per sms gestelde vragen

per sms gestelde vragen Vragen aan Paul Lambrechts & Joost Roeters Vraag 1: Met welke lichtintensiteit moet een composietrestauratie worden gepolymeriseerd? Antwoord: Minimaal 400mw/cm2, de meeste lampen zitten daar ruim boven, dus er is behoorlijk wat marge. In combinatie met 20 sec. uitharden bij lagen van max. 2mm. dik geeft goed resultaat. Regelmatig je lamp controleren op achteruitgang d.m.v. een lichtintensiteitsmeter is aan te bevelen. Pas wel op want de afstand van de lichttip tot het composietoppervlak is vaak groter dan je denkt.

Vraag 2: Moet je composiet in de koelkast bewaren? Antwoord: Neen, hooguit een voorraad die langere tijd niet wordt aangesproken.

Vraag 3: Is SDR een goede vervanging/aanvulling voor gewone posterior composiet in kl 2 restauraties zoals de fabrikant dat zegt? Antwoord: SDR (smart dentin replacement) voegt niets toe, is eigenlijk gewoon een composiet dat zeer translucent is en daardoor 4 mm. diep zal uitharden. Dit kan bij een goed zichtbare box een esthetisch probleem opleveren. De tijdwinst ten opzichte van 2 lagen van 2 mm. uitharden is minimaal terwijl er extra kosten zullen zijn voor de compule die uit hygiënische overwegingen slechts bij 1 patiënt kan worden toegepast.

Vraag 4: Heeft excaveren onder microscoop meerwaarde? Antwoord: Geen enkele zoals blijkt uit alle klinische studies waarbij op een normale wijze geëxcaveerd is. Eerder de cariësverwijderingstechniek (chemisch, plastic boor, keramische boor, carbideboor, met of zonder cariësindicator) zal bepalen of men te veel of te weinig weefsel weghaalt, zoals de studie van Aline Neves Coutinho aangeeft.

Vraag 5: Hoe lang wachten tussen de eerste en de tweede stap, bij stepsgewijs prepareren? Antwoord: Het moet zijn: stapsgewijs excaveren ofwel ‘stepwise excavation’. De literatuur noemt tijden tussen de 2 maanden en 2 jaar. Kijk maar wat gemakkelijk uitkomt, wacht minimaal 2 maanden.

Vraag 6: Er was klinisch geen verschil tussen wel een bevel en geen bevel. Waarom dan wel een bevel aanbrengen? Antwoord: Omdat in vitro wel verschil te zien is in de vorm van een betere randadaptatie en minder barsten in het glazuur. De randen moeten altijd worden afgewerkt om sterk ondermijnd glazuur te verwijderen. Het aanbrengen van een 90 graden hoek zal ook een risico van beschadiging van het buurelement met zich meebrengen. Het aanbrengen van een bevel met de sonicsys in geval van een rand bij nauw contact met buurelementen helpt te voorkomen deze te beschadigen. Verder resulteert een bevel in kleur een mooiere overgang.

Vraag 7: Hoe breed moet de bevel in het front worden? Antwoord: Hoe langer hoe esthetischer, maar de bevel moet voor een goede sterkte minimaal 1 mm. breed zijn.

Vraag 8: Hoe occlusale bevel met articulatiepapier nakijken als element zich reeds onder rubberdam bevindt? Antwoord: Dat gaat ook en daarom moet dit in zo’n geval ook gebeuren voordat de rubberdam wordt aangebracht. Men kan ook reeds occlusie evalueren bij de start van de behandeling, alvorens men de vorige vulling uitboort of de cariës aanpakt. Met een viltstift kan men zelfs deze articulatieplaatsen accentueren om dan later de OCA plaatsen te kunnen opvolgen tijdens het prepareren van de caviteit en het al of niet aanleggen van een occlusale bevel.

Vraag 9: Kan je de airflow van EMS gebruiken met zand ipv zout? Antwoord: Lijkt ons niet omdat het materiaal (metaaltip) van de zoutspray bestand moet zijn tegen het abrasieve aluminiumoxidepoeder.

Vraag 10: Gaan na verloop van tijd air abrasion de laatjes en deurtjes nog wel open? Antwoord: Contaminatie van de unit moet zo goed mogelijk worden voorkomen. Poeder moet met veel water van oppervlakken worden verwijderd. Eigenlijk zou je voor zandstralen een aparte behandelkamer moeten reserveren.

Vraag 11: Aluminiumoxide door mondkapje? Antwoord: Dat niet direct maar het zal er eerder langs gaan. De deeltjes zijn echter niet zo klein dat ze in de longen terecht zullen komen. Deeltjes zijn 27 of 50 micron en bereiken niet de longalveoli. Het zijn deeltjes kleiner dan 5 micron die dieper doordringen in de longblaasjes en die zitten niet in de poeders van 27 micron.

Vraag 12: Wat doet aluminiumoxidepoeder met het afzuigsysteem? Antwoord: Het is ook abrasief voor de componenten van het afzuigsysteem en daarom is het best ook de firma van dit systeem te verwittigen en eventueel aanpassingen te laten doen.

Vraag 13: Wat is het effect cq gevaar van aluminiumoxidepoeder. Zand in de longen van de patient en tda? Antwoord: Zie 11. Verwarmen kan met een Vista syringewarmer of een flessenwarmer voor babyvoeding.

Vraag 14: Airabrasion: wat doet dat met inademen? Net zoiets als in de oude kolenmijnen? Antwoord: Zie 11.

Vraag 15: Wat zijn de gezondheidsrisico's bij het uitboren van composieten? Antwoord: Gezondheidsrisico’s voor de patiënt en tandarts zijn te vergelijken voor alle materialen: Aerosolen gecontamineerd met bacteriën en virussen, en composietfragmenten. Anders dan bij uitboren van amalgaam komt er geen kwikdamp vrij. Bescherming door goede hoog volume nevelafzuiger, mondmasker en beschermbril (ook voor patiënt).

Vraag 16: Waarom onder rubberdam restauraties verwijderen? Dit bemoeilijkt afzuigen en geeft dus extra aerosolen. Antwoord: Afzuigen met de nevelafzuiger door de assistente is gewoon mogelijk en de aerosol zal minder bacteriën en virussen bevatten. Kan ook nog een kleine afzuiger houden distaal van het behandelterrein. Restauraties uitboren is ook minder belastend voor de patiënt.

Vraag 17: Kan je altijd i.p.v. bevelen airabrasion toepassen? Antwoord: Neen, met airabrasion kun je geen afschuining aanbrengen. Indien men fissuren openstraalt worden ze eigenlijk V vormig opengezet, met diffuse caviteitsovergang en is een bijkomende bevel niet nodig.

Vraag 18: Hoe behandel je het glazuur dat door het zandstralen is aangetast maar niet wordt bedekt met composiet? De halo. Antwoord: Door etsen en een bonding aan brengen zal deze zone met kunsthars worden geïnfiltreerd.

Vraag 19: Gebruik je tussen het zandstralen en silaniseren fosforzuur? Antwoord: Na zandstralen is etsen met fosforzuur niet direct noodzakelijk alvorens men porselein silaniseert maar heeft het voordeel dat er een schoon oppervlak, vrij van stof wordt verkregen. Porselein etsen met fluorwaterstofzuur verbetert wel de retentie. Opgepast voor de zachte weefsels.

Perforaties Vraag 20: Na zandstralen nog etsen? Antwoord: Zie 19.

Vraag 21: Moet er bij het "Cojetten" ook altijd gesilaniseerd worden? Heeft zandstralen een negatief effect op de aanhechting van zelfetsende bondings die gebruik maken van de smeerlaag? Antwoord: Ja, anders kun je ook aluminiumoxide gebruiken. Cojet laat een laagje siliciumoxide op het oppervlak achter waaraan na silaniseren chemisch wordt gehecht. Altijd een silaan aanbrengen. Met cojetzand zandstralen verhoogt de werking van de silaan. Het zandstralen van glazuur en dentine heeft geen negatief effect op de hechting met een ets en spoel of zelfetsend primer-systeem.

Vraag 22: Is het aan te bevelen om de bodem van de caviteit te desinfecteren met na hypochloriet? Antwoord: Neen, dat geeft geen verbetering van de hechting. Volg de instructies van de fabrikant.

Vraag 23: Is desinfectie geprepareerde caviteit zinvol? Antwoord: Neen, draagt niet bij aan een betere levensduur van de restauratie. Een gedeeltelijke desinfectie treedt ook op door etsen met fosforzuur. Desinfectie met Tubulicid, CHX doodt wel achtergebleven microorganismen in tubuli. Geen negatief effect op hechting.

Vraag 24: Heeft het toegevoegde waarde om na preparatie met een kwastje NaOcl extra te reinigen? Antwoord: Nee, zie 22.

Vraag 25: Heeft reinigen preparatie met tublicid of hypochloriet voor of nadelen? Antwoord: Dat zal per adhesiefsysteem variëren. Volg de instructies van de fabrikant.

Vraag 26: Heeft aanbrengen van chloorhexidine na etsen (voor primen/bonden) een positieve invloed op hechtsterkte van de restauratie? Antwoord: Nee, zie 22 en 23.

Vraag 27: Mis de rol van chloorhexidine bij het tegengaan van degradatie van de hybridelaag, hoe denken jullie daarover? Antwoord: Geen chloorhexidine gebruiken. Klinisch bewijs voor een positief effect ontbreekt.

Vraag 28: Wat vinden jullie van voorbehandelen van de caviteit met CHX vloeistof? Antwoord: Zie 23 en 27.

Vraag 29: Wanneer en hoe tussenlaag (onderlaag)? Antwoord: Onderlaag geeft op termijn verzwakking, dus alleen bij een pulpa-expositie ter plekke van de expositie een afdekking van cement (MTA, Ca(OH) 2. Ter bescherming tegen etsen lokaal met een liningcement of flowable afdekken, verder geen onderlaag gebruiken.

Vraag 30: Heeft een Vitrebond onderlaag invloed op de breukweerstand van een composiet restauratie? Antwoord: Ja, sandwich restauraties vertonen op de lange termijn meer breuk dan puur adhesief bevestigde restauraties.

Vraag 31: Flowable composiet heeft minder vuldeeltjes en is dus minder sterk. Is het dan juist om dit materiaal te gebruiken als onderlaag? Antwoord: Alleen als je er iets extra’s mee wilt bereiken, dus bijvoorbeeld een betere adaptatie wanneer de sneeuwploegtechniek wordt gebruikt. Grandio Flow (Voco) en Clearfil Majesty Flow (Kuraray) zijn het meest gevuld en vergelijkbaar met sommige hybride composieten. Routinematige toepassing is niet nodig en levert geen beter resultaat op.

Vraag 32: Is de keuze van de soort onderlaag van invloed op het faalgedrag? En wel of niet etsen voor gebruik onderlaag? Antwoord: Het eerste wel: een GIC onderlaag verzwakt de restauratie en geeft op termijn meer breuk. Een onderlaag van flowable composiet of compomeer doet dat waarschijnlijk minder, maar heeft tegelijkertijd geen meerwaarde. Etsen pas nadat de GIC is aangebracht. Bij een onderlaag van flowable composiet voer je natuurlijk eerst de volledige adhesieve procedure uit.

Vraag 33: Wat is de procedure, als de caviteit gecontamineerd wordt met bloed, terwijl de bonding al uitgehard is? Antwoord: Kort (schoon)-etsen en opnieuw bonding aanbrengen. Bij ernstige contaminatie die niet verdwijnt door etsen: lokaal prepareren en de hele adhesieve procedure herhalen.

Vraag 34: Heeft gebruik cariësdetector invloed op de hechtsterkte van composiet? Antwoord: Neen.

Vraag 35: Is het zwart verkleurde dentine onder amalgaam nadelig voor de hechting van composiet? Antwoord: Wellicht wel te meten in het laboratorium, maar klinisch niet relevant zeker indien de glazuurranden zullen worden geëtst.

Vraag 36: Hoe zit het met het fenomeen debonding en het optreden van failure van composiet restauraties (ook m.h.o.o. de toekomst)? Antwoord: Falen composiet bij netjes werken tussen de 1 en 4% per jaar afhankelijk van de soort patiënt (hoog of laag cariësrisico). Gouden standaard adhesieven (3-staps ets en spoel en 2-staps zelfetsend SE Bond) hebben weinig last van degradatie van de hechting op termijn. Een goede hechting aan glazuur beschermt de hechting aan het dentine. Adhesiefsystemen met minder stappen zoals ‘one-bottle’ ets en spoelsystemen en ‘all in one’ zelfetsende primersystemen dat zijn vooral de mindere kwaliteit adhesieven lijken gevoeliger voor een degradatie van de hechting aan dentine.

Vraag 37: Klopt het dat HEMA door de hydrofiele eigenschappen op lange termijn een slechtere adhesieve hechting heeft? Antwoord: Hoe hydrofieler de kunsthars des te gevoeliger voor degradatie als gevolg van wateropname. Een afdekkende laag van een hydrofobe kunsthars heeft een beschermende werking.

Vraag 38: Wat zijn de ervaringen met composietpistool met trillingen, minder risico op luchtbellen? Antwoord: Onderzoek over een verbeterde adaptatie of minder porositeiten met een dergelijk composiet ontbreken nog. Afwachten dus is het advies.

Vraag 39: Is het altijd noodzakelijk om bij bonding eerst de bonding uit te harden voor het aanbrengen van het composiet? Bonding is toch eigenlijk zeer dun composiet? Geeft additioneel etsen op glazuur bij een self etch systeem een betere hechting?

Antwoord: Bonding altijd uitharden en voldoende lang polymeriseren aangezien het effect van zuurstofinhibitie groter zal zijn op de polymerisatie van dunne lagen. Aangezien de composiet zal krimpen in de richting van het oppervlak waar het aan vast zit moet de bonding zijn uitgehard. Indien de bonding niet is uitgehard krimpt de composiet weg van de preparatiewand. Het etsen van het glazuur met fosforzuur (selectief etsen) verbetert de hechting van zelfetsende primersystemen aan glazuur. Indien echter ook het dentine wordt mee geëtst dan levert dit een reductie van de hechtsterkte aan dentine op voor het zelfetsend primersysteem.

Vraag 40: Is het nuttig een lak aan te brengen na polijsten van de restauratie met bv. Fortify, Optiguard of G-coat plus? Antwoord: Neen, dit levert klinisch geen meerwaarde op. Uit oogpunt van biocompatibilieit is het zelfs ongewenst om de patiënt aan contaminatie met monomeren die op het oppervlak aanwezig zullen zijn bloot te stellen.

Vraag 41: Is een primer wel nodig als er alleen aan glazuur gehecht gaat worden? Antwoord: Neen, na etsen van het glazuur met fosforzuur heeft een primer geen voordeel. De primer wordt gebruikt om het water uit de gedemineraliseerde dentinelaag te verwijderen

Vragen aan Roberto Spreafico Vraag 42: Which composite can I use best to fill the cavities after removing white spots on incisors? Antwoord: Use an enamel mass.

Vraag 43: What adhesive materials do you use? Antwoord: Optibond FL Kerr.

Vraag 44: What is the name of the (dark-purple) polishing paste you use to remove brown discolorments (Micro-abrasion)? Antwoord: Opalustre Ultradent.

Vraag 45: Despite of applying serveral layers I see a grey line between cervical reconstruction and tooth. How to avoid this? Antwoord: Reduce the amount of bonding agent on the tooth margin and try to layer a less translucent mass around the margin.

Vraag 46: What is the name of the fissure modeling instrument you use? Antwoord: Composculp (Suter Dental) http://www.suterdental.com

Vraag 47: What is the name and brand of the metal composite instrument you use for occlusal modeling? Antwoord: Composculp (Suter Dental) http://www.suterdental.com

Vraag 48: Why remove matrices after reducing to class I? Gingival bleeding can occur? Antwoord: Because the matrix and the retainer can disturb modeling.

Vraag 49: Why do you use flowable on the box floor? Antwoord: There is not a general agreement about the use of flowable. According to numerous studies, the flowable composite resin can reduce the stress.

Vraag 50: I Where can I find information about hands on Italian composite culinaria course of Chief Cook Spreafico!? Antwoord: I’m doing courses in Italy, but in Italian. [email protected]

Vragen aan Niek Opdam Vraag 51: Hoe brengt u rubberdam aan als de caviteit ver onder de gingiva ligt? Antwoord: Dan wordt er meestal geen rubberdam aangebracht. Eventueel een sleevedam waarbij het te behandelen element of alleen de interdentale ruimte het zonder rubberdam moet doen.

Vraag 52: Is Clearfill APX de beste optie bij de verticale opbouw van molaren en premolaren in het kader van beetverhoging? Antwoord: Dat weten we niet. In ieder geval is wel aangetoond dat Clearfil APX het in die situatie goed doet, en dat het tevens een van de sterkste composieten is die er bestaat. Er is ook een onderzoek gaande in Duitsland met Tetric Evoceram, een normale hybride, en dat lijkt ook goed te gaan bij beetverhogings-patiënten. Een Engels onderzoek met microfijn composiet (Heliomolar) gaf slechte resultaten, maar dat zou in dat geval ook nog wel eens aan de operateur hebben kunnen liggen. Dus: hard bewijs ontbreekt, maar het is wel de meest veilige keuze om voor APX te kiezen (met een driestaps adhesief erbij, en geen onderlaag, allemaal heel belangrijk!).

Vraag 53: Hoe kun je het best een chip repareren?

Antwoord: Afhankelijk van materiaal, oorzaak van de chip, locatie, vorm kun je kiezen tussen: etsenbonding-composiet en allerlei toevoegingen als je dat nodig vindt: dus prepareren voor resistentievorm, zandstralen van oude restauratie of etsen met HF voor betere hechting, silaan toevoegen aan de adhesieve procedure, het kan allemaal. Een voorbeeld: grote composiet met randlijstbreuk: prepareer een box in de composiet, ets met HF, bonding met silaan, nieuw composiet. Een ander voorbeeld: chip op de incisale outline van een hoekopbouw: prepareren restauratie en glazuur, eventueel resistentievorm en wat massa creëren door prepareren, etsen met HF op oude composiet (alternatief: zandstralen oude restauratie), etsen met fosforzuur, primer en bonding en silaan toegevoegd. Derde voorbeeld: mod amalgaam met breuk van linguale knobbel: hier kan worden volstaan met etsen primer bonding, eventueel na prepareren van resistentie of retentie in het amalgaam.

Vraag 54: Dek je een crack af met bv een onderlaag? Antwoord: Neen, een crack lijm je. Juist bij een cracked tooth moet je het geheel weer zo sterk mogelijk maken, onderlagen verzwakken.

Vraag 55: Moet je om cracked tooth te voorkomen eerder amalgaam vervangen? Antwoord: Ik zou dat overbehandeling willen noemen als je dat bij veel patiënten zou gaan doen, er is geen onderbouwing voor de stelling dat dit enige ‘gezondheidswinst’ bezorgt. In incidentele gevallen waarbij een patiënt al een paar cracks heeft gehad in het verleden (of knobbelfracturen bij de vleet…) en er sprake is van grote klasse 2 amalgaam-restauraties, bruxisme etc, kun je samen met de patiënt overleggen of preventief vervangen door composiet geen goede stap zou kunnen zijn.

Vraag 56: Moet amalgaamvulling in crack-tooth, zonder klachten, vervangen worden? Antwoord: Neen, wat mij betreft niet, zie hierboven.

Vraag 57: Wat zijn huidige inzichten m.b.t. het behandelen van cracked tooth? Antwoord: 1. Vervang de amalgaam door composiet. 2. leg de patiënt uit dat de klachten snel verbeteren, maar dat het lang kan duren voordat alle klachten weg zijn en het zelfs in een aantal gevallen zo is dat er restklachten kunnen blijven bestaan, ruwweg: 75% is na een jaar echt klachtenvrij, 10% is helaas toch een endo geworden, 15% heeft nog steeds wat restgevoeligheid, bijvoorbeeld bij koud water drinken, die echter wel dragelijk is.

Vraag 58: Worden er ook bij grote composiet restauraties geen pp pennetjes gebruikt? Antwoord: Neen, geen pinnetjes, resistentie prepareren in die gevallen wanneer er weinig tot geen resistentie is.

Vraag 59: Moet je langer etsen bij een ongeprepareerd element bij een bruxist? Antwoord: Neen, 15 seconde is voldoende.

Vraag 60: Is het verstandig om automatrix te gebruiken bij composiet restauraties? Antwoord: Nadeel van automatrix is het gebrek aan contour. Automatrix bandjes kunnen wel erg behulpzaam zijn in het front bij fineerrestauraties.

Vraag 61: Er is een nieuwe composietuithardlamp die per laag maar 1 seconde vergt en aan 't einde 3 seconden (FlashMax2). Wat is het effect op polymerisatie krimp? Antwoord: 5 jaar geleden kwam de plasmalamp op de markt die ook claimde in 3 seconden uit te harden. Toen werd in het laboratorium gevonden dat de krimp wel mee viel. Vervolgens bleek dat als je 10 seconden met de plasmalamp ging belichten, de conversiegraad toenam en de krimp ook, m.a.w. de claim van de fabrikant dat de lamp in 3 seconden composiet kon uitharden, was niet terecht, want de polymerisatie was beter met 10 seconden. Bij de tegenwoordige polymerisatielampen van meer dan 800mw/cm2 is 20 sec. genoeg en, afhankelijk van type en kleur, kun je zelfs naar 10 seconde per laag. Zoiets kun je zelf uitmeten: neem een tuttlebandje met composiet gevuld, belicht het van een kant gedurende een bepaalde tijd, schraap alle zachte composiet weg, meet de dikte, trek er 2 mm vanaf en je hebt de veilige uithardingdiepte die je bereikt met jouw lamp en jouw composiet met de gekozen belichtingstijd. Mijn advies is, ga nooit lager dan 10 seconden zitten, lager dan 10 seconden gaat zowieso nergens meer over qua tijdwinst.....