLQJV YHUWUHN
7\SHSODDWMH
Diameter
700 mm
Kantelmaat
1.500 mm
Toegestane bedrijfstemperatuur warm water
110 °C
Toegestane werkdruk warm water
10 bar
Toegestane bedrijfstemperatuur warm water
95 °C
Toegestane werkdruk warm water
10 bar 1,80 kWh/24h
9HUZDUPLQJV WHUXJORRS
&LUFXODWLH
Warmteverlies 1 Gewicht opslagvat
130 kg
1. Ruimtetemperatuur 20 °C; opslagtemperatuur 50 °C
Aansluitingen Koud water
1" buitendraad
Warm water
1"" buitendraad
Circulatie .RXGZDWHU OHGLJLQJ %OLQGHIOHQV 'LFKWLQJ ,VROHULQJ )OHQVDIGHNNLQJ
3/4" binnendraad
Warmwatervertrek
1 1/4" binnendraad
Warmwater-terugloop
1 1/4" binnendraad
Flens
TK150/DN110
Anodes diameter
33 mm
Anodelengte
625 mm
Aansluitdraad anode
1 1/4" binnendraad
Dompelhuls
1/2" binnendraad
Drukverlies warmwateropslag: twater = 20 °C, pwater= 2bar
' S>3D@
9>PñK@
Bereikbare opslagtemperaturen bij 65 °C vertrektemperatuur
PñK
PñK
PñK
PñK
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
2SVODJWHPSHUDWXXULQ>&@
2SVODJWHPSHUDWXXULQ>&@
Bereikbare opslagtemperaturen bij 55 °C vertrektemperatuur
PñK
PñK
PñK
PñK
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
Afhankelijk van de warmtepompmanager in het warmtepompsysteem moeten verschillende warmwatervoelers gebruikt worden. WPM 2006 met geïntegreerde display en ronde toetsen => norm NTC-2 voeler WPM 2007 met afneembaar besturingspaneel en hoekige toetsen => NTC-10 voeler
180
Warmwaterbereiding en ventilatie met warmtepompen
Toestelgegevens design-warmwateropslag WWSP 442E $IGHNNLQJRSVODJYDW 'HNVHOSODDW
:DUPZDWHU
6.1.6
6.1.6
5RQGHVFKLMI]DFKWVFKXLP 6WRS
'LPSOH[ )URQWSODDW
Technische gegevens
7\SHSODDWMH ,QVWDOODWLHDDQZLM]LQJ
7KHUPRPHWHU
Nominale inhoud
400 l
Nuttig volume
353 l 4,20 m2
Oppervlakte warmtewisselaar Hoogte 38KDUGHVFKXLP &).YULM
&LUFXODWLH
1.800 mm
Toegestane bedrijfstemperatuur warm water
110 °C
Toegestane werkdruk warm water
10 bar
Toegestane bedrijfstemperatuur warm water
95 °C
Toegestane werkdruk warm water
10 bar
Warmteverlies 1
2,10 kWh/24h
Gewicht opslagvat
187 kg
1. Ruimtetemperatuur 20 °C; opslagtemperatuur 50 °C
Aansluitingen
3HUIRUDWLH SODDWRPPDQWHOLQJ
Koud water
1" buitendraad
Warm water
1" buitendraad
Circulatie
.RXGZDWHU OHGLJLQJ
6WRS
38VFKXLP LQKHW]LFKWEDUHEHUHLN ]ZDUWJHODNW
650 mm 680 mm
Diameter
9HUZDUPLQJV WHUXJORRS
%OLQGHIOHQV 'LFKWLQJ ,VROHULQJ
Breedte Diepte Kantelmaat
9RHOHU17& JHPRQWHHUG $DQGHDDQVOXLWLQJ YDVWJHPDDNW
0HWGRS JHVORWHQ
9HUZDUPLQJV YHUWUHN
$QRGHó³±JHwVROHHUG QDDUKHWDDQ]LFKWJHGUDDLG
1.630 mm
3/4" binnendraad
Warmwatervertrek
1 1/4" binnendraad
Warmwater-terugloop
1 1/4" binnendraad
Flens
TK150/DN110
Anodes diameter
33 mm
Anodelengte
850 mm
Aansluitdraad anode
1 1/4" binnendraad
Dompelhuls
1/2" binnendraad
Drukverlies warmwateropslag: twater = 20 °C, pwater= 2bar
' S>3D@
9>PñK@
Bereikbare opslagtemperaturen bij 65 °C vertrektemperatuur
PñK
PñK
PñK
PñK
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
2SVODJWHPSHUDWXXULQ>&@
2SVODJWHPSHUDWXXULQ>&@
Bereikbare opslagtemperaturen bij 55 °C vertrektemperatuur
PñK
PñK
PñK
PñK
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
Afhankelijk van de warmtepompmanager in het warmtepompsysteem moeten verschillende warmwatervoelers gebruikt worden. WPM 2006 met geïntegreerde display en ronde toetsen => norm NTC-2 voeler WPM 2007 met afneembaar besturingspaneel en hoekige toetsen => NTC-10 voeler
www.dimplex.de
181
6.1.7
6.1.7
Toestelgegevens warmwateropslag WWSP 880 :DUPZDWHU
$IGHNNLQJRSVODJYDW
$DQZLM]LQJ YRRURQGHUKRXG $QRGH
9RHOHUEXLV[[ LQGHGRRUVQHGHJHGUDDLG
7KHUPRPHWHU $QRGH¡ ,QVWDOODWLHDDQZLM]LQJ
7\SHSODDWMH
Technische gegevens Nominale inhoud
400 l
Nuttig volume
353 l
Oppervlakte warmtewisselaar
4,20 m2 1.591 mm
Hoogte
&LUFXODWLH
5HJHODDU
9HUZDUPLQJV YHUWUHN
Breedte Diepte Diameter
700 mm
Kantelmaat
1.750 mm
Toegestane bedrijfstemperatuur warm water
110 °C
Toegestane werkdruk warm water
10 bar
Toegestane bedrijfstemperatuur warm water
95 °C
Toegestane werkdruk warm water
10 bar 2,10 kWh/24h
Warmteverlies 1 Gewicht opslagvat
%OLQGHIOHQV 'LFKWLQJ ,VROHULQJ )OHQVDIGHNNLQJ
159 kg
9HUZDUPLQJV WHUXJORRS
1. Ruimtetemperatuur 20 °C; opslagtemperatuur 50 °C
Aansluitingen Koud water
1" buitendraad
Warm water
1" buitendraad
Circulatie .RXGZDWHU OHGLJLQJ
3/4" binnendraad
Warmwatervertrek
1 1/4" binnendraad
Warmwater-terugloop
1 1/4" binnendraad
Flens
TK150/DN110
Anodes diameter
33 mm
Anodelengte
850 mm
Aansluitdraad anode
1 1/4" binnendraad
Dompelhuls
1/2" binnendraad
Drukverlies warmwateropslag: twater = 20 °C, pwater= 2bar
' S>3D@
9>PñK@
Bereikbare opslagtemperaturen bij 65 °C vertrektemperatuur
PñK
PñK
PñK
PñK
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
2SVODJWHPSHUDWXXULQ>&@
2SVODJWHPSHUDWXXULQ>&@
Bereikbare opslagtemperaturen bij 55 °C vertrektemperatuur
PñK
PñK
PñK
PñK
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
Afhankelijk van de warmtepompmanager in het warmtepompsysteem moeten verschillende warmwatervoelers gebruikt worden. WPM 2006 met geïntegreerde display en ronde toetsen => norm NTC-2 voeler WPM 2007 met afneembaar besturingspaneel en hoekige toetsen => NTC-10 voeler
182
Warmwaterbereiding en ventilatie met warmtepompen
6.1.8
6.1.8
Toestelgegevens warmwateropslag WWSP 900 $IGHNNLQJRSVODJYDW
Technische gegevens :DUPZDWHU
6WLFNHU ³$QRGHDDQZLM]LQJ´
7KHUPRPHWHU
,QVWDOODWLHDDQZLM]LQJ
7\SHSODDWMH $QRGH LQGH GRRUVQHGH JHOHJG
Nominale inhoud
500 l
Nuttig volume
433 l
Oppervlakte warmtewisselaar
5,65 m²
Hoogte 9RHOHUEXLV[[
&LUFXODWLH
5HJHODDU
9HUZDUPLQJV YHUWUHN
LQGHGRRUVQHGHJHGUDDLG
1.920 mm
Breedte Diepte Diameter
700 mm
Kantelmaat
2.050 mm
Toegestane bedrijfstemperatuur warm water
110 °C
Toegestane werkdruk warm water
10 bar
Toegestane bedrijfstemperatuur warm water
95 °C
Toegestane werkdruk warm water
10 bar 2,45 kWh/24h
Warmteverlies 1 Gewicht opslagvat
180 kg
1. Ruimtetemperatuur 20 °C; opslagtemperatuur 50 °C %OLQGHIOHQV 'LFKWLQJ ,VROHULQJ
Aansluitingen
.RXGZDWHU OHGLJLQJ
9HUZDUPLQJV WHUXJORRS
)OHQVDIGHNNLQJ
Koud water
1" buitendraad
Warm water
1" buitendraad
Circulatie
3/4" binnendraad
Warmwatervertrek
1 1/4" binnendraad
Warmwater-terugloop
1 1/4" binnendraad
Flens
TK150/DN110
Anodes diameter
33 mm
Anodelengte
1.100 mm
Aansluitdraad anode
1 1/4" binnendraad
Dompelhuls
1/2" binnendraad
Drukverlies warmwateropslag: twater = 20 °C, pwater= 2bar
' S>3D@
9>PñK@
Bereikbare opslagtemperaturen bij 65 °C vertrektemperatuur
PñK
PñK
PñK
2SVODJWHPSHUDWXXULQ>&@
2SVODJWHPSHUDWXXULQ>&@
Bereikbare opslagtemperaturen bij 55 °C vertrektemperatuur
PñK
PñK
PñK
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
Afhankelijk van de warmtepompmanager in het warmtepompsysteem moeten verschillende warmwatervoelers gebruikt worden. WPM 2006 met geïntegreerde display en ronde toetsen => norm NTC-2 voeler WPM 2007 met afneembaar besturingspaneel en hoekige toetsen => NTC-10 voeler
www.dimplex.de
183
6.1.9
6.1.9
Toestelgegevens combinatieopslag PWS 332 $IGHNNLQJRSVODJYDW
9RHOHUEXLV LQGHGRRUVQHGHJHGUDDLG
:DUPZDWHU
$DQZLM]LQJ YRRURQGHUKRXG $QRGH
7KHUPRPHWHU LQGH GRRUVQHGHJHOHJG
,QVWDOODWLHDDQZLM]LQJ
5HJHODDU
&LUFXODWLH
%OLQGHIOHQV 'LFKWLQJ ,VROHULQJ )OHQVDIGHNNLQJ
300 l 277 l 3,15 m2 1.800 mm 700 mm 2.000 mm 110 °C 10 bar 95 °C 10 bar 180 kg
.RXGZDWHU OHGLJLQJ
9HUZDUPLQJV WHUXJORRS
Technische gegevens bufferwater Nominale inhoud Toegestane bedrijfstemperatuur warm water Toegestane werkdruk warm water
100 l 95 °C 3 bar
8LWJDQJ ZDUPZDWHU
Aansluitingen Koud water Warm water Circulatie Warmwatervertrek opslag Warmwater-terugloop opslag Warmwatervertrek buffer Warmwater-terugloop buffer Flens Anodes diameter Anodelengte Aansluitdraad anode Dompelverwarmingselement Dompelhuls
,QJDQJ ZDUPZDWHU
6WRS´ ,VROHULQJ .DS
Nominale inhoud Nuttig volume Oppervlakte warmtewisselaar Hoogte Diameter Kantelmaat Toegestane bedrijfstemperatuur warm water Toegestane werkdruk warm water Toegestane bedrijfstemperatuur warm water Toegestane werkdruk warm water Gewicht opslagvat
9HUZDUPLQJV YHUWUHN
7\SHSODDWMH
Technische gegevens warm water
1" buitendraad 1" buitendraad 3/4" binnendraad 1 1/4" binnendraad 1 1/4" binnendraad 1 1/4" buitendraad 1 1/4" buitendraad TK150/DN110 33 mm 690 mm 1 1/4" binnendraad 1 1/2" binnendraad 1/2" binnendraad
Drukverlies warmwateropslag: twater = 20 °C, pwater= 2bar
' S>3D@
9>PñK@
Bereikbare opslagtemperaturen bij 65 °C vertrektemperatuur
PñK
PñK
PñK
PñK
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
2SVODJWHPSHUDWXXULQ>&@
2SVODJWHPSHUDWXXULQ>&@
Bereikbare opslagtemperaturen bij 55 °C vertrektemperatuur
PñK
PñK
PñK
PñK
9HUZDUPLQJVYHUPRJHQLQ>N:@
Afhankelijk van de warmtepompmanager in het warmtepompsysteem moeten verschillende warmwatervoelers gebruikt worden. WPM 2006 met geïntegreerde display en ronde toetsen => norm NTC-2 voeler WPM 2007 met afneembaar besturingspaneel en hoekige toetsen => NTC-10 voeler
184
Warmwaterbereiding en ventilatie met warmtepompen
6.1.10
6.1.10 Toestelgegevens combinatieopslag PWD 750
Technische gegevens Nominale inhoud
750 l
Oppervlakte warmtewisselaar Hoogte
1.730 mm
Breedte Diepte Diameter
790 mm
Kantelmaat
1.920 mm
Toegestane bedrijfstemperatuur warm water
95 °C
Toegestane werkdruk warm water
3 bar
Toegestane bedrijfstemperatuur warm water
120 °C
Toegestane werkdruk warm water
20 bar
Warmteverlies 1 Gewicht opslagvat
246 kg
1. Ruimtetemperatuur 20 °C; opslagtemperatuur 50 °C
Legende
Aansluitingen
1
Ribbenbuis-warmtewisselaar
Koud water
3/4" buitendraad
2
Vertrek warmwaterbereiding
Warm water
3/4" buitendraad
3
Terugloop warmwaterbereiding
Circulatie
4
Warmwateruitlaat
Ontluchting
1 1/2" binnendraad
5
Warmwaterinlaat
Warmwatervertrek
1 1/4" binnendraad
6
Dompelverwarmingselement voor warmwaterbuffer
Warmwater-terugloop
1 1/4" binnendraad
7
Dompelverwarmingselement voor verwarmingsbuffer
Anodes diameter
8
Flensaansluiting voor optionele zonnewarmtewisselaar RWT 750
Flensverwarming
1 1/2" binnendraad
9
Temperatuurvoeler warm water (R3)
Dompelverwarmingselement
1 1/2" binnendraad
Dompelhuls 1. Starttemperatuur boven de ronde plaat
Stortvermogen Bufferopslagvattemperatuur1
1/2" binnendraad
Stortvermogen gedurende douchefunctie2
53°C
280l
48°C
190l
2. De hoeveelheden warm water zijn betrokken op een gemiddelde warmwatertemperatuur van 40°C bij een debiet van 15l/min en een koelwaterinlaat-temperatuur van 10°C. Bij het douchen wordt in tegenstelling tot de badkuipfunctie aan de warmwateraftap de uitlaattemperatuur van 40 °C niet onderschreden.
Afhankelijk van de warmtepompmanager in het warmtepompsysteem moeten verschillende warmwatervoelers gebruikt worden. WPM 2006 met geïntegreerde display en ronde toetsen => norm NTC-2 voeler WPM 2007 met afneembaar besturingspaneel en hoekige toetsen => NTC-10 voeler
www.dimplex.de
185
6.1.11
6.1.11 Landelijke eisen Duitsland: DVGW – werkblad W 551 Het DVGW-werkblad W 551 beschrijft maatregelen ter vermindering van de legionellabacterie in drinkwatersystemen. Er wordt verschil gemaakt tussen kleine installaties (enkele en dubbele woonhuizen) en grote installaties (alle andere installaties met opslagvolumes groter dan 400 liter en een leidinginhoud groter dan 3 l tussen opslag en tapkranen). Voor kleine installaties wordt de instelling van de regeltemperatuur aan de drinkwaterverwarmer op 60 °C aanbevolen. Bedrijfstemperaturen beneden 50 °C dienen in ieder geval te worden voorkomen. Bij grote installaties moet o.a. het water bij de warmwateruitlaat permanent tot minstens 60 °C verwarmd worden.
Leidinglengtes met een inhoud van 3 l Koperbuis ∅ x mm
Leidinglengte / m
10 x 1,0
60,0
12 x 1,0
38,0
15 x 1,0
22,5
18 x 1,0
14,9
22 x 1,0
9,5
28 x 1,0
5,7
28 x 1,5
6,1
Zwitserland: SVGW datablad TPW: Legionellabacteriën in drinkwaterinstallaties – Waar dient op gelet te worden? Dit datablad toont aan waar problemen met legionellabacteriën in drinkwater kunnen optreden en welke mogelijkheden er bestaan om het risico door legionellabacteriën ziek te worden doeltreffend te verminderen.
AANWIJZING Het is algemeen aan te raden om een flensverwarming te monteren, om verwarming tot temperaturen boven 60 °C mogelijk te maken. Al naargelang toepassing of behoefte van de klant kan de elektrische heropwarming door de regelaar tijdgestuurd worden.
6.1.12 Combinatie van meerdere warmwateropslagvaten Bij hoog waterverbruik of bij warmtepompen met een vermogen van meer dan ca. 28 kW bij warmwaterwerking kan de vereiste oppervlakte van de warmtewisselaar door parallelle of serieschakeling van de warmtewisselaarvlakken van warmwateropslagvaten worden uitgevoerd om voldoende hoge warmwatertemperaturen te bereiken. (let op DVGW – werkblad W 551)
tend mogelijk met identiek opgebouwde warmwateropslagvaten. Bij het combineren van warmtewisselaar en warmwateraansluiting moeten de buisleidingen vanaf het T-stuk naar beide opslagvaten dezelfde diameter en lengte hebben, om met hetzelfde drukverlies de warmwater-volumestroom gelijkmatig te verdelen. (zie Afb. 6.2 op pag. 186)
7
7
Afb. 6.3: Serieschakeling van warmwateropslagvaten
Afb. 6.2: Parallelle schakeling van warmwateropslagvaten
Het parallel schakelen van warmwateropslagvaten is een mogelijkheid, wanneer er grote aftapvolumes nodig zijn. Dit is uitslui-
6.2
Warmwater-verwarming met de warmwater-verwarmingswarmtepomp
De warmwater warmtepomp is een aansluitklaar verwarmingstoestel en dient uitsluitend voor het verwarmen van sanitair resp. drinkwater. De warmtepomp bestaat hoofdzakelijk uit de behuizing, de componenten van de koelmiddel-, lucht- en waterkring evenals alle besturings-, regel- en controle--inrichtingen, die voor automatische operatie noodzakelijk zijn. De warmwater-warmtepomp gebruikt, onder toevoeging van elektrische energie, de warmte van de aangezogen lucht voor de warmwater-verwarming.
186
De serieschakeling van warmwateropslagvaten moet met voorkeur worden toegepast. Bij de integratie moet erop gelet worden dat het warme water eerst door de opslag loopt, vanwaar het warme drinkwater afgetapt wordt. (zie Afb. 6.3 op pag. 186)
In series hebben de toestellen een elektrisch verwarmingselement (1,5 kW). Het elektrische verwarmingselement heeft vier functies: hulpverwarming: door het inschakelen van het verwarmingselement naast de warmtepomp wordt de opwarmduur met ca. de helft verkort.
Warmwaterbereiding en ventilatie met warmtepompen
Vorstbeveiliging: wanneer de temperatuur van de aangezogen lucht beneden 8° C zakt, wordt het elektrische verwarmingselement automatisch ingeschakeld.
6.2
Bij de warmwater-warmtepompen met bijkomende warmtewisselaar aan de binnenkant schakelt een relais met potentiaalvrij contact indien nodig automatisch een 2de warmtebron in.
Noodverwarming: bij mogelijke storingen in de warmtepomp kan de warmwater-verzorging m.b.v. het verwarmingselement in stand gehouden worden. Hogere watertemperatuur:Wanneer de vereiste warmwatertemperatuur hoger is dan de door de warmtepomp bereikbare temperatuur (ca. 60 °C), dan kan deze m.b.v. het verwarmingselement tot max. 85 °C verhoogd worden (fabrieksinstelling 65 °C)..
AANWIJZING Bij een warmwatertemperatuur 60 °C wordt de warmtepomp uitgeschakeld en de warmwaterbereiding gebeurt alleen door het verwarmingselement.
6WURRPYRRU]LHQLQJ .DEHOLQYRHULQJHQ $IORRSZDUPZDWHU 5EXLWHQGUDDG
De waterzijdige installatie dient conform DIN 1988 te worden uitgevoerd.
&RQGHQZDWHUVODQJ RQGHUVWHXLWYRHULQJ
De condenswaterslang is op de achterwand van het toestel aangebracht. Hij dient zo te worden gelegd dat het ontstaande condenswater zonder belemmering aflopen kan en moet in een sifon uitmonden.
:DUPZDWHUWHUXJORRS 5EXLWHQGUDDG
De warmwater-warmtepomp is klaar bedraad, hij moet alleen nog met de stekker aan de ter plaatse geïnstalleerde veiligheidscontactdoos worden aangesloten.
&LUFXODWLHOHLGLQJ 5EXLWHQGUDDG :DUPZDWHUYHUWUHN 5EXLWHQGUDDG
.RXGZDWHUYHU]RUJLQJ 5EXLWHQGUDDG
FD
PD[
Afb. 6.4: Aansluitingen en afmetingen van de warmwater-warmtepomp AWP 30HLW met bijkomende warmtewisselaar aan de binnenkant 1)
alternatieve condenswatergeleiding
AANWIJZING Aansluiting op een evt. voorhanden zijnde warmtepompteller bij vaste aansluiting van de warmwater-warmtepomp is mogelijk.
Regelings- en besturingsvoorzieningen
.DEHOLQYRHULQJHQ YRRUDDQVOXLWLQJ WZHHGHZDUPWHEURQ
De warmwater-warmtepomp is voorzien van de volgende regelings- en besturingselementen:
$IORRSZDUPZDWHU 5EXLWHQGUDDG
de temperatuurregelaar voor het verwarmingselement regelt de warmwatertemperatuur gedurende verwarmingselementwerking en is in de fabriek op 65 °C ingesteld.
$IYRHU FRQGHQVZDWHUVODQJ
De temperatuurcontrole in de waterkringloop en de regeling voor compressorwerking wordt uitgevoerd door de temperatuurregelaar. Deze regelt de watertemperatuur in afhankelijkheid van de instelwaarde. De gewenste temperatuur wordt d.m.v. een draairegelaar op het besturingspaneel ingesteld. De luchttemperatuurthermostaat zit op de plaat van de schakelruimte. Wanneer de temperatuur onder de ingestelde schakelwaarde (8 °C) daalt, wordt de warmwater-verwarming automatisch overgeschakeld van warmtepomp naar verwarmingselement. De voeler van de thermometer meet de warmwatertemperatuur in het bovenste gedeelte van het warmwateropslagvat.
Plaatsing De warmwater-warmtepomp dient in een vorstvrije ruimte opgesteld te zijn. De plaats van opstelling moet voldoen aan de volgende voorwaarden: ruimtetemperatuur tussen 8 °C en 35 °C ( voor warmtepompwerking) goede warmte-isolering naar aangrenzende woonruimtes (aanbevolen)
&LUFXODWLHOHLGLQJ 5EXLWHQGUDDG
:DUPZDWHUYHUWUHN 5EXLWHQGUDDG
FD
:DUPZDWHUWHUXJORRS 5EXLWHQGUDDG .RXGZDWHUYHU]RUJLQJ 5EXLWHQGUDDG
Afb. 6.5: Aansluitingen en afmetingen van de warmwater-warmtepomp BWP 30HLW met bijkomende warmtewisselaar aan de binnenkant
Voor storingvrij gebruik en voor onderhouds- en reparatiewerk dienen minimumafstanden van 0,6 m rond het toestel en een vereiste minimale ruimtehoogte van ca. 2,50 m „vrije ventilatie” (zonder luchtleidingen of luchtgeleiders) bij de opstelling van de warmtepomp gerespecteerd te worden. Bij lagere ruimtes moet voor een doelmatige werking aan de uitgaande zijde minstens één luchtgeleider (90° NW 160) ingezet worden.
waterafloop voor het ontstaande condenswater geen te stoffige lucht draagkrachtige ondergrond (ca. 500 kg)
www.dimplex.de
187
6.2.1
DDQJH]RJHQOXFKW XLWJHEOD]HQ OXFKW
P
AANWIJZING Het ontstaande condenswater is kalkvrij en kan voor strijkijzers of luchtbevochtigers worden gebruikt.
FDP
FDP]RQGHUOXFKWVODQJHQHQOXFKWJHOHLGHUV
P
Optioneel kunnen zowel aan de inlaat- als ook aan de uitlaatzijde luchtleidingen worden aangesloten, die in totaal niet langer dan 10 m mogen zijn. Als accessoires zijn flexibele, geluids- en warmte-geïsoleerde luchtslangen DN 160 verkrijgbaar.
Afb. 6.6: Installatievoorwaarden voor vrij aanzuigen en uitblazen van de proceslucht. *) Minimumafstand tussen de uitblaasopening van de luchtgeleider en de wand bedraagt 1,2 m
6.2.1
Varianten van luchtgeleiding
Variabele omschakeling van de aanzuiglucht
Ontvochtiging bij circulatieluchtwerking
Een buiskanaalsysteem met geïntegreerde bypasskleppen maakt variabel gebruik van de warmte in de buiten- of ruimtelucht voor warmwaterbereiding mogelijk (onderste gebruiksgrens: + 8 °C).
Door ontvochtigde ruimtelucht in de bedrijfsruimte droogt de was beter en wordt vochtschade voorkomen
Afgegeven warmte is nuttige warmte Koeling bij circulatieluchtwerking Ruimtelucht wordt via een luchtkanaal b.v. uit de voorraadkamer of wijnkelder gezogen, in de warmwater-warmtepomp gekoeld en ontvochtigd en vervolgens weer teruggeblazen. Voor de opstelling zijn hobby-, verwarmings- of bedrijfsruimtes geschikt. Ter voorkoming van condenswatervorming moeten luchtkanalen in het verwarmde bereik diffusiedicht geïsoleerd zijn.
188
De standaard-warmtewisselaar (alleen AWP 30HLW en BWP 30HLW) van de warmwater-warmtepomp maakt directe aansluiting op een tweede warmtebron, b.v. zonne-energie-systeem of verwarmingsketel mogelijk.
Warmwaterbereiding en ventilatie met warmtepompen
6.2.2
6.2.2
Toestelgegevens warmwater-warmtepompen
Toestelgegevens voor warmwater-warmtepompen 1
Technische en commerciële benaming
2
Type
2.1
Behuizing
2.2
Kleur
2.3
Accumulatorinhoud nominaal
wit, overeenkomstig RAL 9003
wit, overeenkomstig RAL 9003
290
290
staal geëmailleerd volgens DIN 4753
staal geëmailleerd volgens DIN 4753
bar
10
10
10
1695 x 700
1695 x 700
ca. 110
ca. 125
ca. 175
1/N/PE ~ 230V, 50Hz
1/N/PE ~ 230V, 50Hz
1/N/PE ~ 230V, 50Hz
16
16
16
R134a / 1,0
R134a / 1,0
R134a / 1,0
23 tot 60
23 tot 60
23 tot 60 8 tot 35
Accumulatordruk nominaal
3
Uitvoering
3.1
Afmetingen hoogte (max.) x diameter (max.)
mm
3.2
Afmetingen B x D x H (alles omvattend)
mm
3.3
Gewicht
kg
3.4
Elektrische aansluiting (stekkerklaar – lengte toevoerleiding ca. 2,7m)
3.5
Beveiliging
A
3.6
Koelmiddel / inhoud
- / kg
Gebruiksvoorwaarden
wit, overeenkomstig RAL 9003 300
2.5
Watertemperatuur kiesbaar (warmtepomp-operatie ±1,5 K)
AWP 30HLW met bijkomende ingebouwde warmtewisselaar gelakt plaatstaal
staal geëmailleerd volgens DIN 4753
Accumulatormateriaal
4.1
BWP 30HLW met bijkomende ingebouwde warmtewisselaar Folieommanteling
l
2.4
4
BWP 30H zonder bijkomende ingebouwde warmtewisselaar Folieommanteling
°C
warmtepomp1
660 x 700 x 1700
4.2
Luchtzijdig werkbereik van
8 tot 35
8 tot 35
4.3
Geluidsdrukniveau 2
dB(A)
53
53
53
4.4
Luchtstroom bij warmtepomp-operatie
m3/h
450
450
450
4.5
Externe compressie
Pa
100
100
100
4.6
Maximaal aansluitbare buiskanaallengte van het luchtkanaal
m
10
10
10
160
160
160
-
1,45
1,45
-
12
12
°C
5
Aansluitingen
5.1
Diameter van luchtkanaalaansluiting (aanzuigen/uitblazen)
mm
Binnenste buiswarmtewisselaar – overbrengingsoppervlak
m2
Voelerbuis D binnen (voor voeler – bij warmtewisselaarwerking)
mm
5.2 5.3 5.4
Wateraansluitingen koud water / warm water
5.5
Circulatieleiding
5.6
Vertrek/terugloop warmtewisselaar
6
Vermogengegevens
R 1"
R 1"
R 1"
R 3/4"
R 3/4"
R 3/4"
-
R 1"
R 1"
1500
6.1
Vermogenopname elektr. hulpverwarming
W
1500
6.2
Gemiddelde consumptie3 bei 60 °C
W
615
615
615
6.3
Gemiddeld verwarmingsvermogen4 bij 45 °C
W
1870
1870
1870
6.4
COP(t) volgens EN 255 bij 45 °C
-
3,5
3,5
3,5
6.5
Stand-by energieopname bij 45 °C/24h
(W)
47
47
47
6.6
Hoeveelheid mengwater van 40 °C
Vmax
l
300
290
290
6.7
Opwarmduur van 15 °C tot 60 °C
th
h
9,1
9,1
9,1
1. bij een temperatuur van onder 8 °C (+/- 1,5 °C) wordt automatisch het verwarmingselement ingeschakeld en de warmtepompmodule uitgeschakeld, de terugschakelwaarde van de regelaar is 3 K 2. op 1m afstand (bij vrije opstelling zonder aanzuig- en uitlaatkanaal resp. zonder 90°-buis aan de uitlaatzijde) 3. verwarmen van de nominale inhoud van 15 °C op 60 °C bij een aanzuigtemperatuur van 15 °C en een relat. vochtigheid van 70 % 4. verwarmen van de nominale inhoud van 15 °C op 45 °C bij een aanzuigtemperatuur van 15 °C en een relat. vochtigheid van 70 %
www.dimplex.de
189
6.3
6.3
Woningventilatie met warmwaterbereiding
Nieuwe grondstoffen en bouwmaterialen vormen de grondslag voor een aanmerkelijk lager verwarmingsenergieverbruik. Een geoptimaliseerde isolatie en een dichte buitenomhulling van het gebouw zorgt ervoor dat bijna geen warmte meer naar buiten kan ontsnappen. In het bijzonder extreem dichte ramen verhinderen de noodzakelijke luchtuitwisseling in oude en nieuwe huizen. Dit heeft een sterke belasting voor de ruimtelucht tot gevolg. Waterdamp en schadelijke stoffen verzamelen zich in de lucht en moeten actief afgevoerd worden.
Hoe te ventileren? De wel gemakkelijkste manier om de lucht in woonruimtes te vernieuwen is een raam open te zetten. Om een acceptabel woonklimaat te behouden, is regelmatig kort verluchten aan te bevelen. Om dit meermaals per dag in alle ruimtes te doen is lastig, kost tijd en is op grond van levens- en werkgewoontes vaak niet uitvoerbaar. Een automatische ventilatie van woonruimtes met warmteterugwinning zorgt op een energiebewuste en voordelige manier voor de hygiënisch en gebouwtechnisch noodzakelijke luchtuitwisseling.
6.4
Verse, zuivere lucht zonder schadelijke stoffen en te hoge luchtvochtigheid Het noodzakelijke aantal luchtuitwisselingen wordt zonder actief toedoen automatisch uitgevoerd Verlaging van ventilatieverliezen door warmteterugwinning Integreerbare filters tegen insecten, stof en stofachtige luchtverontreiniging Afscherming tegen geluid van buiten en verhoogde veiligheid door gesloten ramen Positieve beoordeling conform Duitse verordening ter energiebesparing (EnEV) :Het gebruik van een mechanische woningventilatie met warmteterugwinning is vaak onontbeerlijk. Alvorens de beslissing over het ventilatiesysteem te nemen, moet de manier van warmteterugwinning bekend zijn. Voor de luchttoevoer en ontluchting van wooneenheden is het zinvol om de afvoerlucht als energiebron voor de warmwaterbereiding te gebruiken, omdat in gebouwen het hele jaar door behoefte aan zowel ventilatie als aan warm water bestaat. Bij een verhoogde behoefte aan warm water dient een bijkomende tweede warmtebron te worden geïnstalleerd.
Grondslagen voor het plannen van woningventilatiesystemen
Dit hoofdstuk geeft een overzicht op de principes van het plannen van woningventilatiesystemen. De belangrijkste normen en richtlijnen zijn DIN 1946 (T1, T2, T6) en DIN 18017. Deze bepalen de noodzakelijke volumestromen die bij het plannen van de installatie ten grondslag gelegd dienen te worden. Daarop volgt de dimensionering van de kanalen, de ventilator, het systeem voor de warmteterugwinning en andere componenten.
Verdere eisen: De luchtbeweging in de woonruimtes mag niet als lastig worden ervaren. Vooral mag binnenstromende verse lucht in ruimtes waar personen zich ophouden niet als tocht worden ervaren. Storende geluidsoverdracht moet door geschikte maatregelen (b.v. geluiddemper, isoflexbuis) verminderd worden.
6.4.1
Voordelen van huisventilatietoestellen
Voor ruimteventilatiesystemen gelden voor preventieve brandbeveiliging de bouwverordeningen van het desbetreffende land. Evenwel zijn bij woongebouwen met een geringe hoogte (b.v. ééngezinshuis met maximaal twee echte verdiepingen) in de regel geen bijzondere maatregelen m.b.t. brandbeveiliging noodzakelijk. Afzuigkappen in keukens en afvoerluchtdrogers mogen niet aan het huisventilatietoestel aangesloten worden. Het is zinvol om afzuigkappen in circulatiemodus en condensdrogers te gebruiken. Veiligheidsaanwijzing De benodigde verbrandingsluchtstroming voor haarden (b.v. tegelkachels) in het gebouw moet onafhankelijk van het ventielatiesysteem toegevoerd worden. Raadpleeg ook de verantwoordelijke schoorsteenveger bij het plannen van de installatie!
Luchtmassa-berekening
Voor de planning is een plattegrond van het huis met aangifte van de binnenwerkse verdiepingshoogtes en het gebruik van de ruimtes nodig. Gebaseerd op deze documenten wordt het gebouw ingedeeld in toevoerlucht-, afvoerlucht- en overstroombereiken en worden de volumestromen van de enkele ruimtes bepaald.
neerd te worden, dat het noodzakelijke aantal luchtuitwisselingen aangehouden wordt.
Toevoerluchtbereiken zijn alle woon- en slaapruimtes.
Het aantal luchtuitwisselingen LW is het quotiënt van afvoerlucht-volumestroom en ruimtevolume.
Afvoerluchtbereiken zijn bad, WC, keuken en bedrijfsruimtes (b.v. wasruimte).
Voorbeeld:
Overstroombereiken zijn alle vlakken tussen toevoerlucht- en afvoerluchtbereik zoals b.v. gangen.
Bewijs van het aantal luchtuitwisselingen Bij de gecontroleerde ventilatie van woonruimtes dienen de volumestromen van toevoer- en afvoerlucht zodanig gedimensio-
190
een 0,5-voudige luchtuitwisseling per uur betekent dat de helft van de ruimtelucht in een uur door verse buitenlucht wordt vervangen resp. de ruimtelucht om de twee uur geheel vernieuwd wordt.
Warmwaterbereiding en ventilatie met warmtepompen
AANWIJZING De Duitse verordening ter energiebesparing EnEV vergelijkt de warmtewinsten door een ventielatiesysteem op basis van een luchtuitwisseling van een genormeerd systeem van 0,4[1/h].
Dimensionering afvoerlucht-volumestromen Ruimte
Afvoerlucht-volumestroom in m3/h
Keuken
60
Bad
60
WC
30
Wasruimte
30
Tab. 6.1: Afvoerlucht-volumestroom in navolging van DIN 1946, deel 6 en DIN 18017 over „ventilatie van badkamers en toiletten”
Dimensionering toevoerlucht-volumestromen De som van de bepaalde afvoerlucht-volumestromen moet stroken met de som van de toevoerlucht-volumestromen.
6.4.2
De volumestromen van de enkele ruimtes moeten dusdanig op elkaar zijn afgestemd, dat het aantal luchtuitwisselingen binnen de hieronder aangegeven grenzen blijft en de toevoerlucht-volumestroom overeenstemt met de afvoerlucht-volumestroom.
Luchtuitwisseling min. max.
Ruimtetype Woon- / slaapruimtes
0,7
1,0
Keuken/ bad / wc
2,0
4,0
Luchtuitwisseling van het gebouw De totale luchtuitwisseling als gemiddelde waarde over alle ruimtes dient tussen 0,4 en 1 per uur te liggen.
Woonoppervlak
Gepland aantal personen
Toevoerluchtstroom
tot 50
t/m 2 personen
60
50 tot 80
t/m 4 personen
120
meer dan 80
t/m 6 personen
180
Tab. 6.2: Toevoerlucht-volumestroom in navolging van DIN 1946, deel 6 en DIN 18017 over „ventilatie van badkamers en toiletten”
6.4.2
Aanbevolen opstelling voor huisventilatietoestellen en positionering van de toevoer- resp. afvoerluchtventielen
Om warmteverliezen te minimaliseren, dient de opstelling van ventilatietoestellen en de legging van het luchtverdelersysteem binnen de thermische envelop van het gebouw uitgevoerd te worden. Luchtkanalen, die door onverwarmde en/of weinig verwarmde bereiken gevoerd worden, moeten geïsoleerd worden. Bij ventilatietoestellen met geïntegreerde warmwaterbereiding wordt het toestel gewoonlijk in de kelder of bedrijfsruimte opgesteld, met als doel de leidinglengtes zo kort mogelijk te houden.
Luchtvolume
Buisdiameter
m3/h
spiraalnaadbuis DN 100
tot max. 130 m3/h
spiraalnaadbuis DN 125
tot max. 80
tot max. 160 m3/h
spiraalnaadbuis DN 140
tot max. 220 m3/h
spiraalnaadbuis DN 160
tot max. 340 m3/h
spiraalnaadbuis DN 200
De luchtvolumestromen dienen zodanig gekozen te worden, dat een zo groot mogelijk luchtvolume uit de ruimtes met lage luchtbelasting (toevoerluchtruimtes) naar de ruimtes met een hogere luchtbelasting (afvoerluchtruimtes) stroomt. In de overstroombereiken moeten de noodzakelijke overstroom-luchtdoorvoeringen worden aangebracht. Deze kunnen in de vorm van een luchtspleet onder de deuren (spleethoogte ca. 0,75 cm) of als rooster in een wand of deur worden uitgevoerd.
Toevoerlucht
Luchtgeleiding
Afvoerlucht
Om de geluidemissies en de drukverliezen zo gering mogelijk te houden, mag de stromingssnelheid in het buissysteem niet meer dan 3 m/s bedragen. Toevoer- resp. afvoerluchtventielen kunnen met max. 30–50 m3/h belast worden. Bij een grotere luchtvolumestroom moeten meerdere ventielen geïnstalleerd worden.
De ligging van afvoerluchtventielen speelt voor de woningventilatie een kleinere rol dan bij toevoerluchtventielen. Zinvol is een positie in het plafond of aan de wand in de nabijheid van de veroorzakende bronnen.
www.dimplex.de
In de praktijk is een beproefde oplossing om toevoerluchtventielen boven de deur of in het plafond te installeren, omdat ze hier niet door meubelen of gordijnen bedekt worden. Daarbij moet er wel op voldoende en gelijkmatige doorstroming van het toevoerluchtbereik gelet worden. Bij niet centrale systemen dienen de toevoerluchtinlaten in het bovenste gedeelte van een buitenmuur geplaatst te worden (b.v. vlak onder het plafond naast een raam).
191
6.4.3
PK
.HXNHQ
:& PK .LQGHUNDPHU
PK
%DGNDPHU :LQGYDQJHU
(HWKRHN
¡ PK
PK
¡ *DQJ
PK
:RRQEHUHLN
PK 6ODDSNDPHU RXGHUV
Afb. 6.7: Fragment uit een ventilatieplan met centrale toevoerlucht en centrale afvoerlucht
6.4.3
Bepaling van het totale drukverlies
Het totale drukverlies van het luchtverdelersysteem wordt bepaald door berekening van de minst voordelige lijn. Deze wordt in sectoren ingedeeld om de drukverliezen van de individuele componenten in afhankelijkheid van de volumestroom en de buisdiameter te bepalen. Het totale drukverlies strookt met de som van de drukverliezen van de individuele componenten. Het bepaalde totale drukverlies moet binnen de toegestane externe persing van het ventilatietoestel liggen.
worden. Bovendien kunnen de flexibele luchtkanalen ruimtebesparend naast elkaar gelegd worden en geluidsoverdracht tussen verschillende ruimtes (telefooneffect) voorkomen. Indien de gehele luchtverdeling met het speciaal voor ieder huisventilatiesysteem leverbare standaard meerbuis-luchtverdeelsysteem wordt uitgevoerd, kan van de bepaling van het totaal drukverlies worden afgezien, indien de volgende punten in acht genomen worden.
Systeempakketten ventilatie
Korte directe leidingen
Bij de systeempakketten ventilatie worden de toevoerlucht- resp. afvoerluchtstromen enkel van de ruimtes naar het toestel gevoerd. In tegenstelling tot conventionele ventilatiesystemen moeten geen luchtstromen bijeengebracht resp. gescheiden worden. Hierdoor is het mogelijk om standaard-systeempakketten te gebruiken die individueel en montagevriendelijk gelegd kunnen
Maximale lijnlengte 15 m
192
Bij levering gestuikte buizen geheel uitrekken Stromingsgunstige legging met geringe buigradiussen (geen nauwe 90°-bochten!).
Warmwaterbereiding en ventilatie met warmtepompen
6.5
6.5
Compact huisventilatietoestel afvoerluchtLWP 300W
Het compacte huisventilatietoestel afvoerlucht zuigt continu warme, met vochtigheid en schadelijke stoffen belaste ruimtelucht uit keuken, badkamer en wc en onttrekt actief de warmte aan de afvoerlucht-volumestroom, die voor de warmwaterbereiding gebruikt wordt. Het compacte huisventilatietoestel afvoerlucht is speciaal afgestemd op de eisen van de woningventilatie en heeft naast de basisfuncties van een sanitair-water-warmtepomp de volgende productvoordelen: permanente ventilatiefunctie onafhankelijk van de warmwaterbehoefte instelbare luchtvolumestroom (120, 185 resp. 230 m3) via wandmontage-besturingspaneel warmtepompmodule die bij relatief kleine maar constante volumestromen hoge vermogencoëfficiënten oplevert energie-efficiënte gelijkstroomventilator elektronische constantvolumeregeling ter waarborging van de gekozen luchtvolumestroom bij veranderlijke drukverliezen
OPGELET! De afvoerlucht-volumestroom moet in afhankelijkheid van het gebouw en de gewenste toepassing gedimensioneerd worden. De meest belangrijke normen en richtlijnen zijn DIN 1946 T6 en DIN 18017. Deze bepalen de noodzakelijke volumestromen die bij het plannen van de installatie ten grondslag gelegd dienen te worden.
AANWIJZING Uit een luchtvolumestroom van 230 m3 en een ingestelde warmwatertemperatuur van 45 °C volgt een opwarmduur voor het 290l-warmwateropslagvat van ca. 6,2 uur. Door een kleinere luchtvolumestroom wordt de benodigde opwarmduur verlengd. Bij een verhoogde warmwaterbehoefte kan de warmwaterbereiding met het standaard geïntegreerde verwarmingselement resp. een via de geïntegreerde gladdebuis-warmtewisselaar aangesloten tweede warmtebron ondersteund worden.
Systeempakket afvoerlucht wand / plafond ALS D Kan worden gebruikt wanneer de luchtverdeling uitsluitend via wanden, plafonds (b.v. balkenzoldering) resp. schuine dakvlakken gevoerd kan worden. Hier wordt de flexibele Isoflexbuis DN 80 gebruikt.
Systeempakket afvoerlucht wand / bodem ALS D Toepasbaar wanneer de luchtgeleiding b.v. van een verdieping via de ruwe vloer van de verdieping erboven gevoerd moet worden. Voor de legging in wanden en plafonds wordt de flexibele Isoflexbuis DN 80 gebruikt. Het leggen op de ruwe bodem vindt plaats via de Quadroflexbuis (80x50).
Systeempakket afvoerlucht met niet centrale toevoerluchteenheden
Wand / plafond ALS D
Wand / bodem ALS B
Buitenwandrooster
1 stuk
1 stuk
Inbouwdoos voor buitenwandrooster
1 stuk
1 stuk
Afvoerluchtventiel met filter
6 stuks
6 stuks
Regelaar voor constante volumestroom
3 stuks
3 stuks
Isoflexbuis DN80 (à 10 m)
10 stuks
4 stuks
Buisverbinder
4 stuks
2 stuks
Isoflexbuis DN160 (à 10 m)
1 stuk
1 stuk
Luchtverdeler 6-voudig
1 stuk
1 stuk
Buitenwandeenheid voor toegevoerde lucht
6 stuks
6 stuks
Quadroflexbuis 80x50 (à 5 m)
6 stuks
Afbuighoek 90°
4 stuks
Tussenstuk recht Montagemateriaal
4 stuks 1 stel
1 stel
2-buis-systeem afvoerlucht/uitgaande lucht Het compacte huisventilatietoestel is voorzien van een aansluitstuk voor afvoer- en uitgaande lucht (2 x DN 160). Het aansluitstuk voor afvoerlucht wordt met een centraal kanaalsysteem verbonden. Via aangesloten afvoerluchtventielen wordt de lucht gecontroleerd, uit de vocht- en reukbelaste afvoerluchtruimtes van het gebouw weggevoerd en via het aansluitstuk voor uitgaande lucht naar buiten gevoerd. De noodzakelijke verse lucht (buitenlucht) komt via decentrale toevoerluchteenheden het gebouw binnen. Het in het gebouw te installeren afvoerluchtsysteem wordt als systeempakket afvoerlucht met niet centrale toevoerluchteenheden aangeboden en is als kant-en-klaarsysteempakket wand/ plafond resp. wand/bodem verkrijgbaar. Bovendien bestaat de mogelijkheid om een conventioneel gepland kanaalsysteem aan te sluiten. Afb. 6.8: Huisventilatietoestel afvoerluchtLWP 300W
Systeempakket afvoerlucht met toevoerluchteenheden In tegenstelling tot conventionele ventilatiesystemen worden bij het systeempakket wand/plafond resp. wand/bodem de flexibele Isoflex- resp. Quadroflex-buizen afzonderlijk van de afvoerluchtruimtes naar de luchtverdeler op het huisventilatietoestel gevoerd.
www.dimplex.de
193
6.6
6.6
Toestelgegevens compact huisventilatietoestel afvoerlucht
Toestelgegevens compact huisventilatiesysteem afvoerlucht Compact huisventilatietoestel afvoerlucht
LWP 300W
Type
met additionele ingebouwde warmtewisselaar
Opslagvatvolume nominaal
(liter)
Accumulatormateriaal
290 staal geëmailleerd volgens DIN 4753
Opslagvatdruk nominaal
(bar)
10
Afmetingen B x D x H (allesomvattend)
(cm)
66 x 65 x 170
Gewicht (ongevuld)
(kg)
Elektrische aansluiting
ca. 175 230V ~ 50Hz
Beveiliging
(A)
16
Koelmiddel R134a, inhoud
(kg)
0,8
Luchtzijdig werkbereik van warmtepomp
(°C)
15 tot 30
Watertemperatuur kiesbaar (warmtepompwerking±1,5 K)
(°C)
23 tot 60
Vermogengegevens
Opwarmduur van 15 °C tot 60 °C
bij (L20 / F50)
(h)
10,3
(watt)
1500
bij 45 °C
(watt)
470
bij 45 °C
(watt)
1590
Vermogenopname elektr. hulpverwarming Gemiddelde vermogenopname 1 Gemiddeld verwarmingsvermogen
1
COP (t) volgens EN 255
bij 45 °C
Stand-by energieopname
bij 45°C / 24h
Geluidsdrukniveau
2
3,4 (watt)
47
(dB(A))
53
3
120 / 185 / 230
Luchtstroom: Trap I / II / III
(m /h)
Gemiddelde vermogenopname ventilatortrap I / II / III
(W)
15 / 28 / 45
Externe compressie
(Pa)
200
Luchtkanaalaansluiting diameter
(mm)
160
Binnenste warmtewisselaar – overbrengingsoppervlak
(m²)
1,45
Voelerbuis ∅binnen (voor warmtewisselaarwerking)
(mm)
Aansluiting circulatieleiding
buitendraad
12 R ¾"
Aansluiting warmwaterafvoer
buitendraad
R1"
Aansluiting koudwatertoevoer
buitendraad
R1"
Aansluiting binnenste warmtewisselaar
buitendraad
R1"
1. Verwarmingsprocedure van de nominale inhoud van 15 °C tot 45 °C bij L20 / F50 = temperatuur afvoerlucht 20 °C en vochtigheid afvoerlucht 50% en ventilatortrap III 2. Op 1 m afstand (bij vrije opstelling resp. bij opstelling zonder afvoerluchtkanaal of 90°-bocht aan de uitlaatzijde)
194
Warmwaterbereiding en ventilatie met warmtepompen
6.7 6.7.1
Vergelijking van comfort en kosten voor verschillende mogelijkheden van warmwaterverwarming Niet centrale warmwatervoorziening (b.v. geisers)
Voordelen t.o.v. verwarmingswarmtepompen: a)
geringe investering
b)
uitermate kleine behoefte aan ruimte
c)
betere beschikbaarheid van de warmtepomp voor verwarming (vooral bij monovalente werking en spertijden)
d)
geringe waterverliezen
6.7.2
6.7.5
e)
geen stilstands- en circulatieverliezen
Nadelen ten opzichte van verwarmingswarmtepompen: a)
hogere onderhoudskosten
b)
minder comfort doordat de warmwatertemperatuur van de aftapsnelheid afhankelijk is (bij hydraulische apparaten)
Elektrisch standopslagvat (nachtstroomwerking)
Voordelen t.o.v. verwarmingswarmtepompen:
Nadelen ten opzichte van verwarmingswarmtepompen:
a)
geringe investering
b)
hogere warmwatertemperaturen in het opslagvat mogelijk (maar vaak niet noodzakelijk!)
a)
hogere onderhoudskosten
b)
beperkte beschikbaarheid
betere beschikbaarheid van de warmtepomp voor verwarming (vooral bij monovalente werking en spertijden)
c)
sterkere kalkafzetting mogelijk
d)
langere opwarmduur
c)
6.7.3
Warmwater-warmtepomp
Voordelen t.o.v. verwarmingswarmtepompen: a) b) c) d)
op de plaats van opstelling (b.v. voorraadkelder) kan in de zomer een koelend en ontvochtigend effect bereikt worden
Nadelen ten opzichte van verwarmingswarmtepompen: a)
betere beschikbaarheid van de warmtepomp voor verwarming (vooral bij monovalente werking en spertijden)
duidelijk langere heropwarmingsduur van de warmwateropslag
b)
zonnewarmtesystemen kunnen eenvoudig geïntegreerd worden
algemeen te klein warmtevermogen bij grote warmwaterbehoefte
c)
volledige afkoeling van de opstellingsruimte in de winter
hogere warmwatertemperatuur bij uitsluitende warmtepompwerking
6.7.4
Huisventilatietoestel met warmwaterbereiding
Voordelen t.o.v. verwarmingswarmtepompen: a)
comfortabele woningventilatie ter waarborging van hygiënische luchtuitwisseling
b)
warmwaterbereiding door actieve warmteterugwinning uit de afvoerlucht heel het jaar door
c)
betere beschikbaarheid van de warmtepomp voor verwarming (vooral bij monovalente werking en spertijden)
d)
zonnewarmtesystemen kunnen eenvoudig geïntegreerd worden
6.7.5
e)
hogere warmwatertemperatuur bij uitsluitende warmtepompwerking
Nadelen ten opzichte van verwarmingswarmtepompen: a)
duidelijk langere heropwarmingsduur van de warmwateropslag in warmtepompmodus
b)
bij grote warmwaterbehoefte is een combinatie met een 2de warmtebron noodzakelijk
Samenvatting
De warmwaterverwarming met een warmtepomp is vanwege het hoge arbeidsgetal zinvol en economisch. Indien ventilatie van woonruimtes noodzakelijk of gewenst is, dient bij normale gebruiksgewoontes de warmwaterbereiding m.b.v. het huisventilatietoestel uitgevoerd te worden. De ingebouwde lucht/water-warmtepomp wint de in de afvoerlucht opgeslagen energie en gebruikt deze heel het jaar door voor de warmwaterbereiding. Al naargelang de tariefstructuur van de plaatselijke elektriciteitsmaatschappij, het warmwaterverbruik, het benodigde temperatuurniveau en de ligging van de tapkranen kunnen ook elektrische warmwatertoestellen zinvol zijn.
www.dimplex.de
195
7
7 Warmtepompmanager De warmtepompmanager is noodzakelijk voor de werking van lucht-, grond- en water/water-warmtepompen. Hij regelt een bivalente, monovalente of mono-energetische verwarming en waakt over de beveiligingsorganen van de koelmiddelkringloop. Hij wordt met de warmtepomp meegeleverd ofwel in de behuizing van de warmtepomp ingebouwd ofwel als wandmontage-regelaar, en dient zowel voor het regelen van het warmtegebruikals ook van het warmtebronsysteem.
Besturing van een 2de warmtebron (olie- of gasketel, resp. dompelverwarmingselement)
Functieoverzicht
Besturing van een flensverwarming voor doelgerichte heropwarming van het warme water met instelbare tijdprogramma's en ten behoeve van thermische desinfectie
6 toetsen comfortbediening Groot, overzichtelijk LC-display met verlichting en met bedrijfsmodus- en service-indicatie Vervulling van de eisen van de elektriciteitsmaatschappijen Dynamische menu's, aangepast aan het geconfigureerde warmtepompsysteem Interface voor afstandsbedieningsterminal met identieke menusturing Door de teruglooptemperatuur gestuurde regeling van de verwarming via buitentemperatuur, instelbare vaste waarde of ruimtetemperatuur.
Besturing van een mengkraan voor een 2de warmtebron (ketel voor olie, gas of vaste brandstof, of regeneratieve warmtebron) Speciaal programma voor 2de warmtebron ter waarborging van minimale loop- (stookolieketel) resp. oplaadtijden (centrale accumulator)
Besturing van max. 5 circulatiepompen naar behoefte Ontdooimanagement ter minimalisering van de ondooiingsenergie door glijdende, zelf adapterende omlooptijd voor ontdooiing Compressormanagement voor gelijkmatige compressorbelasting bij warmtepompen met twee compressoren Bedrijfsurenteller voor compressoren, circulatiepompen, 2de warmtebron en flensverwarming Toetsblokkering, kinderbeveiliging
Besturing van max. 3 verwarmingskringen
Alarmgeheugen met indicatie van datum en tijd
Voorrangschakeling – koeling voor – warmwaterbereiding voor – verwarming voor – zwembad
Geautomatiseerd programma voor het doelgericht droogstoken van de cementdekvloer dat het tijdstip van start en voltooiing opslaat
7.1
Interface voor communicatie via pc met de mogelijkheid tot visualisering van de bedrijfsparameters van de warmtepomp
Bediening
De warmtepompmanager wordt m.b.v. 6 druktoetsen bediend: Esc, Modus, Menue, ⇓, ⇑, ↵ . Afhankelijk van de momentele indicatie (standaard of menu) kunnen deze toetsen verschillende functies hebben.
Er kan tussen 6 verschillende bedrijfsmodi gekozen worden: Koelen, zomer, auto, party, vakantie, 2de warmtebron. Het menu bestaat uit 3 hoofdniveaus: instellingen, bedrijfsgegevens, historie.
De bedrijfsmodus van de warmtepomp en het verwarmingssysteem wordt als niet-gecodeerde tekst op het 4 x 20 cijfers grote LC-display weergegeven.
'LVSOD\PHW[WHNHQV DFKWHUJURQGYHUOLFKWLQJ
6WDWXVLQGLFDWLH:3 5HJHO
%HGULMIVPRGXV V\PEROHQ
%HGLHQLQJVWRHWVHQ
9HUZDUPLQJZDUPHUNRHOHU EDONHQLQGLFDWLHUHJHO
Afb. 7.1: Standaard indicatie LC-display hoofdindicatie met bedieningstoetsen
AANWIJZING Het contrast van het informatiedisplay is instelbaar. Houd hiervoor de toetsen (MENUE) en (↵) tegelijk ingedrukt, totdat het gewenste contrast bereikt is. Door gelijktijdig op de toets (⇑) te drukken, wordt het contrast verhoogd, met de toets (⇓) verlaagd.
196
AANWIJZING Toetsblokkering, kinderbeveiliging! Om te voorkomen dat de instellingen van de warmtepompmanager onopzettelijk veranderd worden, ca. 5 seconden lang op de (Esc) toets drukken tot „Toetsblokkering actief” op het beeldscherm verschijnt. Doe hetzelfde om de toetsblokkering weer op te heffen.
Warmtepompmanager
Toets
7.1.1
Standaardindicatie (Afb. 7.1 op pag. 196) Activeren, resp. opheffen van de toetsblokkering Bevestiging van een storing
Verandering van instelling Verlaten van het menu en terugspringen naar het hoofddisplay Terugspringen uit een ondermenu
Esc
Verlaten van een instelwaarde zonder wijzigingen aan te nemen Modus
Keuze van de bedrijfsmodus
Geen actie
Menue
Springen naar het menu
Geen actie
⇓
Verschuiven van de verwarmingscurve naar beneden Door de menupunten van hetzelfde niveau naar bene(kouder) den scrollen Verlagen van een instelwaarde
⇑
Verschuiven van de verwarmingscurve naar boven Door de menupunten van hetzelfde niveau naar boven (warmer) scrollen Verhogen van een instelwaarde Keuze van een instelwaarde in het overeenkomstige menupunt
↵
Geen actie
Verlaten van een instelwaarde en wijzigingen aannemen Sprong naar een ondermenu
Tab. 7.1: Functionaliteit van de bedieningstoetsen
7.1.1
Bevestiging van de wandmontage-warmtepompmanager verwarmen
De regelaar wordt m.b.v. de meegeleverde 3 schroeven en pluggen (6 mm) aan de muur vastgemaakt. Om vervuiling of beschadiging van de regelaar te voorkomen, ga je als volgt te werk: Breng de plug voor het bovenste bevestigingsoogje op bedienhoogte aan. Draai de schroef dusdanig de plug in dat de regelaar nog opgehangen kan worden. Hang de regelaar aan het bovenste bevestigingsoogje op. Markeer de zijdelingse bevestigingsoogjes. Neem de regelaar er weer af. Zet de pluggen voor de zijdelingse bevestigingsoogjes erin. Hang de regelaar weer op het bovenste oogje en schroef hem vast.
Afb. 7.2: Afmetingen van de wandmontage-warmtepompmanager verwarmen
www.dimplex.de
197
7.1.2
7.1.2
Temperatuurvoeler (verwarmingsregelaar N1)
Al naargelang het type warmtepomp zijn de volgende temperatuurvoelers reeds ingebouwd resp. moeten extra gemonteerd worden:
uitgangstemperatuur warmtebron bij grond- en water/waterwarmtepompen warmwatertemperatuur (R3)
buitentemperatuur (R1) (zie Hoofdstuk 7.1.2.3 op pag. 199)
temperatuur regeneratieve warmteaccumulator (R13)
temperatuur 1ste, 2de en 3de verwarmingskring (R2, R5 en R13) (zie Hoofdstuk 7.1.2.4 op pag. 199)
Er bestaan twee varianten van de verwarmingsregelaar N1: verwarmingsregelaar met geïntegreerd display (WPM 2006 plus) (zieHoofdstuk 7.1.2.1 op pag. 198)
vertrektemperatuur (R9), als vorstbeveiligingsvoeler bij lucht/water-warmtepompen
Verwarmingsregelaar met afneembaar besturingspaneel
Temperatuur in °C -20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
Norm-NTC-2 in kΩ
14,6
11,4
8,9
7,1
5,6
4,5
3,7
2,9
2,4
2,0
1,7
1,4
1,1
1,0
0,8
0,7
0,6
NTC-10 in kΩ
67,7
53,4
42,3
33,9
27,3
22,1
18,0
14,9
12,1
10,0
8,4
7,0
5,9
5,0
4,2
3,6
3,1
7.1.2.1
Verwarmingsregelaar met geïntegreerd display (WPM 2006 plus)
Alle temperatuurvoelers, die op de verwarmingsregelaar met geïntegreerd display worden aangesloten, moeten met de voelerkarakteristiek in Afb. 7.4 op pag. 198 overeenstemmen.
:HHUVWDQGVZDDUGHLQ>N2KP@
Afb. 7.3: Verwarmingsregelaar met geïntegreerd display
%XLWHQWHPSHUDWXXULQ>&@
Afb. 7.4: Voelerkarakteristiek Norm-NTC-2 volgens DIN 44574 voor aansluiting op de verwarmingsregelaar met geïntegreerd display
Verwarmingsregelaar met afneembaar besturingspaneel (WPM 2007 plus)
Alle temperatuurvoelers, die op de verwarmingsregelaar met afneembaar besturingspaneel worden aangesloten, moeten met de voelerkarakteristiek in Afb. 7.6 op pag. 198 overeenstemmen. De enige uitzondering geldt voor de buitenentemperatuurvoeler, die met de warmtepomp meegeleverd wordt (zie Hoofdstuk 7.1.2.3 op pag. 199)
:HHUVWDQGVZDDUGHLQ>N2KP@
7.1.2.2
7HPSHUDWXXULQ>&@
Afb. 7.6: Voelerkarakteristiek NTC-10 voor aansluiting op de verwarmingsregelaar met afneembaar besturingspaneel Afb. 7.5: Afneembaar besturingspaneel
198
Warmtepompmanager
7.1.2.3
Montage van de buitenvoeler
De temperatuurvoeler dient zo vastgemaakt te worden dat alle weersinvloeden geregistreerd worden en de meetwaarde niet vervalst wordt.
Montage: bevestiging aan de buitenwand van een verwarmde woonruimte en indien mogelijk aan de noordelijke/ noordwestelijke zijde
7.1.2.4
7.2
niet op een „beschutte plek” (bijv. in een muurnis of onder het balkon) monteren niet in de buurt van ramen, deuren, ontluchtingsopeningen, buitenlampen of warmtepompen aanbrengen in geen enkel seizoen aan direct zonlicht blootstellen
Montage van de teruglooptemperatuurvoeler
De montage van de terugloopvoeler is alleen noodzakelijk indien deze met de warmtepomp bijgeleverd, maar niet ingebouwd is.
De terugloopvoeler kan als buisaanlegvoeler gemonteerd of in de dompelhuls van de compacte verdeler gezet worden. Ontdoe de verwarmingsbuis van lak, roest en tonder Bestrijk het gereinigde oppervlak met warmtegeleidende pasta (dun opdragen) Maak de voeler met de slangklem vast (trek goed vast, een losse voeler leidt tot foutieve werking) en zorg voor thermische isolatie
5
Afb. 7.8: Afmetingen terugloopvoeler Norm-NTC-2 in metalen behuizing
6ODQJNOHP
:DUPWHLVROHULQJ
$DQOHJYRHOHU
Afb. 7.9: Afmetingen terugloopvoeler Norm-NTC-10 in kunststof behuizing Afb. 7.7: Montage van een buisaanlegvoeler
7.2
Algemene structuur van het menu
De warmtepompmanager stelt een groot aantal aan instel- en regelparameters ter beschikking (zie tabel 7.2 op pag. 200)
Voorconfiguratie Door de voorconfiguratie wordt de regelaar meegedeeld, welke componenten aan het warmtepomp-verwarmingssysteem aangesloten zijn. De voorconfiguratie moet voor de instelling gebeuren, om systeemspecifieke menu-items te tonen resp. te verbergen (dynamische menu's).
Configuratie In het menu voor specialisten kunnen naast het geavanceerde instelmenu ook de menu's „Uitgangen”, „Ingangen”, „Speciale functies” en „Modem” ingesteld worden.
www.dimplex.de
199
7.2
Voorconfiguratie Werkwijze Extra warmtewisselaar 1. Verwarmingskring 2. Verwarmingskring 3. Verwarmingskring Koelfunctie actief Koelfunctie passief Koelfunctie passief opbouw systeem Warmwaterbereiding Warmwaterbereiding opvraag door Warmwaterbereiding dompelverwarmingsZwembadbereiding Lagedruk-glycolwater; meting voorhanden Lagedruk-glycolwater Instellingen Kloktijd Modus Bedrijfsmodus Partymodus aantal uren Vakantiemodus aantal dagen Warmtepomp Aantal compressors Temperat.startgtr. Hogedruk-press. Lagedruk-press. 2. Warmtebron 2de WG grenswaarde 2de WG werkwijze 2de WG mengkraan looptijd 2de WG mengkraan hysteresis Afsluiting elektriciteitsmaatschappij Grenstemp. EVB3 2de WG speciaal programma 2de WG overtemperatuur bivalent-regene2de WG zwembad bivalent-regeneratief 1. Verwarmingskring 1. VK regeling via 1. VK verwarmingscurve eindpunt (-20°C) 1e VK reg. vaste waarde terugloop1. VK ruimteregeling gew. kamertempera1. VK terugloop min. temperatuur 1. VK terugloop max. temperatuur 1. VK hysteresis terugloop-normtemp. 1. VK tijdprogramma verlaging 1. VK verlaging 1. VK verlaging verlagingswaarde 1e VK verlaging MA ... ZO 1. VK tijdprogramma verhoging 1e VK verhoging tijd1 ... Tijd2 1. VK verhoging verhogingswaarde 1e VK verhoging MA ... ZO 2. verwarmingskring / 3de verwarmingskring 2de/3de VK regeling via 2de/3de VK temperatuurvoeler 2de/3de VK verwarmingscurve eindpunt (2de/3de VK koeler / warmer 2de/3de VK vaste waarde reg. gew. temp. 2de/3de VK terugloop max. waarde 2de/3de VK mengkraan hysteresis 2de/3de VK mengkraan looptijd 2de/3de VK tijdprogramma verlaging 2de/3de VK daling 2de/3de VK verlaging verlagingswaarde 2de/3de VK verlaging MA ... ZO 2de/3de VK tijdprogramma verhoging 2de/3de VK verhoging tijd1 ... Tijd2 2de/3de VK verhoging verhogingswaarde 2de/3de VK verhoging MA ... ZO Koeling Koelen dynamische koeling Dynamische koeling instelwaarde (terugloop) Koelen stille koeling Stille koeling aantal toestellen Stille koeling instelwaarde (kamertemp.) Stille koeling dauwpuntafstand 2. Koelgenerator Koelen temperatuurgrens Warm water
Instellingen Omschakeling warm water 2de c Warmwater hysteresis Warmwater parallel verwarmen - WW Warmwater max. temp. parallel Warmwater parallel koelen - WW Normtemperatuur warm water Warmwaterblokkering Warmwaterblokkering Warmwaterblokkering Thermische desinfectie Thermische desinfectie start Thermische desinfectie temperatuur Thermische desinfectie Warmwater reset WP maximum Zwembad Zwembad Zwembad blokkering tijd1 ... Tijd2 Zwembad blokkering MA ... ZO Installatie pompbesturing Bijkomende pomp bij verwarming Bijkomende pomp bij koeling Bijkomende pomp bij warm water Bijkomende pomp bij zwembad Datum Jaar Dag Maand Weekdag Taal Bedrijfsgegevens Buitentemperatuur Terugloop-normtemp. 1e verwarmingsTeruglooptemp. 1e verwarmingskring Vertrektemp. warmtepomp Gew. temp. 2de verwarmingskring Minimale temperatuur 2de verwarmingsTemperatuur 2de verwarmingskring Gew. temp. 3de verwarmingskring Temperatuur 3de verwarmingskring Verwarming opvraag Bivalentietrap Voeler stop ontdooiing Temperatuur accumulator regeneratief Teruglooptemperatuur passief koelen Vertrektemperatuur passief koelen Vorstbeveiliging kou koelen Kamertemperatuur 1 instelwaarde Ruimtetemperatuur 1 Vochtigheid ruimte 1 Ruimtetemperatuur 2 Vochtigheid ruimte 2 Koeling opvraag Warm water normtemp. Warmwater-temperat. Warmwater opvraag Zwembad opvraag vorstbeveiligingsvoeler Codering Software verwarming Software koeling Netwerk verwarmen / koelen Historie Compressor 1 looptijd Compressor 2 looptijd 2. warmtebron looptijd Primaire pomp looptijd Ventilator looptijd Verwarmingspomp looptijd Koeling looptijd Warmwaterpomp looptijd Zwembadpomp looptijd Dompelverwarmingselement looptijd Alarmgeheugen nr. 2 Alarmgeheugen nr. 1 Proefstoken begin / einde Droogstoken begin / einde Uitgangen Compressor 1 Compressor 2 Vierwegventiel
Tab. 7.2: Menustructuur warmtepompmanager software versie H_H_5x
200
Uitgangen Ventilator / primaire pomp 2. Warmtebron Mengkraan open 2de warmtebron Mengkraan dicht 2de warmtebron Mengkraan open 3de verwarmingskring Mengkraan dicht 3de verwarmingskring Verwarmingspomp Verwarmingspomp 1e verwarmingskring Verwarmingspomp 2de verwarmingskring Mengkraan open 2de verwarmingskring Mengkraan dicht 2de verwarmingskring Bijkomende pomp Koelpomp Omschakeling kamerthermostaten Omschakelventielen koelen Warmwaterpomp Dompelverwarmingselement Zwembadpomp Ingangen Lagedrukpressostaat Hogedrukpressostaat Pressostaat stop ontdooiing Doorstromingscontrole Heetgasthermostaat Thermostaat beveiliging tegen bevriezen Motorcontactor compressor Motorbeveiliging primaire pomp Afsluiting elektriciteitsmaatschappij Externe blokkering Lagedruk-pressostaat glycolwater Dauwpuntbewaker Thermostaat warm water Zwembad-thermostaat Speciale functies Vervanging compressor Snelstart UEG uitschakelen Inbedrijfstelling Systeemcontrole Systeemcontrole primaire zijde Systeemcontrole secundaire zijde Systeemcontrole warmwaterpomp Systeemcontrole mengkraan Opwarmprogramma Opwarmprogramma max. temperatuur Warm water / zwembad actief Proefstoken Standaardprogramma droogfunctie Individueel programma periode opwarIndividueel programma periode houden Individueel programma periode afkoelen Individueel programma diff.temp. opwarIndividueel programma diff.temp. afkoeIndividueel programma droogstoken Meting temperatuurverschil Meting bewaking ontdooiing Service Service ontdooiing Service ontdooiing met heet gas Speciale functie AE Speciale functie DU Speciale functie DI Speciale functie AIK Speciale functie DK Speciale functie WW Voeler buitentemperatuur Displaytest Vermogensniveaus K Modem Baudrate Adres Protocol Wachtwoord Telefoonnummer Kiesmethode Aantal beltonen tot antwoord Handmatig kiezen
Warmtepompmanager
7.3
7.3
Aansluitschema voor de wandmontage-warmtepompmanager
Legende A1
A2
A3 A4 B2* B3* B4* E9 E10* F1 F2 F3 H5* J1 J2 J3 J4
J5 J6 J7 J8 J9 J10 J11 J12 tot J18
Brug afsluiting elektriciteitsmaatschappij (J5/ID3-EVS naar X2) moet worden geplaatst, wanneer er geen contactor ter blokkering van de elektriciteitsmaatschappij voorhanden is (contact open = EM-blokkering). Brug SPR (J5/ID4-SPR naar X2) moet verwijderd worden, wanneer de ingang gebruikt wordt (ingang open = warmtepomp uit). Brug (storing M11). In plaats van A3 kan een pot.-vrije opener worden gebruikt (b.v. motorcontactor). Brug (storing M1). In plaats van A4 kan een pot.-vrije opener worden gebruikt (b.v. motorcontactor). Lagedruk-pressostaat glycolwater Thermostaat warm water Thermostaat zwembadwater Elektrische flensverwarming warm water 2de warmtebron (ketel of elektr. verwarmingselement) Besturingszekering N1 5x20 / 2,0ATr Lastzekering voor steekklemmen J12 en J13 5x20 / 4,0ATr Lastzekering voor steekklemmen J15 tot J18 5x20 / 4,0ATr Lampje storingsaanduiding op afstand Aansluiting stroomvoorziening van de regeleenheid (24VAC / 50Hz) Aansluiting voor warmwater-, terugloop- en buitenvoeler Ingang voor coderings-WP en vorstbeveiligingsvoeler via stuurleiding-steekcontact X8 Uitgang 0-10V DC voor besturing van frequentieomzetter, storingsaanduiding op afstand, zwembad-circulatiepomp Aansluiting voor warmwaterthermostaat, zwembadthermostaat en EM-blokkeringsfuncties Aansluiting voor voelers van de 2de verwarmingskring en voeler stop ontdooiing Aansluiting voor alarmmelding „lagedruk-glycolwater” In-, uitgangen 230VAC voor besturing van de WP steekcontact stuurleiding X11 Contactdoos wordt nog niet gebruikt Contactdoos voor het aansluiten van de afstandsbediening (6-pol.) Aansluiting wordt nog niet gebruikt 230V AC-uitgangen voor het besturen van de systeemcomponenten (pomp, mengkraan, verwarmingselement, magneetventielen, ketel)
www.dimplex.de
K9 K11* K12* K20* K21* K22* K23* M11* M13* M15* M16* M18* M19* M21* M22* N1 N10 N11 R1 R2 R3 R5 R9 R12 R13 T1 X1 X2 X3 X8 X11
Koppelrelais 230V/24V Elektron. relais voor storingsaanduiding op afstand Elektron. relais voor zwembadwater-circulatiepomp Veiligheidsschakelaar 2de warmtebron Veiligheidsschakelaar elektr. flensverwarming warm water EM-contactor Hulprelais voor SPR Primaire pomp Verwarmings-circulatiepomp Verwarmings-circulatiepomp 2de verwarmingskring Bijkomende circulatiepomp Warmwater-circulatiepomp Zwembadwater-circulatiepomp Mengkraan hoofdkring of 3de verwarmingskring Mengkraan 2de verwarmingskring Regeleenheid Afstandsbedieningseenheid Relaismodule Buitenvoeler Terugloopvoeler Warmwatervoeler Voeler 2de verwarmingskring Vorstbeveiligingsvoeler Voeler stop ontdooiing Voeler 3de verwarmingskring Veiligheidstransformator 230 / 24 V AC / 28VA Klemmenblok stroomnet-aansluiting, N- en PE-verdeler Verdeelklem 24 VAC Verdeelklem ground Connector stuurleiding (extra lage spanning) Steekcontact stuurleiding 230 VAC
Afkortingen: MA MZ *
Mengkraan open Mengkraan dicht Componenten dienen extern beschikbaar te worden gesteld
201
J9
J1
230 VAC
24 VAC
X3
0 VAC
B1
R1
J2
J11
R2
X11/8
+VDC
R3
2
W1-15p
Stuurleiding
1
J3
3
F2 (L)
NO2
5
4
6
K11
X8
H5 max. 200W
K12
X11/9
J4
6 X4
N11
5
4
J12
C1
GND
M19 max. 200W
X1 - N
T<
B3
J1 tot J7 alsook X2, X3 en X8 hebben 24V aansluiting. Er mag geen netspanning op deze klemmen komen.
Opgelet!!
T1
24VAC
J5-IDC1
250V~ 2AT
G
F1
J10
B2
X2 / G
B3
NO1 BC5
N1
G0
T<
B4
K20
J13
J5
A1 A2
K23
M18
IDC1
ID8 Sto.M1
Sto.M11
A1
A2
A3
A4
AE / EGS
C7
X2
0 VAC
J1-G0
NO7 C7
24VAC
K9
J14
MA
M21
MZ
14
21
J1-G
NO8
ID6
ID7
X1
N kan desgewenst door de klant worden aangesloten
klaar bedraad
J6
R5
J15
EM-contactor/SPR > contact open = blokkering X1
K22
C4 ID1
X11/7
B4
Cod.-WP
NO4 ID2
M13
M16
C9
F3 F2
X2
J18 /C13
J16
NO9
3
X1
J7
K21
3
P<
B2
IDC9
M15
K9
A2
A1
0 VAC
2
3
MZ
7
W1-15p
6
5
8
9
X11
-NO3
-NO2
F3 /L
X1 / N
< J12- >
-NO1
J18
Stuurleiding
4
M22
J8
J17
1
MA
J1-G0 J12 /C1
Net / 230 VAC - 50Hz
PE L
R13
GND
Verwarmingselement of
ID3
NO3
R12
NO5
EM
C8 B6
NO10 ID9
M11
ID12
E9
ID14
xxxxx
BC4
GND
GND
NO6 ID4
C1
B5
R9
Y1
Ader nr. 8 J13-C4
VG A2(-) T1
Y4 J14-C7
C4 ID5
SPR
VG0 A1(+) L1
Y2 A2(-) T1
Y3 A1(+) L1
B8
12-pol.
C9 ID11
HK
HD
NC8 B7
12-pol.
Afb. 7.10: Aansluitschema voor de wandmontage-warmtepompmanager WPM 2006 plus (N1 verwarmingsregelaar) 4,0A Tr
NO11 ID10
4,0A Tr
NO12 ID13H
AE / EGS
C13
N
C12 ID13
ND
NO13 ID14H
Ver.1
NC12 IDC13
L
NC13
Ver.2
N10
Ven.
202 PUP
E10
7.3
Warmtepompmanager
7.4
7.5
Aansluiting van externe systeemcomponenten
Ingangen
Uitgangen
Aansluiting J2-B1
X3
J2-B2
X3
J2-B3
X3
J3-B5
X3
J6-B6
J6-GND
J6-B8 J5-ID1
Verklaring
Aansluiting
Buitenvoeler
N / PE
Terugloopvoeler
J13-NO4
N / PE
2. warmtebron
Warmwatervoeler
J13-NO5
N / PE
Verwarmings-circulatiepomp
Vertrekvoeler (vorstbeveiliging)
J13-NO6
N / PE
Warmwater-circulatiepomp
Voeler 2de verwarmingskring
J14-NO7
N / PE
Mengkraan open
J6-GND
Voeler 3de verwarmingskring
J15-NO8
N / PE
Mengkraan dicht
X2
Warmwaterthermostaat
J16-NO9
N / PE
Bijkomende circulatiepomp
J16-NO10
N / PE
Flensverwarming warm water
J5-ID2
X2
Zwembadthermostaat
J5-ID3
X2
Afsluiting elektriciteitsmaatschappij
J5-ID4
X2
Externe blokkering
J5-ID5
X2
J5-ID6
Primaire pomp / ventilator
N / PE
Verwarmings-circulatiepomp 2de verwarmingskring
Storing primaire pomp / ventilator
J17-NO12
N / PE
Mengkraan open 2de verwarmingskring
Storing compressor
J18-NO13
N / PE
Mengkraan dicht 2de verwarmingskring
Lagedruk-glycolwater
J4-Y2
X2
Storingsaanduiding op afstand
X2
J7-ID9
Verklaring
J12-NO3
X2
J16-NO11
J4-Y3
zwembad-circulatiepomp
AANWIJZING De afstands-storingsindicator en de zwembadpomp worden bij de WPM 2006 plus aangesloten m.b.v. de relaismodules RBG WPM, die als speciaal toebehoren verkrijgbaar zijn.
7.5
Technische gegevens van de warmtepompmanager
Netspanning
230 V AC 50 Hz
Spanningsbereik
195 tot 253 V AC
Vermogenopname
ca. 14 VA
Beschermingsgraad volgens EN 60529; protectieklasse volgens EN 60730
IP 20
Schakelvermogen van de uitgangen
max. 2 A (2 A) cos (ϕ) = 0,4 bij 230 V
Bedrijfstemperatuur
0 °C tot 35 °C
Opslagtemperatuur
-15 °C tot +60 °C
Gewicht
4100 g
Instelbereik party
Standaardtijd
Instelbereik vakantie
Temperatuur-meetbereiken
Instelbereiken verwarmingsregelaar
0 – 72 uur
Standaardtijd
0 – 150 dagen
Buitenwandtemperatuur
-20 °C tot +80 °C
Teruglooptemperatuur
-20 °C tot +80 °C
Vorstbeveiligingsvoeler (vertrektemperatuur)
-20 °C tot +80 °C
Grenstemperatuur vrijgave van de ketel
-20 °C tot +20 °C
Max. teruglooptemperatuur
+20 °C tot +70 °C
warmer/koeler
+5 °C tot +35 °C
Hysteresis/neutrale zone
+0,5 °C tot +5,0 °C
instelbereik Temperatuurverlaging / temperatuurverhoging
warmer/koeler
+5 °C tot +35 °C
instelbereik basistemperatuur warm water
Gew. temperatuur
+30 °C tot +55 °C
instelbereik heropwarming warm water
Gew. temperatuur
+30 °C tot +80 °C
Looptijd mengkraan
1-6 minuten
Instelbereik mengkraan
Naleving van de voorwaarden van elektriciteitsmaatschappijen
Algemeen Zelfadapterende ontdooiings-cyclustijd
Inschakelvertraging bij herstelling van de netspanning of opheffing van een EM-blokkeringstijd (10 s tot 200 s)
Bewaking en beveiliging van de koelkringloop volgens DIN 8901 en DIN EN 378
De compressors van de warmtepomp worden maximaal drie keer per uur ingeschakeld.
Herkenning van de telkens beste bedrijfsmodus, met zo groot mogelijk WP-aandeel
Uitschakelen van de warmtepomp op grond van EM-blokkeersignalen met de mogelijkheid, de 2de warmtebron in te schakelen.
www.dimplex.de
Vorstbeveiligingsfunctie Lagedrukpressostaat glycolwater om in de glycolwaterkring in te bouwen (toebehoren)
203
8
8 Integratie van de warmtepomp in het verwarmingssysteem 8.1
Hydraulische eisen
Bij de hydraulische integratie van een warmtepomp dient erop gelet te worden dat de warmtepomp voor een hoger rendement altijd alleen het werkelijk benodigde temperatuurniveau moet veroorzaken. Het doel is, om het door de warmtepomp veroorzaakte temperatuurniveau ongemengd naar het verwarmingssysteem te leiden.
AANWIJZING Een gemengde verwarmingskring is pas noodzakelijk wanneer twee verschillende temperatuurniveaus moeten worden voorzien, b.v. voor een vloer- en radiatorverwarming.
Om een vermenging van verschillende temperatuurniveaus te voorkomen, wordt gedurende een warmwater-aanvraag de verwarmingsmodus onderbroken en de warmtepomp werkt met de voor de warmwaterbereiding benodigde hogere vertrektemperatuur. De volgende fundamentele eisen moeten vervuld zijn: vorstvrijheid moet gewaarborgd zijn Hoofdstuk 8.2 op pag. 204
waarborging van het warmwaterdebiet Hoofdstuk 8.3 op pag. 204
de minimale looptijd moet gewaarborgd zijn Hoofdstuk 8.5 op pag. 210
8.2
vorstvrijheid moet gewaarborgd zijn
Voor warmtepompen, die buiten staan of met buitenlucht werken, moeten maatregelen genomen worden om bevriezen van het verwarmingswater bij stilstandtijden of storingen te vermijden. Wanneer het temperatuurniveau bij de vorstbeveiligingsvoeler (vertrekvoeler) van de warmtepomp beneden een bepaalde minimumwaarde daalt, worden de verwarmings- en bijkomende circulatiepompen automatisch geactiveerd om vorstvrijheid te waarborgen. Bij mono-energetische of bivalente installaties wordt in geval van warmtepomp-storingen de tweede warmtebron vrijgegeven.
gering is en het antivriesmiddel een nadelig effect op het rendement van de warmtepomp heeft. Warmtepompen, die aan vorst blootstaan, dienen met de hand geleegd te worden. Bij buitenbedrijfstelling van de warmtepomp of bij stroomuitval moet de installatie op drie plaatsen geleegd en zo nodig uitgeblazen worden.
OPGELET! Bij verwarmingsinstallaties met spertijden van de elektriciteitsmaatschappijen(EM) moet de voedingsleiding voor de warmtepompmanager onder permanente spanning (L/N/PE~230V, 50Hz) staan en moet derhalve vóór de hoofdschakelaar van de elektriciteitsmaatschappij resp. aan de huishoudingsstroom worden aangesloten. Bij warmtepompsystemen waar stroomuitval niet herkend kan worden (b.v. vakantiehuis), moet de verwarmingskring met een geschikte vorstbeveiliging worden gebruikt. In permanent bewoonde gebouwen wordt het gebruik van antivriesmiddelen in het verwarmingswater niet aanbevolen, omdat het vorstrisico door de regeling van de warmtepomp uitermate
8.3
Afb. 8.1: Schakelschema voor het installeren van warmtepompen bij kans op vorst
OPGELET! De hydraulische aansluiting dient zodanig uitgevoerd te worden dat de warmtepomp – en bijgevolg de geïntegreerde voelers – ook in geval van speciale installaties of bivalente werking altijd doorstroomd wordt.
Het vereiste temperatuurverschil kan op twee manieren bepaald worden: rekenkundige bepaling Hoofdstuk 8.3.1 op pag. 204 uitlezen van tabelwaarden afhankelijk van de warmtebrontemperatuurHoofdstuk 8.3.2 op pag. 205
Rekenkundige bepaling van het temperatuurverschil
Bepaling van het momentele verwarmingsvermogen van de warmtepomp uit de verwarmingscurves bij gemiddelde warmtebrontemperatuur. Berekening van het noodzakelijke verschil via het in de toestelgegevens vermelde minimale warmwaterdebiet.
204
Waarborging van het warmwaterdebiet
Om een storingsvrije werking van de warmtepomp te garanderen, moet het in de toestelgegevens aangegeven minimale warmwaterdebiet in alle bedrijfsmodi verzekerd zijn. De circulatiepomp dient zodanig gedimensioneerd te worden dat ook in geval van maximaal drukverlies in het systeem (bijna alle verwarmingskringlopen gesloten) het waterdebiet door de warmtepomp gewaarborgd is.
8.3.1
:DUPWHSRPS
AANWIJZING Tabelwaarden voor het noodzakelijke temperatuurverschil afhankelijk van de warmtebrontemperatuur zijn in Hoofdstuk 8.3.2 op pag. 205 te vinden.
Integratie van de warmtepomp in het verwarmingssysteem
8.3.3
Voorbeeld lucht/water-warmtepomp:
b.v. V = 1000 l/h = 1000 kg/h
verwarmingsvermogen 4WP = 10,9 kW bij A10/W35
Noodzakelijk verschil:
Spec. warmtecapaciteit van water: 1,163 Wh/kg K Minimaal noodzakelijk warmwaterdebiet:
8.3.2
Temperatuurverschil afhankelijk van de warmtebrontemperatuur
Het verwarmingsvermogen van de warmtepomp is afhankelijk van de warmtebrontemperatuur. Vooral bij buitenlucht als warmtebron is het door de warmtepomp opgeleverde verwarmingsvermogen in hoge mate afhankelijk van de momentele warmtebrontemperatuur. Het maximale temperatuurverschil afhankelijk van de warmtebrontemperatuur is in de volgende tabellen te vinden.
Lucht/water-warmtepomp Warmtebrontemperatuur van tot
Max. temperatuurverschil tussen verwarmingsvertrek en -terugloop 1 compressor 2 compressors
-20 °C
-15 °C
4K
2
-14 °C
-10 °C
5K
2,5
-9 °C
-5 °C
6K
3
-4 °C
0° C
7K
3,5
1 °C
5 °C
8K
4 4,5
Grond/water-warmtepomp Warmtebrontemperatuur van tot
Max. temperatuurverschil tussen verwarmingsvertrek en -terugloop
-5° C
0 °C
10K
1 °C
5 °C
11K 12K
6 °C
9 °C
10 °C
14 °C
13K
15 °C
20 °C
14K
21 °C
25 °C
15K
Tab. 8.2: Warmtebron: grond, werking met 1 compressor
Water/water-warmtepomp Warmtebrontemperatuur van tot
Max. temperatuurverschil tussen verwarmingsvertrek en -terugloop
6 °C
10 °C
9K
11 °C
15 °C
10K
5
7° C
12 °C
10K
16 °C
20 °C
11K
5,5
13 °C
18 °C
11K
21 °C
25 °C
12K
6
19 °C
25 °C
12K
26 °C
30 °C
13K
6,5
31 °C
35 °C
14K
7
Tab. 8.3: Warmtebron: grondwater, werking met 1 compressor
Tab. 8.1: Buitenlucht als warmtebron (temperatuur afleesbaar op de warmtepompmanager!), werking met 1 compressor
8.3.3
Overstroomventiel
Bij installaties met een verwarmingskring en gelijkmatige volumestromen in de verbruikerkring kan m.b.v. de verwarmings-circulatiepomp de hoofdkring (M13), de warmtepomp en het verwarmingssysteem doorstroomd worden (zie Afb. 8.26 op pag. 223). Bij gebruik van ruimtetemperatuurregelaars leiden de radiatorresp. thermostaatventielen tot veranderlijke volumestromen in de verbruikerkring. Een overstroomventiel dat in de verwarmingsbypass achter de ongeregelde verwarmingspomp hoofdkring (M13) is ingebouwd, moet deze veranderingen van de volumestroom compenseren. Zodra het drukverlies in de verbruikerkring stijgt (b.v. door sluitende ventielen), loopt een gedeelte van de volumestroom via de verwarmingsbypass en zorgt zo voor het minimale warmwaterdebiet door de warmtepomp.
Het overstroomventiel moet zo ver worden geopend, dat bij de actuele warmtebrontemperatuur het in Hoofdstuk 8.3.2 op pag. 205 aangegeven maximale temperatuurverschil tussen verwarmingsvertrek en -terugloop ontstaat. Het temperatuurverschil moet zo dicht mogelijk bij de warmtepomp worden gemeten.
AANWIJZING Door een te ver gesloten overstroomventiel kan het minimale warmwaterdebiet door de warmtepomp niet gewaarborgd worden. Een te ver geopend overstroomventiel kan ertoe leiden dat enkele verwarmingskringen niet meer voldoende doorstroomd worden.
AANWIJZING Elektronisch geregelde circulatiepompen, die bij stijgend drukverlies de volumestroom doen dalen, mogen niet in combinatie met een overstroomventiel toegepast worden.
Instelling overstroomventiel Sluit alle verwarmingskringen, die ook bij een werkende installatie afhankelijk van het gebruik gesloten kunnen zijn, zodat het waterdebiet in deze bedrijfsstand zo ongunstig mogelijk is. Dit zijn doorgaans de verwarmingskringen in de ruimten aan de zuid- en westkant. Er moet minimaal één verwarmingskring geopend blijven (b.v. bad).
www.dimplex.de
205
8.3.4
8.3.4
Differentiedrukloze verdeler
Door het hydraulisch ontkoppelen van de generatorkring en de verbruikerkring kan het minimale warmwaterdebiet door de warmtepomp in alle bedrijfsmodi gewaarborgd worden (zie Afb. 8.27 op pag. 223). Het is raadzaam om een differentiedrukloze verdeler te monteren bij: verwarmingssystemen met radiators verwarmingssystemen met meerdere verwarmingskringen onbekende drukverliezen in de verbruikerkring (b.v. in bestaande gebouwen)
8.3.5
Door de verwarmings-circulatiepomp hoofdkring (M13) is het minimale warmwaterdebiet van de warmtepomp in alle bedrijfsmodi verzekerd zonder dat handmatige instellingen noodzakelijk zijn. Verschillende volumestromen in de generator- en verbruikerkring worden via de differentiedrukloze verdeler gecompenseerd. De differentiedrukloze verdeler dient dezelfde diameter als verwarmingsvertrek en -terugloop te hebben.
AANWIJZING Wanneer de volumestroom in de verbruikerkring hoger is dan in de generatorkring, wordt de maximale vertrektemperatuur van de warmtepomp in de verwarmingskringen niet meer bereikt.
Dubbele differentiedrukloze verdeler
De dubbele differentiedrukloze verdeler is voor de warmtepomp een zinvol alternatief voor de parallelle buffer, omdat deze over dezelfde functies beschikt zonder compromissen te sluiten wat betreft het rendement. De hydraulische ontkoppeling gebeurt m.b.v. twee differentiedrukloze verdelers, die telkens van een terugslagklep voorzien zijn (zie Afb. 8.28 op pag. 224).
beveiliging van de warmtepomp tegen te hoge temperaturen bij voeding van energie uit andere bronnen in het series-bufferopslagvat
Voordelen van de dubbele differentiedrukloze verdeler:
onderbreking van de verwarmingsmodus voor warmwaterof zwembadverwarming, zodat de warmtepomp altijd met het minimaal mogelijke temperatuurniveau kan lopen.
hydraulische ontkoppeling van generator- en verbruikerkring circulatiepompwerking (M16) in de generatorkring alleen gedurende werking van de compressor in de verwarmingsmodus, om onnodige looptijden te voorkomen mogelijkheid van gemeenschappelijk gebruik van het seriesbufferopslagvat door de warmtepomp en bijkomende warmtebron
8.4
AANWIJZING de hydraulische installatie met een dubbele differentiedrukloze verdeler biedt maximale flexibiliteit, bedrijfszekerheid en efficiëntie.
Verdeelsysteem warm water
Het verdeelsysteem warm water bestaat uit op elkaar afgestemde individuele componenten, die al naargelang behoefte op verschillende manieren gecombineerd kunnen worden. Bij de planning moet rekening gehouden worden met het maximaal toegelaten verwarmingswaterdebiet van elke component.
Aansluiting van het bufferopslagvat en vrijwaring van de uitlaatcapaciteit van het verwarmingswater Compacte verdeler KPV 25 (aanbevolen tot 1,3m3/h) Expansiemodule voor de differentiedrukloze verdeler EB KPV (aanbevolen tot 2,0m3/h) Dubbele differentiedrukloze verdeler DDV 32 (aanbevolen tot 2,5m3/h)
Modules voor verdeelsysteem verwarming Module ongemengde verwarmingskring WWM 25 (aanbevolen tot 2,5m3/h) Module gemengde verwarmingskring MMH 25 (aanbevolen tot 2,0m3/h) Verdeelbalk voor aansluiting van twee verwarmingskringen VTB 25 (aanbevolen tot 2,5m3/h)
Modules voor verdeelsysteem warmwaterverwarming Warmwatermodule WWM 25 (aanbevolen tot 2,5m3/h) Verdeelbalk voor aansluiting van KPV 25 en WWM 25 VTB 25 (aanbevolen tot 2,5m3/h)
206
waarborging van de minimale compressorlooptijden en van ontdooiing in alle situaties tijdens de werking door volledige doorstroming van het series-bufferopslagvat
Expansiemodules voor het verdeelsysteem Mengkraanmodule voor bivalente installaties MMB 25 (aanbevolen tot 2,0m3/h) Zonnestation - warmwater SST 25
AANWIJZING In de aansluitschema's in Hoofdstuk 8.12 op pag. 217 zijn de componenten van het verdeelsysteem warmwaterverwarming met gestippelde lijnen weergegeven.
Integratie van de warmtepomp in het verwarmingssysteem
ongemengde verwarmingskring
8.4.1
gemengde verwarmingskring
Warmwaterbereiding
Bufferopslagvat
Verwarmingsketel
Afb. 8.2: Combinatiemogelijkheden voor verdeelsysteem warmwaterverwarming
8.4.1
Compacte verdeler KPV 25
De compacte verdeler fungeert als interface tussen warmtepomp, verwarmings-verdeelsysteem, bufferopslag en evt. ook warmwateropslagvat.
1
In plaats van vele individuele componenten wordt hier een compact systeem gebruikt om de installatie te vereenvoudigen.
2
Overstroomventiel
3
Aansluitingen bufferopslagvat 1” binnendraad
4
Aansluitingen warmtepomp 1” binnendraad
5
Aansluitingen verwarming 1” binnendraad
6
Aansluiting expansievat ¾” buitendraad
7
Aansluiting voor warmwaterverwarming 1” buitendraad
8
Dompelhuls voor terugloopvoeler incl. kunststof zekering
9
Veiligheidsklep ¾” binnendraad
AANWIJZING
Het is aan te bevelen om voor verwarmingsinstallaties met vloer- of wandverwarming en een warmwaterdebiet tot max. 1,3 m3/h de compacte verdeler KPV 25 met overstroomventiel te gebruiken.
www.dimplex.de
Plaatsing van de verwarmings-circulatiepomp (niet bijgeleverd)
10
Afsluitkranen
11
Afsluitkraan met terugslagklep
12
Thermometer
13
Schaalisolatie
207
8.4.2
Dompelverwarmingselement Bufferopslagvat
KPV 25
WWM 25 Dompelverwarmingselement
VTB 25 Expansievat
Waterverwarmer
Warmetepomp
Afb. 8.3: Compacte verdelerKPV 25 met verdeelbalk VTB 25 en warmwatermodule WWM 25
Afb. 8.4: Integratie van de compacte verdeler voor verwarmingsmodus en warmwaterbereiding
0,50 0,45
Drukverlies in [bar]
0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0,00 0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
Volumestroom in [l/h]
Afb. 8.5: Drukverlies KPV 25 afhankelijk van de volumestroom
8.4.2
Compacte verdeler KPV 25 met expansiemodule EB KPV
Door combinatie met de expansiemodule EB KPV wordt de compacte verdeler KPV 25 een differentiedrukloze verdeler. Generator- en verbruikerkring worden hydraulisch van elkaar losgekoppeld en verkrijgen elk een circulatiepomp.
AANWIJZING Het is aan te bevelen om voor warmtepompen met een warmwaterdebiet tot max. 2,0 m3/h de compacte verdeler KPV 25 met de expansiemodule EB KPV te gebruiken.
208
3,00
3,50
Integratie van de warmtepomp in het verwarmingssysteem
8.4.3
8.4.3
Dubbele differentiedrukloze verdeler DDV 32
De compacte verdeler fungeert als interface tussen warmtepomp, verwarmings-verdeelsysteem, bufferopslag en evt. ook warmwateropslagvat.
RQJHPHQJGH YHUZDUPLQJVNULQJ
JHPHQJGH YHUZDUPLQJVNULQJ
In plaats van vele individuele componenten wordt hier een compact systeem gebruikt om de installatie te vereenvoudigen.
AANWIJZING Het is aan te bevelen om voor warmtepompen met een warmwaterdebiet tot max. 2,5 m3/h de dubbele differentiedrukloze verdeler DDV 32 te gebruiken.
1
Aansluitingen verwarming 1 1/2" binnendraad
2
Aansluitingen warmtepomp 1 1/4" buitendraad
3
Bijkomende circulatiepomp/ verwarmings-circulatiepomp hoofdkring 1 1/4" buitendraad
4
Aansluitingen bufferopslagvat 1 1/4" binnendraad
5
Aansluitingen waterverwarmer 1 1/4" buitendraad
6
Afsluitkraan
6.1
Afsluitkraan met terugslagklep
7
Manometer
8
Veiligheidsklep 3/4" binnendraad
9
T-stuk voor montage van het expansievat
10
Terugslagklep
11
Dompelhuls voor terugloopvoeler
%XIIHURSVODJYDW
:DWHUYHUZDUPHU
:DUPHWHSRPS
Afb. 8.7: Integratie van de dubbele differentiedrukloze verdeler voor verwarmingsmodus en warmwaterbereiding
12
Isolering
13
Dubbele nippel 1 1/4"
Afb. 8.6: Dubbele differentiedrukloze verdeler DDV 32 voor het aansluiten van een gemengde verwarmingskring, externe hulpverwarming en optionele warmwaterbereiding.
2SODDGNULQJYLDGHZDUPWHSRPSYRRUKHWGLPHQVLRQHUHQ YDQGHYHUZDUPLQJVFLUFXODWLHSRPSKRRIGNULQJ
'UXNYHUOLHVLQ>EDU@
2QWODGLQJVNULQJYRRUKHWGLPHQVLRQHUHQ YDQGHYHUZDUPLQJVFLUFXODWLHSRPSLQKHWYHUGHHOV\VWHHP
*HPHHQVFKDSSHOLMNHZHUNLQJ YDQGHYHUZDUPLQJVFLUFXODWLHSRPSHQKRRIGNULQJHQYHUGHHOV\VWHHP
9ROXPHVWURRPLQ>OK@
Afb. 8.8: Drukverliesdiagram volumestroom DDV 32
www.dimplex.de
209
8.5
8.5
Bufferopslagvat
Voor warmtepomp-verwarmingssystemen wordt een series-bufferopslagvat aanbevolen, om in alle bedrijfsmodi de minimale looptijd van de warmtepomp van 6 minuten te waarborgen. Bij lucht/water-warmtepompen met ontdooiing door omkering van de kringloop wordt de ondooiingsenergie aan het verwarmingssysteem onttrokken. Om de ontdooiing bij lucht/waterwarmtepompen te verzekeren, dient een series-bufferopslagvat in het vertrek geïnstalleerd te zijn, waar in het geval van monoenergetische installaties het dompelverwarmingselement is ingeschroefd.
AANWIJZING Bij het inbedrijfstellen van lucht/water-warmtepompen moet het verwarmingswater naar de onderste gebruiksgrens van minstens 18°C voorverwarmd worden om de ontdooiing te waarborgen.
OPGELET! Indien een elektrisch verwarmingselement in een bufferopslagvat ingebouwd wordt, moet deze als warmtebron conform DIN EN 12828 beveiligd zijn en van een niet afsluitbaar expansievat en een typegeteste veiligheidsklep worden voorzien. Bij grond/water-warmtepompen en water/water-warmtepompen kan het bufferopslagvat in het vertrek, of in het geval van monovalente werking ook in de terugloop gemonteerd worden.
overbruggen van spertijden gebruikt (zie Hoofdstuk 8.5.3 op pag. 210). Bij gebouwen met een zware constructie of algemeen bij toepassing van vloer- of wandverwarmingen worden door de traagheid van het verwarmingssysteem evt. spertijden gecompenseerd. Met behulp van tijdfuncties in de warmtepompmanager kan door een geprogrammeerde verhoging vóór vaste uitschakeltijden de spertijd gecompenseerd worden.
AANWIJZING Het aanbevolen volume van het series-bufferopslagvat is ca. 10 % van het warmwaterdebiet van de warmtepomp per uur. Bij warmtepompen met twee vermogensniveaus is een volume van ca. 8% voldoende, maar dient niet meer dan 30 % van het warmwaterdebiet per uur te bedragen. Overgedimensioneerde bufferopslagvaten leiden tot langere compressorlooptijden. Bij warmtepompen met twee vermogensniveaus kan dit ten gevolge hebben dat de niet benodigde tweede compressor ingeschakeld wordt.
OPGELET! Bufferopslagvaten zijn niet geëmailleerd en mogen daarom in geen geval voor verwarmen van sanitair water gebruikt worden. Het opslagvat dient vorstvrij binnen de thermische envelop van het gebouw te worden geplaatst.
Series-bufferopslagvaten werken met het door het verwarmingssysteem benodigde temperatuurniveau en worden niet voor het
8.5.1
Verwarmingssystemen met kamerregeling
De kamerregeling maakt het mogelijk om de gewenste ruimtetemperatuur aan te passen, zonder de instellingen van de warmtepompmanager te veranderen. Wanneer de ruimtetemperatuur boven de op de ruimtetemperatuurregelaar ingestelde normwaarde klimt, sluiten de servomotoren het systeem af, zodat de oververwarmde ruimtes niet meer door het verwarmingswater doorstroomd worden. Indien door het afsluiten van enkele verwarmingskringlopen de volumestroom verlaagd wordt, loopt een deel van het warmwaterdebiet via het overstroomventiel of de differentiedrukloze verdeler. Hierdoor stijgt de teruglooptemperatuur en de warmtepomp wordt uitgeschakeld. Bij installaties zonder series-bufferopslagvaten vindt de uitschakeling plaats, voordat alle ruimtes voldoende doorstroomd zijn.
8.5.2
AANWIJZING Door een series-bufferopslagvat wordt het gecirculeerde volume verwarmingswater verhoogd en hierdoor de bedrijfszekerheid verzekerd ook wanneer maar enkele ruimtes warmte aanvragen.
AANWIJZING Indien van een kamerregeling in het woonbereik wordt afgezien, wordt binnen de thermische envelop van het gebouw nagenoeg één temperatuurniveau geregeld. De verwarming van enkele ruimtes op een hoger temperatuurniveau (b.v. badkamer) kan gedeeltelijk door een hydraulische afstemming bereikt worden.
Bufferopslagvaten ter overbrugging van spertijden
Bij gebruik van warmtepompen in gebouwen met een lichte constructiewijze (geringe warmtecapaciteit) en in combinatie met radiators is een bijkomend bufferopslagvat met tweede warmtebron als constant geregelde bufferopslag aanbevolen. In combinatie met het speciale programma tweede warmtebron (warmtepompmanager) wordt het bufferopslagvat indien nodig verwarmd. De mengkraanbesturing wordt geactiveerd, wanneer
210
Bij installaties met bufferopslagvaten stijgt de teruglooptemperatuur met een vertraging, omdat eerst het opslagvat doorlopen moet worden. Indien de opslag in series geschakeld is, wordt hierdoor geen hogere systeemtemperatuur bereikt. Uit het grotere omlopende volume verwarmingswater resulteren langere looptijden en een hoger rendement op jaarbasis gerekend (jaarlijkse vermogencoëfficiënt).
Verwarmingssystemen zonder kamerregeling
Bij systemen zonder kamerregeling is een bufferopslagvat in het geval van grond/water-warmtepompen en water/waterwarmtepompen niet noodzakelijk, indien de enkele verwarmingskringlopen voldoende groot gedimensioneerd zijn, zodat de minimale compressorlooptijd van ca. 6 minuten ook gedurende de overgangstijd en bij lage warmtebehoefte gewaarborgd is.
8.5.3
Wegens de voorwaarde van de elektriciteitsmaatschappij, dat de warmtepomp maar drie keer per uur ingeschakeld mag worden, kan de warmtepomp niet weer aanlopen.
tijdens een spertijd een aanvraag naar de tweede warmtebron gestuurd wordt. De instelling op het elektrische verwarmingselement dient ca. 80 tot 90°C te bedragen.
Integratie van de warmtepomp in het verwarmingssysteem
8.5.3
%XIIHU RSVODJYDW
Afb. 8.9: Verwarming met constant geregelde bufferopslag
Afmetingen en gewichten
Eenheid
PSW 100
PSP 100E
PSP 140E
PSW 200
PSW 500
l
100
100
140
200
500
Diameter
mm
512
Hoogte
mm
850
Nominale inhoud
550
600
600
700
1300
1950
Breedte
mm
650
750
Diepte
mm
653
850
Warmwater-terugloop
Inch
1" binnendraad
1¼" buitendraad
1" buitendraad
1¼" binnendraad
2 x 2½"
Warmwatervertrek
Inch
1" binnendraad
1¼" buitendraad
1" buitendraad
1¼" binnendraad
2 x 2½"
Toegestane werkoverdruk
bar
3
3
3
3
3
Maximale opslagtemperatuur
°C
95
95
95
95
95
4
3
3
Standvoeten (instelbaar)
Stuks
Inzetstukken voor verwarmingselement 1 ½" binnendraad
Aantal
2
1
2
3
3
Max. verwarmingsvermogen per verwarmingselement
kW
4,5
7,5
9
6
7,5
kWh / 24h
1,8
1,8
1,5
2,1
3,2
kg
55
54
72
60
115
Flens DN 180 Warmteverlies 1 Gewicht
Aantal
1
1. Ruimtetemperatuur 20°C; opslagtemperatuur 65°C
Tab. 8.4: Technische gegevens bufferopslagvat
9HUORRSVRN³ò³ /XFKWYHQWLHO $IGHNNLQJRSVODJYDW
7\SHSODDWMH ,QVWDOODWLHDDQZLM]LQJ 3RVLWLHYROJHQVGHZHQVHQYDQGHNODQW 8LWYRHULQJWDOLJ
6WRSò PHW2ULQJ
)ROLHRPPDQWHOLQJ
Afb. 8.10: Afmetingen van het standbufferopslagvat PSW 100 (zie ook tabel 8.4 op pag. 211)
www.dimplex.de
211
8.5.3
)URQWSODDW
7\SHSODDWMH
.DEHOGRRUYRHU
Afb. 8.11: Afmetingen van het onderbouw-bufferopslagvat PSP 100E voor de compacte grondwarmtepomp (zie ook tabel 8.4 op pag. 211)
.RXGZDWHU
:DUPZDWHU
5S
%RGHPUDLO_[_ 6WDQGYRHWHQ
Afb. 8.12: Afmetingen van het onderbouw-bufferopslagvat PSP 140E voor binnen geplaatste lucht/water-warmtepompen (zie ook tabel 8.4 op pag. 211)
$IGHNNLQJRSVODJYDW
9HUORRSVRNò /XFKWYHQWLHO
9HUORRSVRN /XFKWYHQWLHO $IGHNNLQJRSVODJYDW
,QVWDOODWLH DDQZLM]LQJ
7\SHSODDWMH
9HUZDUPLQJV ZDWHULQODDW
9HUZDUPLQJV ZDWHULQODDW
(OYHUZDUPLQJV HOHPHQW
(OYHUZDUPLQJV HOHPHQW
(OYHUZDUPLQJV HOHPHQW
(OYHUZDUPLQJV HOHPHQW
(OYHUZDUPLQJV HOHPHQW
9HUZDUPLQJV ZDWHUXLWODDW
9HUZDUPLQJV ZDWHUXLWODDW
,QVWDOODWLHDDQZLM]LQJ
7\SHSODDWMH
%OLQGHIOHQV 'LFKWLQJ ,VROHULQJ )OHQVDIGHNNLQJ
Afb. 8.13: Afmetingen 200l en 500l bufferopslagvat (zie ook tabel 8.4 op pag. 211)
212
Integratie van de warmtepomp in het verwarmingssysteem
8.5.4
Expansievat / veiligheidsklep in de warmtepompkringloop
Door de verhitting (uitzetting van het verwarmingswater) in de warmtepompkringloop stijgt de druk, die door een expansievat gecompenseerd moet worden. Het expansievat wordt afhankelijk van het warmwatervolume en de maximale systeemtemperaturen gedimensioneerd. Bij het opvullen of door verhitting kan er in het verwarmingssysteem ontoelaatbaar hoge druk optreden, die via een veiligheidsklep conform EN 12828 afgeleid moet worden.
8.5.5
AANWIJZING Door vuil kan het volledige sluiten belemmerd zijn. Dit kan b.v. bij de warmwater- en zwembadverwarming door bijmengen van koud verwarmingswater tot onvoldoende hoge warmwater- en zwembadtemperatuur leiden.
AANWIJZING Bij gebruik van een mengkraan in de verwarmingskring van de vloerverwarming of bij bivalent-regeneratieve werking wordt de mengkraan gesloten wanneer de temperatuur te hoog oploopt. Een veiligheids-temperatuurbewaker voorkomt verhoogde systeemtemperaturen door traagheid van de mengkraan of bij uitval daarvan.
Beperking van de vertrektemperatuur door mengkraan-eindschakeling
Bij volle ketelprestatie en maximale keteltemperatuur wordt de mengkraan maar zo ver geopend dat de maximale vertrektemperatuur niet boven ca. 55 °C klimt. Een verder mengkraan-opencommando wordt door het vastzetten van de vrije mengkraaneindschakelaar in deze positie voorkomen.
8.6.2
Het expansievat en/of de veiligheidsklep in de ketelkringloop is zonder effect bij een vast sluitende mengkraan. Om deze reden is voor elke warmtebron telkens één veiligheidsklep en één expansievat noodzakelijk. Dit wordt voor het gehele systeemvolume (warmtepomp, opslag, radiator, buisleidingen, ketel) gedimensioneerd.
Beperking van de vertrektemperatuur bij vloerverwarming
Een groot aantal vloerverwarmingsbuizen en cementdekvloeren mag niet met meer dan 55 °C verhit worden. Om dit te waarborgen, moet er bij bivalente werking van de installatie resp. bij externe voeding van het bufferopslagvat voor een beperking van de maximale vertrektemperatuur gezorgd worden.
8.6.1
Bivalente installaties
Terugslagklep
Indien er in een waterkringloop meer dan één circulatiepomp voorhanden is, moet iedere pompmodule van een terugslagklep voorzien zijn om menging met andere verwarmingskringen te verhinderen. Let erop dat de terugslagkleppen dicht afsluiten en bij doorstroming geen geluid veroorzaken.
8.6
8.7.1
Wij raden aan om een mengkraanmotor met eindschakelaar te installeren, zodat de aandrijving elektrisch uitgeschakeld kan worden.
Beperking van de vertrektemperatuur door mengkraan-bypass
Bij volle ketelprestatie, maximale keteltemperatuur en volledig geopende mengkraan wordt de bypass zo ver geopend dat de maximale vertrektemperatuur niet overschreden wordt. Zo wordt de vertrektemperatuur beperkt. Het regelventiel dient tegen onbedoeld verzetten beveiligd te worden.
QDDUGHZDUPWHSRPS
Een mengkraan met interne bypass is aan te raden. Deze beperking van de vertrektemperatuur is vooral voor vloerverwarmingen geschikt. Afb. 8.14: Bypass-schakeling ter verzekering van de maximale vertrektemperatuur
8.7
Mengkraan
De mengkraan staat bij uitsluitende warmtepompwerking op „dicht” (voor de ketel) en voert het warme vertrekwater aan de ketel voorbij. Hierdoor worden stilstandsverliezen voorkomen. De mengkraan wordt overeenkomstig de ketelprestatie en het warmwaterdebiet gedimensioneerd.
8.7.1
De mengkraanmotor moet een looptijd tussen 1 en 6 minuten hebben. De warmtepompmanager, die de mengkraan bestuurt, kan op deze looptijd afgesteld worden. Mengkranen met een looptijd tussen 2 en 4 minuten zijn aanbevolen.
Vierwegmengkraan
De vierwegmengkraan is over het algemeen noodzakelijk voor olieketels met vaste temperatuurregeling. Deze mogen niet met temperaturen beneden 70 °C (evt. 60 °C) werken. De mengkraan mengt de keteltemperatuur naar de momenteel vereiste vertrektemperatuur. Door een injectie-effect houdt hij een - in tegengestelde richting van het verwarmingssysteem lopende - ke-
www.dimplex.de
telkringloop in stand, zodat naar de ketel teruglopend verwarmingswater altijd heet genoeg is om een onderschreiding van het dauwpunt in de verwarmingsketel te vermijden (verhoging van de teruglooptemperatuur).
213
8.7.2
8.7.2
Driewegmengkraan
De driewegmengkraan wordt toegepast voor de regeling van enkele verwarmingskringlopen en voor lagetemperatuur- resp. HRketels met branderregeling (b.v. „glijdende verwarmingsketel”). Deze verwarmingsketels mogen met koud terugloopwater door-
8.7.3
stroomd worden. De driewegmengkraan dient daarom als omschakelventiel. Hij is gedurende uitsluitende warmtepompwerking helemaal gesloten (voorkomt stilstandverliezen) en bij ketelwerking volledig geopend.
Drieweg-magneetventiel (omschakelventiel)
Hiervan raden wij af, omdat het in deze functie niet betrouwbaar werkt en schakelgeluid op het verwarmingssysteem overgedragen kan worden.
8.8
Vuil in de verwarmingsinstallatie
Bij montage van een warmtepomp in bestaande of nieuw geïnstalleerde verwarmingsinstallaties moet het systeem gespoeld worden, om afzettingen en zwevende stoffen te verwijderen. Hierdoor kan de warmteoverdracht van de radiators verlaagd, de doorstroming belemmerd of de condensor van de warmtepomp verstopt raken. Zeer sterke belemmering kan een veiligheids-uitschakeling van de warmtepomp ten gevolge hebben. Door het binnendringen van zuurstof in het verwarmingswater ontstaan er oxidatieproducten (roest). Bovendien komt vaak verontreiniging van het verwarmingswater door resten van organische smeeren afdichtingsmiddelen voor. Beide oorzaken kunnen enkel of samen ertoe leiden dat het prestatievermogen van de condensor van de warmtepomp verminderd wordt. In dergelijke gevallen moet de condensor gereinigd worden. De reinigingsmiddelen moeten vanwege hun zuurgehalte voorzichtig gebruikt worden. Let op de voorschriften van de wettelijke ongevallenverzekering. In geval van twijfel moet met de fabrikanten van de chemicaliën worden overlegd!
8.9 8.9.1
Alvorens het verwarmingssysteem te spoelen, moet het van de warmtepomp losgekoppeld worden. Hiervoor moeten afsluitventielen in het vertrek en de terugloop geïnstalleerd zijn, zodat er geen verwarmingswater uitlopen kan. Het spoelen gebeurt direct bij de wateraansluitingen van de warmtepomp. Bij verwarmingsinstallaties met componenten van staal (b.v. buizen, buffervaten, ketels, verdelers enz.) bestaat altijd het risico van corrosie door een overschot aan zuurstof. Deze zuurstof komt via ventielen, circulatiepompen of kunststof buizen in het verwarmingssysteem terecht.
AANWIJZING Wij raden daarom aan, diffusie-open verwarmingssystemen van een elektrofysische corrosiebeveiliging te voorzien. Volgens de huidige stand van kennis is hiervoor een ELYSATOR-systeem erg geschikt.
Integratie van bijkomende warmtebronnen Constant geregelde ketel (mengkraan-regeling)
Bij dit soort ketels wordt het ketelwater bij een vrijgave van de warmtepompmanager altijd op een vaste temperatuur (bijv. 70 °C) verwarmd. De ingestelde temperatuur moet zo hoog ingesteld worden, dat ook de warmwaterbereiding naargelang behoefte m.b.v. de ketel plaatsvinden kan. Voor de regeling van de mengkraan zorgt de warmtepompmanager, die desgewenst de ketel aanvraagt en zoveel ketelwater erbij mengt, dat de gewenste terugloop- c.q. warmwatertemperatuur bereikt wordt. De ketel wordt via de uitgang 2de warmtebron van de warmtepompmanager aangevraagd en de werkwijze van de 2de warmtebron moet op „constant” gecodeerd worden.
AANWIJZING Bij activering van het speciale programma 2de warmtebron wordt de ketel na een aanvraag tenminste 30 uur lang op werktemperatuur gehouden om corrosie door korte looptijden te voorkomen.
214
OPGELET! Ter voorkoming van gevolgschade in het verwarmingssysteem moet na de reiniging beslist met geschikte middelen geneutraliseerd worden.
Integratie van de warmtepomp in het verwarmingssysteem
8.9.2
Drijvend geregelde ketel (brander-regeling)
In tegenstelling tot een constant geregelde ketel levert de drijvend geregelde ketel direct de met de buitentemperatuur overeenkomstige verwarmingswater-temperatuur. Het drieweg-omschakelventiel heeft geen regelfunctie; de enige opgave is het doorvoeren van verwarmingswater, al naar werkwijze, voorbij aan de ketelkringloop of door de ketel heen. Bij uitsluitende warmtepompwerking wordt het verwarmingswater langs de ketel geleid, om verlies door van de ketel afgegeven warmte te voorkomen. Bij bivalente systemen is geen brander-regeling noodzakelijk, omdat deze sturing door de warmtepompmanager overgenomen worden kan. Indien er reeds een weergeregelde branderregeling bestaat, moet de spanningsvoorziening naar de brander-regeling bij uitsluitende warmtepompwerking verbroken zijn. Hiertoe dient de besturing van de ketel aan uitgang 2de warmtebron van de warmtepompmanager aangesloten te worden en de werkwijze van de 2de warmtebron op „drijvend” gecodeerd te worden. De karakteristiek van de brander-regeling wordt overeenkomstig met de warmtepompmanager ingesteld.
8.9.3
8.10
AANWIJZING Bij bivalente installaties kan er geen bijkomend dompelverwarmingselement als hulpverwarming (E10.1) bestuurd worden. 9HUWUHNYHUZDUPLQJ 111 YDQZDUPWHSRPS '.
Afb. 8.15: Schakelschema voor drijvend geregelde ketel
Regeneratieve warmtebron
Voor de integratie van regeneratieve warmtebronnen zoals een ketel voor vaste brandstoffen of thermische zonne-energiesystemen, stelt de warmtepompmanager een eigen bedrijfsmodus ter beschikking. In de voorconfiguratie kan de zogenoemde bedrijfsmodus „Bivalent- regeneratief” gekozen worden. In deze bedrijfsmodus gedraagt het warmtepomp-verwarmingssysteem zich als een mono-energetisch systeem, bij regeneratieve warmtegeneratie wordt de warmtepomp automatisch geblokkeerd en de regeneratief verwekte warmte wordt het verwarmingssysteem bijgemengd. De mengkraan-uitgangen van de bivalentiemengkraan (M21) zijn actief. Bij voldoende hoge temperatuur in de regeneratieve waterverwarmer wordt de warmtepomp ook tijdens een warmwaterbereiding of zwembadaanvraag geblokkeerd.
Bij warmtepompen zonder vertrekvoeler (R9) moet deze toegerust worden. Bij reversibele warmtepompen en bij warmtepompverwarmingssystemen met een 3deverwarmingskringloop kan „Bivalent regeneratief” niet gekozen worden, omdat de voeler (R13) al in gebruik is.
7
G
7
1% 5
0
111 00$0= (
X Afb. 8.16: Schakelschema voor verwarmingsmodus met ketel voor vaste brandstoffen
8.10 Zwembadwater-verwarming De integratie van de zwembadwater-verwarming gebeurt parallel met de verwarmings- en warmwaterpomp. De verwarming van het zwembadwater wordt via een zwembadwarmtewisselaar bewerkstelligd (hydraulische installatie zie Afb. 8.41 op pag. 233). A B C D M19 RBG
zijn voor de keuze van belang. Bovendien moet bij de dimensionering rekening gehouden worden met de gewenste temperatuur van het zwembadwater (b.v. 27 °C) en het debiet aan de zwembadzijde.
Filter Filterpomp Zwembadregelaar (thermostaat) Tijdklok Zwembadpomp Relaismodule
Het is raadzaam om de zwembadverwarming met een tijdklok te sturen. De zwembadaanvraag mag alleen naar de warmtepompmanager doorgestuurd worden, indien gewaarborgd is dat de zwembadpomp (M19) werkt en de filterpomp ingeschakeld is. Het overbrengingsvermogen van de warmtewisselaar moet afgestemd zijn op de bijzonderheden van de warmtepomp, b.v. max. vertrektemperaturen van 55 °C en het minimale warmwaterdebiet van de warmtepomp. Niet alleen het nominale vermogen, maar de constructiewijze, het debiet door de warmtewisselaar en de thermostaatinstelling
www.dimplex.de
215
8.11
6:7 ,' '
&
$
1 0
7 % 5%* .
.
/&
1
7 0
:PD[
Afb. 8.17: Integratieschema voor zwembadwater-verwarming met warmtepompen
8.11 Constant geregelde opslaginhoud Voor het regelen van bufferopslagvaten met een groot volume, die met een constante temperatuur opgeladen worden, is een regeling met twee bufferthermostaten en een veiligheidsschakelaar (2 contacten) vereist.
AANWIJZING De weergegeven schakeling verzekert de volle oplading van het bufferopslagvat en voorkomt bijgevolg synchronisatie van de warmtepomp. /
1 1 ,'635
% 7! %XIIHURSVODJYDW $ $
% 7!
Afb. 8.18: Regeling voor constant geregelde opslaginhoud
216
Integratie van de warmtepomp in het verwarmingssysteem
8.12
8.12 Hydraulische integratie De regeling van het verwarmingssysteem is bij lucht-, grond- en water/water-warmtepompen identiek, qua hydraulische uitrusting in de integratie van de warmtebron verschillen zij van elkaar. De op de volgende pagina's weergegeven integratiediagrammen zijn standaardoplossingen voor de meest voorkomende toepassingen. De individuele componenten worden door de warmtepompmanager gestuurd. Naast de aansluitcontacten zijn ook de
Legende 1. 1.1 1.2 1.3 2 3. 3.1 4. 5. 13. 14. E9 E10 E10.1 E10.2 E10.3 E10.4 E10.5 F7 K20 K21 N1 N12 M11 M13 M15 M16 M18 M19 R1 R2 R3 R5 R9 R12 R13 TC EV KW WW MA MZ
Warmtepomp Lucht/water-warmtepomp Grond/water-warmtepomp Water/water-warmtepomp Warmtepompmanager Series-bufferopslagvat Regeneratieve waterverwarmer Waterverwarmer Warmtewisselaar zwembad Warmtebron Compacte verdeler Flensverwarming Tweede warmtebron (2de WB) Elektrisch verwarmingselement Olie-/gasketel Ketel voor vaste brandstoffen Centrale waterverwarmer (water) Zonne-energiesysteem Veiligheids-temperatuurbewaker Veiligheidsschakelaar 2de warmtebron Veiligheidsschakelaar dompelverwarmingselement warm water Verwarmingsregelaar Zonneregelaar (niet bij de levering van de WPM inbegrepen) Primaire pomp warmtebron Verwarmings-circulatiepomp Verwarmings-circulatiepomp 2de verwarmingskring Bijkomende circulatiepomp Warmwater-circulatiepomp Zwembadwater-circulatiepomp Buitenvoeler Terugloopvoeler Warmwatervoeler Voeler 2de verwarmingskring Vertrekvoeler Voeler stop ontdooiing Voeler 3de verwarmingskring Ruimtetemperatuurregelaar Stroomdistributie Koud water Warm water Mengkraan open Mengkraan dicht
www.dimplex.de
gestippeld weergegeven hydraulische componenten van het verdeelsysteem warm water in de tekeningen te vinden. Daarbij moet op het max. toegestaan verwarmingswaterdebiet gelet worden (zie Hoofdstuk 8.4 op pag. 206). Verdere integratiediagrammen kunnen onder www.dimplex.de gedownload worden.
7&
Thermostaatgestuurd ventiel 0
Driewegmengkraan
Vierwegmengkraan 0
Expansievat
Veiligheidsklepcombinatie Temperatuurvoeler Vertrek Terugloop Warmteverbruiker
Afsluitventiel
Afsluitventiel met terugslagklep
Afsluitventiel met ontwatering
Circulatiepomp
Overstroomventiel
Drieweg-omschakelventiel met servomotor
Tweewegventiel met servomotor
:
Veiligheids-temperatuurbewaker Ontluchter, hoog prestatievermogen, met microluchtbellenafscheiding
AANWIJZING De volgende hydraulische integraties zijn schematische afbeeldingen van de essentiële componenten en dienen als ondersteuning voor een uit te voeren planning. De diagrammen bevatten niet alle volgens DIN EN 12828 vereiste veiligheidsvoorzieningen, componenten voor het constant houden van de druk en evt. noodzakelijke afsluitorganen voor onderhouds- en reparatiewerkzaamheden.
217
8.12.1
8.12.1 Integratie van de warmtebron De primaire pomp warmtebron M11 transporteert de uit het milieu gewonnen warmte naar de verdamper van de warmtepomp. Bij lucht/water-warmtepompen wordt dit door de ventilator in de warmtepomp bewerkstelligd.
De integratie van de warmtebron grond of grondwater is in de volgende afbeeldingen weergegeven.
Warmtebron grond
0 11
1
Afb. 8.19: Schematische afbeelding van de integratie van grond/water-warmtepompen
Voor het ontluchten van de warmtebron dient iedere glycolwaterkring van een afsluitventiel te worden voorzien. Alle glycolwaterkringen moeten even lang zijn om gelijkmatige doorstroming en onttrekkingsvermogen van de glycolwaterkringen te waarborgen. De vul- en ontluchtingsvoorzieningen dienen op het hoogste punt van het terrein te worden geïnstalleerd. Een ontluchter met hoog prestatievermogen dient op een zo hoog en warm mogelijk gelegen punt in de glycolwaterkring te worden geïnstalleerd. De glycolwater-circulatiepomp van de warmtebroninstallatie moet indien mogelijk buiten het gebouw geplaatst en tegen regen beschermd worden. Bij installatie binnen het gebouw moet de pomp stoomdiffusievast geïsoleerd worden om condenswater en ijsvorming te voorkomen. Bovendien kunnen geluiddempende maatregelen noodzakelijk zijn.
Warmtebron grondwater
Legende: Voor het aftappen van grondwater zijn er twee putten nodig, een „waterwinningsput” en een „absorptieput”. De absorptieput moet in de stromingsrichting van het grondwater liggen. Onderwaterpomp en putkoppen moeten luchtdicht afgesloten zijn. 1.2
Grond/water-warmtepomp 1.3 Water/water-warmtepomp M11 Primaire pomp voor glycolwater resp. grondwater N1 Warmtepompmanager Verwarmen
Afb. 8.20: Schematische afbeelding van de integratie van water/water-warmtepompen
218
Integratie van de warmtepomp in het verwarmingssysteem
8.12.2
8.12.2 Monovalente grond/water-warmtepomp Eén verwarmingskring met overstroomventiel
Voorconfiguratie
Instelling
Werkwijze
monovalent
1. Verwarmingskring
ja
2. Verwarmingskring
nee
Koelmodus passief
nee
Warmwaterbereiding
nee
Zwembadbereiding
nee
Bij installaties met kamerregeling (TC) moet het overstroomventiel zodanig ingesteld zijn dat in verbinding met een ongeregelde verwarmingspomp (M13) het minimale warmwaterdebiet onder alle bedrijfsvoorwaarden gewaarborgd is. Het series-bufferopslagvat verhoogt het gecirculeerde volume en garandeert de vereiste minimale compressorlooptijden, wanneer alleen enkele ruimtes warmte aanvragen (b.v. badkamer). Afb. 8.21: Aansluitschema voor monovalente werking van de warmtepomp met één verwarmingskring en series-bufferopslagvat (een minimum buffervolume van 10% van het nominale debiet moet door een series-bufferopslagvat of andere geschikte maatregelen gewaarborgd zijn, zie Hoofdstuk 8.5 op pag. 210) Voorconfiguratie
Instelli ng
Werkwijze
monovalent
7&
7&
Twee verwarmingskringen met differentiedrukloze verdeler
7
0 11
00+ 0
1% 5
7
(%.39
97%
111 00$0=
0 11
::0
5 1%
ja
3. Verwarmingskring
nee
Koelmodus passief
nee
Warmwaterbereiding
ja
::0
11
Zwembadbereiding
0
11
2. Verwarmingskring
Flensverwarming
97%
0 11
7
1% 5
1% 5
11
Voeler ja nee
Voor meer dan één verwarmingskring moeten de generator- en de verbruikerkring hydraulisch van elkaar losgekoppeld zijn.
.39
0
ja
Vraag
1
7
1. Verwarmingskring
(
De differentiedrukloze verdeler verzekert het warmwaterdebiet en dient dezelfde dwarsdoorsnede te hebben als de vertreken de terugloopleiding.
Afb. 8.22: Aansluitschema voor monovalente werking van de warmtepomp met twee verwarmingskringen en series-bufferopslagvat en warmwaterverwarming.
www.dimplex.de
219
8.12.2
:DUPWHSRPS
&RQWDFWRSHQ DIVOXLWLQJHOHNWULFLWHLWV PDDWVFKDSSLM (96
/
3(
(96
&RQQHFWRU
3( 1
/
2SJHOHW ([WUDODJHVSDQQLQJ
9$&+] 9$&+]
Elektrische aansluiting van monovalente warmtepomp-verwarmingssystemen
,'+ ,'&
)
;
,'
$7U
-
,' ,'+
1HW 9$&+]
/
12
)
&
-
1&
$7U
3(
-
,'& ,'
1& & 12
-
,' ,' ,'
1
&
;
12
9$&
,'
;
,'
(96
,' ,'
&
12 &
-
-
,'
,' &
,'
12
,'
12 12
0
& 9* & %& %&
-
%
12 12 12
%
;
&
5
9'&
*1'
%
%
-
KRRIGNULQJ
0
9*
2SJHOHW ([WUDODJHVSDQQLQJ
% -,'&
5
<
-
0
< * *
-
7HUXJORRS YRHOHU
<
-
0 :DUPZDWHU YRHOHU 9HUZDUPLQJVFLUFXODWLHSRPS
<
0
-WRW-DOVRRN;;HQ;KHEEHQ9DDQVOXLWLQJ (UPDJJHHQQHWVSDQQLQJRSGH]HNOHPPHQNRPHQ
&
,'&
-
2SJHOHW
1&
-
%XLWHQYRHOHU
-
2SJHOHW ([WUDODJHVSDQQLQJ
%
0
:DUPZDWHUFLUFXODWLHSRPS
12
1
5
12 &
-
7KHUPRVWDDW ZDUPZDWHU
-
% %
7
-
12 *1'
Afb. 8.23: Kabelleggingsplan voor wandmontage-warmtepompmanager bij monovalente installaties met één verwarmingskring en warmwaterbereiding De 4-aderige kabel voor het vermogensdeel van de warmtepomp wordt van de warmtepompteller via de EM-contactor (indien vereist) de warmtepomp in gevoerd (3L/PE~400V,50Hz). Beveiliging volgens op het typeplaatje aangegeven consumptie, door een 3-polige vermogensschakelaar met C-karakteristiek en gezamenlijke uitschakeling van alle drie banen. Kabeldoorsnede volgens DIN VDE 0100. De 3-aderige kabel voor de warmtepompmanager (verwarmingsregelaar N1) wordt de warmtepomp (toestellen met geïntegreerde regelaar) in of naar de toekomstige montageplek van de warmtepompmanager voor wandmontage (WPM) gevoerd. De kabel (L/N/PE~230V, 50Hz) voor de WPM moet onder permanente spanning zijn en moet om deze reden voor de EM-veiligheidsschakelaar afgetakt resp. op de huishoudingsstroom aangesloten worden, omdat anders gedurende de afsluiting voor de elektriciteitsmaatschappij belangrijke beveiligingsfuncties buiten werking zijn.
220
Integratie van de warmtepomp in het verwarmingssysteem
8.12.3
8.12.3 Warmtepompen met een compacte constructiewijze
7&
Compacte luchtwarmtepomp
Voorconfiguratie
Instelli ng
Werkwijze
monoenergetisch
1. Verwarmingskring
ja
2. Verwarmingskring
nee
Warmwaterbereiding 1% 5
7
Vraag Flensverwarming Zwembadbereiding
ja nee
::0
Bij warmtepompen met een compacte constructiewijze zijn de systeemcomponenten voor de warmtebron en een ongemengde verwarmingskring geïntegreerd.
7
1% 5
De warmwaterbereiding is een optie.
1
0
0
11
11
5
(
(
7
Afb. 8.24: Aansluitschema voor mono-energetische warmtepompwerking met één verwarmingskringloop en geïntegreerd series-bufferopslagvat
www.dimplex.de
ja Voeler
Het in de compacte luchtwarmtepomp geïntegreerde 2 kW dompelverwarmingselement kan desgewenst worden vervangen door een buismodule met een hoger verwarmingsvermogen. Aansluitingsschema's zijn duidelijk gekenmerkt door een code van 8 cijfers, b.v. 12211020.
221
8.12.3
7&
Compacte glycolwater-warmtepomp
Voorconfiguratie
Instelli ng
Werkwijze
monoenergetisch
1. Verwarmingskring
ja
2. Verwarmingskring
nee
Warmwaterbereiding Vraag Flensverwarming 1% 5
7
Zwembadbereiding
ja Voeler ja nee
Door de geïntegreerde loskoppeling van het constructiegeluid kan de compacte glycolwaterwarmtepomp direct op het verwarmingssysteem aangesloten worden. De vrije compressie van de geïntegreerde glycolwaterpomp is ontworpen voor een maximale sondediepte van 80 m (DN 32). Bij grotere sondedieptes dient de vrije compressie gecontroleerd en indien nodig een DN 40 buis gemonteerd te worden.
7
7
0
0
0
11
1
5
1% 5 11 (
11 (
Afb. 8.25: Aansluitschema voor mono-energetische warmtepompwerking met één verwarmingskringloop en onderbouwbuffer
222
AANWIJZING Warmtepompen met een compacte constructiewijze kunnen niet in bivalente systemen gebruikt worden.
Integratie van de warmtepomp in het verwarmingssysteem
8.12.4
8.12.4 Mono-energetisch warmtepomp-verwarmingssysteem Eén verwarmingskring met overstroomventiel
Voorconfiguratie
Instelli ng
Werkwijze
monoenergetisch
1. Verwarmingskring
ja
2. Verwarmingskring
nee
Warmwaterbereiding
nee
Zwembadbereiding
nee
Waarborging van het warmwaterdebiet door een overstroomventiel, dat bij de inbedrijfstelling door een installateur dient te worden ingesteld (zieHoofdstuk 8.3 op pag. 204) Het is aan te bevelen om voor verwarmingsinstallaties met vloer- of wandverwarming en een warmwaterdebiet tot max. 1,3 mm3/h de compacte verdeler KPV 25 met overstroomventiel te gebruiken.
Afb. 8.26: Aansluitschema voor mono-energetische warmtepompwerking met één verwarmingskringloop en series-bufferopslagvat
0 11
::0
7&
Eén verwarmingskring met differentiedrukloze verdeler
Indien een elektrisch verwarmingselement in het bufferopslagvat ingebouwd wordt, moet deze conform DIN EN 12828 als warmtebron beveiligd zijn.
Voorconfiguratie
Instelli ng
Werkwijze
monoenergetisch
1. Verwarmingskring
ja
2. Verwarmingskring
nee
Warmwaterbereiding 1% 5
7
Vraag Flensverwarming Zwembadbereiding
::0
11
0
97% ;; 1
7
1% 5
11 (
7
Voeler ja nee
Waarborging van het warmwaterdebiet door een differentiedrukloze verdeler (zie Hoofdstuk 8.3.4 op pag. 206)
.39
0
11
(%.39
ja
11
1% 5
(
Het is aan te bevelen om voor warmtepompen met een warmwaterdebiet tot max. 2,0 mm3/h de compacte verdeler KPV 25 met de expansiemodule EB KPV te gebruiken. Warmtepompen, die aan vorst blootstaan, dienen met de hand geleegd te worden (zie Hoofdstuk 8.2 op pag. 204).
Afb. 8.27: Aansluitschema voor mono-energetische werking van de warmtepomp met één verwarmingskring, series-bufferopslagvat en warmwaterverwarming.
www.dimplex.de
223
8.12.4
0 11
::0
7&
Eén verwarmingskring met dubbele differentiedrukloze verdeler
Voorconfiguratie
Instelli ng
Werkwijze
monoenergetisch
1. Verwarmingskring
ja
2. Verwarmingskring
nee
Warmwaterbereiding 1% 5
7
Vraag Flensverwarming
1% 5
1% 5
11
::0
7
ja nee
Het is aan te bevelen om voor warmtepompen met een warmwaterdebiet tot max. 2,5 m3/h de dubbele differentiedrukloze verdeler DDV 32 te gebruiken.
1
Voeler
Waarborging van het warmwaterdebiet door een dubbele differentiedrukloze verdeler (zie Hoofdstuk 8.4.3 op pag. 209)
11
0
''9
0
11
7
Zwembadbereiding
ja
7
1% 5
De circulatiepomp (M16) in de generatorkring loopt alleen gedurende de werking van de compressor, om onnodige looptijden te voorkomen.
11
(
(
Afb. 8.28: Aansluitschema voor mono-energetische werking van de warmtepomp met één verwarmingskring, series-bufferopslagvat en warmwaterverwarming.
7&
:
0 11
:
::0
)
)
0
1% 5
7
97%
0
7
0 11
111 00$0=
:
111 00$0=
)
) 00+
5 1%
7
0 11
00+
5 1%
7&
7&
Drie verwarmingskringen met dubbele differentiedrukloze verdeler
1% 5
''9
0
1% 5
11
7
1
(
Afb. 8.29: Aansluitschema voor mono-energetische warmtepompwerking met drie verwarmingskringen, externe hulpverwarming en series-bufferopslagvat
224
Instelli ng
Werkwijze
monoenergetisch
1. Verwarmingskring
ja
2. Verwarmingskring
ja
3. Verwarmingskring
ja
Warmwaterbereiding
nee
Zwembadbereiding
nee
Bij externe oplading van het series-bufferopslagvat moet een veiligheids-temperatuurbewaker gebruikt worden, om het verdeelsysteem tegen ontoelaatbaar hoge temperatuur te beveiligen.
11
7
Voorconfiguratie
De dubbele differentiedrukloze verdeler beveiligt de warmtepomp, omdat de circulatiepomp (M16) in de generatorkring alleen werkt wanneer de compressor in verwarmingsmodus loopt. De terugloopvoeler wordt door de verwarmingskringpompen M13 / M15 gevoed en verhindert dat in geval van te hoge systeemtemperaturen de warmtepomp ingeschakeld wordt.
Integratie van de warmtepomp in het verwarmingssysteem
8.12.4
9HLOLJKHLGV VFKDNHODDU GHZDUPWH EURQ
/
2SJHOHW ([WUDODJHVSDQQLQJ
&RQQHFWRU
,'+ ,'
1HW 9$& +]
)
/
-
$ 7U
1&
3(
,'&
-
,' ,'
& 12
-
,'+ 12
.
)
;
,'
1& &
'RPSHOYHUZDUPLQJVHOHPHQW LQZDWHUYHUZDUPHU
,'&
$ 7U
-
.
3( 1
GHZDUPWHEURQ (OYHUZDUPLQJVHOHPHQW LQKHWEXIIHURSVODJYDW
:DUPWHSRPS
&RQWDFWRSHQ DIVOXLWLQJHOHNWULFLWHLWV PDDWVFKDSSLM (96
/ 3(
(96
9$& +] 9$& +]
Elektrische aansluiting van mono-energetische warmtepomp-verwarmingssystemen
,' ,'
1
&
;
*1' %
-
%
12 12
(
-
12 &
;
&
,' &
,'
12
,'
&
*1'
% %
5
5
5
5
9'&
-
2SJHOHW
12 12
%
2SJHOHW $FKWXQJ ([WUDODJHVSDQQLQJ .OHLQVSDQQXQJ
% -,'&
%XLWHQYRHOHU
12
* *
-
:DUPZDWHU YRHOHU
;
-
%&
-
5
0
& %&
-
7HUXJORRS YRHOHU
9*
0
.
(
0
< 9*
-
0
<
-
:DUPZDWHU FLUFXODWLHSRPS
(
& < < %
5
12 12
1
+HL]XQJVXPZlO]SXPSH 9HUZDUPLQJVFLUFXODWLHSRPS +DXSWNUHLV KRRIGNULQJ
(
.
(96
,' ,'
&
12
-
9$&
-
,' ,'
0
-WRW-DOVRRN;;HQ;KHEEHQ9DDQVOXLWLQJ (UPDJJHHQQHWVSDQQLQJRSGH]HNOHPPHQNRPHQ
12 ,'
0
9HLOLJKHLGVVFKDNHODDU 6FKW] :lUPHHU]HXJHU GHZDUPWHEURQ
1& &
,'&
-
9HLOLJKHLGVVFKDNHODDU GRPSHOYHUZDUPLQJVHOHPHQW
-
%
Afb. 8.30: Kabelleggingsplan voor wandmontage-warmtepompmanager bij mono-energetische installaties met één verwarmingskring en warmwaterbereiding De veiligheidsschakelaar (K20) voor het dompelverwarmingselement (E10) moet voor mono-energetische installaties (2de WB) bij de capaciteit van de radiator passen en ter plaatse geïnstalleerd worden. De aansturing (230VAC) vindt plaats vanuit de warmtepompmanager via de klemmen X1/N en J13/NO 4. De veiligheidsschakelaar (K21) voor de flensverwarming (E9) in de waterverwarmer moet bij de capaciteit van de radiator passen en ter plaatse geïnstalleerd worden. De aansturing (230VAC) vindt plaats vanuit de warmtepompmanager via de klemmen X1/N en J13/NO 10.
www.dimplex.de
225
8.12.5
8.12.5 Combinatie- en combi-opslag Centrale warmwaterbereiding via buiswarmtewisselaar
Voorconfiguratie
Instelli ng
Werkwijze
monoenergetisch
1. Verwarmingskring
ja
2. Verwarmingskring
nee
Warmwaterbereiding Vraag Flensverwarming Zwembadbereiding
ja Voeler ja nee
De combinatieopslag bestaat uit een 100 l buffer- en een 300 l waterverwarmer, die hydraulisch en thermisch van elkaar gescheiden zijn. De warmwaterbereiding wordt uitgevoerd door een geïntegreerde buiswarmtewisselaar met een wisselaaroppervlak van 3,2 m2.
Afb. 8.31: Aansluitschema voor mono-energetische warmtepompwerking met één verwarmingskringloop en combinatieopslagPWS 332
::0
7
0 11
0 11 0
1% 5
97%
111 00$0=
00+
5 1%
7
(%.39 7
11 (
7
1. Verwarmingskring
ja
2. Verwarmingskring
ja
3. Verwarmingskring
nee
Warmwaterbereiding
ja Voeler ja nee
De combi-opslag PWD 750 heeft een buffervolume van 750 l. Hiervan worden 200l als verwarmingsbuffer en 550 l voor de warmwaterbereiding gebruikt. De warmwaterbereiding wordt uitgevoerd door geïntegreerde ribbenbuis-warmtewisselaars, die het water volgens het doorstromingsprincipe verwarmen.
1
Afb. 8.32: Aansluitschema voor mono-energetische warmtepompwerking met twee verwarmingskringlopen en de combi-opslagPWD 750
226
monoenergetisch
Flensverwarming
11 1% 5
3:'
Werkwijze
Zwembadbereiding
1% 5
(
0
7
11
0
1% 5
Instelli ng
Vraag
11 <
11
Voorconfiguratie
7&
7&
Centrale warmwaterbereiding volgens het doorstromingsprincipe
Geïntegreerde stijgbuizen gebruiken de verwarmingsbuffer als voorverwarmingsfase voor de warmwaterbereiding. Een ronde plaat verhindert een vermenging van verschillende temperatuurniveaus.
Integratie van de warmtepomp in het verwarmingssysteem
8.12.6
8.12.6 Bivalent warmtepomp-verwarmingssysteem Voorconfiguratie
Instelli ng
Werkwijze
Bivalent parallel
0 11
::0
7&
Ketel als hulpverwarming
1% 5
7
(%.39 11 .39
0
2. Verwarmingskring
nee
Warmwaterbereiding
nee
Zwembadbereiding
nee
De ketel wordt via de uitgang 2de warmtebron van de warmtepompmanager aangevraagd en de werkwijze van de 2de warmtebron moet op „constant” gecodeerd worden (zie Hoofdstuk 8.9.1 op pag. 214).
1% 5
1
7
1% 5
00%
0
111 00$0=
11 (
ja
Voor de regeling van de mengkraan zorgt de warmtepompmanager, die desgewenst de ketel aanvraagt en zoveel heet ketelwater erbij mengt, dat de terugloop-normtemperatuur bereikt wordt.
1. Verwarmingskring
7
Afb. 8.33: Aansluitschema voor bivalente warmtepompwerking met verwarmingsketel, één verwarmingskringloop en seriesbufferopslagvat
::0
7
0 11
0 11 0
1% 5
97%
111 00$0=
00+
5 1%
7
Instelli ng
Werkwijze
Bivalent parallel
(%.39
ja
3. Verwarmingskring
nee
Warmwaterbereiding
1
7
1% 5
11
ja Voeler ja nee
De ketel kan ook voor warmwaterbereiding aangevraagd worden, om een hogere warmwatertemperatuur te verkrijgen.
::0
11
0
11 7
2. Verwarmingskring
Zwembadbereiding
.39
0
1% 5 7
ja
Flensverwarming
1% 5
00%
0
111 00$0=
1. Verwarmingskring
Vraag
11 (
Voorconfiguratie
7&
7&
Ketel als hulpverwarming en voor warmwaterbereiding
Indien ook een flensverwarming in de waterverwarmer geïnstalleerd is, wordt de ketel alleen voor de heropwarming en thermische desinfectie gebruikt, indien deze net in verwarmingsmodus werkt.
(
Afb. 8.34: Aansluitschema voor bivalente werking van de warmtepomp met verwarmingsketel, twee verwarmingskringen, series-bufferopslagvat en warmwaterverwarming.
www.dimplex.de
227
8.12.6
:DUPWHSRPS
&RQWDFWRSHQ DIVOXLWLQJHOHNWULFLWHLWV PDDWVFKDSSLM (96
/
(96
3(
2SJHOHW ([WUDODJHVSDQQLQJ
&RQQHFWRU
3( 1
/
9$&+] 9$&+]
Elektrische aansluiting van bivalente warmtepomp-verwarmingssystemen
,'+ ,'&
;
)
,'
$7U
-
,' ,'+
1HW 9$&+]
/ )
12
$7U
-
,'&
3(
&
-
1&
,'
1& & 12
-
,' ,'
1
& %
&
12
0
0
< < 9*
(
9*
& %&
12 12 12
%
;
&
5
9'&
*1'
% %
5
-
%
-
:DUPZDWHU YRHOHU
-
0
<
-
9HUZDUPLQJVFLUFXODWLHSRPS KRRIGNULQJ
& <
2SJHOHW ([WUDODJHVSDQQLQJ
% * *
-
2SJHOHW
12
-
-WRW-DOVRRN;;HQ;KHEEHQ9DDQVOXLWLQJ (UPDJJHHQQHWVSDQQLQJRSGH]HNOHPPHQNRPHQ
12
(
9HUZDUPLQJV NHWHO
&
,'
0
,' ,'
-
%XLWHQYRHOHU
&
0
7
,'
12
0
:DUPZDWHUFLUFXODWLHSRPS
; (96
,'
-
2SJHOHW ([WUDODJH VSDQQLQJ
9$&
-
,' ,'
&
1
5
& 12
,'
-
7KHUPRVWDDW ZDUPZDWHU
1&
,'& %&
7HUXJORRS YRHOHU
12
%
-
7
12
0L =8
0
;
%
-
-
12 *1'
0L $8)
9HUZDUPLQJVPHQJNUDDQ
,'
Afb. 8.35: Kabelleggingsplan voor wandmontage-warmtepompmanager bij bivalente installaties met één verwarmingskring en constant of drijvend geregelde verwarmingsketel Constant geregelde ketel Voor de regeling van de mengkraan zorgt de warmtepompmanager, die desgewenst de ketel aanvraagt en zoveel ketelwater erbij mengt, dat de terugloop- resp warmwater-normtemperatuur bereikt wordt. De ketel wordt via de uitgang 2de warmtebron van de warmtepompmanager aangevraagd en de werkwijze van de 2de warmtebron moet op „constant” gecodeerd worden. Drijvend geregelde ketel HR-ketels kunnen ook met de eigen weergeregelde brander-regeling werken. Indien nodig, wordt de ketel via de uitgang 2de warmtebron aangevraagd, de mengkraan volledig geopend en de volle volumestroom loopt via de ketel. De werkwijze van de 2de warmtebron dient op „drijvend” gecodeerd te worden. De verwarmingscurve van de brander-regeling wordt overeenkomstig de verwarmingscurve van de warmtepomp ingesteld..
228
Integratie van de warmtepomp in het verwarmingssysteem
8.12.7
8.12.7 Integratie van regeneratieve warmtebronnen Ondersteuning van de warmwaterbereiding door zonne-energie-systeem Het zonnestation SST 25 maakt ondersteuning van sanitaire warmwaterbereiding door een zonne-energiesysteem mogelijk. De primaire en de secundaire kring worden door een plaatwarmtewisselaar gescheiden, die voor thermische zonne-energiesystemen tot een collectoroppervlak van ca. 10 m2 kan worden toegepast. Werkwijze: De zonneregelaar (N12) ter plaatse stuurt de twee circulatiepompen in het zonnestation, wanneer er tussen zonnecollector Tsolair en waterverwarmer TWW een voldoende groot temperatuurverschil (Tsolair > TWW) bestaat. De warmwaterbereiding met de warmtepomp dient via de instelbare tijdprogramma's op de warmtepompmanager overdag te worden geblokkeerd.
Afb. 8.36: Aansluitschema (zonder veiligheidsorganen) van de warmtepomp met ondersteuning van sanitaire warmwaterbereiding door een zonne-energiesysteem in combinatie met een zonnestation (speciaal accessoire SST 25).
www.dimplex.de
229
8.12.7
Voorconfiguratie
Instelli ng
Werkwijze
monoenergetisch
1. Verwarmingskring
ja
2. Verwarmingskring
ja
3. Verwarmingskring
nee
7&
Externe hulpverwarming en ondersteuning van warmwaterbereiding door een zonne-energie-systeem
7
)
111 00$0=
667
:
0 11
00+
5 1%
Warmwaterbereiding
0
1% 5
Vraag 7
1
Flensverwarming Zwembadbereiding
11
::0
0
''9
0
11
7
1% 5
11
1% 5
7
7
1
7
1% 5 1
(
11
(
Afb. 8.37: Aansluitschema voor mono-energetische warmtepompwerking, één verwarmingskringloop, series-bufferopslagvat met externe hulpverwarming en warmwaterbereiding
230
ja Voeler ja nee
Hulpverwarming De terugloopvoeler moet precies op de aangegeven positie geïnstalleerd worden, om te voorkomen dat de warmtepomp bij opgeladen opslagvat ingeschakeld wordt. Het universele bufferopslagvat PSW 500 heeft een flensaansluiting voor de montage van een zonnewarmtewisselaar RWT 500. Bij vloer- of wandverwarmingen dient een veiligheidstemperatuurbewaker te worden toegepast (Hoofdstuk 8.5.4 op pag. 213) Bij permanente oplaadtemperaturen boven 50 °C moet de warmtepomp d.m.v. een bijgevoegde thermostaat voor warmwater- en zwembadbereiding geblokkeerd worden (ID3).
Integratie van de warmtepomp in het verwarmingssysteem
8.12.7
Regeneratieve ondersteuning van verwarming en warmwaterbereiding 7
::0
62 /.
7&
7
) 0 11
62/38
:
62/&8
Voorconfiguratie
Instelli ng
Werkwijze
Bivalent regeneratief
1. Verwarmingskring
ja
2. Verwarmingskring
nee
Warmwaterbereiding 1% 5
7
Vraag Flensverwarming
11
::0
0
97%
.39
0
11
(%.39
Zwembadbereiding
7
G
7
1% 5
1% 5
11
0
7
(
1% 5
11 (
7
X
7
1% 5
111 00$0=
(
1
Afb. 8.38: Aansluitschema voor bivalent regeneratieve warmtepompwerking van een ketel voor vaste brandstoffen, regeneratieve waterverwarmer, één verwarmingskringloop met series-bufferopslagvat en warmwaterbereiding
Regeneratieve ondersteuning van verwarming en warmwaterbereiding
7
00+
5 1% )
111 00$0=
62/38
:
62/&8
7
0 11
62 /.
7&
7
1% 5
7
11
0
7
11
0
1% 5
7
1% 5
( 7
7
3:' 7
11 (
1
1% 5
Afb. 8.39: Aansluitschema voor mono-energetische warmtepompwerking met de combi-opslag PWD 750 voor externe hulpverwarming en reserve voor de warmwaterbereiding
www.dimplex.de
nee
Instelli ng
Werkwijze
monoenergetisch
1. Verwarmingskring
ja
2. Verwarmingskring
ja
3. Verwarmingskring
nee
Vraag Zwembadbereiding
11
ja
Voorconfiguratie
Flensverwarming
11 <
Voeler
De oplading van de regeneratieve waterverwarmer (3.1) kan naast de ketel voor vaste brandstoffen ook door bijkomende warmtebronnen (b.v. zonne-energie) gebeuren. Het buffervolume dient volgens de gegevens van de producent van de ketel voor vaste brandstoffen te worden gedimensioneerd. Bij een voldoende hoog temperatuurniveau in de regeneratieve waterverwarmer wordt de warmtepomp geblokkeerd en de energie uit de waterverwarmer voor de verwarmings-, warmwater- of zwembadaanvraag gebruikt.
Warmwaterbereiding
0
ja
ja Voeler ja nee
Een scheidingsplaat, die in de combi-opslag geïntegreerd is, voorkomt in combinatie met een driewegventiel mengverliezen tussen de verwarmings- en warmwaterzone. Stijgbuizen verdelen bij externe oplading de ingevoerde energie afhankelijk van de temperatuur over de hulpverwarming en warmwaterbereiding. Een flensaansluiting maakt de montage van een zonnewarmtewisselaar RWT 750 mogelijk. De terugloopvoeler wordt door de verwarmingskringpomp M15 gevoed en verhindert dat in geval van te hoge systeemtemperaturen de warmtepomp ingeschakeld wordt.
231
8.12.7
) 0 11
:
::0
7&
Regeneratieve ondersteuning via een combi-opslag
Voorconfiguratie
Instelli ng
Werkwijze
bivalent regeneratief
1. Verwarmingskring
ja
2. Verwarmingskring
ja
Warmwaterbereiding
ja
Vraag 1% 5
7
Flensverwarming
11 .39
0
(%.39
Zwembadbereiding
7
11
7
11
111 00$0=
( (
7
1% 5
1
0
1% 5
0 11
1% 5
5 1%
7
Afb. 8.40: Aansluitschema voor bivalent regeneratieve warmtepompwerking met hulpverwarming en ondersteuning van warmwaterbereiding via een combi-opslag zonder scheidingsplaat
232
Voeler nee nee
Opmerking: de te bereiken warmwatertemperatuur is in hoge mate afhankelijk van de constructiewijze van de combi-opslag. Bij combi-opslagvaten zonder scheidingsplaat zorgt de bijkomende bufferopslag (3) voor de ontdooiing bij lucht/water-warmtepompen. Een voeler in het onderste bereik van de combi-opslag blokkeert bij volledige oplading de warmtepomp en activeert de mengkraanbesturing. Het door zonne-energie verwarmde water in de combi-opslag wordt dan ook voor de hulpverwarming gebruikt (zie ook Hoofdstuk 8.9.3 op pag. 215)
Integratie van de warmtepomp in het verwarmingssysteem
8.12.9
8.12.8 Zwembadbereiding
7&
7&
Verwarming, warmwater- en zwembadbereiding
'
& $
00+ 0
% 5%*:30
0
monoenergetisch
1. Verwarmingskring
ja
2. Verwarmingskring
ja
3. Verwarmingskring
nee
Warmwaterbereiding
ja
Vraag
Voeler
Flensverwarming
::0
11
97%
.39
1% 5 11
1
7
7
ja
Voor het besturen van de zwembad-circulatiepomp M19 is de als speciaal accessoire leverbare relaismodule vereist.
1% 5
11
1% 5
(
ja
Volgorde van prioriteiten: warmwaterbereiding voor verwarmings- en zwembadbereiding (zie Hoofdstuk 8.10 op pag. 215)
Werkwijze
Zwembadbereiding 0
:PD[
7
(%.39
1
0
/&
7
11
.
1% 5
97%
7
.
Instelli ng
7
0 11
6:7 ,'
111 00$0=
0 11
::0
5 1%
Voorconfiguratie
(
7
Afb. 8.41: Aansluitschema voor mono-energetische warmtepompwerking met twee verwarmingskringlopen, warmwater- en zwembadbereiding
8.12.9 Parallelle schakeling van warmtepompen Voorconfiguratie
Dubbele differentiedrukloze verdeler
Warmtepomp
Instelling 1.2
Werkwijze
monovalent
monoenergetisch
1. Verwarmingskring
ja
ja
2. Verwarmingskring
nee
nee
Warmwaterbereiding
nee
ja
Zwembad bereiding
nee
nee
0 11
7&
1.1
11
7
1%
0
0
1
1% 5
7
1% 5
1% 5
1% 5
0
11
7
7
11
7
1% 5
7
De warmwaterbereiding wordt alleen via een warmtepomp uitgevoerd.
1
7
1% 5
11
(
Bij grond/water-warmtepompen heeft iedere warmtepomp een eigen glycolwater-circulatiepomp. Als warmtebron wordt een gemeenschappelijke aardsonde- of aardcollector-installatie gebruikt.
(
Afb. 8.42: Aansluitschema voor het parallel schakelen van warmtepompen, series-bufferopslagvat met twee differentiedrukloze verdelers en warmwaterbereiding
www.dimplex.de
233
8.12.9
Parallelle schakeling van warmtepompen
Regeling door hogere lastmanagement-systemen
Door parallelle schakeling van warmtepompen kan in een grotere verwarmingsbehoefte worden voorzien. Al naargelang behoefte kunnen hierbij ook verschillende soorten warmtepompen gecombineerd worden. Bij grote installaties met meer dan drie parallel geschakelde warmtepompen gebeurt de in- resp. uitschakeling in de regel door een hoger lastmanagement-systeem.
De hogere regeling moet voor iedere warmtepompcompressor in een potentiaalvrije schakeluitgang voorzien. Voor de parallelle schakeling is de volgende oplossing aanbevolen:
Parallelle schakeling van warmtepompen is ook mogelijk door de voorhanden zijnde warmtepompmanager, zonder een hogere regeling: bij alle warmtepompmanagers worden dezelfde verwarmingscurves ingesteld Met de pijltjestoetsen „Warmer” en „Kouder” wordt de tweede warmtepomp zo ingesteld dat het een verschil in de terugloop-normtemperatuur van telkens 1K tot gevolg heeft. De warmtepomp waaraan de warmwaterbereiding is aangesloten, krijgt de laagste instelwaarde en bestuurt indien nodig een tweede warmtebron. Bij installaties met zwembadbereiding moet de terugloopvoeler in de verwarmingskring tijdens de zwembadwaterbereiding worden overgeschakeld naar een bijkomende voeler in de zwembadkringloop.
1)
instelling van de warmtepompmanager van beide warmtepompen op vaste-waarde-regeling met de maximaal vereiste terugloop-normtemperatuur. Hierdoor wordt de tweede compressor bij hogere warmtebehoefte automatisch ingeschakeld.
2)
Gebruik van de uitgangen ID1 en ID4 voor warmteaanvraag met één of beide compressors naar keuze
Vermogensniveau 0 = warmtepomp uit
Contactpositie ID4 open
1 = warmtepomp aan met 1 compressor
ID4 gesloten ID1 gesloten
2 = warmtepomp aan met 2 compressors
ID4 gesloten ID1 open
De tweede compressor wordt op zijn vroegst na afloop van de schakelcyclus-blokkering van 20 minuten ingeschakeld. In de voorconfiguratie dient „Warmwaterbereiding met thermostaat” te worden geconfigureerd. De instellingen voor warm water moeten zodanig worden uitgevoerd dat voor de warmwaterbereiding altijd een compressor gebruikt wordt (omschakeling 2de compressor: -25°C). De regeling van een voorhanden zijnde warmwaterbereiding incl. pompenbesturing moet op de externe regeling afgestemd zijn.
234
Investerings- en onderhoudskosten
9.1
9 Investerings- en onderhoudskosten De totale kosten van een verwarmingssysteem omvatten drie delen:
Vereenvoudigd worden de jaarlijkse termijnen berekend door het delen van de investeringen door het aantal bedrijfsjaren. Bij een full cost rekening (incl. rente) worden de investeringen met de rentevoet en de looptijd op jaarlijkse termijnen omgerekend. De meest voorkomende berekeningsmethode is de annuïteitsmethode, waarbij ervan uit wordt gegaan dat de warmtebehoefte gelijk blijft. Bijgevolg worden de jaarlijkse termijnen van de investering op de volgende wijze berekend:
Investeringen Energiekosten Bijkomende kosten De investeringen vinden plaats bij bouwbegin van de installatie van het verwarmingsysteem. Deze worden bij de analyse van de rendabiliteit in jaarlijkse termijnen omgerekend. De energie- en bijkomende kosten worden gewoonlijk jaarlijks berekend. Voor het vergelijken van verschillende verwarmingssystemen moeten de drie genoemde kostenfactoren overeenkomstig opgeteld worden. Gewoonlijk worden de jaarlijkse kosten of de zogenoemde warmteproductiekosten er tegenovergesteld. De warmteproductiekosten betekenen de kosten van een eenheid warmte (b.v. kWh).
N,QYHVWHULQJ .,QYHVWHULQJÂ
Investeringen ÷ looptijd
] Q±
met:
kWarmte = kinvestering + kenergiekosten + kbijkomende kosten
Kostenvergelijking
]Â] Q
Kinvestering
jaarlijks aandeel van de investering
Kinvestering
investeringen bij bouwbegin
z
rentevoet
n
looptijd
Olieverwarming
Warmtepomp
€/a
Bijkomende kosten(Hoofdstuk 9.1 op pag. 235)€/a Energiekosten
€/a
Totale kosten
9.1
Bijkomende kosten
Bij een kostenvergelijking van verschillende verwarmingssystemen worden dikwijls alleen investeringen en energiekosten in aanmerking genomen. Naar type verwarmingssysteem kunnen
bijvoorbeeld vermogensaansluiting alsook onderhoudscontracten de jaarlijkse bijkomende kosten aanzienlijk verhogen.
Olieverwarming Bijkomende kosten
Ervaringsgegevens
Vrije invoer
Verrekeningsprijs warmtepompteller
Ervaringsgegevens
Vrije invoer
55,-- €
Stroom voor circulatiepompen/brander
130,-- €
Schoorsteenveger incl. emissiemeting
55,-- €
Onderhoudscontract
125,-- €
Reparaties 1,25% van de aanschaffingswaarde
50,-- €
Verzekering olietank binnen
80,-- €
Interest stookoliereserve
50,-- €
Tankreiniging (benodigde reservering)
40,-- €
Totaal bijkomende kosten
Warmtepomp
30,-- €
65,-- €
530,-- €
Op de volgende pagina's kunnen door combinaties van warmtepompsystemen de investeringskosten worden vastgesteld. Voor het bepalen van de energiekosten kunnen (in Hoofdstuk 9.2 op pag. 236) verschillende warmtepompinstallaties in monovalente, mono-energetische en bivalente werking met een oliestookinstallatie met elkaar vergeleken worden.
150,-- €
AANWIJZING Voor een vergelijking van verschillende warmtebronnen staat op www.dimplex.de een onderhoudskostencalculator ter beschikking.
De jaarlijkse energiekosten van een gasverwarmingsinstallatie worden analoog opgewekt, waarbij geregeld hogere kosten ontstaan dan bij oliestookinstallaties.
www.dimplex.de
235
9.2
9.2 9.2.1
Energiekosten Olieverwarming – Monovalent warmtepomp-verwarmingssysteem
Warmtebehoefte
Warmtebehoefte Qa in kW
=
Spec. Warmtebehoefte Qh
= 0,05 kW/m² (goede warmte-isolering)
m²* Woonoppervlak
kW m2 = Spec. warmtebehoefte qh
kW
= 0,10 kW/m² (slechte warmte-isolering)
Jaarlijkse Energiebehoefte
Jaarlijkse energiebehoefte v. Qa in kWh/a
h
=
kW* Warmtebehoefte
a
kwh
=
a
Jaarlijkse uren van gebruik b.v 2000 h/a
kWh a
Olieverbruik
Olieverbruik in liters /jaar
= Jaarlijkse energiebehoefte Qa
10,08
l a
=
*
Onderste calorischeJaarlijks rendement Onderste calorische waarde van olie = 10,08 kWh/l
Jaarlijks rend Jaarlijks rendement b.v. = 0,75 kWh a
Bedrijfsmodus Monovalent
Jaarlijkse energiebehoefte Qa
Energiebehoefte WP
=
in kWh/a
kWh a
Jaarlijkse vermogencoëfficiënt ß (zie voetnoot)
Kostenrekening
Oliekosten
=
l *
€
a
l
Olieverbruik Stroomkosten Warmtepomp
=
€ a
Olieprijs kWh* a
=
€ = kWh
€ a
€
€
€
a
a
Warmtepomp
Stroomtarief
Energiebehoefte
Besparing
= Oliekosten
Warmtebehoefte: De calculatie van de warmtebehoefte wordt gewoonlijk door de planoloog van de verwarmingsinstallatie gemaakt (bv. architect)
Jaarlijkse vermogencoëfficiënt: Deze is afhankelijk van type en koppeling van de warmtepomp met het verwarmingssysteem. Een eerste raming van de jaarli236
=
a
Stroomkosten WP
jkse vermogencoëfficiënt kan met behulp van de in Hoofdstuk 9.3 op pag. 239 getoonde methode worden gedaan.
AANWIJZING Op www.dimplex.de staat een calculator voor de jaarlijkse vermogencoëfficiënt voor Dimplex-warmtepompen ter beschikking.
Investerings- en onderhoudskosten
9.2.2
9.2.2
Olieverwarming – Mono-energetisch warmtepomp-verwarmingssysteem
Warmtebehoefte
Warmtebehoefte Qa in kW
=
Spec. Warmtebehoefte Qh
Jaarlijkse Energiebehoefte
= =
Jaarlijkse energiebehoefte
kW = m² Woonoppervlak Spec. warmtebehoefte qh 0,05 kW/m² (goede warmte-isolering) 0,10 kW/m² (slechte warmte-isolering) m2
=
v. Qa in kWh/a
kW Warmtebehoefte
*
h
*
a
=
kW
kWh a
Jaarlijkse uren van gebruik Jaa b.v 2000 h/a
kWh a Jaarlijkse energiebehoefte Qa
Olieverbruik
Olieverbruik
=
in liters /jaar
=
l a
* Onderste calorische waardeJaarlijks rendement Onderste calorische waarde van olie = 10,08 kWh/l
b.v. = 0,75
kWh
Bedrijfsmodus Mono-energetisch
a Jaarlijkse energiebehoefte Qa
Energiebehoefte WP in kwh/a
*
=
kWh a
Jaarlijks verwarmingsvermogen fm Aandeel van de warmtepomp Jaarlijkse vermogencoëffici b.v. 97% (zie voetnoot)
Elektrische Hulpverwarming
kWh * * a
=
kWh a
Jaarlijkse energiebehoefte 1 -fm (b.v. 1-0,97% = 3%) (Aandeel elektr. Hulpverwarming)
Kostenrekening
Oliekosten
l
=
a Olieverbruik
Stroomkosten
kWh
Warmtepomp
a
a
Energiebehoefte
Energiebehoefte
Warmtepomp
Hulpverwarming
Besparing
Oliekosten
=
€ a
€
*
kWh
=
€ a
Stroomtarief
€ a
=
l Olieprijs
kWh
+
€
*
€ a
-
=
€ a
Stroomkosten WP
Warmtebehoefte:
Jaarlijks verwarmingsvermogen:
De calculatie van de warmtebehoefte wordt gewoonlijk door de planoloog van de verwarmingsinstallatie gemaakt (bv. architect)
Het aandeel van de warmtepomp aan de verwarming is primair afhankelijk van het gekozen bivalentiepunt (b.v. –5° C) (zie Hoofdstuk 1 op pag. 12).
Jaarlijkse vermogencoëfficiënt: Deze is afhankelijk van type en koppeling van de warmtepomp met het verwarmingssysteem. Een eerste raming van de jaarlijkse vermogencoëfficiënt kan met behulp van de in Hoofdstuk 9.3 op pag. 239 getoonde methode worden gedaan.
www.dimplex.de
AANWIJZING Op www.dimplex.de staat een calculator voor de jaarlijkse vermogencoëfficiënt voor Dimplex-warmtepompen ter beschikking.
237
9.2.3
9.2.3
Olieverwarming – Bivalent-parallel warmtepomp-verwarmingssysteem
Warmtebehoefte
Warmtebehoefte Qa in kW
kW m2
m2*
= Woonoppervlak : A
=
kW
Spec. warmtebehoefte QH
Spec. warmtebehoefte van Qh = 0,05 kW/m² (goede warmte-isolering) = 0,10 kW/m² (slechte warmte-isolering)
Jaarlijkse Energiebehoefte
Jaarlijkse energiebehoefte v. Qa in kWh/a
=
kW*
h
x
Warmtebehoefte
a
kwh
=
a
Jaarlijkse uren van gebruik b.v 2000 h/a
kWh a
Olieverbruik
Olieverbruik in liters /jaar
= Jaarlijkse energiebehoefte Qa
=
l a
=
kWh a
* Onderste calorische waarde
Jaarlijks rendement
Olie: 10,08 kWh/l
b.v. = 0,75
Bedrijfsmodus Bivalent
kWh a Jaarlijkse energiebehoefte Qa
Energiebehoefte WP in kWh/a
=
x Jaarlijks verwarmingsvermogen fm
Aandeel van de warmtepomp (b.v. 90%) Jaarlijkse vermogencoëfficiënt ß (zie voetnoot)
Jaarlijkse energiebehoefte Qa
Olieverbruik Hulpverwarming
=
x kWh a
l a
= ( 1 - fm )
x
Aandeel van de olieverwaming (b.v. 10%)
Onderste calorische
Jaarlijks rendement
waarde Hu
Kostenrekening Oliekosten
l a
= Olieverbruik
Oliekosten Hulpverwarming Bivalente werking
€ l
x
=
€ a
Olieprijs
kWh a
=
€ l
x
Olieverbruik hulpverwarming
€ a
Olieprijs
Energiebehoefte
Energiekosten Installatie Bivalente werking
kWh a
=
€ kWh
x
Energiebehoefte
Stroomtarief
Warmtepomp
Besparing
Oliekosten
=
€ a
Olieverbruik Hulpverwarming
kWh a
=
€ a
+
€ kWh =
-
€ a
Warmtepomp+olie
Jaarlijks verwarmingsvermogen:
Jaarlijkse vermogencoëfficiënt:
Het aandeel van de warmtepomp aan de verwarming is primair afhankelijk van het gekozen bivalentiepunt (b.v. – 5° C) (zie hoofdstuk selectie en dimensionering van warmtepompen).
Deze is afhankelijk van type en koppeling van de warmtepomp met het verwarmingssysteem. Een eerste raming van de jaarlijkse vermogencoëfficiënt kan met behulp van de in Hoofdstuk 9.3 op pag. 239 getoonde methode worden gedaan.
238
Investerings- en onderhoudskosten
9.3
9.3
Werkblad voor de eerste raming van de jaarlijkse vermogencoëfficiënt van een warmtepompsysteem
De jaarlijkse vermogencoëfficiënt β van het geïnstalleerde warmtepompsysteem wordt met behulp van de vereenvoudigde korte berekeningsmethode aan de hand van de correctiefactoren Fwerking (Fυ) en Fcondensor (FΔυ) conform VDI 4650 alsook de vermogengetal(len) εnorm conform EN 255 als volgt bepaald: 1. Stap: Selectie van de telkens geldige berekeningsvergelijking ⇒ i) Constructie van de warmtepomp bepalen i)
Grond/water-warmtepomp
*URQG:3 1RUPÂ)&RQGHQVRUÂ
Water/water-warmtepomp
):HUNLQJ
:DWHU:3 1RUPÂ)&RQGHQVRUÂ
):HUNLQJ
Lucht/water-warmtepomp
/XFKW:3 1RUPÂ):HUNLQJ 1RUPÂ):HUNLQJ 1RUPÂ):HUNLQJ Â)&RQGHQVRU
2. Stap:
i)
Relevante vermogencoëfficiënt(en) εnorm van de warmtepomp bepalen ⇒ i) Constructie van specifieke norm-instelpunt(en) bepalen ⇒ ii) Volgens EN 255 gemeten vermogencoëfficiënt(en) εnorm invoegen Glycolwater/water(B0/W35)
Water/water (W10/W35)
Lucht/water (A-7;2;10/W35)
Vermogencoëfficiënt εNorm1: ____________ (bij B0/W35 resp. W10/W35 resp. A-7/W35)
ii)
Vermogencoëfficiënt εNorm2: ____________ (alleen lucht/water-warmtepomp bij A2/W35) Vermogencoëfficiënt εNorm3: ____________ (alleen lucht/water-warmtepomp bij A10/W35)
3. Stap:
Correctiefactor voor afwijkende temperatuurverschillen aan de condensor bepalen ⇒ i) Het bij de proefbankmeting ingestelde temperatuurverschil ΔϑM bepalen ⇒ ii) Daadwerkelijk temperatuurverschil ΔϑB onder bedrijfsomstandigheden bepalen ⇒ iii) Correctiefactor FΔυ aan de hand van tabel 9.1 op pag. 239 bepalen
____________K temperatuurverschil ΔϑB aan de condensor onder proefbankomstandigheden bij
i)
glycolwater/water(B0/W35)
water/water (W10/W35)
lucht/water (A2/W35)
____________K temperatuurverschil ΔϑB aan de condensor onder bedrijfsomstandigheden bij zie i)
ii) iii)
Correctiefactor Fcondensor (zie tabel 9.1 op pag. 239): ____________
Temperatuurverschil in werking [K]
(Snijpunt van ΔϑM verticaal en ΔϑB horizontaal)
Temperatuurverschil bij de proefbankmeting Δυ [K] 6 7 8 9 10 11 12
3
4
5
Δυ=3
1,000
0,990
0,980
0,969
0,959
0,949
0,939
0,928
0,918
0,908
13
14
15
0,898
0,887
0,877
Δυ=4
1,010
1,000
0,990
0,980
0,969
0,959
0,949
0,939
0,928
0,918
0,908
0,898
0,887
Δυ=5
1,020
1,010
1,000
0,990
0,980
0,969
0,959
0,949
0,939
0,928
0,918
0,908
0,898
Δυ=6
1,031
1,020
1,010
1,000
0,990
0,980
0,969
0,959
0,949
0,939
0,928
0,918
0,908
Δυ=7
1,041
1,031
1,020
1,010
1,000
0,990
0,980
0,969
0,959
0,949
0,939
0,928
0,918
Δυ=8
1,051
1,041
1,031
1,020
1,010
1,000
0,990
0,980
0,969
0,959
0,949
0,939
0,928
Δυ=9
1,061
1,051
1,041
1,031
1,020
1,010
1,000
0,990
0,980
0,969
0,959
0,949
0,939
Δυ=10
1,072
1,061
1,051
1,041
1,031
1,020
1,010
1,000
0,990
0,980
0,969
0,959
0,949
Tab. 9.1: Correctiefactor FΔυ voor afwijkende temperatuurverschillen aan de condensor
www.dimplex.de
239
9.3
4. Stap:
Correctiefactor voor voorliggende bedrijfsomstandigheden bepalen ⇒ i) Maximale vertrektemperatuur op de genormde dag van systeemberekening volgens DIN 4701 vastleggen ⇒ ii) Gemiddelde warmtebrontemperatuur bepalen resp. locatie vastleggen ⇒ iii) Correctiefactor(en) Fυ aan de hand van de tabellen 2a-c) bepalen Maximale vertrektemperatuur op de genormde dag van systeemberekening__________°C
i) ii)
iii)
Grond/water
gemiddelde glycolwatertemperatuur:
__________°C
Water/water
gemiddelde grondwatertemperatuur:
__________°C
Lucht/water
Locatie van de warmtepomp volgens DIN 4701:
Essen Berlijn
München Frankfurt
Hamburg
Lucht/water (zie tabel 9.2 op pag. 240) Correctiefactor Fυ:
____________
(bij A-7/W35)
Correctiefactor Fυ:
____________
(bij A2/W35)
Correctiefactor Fυ:
____________
(bij A10/W35)
(snijpunten van max. vertrektemperatuur en de drie buitentemperaturen -7, 2 en 10 °C van de gekozen locatie) Water/water (zie tabel 9.4 op pag. 240)
Grond/water (zie tabel 9.3 op pag. 240) Correctiefactor FWerking1:
____________
(snijpunt van max. vertrektemperatuur (30-55 °C) en warmtebrontemperatuur (Tglycolwater, Twater))
TVertrek,max [°C] Essen
München
Hamburg
Berlijn
Frankfurt
30
35
40
45
50
55
-7 °C
0,070
0,066
0,062
0,059
0,055
0,051
2 °C
0,799
0,766
0,734
0,701
0,668
0,635
10 °C
0,258
0,250
0,242
0,233
0,225
0,217
-7 °C
0,235
0,224
0,213
0,202
0,191
0,180
2 °C
0,695
0,668
0,642
0,616
0,590
0,564
10 °C
0,173
0,168
0,163
0,158
0,153
0,147
-7 °C
0,109
0,104
0,098
0,092
0,087
0,081
2 °C
0,794
0,762
0,730
0,698
0,667
0,635
10 °C
0,212
0,205
0,198
0,192
0,185
0,179
-7 °C
0,144
0,137
0,130
0,123
0,116
0,109
2 °C
0,776
0,746
0,716
0,686
0,656
0,626
10 °C
0,188
0,182
0,177
0,171
0,165
0,160
-7 °C
0,088
0,084
0,079
0,075
0,070
0,066
2 °C
0,799
0,767
0,735
0,704
0,672
0,640
10 °C
0,234
0,227
0,220
0,212
0,205
0,198
Tab. 9.2: Correctiefactor Fwerking voor verschillende bedrijfsomstandigheden bij lucht/water-warmtepompen
5. Stap:
TVertrek,max [°C] 2 TGlycolwater [°C]
30
35
40
45
50
55
1,161
1,113
1,065
1,016
0,967
0,917
1
1,148
1,100
1,052
1,003
0,954
0,904
0
1,135
1,087
1,039
0,990
0,940
0,890
-1
1,122
1,074
1,026
0,977
0,927
0,877
-2
1,110
1,062
1,014
0,965
0,915
0,864
-3
1,099
1,051
1,002
0,953
0,903
0,852
Tab. 9.3: Correctiefactoren Fu voor verschillende bedrijfsomstandigheden bij grond/water-warmtepompen
TVertrek,max [°C]
TWater [°C]
30
35
40
45
50
55
12
1,158
1,106
1,054
1,000
0,947
0,892
11
1,139
1,087
1,035
0,981
0,927
0,873
10
1,120
1,068
1,016
0,962
0,908
0,853
9
1,101
1,049
0,997
0,943
0,889
0,834
8
1,082
1,030
0,978
0,924
0,870
0,815
Tab. 9.4: Correctiefactoren Fu voor verschillende bedrijfsomstandigheden bij water/water-warmtepompen
Correctiefactor(en) Fυ, FΔυ en vermogencoëfficiënt(en) εNorm volgens stap 1) invoegen en jaarlijkse vermogencoëfficiënt β berekenen Grond/water resp. water/water-warmtepomp
Lucht/water-warmtepomp
AANWIJZING Bij de berekening van de jaarlijkse vermogencoëfficiënt volgens VDI 4650 wordt zowel de locatie van het systeem als de hulpenergie van de warmtebron in aanmerking genomen. In tegenstelling hiertoe wordt de berekening van de jaarlijkse vermogencoëfficiënt volgens EnEV, DIN V 4701-T10 (1 / verwekkings-inspanningsgetal) onafhankelijk van de locatie met afzonderlijke beschouwing van de hulpenergiebehoeftes uitgevoerd.
240
AANWIJZING Op www.dimplex.de staat een calculator voor de jaarlijkse vermogencoëfficiënt voor Dimplex-warmtepompen ter beschikking.
Hulp voor planning en installatie
10.1
10 Hulp voor planning en installatie 10.1 Kopieermodel voor experimentele bepaling van de daadwerkelijk benodigde systeemtemperatuur 9HUWUHNWHPSHUDWXXUYHUZDUPLQJVZDWHULQ>&@
9HUWUHNWHPSHUDWXXU+7
9HUWUHNWHPSHUDWXXU07
9HUWUHNWHPSHUDWXXU/7
9RRUEHHOG &EXLWHQWHPSHUDWXXU &YHUWUHNWHPSHUDWXXU
+7+RJHWHPSHUDWXXU &ELV&
070LGGHQWHPSHUDWXXU &ELV&
/7/DJHWHPSHUDWXXU &
%XLWHQWHPSHUDWXXULQ>&@
Afb. 10.1: Diagram voor het experimenteel bepalen van de daadwerkelijk benodigde systeemtemperatuur
Meetwaarden [°C]
Voorbeeld
Buitentemperatuur
-5 °C
Vertrektemperatuur
52 °C
Teruglooptemperatuur
42 °C
Temperatuurverschil
10 °C
1
2
Voer gedurende het stookseizoen bij verschillende buitentemperaturen de volgende stappen uit: 1. Stap:
Zet de kamerthermostaten in ruimtes met een verhoogde warmtebehoefte (b.v. bad- en woonkamer) op de hoogste stand (ventielen helemaal geopend!).
www.dimplex.de
3
4
5
6
7
8
9
2. Stap:
Verlaag de vertrektemperatuur aan de ketel resp. aan de mengkraan tot de gewenste ruimtetemperatuur van ca. 20-22 °C bereikt is (denk aan de traagheid van de verwarming!).
3. Stap:
Noteer de vertrek- en teruglooptemperatuur alsook de buitentemperatuur in de tabel.
4. Stap:
Neem de gemeten waarden in het diagram over.
241
10.2
10.2 Elektrische aansluiting warmtepomp
De EVB-veiligheidsschakelaar (K22) met 3 hoofdcontacten (1/3/5 // 2/4/6) en een hulpcontact (werkcontact 13/14) moet op de capaciteit van de warmtepomp passen en ter plaatse geïnstalleerd worden. Het werkcontact van de EVB-veiligheidsschakelaar (13/14) wordt van klemmenblok X2 naar steekklem J5/ID3 doorgelust. LET OP! Extra lage spanning!
4)
De veiligheidsschakelaar (K20) voor de dompelverwarmingselement (E10) moet voor mono-energetische installaties (2de WG) op de capaciteit van de radiator passen en ter plaatse geïnstalleerd worden. De aansturing (230VAC) vindt plaats vanuit de warmtepompmanager via de klemmen X1/N en J13/NO 4.
De veiligheidsschakelaars uit punten 3;4;5 worden in die stroomdistributie geïntegreerd. De 5-aderige vermogenkabels (3L/N/PE 400V~50Hz) voor de radiators dienen overeenkomstig DIN VDE 0100 gedimensioneerd en beveiligd te worden.
7)
De verwarmings-circulatiepomp (M13) wordt op de klemmen X1/N en J13/NO 5 aangesloten.
8)
De verwarmings-circulatiepomp (M13) wordt op de klemmen X1/N en J13/NO 6 aangesloten.
9)
1
. 7
9$& +] 9$& +] 3( 1
/ 3(
(96
/
&RQWDFWRSHQ DIVOXLWLQJHOHNWULFLWHLWV PDDWVFKDSSLM(96
;
;
; ;
De glycolwater- c.q. bronpomp wordt op de klemmen X1/N en J12/NO 3 aangesloten. Bij lucht/water-warmtepompen mag er in geen geval een verwarmings-circulatiepomp op deze uitgang aangesloten worden!
10) De terugloopvoeler (R2) is bij grond- en water/water-warmtepompen geïntegreerd of meegeleverd. Bij lucht/water-warmtepompen voor installatie binnen is de terugloopvoeler geïntegreerd en wordt via twee enkele aders in de stuurleiding naar de warmtepompmanager gevoerd. De twee enkele aders worden aan de klemmen X3 (ground) en J2/B2 vastgeklemd. Bij lucht/water-warmtepompen voor installatie buiten moet de terugloopvoeler aan de gemeenschappelijke terugloop
242
AANWIJZING Bij gebruik van draaistroompompen kan met het 230V-uitgangssignaal van de warmtepompmanager een veiligheidsschakelaar aangestuurd worden. Voelerleidingen kunnen met 2x0,75 mm leidingen tot op 30 m verlengd worden.
/DVWVSDQQLQJ
6)
De veiligheidsschakelaar (K21) voor de flensverwarming (E9) in de waterverwarmer moet op de capaciteit van de radiator passen en ter plaatse geïnstalleerd worden. De aansturing (230VAC) vindt plaats vanuit de warmtepompmanager via de klemmen X1/N en J13/NO 10.
13) De verbinding tussen warmtepomp (ronde stekker) en warmtepompmanager vindt plaats via gecodeerde stuurleidingen, die voor warmtepompen voor installatie buiten afzonderlijk besteld moeten worden. Alleen bij warmtepompen met ontdooiing met heet gas dient de enkele ader nr. 8 aan klem J4-Y1 aangesloten te worden.
&RQWDFWRUDIVOXLWLQJHOHNWULFLWHLWVPDDWVFKDSSLM
5)
12) De warmwatervoeler (R3) is in het warmwateropslagvat ingebouwd en wordt aan de klemmen X3 (ground) en J2/B3 vastgeklemd.
) )
3)
11) De buitenvoeler (R1) wordt aan de klemmen X3 (ground) en J2/B1 vastgeklemd.
:DUPWHSRPS HQYHUZDUPLQJVHOHPHQWHQ
De 3-aderige kabel voor de warmtepompmanager (verwarmingsregelaar N1) wordt de warmtepomp (toestellen met geïntegreerde regelaar) in- of naar de toekomstige montageplek van de warmtepompmanager voor wandmontage (WPM) gevoerd. De kabel (L/N/PE~230V, 50Hz) voor de WPM moet onder permanente spanning zijn en moet om deze reden voor de EVB-contactor afgetakt c.q. op de huishoudings-stroom aangesloten worden, omdat anders gedurende de afsluiting elektriciteitsmaatschappij belangrijke beveiligingsfuncties buiten werking zijn.
van verwarmings- en warm water vastgemaakt worden (bijv. dompelhuls in de compacte verdeler). De aansluiting op de WPM gebeurt eveneens aan de klemmen: X3 (ground) en J2/B2.
:DUPWHSRPSPDQDJHU
2)
De 4-aderige kabel voor het vermogensdeel van de warmtepomp wordt van de warmtepompteller via de EM-contactor (indien vereist) de warmtepomp ingevoerd (3L/ PE~400V,50Hz). Beveiliging volgens op typeplaatje aangegeven consumptie, door een 3-polige vermogensschakelaar met C-karakteristiek en gezamenlijke uitschakeling van alle drie banen. Kabeldoorsnede volgens DIN VDE 0100.
6WXXUVSDQQLQJ
1)
;
Hulp voor planning en installatie
10.2
Legende A1
A2
A3 A4 B2* B3* B4* E9 E10* F1 F2 F3 H5* J1 J2 J3 J4
J5 J6 J7 J8 J9 J10 J11 J12 tot J18
Brug afsluiting elektriciteitsmaatschappij (J5/ID3-EVS naar X2) moet worden geplaatst wanneer er geen contactor ter blokkering van de elektriciteitsmaatschappij voorhanden is (contact open = EM-blokkering). Brug SPR (J5/ID4-SPR naar X2) moet verwijderd worden wanneer de ingang gebruikt wordt (ingang open = warmtepomp uit). Brug (storing M11). In plaats van A3 kan een pot.-vrije opener worden gebruikt (b.v. motorcontactor). Brug (storing M1). In plaats van A4 kan een pot.-vrije opener worden gebruikt (b.v. motorcontactor). Lagedruk-pressostaat glycolwater Thermostaat warm water Thermostaat zwembadwater Elektrische flensverwarming warm water 2de warmtebron (ketel of elektr. verwarmingselement) Besturingszekering N1 5x20 / 2,0ATr Lastzekering voor steekklemmen J12 en J13 5x20 / 4,0ATr Lastzekering voor steekklemmen J15 tot J18 5x20 / 4,0ATr Lampje storingsaanduiding op afstand Aansluiting stroomvoorziening van de regeleenheid (24VAC / 50Hz) Aansluiting voor warmwater-, terugloop- en buitenvoeler Ingang voor coderings-WP en vorstbeveiligingsvoeler via stuurleiding-steekcontact X8 Uitgang 0-10V DC voor besturing van frequentieomzetter, storingsaanduiding op afstand, zwembad-circulatiepomp Aansluiting voor warmwaterthermostaat, zwembadthermostaat en EM-blokkeringsfuncties Aansluiting voor voelers van de 2de verwarmingskring en voeler stop ontdooiing Aansluiting voor alarmmelding „lagedruk-glycolwater” In-, uitgangen 230VAC voor besturing van de WPsteekcontact stuurleiding X11 Contactdoos wordt nog niet gebruikt Contactdoos voor het aansluiten van de afstandsbediening (6-pol.) Aansluiting wordt nog niet gebruikt 230V AC-uitgangen voor het besturen van de systeemcomponenten (pomp, mengkraan, verwarmingselement, magneetventielen, ketel)
www.dimplex.de
K9 K11* K12* K20* K21* K22* K23* M11* M13* M15* M16* M18* M19* M21* M22* N1 N10 N11 R1 R2 R3 R5 R9 R12 R13 T1 X1 X2 X3 X8 X11
Koppelrelais 230V/24V Elektron. relais voor storingsaanduiding op afstand Elektron. relais voor zwembadwater-circulatiepomp Veiligheidsschakelaar 2de warmtebron Veiligheidsschakelaar elektr. flensverwarming warm water EM-contactor Hulprelais voor SPR Primaire pomp Verwarmings-circulatiepomp Verwarmings-circulatiepomp 2de verwarmingskring Bijkomende circulatiepomp Warmwater-circulatiepomp Zwembadwater-circulatiepomp Mengkraan hoofdkring of 3de verwarmingskring Mengkraan 2de verwarmingskring Regeleenheid Afstandsbedieningseenheid Relaismodule Buitenvoeler Terugloopvoeler Warmwatervoeler Voeler 2de verwarmingskring Vorstbeveiligingsvoeler Voeler stop ontdooiing Voeler 3de verwarmingskring Veiligheidstransformator 230 / 24 V AC / 28VA Klemmenblok stroomnet-aansluiting, N- en PE-verdeler Verdeelklem 24VAC Verdeelklem ground Connector stuurleiding (extra lage spanning) Steekcontact stuurleiding 230VAC
Afkortingen: MA MZ *
Mengkraan open Mengkraan dicht Componenten dienen extern beschikbaar te worden gesteld
243
J9
J1
230 VAC
24 VAC
X3
0 VAC
B1
R1
J2
J11
R2
X11/8
+VDC
R3
2
W1-15p
Stuurleiding
1
J3
3
F2 (L)
NO2
5
4
6
K11
X8
H5 max. 200W
K12
X11/9
J4
6 X4
N11
5
4
J12
C1
GND
M19 max. 200W
X1 - N
T<
B3
J1 tot J7 alsook X2, X3 en X8 hebben 24V aansluiting. Er mag geen netspanning op deze klemmen komen.
Opgelet!!
T1
24VAC
J5-IDC1
250V~ 2AT
G
F1
J10
B2
X2 / G
B3
NO1 BC5
N1
G0
T<
B4
K20
J13
J5
A1 A2
K23
M18
IDC1
ID8 Sto.M1
Sto.M11
A1
A2
A3
A4
AE / EGS
C7
X2
0 VAC
J1-G0
NO7 C7
24VAC
K9
J14
MA
M21
MZ
14
21
J1-G
NO8
ID6
ID7
X1
N kan desgewenst door de klant worden aangesloten
klaar bedraad
J6
R5
J15
EM-contactor/SPR > contact open = blokkering X1
K22
C4 ID1
X11/7
B4
Cod.-WP
NO4 ID2
M13
M16
C9
F3 F2
X2
J18 /C13
J16
NO9
3
X1
J7
K21
3
P<
B2
IDC9
M15
K9
A2
A1
0 VAC
2
3
MZ
7
W1-15p
6
5
8
9
X11
-NO3
-NO2
F3 /L
X1 / N
< J12- >
-NO1
J18
Stuurleiding
4
M22
J8
J17
1
MA
J1-G0 J12 /C1
Net / 230 VAC - 50Hz
PE L
R13
GND
Verwarmingselement of
ID3
NO3
R12
NO5
EM
C8 B6
NO10 ID9
M11
ID12
E9
ID14
xxxxx
BC4
GND
GND
NO6 ID4
C1
B5
R9
Y1
Ader nr. 8 J13-C4
VG A2(-) T1
Y4 J14-C7
C4 ID5
SPR
VG0 A1(+) L1
Y2 A2(-) T1
Y3 A1(+) L1
B8
12-pol.
C9 ID11
HK
HD
NC8 B7
12-pol.
Tab. 10.1: Aansluitschema voor de wandmontage-warmtepompmanager WPM 2006 plus (N1 verwarmingsregelaar) 4,0A Tr
NO11 ID10
4,0A Tr
NO12 ID13H
AE / EGS
C13
N
C12 ID13
ND
NO13 ID14H
Ver.1
NC12 IDC13
L
NC13
Ver.2
N10
Ven.
244 PUP
E10
10.2
Hulp voor planning en installatie
10.3
10.3 Minimumeisen warmwateropslagvat / circulatiepomp Lucht/water-warmtepomp opstelling binnen Warmtepomp LIK 8TE / LI 9TE / LI 11TE / LI 20TE LIK 8ME / LI 11ME LIKI 14TE / LI 24TE LI 16TE / LI 28TE LIH 22TE LIH 26TE
Volume
Wisselaaroppervlak
Bestelbenaming
Oplaadpomp M18
300 l
3,2 m²
WWSP 332 / PWS 332
UP 60
400 l
4,2 m²
WWSP 880
UP 60
400 l
4,2 m²
WWSP 880
UP 80
500 l
5,7 m²
WWSP 900
UP 80
Lucht/water-warmtepomp opstelling buiten Volume
Wisselaaroppervlak
Bestelbenaming
Oplaadpomp M18
LA 11AS / LA 20AS LA 9PS / LA 11PS / LA 17PS LA 11MS
Warmtepomp
300 l
3,2 m²
WWSP 332 / PWS 332
UP 60
LA 22PS
300 l
3,2 m²
WWSP 332 / PWS 332
UP 80
LA 24AS
400 l
4,2 m²
WWSP 880
UP 60
LA 16AS / LA 28AS LA 26PS / LA 22HS LA 16MS
400 l
4,2 m²
WWSP 880
UP 80
LA 40AS
500 l
5,7 m²
WWSP 900
UP 70-32
LA 26HS
500 l
5,7 m²
WWSP 900
UP 80
Grond/water-warmtepomp opstelling binnen Volume
Wisselaaroppervlak
Bestelbenaming
Oplaadpomp M18
SIK 7TE / SIK 9TE / SIK 11TE / SIKH 6TE / SIKH 9TE SI 5TE / SI 7TE / SI 9TE / SI 11TE / SIH 6TE / SIH 9TE / SIH 11TE SIK 11ME / SI 5ME / SI 9ME / SI 11ME
Warmtepomp
300 l
3,2 m²
WWSP 332 / PWS 332
UP 60
SIK 7TE / SIK 9TE / SIK 11TE / SIKH 6TE / SIKH 9TE / SIK 11ME / SIKH 9ME
400 l
4,2 m²
WWSP 442E
UP 60
SIK 14TE / SIK 16ME
400 l
4,2 m²
WWSP 442E
UP 80
SI 14TE / SI 17TE
400 l
4,2 m²
WWSP 880
UP 80
SI 21TE
500 l
5,7 m²
WWSP 900
UP 80
SIH 20TE / SI 24TE / SI 30TE
400 l
4,2 m²
WWSP 442E
UP 32-70
SIH 40TE / SI 37TE
500 l
5,7 m²
WWSP 900
UP 32-70
SI 50TE
500 l
5,7 m²
WWSP 900
4,5 m3/h
SI 75TE
2 x 400 l
8,4 m²
2 x WWSP 880
6,5 m3/h
SI 100TE
2 x 500
11,4 m²
2 x WWSP 900
8,5 m3/h
SI 130TE
3 x 500
17,1 m²
3 x WWSP 900
11,5 m3/h
Water/water-warmtepomp opstelling binnen Volume
Wisselaaroppervlak
Bestelbenaming
Oplaadpomp M18
WI 9TE / WI 14TE / WI 9ME / WI 14ME
Warmtepomp
300 l
3,2 m²
WWSP 332 / PWS 332
UP 60
WI 18TE / WI 22TE
400 l
4,2 m²
WWSP 880
UP 80
WI 22TE
500 l
5,7 m²
WWSP 900
UP 60
WI 27TE
500 l
5,7 m²
WWSP 900
UP 80
WI 40CG
500 l
5,7 m²
WWSP 900
UP 80
WI 90CG
2 x 500 l
11,4 m²
2 x WWSP 900
8 m3/h
(op basis van de in dit document aanbevolen configuraties en gebruikelijke randvoorwaarden)
het verwarmingsvermogen van de warmtepomp
De tabel toont de toewijzing van warmwatercirculatiepompen en opslagvaten aan de individuele warmtepompen, bij welke in de 1-compressor-modus een warmwatertemperatuur van ca. 45 °C bereikt wordt (max. temperaturen van de warmtebronnen: lucht: 25 °C, glycolwater: 10 °C, water 10 °C, maximale buislengte tussen warmtepomp en bufferopslagvat 10 m).
de volumestroom afhankelijk van drukverlies en de prestatie van de circulatiepomp.
De maximale warmwatertemperatuur, die bij uitsluitende warmtepompwerking bereikt kan worden, is afhankelijk van:
www.dimplex.de
het oppervlak van de warmtewisselaar in de accumulator
AANWIJZING Hogere temperaturen worden bereikt door een groter wisselaaroppervlak in het opslagvat, door verhoging van de volumestroom resp. door doelmatige naverwarming m.b.v. een elektrisch verwarmingselement (zie ook Hoofdstuk 6.1.3 op pag. 178).
245
10.4
10.4 Opdracht inbedrijfstelling warmtepomp verwarmen / koelen 2QOLQHIRUPXOLHU
2SGUDFKWLQEHGULMIVWHOOLQJZDUPWHSRPSYHUZDUPHQNRHOHQ 9HUZDUPLQJVZDUPWHSRPS
5HWRXUQHUHQDDQ ID[ PHWGHSRVWRIDDQXZSHUVRRQOLMNHNODQWHQVHUYLFH ZZZGLPSOH[GHNXQGHQGLHQVWV\VWHPWHFKQLNGHXWVFKODQG
9HUZDUPHQ
9HUZDUPHQNRHOHQ
7\SH
*OHQ'LPSOH['HXWVFKODQG*PE+ %HYRHJGKHLG'LPSOH[ 6HUYLFHDIGHOLQJV\VWHHPWHFKQLHN $P*ROGHQHQ)HOG
)DEUQU
)'
.RRSGDWXP
/HYHULQJVWHUPLMQ
:DUPZDWHUEHUHLGLQJ 0HWYHUZDUPLQJVZDUPWHSRPS
-D
:DUPZDWHURSVODJPHUNW\SH
1HH
%HL(LQVDW]YRQ6SHLFKHUQDQGHUHU)DEULNDWHE]ZEHL6SHLFKHUQGLHQLFKWIUGH:lUPHSXPSHQW\S ]XJHODVVHQVLQGZLUGNHLQH)XQNWLRQVJDUDQWLHEHUQRPPHQ%HHLQWUlFKWLJXQJHQGHV:lUPHSXPSHQEH WULHEHVVLQGP|JOLFK
.XOPEDFK
:LVVHODDU RSSHUYODN
Pð
1RPLQDOH LQKRXG
O
(OHNWU IOHQVYHUZDUPLQJ
N:
9HUHLVWHYRRUHHQYHUOHQJLQJYDQGHJDUDQWLHRSGHYHUZDUPLQJVZDUPWHSRPSQDDUPDDQGHQYDQDIGDWXPYDQLQEHGULMIVWHOOLQJRIPD[LPDDOPDDQGHQYDQDIOHYHULQJH[ IDEULHNLVLQEHGULMIVWHOOLQJWHJHQYHUJRHGLQJGRRUGHEHYRHJGHVHUYLFHDIGHOLQJV\VWHHPWHFKQLHNPHWLQEHGULMIVWHOOLQJVSURWRFROELQQHQHHQZHUNLQJVGXXUFRPSUHVVRUORRSWLMG YDQPLQGHUGDQXUHQ +HWWDULHIYRRULQEHGULMIVWHOOLQJYDQPRPHQWHHOʑQHWWRSHUYHUZDUPLQJVZDUPWHSRPSEHYDWGHHLJHQOLMNHLQEHGULMIVWHOOLQJHQGHUHLVNRVWHQ,QGLHQGHLQVWDOODWLHQLHW EHGULMIVNODDULVGLHQHQGHVWRULQJHQLQGHLQVWDOODWLHJHGXUHQGHGHLQEHGULMIVWHOOLQJWHZRUGHQYHUKROSHQRILQGLHQ]LFKYHUGHUHZDFKWWLMGHQYRRUGRHQGDQLVHUVSUDNHYDQ ELM]RQGHUHZHUNSUHVWDWLHVGLHQDDUJHODQJNRVWHQHQPRHLWHGRRUGHVHUYLFHDIGHOLQJV\VWHHPWHFKQLHNGHRSGUDFKWJHYHULQUHNHQLQJZRUGHQJHEUDFKW'RRUGHLQEHGULMIVWHOOLQJ YDQGHYHUZDUPLQJVZDUPWHSRPSZRUGWJHHQDDQVSUDNHOLMNKHLGYRRUSODQQLQJGLPHQVLRQHULQJHQXLWYRHULQJYDQKHWJHKHOHV\VWHHPYROJHQVGHYRRUVFKULIWHQDDQYDDUGW'H DIVWHOOLQJYDQKHWYHUZDUPLQJVV\VWHHPRYHUVWURRPYHQWLHOHQK\GUDXOLVFKHDIVWHPPLQJ GLHQWGRRUHHQYHUZDUPLQJVLQVWDOODWHXUWHZRUGHQXLWJHYRHUG'LWLVSDVQDKHW GURJHQYDQGHFHPHQWGHNYORHU]LQYROHQEHKRRUWGXVQLHWWRWGHLQEHGULMIVWHOOLQJ %LMGHLQEHGULMIVWHOOLQJGLHQWGHRSGUDFKWJHYHUV\VWHHPLQVWDOODWHXUDDQZH]LJWH]LMQ(HQLQEHGULMIVWHOOLQJVSURWRFROZRUGWJHFUHsHUG(YHQWXHOHLQKHWLQEHGULMIVWHOOLQJVSURWRFRO YHUPHOGHJHEUHNHQGLHQHQRQPLGGHOOLMNWHZRUGHQYHUKROSHQ'LWLVIXQGDPHQWHHOYRRUGHJDUDQWLH+HWLQEHGULMIVWHOOLQJVSURWRFROGLHQWELQQHQppQPDDQGQDLQEHGULMIVWHOOLQJ QDDUKHWERYHQYHUPHOGHDGUHVWHZRUGHQJHVWXXUGYDQZDDURRNGHYHUOHQJLQJYDQGHJDUDQWLHEHYHVWLJGZRUGW /RFDWLH
2SGUDFKWJHYHURQWYDQJHUYDQGHUHNHQLQJ
)LUPD
&RQWDFWSHUVRRQ
6WUDDW
6WUDDW
3RVWFRGHSODDWV
3RVWFRGHSODDWV
7HO
7HO
1DDP
*HJHYHQVPEWGHLQWHJUDWLH]LMQELMWRHUXVWLQJYDQHHQNRHOLQJ3. QLHWQRRG]DNHOLMN
*URIIHFKHFNOLVW
,VGHLQWHJUDWLHYDQGHZDUPWHSRPSLQKHWYHUZDUPLQJVV\VWHHP YROJHQVGHSURMHFWHULQJVGRFXPHQWHQXLWJHYRHUG]LMQGH DIVOXLWRUJDQHQFRUUHFWLQJHVWHOG" ,VHHQPLQLPDDOEXIIHUYROXPHYDQYDQKHWQRPLQDOHGHELHW YDQGHZDUPWHSRPSGRRUHHQEXIIHURSVODJYDWRIDQGHUH JHVFKLNWHPDDWUHJHOHQJHZDDUERUJG" ,VKHWJHKHOHYHUZDUPLQJVV\VWHHPLQFODOOHRSVODJYDWHQHQNHWHOV YRRUKHWDDQVOXLWHQYDQGHZDUPWHSRPSJHVSRHOGHQRQWOXFKW" ,VKHWYHUZDUPLQJVV\VWHHPJHYXOGHQRQGHUGUXNJH]HWZHUNHQ GHFLUFXODWLHSRPSHQ",VKHWZDWHUGHELHWJHFRQWUROHHUGHQYROGRHW KHWDDQGHQRUPZDDUGHQLVKHWPLQLPXPGHELHWYHU]HNHUG" 2SPHUNLQJ+HWPLQLPDOHZDUPZDWHUGHELHWGRRUGHZDUPWHSRPS PRHWGRRURQJHUHJHOGHYHUZDUPLQJVFLUFXODWLHSRPSHQPHW FRQVWDQWHYROXPHQVWURRPJHZDDUERUJG]LMQ =LMQGHPLQDIVWDQGHQYRRURQGHUKRXGJHUHVSHFWHHUG"
-$
1((
-$
1((
-$
1((
-$
1((
-$
1((
-$
1((
/XFKWZDWHUZDUPWHSRPSRSVWHOOLQJELQQHQ ,VHHQOXFKWJHOHLGLQJYLDOXFKWNDQDOHQHQRIOXFKWVODQJHQ YRRUKDQGHQ]LMQGHPLQLPDOHNDQDDODIPHWLQJHQDDQJHKRXGHQ"
-$
-$
1((
-$
1((
=LMQDOOHHOHNWULVFKHFRPSRQHQWHQYROJHQVGHPRQWDJHHQ JHEUXLNVDDQZLM]LQJDOVRRNGHULFKWOLMQHQYDQGHHOHNWULFLWHLWVPDDWV FKDSSLMGXXU]DDPDDQJHVORWHQJHHQERXZVWURRPDDQVOXLWLQJ LV RSKHWUHFKWVGUDDLHQGHYHOGJHOHW]LMQDOOHYRHOHUVYRRUKDQGHQHQ JRHGJHPRQWHHUG"
-$
1((
:DUPWHSRPSHQYRRUNRHOLQJ ,VGHNRHOLQJG\QDPLVFKPEYYHQWLODWRUFRQYHFWRUHQ]LMQGH YRRU]LHQLQJVOHLGLQJHQYDQWKHUPLVFKHLVROHULQJYRRU]LHQ"
-$
1((
9LQGWHUVWLOOHNRHOLQJPHWJHFRPELQHHUGHYORHUHQZDQGYHUZDU PLQJVHQNRHOV\VWHPHQSODDWVLVKHWWRHVWHOYDQGHUHIHUHQWLHUXLPWH PHWGHZDUPWHSRPSUHJHODDUYHUERQGHQ" -$ 9HUKRRJGHEHKRHIWHWHUYRRUNRPLQJYDQFRQGHQVDWLH -$ XLWJHEUHLGHGDXZSXQWEHZDNLQJ
1((
5HJHOLQJHOHNWULVFKHDDQVOXLWLQJ
2QWVOXLWHQYDQGHZDUPWHEURQ 1((
1((
+LHUPHGHZRUGWDDQGHVHUYLFHDIGHOLQJV\VWHHPWHFKQLHNGHRSGUDFKWYRRULQEHGULMIVWHOOLQJWHJHQYHUJRHGLQJJHJHYHQ'HRSGUDFKWJHYHUEHYHVWLJWGDWDOOHYRRUGH LQEHGULMIVWHOOLQJQRRG]DNHOLMNHYRRUEHUHLGHQGHZHUN]DDPKHGHQXLWJHYRHUGJHFRQWUROHHUG HQDIJHVORWHQ]LMQHQGDWKLMQRWDJHQRPHQKHHIWYDQGHDFWXHOHOHYHULQJVHQ EHWDOLQJVYRRUZDDUGHQYDQ*OHQ'LPSOH['HXWVFKODQG*PE+EXVLQHVVXQLW'LPSOH['H]HNXQQHQWHDOOHQWLMGHRS,QWHUQHWRQGHU KWWSZZZGLPSOH[GHGRZQORDGV JHGRZQORDGZRUGHQ'HEHYRHJGHUHFKWEDQNLVLQGLWJHYDO1HXUHQEHUJ
'DWXP
6WDQG 3&B)RUPXODUB$XIWUDJ,%1B: 3B+HL]HQB.KOHQBBGRW :(((5HJ1U'(
246
*URQGZDWHUZDUPWHSRPS ,VGHJO\FROZDWHUNULQJRQWOXFKWRQGHUGUXNJH]HWHQHHQXXU GXUHQGHSURHIORRSYDQGHJO\FROZDWHUSRPSXLWJHYRHUG" :DWHUZDWHUZDUPWHSRPS ,VGHJHVFKLNWKHLGYDQKHWJURQGZDWHUYRRUGHZDWHUZDWHUU ZDUPWHSRPSEHZH]HQZDWHUDQDO\VH HQHHQXXUGXUHQGH SURHIORRSYDQGHSRPSXLWJHYRHUG"
+\GUDXOLVFKHLQWHJUDWLH
1DDP
Z Z Z G L P S O H [ G H
+DQGWHNHQLQJHYWVWHPSHOYDQGHRQGHUQHPLQJ
*OHQ'LPSOH['HXWVFKODQG*PE+