privé-vermogenvermogen

FAMILIAAL VERMOGENSRECHT – VENNOOTSCHAPSRECHT

Inleiding

• Prof. Dr. Johan Du Mongh • KU Leuven • Advocaat

Tunhout 21 januari 2011 Johan Du Mongh

1

Het huwelijksgoederenrecht speelt op het ogenblik van inbreng van privé--vermogen privé


2

Na de inbreng spelen principieel de vennootschapsrechtelijke regels • Het vennootschapsrecht regelt het bestuur van de goederen • Het huwelijksgoederenrecht is slechts indirect van toepassing, op de aandelen • Bij inbreng van de gezinswoning in volle eigendom gaan het beschermde bewoningsrecht, het preferentieel (erf)recht en zelfs de concrete reserve teloor


3


4

1

Na de inbreng spelen principieel de vennootschapsrechtelijke regels

Na de inbreng spelen principieel de vennootschapsrechtelijke regels

• De (vrede)rechter kan enkel maatregelen nemen

•

over de aandelen (vb. sekwester), niet over het bestuur van de rechtspersoon (Cass (Cass.. 25 april 1985, Rev.Prat.Soc Rev.Prat.Soc.. 1986, 124, noot Mougenot) Mougenot) evenmin over de goederen van de vennootschap (bv. geen gebruiksrecht over auto ; Cass. Cass. 19 februari 1999,E.J. 2000, 116, noot Waûters)


• Hij kan partijen wel verbod opleggen de •

aandelen bv. te vervreemden of te verpanden, Hij kan partijen en ook de rechtspersoon bevelen inlichtingen te verschaffen (bv. art. 223 B.W. j° 1253 quinquies Ger.W.)


5

Wie is aandeelhouder tijdens het huwelijk en na ontbinding van het huwelijksstelsel?


• Weinig problemen bij scheiding van


goederen • Bij een gemeenschapsstelsel speelt het eigendomsvermoeden in het voordeel van de gemeenschap • Preventieve regelingen via huwelijkscontract Tunhout 21 januari 2011 Johan Du Mongh

6

goederen

• Aandeelhouderschap blijkt uit eigendomstitel, •

7

niet uit origine fondsen (bv. Brussel 7 september 1998, J.L.M.B. 1999, 1016) Bewijs afhankelijk van aard van het aandeel (op naam, aan toonder, gedematerialiseerd) gedematerialiseerd)


8

2




• Bij een gemeenschapsstelsel speelt het

goederen

• Aangetoonde vermogensverschuiving geeft in

principe hoogstens aanleiding tot geldelijke vergoeding (bv. Antwerpen 16 juni 2004, NjW 2005, 924), behoudens vermomde schenking (bv. Antwerpen 1 maart 1989, Rev Rev.. Not.b. Not.b. 1990, 165) Tunhout 21 januari 2011 Johan Du Mongh

eigendomsvermoeden in het voordeel van de gemeenschap (1405, 4e B.W.) • Aandelen zijn geen gereedschappen en werktuigen (art. 1400 B.W.) • Handelsfondsen of cliënteel evenmin


9



• Cliënteel vrij beroep is eigen, waarde is

• Bij ontbinding zijn ook aandelen te waarderen

•

gemeenschappelijk (bv. Gent 25 maart 2004, RAGB 2005, 712) Draagwijdte art. 1401, 5e B.W. lidmaatschapsrechten eigen aandelen gemeenschappelijk, minstens vermogenswaarde (bv. Antwerpen 10 januari 2007,

op datum verdeling (art. 890 B.W. – Cass. Cass. 12

september 2008, Pas. I, 2008, 1931; RAGB 2009, 822, noot M. Bax).

• Waardeschatting derhalve zo dicht mogelijk bij datum verdeling

• Uitzonderlijk eerdere schatting + interesten

NjW 2007, 899; Gent 5 november 2007, T.G.R. 2008, 6)


10

11

(Brussel 20 december 2007, NjW 2008, 451, noot GV) of indexering (Cass.fr. Cass.fr. 25 juni 2008, Bull.civ Bull.civ.. I, nr. 183) Tunhout 21 januari 2011 Johan Du Mongh

12

3



• Quid vennootschapsrechtelijke

• Quid vennootschapsrechtelijke

• Onherstelbare ontwrichting tussen echtgenoten kan

• Gent 1 maart 2010, T.Not T.Not.. 2010, 467 :

geschillenregeling?

•

geschillenregeling?

repercussies hebben op vennootschapsleven en gegronde reden uitmaken (bv. Brussel 21 april 2006, T.R.V. 2007, 287) Vordering tot uittreding of uitsluiting behoort tot lidmaatschapsrechten van elke echtgenoot (Gent 2 april 2007, DAOR 2008, 15)

• ‘Geschillenregeling kan zelfs tijdens echtscheidingsechtscheidings- en

vereffeningsprocedure’ (Vgl. Vz. Tongeren 22 november vereffeningsprocedure’ 2005, RABG 2009, 119) ? Maar quid exclusieve bevoegdheid vereffeningsrechter (art. 1207 Ger.W.)? Ger.W.)? (bv. Vz.Kh. Vz.Kh. Mechelen, 10 maart 2009, AR A/08/1533)

• ‘Artikel 1595 B.W. vormt geen beletsel. Bij

uitsluitingsprocedure geldt lex specialis waarbij wilsautonomie partijen niet speelt’ ?


13


14

Schenking van aandelen – Aan wie komen de meerwaarden?

Schenking van aandelen

• Schenking op voorschot (art. 868 B.W.) • Schenking buiten deel (art. 922 B.W. – bv.

• Bewijs • nood aan deugdelijk bezit voor 2279 B.W. – bewijs (on (on)waarschijnlijk )waarschijnlijk karakter (hand)gift :

vermomde schenking van aandelen :

Zie Gent 20 februari 2003, Not.Fisc.M Not.Fisc.M.. 2005, 1, noot Facq;; Gent 30 november 2006, NjW 2007, 227; Gent 19 Facq mei 2005, T.B.B.R. 2008, 181, noot Boufflette; vgl. evenwel Brussel 15 december 2009, AR 2006/3149; www.juridat.be –animus donandi kan blijken uit omstandigheden)

Brussel 15 december 2009, AR 2006/3149;

www.juridat.be –

• Schenking ex art. 140 bis W. Reg.


15


16

4



• Staat van schatting op straffe van

• Geen verval van oorzaak (meer) bij

absolute nietigheid bij notariële schenking (art. 931 j° 948 B.W. – Cass. Cass. 1 maart 2007, Not.Fisc.M Not.Fisc.M.. 2008, 131, noot Masschelein) • Herroepelijkheid ad nutum tussen echtgenoten (art. 1096 B.W.)


17

schenkingen (Cass Cass.. 12 december 2008, Act.dr.fam Act.dr.fam.. 2009, 149, noot Nudelholc) Nudelholc)

• Zelfs vermomde schenking met als doorslaggevende beweegreden het schenden van de reservataire rechten leidt enkel tot inkorting, niet tot nietigheid (Cass Cass.. 29 april 2010, AR C.09.0169.N; www.cass.be) Tunhout 21 januari 2011 Johan Du Mongh

18

Schenking van aandelen met voorbehoud van vruchtgebruik?

Schenking / koop van aandelen?

• Moeilijkheden bij aandelen aan toonder • Artikel 918 B.W. B.W.

• Wat is het voorwerp van de schenking? schenking? • Bij koop van een derde met geschonken gelden : Geld (Cass Cass.. 15 november 1990, R.W.

• Cass Cass.. 16 mei 2002, T.Not T.Not.. 2003, 115 : risico

1990--91, 1031; Cass. 1990 Cass. 11 februari 2000, Act.dr.fam.. 2000, 701, noot Delnoy) Act.dr.fam

erfovereenkomst bij tussenkomst in schenking op voorschot erfdeel

• Quid bij koop van de schenker?


19


20

5

Toebedeling van aandelen via de erfrechtelijke verdelingsregels

Toebedeling van aandelen via de erfrechtelijke verdelingsregels

• Principe : verdeling in natura • Uitzondering : schenking van aandelen op

• Inbreng van vruchten (bv. dividenden) vanaf •

voorschot van erfrecht (art. 868 B.W.)

•

overlijden (art.856 B.W.) Inkorting van aandelen vanaf overlijden indien gevorderd binnen het jaar (art. 928 B.W.) Interesten op onverdeelde aandelen volgen declaratieve werking verdeling niet (Fructus

augent hereditatis -art. 577 577--2 B.W. – bv. Cass. Cass. 4 mei 2001, E.J. 2001, 122) Tunhout 21 januari 2011 Johan Du Mongh

21

22

Is contractuele erfregeling mogelijk?

Kwalitatieve reserve • Quid impact op stemafspraken? • Quid impact op certificering?



• Aanduiding welbepaalde erfgenamen als opvolgers via vennootschapsclausules?

23


24

6

BESLUIT • Pleidooi voor de gelijkschakeling van erfrecht in natura met erfrecht in waarde


25

7

privé-vermogenvermogen

Recommend Documents