Patiënteninformatie
Isotretinoine
2
Isotretinoine U heeft een afspraak in Tergooi voor een behandeling met isotretinoine. Onze artsen en medewerkers doen er alles aan om u met de beste zorg te omringen en uw bezoek aan het ziekenhuis zo aangenaam mogelijk te maken. Ter voorbereiding op uw behandeling informeren we u met deze folder over de gang van zaken rondom het gebruik van isotretinoine. Daarnaast zetten we een aantal praktische zaken en nuttige informatie voor u op een rij. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Achterop vindt u de contactgegevens van de betreffende afdeling. De medewerkers van de afdeling of uw behandelaar beantwoorden uw vragen graag. Deze informatie vervangt niet de bijsluiter die bij dit geneesmiddel hoort. Lees de bijsluiter vóór gebruik van het middel goed door en raadpleeg bij eventuele vragen of problemen uw arts.
Wat is het? Isotretinoine (merknaam: Roaccutane®) is een geneesmiddel dat we voorschrijven voor (ernstige) acne. Het is een effectief geneesmiddel dat echter alleen kan worden gebruikt wanneer bepaalde voorzorgen in acht worden genomen. Het middel wordt vrijwel uitsluitend door dermatologen voorgeschreven omdat een goede kennis van en uitgebreide ervaring met isotretinoine vereist is bij de arts die het voorschrijft. Dermatologen zullen bij ernstige acne al vrij snel overgaan tot het voorschrijven van isotretinoine om littekenvorming door acne te voorkomen. De structuur van isotretinoine is afgeleid van vitamine A. 3
Wat doet het? Isotretinoine zorgt voor een vermindering van de talgproductie in de talgklieren. Een toename van de hoeveelheid talg (en verandering van de samenstelling van de talg) is de belangrijkste oorzaak van acne in de puberteit. Vermindering van de talgproductie leidt derhalve tot een vermindering van de acne. Vooral bij acne van de puberteit werkt isotretinoine vaak heel goed: bij een groot deel van deze groep blijft de acne ook na het staken van de kuur met isotretinoine weg.
Voor wie is het bedoeld? Isotretinoine geven we aan patiënten met matig tot ernstige acne; vooral wanneer littekenvorming dreigt. Ook bij andere ontstekingsprocessen waarbij talgklieren een centrale rol spelen (zoals ernstige rosacea en hidradenitis) schrijven we wel isotretinoine voor.
Wat zijn de bijwerkingen? Een bijwerking die vrijwel iedereen heeft die isotretinoine gebruikt zijn droge lippen. Deze bijwerking treedt al vrij snel na het starten van de medicatie op. Met het goed vethouden van de lippen met vaseline zijn deze klachten wel onder controle te krijgen. Ook kunnen droge ogen en droge slijmvliezen ontstaan. Deze kunnen weer aanleiding geven tot bloedneuzen. In de eerste vier tot zes weken van de behandeling kan soms een verergering van de acne optreden. Wanneer er een zeer sterke verergering optreedt moet de patiënt contact opnemen met de voorschrijvend arts. Tijdens het gebruik van het middel is de huid gevoeliger voor zonlicht. Ook klachten van moeheid en bloedarmoede komen soms voor. Zeldzamer zijn leverproblemen. Deze bijwerking treedt vaker op bij mensen met een stofwisselingsstoornis of mensen die regelmatig alcohol gebruiken. Ook depressiviteit en zelfs zelfmoordneiging kunnen in zeer zeldzame gevallen ontstaan. Mensen die bekend zijn met depressiviteit in het verleden moeten hier alert op zijn en eventuele signalen die kunnen wijzen op depressiviteit melden aan de voorschrijvend arts. 4
Ook andere bijwerkingen zoals spierpijn, hoofdpijn, gewrichtspijn en darmklachten zijn beschreven. Wanneer deze klachten optreden moet u het gebruik van isotretinoine staken en de klachten bespreken met de voorschrijvend arts. Bij patiënten die nog in de groei zijn kan het uitgroeien van de botten onomkeerbaar tot stilstand komen. Er is een nog een vrij groot aantal andere bijwerkingen van isotretinoine beschreven. Voor een compleet overzicht van de mogelijke bijwerkingen is het van belang de bijsluiter van isotretinoine goed te lezen voordat u met het geneesmiddel begint.
Isotretinoine bij vrouwen Wanneer u zwanger wordt tijdens de behandeling met Roaccutane® of binnen één maand na het stoppen van de behandeling, dan bestaat er een zeer grote kans dat u een ernstig misvormd kind krijgt! Daarom mag isotretinoine nooit tijdens de zwangerschap worden gebruikt en mogen vrouwen ook niet binnen één maand na het stoppen van de behandeling zwanger worden. Wanneer u een vrouw bent in de vruchtbare leeftijd, dan mag u Roaccutane® uitsluitend gebruiken als u aan een aantal strikte voorwaarden voldoet. Hieronder een opsomming van de voorwaarden (overgenomen uit de bijsluiter van Roaccutane®; versie april 2009). 1. U moet lijden aan ernstige acne die niet meer op andere behandelingen reageert. 2. U moet de gegeven instructies goed begrijpen en die ook op goede wijze uitvoeren. 3. U moet door uw dokter zijn voorgelicht over het risico van zwanger worden tijdens de behandeling en gedurende één maand na het stoppen van de behandeling. 4. U moet in staat zijn om doeltreffende maatregelen te nemen om te zorgen dat u niet zwanger wordt. 5. U moet goed begrijpen wat er kan gebeuren als u geen doeltreffende voorbehoedmiddelen gebruikt. 6. Een zwangerschapstest moet uitwijzen dat u niet zwanger bent. 7. Daarna moet u zonder onderbreking tenminste één, maar bij voorkeur twee, doeltreffende voorbehoedmiddelen gebruiken 5
gedurende één maand voordat de behandeling begint, tijdens de behandeling en gedurende één maand na beëindiging van de behandeling. 8. Direct voorafgaand aan de behandeling of binnen drie dagen voordat u met de behandeling begint, moet u een betrouwbare zwangerschapstest laten uitvoeren. Deze test moet binnen de eerste drie dagen van de menstruatiecyclus worden uitgevoerd en deze test moet uitwijzen dat u niet zwanger bent. 9. U moet tijdens de behandeling elke maand een zwangerschapstest laten uitvoeren en vijf weken nadat de behandeling is geëindigd nog eens een zwangerschapstest laten uitvoeren. 10. U moet ook aan deze voorwaarden voldoen als u nooit voorbehoedmiddelen gebruikt, omdat u niet menstrueert of seksueel niet actief bent. Alleen als uw baarmoeder is weggehaald, zijn de voorwaarden voor u niet van toepassing. 11. Uw dokter vraagt u of u alles goed heeft begrepen en als dat zo is, dan moet u dat bevestigen en moet u zich bereid verklaren alle maatregelen op te volgen. Als u zwanger wordt tijdens de behandeling met Roaccutane® moet u onmiddellijk stoppen met het innemen van Roaccutane® en uw dokter raadplegen. U moet ook direct uw dokter raadplegen als u in de maand na het stoppen van de behandeling zwanger wordt.
Controles De dermatoloog kijkt regelmatig het bloed na om de functies van de lever en het cholesterol te controleren. Dit vindt vóór de behandeling plaats, maar ook op verschillende momenten tijdens en na de kuur.
© Tergooi 000684211 21102015
Andere voorzorgsmaatregelen • goede bescherming van de huid tegen de zon; • tijdens de behandeling en ook tot zeker zes maanden na het afronden van de behandeling mag u geen dermabrasie van de huid laten uitvoeren; • ook epileren door middel van wasbehandeling is onverstandig. • bij vrouwen wordt bovendien maandelijks een zwangerschapstest uitgevoerd. 6
Tot slot Nadelen van isotretinoine zijn de relatief lange duur van de kuur en de vele mogelijke bijwerkingen die bij het gebruik van isotretinoine kúnnen optreden. Ook het grote aantal voorzorgsmaatregelen en controles waarmee de kuur is omgeven, kunnen door de patiënt als belastend worden ervaren. Er dient pas na goed overleg met de dermatoloog voor de behandeling te worden gekozen en de behandeling zal door de dermatoloog ook goed moeten worden begeleid. Wanneer aan deze voorwaarden is voldaan, is het verantwoord dit krachtige en effectieve middel tegen ernstige acne in te zetten. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Neemt u dan tijdens kantooruren contact op met: • polikliniek Dermatologie, T 088 753 11 20;
7
T 088 753 1 753 www.tergooi.nl Locatie Blaricum Rijksstraatweg 1 1261 AN Blaricum Locatie Hilversum Van Riebeeckweg 212 1213 XZ Hilversum Locatie Weesp C.J. van Houtenlaan 1b 1381 CN Weesp
