SLIMME TECHNOLOGIE IN WOON- EN LEEFOMGEVING Joke Dessin Coördinator/Projectadviseur Cretecs
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
- AGENDA • Achtergrond • Wonen en zorg vs. domotica en zorg op afstand • Eindgebruikers + noden • Randvoorwaarden ZT • Nieuwbouw WZC, best practice • Evolutie in zorgtechnologie • Nieuwe uitdagingen 2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Achtergrond > Enkele cijfers
- Achtergrond ENKELE CIJFERS
Sterke toename v/d vergrijzing
2025
20% ouder dan 65 j
Te weinig opvang in de residentiële zorg
1600 – 3500 bedden/jaar tot 2025 (nu: 790 bedden/jaar) (huidig aanbod: 130 000)
Stijgende vraag naar thuiszorg
aanbod moet met 50% omhoog (nu: 9800 tewerkgesteld)
Vanaf 2025 nog sterkere toename
2050 35% ouder dan 65 j 2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
- AGENDA • Achtergrond • Wonen en zorg vs. domotica en zorg op afstand • Eindgebruikers + noden • Randvoorwaarden ZT • Nieuwbouw WZC, best practice • Evolutie in zorgtechnologie Illustratie: Arend van Dam, Landsmeer
• Nieuwe uitdagingen 2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Wonen en Zorg > Zorgdomotica en zorg op afstand
- Wonen en zorg – Vs. Zorgdomotica en zorg op afstand
Woon-, leef- en werkomgeving
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Communicatie, zorgverlening op afstand
Wonen en Zorg > Zorgdomotica en zorg op afstand
- Het begrip ZORGDOMOTICA Dwaalpreventie/detectie
Toegangscontrole
Alarmering
Omgevingsbediening
Bewaking/monitoring Welzijns- en comfortfuncties Veiligheidsfuncties
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
;
Wonen en Zorg > Zorgdomotica en zorg op afstand
- Zorgdomotica Intramurale zorg • Alarmering
Actief oproepsysteem, meldcentrale
• Toegangscontrole
Badges, op afstand openen,
• Dwaaldetectie
RFID
• Valpreventie/fixatiearm beleid
Sensoren, optische camera
• Licht
Lichttherapie
• Zorgregistratie
Mobiele toepassingen, koppeling dossier
• …
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Wonen en Zorg > Zorgdomotica en zorg op afstand
- Zorgdomotica Intramurale zorg
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Wonen en Zorg > Zorgdomotica en zorg op afstand
- Zorgdomotica Thuiszorg 1. Video-parlofonie/toegangscontrole (must!) 2. Inbraakbeveiliging 3. Actieve personenalarmering 4. Brandalarmering 5. Alarmstand woning 6. Automatische verlichting (sferen, “plasroute”, …) 7. Automatisch sturingen (alles –uit functie, zonnewering, gordijnen, ) 8. Aan/-uitschakelen van de keuken 9. Bedieningsscherm/touchscreens (mobiele maken) 2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Wonen en Zorg > Zorgdomotica en zorg op afstand
- Zorgdomotica Thuiszorg
1e
Generatie (1987)
2e
Generatie (2010)
pillendispenser
PIR
incontinentiesensor alarmknoppen
bedmatsensor 2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Wonen en Zorg > Zorgdomotica en zorg op afstand
- Het begrip ZORG OP AFSTAND Sociaal contact
Lichaamsfuncties monitoren
Algemeen welzijn Consultaties
Overleg tussen verschillende disciplines
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
;
Wonen en Zorg > Zorgdomotica en zorg op afstand
- Zorg op afstand • Tele-medicine • E-health • Beeldschermzorg • …
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
- AGENDA • Achtergrond • Wonen en zorg vs. domotica en zorg op afstand • Eindgebruikers + noden • Randvoorwaarden ZT • Nieuwbouw WZC, best practice • Evolutie in zorgtechnologie Illustratie: Arend van Dam, Landsmeer
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
• Nieuwe uitdagingen
Eindgebruikers + noden> Setting
• • • • • •
- Eindgebruikers + noden – Setting
Verpleegkundigen Kinesitherapeut/Ergotherapeut Opvoedkundigen Zorgprofessionals Zorgkundigen Arts … Intramurale zorg
• • • •
Familie Beleid Technische dienst …
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
• • • •
Zorgvrager
Verpleegkundigen Kinesitherapeut/Ergotherapeut Zorgkundigen … Extramurale zorg
• • • •
Familie Mantelzorger Dienstenleveranciers …
Eindgebruikers + noden> Setting
- Setting -
ZORG Kwaliteitsvolle zorg Privacy Respect Goede communicatie Vriendelijkheid/benadering
•
Zorgvrager
•
Zorgprofessional
Kwaliteitsvolle zorg Efficiëntie werkproces Goede communicatie Ergonomie
•
Familie/mantelzorg
•
Beleid
•
Technische dienst
•
Dienstenleveranciers
Kwaliteitsvolle zorg Respect/privacy Gemoedsrust Kwaliteitsvolle zorg (IZ) Goede werking (IZ) Goede werking (IZ) Goede logistieke werking Goede werking
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
TECHNOLOGIE Gebruiksvriendelijk Mooi/niet stigmatiserend Ondersteunend niet vervangend Niet storend Veiligheid Enkel indien noodzakelijk Gebruiksvriendelijk Efficiënte werking Goede back-up Ondersteuning zorg, geen vervanging Comfort Gebruiksvriendelijk Mooi/niet stigmatiserend Efficiënte werking Ondersteund, niet vervangend Gebruiksvriendelijk Goede back-up Efficiënte werking Gebruiksvriendelijk
Eindgebruikers + noden> Setting
- Setting -
ZORG Kwaliteitsvolle zorg Privacy Respect Goede communicatie Vriendelijkheid/benadering
•
Zorgvrager
•
Zorgprofessional
Kwaliteitsvolle zorg Efficiëntie werkproces Goede communicatie Ergonomie
•
Familie/mantelzorg
•
Beleid
•
Technische dienst
•
Dienstenleveranciers
Kwaliteitsvolle zorg Respect/privacy Gemoedsrust Kwaliteitsvolle zorg (IZ) Goede werking (IZ) Goede communicatie Goede werking (IZ) Goede logistieke werking Goede werking
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
TECHNOLOGIE Gebruiksvriendelijk Mooi/niet stigmatiserend Ondersteunend niet vervangend Niet storend Veiligheid Enkel indien noodzakelijk Gebruiksvriendelijk Efficiënte werking Goede back-up Ondersteuning zorg, geen vervanging Comfort Gebruiksvriendelijk Mooi/niet stigmatiserend Efficiënte werking Ondersteund, niet vervangend Kosten drukken Gebruiksvriendelijk Goede back-up Efficiënte werking Gebruiksvriendelijk
- AGENDA • Achtergrond • Wonen en zorg vs. domotica en zorg op afstand • Eindgebruikers + noden • Randvoorwaarden ZT • Nieuwbouw WZC, best practice • Evolutie in zorgtechnologie • Nieuwe uitdagingen
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Illustratie: Arend van Dam, Landsmeer
Randvoorwaarden ZT > Schema
- Randvoorwaarden ZT -
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Randvoorwaarden ZT
- Randvoorwaarden ZT • Technologie is een MIDDEL geen DOEL op zich. • Het moet een DUIDELIJKE meerwaarde creëren (geen last!) • Een goeie voorbereiding is noodzakelijk (onafhankelijk advies) • Iedereen nauw betrekken bij het implementatieproces (aversie overwinnen) • Goeie begeleiding bij het gebruik is noodzakelijk (training !) • Technologie moet betrouwbaar & gebruiksvriendelijk zijn • Vermijd stigma (‘onzichtbare’ zorgtechnologie)! • Respect voor de privacy en menselijke normen & waarden 2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
- AGENDA • Achtergrond • Wonen en zorg vs. domotica en zorg op afstand • Eindgebruikers + noden • Randvoorwaarden ZT
WZC Sint-Elisabeth, SKW
• Nieuwbouw WZC, best practice • Evolutie in zorgtechnologie • Nieuwe uitdagingen
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
WZC Avondrust, Varsenare
Nieuwbouw WZC
- Nieuwbouw WZC Trajectbegeleiding Cretecs 1. Bepalen zorgvisie 2. Opstellen functioneel programma van eisen 3. Offertes aanvragen, installateur kiezen 4. Opstellen technisch programma van eisen 5. Testfase 6. Implementatie ZT 7. Opleiding en evaluatie 2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Nieuwbouw WZC
- Bepalen zorgvisie MULTIDISCIPLINAIR!!!
Zelfstandigheid van de bewoner als uitgangspunt
P/m dementie tussen andere profielen
Maximale vrijheid
Aparte afdeling, extra voorzieningen voor p/m dementie
Zo gewoon mogelijk, aangepast waar nodig Bewoners wel/niet verhuizen
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Nieuwbouw WZC
- Opstellen functioneel programma van eisen -
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
•
Hangt af van de setting en doelgroep
•
Vbn: • Alarmering, actief/passief • Toegangscontrole op verschillende niveaus • Dwaaldetectie • Valpreventie/fixatiearm beleid • Licht • Zorgregistratie • …
•
Bij omvangrijke nieuwbouwprojecten werken met bewonersprofielen
Nieuwbouw WZC
- Offertes aanvragen, installateur kiezen -
•
Offertes op basis van functioneel programma van eisen!
•
Vergelijken, aandacht voor SLA’s
•
Installateur kiezen
•
Aandacht voor systeemintegratie
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Nieuwbouw WZC
- Opstellen technisch programma van eisen •
Uitstippelen technische vereisten, technisch plan
•
Samen met installateur, studiebureau
•
Aandacht voor systeemintegratie
•
Bij omvangrijke nieuwbouwprojecten een testruimte voorzien
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Nieuwbouw WZC
- Implementatie ZT - Opleiding en evaluatie •
Implementatie opvolgen
•
Opleiding in gebruik, onderhoud voor de verschillende eindgebruikers van de technologie
•
Evaluatie, zorgvisie, functioneel programma van eisen, bevindingen van alle eindgebruikers
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
- AGENDA • Achtergrond • Wonen en zorg vs. domotica en zorg op afstand • Eindgebruikers + noden • Randvoorwaarden ZT • Nieuwbouw WZC, best practice • Evolutie in zorgtechnologie • Nieuwe uitdagingen Illustratie: Arend van Dam, Landsmeer
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Evolutie in zorgtechnologie> Algemeen
- Evolutie in zorgtechnologie • Algemeen • Tekort aan personeel • Tekort aan opvangplaatsen • Verschuiving transmurale zorg • Welzijn / well-being
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Evolutie in zorgtechnologie> Algemeen
- Evolutie in zorgtechnologie • Beeld/video-communicatie • Dwaaldetectie (buitenomgeving) • Lifestyle monitoring - bodysensoren - sensorennetwerk • Tele-care/tele-health/monitoring (chronische patiënten)
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Evolutie in zorgtechnologie> Beeld/video communicatie
- Beeld/video-communicatie -
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Evolutie in zorgtechnologie> Beeld/video communicatie
- Beeld/video-communicatie -
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Evolutie in zorgtechnologie> Dwaaldetectie
- Dwaaldetectie -
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Evolutie in zorgtechnologie> Lifestyle monitoring
- Lifestyle monitoring -
Functies: • • • •
Actieve/passieve alarmering Dwaaldetectie / toegangscontrole RFid Activiteit en slaapwaak-ritme monitoring
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Evolutie in zorgtechnologie> Lifestyle monitoring
- Lifestyle monitoring -
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Evolutie in zorgtechnologie> Lifestyle monitoring
- Lifestyle monitoring -
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Evolutie in zorgtechnologie> Tele - monitoring
- Tele - monitoring -
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
- AGENDA • Achtergrond • Wonen en zorg vs. domotica en zorg op afstand • Eindgebruikers + noden • Randvoorwaarden ZT • Nieuwbouw WZC, best practice • Evolutie in zorgtechnologie • Nieuwe uitdagingen
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Nieuwe uitdagingen
NIEUWE UITDAGINGEN
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
•
Sterke toename chronische patiënten/mensen met beperkingen
•
Langer zelfstandig thuis wonen (mits de nodige ‘aanpassingen’)
•
Naar een ‘vraaggestuurde’ zorg (op maat?)
•
Meer sociale innovatie (alternatieve woonvormen/dienstenaanbod)
•
Meer innovatie in de zorg (zorg op afstand, monitoring, telecare, telemedicine)
•
Zorg ‘efficiënter organiseren’ met minder personeel (met behoud van kwaliteit)
•
‘Durven’ inzetten op (zorg)technologie
• CREating TECnological Solutions • ONAFHANKELIJK(E) informatie, advies, onderzoek betreffende implementatie zorgtechnologie • Multidisciplinair team, samenwerking tussen departementen (IW&T + GEZ)
Contactgegevens: Cretecs/KHBO Campus Oostende Zeedijk 101
[email protected] www.cretecs.be
[email protected] [email protected] 2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Langdurende zorg en technologie (2008) Uitgever: LEMMA
Zorgdomotica (2012) Uitgever: Bohn Stafleu van Loghum
2 de woonforum ‘Wonen en Zorg’ 18 april 2013
Een huis? Een thuis! (2012) Uitgever: Vandenbroele