KADOC Vlamingenstraat 39 3000 LEUVEN
PLAATSINGSLIJST VAN HET ARCHIEF FAMILIEHULP KAV
Familiehulp KAV, 2
BESCHRIJVING PER DOOS Doos 1. -
-
Vorming 1958. Uitnodigingsbrief 21-02-1958 Brief voor de stagevergadering van zaterdag 1, 2, 3, 4 maart 1958 (cf. stagiaires twee maanden in gezin, daarna werden ze uitgenodigd voor de stagevergadering). Afsluiting brief: "in afwachting dat we u allen terugzien in pikfijn uniform, groeten wij u,…" Beslissingen Raad van Beheer – 03-02-1958. Loon helpsters: "voor diegenen die van nu af aangenomen worden (17e cursus): 18,75 BEF per uur tot 21 jaar; 19,25 BEF per uur vanaf 21 jaar.
-
Diploma-uitreiking 15 en 16e cursus: 07-07-1958: feestzaal Paleis 'Civitas Dei' op de wereldtentoonstelling Brussel. Alle helpsters uitgenodigd op de wereldtentoonstelling (toegangskaart) – het feest wordt georganiseerd in samenwerking met 'onze ontspanningsdienst'. (De Zingende Moeders treden op!) Lijst van de gewestelijke burelen. Verslag van de 'directeursvergadering' (hoofdleidsters – gewestelijke dienstoversten) – 17-01-1958. Aanpassing lonen Wat doen voor de 'pioniers' = helpsters van de 1e tot de 5e cursus. o.a. inlichtingen zullen genomen worden betreffende een groepsverzekering bij DVV, maar "dit is waarschijnlijk te duur". Onderhandelingen mutualiteiten: CM: 0,10 BEF per lid uit te keren aan de katholieke diensten voor FH. Varia: 17e cursus: 04-03-1958 (vermoedelijk tot 09-05) – op 17-01-1958: 39 kandidaten; ingangsproef: 19-20 februari; inschrijving + geneeskundig onderzoek + uitreksels geboorteakte: ten laatste 10-02
-
-
-
Voorstel (jw Van de Cappelle): soort ondernemingsraad voor familiehelpsters. Overschakeling van bediendencontract naar arbeiderscontract. Nota p.VI : uurlonen ; p.VII: jaarlonen; p.X: vanaf 01-11-1957 : alle helpsters: 45 uren per week. DV, 04-10-1957: 'omzendbrief van 6 oogst en 27 september. Brief betreffende het KB van 24-07-1957 (B.S. 14-07-1957) betreffende de diensten voor gezinshulp. Art.6: hulp niet meer dan 6 weken (in een periode van 3 maanden); een volledige prestatieweek = meer dan 8 uur hulp per week; hulp van minder dan 8 uur per week (bijvoorbeeld aan ouderlingen) is niet beperkt tot 6 weken. Een verlening moet tijdig aangevraagd worden (tijdig = na 4 weken hulp). "De verlenging zal, naar 't schijnt, niet gemakkelijk gegeven worden en bijgevolg enkel toegestaan voor die gevallen waaruit blijkt dat familiehulp absoluut noodzakelijk is". Jaarlijks verlof
Familiehulp KAV, 3
-
Voorbereiding studieweekend (02-04-1957): vragen aan de diensthoofden. 22-03-1957: "Reglement voor het gezin". DV, 15-03-1957: toelagen mutualiteit: grote verschillen tussen de verbonden. Middagvergadering, 15-03-1957:
'Kollekte van de Unie der Katholieke Diensten': 15-06-1957. Verkoop van speldjes: vorig jaar (vorige jaren?): 'Moeder en Kind': 0,90 BEF, de 'huizekens': 0,85 BEF (plastiek). Nieuw! Kenteken van Familiehulp: 0,80 BEF (verguld) (= beste koop), 0,95 BEF (verzilverd). Om de opbrengst van de kollektes te doen stijgen: omslagen gebruiken (eerste maal in 1957 ?) Uniform (blauwe blouse – grijze rok): verplicht vanaf 1958 (ook voor de 'oudere') Weekend met familiehelpsters : 11 en 12-05-1957 in de Duinse Polders. Helpsters moeten hiervoor betalen: 75 BEF (= voorstel op 14-02-1957). 5-dagen week van 45 uur (nota – 14-02-1957): moeilijk voor de gezinnen --> oplossing: de 'propagandisten' willen 1 dag per maand (zondag) belangeloos voor de beweging werken (belangeloos = zonder vergoeding, zonder overuren te recupereren). "De familiehelpsters maken evenals de propagandisten deel uit van de sociale arbeidersbeweging. Ook van hen wordt verwacht dat ze zich persoonlijk inzetten en iets méér presteren dan dat waartoe ze strikt verplicht zijn." = vrije overuren doen (max. 2u/week, 8u/maand, 96u/jaar). Deze uren worden aangerekend aan het gezin, niet vergoed aan de familiehelpster. Vóór schutblad: 29-09-1956: brief aan de diensthoofden: "N.B. Anne Marie is naar Oxford voor het internationaal congres der diensten voor gezinshulp". brief aan de gemeenten: toelage a.u.b. Mapje 1955. protestbrief aan Leburton: betreffende het K.B. van 26-09-1955 m.b.t. de opleidingcentra. K.B. stelt: 18 jaar is de minimumleeftijd; KAV aanvaardt dit, maar alleen kandidaten die een zekere wijsheid hebben. omschrijving van wat de stage inhoudt. Mededelingen 1954. Wijziging benaming 'Familiale Hulp' (nota i.v.m. doorgeven van deze wijziging aan Postcheque). Maar in 1953: beide namen worden nog door mekaar gebruikt: 'Familiehulp der K.A.V.' Familie-Hulp (wordt gebruikt op 04-05-1953) – Familiale Hulp (wordt dan weer nog gebruikt op 11-05-1953). Mededelingen 1953. patroon van de schort. 23-10-1953: "Voor zieke familiehelpster --> een 5-tal worden verwacht te Nieuwpoort om er gedurende 8 à 14 dagen in de maand november te rusten en er verzorgd te worden door hun toekomstige collega's. tekst arbeidscontract (met de bepaling: huwelijk = weggaan). intakeformulier 'avant la lettre' werkvoorwaarden helpsters nota 30-05-1953: barema gezinnen problemen met toelagen ministerie (te laag). vorming over boeken en film. 24-06-1952: lonen helpsters 17-04-1952: theorie opleiding (de vakken).
Familiehulp KAV, 4
13-02-1952: uitnodiging voor de helpsters --> 3-maandelijkse vergadering; 'Excelsior – St.Idesbald' – zaterdag 8 – zondag 9 maart 1952. Mededelingen 1951. 28-03-1951 --> 'modelformulier' van beoordeling van de cursisten opgesteld door verbond Turnhout. Mededelingen 1950. 31-05-1950: eerste groep (cursisten) cursus 1948. inlichtingsformulier 'jaarverslag van 1 October 1948 tot 1 januari 1950'. overzicht nationale dienst + gewestelijke diensten + diensthoofden. Mededelingen 1949. m.b.t. vorming: helpsters die de cursus hebben gevolgd = voldoende om beroep uit te oefenen (cursus = 200 lesuren – 360 uren stage). Anderen: middenjury of volgende cursus volgen. 08-07-1949 : bijkomende inlichtingen over 'Familiale Hulp' aan het ministerie van Volksgezondheid (cf. het ministerie twijfelde of FH wel voldeed aan de voorwaarden van het Besluit van 01-03-1949). 25-03-1949 + 15-03-1949 : nota 'hoe voldoen aan de voorwaarden' (trukjes) (vb. lokaal ter beschikking hebben). Bundel 'kandidaten opleiding'. In de bundel zit een stageboekje + de ingangsproef. -
Doos 2. Briefwisseling per verbond (achteraan zit telkens het aantal helpsters). Doos 3. Opleiding. blauwe map: cursussen (teksten), overzicht van de cursussen van de 22e opleiding (2e periode: van 05-11-1959 – 10-12-1959; 1e periode: van 30-09-1959 tot ..?..) Diverse. Uurloon bejaardenhelpsters (01-02-1965) aanvragen Ministerie vervolmakingscursussen. Doos 4. Opleiding (o.a. de cursus van 1963 – 1964. Doos 5. -
-
-
06-12-1972: actie: brief naar de cliënten: onderwaardering / onderbetaling van helpsters. Brief aan de helpster: sinds maanden: Koördinatie Komitee van de Belgische Diensten… actie tot verbetering van de loon- en werkvoorwaarden. + nota over de achtergrond van de actie. nota: inrichten cursus bejaardenhulp. verslag werkgroep FH 07-10-1971: bejaardenhelpsters – toelatingsvoorwaarden leeftijd. 'nieuw KB': leeftijd van 25 jaar wordt behouden; in uitzonderingsgevallen (23 – 24 jaar) -> afwijking wordt toegestaan. Studiedag 'Belgische Diensten Gezinshulp' (19-11-1964) Verslag van de werkzaamheden (o.a. taken gezinshulp, uitbreiding taken nodig?,…)
Familiehulp KAV, 5
-
-
Studiedag: lesgevers hygiëne (23-04-1965) Verslag: vraag van AM Geleyns: 'bejaarde wordt graag omringd door 'jonge mensen', maar hoe zijn de jonge mensen dit? Cf. "in de dienst FH wordt ondervonden dat de jonge gezinshelpsters, die wegens huwelijk overgeschakeld worden naar bejaardenhulp, het zeer moeilijk hebben zich aan te passen aan de bejaarde". Nieuwe KB (12-05-1965): aangepaste, volledige vorming voor bejaardenhelpsters. Vooraan in doos 5: nota met de historiek betreffende het ontstaan van bejaardenhulp. Op hoofding: "Familiehulp K.A.V. – afdeling bejaardenhulp". Vooraan in doos 5: vrijwillige burgerdienst voor jonge meisjes in het kader van dienst gezinshulp. Vooraan in doos 5: statuut van de bejaardenhelpster. informatiemap over 'bejaarden'. (bejaarden: problemen)
Doos 6. Rode / oranje map. Reglement FH --> ter goedkeuring voorgelegd aan de beheerraad (27-05-1955) nota gezinsbarema. verslag algemene vergadering 18-06-1954: enkele jaarcijfers 1953. Beige map. Loonovereenkomst FH – CCVD (04-02-1963). 19-07-1960 – KB erkenning diensten GBH (B.S. 02-08-1960). Gewijzigd bij K.B. van 30-11-1962 (B.S. 15-12-1962). Groene map. ('Blijde Boodschap') personeelsfiches prijskamp 'de blijde boodschap' (personeelsblad?): 'opstellen'. Groene map 'Aanvragen om erkenning'. officiële opgave van bevolkingscijfers (31-12-1953) (alle gemeenten met +10.000 inwoners zijn aangeduid). Blauwe map. "Besluiten van erkenning". B.S. --> (werk)gebiedsuitbreiding FH Erkenning van het opleidingscentrum,… Ministerieel Besluit van 20-07-1949: Familiehulp is erkend. Doos 8. Jaarverslagen. Doos 9. -
verslag van de RvB, 07-06-1972. p.3: "Kollekte vermindert van jaar tot jaar." personeelsmededeling: loonsverhoging (09-10-1972) Brief Gaston Eyskens (12-10-1972): reactie op het schrijven van FH over zorgtekort. Toespraak R. Steyaert (16-06-1964) n.a.v. diploma-uitreiking. Studiedag bejaardenhulp (23-02-1966) Aanvragen bij het ministerie tot verlenging van de hulp ('verlenging boven de 600 uren'). De 'standing' van het beroep van familiale helpster. Leidraad tot wettiging van de overschakeling van bediendencontract naar arbeidscontract (sic): nota van 18-10-1957: uitleg aan de helpsters over het waarom van de overschakeling.
Familiehulp KAV, 6
-
Internationaal congres Londen 1952. Nota: België – hulp aan de gezinnen: achtergrond wordt geschetst: ontstaan,… Stagedocumenten: Stagemoeders: evaluatie van de stagiair. Vraag van FH om kandidaat-cursisten stage te laten doen in instellingen vóór cursus begint (om ze niet kwijt te spelen) + negatieve antwoorden. Stageboekje. Middenjury familiale helpsters.
-
e Diploma-uitreiking 1 cursus : 04-06-1949 : uitnodigingsbrief + toespraak n.a.v. de diploma-uitreiking met praktische informatie. 1e vergadering voor familiale helpsters: zondag 06-03-1949. (vooraan in de doos) opleidingscyclus. nota over FH (bij haar 15-jarig bestaan). (vooraan in de doos)
Doos 11 Opleiding --> cursussen. Doos 23 -
-
(*) brief van 04-01-1978 aan Minister Spitaels: vraag of FH een poetsdienst voor bejaarden mag oprichten (in het kader van tewerkstelling van werklozen) + nota met argumenten. (*) tekst "folder aan bejaarden: PD FH" (s.d.) (*) ! Verslag: bijeenkomst nieuwe medewerksters van het M.W. en verantwoordelijken van de poetsdienst (ook pas in dienst?) (06-12-1978) p.1: informatieluik: kennismaken met FH: historiek. "sinds enkele maanden: 3e fase in de hulpverlening: de poetsdienst." "actueel: FH = 3-luik: GH: tijdelijke hulpverlening in gezinnen; BH: bestendige hulpverlening waarvoor geen verlenging meer dient aangevraagd te worden; PD: uitsluitend poetswerk bij bejaarden en gehandicapten." p.3: adressen verbonden. p.3: opleiding: - gevestigde opleidingscentra: Hengelhoef-Houthalen (GH) – Gent (GH en BH) – Hasselt (BH). - mobiele opleidingen: Woumen (GH en BH) – Antwerpen (GH en BH) – Brussel (BH). p.3: maatschappelijke zetel: Gent - administratieve zetel: Brussel (poststraat). ? heeft dit iets te maken met: "regionalisering van de dienst". Cf. op gegeven ogenblik: 2 VZW's: (1) VZW-Vlaams gewest bestaande uit Vlaamse land en stuk Vlaams gedeelte van Brussel, (2) Brussels gewest bestaande uit Brussel met 19 randgemeenten. p.3: inzicht in financies: ministerie:
Familiehulp KAV, 7
- GBH: 175,74 BEF/uur - verloren uren: 17,57 BEF/uur - MW (1MW per 30 helpsters): 300.000 BEF/jaar berekend op FT --> 4,81 BEF/uur. - navorming: 189 BEF/uur. toelagen provincies: Antwerpen: 13 BEF/uur Brabant: 6 BEF Limburg: 18 BEF West-Vlaanderen: 11 BEF Oost-Vlaanderen: 12 BEF toelagen CM: varieert per verbond. OVCV: 4 BEF/uur (1978)
-
-
-
Opmerking uit de groep: loonverschil FH – OCMW: FH: op 21 jaar: 130,16 BEF/uur – max. 162,73 BEF/uur OCMW: 134 BEF/uur. (*) nota: evaluatie + administratie poetsdienst (06-12-1978) (*) brief aan minister (interessant voor briefhoofd). (*) ! jaarverslag 1977 (2 aan mekaar geplakte blaadjes). verslag studiedag: 'gezinsgericht werken'. verslag Kontaktgroep GH en BH (23-11-1978) p.3: poetsdienst: "in het kader van het plan Spitaels zijn we vertrokken met 137 poetsvrouwen." "De kleur van de schorten voor poetsvrouwen is groen." (*) verslag DV, 15-11-1978: p.5: tussenkomst mutualiteit per verbond. verslag AV, 30-10-1978: agendapunt 5: eerste resultaten poetsdienst: "de PD is haast niet meer weg te denken"; "alle verbonden, uitgenomen Ieper en Oostende, zijn met het project gestart"; "het loon van de PV ligt ± 8.000 BEF per maand hoger dan werkloosheidsuitkering."; "volgens officieuze berichten: bij 2e jaar: 25% te betalen door werkgever, bij 3e jaar: 50% en bij 4e jaar: 75% om zo te komen tot volledige tewerkstelling."; "de kans bestaat dat het huidig project nog voor 1 jaar verlengd wordt". (*) nota kostprijs uurloon GBH (01-10-1978) (*) nota: totale subsidiëring op 01-10-1978. (*) nota: staking (--> vergadering 13-09-1978): staking op 02-10-1978 / algemene staking op 18-09-1978. (*) verslag DV, 28-06-1978. p.4: poetsdienst: Hasselt en Mechelen zijn reeds gestart met PD. (*) verslag VZ-vergadering (06-06-1978) VZW Gent VZW Brussel hoofdstad
-
Poetsdienst: "plan Spitaels is goedgekeurd": start ten laatste op 18-06-1978. Cf. "het is noodzakelijk van binnen de maand na de goedkeuring, ten laatste op 18-06, te starten in de verbonden die aanvragen indienden voor maart, april, mei en juni." (*) brief minister Spitaels (18-05-1978): goedkeuring van het project PD van FH. (*) nota aan minister D'Hoore (20-01-1978): knelpunten. (*) nota over D.A.C. !!! (*) AV, 13-10-1975. Nieuwe structuur FH: "FH krijgt van KAV een grotere autonomie en een grotere verantwoordelijkheid."
Familiehulp KAV, 8
-
-
-
-
-
(*) nota VVDGBH van België: KP per uur GBH. (*) brief aan minister De Saeger: over het geldtekort in de opleiding. (*) !! nota: Stichtingsvergadering VZW Familiehulp Brussel (Poststraat 111). Op 13-12-1976: stichting. "Ingevolge de regionalisatie van de diensten voor GBH was het noodzakelijk een VZW op te richten, respectievelijk voor de Vlaamse en de Brusselse regio." "De huidige VZW Familiehulp wordt behouden voor het Vlaamse gewest" --> maatschappelijke zetel: Gent – administratieve zetel: Brussel. (*) !!! 3 nota's: beschrijving ontstaan privédiensten GBH identiteit FH documentatie onderhandelingen OCMW-gemeenten. DV, 19-11-1980: prestatie-uren: 1980: rem op prestatie-uren (opgelegd door het Ministerie). brief aan de cliënten (07-10-1980) --> nationale manifestatie door het gemeenschappelijk vakbondsfront. Eis: rechtvaardiger loonstatuut: gelijkwaardig statuut in de openbare en privédiensten betreffende lonen en tewerkstelling. 1979: omzetcijfer: ± 826.000.000 BEF. AV, 29-09-1980. BTK-project "Spoedhulp": goedgekeurd voor 50 helpsters, 5 MW's, 4 bedienden. Dit project start op 01-09-1980 (geldig voor 1 jaar) (cf. brief van 07-08-1980). (*) info uit DV van 17-09-1980 betreffende het project. Doel: onmiddellijk inspelen op dringende hulpvragen met mobiliteit over meerdere sectoren. Het verslag bevat een motivatie van het project (= vlinderequipe 'avant la lettre'). (*) KP per uur GBH (01-01-1980) "Dag van 2.000" op 24-04-1980 (Koningin Elisabethzaal Antwerpen) (viering 30 jaar FH) Voormiddag: diamontage + "evolutie van het gezin" door prof. Dumon. Namiddag: voorstelling HIVA-onderzoek + ballet Ann Slootmakers. Opm. in verslag DV, 20-02-1980: "Om psychologische redenen tov. het ministerie werd de klemtoon gelegd op dag, niet op feest."
-
-
-
Opm.: in verslag DV, 20-02-1980 is al sprake van de 'Vlaamse Federatie van Gezins- en Bejaardenhelpsters' Verslag RvB, 17-12-1979. Ontwerp van KB goedgekeurd: 4 hoofdstukken: (1) Diensten GBH, (2) Warme maaltijden, (3) Opleiding gezinshulp, (4) Opleiding Bejaardenhulp. Mbt. algemene dienstverlening: "de gedetailleerde redenen van hulpverlening vallen weg en worden samengevat onder de benaming 'nood'". Diensthoofdenvergadering, 09-05-1979. 'Vervanging': "gezinshelpsters mogen bejaardenhelpsters vervangen". Diensthoofdenvergadering, 18-04-1979. Informatie betreffende de nieuwe regering: "onze dienst valt onder het departement 'Gemeenschapszaken': kabinet: Minister De Backer; staatssecretaris: Dhr. Daniel Coens; assistentie: K. Baeck of Hertecant. (*) 12-04-1979: 'dienstnota': "prioriteiten in hulpverlening" (cf. het hulpverleningsconcept nu). + bespreking en goedkeuring op: (*) Raad van Beheer, 23-04-1979.
Familiehulp KAV, 9
Doos 30. Groene ringmap. Internationaal Congres Gezinshulp (8-11 september 1965), Konigstein – Taunus (Duitsland). Verslag studiedag – lesgevers hygiëne. "Bejaardenzorg: nieuw KB voorziet een aangepaste, volledige vorming voor bejaardenhelpsters." Duur van de opleiding: 14 maanden. 200 uren les 150 uren stage in bejaardeninstelling 150 uren stage in bejaardengezin. Vergadering verantwoordelijken FH (09-02-1965): lonen GH – BH. GH: nieuw loonbarema: onderscheid 'minderjarige – meerderjarige' wordt afgeschaft. Ook categorie 21- 23 jaar valt weg --> GH: vanaf datum diploma: 1 jaar werken aan het basisloon --> na 1 jaar (op 1 januari of 1 juli): eerste verhoging.
-
GH huwt: overschakeling naar BH, maar wat als zij nog geen 25 jaar is (= minimumleeftijd voor BH) --> nog geen antwoord op deze vraag. (*) toespraak R. Steyaert naar aanleiding van de diploma-uitreiking, 16-06-1964. (*) !! verslag van de bespreking over de dienst FH op de vergadering van de hoofdleidsters en diensthoofden, 13-14 mei 1964. Ontstaan FH: 2 zaken aan de basis: (1) nood in jonge gezinnen. "Door het contact met de jonge gezinnen ontdekte men een nood en ging men beseffen dat men eerst die nood moest lenigen vooraleer men kultureel iets kon opbouwen." (2) scheppen van een nieuw vrouwelijk beroep. Dit is noodzakelijk om (1) aan de nood te beantwoorden en (2) om werk te verschaffen aan vrouwen die in massa werden opgeroepen om in Duitsland te gaan werken. Vraag of FH in de KAV moet blijven. Antwoord = ja. Cf. (1) voordeel = deel uitmaken van grote organisatie. (2) langs de dienst --> programma van KAV in gezinnen bekendmaken. Opm.: "FH moet werkelijk deel uitmaken van KAV. Sommige verantwoordelijken hebben nu vaak de indruk dat zij alleen staan in die grote organisatie."
-
-
Overzicht van de verbonden + aantal helpsters + mate van geïntegreerd zijn in KAV. (*) Uurloon GH (06-01-1964) (*) Uurloon BH (03-02-1964) : opdeling in 3 categorieën = afgeschaft vanaf oktober 1964. (*) !! Verslag van de bespreking over de dienst FH op de vergadering van de hoofdleidsters – 05-03-1964. p.5: de goede werking van de dienst. Overzicht van de in het KB voorziene redenen van hulp: - ziekte van de moeder - bevalling van moeder - afwezigheid van moeder - overlijden van moeder - overspanning van moeder indien er 3 kinderen zijn –14 jaar.
Familiehulp KAV, 10
-
-
Opvatting van de KAV: "Familiehulp is een dienst van Self-Help, d.w.z. dat de gezinshelpster in het gezin blijft zolang het niet in staat is zonder haar zichzelf te behelpen, maar tevens dat de gezinshelpster het gezin klaar maakt om zo vlug mogelijk terug op eigen benen te staan." "Een gezin kan maar goed geholpen worden als de gezinshulp zich volledig in het gezin kan inwerken. Dus volledige hulp." Deze opvatting staat tegenover de opvatting van andere diensten --> gezin: enkele uren hulp per week = voldoende. (*) verslag bespreking over de dienst FH door de hoofdleidsters (21-02-1964). (*) opleiding BH (januari 1964) (nota met voorstel van opleidingsprogramma). Diensten GBH: krijgen meer vragen van bejaarden (cf. verlening levensduur, kinderen wonen verder af,…). De diensten zijn het enig bestaande kader dat aan deze vraag kan voldoen. Maar er is een groot tekort aan hulpkrachten; cf. er zijn al te weinig gezinshelpsters; deze gaan dan in eerste instantie naar de gezinnen. Recrutering van kandidaten is moeilijk, cf. (1) langdurige opleiding, (2) onvoldoende loon, (3) lange stage met kleine stagevergoeding,… DV, 02-10-1963. Nieuw KB bejaardencursussen zou getekend worden, maar socialisten (tegen het voorstel) hebben de zaak geblokkeerd.
-
Er moet toen al een systeem van BH-opleidingen bestaan hebben. Cf. de raadgeving in het verslag om geen bejaardenhelpsters meer op te leiden volgens het 'oud systeem'. (*) !!!!!! Nota van het Coördinatie Comité van de Belgische diensten voor gezinshulp (1410-1963). p.1: Nood, 20 jaar geleden (1943) --> organisaties (aanvankelijk met vrijwilligers, nadien met beroepskrachten). Maar: "Er dreigt naar onze mening een niet te onderschatten gevaar. Door het voorzien in reële behoefte (sic), schiepen de diensten nieuwe en grotere behoeften. Het begrip gezinshulp werd gemeengoed en in gevallen waar men 20 jaar geleden niet dacht aan mogelijke hulp, wordt deze nu geëist als een recht." p.2: Ministers van Volksgezondheid. In 1947 door de Staat voor de eerste maal faculatieve toelagen aan sommige diensten. 1949: besluiten die de erkenning en subsidiëring regelden = wettelijke basis voor nieuwe vorm van sociaal dienstbetoon. "Maar waar wetten zijn is er ook hun interpretatie. Nieuwe besluiten en onderrichtingen volgden en voor vele verantwoordelijken werd het moeilijk de juiste bedoelingen en de gepaste uitvoeringsmodaliteiten van de voorschriften te vinden. Zij zochten contact met elkaar en voelden heel spoedig de noodwendigheid aan dit contact te versterken en te veralgemenen." Op 27-11-1953 : 16 diensten vergaderden in Brussel, op zoek naar eenvormigheid in werking. Het coördinatiecomité van de Diensten voor Gezinshulp was geboren. Het Comité bepaalde voor zichzelf 3 belangrijke doelstellingen: (1) studie van alle vraagstukken die verband houden met de diensten zelf + beroep en opleiding van de GH. (2) aanwenden van gemeenschappelijke stappen bij de overheidsdiensten teneinde een verbetering van de organisatiemogelijkheden te bekomen. (3) Internationale contacten tot stand brengen en de Belgische diensten op internationaal plan vertegenwoordigen.
Familiehulp KAV, 11
De samenstelling van het comité biedt garanties voor objectieve en doeltreffende behandeling van gestelde problemen. Cf. leden --> privé+openbaar; Franstalig + Nederlandstalig, verschillende ideologische strekkingen. Snelle groei van de sector: 1949: 22.953 uren GH gesubsidieerd 1953: 1.604.704 uren GH gesubsidieerd 1962: meer dan 4 miljoen uren GH (gesubsidieerd + niet-gesubsidieerd). Activiteiten van het Coördinatiecomité: o.a. studie van problemen --> inrichting studiedagen --> onderwerpen: (1) standing van de gezinshelpster (cf. opvatting: GH = goedkope werkvrouw). Oplossing: (-) verbetering opleidingscentra, (-) voortgezette opleidingen, (-) verbetering werkvoorwaarden, (-) uniforme dienstkledij. (2) opleiding van de gezinshelpster (3) valorisatie van het beroep (loon!) (4) polyvalentie van de GH (5) nut van de GH in medico-sociale diensten.
-
Internationale contacten --> coördinatiecomité ligt mede aan de basis van de stichting van de Internationale Raad van de DGH. Verslag vergadering verantwoordelijken FH (06-02-1963) "Sedert 01-01-1963 heeft de 'Unie van Katholieke Diensten opgehouden te bestaan en werd vervangen door 'Gezinshulp. Groepering van de Katholieke Diensten' = geaffilieerd aan Caritas Catholica.
p.8: Kollekte. "Dendermonde heeft vroeger, in de parochies waar zij niet kollekteerden, een verkoop van steunkaarten georganiseerd." Loon BH (01-01-1965): opdeling: prestatie-uren +1.500 / +750 / +500 uren. Blauwe map. brief Turnhout: vraag: stagevergoeding voor BH laten verhogen door Ministerie (van 15 BEF naar 20 BEF). Antwoord (12-11-1963): "Wat de stagevergoeding van de bejaardenhelpsters betreft, wil ik u doen opmerken dat op dit ogenblik voor het Ministerie er geen bejaardenhelpsters bestaan." RvB, 22-05-1962: jaarverslag cijfers 1961. RvB, 09-05-1962: looneisen verbond Turnhout / eis terugkeer naar bediendencontract (in 1957 overgeschakeld). Beige map 'Oudenaarde'. voorblad van 'Blijde Boodschap' (maar is gebruikt als kladpapier) enquête (?) --> niet te situeren. Pakje : "aanvragen aan het Ministerie voor verlenging". Doos 42. -
Derde Internationaal Congres (20 – 24 mei 1969) van de diensten voor gezinshulp. Tekst van twee lezingen: "De gezinshelpster en de gezinnen van in- en uitwijkelingen" (Mevr. De Bats-Denis; directeur bij Bestuur Gezinszorg) "La mission de l'aide familiale et les besoins actuels des familles" door Prof. De Bie.
Familiehulp KAV, 12
Doos 43. -
(*) !! Patroon van (vermoedelijk) schort (begin jaren 60), uitgegeven door de praktische school van Brussel (Poststraat). (*) reglement van de gediplomeerde gezinshelpster --> vermoedelijk begin jaren 60. Fiches cursisten Standaardbriefje met definitieve toelating tot de cursus (AM Geleyns) Nota's van de 10e vormingscursus (syllabi) (1954). Nota's van de 17e vormingscyclus. (*) Ministerieel rondschrijven van 1-10-1954. p.5 onderaan en p.6 bovenaan: identiteit van de gezinshelpster --> toekenning van een immatriculatienummer (huidige stamboeknummer?) aan de helpsters om opzoekingen en controle te vergemakkelijken.
Doos 44. -
-
-
-
-
-
(*) uurloontabellen van 57-58-64-65-70 In oktober 1964 zijn de drie categorieën bejaardenhelpsters in de verloningstabellen afgeschaft (cat.: prestaties meer dan 1500 uren, meer dan 750 uren, meer dan 500 uren) Deze opdeling in categorieën werd vermoedelijk ingevoerd bij de loonsverhoging van 1961 (cf. p.2 van verslag van de looncommissie FH, 26-04-1961 (*)) (*) verslag van de vergadering diensthoofden FH: "Het KB van 19-07-1960 tot regeling van de erkenning van de diensten voor gezinshulp en de betoelaging voorziet voor het eerst toelagen voor navorming van de gezinshelpsters". (*) !! In 'Kontakt' (blad van Caritas Catholica) (1960 – nr.4): verschillende artikels over Familiehulp met verscheidene foto's. Artikels: interview met een gezinshelpster van FH; wat denken en zeggen gezinnen over FH,… (*) Door een ministerieel schrijven van 14-051958 werd de hulp aan bejaarden op dezelfde basis gesteld als de hulp aan gezinnen en moet in de meeste gevallen geen voorafgaandelijke toelating meer gevraagd worden --> staat op p.2 van het verslag van de A.V. van de Kristelijke Landsbond voor gepensioneerden. (*) Tewerkstelling van de familiehelpsters in 2 gezinnen per week. In principe: 1 gezin per week. Voor de familiehelpsters is 2 gezinnen per week veel te zwaar. (gelezen op p.3 van de Besluiten van de vergadering van de verantwoordelijken van FH, 07-10-1958 en 04-11-1958) (*) De 'standing' van het beroep van familiale helpster. (? voorloper van het statuut van de gezinshelpster, verzorgende?) (s.d. --> eind jaren 50, 1957 wellicht). (*) toestand in de verbonden (de gewestelijke diensten) op 18-01-1957 wat betreft de vijfdagenweek (begint op p.3 van verslag van de vergadering van de dienstoversten FH) (*) nieuw barema voor de gezinnen (mei 1954). Volledig barema volgens inkomen en naargelang het aantal kinderen --> terug te vinden in de map 'studie gezinsbarema's'. Verslag diensthoofdenvergadering 18-10-1977. Werken met computer voor het maken van de rekeningen en eventuele boekhouding. Er werd besloten een werkgroep samen te stellen die de mogelijkheden verder zal onderzoeken.
Doos 45. -
Map commissie opleiding: - korte inhoud lessen (theorie en praktijk)
Familiehulp KAV, 13
- verslagen van de werkgroep opleiding gezinsverzorgsters (1965) - richtlijnen voor opstellen leerplan V.GV (ca. 1952): duurtijd opleiding = 1,5 jaar; verplicht internaat = minstens 2 maanden (of 6); na 6 maanden: examen --> getuigschrift --> extra praktijkjaar (bij instelling voor gezinszorg) --> diploma; onderscheid tussen leergezinnen / praktijkgezinnen. - verslag bespreking vertegenwoordigers Koördinatiecomité voor gezinshulp en Stichting Centrale Raad voor Gezinsverzoring in Nederland (1965) --> opleiding bejaardenhelpster: minimumleeftijd: 25 jaar. - opleiding gezinshulp in België --> voorwaarden: (1) leeftijd van 17,5 jaar bereikt hebben bij de start, (2) getuigschrift van goede gezondheid en lichamelijke geschiktheid. - duur van de opleiding: cursus (theorie en praktijk): min. 350 uren, max. 450 uren. praktijk in gezinnen: min. 500 uren, max. 1.000 uren vormingsstage in inrichtingen: min. 120 u., max. 135 u. aanvullende vorming tijdens praktijk: min. 48 u., max. 48 u. dus: totaal van min. 1.018 uren en max. 1.633 uren.
-
- M.B 16-09-1960: inrichting opleiding GH - K.B. 19-07-1960: inrichting opleidingscentra GH toelagen erkende centra: 200 BF per uur les; indien internaat: 20 BEF per leerling per dag gegeven les; 5.000 BEF per vormingscyclus; 1.000 BEF per bekwaamheidsgetuigschrift; 50 BEF per leerling per dag voor aanvullende vorming. Map werkgroep A.C.W. (1968-1969): uurloon GH en BH vanaf 01-10-1968.: aanvang: 36,40 BEF, na 2 jaar: 37,40 BEF, na 4 jaar: 38,40 BEF, na 5 jaar: 39,65 BEF, na 7 jaar: 40,65 BEF, na 9 jaar: 41,65 BEF, na 10 jaar: 42,90 BEF.
Doos 46. -
-
-
-
Aanvragen verlening hulp. Nieuw KB BH (in verslag van 15-10-1971). (*) !! Nota: inrichten cursus BH (01-10-1971). p.7: opleidingsprogramma. theorie: 200 uren stage: 150 uren (noch min, noch meer) in bejaardeninstellingen + 150 uren (en max. 300 uren) bij bejaarden thuis. (*) Infobulletin Koördinatie Komité Diensten GBH (nr.1 van 1971): "Laatste maanden --> GBH in het brandpunt van de belangstelling --> financiële moeilijkheden, te lage lonen voor de helpsters. --> 1971: regering: kredieten stijgen (100 miljoen extra)." "Oprichting P.C. voor GBH (werd al verschillende jaren voor geijverd door het Komité). In het B.S. van 06-03-1971 --> officieel bericht betreffende de oprichting van het P.C. (maar alleen voor GBH tewerkgesteld in de privésector)." brief van CCVD: eisenprogramma (24-09-1970); o.a. programmatie naar een 40-urenweek. (*) overzicht 1969 --> Kollekte: globaal: 2.254.486 BEF (= 1,30 BEF per uur / cf. 1.729.669,75 gepresteerde uren). Koördinatie Komité voor Belgische DGBH. Vergadering 23-04-1970: A.M. Geleyns: voorzitter.
Familiehulp KAV, 14
Doos 47. Vervolmakingscursussen 1979 (Leuven – Oudenaarde) Doos 51. -
-
-
-
-
verslag vergadering verantwoordelijken FH (15-10 en 9-11-1964): - grondbarema bejaardenhelpsters 27 jaar - uniform GH en BH wordt gelijk - vergadering Belgische diensten voor GH (19-11-1964): uitbreiding van de gevallen waarin hulp mag geboden worden: (1) hulp aan zieke alleenstaande, (2) hulp aan de zieke vrouw in een kinderloos gezin, (3) hulp in gezin van buitenhuis werkende weduwe met zieke kinderen, (4) hulp in gezin van buitenhuis werkende vrouw met zieke kinderen, (5) hulp aan de moeder in onaangepaste gezinnen (gevraagd door gerecht), (6) hulp aan de moeder bij readaptatie van gehandicapt kind. opleiding bejaardenhelpster --> 200 u les (1965); 1e gespecialiseerde cursussen. verslag contactgroep bejaardenhelpsters 8 u. hulp per week in één gezin = verplicht bij K.B. F.T. bejaardenhelpster mag 45 u/week presteren (bejaardenhelpsters werken praktisch niet F.T. --> cf. oorspronkelijk gestart met P.T.-werk voor gehuwde vrouwen die bejaardenhulp combineren met eigen gezinsarbeid). uitnodiging stagiaire cursus voor 2e cursusperiode 1965. --> benodigdheden mee te brengen: o.a. missaal, paternoster en evangelieboek. kostprijs per uur GH op 01-01-1965: 50,69 BEF (deficit per uur: GH, +5jaar dienst: 16,44 BEF; GH, -5jaar dienst: 17,94 BEF). Kontaktgroep 19-11-1965: gehuwde GH: maximum 6 maanden werken. Uurloon GH vanaf 01-08-1965: basis: 27,55 BEF / BH vanaf 01-08-1965: basis: 29,60 BEF. Nota i.v.m. KB 12-05-1965 --> diensten bejaardenhulp: max. 400 u per jaar voor 1 gezin; min. 8 u./week. Aanvangswedde 01-*01-1972: 50,40 BEF Vergadering verantwoordelijken 29-11-1971 --> kandidaten met titel 'Sanitair en gezinshelpster' kunnen in de diensten tewerkgesteld worden. Overzicht hulpverlening gezinshulp 1971. Totaal: 4.417 gezinnen. Overzicht personeel 1971: 456 gezinshelpsters / 685 bejaardenhelpsters. 1972: experiment Turnhout – gehandicaptenzorg: 7 GH --> 2 gezinnen per week 1 GH --> 3 gezinnen per week nota i.v.m. solidariteitsfonds (geen data)
Doos 52. -
(*) !!! Bundeling van een aantal KB's en ministeriële besluiten 1959-1967. p.38: goedkeuring van het statuut van de gezinshelpster. p.41: goedkeuring van het statuut van de bejaardenhelpster.
Doos 53. BGZ: Formulier F73/25.
Familiehulp KAV, 15
Doos 54. AO-verzekeringen + aanvragen verlening hulpverlening. Doos 55. Aanvragen verlening hulpverlening. Doos 56. Medische controles. Doos 57. -
-
-
-
(*) De familiale helpsters tewerkgesteld in de verschillende gewesten (verbonden): jaarverslaggegevens van 1949: 59 familiale helpsters en stagiaires in totaal. (gelezen in algemene statutaire vergadering verslag, 26-05-1950) (*) !!!! Opvatting en reglementering van de dienst Familiale Hulp --> nota met visie van Familiehulp (wellicht 1950). (*) Uitnodiging voor de eerste bijeenkomst van de familiale helpsters in dienst (16-091949). Inhoud van de vergadering: Juffrouw vande Keybus leert de helpsters om het schort-kleedje (uniform) te knippen en te maken. Zeer Eerwaarde Heer Belpaire houdt een studiekring over 'de Kerkgang'. (*) Bureelvergadering van 05-03-1948 Vorming: ministerie eist diploma / in eigen beweging bestaat nog geen aangepaste opleiding --> twee voorstellen: (1) kandidaten naar Holland sturen, of (2) eigen opleidingsschool oprichten. (*) J.I.C.F. (Jeunesse Indépendante Catholique Féminine) --> centre familiale (19471948) : folder met foto's en tekeningetjes. (*) !!!! Werking van Centrum voor Huishoudelijk Hulpbetoon. Nota bevat gegevens over het aantal gehopen gezinnen en aantal helpsters (1943-4445-46-47).
Doos 58. -
Aanvragen verlening hulp (Ministerie) Vormingscursussen (1976)
Doos 59. -
-
Ministerie: aanvraag vormingsdagen Reiskosten RKW Beknopt verslag Senaat. 28-02-1957: p.411: begroting GBH = ontoereikend (28,1 miljoen voor DGBH; 2,1 miljoen voor de opleiding). Krantenartikel Het Volk (06-06-1969): KAV-FH: 700 gezinshelpsters / 600 bejaardenhelpsters. In 1968: 3000 bejaarden geholpen.
Familiehulp KAV, 16
Doos 60. Personeelslijsten. Doos 61. Aanvragen verlening hulp. Doos 62. -
-
-
RvB, 30-05-1961: Jaarverslag 1960: aantal gezinshelpsters: 585 bejaarden gezinnen (cliënten): 531 prestatie-uren: 1.043.060,5 (= 1/3 van het aantal prestatie-uren van alle diensten samen) DV, 21-03-1961: "nationale kollektedag bestaat niet meer. Elk gewest regelt dit volgens eigen mogelijkheden." (*) 'programmabrochure' van de diploma-uitreiking (24-06-1961): 'wijding der kentekens van de familiehelpsters'. (*) nota m.b.t. beslissing lonen BH en GH (26-06-1961) (*) overzicht van de gepresteerde uren door alle diensten GBH in 1957-58-59-60. (*) !! brief aan de moeder van een 'gebuisde' cursiste (09-01-1956). De cursiste had voldoende voor theorie + praktijk, maar: "U weet, Geachte Mevrouw, dat het beroep van familiehelpster, evenals dat van verpleegster of kloosterzuster, niet alleen een beroep is, maar ook een roeping, waarvoor vele morele eigenschappen vereist zijn, zoals zelfbeheersing, karakterstevigheid en een zekere reserve in de houding van de kandidate. Wij vrezen dat op dit punt Adèle niet genoeg voldoet aan onze eisen die wij, uit ondervinding, zeer hoog moeten stellen." Verslag: Nationale studiedag voor bejaardenhelpsters (21-02-1961) p.5: aparte opleiding voor familiale helpsters voor bejaarden: "op 20 april 1958 kon juffrouw A.M. Geleyns in Turnhout starten met een opleiding voor 13 kursisten (…) Thans werken er reeds 125 bejaardenhelpsters."
Doos 63. -
Overeenkomst tussen WG+ van België en diensten GBH (dd. 1969 ?) --> verschillende nota's en verslagen. Caritas: opleiding tot bejaardenhelpsters van religieuzen (zusters) in 1968.
Doos 66. -
-
(*) Koninklijk Besluit van 12-10-1951 betreffende de inrichting van de opleidingscentra voor familiale helpsters. (op dezelfde nota: KB's tot wijziging van dit besluit, daterend van 07-07-1953 en 26-091955 opgenomen). (*) Folder (A4) : iets nieuws in de gemeente --> over warme maaltijden voor bejaarden -> foto's (vermoedelijk midden jaren 70) (*) Kerk en Leven --> foto's (jaartal?) (*) !!!! Beknopte voorgeschiedenis van de hulp ten huize in het algemeen (voor 1949) + overzicht van de KB's en ministeriële besluiten 1949-1961.
Familiehulp KAV, 17
-
-
(*) Omzendbrief van de minister waarin hij beslist dat het niet meer nodig is om een voorafgaandelijke toestemming te hebben van de minister (adm. voor het gezin) om bejaardenhulp betoelaagd te krijgen. (14-05-1958) In deze omzendbrief staat de datum en het artikel van het KB (24-06-1957) waarin de toestemming wordt gegeven om mits voorafgaandelijke toestemming van de adm. gezin, hulp aan bejaarden betoelaagd te krijgen. (*) !!!! opleiding bejaardenhelpsters (nota van januari 1966) --> motivatie om naast gezinshelpsters ook bejaardenhelpsters op te leiden.
Doos 68. Formulieren ministerie. Doos 70. -
(*) Nota van de Unie van Katholieke Diensten voor Gezinshulp (juni 1962): bedenkingen betreffende de opleiding van bejaardenhelpsters. (*) !! folder wereldtentoonstelling 1958 + reclame Solo en Planta. (fotomateriaal) bestellingen voor de cursus + vraag tot verkrijgen van gratis producten. (*) !! Roze map: Kollekte 1965: voorstel van FZ-O-Vl. m.b.t. de verdeling van de kerken tussen FZ en FH en een tegenvoorstel van FH.
Doos 74. Roze map. K.B. 17-01-1974: toekenning voorschotten per semester + krantenknipsels. krantenknipsels gezinshulp en buurtwerking (18-02-1974) – Mechelen. Reglementering 1969: diensten GH / BH + opleidingscentra GH / BH. Doos 75. Formulieren ministerie. Doos 76. Formulieren ministerie. Doos 78. Blanco sollicitatieformulieren, klad,… Doos 79. Stageverslagen. Doos 80. -
(*) !! tekst folder 'inlichtingen voor de gezinnen'. (*) gezinshulp in het kader van het sociaal dienstbetoon. (*) !! Kollekte 1959 'Speldekens'.
Familiehulp KAV, 18
Doos 81. Werkdocumenten / verslagen van een Familiehulp-congres in 1972. Doos 86. Roze map. !!!! overzicht in verband met toekenning subsidies GBH (van 01-03-1949 – 19-071960) Omzendbrief 13-03-1963 i.v.m. opleidingscentra. K.B. 17-08-1962 i.v.m. opleidingscentra.
Doos 87. -
-
(*) verslag van de vergadering van 29-05-1953 met gewestelijke en nationale leidsters Familiale Hulp --> handelt helemaal over de bespreking van de werkvoorwaarden (--> aard van het contract: arbeiders vs. bedienden). (*) werkvoorwaarden der Familiale Helpsters (01-07-1953).
Doos 92. - (*) studiedagen Male, 6 en 7 juni 1973. Onderwerpen: 1. de versoepeling van de hulpverlening (versoepeling = ook ‘verminderde’ hulp toepassen). Voorlopige evaluatie: alle verbonden hebben de versoepeling toegepast. “In de grond stonden wij een jaar geleden zeer aarzelend tegenover versoepeling.” Wie komt in aanmerking voor de versoepeling van de hulpverlening: gehandicapten, chronisch zieken, herstellenden (na 2 of 3 weken volledige hulp), geen te zware gezinnen (2 jonge gezinnen is te zwaar; beter een combinatie van een jong gezin en bejaard gezin). Voordelen van versoepeling: - men kan meerdere gezinnen per week helpen. - volledige hulp is voor sommige gezinnen financieel te zwaar. - moeder krijgt de kans om stelselmatig de zorg om haar gezin terug helemaal op zich te nemen, onder geleide van de gezinshelpster. Tegen de versoepeling: - minder waardering voor het beroep - het aspect ‘morele steun’ valt weg - zware werk (het kuisen) --> helpster wordt ‘gedegradeerd’ tot kuisvrouw - intensere begeleiding vereist Kritiek van de gezinshelpsters op de versoepeling: het is moeilijk voor oudere helpsters. 2. sectorwerking: voorlopige evaluatie. Kortrijk, Brugge, Brussel zijn volop aan het werk in sectoren. (Kortrijk is gestart in november
Familiehulp KAV, 19
1972) Oostende zal starten in september 1973. Voordelen van sectorwerking: - soepeler werken - men kent beter het geheel - equipegeest groeit
- (*) verslag dienstjaar 1972. Reden van hulp - A.C. - %: geboorte - 1.010 - 26% ziekte moeder - 2.625 - 51% ziekte alleenstaande vader - 12 Overspanning moeder - 322 afwezigheid moeder - 74 afwezigheid alleenstaande vader - 1 overlijden moeder - 58 overlijden alleenstaande vader - 2 gehandicapte persoon in gezin - 269 gehandicapte bejaarde - 164 gehandicapte alleenstaande - 122 ziekte kind - 22 - 0,5% a-sociale gevallen (sic) - 39 - 1% gastarbeider - joodse gezinnen - 54 - 1,5% Totaal: 4.774 - (*) brief aan staatssecretaris van het Gezin, Mevrouw Verlackt-Gevaert (13-03-1973): protest tegen onvoldoende kredieten --> petitie: 22.000 gezinnen (jong en oud, Vlaams en Waals) hebben getekend. - (*) relatie Familiehulp - openbare besturen (1972) - (*) ! Studiedag 19-11-1964 van het Koördinatie Komitee van Belgische Diensten voor Gezinshulp: “de huidige taken van de gezinshulp: taken die gewoonlijk door de moeder worden verricht geen ‘werkvrouw’”. - (*) Inlichtingen voor de gezinnen (s.d. --> 1964?): wanneer mag beroep gedaan worden op Familiehulp, enz... - (*) uurloon bejaardenhelpster (oktober 1964) - (*) briefhoofd van het Koördinatie Komitee (= identiek aan het logo van het ICHS) - (*) 23-03-1973: kaartje aan A.M. Geleyns: bedanking voor haar inspanningen voor betere loonsvoorwaarden. - (*) perscommuniqué van het Ministerie van Volksgezondheid en Gezin (20-03-1973): loonsverhoging. In dat persbericht: “de financiële last voor de diensten voor gezinshulp blijft groot.” Cf. er is
Familiehulp KAV, 20
een ‘sociaal deel’ dat niet door het ministerie gefinancierd wordt (het sociaal deel bestaat uit het gewaarborgd maandloon, navorming, betaalde feestdagen, reisonkosten, kosten werkkledij, verzekering en arbeidsgeneeskunde). “De privédiensten zullen voor dit deel beroep moeten doen op allerlei instanties onder meer provincie, gemeenten en C.O.O.’s. Van hen wordt verwacht dat zij toelagen geven aan de diensten voor de gepresteerde uren in hun provincie of gemeente, om alzo het sociaal aandeel te dekken.” ?? is dit de introductie van het principe van de cofinanciering ??? - (*) Mapje ‘1964’ diploma-uitreiking van 17-06-1964: uitnodigingen om aanwezig te zijn gericht aan de proost van ACV, de proost van ACW, de algemeen secretaris van LCM, de gouverneur van WestVlaanderen,... !!! Uitnodigingskaartje en kaartje om aanwezigheid te bevestigen (beeldmateriaal) - prestatie-uren: Familiehulp van KAV: 1953: 474.828 1954: 555.240 1956: 525.985 Familiale Hulp van KAV - Antwerpen: 1956: 104.653 Algemeen totaal (1956 - alle erkende diensten - privé en openbaar): 2.387.889 - algemene vergadering 1963. Cijfers voor 1962: gezinshelpsters: 445 bejaardenhelpsters: 116 totaal: 561 (in 1961 was dit 533) prestaties: 919.937 uren in gezinnen 157.730 uren bij bejaarden totaal: 1.077.667 uren (in 1961 was dit: 1.034.000) - 15 jaar FH wordt gevierd op zaterdag 29-06-1963 in zaal Volksbelang, Onder den Toren 5, Mechelen. - in 1962 is er al sprake van stamboeknummers. - (*) uitnodiging voor opleiding met opsomming van wat mee te brengen. - cijfers 1961: gezinshelpsters: 435 bejaardenhelpsters: 98
Familiehulp KAV, 21
geholpen gezinnen: jonge gezinnen: 5.664 / bejaarden: 702 prestatie-uren: 1.034.206: 920.923,50 uren in gezinnen en 113.282,50 uren bij bejaarden.
Familiehulp KAV, 22
Doos 93.
Familiehulp KAV, 23
- (*) KB van 24-06-1957 betreffende de oprichting van opleidingscentra voor gezinshelpsters. - (*) besluit van de regent (01-03-1949) houdende aanneming van diensten voor gezinshulp en toewijzing van toelagen aan diensten --> in exemplaar van Belgisch staatsblad. - verslag studiedagen FH (11 en 12-06-1974): de eerste dag had als onderwerp: ‘wat is de binding tussen de dienst FH en KAV’ - is een binding met KAV gewenst of niet? Doos 96. - (*) In verslag van studiedagen (6 en 7 juni 1973): p.2 onderaan: sektorwerking. In Kortrijk, gestart november 1972 / Brugge, gestart 15-09-1972 / Brussel, gestart op 01-01-1973. In sektoropdeling --> elke verantwoordelijke en MWer heeft én gezinshelpsters én bejaardenhelpsters. - (*) bestelformulier + nota aan de verantwoordelijken van FH --> uniformschorten (nieuw model in katoen) - wit/blauw streepje. (17-04-1973) - (*) Overeenkomst tussen Koördinatie Komitee der diensten voor gezins- en bejaardenhulp en de NMBS --> subsidiëring vanaf 01-07-1972 met 6 BEF per prestatie-uur. - (*) nieuwe bijdrageschaal (circulaire nr.14 - 13-12-1971).
Doos 101. - (*) Ministerieel Besluit: beschrijving van het kenteken (cirkelvormig, email, doorsnede van 26,5 mm, een dikte van 1,5 mm / donkerblauw met witte rand op de witte rand staat ‘Gezinshulp’ of ‘Aide aux familles’ - op het kenteken: een tekening in reliëf --> twee gekruiste handen). - (*) !!! Ministerieel Besluit van 06-04-1967: statuut van de gezinshelpster (verschenen in B.S. op 27-04-1967). - (*) !!! suggestie inzake vrijwillige gezinshulp (18-01-1966): vraag van Willy Verriest, kabinetsattaché, of vrijwillige gezinshulp een gedeeltelijke oplossing kan zijn voor het personeelstekort in de diensten. - (*) !!! werkreglement. - Cijfers 1963: gezinshelpsters: 422 bejaardenhelpsters: 158 prestatie-uren: in gezinnen: 859.169 / bij bejaarden: 178.911 = 1.038.080 in totaal.
Familiehulp KAV, 24
- rekeningen van cursussen. Doos 103. - Werking in het gewest --> jaarverslag 1958: totaal aantal helpsters in hele vzw: 423. Doos 104. - Werking in het gewest --> jaarverslag 1959: totaal aantal helpsters in hele vzw: 468. - Werking in het gewest --> jaarverslag 1960: totaal aantal helpsters + stagiaires in hele vzw: 585. Doos 105. - Werking in het gewest --> jaarverslag 1955: totaal aantal helpsters in hele vzw: 242 + 45 stagiaires. Doos 106. - vele exemplaren van de toespraak ‘de gezinshulp en de gezinnen van in- en uitwijkelingen’ naar aanleiding van het 3e internationaal congres van de diensten gezinshulp in Brussel, 20-24 mei 1969. Doos 108. - (*) !!! schriftjes ‘The Student Book’ met recepten en ‘hoe men hemden, dassen,... moet wassen’ --> lesmateriaal voor de cursus van 1961. Liedjesboek. Boeken over (sociale) wetgeving Boek ‘het voortplantingsleven van de mens’. Boek ‘de wetenschappen in onze huishouding’ (met prentjes over de werking van de waterpomp, bokaal om groenten/fruit in te maken,...) Boek ‘Baby’s badje’. Doos 109. - (*) folder ‘het vrolijke helpstertje’. (gezinshulp / bejaardenhulp) (beeldmateriaal) - (*) folder bejaardenhulp KBG --> Antwerpen - (*) folder Familiehulp, dienst gezinshulp --> Antwerpen Doos 110. Ex. van de nota 3e int. congres --> cf. doos 106.
Familiehulp KAV, 25
Doos 111. - (*) !!!! folders over de opleiding, over Familiehulp,... (maar: geen datum) --> zit bij schriftje ‘verstellen’ (cursus 1960) --> folders van rond die tijd??? - (*) folder ‘gezinshulp in België’ - (*) !!!! blauwe map ‘1951’ (tegen de rug van de doos): handgeschreven programma van de feestavond op de cursus van familiehelpsters in 1951 --> feestavond: 04-03-1951. (Beeldmateriaal) Doos 112. - (*)boekje ‘verpleging van Moeder en Kind’ (uitgave 1947) (fotomateriaal)
Doos 113. - registratie hulpverlening (enquête?) (1978): registratie van (1) nood waarop men inspeelt buiten het bestaande dagsysteem en (2) concreet inspelen op dringende nood. (maar: geen verwerkte gegevens). Doos 115. Zelfde als dozen 106 en 110. Doos 117. - formulieren ministerie (3-maandelijkse opgaven der geholpen gezinnen) (1959). - jaarrekeningen en begrotingen (jaren 50) Doos 119. - lijst van Familiehelpsters die meer dan 5 jaar in dienst zijn op 1 juli 1960. Doos 121. Thesissen. - I. Jenssen. Poging tot begeleiding van stagiair-gezinshelpsters in het kader van FH-KAV-Antwerpen (1972). p.6: KB, 14-05-1958: toelating verleend om hulp uit te breiden tot bejaarden (hulp gebeurde door gezinshelpsters). KB, 12-05-1965: beroep van bejaardenhelpster wordt erkend door de Staat. - Gerda Mertens. Stage-ervaringen in het kader van de dienst FH-KAV te
Familiehulp KAV, 26
Turnhout. (1972). p.29: gehandicaptenhulp --> het ministerie van Volksgezondheid en Gezin --> 1969: officieel toelating hulp te verlenen bij gezinnen die zwaar gehandicapte persoon ten laste hebben of bij alleenstaande gehandicapten. Voor 1969: al hulp bij gehandicapten --> gebeurde in het kader van bejaardenhulp, maar: vooraf: voor elk geval --> toelating vragen aan het ministerie. - !!!!! M.L. Weyn. De familiale hulp - de familiale helpster in de schoot der KAV. (1951) p.5: Oorzaak --> ontstaan dienst --> nood aan familiale en huishoudelijke hulp, die pijnlijk probleem stelt in vele milieu’s (sic), doch het scherpst wordt aangevoeld in het grote gezin. p.11: waarom een nieuw beroep? De nood aan gezinshulp kan niet opgelost worden met dienstboden. Cf. dienstboden zijn ondergeschikten --> doen wat hen opgedragen wordt. De familiehelpster daarentegen helpt of vervangt de moeder in haar huishoudelijke en familiale taak en is dan ook geheel of gedeeltelijk medeverantwoordelijk voor de goede gang van het huishouden - zelfs meer soms zal van haar gevraagd worden een gezin dat door velerlei omstandigheden verwaarloosd werd, weer op normaal peil te brengen. De taak der familiehelpster verschilt hierin merkelijk met deze van werkvrouw of dienstbode, dewelke geen verantwoordelijkheid dragen (...). De familiehelpster moet een persoonlijkheid zijn, in staat deze verantwoordelijkheid op te nemen, zij moet de leiding kunnen geven en nemen. Zo moet zij ook over de nodige zelfstandigheid en vrijheid kunnen beschikken om haar taak flink en oordeelkundig aan te pakken en naar behoren uit te voeren. (...) Een goede gezondheid, een degelijke praktijkvorming, morele sterkte, zijn noodzakelijk. Het beroep moet samengaan met roeping, wil de familiehelpster de volheid van haar edele, doch zware taak bereiken. p.12: beknopt overzicht van de gezinshulp in ons land voor de wettelijke regeling. “In 1942 toen de oorlog de nood aan gezinshulp nijpender maakte, richt de JIFC (Jeunesse Indépendente Catholique Féminine) en de VKBJ (Vrouwelijke Katholieke Burgersjeugd) een oproep tot haar leden en tot de jonge meisjes om daarin te voorzien. Diensten werden opgericht in Luik, Brussel, Hoei, Charleroi. In 1943 werd er te Antwerpen een Centrum voor Huishoudelijk Hulpbetoon gesticht door VKBJ, het Wit-Gele Kruis en de Katholieke sociale vrouwen werken.” p.24: “de taak der familiehelpster”: (1) familiaal (2) sociaal (3) opvoedend. p.74: Reden van zondagswerk en overnachting. Zondagswerk: bij geboorte of einde zwangerschap.
Familiehulp KAV, 27
Maar: toch: in regel: verbod hierop; cf. intimiteit van het gezinsleven niet storen door de aanwezigheid van de familiehelpster ‘s avonds of ‘s zondags in de huiskring. Bovendien: ‘zedelijke gevaren’. “Heeft een home wel voordelen, het blijkt slechts een noodoplossing zolang de familiehelpsters een eigen thuis heeft.” p.75: nota (van de auteur): “een paar gewesten hebben een home, waar de familiehelpster kan overnachten als ze niet thuis geraakt. Twee andere verwijzen de meisjes naar private personen of naar een klooster. In de overige gewesten komt overnachting niet voor.” p.87: de ‘Modelmoeder’. “In elk gewest worden 1 of meerdere moeders met kroostrijk gezin, wier huishoudelijke bekwaamheid en ervaring algemeen erkend is en die bovendien voldoende inzichten hebben om over de huishoudelijke kennis en de persoonlijke waarde van de kandidaten te oordelen, aangeduid om de kandidaten een laatste proef te laten ondergaan. Het is in haar eigen gezin dat de kandidaten tewerkgesteld worden.” p.88: “Op 17-05-1951 had er in het Nationaal secretariaat een samenkomst plaats van de modelmoeders.” Bespreking werd belegd om (1) eenvormigheid te bekomen in de beoordeling van de kandidaten, (2) leemten op gebied van de vorming op te sporen. “De KAV is zeer streng in de beoordeling omdat de familiehelpster de gezondene is van KAV, gevormd, opgenomen en tewerkgesteld wordt door de KAV” p.100: uitbouw van de dienst FH. 19-03-1949: Stichting Familiale Hulp (B.S., 02-04-1949) Uitreiking getuigschriften aan de 1e helpsters in aanwezigheid van de Heer Baron van de Straeten Waillet, Minister van Volksgezondheid en Gezin. 20-07-1949: erkenning van de dienst FH. 05-12-1949: ontvangst van de eerste toelagen.
- Volgorde der stichtingen: Antwerpen: 1943 --> op 07-05-1949: ingeschakeld in FH van KAV. Leuven, Turnhout: hebben van 1946 af een eerste proefneming gedaan. De diensten werden opgericht met de opbrengst van feestelijkheden, omhalingen, giften en dies meer. 1948: Brugge, Roeselare, Tielt, Aalst, Dendermonde, Kortrijk, Limburg.
Familiehulp KAV, 28
1949: Brussel, Mechelen, Gent, Sint-Niklaas, Oostende, Ieper. 1951: Oudenaarde.
- Eind 1948: KAV richtte eerste vormingscursus (13-11 tot 12-12-1948) in. (Dit waren de ‘Baanbrekers’). De eerste cursus werd gevolgd door familiehelpsters die reeds vroeger in dienst getreden waren en kandidaten uit de gewesten Aalst, Dendermonde, Kortrijk en Limburg. eerste cursus: 18 inschrijvingen, 14 getuigschriften (4 trokken zich terug ‘binst’ de stage), 2 familiehelpsters huwden, 1 trok zich terug om gezondheidsredenen. - 2e cursus: 15-10 tot 30-11-1949 (Dit waren de ‘Edelweisen’). 37 ingeschreven, 3 weg (famiale omstandigheden), 3 weg omwille van gezondheidsredenen. 31 zijn cursus gestart, 1 onvoldoende, 2 weg ‘binst’ de stage (1 om gezondheidsredenen, 1 voldeed niet). - 3e cursus: 15-10 tot 30-11-1950 (Dit waren de ‘Zonnestralen’) 46 cursus gestart, 2 weg (onvoldoende bekwaam tijdens stage), 43 getuigschrift. - 4e cursus: 18-02 tot 28-04-1951 (met 4 weken onderbreking) (Dit waren de ‘Exelsiors’). 30 inschrijvingen, 1 onvoldoende. - examen middenjury: Brussel, 07-07-1950: 16 kandidaten: allemaal geslaagd.
- Aantal familiehelpsters sedert de start. Arrondissement Antwerpen Turnhout Mechelen Limburg Brussel Leuven Gent 10 Oudenaarde 1 Dendermonde 7 Aalst 4 St. Niklaas Brugge Kortrijk
gediplomeerd 12 10 4 3 1 3 2
stagiairs 41 8 1 13 2 2 8
verlieten dienst totaal 1 4
1
53 18 5 16 3 4
1
1 1 1
4
3
2
2 1 4 2
2 5 3
Familiehulp KAV, 29
Roeselare Oostende Ieper 3
4 1
2 3
1
6 4
3
Prestaties 1949: 285 gezinnen geholpen (plus-minus 40.000 uren). Prestaties 1950: 674 gezinnen (103.566,25 uren, zijnde een gemiddelde van 153 uren per gezin). Omstandigheden hulpvraag:
Bevalling Ziekte moeder Afwezigheid moeder Overbelasting moeder
1949 60% 26%
1950 48% 34,8% 3,1% 12% 12,7%
- Bijlage, p.IV.: Centrum voor Huishoudelijk Hulpbetoon: het Centrum is onder de benaming Familiezorg sinds 1949 financieel afhankelijk van KAV. Centrum opgericht eind maart 1943, trad in werking na bombardement Mortsel, gevestigd: Kipdorp 22, Antwerpen, aangesloten bij Caritas Catholica. Doos 122. - verslag van de bespreking over de dienst ‘Familiehulp’ op de vergadering van de hoofdleidsters, 21-02-1964. In het jaar 1964 werd er op verschillende vergaderingen van de hoofdleidsters gediscussieerd over de binding tussen KAV en FH. Doos 124. - (*) verslag studiedag kontaktgroep bejaardenhulp (15-06-1971) p.2 (onderaan): oprichting kuisdienst naast de diensten bejaardenhulp --> dit was een vroeg anticiperen op wat in 1979 een feit werd (--> oprichting poetsdienst; BTK --> DAC) - (*) uitnodiging voor de allereerste Kontaktgroep familiehelpsters (voorloper van de overleggroep arbeiders ?) (02-04-1963): samenkomst op 09-04-1963. - (*) Ministerieel besluit van 06-04-1967 tot goedkeuring van het statuut van de gezinshelpsters. - (*) Verslag Kontaktgroep gezinshelpsters (06-04-1965): p.7 (onderaan): de afgevaardigde helpsters vragen uitdrukkelijk ten bate van het gezin, ten bate van het beroep en de gezondheid van de gezinshelpster dat de verantwoordelijken slechts per uitzondering aan de gezinshelpster 2 gezinnen per week zouden geven. - verslag vergadering Kontaktgroep GH (22-09-1964) (p.3 onderaan) voorstel: nieuw model schort: in nylon of in tergal.
Familiehulp KAV, 30
- (*) verslag kontaktgroep gezinshulp (04-02-1971) (p.1 onderaan): na 1968 is er geen bijeenkomst van de kontaktgroep geweest om reden van de zware voorbereidingen van het internationaal kongres (1968-1969) en het wegvallen van personeel. Op vraag van de gezinshelpster van Brugge wordt terug opgestart in 1971 (0402-1971 --> eerste bijeenkomst sinde 1968) (uitnodiging hiervoor, vooraan in de doos). In dit verslag staat dat de kontaktgroep gestart is in 1962 op vraag van de verantwoordelijken van de verbonden --> uitnodiging van de allereerste samenkomst spreekt dit tegen: samenkomst op 09-04-1963. - (*) uitnodiging van de kontaktgroep bejaardenhelpsters (01-12-1964) --> allereerste bijeenkomst op 15-12-1964.
Doos 125. - boekjes verstellen,... (17e cursus) - rekeningen --> voor cursisten !!! - cursussen. Doos 126. - boekjes verstellen,... (1961) - inschrijvingen vormingscursus. Doos 127. BAC-uittreksels. Doos 128. - boekjes 26e opleiding. - mapjes diploma uitreikingen - (*) !!! uitnodigingskaart 15 jaar FH (beeldmateriaal) - (*) !!! boekje ‘feest FH, zingende moeders’ (1958, wereldtentoonstelling) (beeldmateriaal) --> steken voor de boekjes, steekt uit. Doos 129. Persoverzichten 1984 (van het Onderzoeks- en informatiecentrum van de verbruikersorganisaties). Doos 130. Jaarrekeningen jaren 50 en 60.
Familiehulp KAV, 31
Doos 131. Thesissen. (o.a. bijlage bij thesis van M.L. Weyn) Doos 133. Formulieren ministerie, RKW,... Doos 134. - verslagen, nota’s,... (dubbels --> zitten ook in andere dozen). - jaarrekeningen. Doos 138 (a). - verslag 21-03-1979. agendapunt 3: aanwerving mannen --> nee. Cf. KAV-personeelsbeleid volgen. “het openschrijven van de kandidaturen kan gebeuren voor mannen en vrouwen. Na een 1e selectie kunnen de zwakke vrouwelijke kandidaten en de mannelijke kandidaten uitgeschakeld worden.” Doos 138 (b). - (*) folders van FH --> fotomateriaal. Doos 139. - (*) Familienieuws --> weekend FH op 24 en 25 april 1954. ‘Blikken Jubilé’ --> FH bestaat 5 jaar --> 5 jaar overzicht van de opleidingen. - (*) brief van Mevr.Bassaerts uit Wommelgem (19-03-1946 - gericht aan de gildezusters (welke?) --> verbond Antwerpen waarin wordt aangemoedigd om de handen van KAV en VKAJ in elkaar te slaan. Bij dit zelfe bundeltje zit vooraan een krantenartikel uit de Standaard van 09-051945 dat vooruitblikt op georganiseerde gezinshulp en een overzicht (achteraan het bundeltje) van de prille start van Familiehulp Turnhout --> mei 1946 en een brief van KAV Leuven waarin de geplande start van Familiehulp Leuven als dienst voor ‘Huishoudelijk hulpbetoon’, op maandag 5 augustus wordt vooropgesteld. - (*) verslag vergadering over nieuwe huishoudelijke beroepen (25-03-1946) --> plannen om gezinshulp te organiseren en om meisjes op te leiden als helpster. - (*) folder (cliëntenfolder) ‘Familiale Hulp KAV’ --> Brugge (vermoedelijk daterend uit 1951)
Doos 141. Doos 142.
Familiehulp KAV, 32
Briefwisseling jaren 50 (1952). Doos 144. Persoverzichten 1986. Doos 145. - nota’s vormingscursussen - jaarrekeningen jaren 50 Doos 146. Stageverslagen, inschrijvingen, resultaten van de 2e vormingscyclus. Doos 147. - 4e congres Internationale du Conseil Internationale des Organismes de Travailleuses familiales (8 tot 11-05-1973) (Londen) - (*) patroon schort ?? - verslag vergadering diensten gezinshulp (28-10-1952): “gezien de classificatie bij de beroepsoriëntering en verschillende andere citaties is het bediendencontract het enige mogelijke wil men de prestige van de dienst hooghouden en differentiëren van een dienst voor werkvrouwen.” - vergadering diensten voor ‘familiale hulp’ (29-03-1950) Voornemen van JICF tot het organiseren van een Nationale Collecte, op de dag der Moeders. - vergadering van de diensten voor huishoudelijk hulpbetoon (20-12-1949) (?) waren aanwezig: (...) de afgevaardigde van de dienst voor huishoudelijk hulpbetoon KAV (...) Doos 148. - (*) Uitnodiging voor de sluitingsvergadering en voor de uitreiking van de getuigschriften van de eerste cursus Familiale hulp KAV (05-07-1949).
Doos 149. (*) prijsvraag van de maand --> brieven van moeders die hulp krijgen van familiale helpster. jaarrekeningen. Doos 150.
Familiehulp KAV, 33
Persoverzichten 1981. Doos 151. Rekeninguittreksels postcheque. Doos 152. Nota’s van de 8e en 16e cursus. Doos 153. Rekeninguittreksels. Doos 154. Cursussen. Doos 156. Groene map. - (*) !!!! Personeelsblad ‘Voor outer en heerd’ (1e nummer zou moeten verschenen zijn in december 1951) - in de map zitten o.a. nr.3 van februari 1952. - formulieren ministerie. Doos 158. - (*) feestprogramma 25 jaar FH Antwerpen (7 tot 12-10-1968) - (*) uitnodigingskaartje 15 jaar FH (29-06-1963) - (*) FH antwerpen bestaat 15 jaar. Nota met wat ontstaansachtergrond en ontwikkeling van FH Antwerpen. (nota dateert van 1959).
Doos 159. Bruine map. Voorstel van inwendig reglement FH (s.d.) Blauwe map = lonen. Statuut van de bejaardenhelpster: maart 1966 (maar: voorontwerp). - (*) !!! Adviescommissie KAV : vrijwillige burgerdienst voor jonge meisjes aan gezinnen in het kader van gezinshulp en bejaardenhulp (03-02-1967)
Familiehulp KAV, 34
- (*) !!! toespraak 25 jaar FH - KAV. - (*) zending en opleiding BH: 1954: eerste stap: wijziging besluit van 1949: toevoeging van een artikel: gezinshulp wordt toegelaten aan bejaarden, mits voorafgaandelijke toelating van het Ministerie van Volksgezondheid en Gezin (inzenden sociaal verslag). 1958: 2e stap: gezinshulp mag gegeven worden zonder voorafgaandelijke toestemming aan alleenstaande bejaarden of bejaarde echtparen wanneer deze om gezondheidsredenen hun huishoudelijke taak niet aankunnen en er geen andere hulp voorhanden is. In FH: van 1958 - 1964: 380 vrouwen opgeleid tot bejaardenhelpster. 12-05-1965: KB: bejaardenhelpster wordt officieel erkend. Doos 160. - boekjes opleiding - facturen opleiding Doos 161. Nota ‘gezinnen in- en uitwijkelingen’ (congres 69) cf. supra.
