Project Besluit bodemkwaliteit en Nota bodembeheer

Project Besluit bodemkwaliteit en Nota bodembeheer Gemeenten Alkmaar, Bergen, Castricum, Heerhugowaard en Heiloo 2 december 2015

1

Te behandelen onderwerpen

    

Besluit bodemkwaliteit Bodemfunctieklassenkaart Bodemkwaliteitskaart Nota bodembeheer (gebiedsspecifiek beleid) Interactieve website

2

Streven landelijk bodembeleid 1. Preventie Voorkomen nieuwe verontreiniging

Overige factoren die spelen bij o.a. Besluit bodemkwaliteit: - Hergebruik stimuleren

2. Beheren

- Zuinig met middelen

Verantwoord omgaan met

- Kwaliteitsborging

bestaande kwaliteit

3. Saneren Verwijderen of beheersen van risico’s

2030: kwaliteit en functie sluiten op elkaar aan in elk stukje NL 3

Besluit Bodemkwaliteit (Bbk) Regelt hergebruik van grond en bagger (en bouwstoffen) + de kwaliteit van de uitvoering 



Bijvoorbeeld:  Bouwrijp maken  Ophogen/verdiepen maaiveld  Aanleg/onderhoud kabels en leidingen  Onderhoud wegbermen  Verspreiden/toepassen baggerspecie  Tijdelijke opslag van grond  Grootschalige toepassingen (geluidswal, terp, e.d.) Bij hergebruik moet altijd sprake zijn van een nuttige toepassing 4

Doelen Besluit Bodemkwaliteit Balans tussen goede bodemkwaliteit (bescherming) en bodemgebruik (afzet grond en bagger)



Lokaal maatwerk mogelijk



Verbetering kwaliteit van uitvoering

Versterking toezicht en handhaving (ketenhandhaving)

BBK

Afzet



Centraal

Bescherming



Decentraal

Besluit bodemkwaliteit werkt met algemene regels – in veel gevallen hoeft geen Wm- en Wvo-vergunning te worden aangevraagd.

5

Kaders Besluit bodemkwaliteit Twee toetsingskaders: 

Generiek

Landelijk standaard beleid Dubbele toets: gekeken wordt naar huidige bodemkwaliteit én functie/gebruik van het gebied; strengste norm is leidend



Gebiedsspecifiek

Lokaal opgesteld beleid Inspelen op plaatselijke bodemkwaliteit en situatie. Mogelijkheden voor verruimen van hergebruik

6

Mogelijkheden / verplichtingen gemeente Verplichtingen vanuit Bbk

Mogelijkheden

Generiek (altijd nodig)

Keuze generiek / gebiedsspecifiek beleid

1. Opstellen van een bodemfunctieklassenkaart (anders alleen toepassen schone grond) 2. Controle en handhaving

Extra eisen bij Gebiedsspecifiek 1. Opstellen van een bodemkwaliteitskaart 2. Bepalen lokale maximale waarden en gebiedsspecifieke keuzes 3. Afstemmen met relevante bestuursorganen 4. Beleid en normen vastleggen in Nota bodembeheer 5. Vaststellen beleid volgens AWB

Gebiedsspecifiek biedt mogelijkheid om:  In te spelen op plaatselijke bodemkwaliteit en situatie (weinig / veel grondverzet)  mogelijkheid tot verruimen hergebruik  plaatselijk verslechtering van de bodemkwaliteit toe te staan of juist te streven naar verbetering van de bodemkwaliteit Samenwerking op gebiedsniveau voor meer hergebruik (=kostenbesparing) Ambities voor andere bodemthema’s dan chemische kwaliteit opnemen in het bodembeleid

7

Bodemfunctieklassenkaart 





Geeft de ligging aan van gebieden met de functies (bestemming): o wonen, o industrie o overige gebieden (landbouw/natuur). Bodemfunctieklasse komt overeen met de gevoeligste functie binnen een gebied. Afleiden van bodemfunctieklassen gebeurt op basis van bestemmingsplannen, uitbreidingsplannen, e.d. De bodemfunctieklasse geeft alleen de functie aan – dit zegt niets over de kwaliteit van de aanwezige grond in een gebied

Indeling bodemfunctieklassen Bodemfunctieklasse

Gebruiksvormen

Wonen

Woonwijken, ook met gemengde doeleinden zoals kantoren en bedrijven Stedelijke binnenstad Lintbebouwingen Sportvelden en complexen “Permanent” bewoonde recreatie, bungalowparken en campings Stadsparken Kleine individuele moestuinen Lokale wegen door woonwijken

Industrie

Bedrijventerreinen Kassencomplexen Kantoor- en winkellocaties Rijkswegen, provinciale wegen en doorgaande / grotere gemeentelijke (inclusief de bermen tot maximaal 10 meter van de weg) Spoorwegen en spoorbermen

Overig (landbouw/natuur) Moestuinen en volkstuinen (geclusterd) Natuurgebieden Duinen Landbouwgebied en buitengebied Recreatiegebieden Provinciale beschermingsgebieden en overige lokale bijzondere gebieden

Bodemkwaliteitskaart 

Geeft de actuele gemiddelde kwaliteit van de onverdachte bodem weer.



Door het opstellen bodemkwaliteitskaarten is er bij hergebruik van grond in de meeste gevallen geen bodemonderzoek meer nodig. Bij gebruik moet er wel altijd worden nagaan of er verdenkingen zijn voor plaatselijke bodemverontreiniging.



Indeling in zones / deelgebieden van vergelijkbare kwaliteit. De actuele bodemkwaliteit wordt onderverdeeld in: - achtergrondwaarden - ook wel AW2000 genoemd (= schone grond) - klasse wonen (= licht verontreinigde grond) - klasse industrie (= matig verontreinigde grond)



Er moet worden gewerkt volgens de richtlijn opstellen bodemkwaliteitskaarten  minimaal 20 waarnemingen per zone; op grond van standaard analysepakket NEN5740



Verdeling in bovengrond (0 – 0,5 m-mv) en ondergrond (0,5 – 2 mmv)

Generieke dubbele toets – twee voorbeelden Functie

Kwaliteit Kwaliteit

Landbouw uiterwaard Landbouw

Wonen

2

Wonen

4

Wonen

1

3 Landbouw Landbouw

Landbouw



Landbouw

Landbouw

Gebied 3 - Industrieterrein in (voormalig) buitengebied  



1

Landbouw

3 Industrie

Wonen

22

Wonen 4

Functie Industrie, Kwaliteit Achtergrondwaarde Toepassingseis = Achtergrondwaarde

Gebied 2 - Wonen in historisch centrum  

Functie Wonen, Kwaliteit Industrie Toepassingseis = Wonen 11

Ervaren knelpunten generiek beleid Knelpunten welke door veel gemeenten worden ervaren bij generieke beleid: 



 

  

Beperkte tot geen afzetmogelijkheden van grond met kwaliteit Wonen en Industrie Verhoogde waarden van gebiedsgerelateerde stoffen (bv. bestrijdingsmiddelen, zware metalen) belemmeren hergebruik van grond Grondverzet bij rijks-/spoorwegen, wegbermen en keringen lastig Gescheiden afgraven en terugplaatsen grond (bv. bij vervangen kabels en leidingen, aanpassen riolering) werkt kostenverhogend Tijdelijke opslag grond van andere kwaliteit niet mogelijk Beperkte afzetmogelijkheden grond binnen eigen gemeente Problemen met asbest en / of bodemvreemd materiaal

12

Keuzes Regio Alkmaar  

Samenwerking door 5 gemeenten Regionaal gebiedsspecifiek beleid knelpunten in grondstromen oplossen en gemeentelijke ambities realiseren (regionale keuzes en gemeentelijke keuzes)



Opgestelde documenten   



Bodemfunctieklassenkaart (reeds vastgesteld door B&W) Bodemkwaliteitskaart (reeds vastgesteld door B&W) Nota bodembeheer (vast te stellen door Raad)

Nog te realiseren 

interactieve website

13

Bodemfunctieklassenkaart regio Alkmaar

Bodemkwaliteitskaart –kwaliteit bovengrond

Bodemkwaliteitskaart – kwaliteit ondergrond

Nota bodembeheer In de nota bodembeheer is het gekozen gebiedsspecifieke beleid voor de regio Alkmaar vastgelegd. Het te voeren grondstromenbeleid en de regels en procedures die voor dit beleid worden weergegeven. Belangrijkste gebiedsspecifieke keuzes:  Het beheergebied van de gemeenten Alkmaar, Bergen, Castricum, Heerhugowaard en Heiloo wordt uitgebreid tot het werkgebied van de Regionale Uitvoeringsdienst Noord-Holland Noord. Hierdoor is hergebruik van grond tussen gemeenten mogelijk. 





In alle zones met functie Wonen mag – ongeacht de huidige kwaliteit grond met kwaliteit AW2000 én met kwaliteit Wonen worden toegepast. In door de gemeenten aangewezen zones met functie Industrie mag – ongeacht de huidige kwaliteit – grond met maximaal kwaliteit Wonen worden toegepast  dit betreft industriegebieden waar ook gewoond mag worden. In door de gemeenten aangewezen zones met functie Industrie mag – ongeacht de huidige kwaliteit – grond met maximaal kwaliteit Industrie worden toegepast  dit betreft enkele industriegebieden waar niet gewoond mag worden.

Gebiedsspecifieke keuzes – deel 2 







In onverharde wegbermen en onder de wegen van door de gemeenten aangewezen gemeentelijke wegen, rijkswegen, provinciale wegen en HHNK-wegen met functie Industrie mag – ongeacht de huidige kwaliteit – grond met maximaal kwaliteit Industrie worden toegepast. In zones met functie Wonen en huidige kwaliteit Industrie (= oude bebouwing in Alkmaar en Castricum) mag de vrijkomende grond met kwaliteit Industrie binnen deze zone worden hergebruikt onder verhardingen, in wegbermen en in extensief gebruikte groenstroken. Ter plaatse van (voormalige) bollenteelt percelen geldt voor de bovengrond een verhoogde waarde voor organische chloorbestrijdingsmiddelen (OCB’s). Hergebruik van deze grond op bollenteeltpercelen is toegestaan tot maximaal kwaliteit Industrie voor OCB’s - overige stoffen moeten voldoen aan kwaliteit AW2000. Ter plaatse van oude stortplaatsen en ook bij keringen / boezemwerken van het HHNK mag grond met maximale kwaliteit Industrie worden toegepast in de ondergrond. Afdekking is noodzakelijk en gebonden aan eisen.

Gebiedsspecifieke keuzes – deel 3 









Bij kinderspeelplaatsen en moes-/volkstuinen is alleen grond met kwaliteit AW2000 (= schoon) toegestaan. En de gemeenten passen hier alleen grond toe die zintuiglijk én analytisch geen asbest bevat. Bij graafwerkzaamheden bij ondergrondse infrastructuur en groenvoorzieningen op onverdachte locaties hoeven boven- en ondergrond niet gescheiden ontgraven te worden en mag de grond geroerd terug geplaatst worden.

Bij graafwerkzaamheden dieper dan 2 m-mv geldt de kwaliteitsklasse van de grond in de bovenliggende laag. In toe te passen grond mag maximaal 10 gewichtsprocent bijmenging van bodemvreemd materiaal aanwezig zijn.

Voor tijdelijke opslag voor grond uit het beheergebied geldt de vastgestelde lokale maximale waarde voor de betreffende locatie van opslag.

Bodemkwaliteitskaart – toepassingskaart gebiedsspecifiek bovengrond

Bodemkwaliteitskaart – toepassingskaart gebiedsspecifiek ondergrond

Bevoegdheden 

Beleid vaststellen door gemeenteraden



Mandatering uitvoeringsbesluiten aan college

Het gebiedsspecifiek beleid en eventuele toekomstige wijzigingen op dit beleid moeten worden vastgesteld door de gemeenteraden Bij vaststelling van de nota bodembeheer worden besluiten met een uitvoerend karakter gemandateerd aan het college van burgemeester en wethouders. Het betreft besluiten voor:  wijzigingen van de bodemfunctieklassenkaart;  het toevoegen van aanvullende gegevens aan de bodemkwaliteitskaart die geen invloed hebben op het gebiedsspecifiek beleid;  het onder voorwaarden accepteren van een bodemkwaliteitskaart als bewijsmiddel voor de chemische kwaliteit van de toe te passen grond;  het opnieuw bestuurlijk vaststellen van een gewijzigde bodemfunctieklassenkaart en/of bodemkwaliteitskaart onder voorwaarde dat de wijzigingen geen invloed hebben op het in de nota bodembeheer geformuleerde gemeentelijke gebiedsspecifieke beleid



College rapporteert aan gemeenteraad

Elk college rapporteert aan haar Gemeenteraad als zij van deze gemandateerde bevoegdheden gebruik hebben gemaakt

Vervolgtraject  



Vaststelling in de raden: gepland begin 2016 Opstellen van de interactieve bodemkwaliteitskaart: wordt begin 2016 afgerond

Voorlichting bij alle gemeenten door de RUD NHN -

bijeenkomsten voor gemeentelijke afdelingen en eventueel aparte voorlichting voor aannemers e.d.

De geldigheid van de bodemfunctieklassenkaart en de bodemkwaliteitskaart is 5 jaar. De geldigheid van de nota bodembeheer is maximaal 10 jaar.

23