Wmo krant Nummer 2
voor cliënten van Syndion voor ouders / vertegenwoordigers
Passend, vertrouwd, dichtbij Al een paar jaar staan op folders van Syndion de woorden Passend, Vertrouwd, Dichtbij. Waarom eigenlijk? Die woorden staan voor de manier waarop Syndion ondersteuning biedt aan mensen met een handicap. Ze staan voor wat cliënten (en hun ouders/vertegenwoordigers) verwachten van ondersteuning van Syndion. Kwalitatief goede zorg, afgestemd op de vraag, in de eigen omgeving.
“Syndion heeft niet stil gezeten”
Een belangrijke vraag die ik een tijdje geleden van een ouder hoorde, was: ‘Zijn deze woorden ook in de toekomst nog bruikbaar voor de ondersteuning door Syndion?’ Ik heb daar de afgelopen weken over nagedacht. Zomaar ‘ja’ antwoorden is te gemakkelijk. Want er gaat veel veranderen. Veel mensen die nu nog de zekerheid hebben van ‘recht op ondersteuning en begeleiding’ (betaald uit de AWBZ), moeten vanaf 2015 afwachten hoe de gemeenten hun ‘zorgplicht’ gaan invullen en hoeveel geld daarvoor beschikbaar is. Ik ben ervan overtuigd dat de gemeenten waar Syndion mee te maken heeft, die zorgplicht heel serieus nemen. Dat heb ik met eigen ogen gezien toen veel mensen vanuit gemeenten, die straks verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de Wmo, een ochtend hebben meegelopen bij locaties van Syndion. Zij erkennen het belang van zorg van goede kwaliteit. Ze zien het nut van ondersteuning die aansluit
bij de behoeften van cliënten en erkennen dat hiervoor deskundigheid vereist is. Maar tegelijk is de werkelijkheid dat er minder geld is voor deze zorg. In voorbereiding op alle veranderingen heeft Syndion daarom niet stil gezeten. Er is een traject gestart om de kosten bij Syndion omlaag te brengen. Niet door minder begeleiding op de locaties, maar door minder managers op centraal niveau. En tegelijk zijn we met gemeenten en mogelijke samenwerkingspartners in gesprek gegaan: wat kunnen we samen doen om de kosten zo laag mogelijk te houden? Over beide trajecten leest u in deze Wmokrant. We zijn op de goede weg om ook in de toekomst die woorden Passend, Vertrouwd en Dichtbij waar te kunnen blijven maken.
Syndion 2.0 Klaar voor de toekomst Lees je elke dag de krant? Of kijk je naar het nieuws op televisie? Je leest of hoort bijna elke dag wel iets over veranderingen in de zorg. Er gebeurt de laatste tijd veel om ons heen. Er wordt veel gepraat over de Wmo. Wat betekent dat allemaal? Wat doet Syndion en wat moet ik zelf doen? Hieronder lees je wat Syndion allemaal aan het doen is om klaar te zijn voor de toekomst. Wat er precies gaat veranderen weten we nog niet, maar dat het anders moet dat “Er weten we wel zeker!
verandert veel binnen Syndion”
De overheid heeft besloten dat het anders moet in de zorg. De gemeente gaat straks de zorg regelen en dat gaat via de Wmo. Ook heeft de overheid gezegd dat het niet meer zoveel geld mag kosten. Daarom heeft Syndion eens goed naar al die plannen gekeken en heeft zelf ook plannen gemaakt voor de toekomst. In het plan staat bijvoorbeeld dat we vasthouden aan de visie van Syndion en dat is dat de cliënt altijd centraal staat. We weten wel dat het nodig is om eens goed naar de kosten te kijken. Want er zijn bijvoorbeeld locaties die we moeten opknappen omdat die te oud worden. Maar dat is duur en we kijken nu of dat wel slim is. Ook hebben we gekeken naar de medewerkers. Er zijn ruim 1200 mensen die bij Syndion werken. Dat zijn niet alleen mensen die jou begeleiden maar er zijn ook clustermanagers. Mensen die alles regelen. En mensen op kantoor die dingen regelen zoals het onderhoud aan de gebouwen, ICT de communicatie en de administratie. Om minder kosten te maken, hebben we nieuwe plannen gemaakt. Er waren bijvoorbeeld 35 clusters met 35 clustermanagers. Dat zijn er nu 24. Ook zijn er geen regiomanagers meer. Dat waren er 4. Er komen twee nieuwe directeuren; een directeur Zorg en een directeur Bedrijfsvoering.
Wat merk ik daar van? Er verandert dus veel binnen Syndion. Maar wat merk jij daar nu van? Als het goed is merk je er in de zorg aan jou niet zoveel van. Maar het kan zijn dat jij een andere clustermanager krijgt of dat een begeleider op een andere locatie gaat werken. Ook kan het gebeuren dat jij in een dure locatie woont of dat jouw dagbesteding te kostbaar is. Zulke grote veranderingen bespreken we altijd eerst met jou. We vinden altijd een goede oplossing.
Vrijwilliger(s) gezocht. Hoe doe je dat? Kun jij wel een beetje hulp gebruiken? Of zoek je misschien een maatje? Iemand die je helpt met boodschappen doen of gewoon eens een keer een wandeling met je komt maken? Dan zoek je misschien wel een vrijwilliger. Vrijwilligerswerk is werk waarvoor je niet betaald krijgt. Dat werk doe je vaak omdat je het leuk vindt of bijvoorbeeld om andere mensen te leren kennen. Maar wat kun je nu zelf doen wanneer je op zoek bent naar hulp? Iemand die voor jou wat vrijwillig wil doen? We vroegen het aan iemand die er veel verstand van heeft, Teuni Bax. Zij zoekt voor Syndion nieuwe vrijwilligers. Teuni vertelt: “Als je je eigen verhaal vertelt en goed kunt uitleggen waarvoor je hulp nodig hebt, dan willen mensen je best wel helpen. Het werkt het beste als iemand door iemand gevraagd wordt. Dus mijn tip is, vertel al je familie, vrienden of collega’s dat je wel hulp kunt gebruiken en daarvoor op zoek bent naar een vrijwilliger. Mond tot mondreclame werkt het beste. Dus vertel het iedereen, je weet nooit wie diegene kent die voor jou graag vrijwilligerswerk wil doen.” Ook is het belangrijk dat je goed nadenkt over wat je iemand wilt vragen. Je moet goede afspraken kunnen maken. Dus bijvoorbeeld; ik zoek een man of vrouw vanaf 18 jaar die elke dinsdag om 15.00 uur met mij naar de supermarkt wil gaan. Zo weet iemand precies wat je zoekt en of hij of zij je kan helpen. Zo is het voor iedereen duidelijk en dat helpt met het vinden van een vrijwilliger!
De begeleiding van het wijkteam komt op de fiets door Mirjam Uijterwaal (clustermanager ambulante begeleiding Dordrecht)
Vanaf 1 maart zijn we gestart met een wijkteam in de wijken Dordrecht centrum en krispijn. Met dit wijkteam proberen we ons voor te bereiden op de transitie van AWBZ zorg naar de Wmo. Een vast team van begeleiders vertrekt op een rode Syndion-fiets de wijk in om begeleiding te geven aan cliënten. Samen met de cliënt (en zijn/haar netwerk) worden de hulpvragen besproken. Er wordt eerst gekeken of de vraag door het netwerk/vrijwilligers kan worden opgepakt. Er zijn al een aantal vaste vrijwilligers betrokken bij het wijkteam, maar we zijn nog steeds op zoek naar meer vrijwilligers. Daarnaast kijken we in een wijk of er meerdere cliënten zijn met dezelfde hulpvraag. Zo zijn er in de wijk centrum/krispijn meerdere cliënten met een vraag op het gebied van koken en sociale contacten. Een aantal avonden in de week zijn er kookclubs. Cliënten komen naar een steunpunt in de wijk. De begeleiding helpt cliënten bij het koken. Daarna wordt er met elkaar gegeten. We hopen dat ook andere bewoners uit de wijk hier in de toekomst aan mee gaan doen. Syndion werkt ook samen met andere organisaties om de vragen van cliënten en kwetsbare burgers in de wijk zo goed mogelijk te beantwoorden.
Mattie werkt dicht bij huis
“ Elkaar ontmoeten in de wijk”
Mattie woont in het cluster Centrum/Krispijn in Dordrecht. We vroegen hem naar de verandering met de komst van het wijkteam. Welke ondersteuning krijg jij van Syndion? Mattie: “Ik heb ondersteuning van Syndion bij mij thuis. Ook krijg ik begeleiding bij dagbesteding.” Wat is er veranderd vanaf 1 maart 2013? Mattie: “Ik werk nu dicht bij huis, ik hoef niet meer te fietsen naar mijn werk. Hierdoor ben ik altijd op tijd op mijn werk. Ik werk één middag in de week in het restaurant van de locatie Van Strijsingel en drie middagen op het Steunpunt Geldelozepad. Ik ben er blij mee, omdat ik nu dicht bij huis werk. Ik vind het ook fijn dat mensen uit het wijkteam bij mij in kunnen vallen. Ik heb nu geen vreemde invallers meer zoals daarvoor.” Wat is het verschil met vorig jaar? Mattie: ” De begeleiders rapporteren nu op een laptop en niet meer in mijn map. Soms duurt het wel lang voordat de rapportage er in staat. Het is nog wennen. Ik vind het niet vervelend, ik vind het wel meevallen. De begeleiders hebben Syndion dienstfietsen. Ik maak de fietsen schoon tijdens de dagbesteding. Ik werd ook gevraagd om bij de kookgroepen te komen eten, maar dat wil ik niet. Dat vind ik veel te druk, daar houd ik niet van. Ik denk erover na om te beginnen om af en toe een kopje koffie te gaan drinken op het Steunpunt als het minder druk is.”
Jenny zoekt een vrijwilliger Jenny Klootwijk woont ook in Dordrecht. Ook haar vroegen we naar de verandering met de komst van het wijkteam.
Welke ondersteuning krijg jij van Syndion? Jenny: “Twee keer in de week op woensdag en vrijdag komt er een begeleidster bij mij werken.” Wat is er veranderd vanaf 1 maart 2013? Jenny: “Er komt geen huishoudelijk medewerkster meer van Syndion maar van Internos. Dat was wel even wennen. Inmiddels heb ik goede contacten met de mensen van Internos. Samen met de begeleiding heb ik een lijst gemaakt van zaken die ik zelfstandig kan doen, of waar ik begeleiding bij nodig heb. Wat kan ik samen met anderen doen? Of wat kunnen vrijwilligers voor mij doen? Ik vond het wel moeilijk om te bedenken. Ik ben er niet aan gewend en het is moeilijk om voor te stellen hoe dit over een tijdje gaat. Ik ben op zoek naar een vrijwilliger: iemand die met mij naar de stad wil, een dokter bezoeken, of mee wil met een uitstapje. Ik vind het niet gemakkelijk als dingen onduidelijk zijn. Ik praat hier vaak over met mijn begeleidster, dat geeft mij weer rust.” Wat is het verschil met vorig jaar? Jenny: “Ik ben gaan kijken bij wijkcentra wat zij aan activiteiten te bieden hebben. Als ik zin heb, maak ik gebruik van de activiteiten of ga ik eten op het steunpunt Geldelozepad. We hebben nu een wijkteam en ik vind het fijn dat ik nu bijna alle medewerkers ken.”
Vervoersmaatregelen Syndion:
Door naar mijn werk te fietsen ben ik ook nog eens afgevallen, hoe goed is dat? Door Mireille Henderson (projectleider Wmo)
De overheid wil minder geld uitgeven aan vervoer. Ze zijn ervan overtuigd dat het ook moet lukken om dagbesteding te organiseren met minder vervoer. Syndion heeft hiervoor maatregelen genomen. We schreven hier al over in de vorige Wmo krant.
De maatregelen van Syndion zijn:
De maatregelen van Syndion zijn: 1. Geen ritten meer tussen de middag; 2. Dagbesteding dichter bij huis (binnen 15 km). Nu, een paar maanden verder, heeft dit voor een aantal cliënten gevolgen gehad. Omdat we weten dat veranderingen best spannend zijn, hebben we de tijd genomen om met een aantal cliënten in gesprek te gaan. We vroegen wat deze veranderingen voor hun betekenden.
Bert de Jong
“Ik zou Rutte uitnodigen op de Houtnijverij, dan kan hij zien hoe goed we hier bezig zijn”
Bert:“Voor mij hebben de vervoersmaatregelen opgebracht dat ik ben afgevallen.” Vol trots vertelt hij dat het maar 15 minuten fietsen is vanaf zijn woonadres naar zijn dagbesteding en dat het goed is voor zijn gezondheid. Bert is sinds december begonnen met fietsen naar zijn werk. Hij werkt bij de Houtnijverij in Arkel. “In het begin was het best wel koud. Met regen trek ik mijn regenpak aan.” Bert zegt aan de andere kant ook niet helemaal te begrijpen waar al die verhalen over de bezuinigingen vandaan komen. “Als ik in de stad loop zijn alle terrassen vol. Mensen hebben dus wel geld om lekker op het terras te zitten.”
“De begeleiders zijn eerst meegefietst naar mijn werkplek. Na een paar keer kon ik zelf de route fietsen. Ik ben blij dat de gemeente nu een fietspad heeft aangelegd. Jaren geleden was er een ongeluk gebeurd met schooljongens. Een fietspad was hoognodig. Ook ik kan nu veilig naar mijn werk fietsen.” Wil jij nog iets kwijt, of heb je nog vragen? Bert: “Ik zou Premier Rutte willen uitnodigen om hier op bezoek te komen. Dan kan hij zien hoe goed wij omgaan met de bezuinigingen en dat we het hier bij de Houtnijverij, best goed doen.”
Cor Heinrichs Cor werkt ook bij de Houtnijverij in Arkel. Hij woont in Gorinchem, maar een kilometer of acht bij de Houtnijverij vandaan. Ook voor Cor hebben de vervoersmaatregelen gevolgen gehad. Eerst werkte Cor 4 halve dagen. Hij werd tussen de middag opgehaald door een taxibusje. Samen met Cor is gekeken naar een passende oplossing. Fulltime werken is voor Cor niet haalbaar. Cor werkt sinds januari drie hele dagen, de dinsdag, woensdag en donderdag. “In het begin was het wel lastig. Ik moest er aan wennen.” De oplossing heeft hem ook leuke dingen gebracht. “De maandag en de vrijdag ben ik vrij. Dus ik heb langer weekend.” Cor heeft overwogen om de fiets te nemen. Maar hij weet dat dit een stap te ver is voor hem. “Ik ken de verkeersregels, maar het idee dat het verkeer niet voorspelbaar is, maakt mij angstig. Ik weet dat ik op de fiets veel dingen niet zal mee krijgen. Als ik op straat loop heb ik er al moeite mee om mezelf te richten op alle indrukken die je buiten opdoet.” Zijn er ook gevolgen die je niet leuk vindt aan de verandering, Cor? “Ik zit nu met andere mensen in de bus. Aan het einde van de dag ben ik best prikkelbaar. Maar ik sluit mij er voor af en zorg ervoor dat ik me niet te veel aantrek van de anderen. Dat gaat best goed.”
Wmo bijlage voor ouders / vertegenwoordigers
Alle jeugdhulp naar de Jeugdwet Alle kinderen moeten gezond en veilig kunnen opgroeien. Bij hun ouders. Dat vindt de Nederlandse overheid. De manier waarop de zorg voor de jeugd nu is geregeld, is niet voldoende om dat altijd voor elkaar te krijgen. Door de verantwoordelijkheid en de financiën voor de meeste jeugdhulp in één hand bij gemeenten te leggen, moet er veel veranderd kunnen worden, volgens de overheid. Daarbij moeten gemeenten uitgaan van de eigen kracht van kinderen, jongeren en hun ouders.
Alle vormen van jeugdhulp, inclusief die voor kinderen met een handicap of problemen in de ontwikkeling, vallen per 1 januari 2015 onder diezelfde Jeugdwet. Ofwel: álle begeleiding, persoonlijke verzorging, kinderdagbesteding en kortdurend verblijf voor kinderen tot 18 jaar gaan over naar de Jeugdwet (en niet naar de Wmo, zoals lange tijd werd aangenomen).
“Alle kinderen moeten gezond en veilig kunnen opgroeien.”
Gemeenten pakken deze grote verandering (transitie) gezamenlijk op. Zo werken de zeventien gemeenten van Zuid-Holland-Zuid (o.a. Drechtsteden en Alblasserwaard-Vijfheerenlanden) aan een gezamenlijke visie en een ontwerp- en transformatieplan. Dit geldt ook voor de tien gemeenten in het Rivierengebied. Syndion denkt en werkt mee aan deze plannen door deel te nemen aan diverse denktanks en werkgroepen.
Vervoersmaatregelen voor kinderen Het vervoerstarief voor kinderen is bijgesteld. Bij Syndion merken ouders/verzorgers van jonge kinderen nu dat zij (nog meer dan in het verleden) worden gestimuleerd om kinderen zelf te halen en te brengen naar bijvoorbeeld dagbesteding. Een positief gevolg daarvan is overigens dat er een beter (dagelijks) contact ontstaat tussen ouders en begeleiding. Daarnaast onderzoekt men binnen Syndion waar sommige vormen van dienstverlening dichterbij kunnen worden georganiseerd, bijvoorbeeld door het starten van peuter,kleutergroepen of door in de eigen wijk op zoek te gaan naar vrijetijdsactiviteiten.
Veelgestelde vragen
“De clustermanagers zoeken contact met gemeenten”
Over alle veranderingen in de zorg hebben veel mensen vragen. Op lang niet alle vragen kunnen we een antwoord geven. Dat komt omdat er nog veel besluiten genomen moeten worden. Hieronder een paar vragen en antwoorden.
Gaat alle begeleiding uit de AWBZ over naar de gemeenten? Nee, de begeleiding aan mensen in een instelling (intramuraal) blijft in de AWBZ. Ook de begeleiding aan mensen die een verblijfsindicatie hebben, maar die niet in een instelling wonen, blijft in de AWBZ. Andere begeleiding, bijvoorbeeld dagbesteding of dagopvang voor ouderen, gaat wel over naar de gemeenten. Dat geldt ook voor het vervoer van mensen naar de voorziening toe. Blijft het persoonsgebonden budget (pgb) voor begeleiding bestaan als de begeleiding naar de gemeenten gaat? Gemeenten mogen zelf bepalen of en voor wie zij het pgb willen handhaven. Gemeenten zullen dus pgbbeleid moeten ontwikkelen. Wat gebeurt er als mijn gemeente heel veel moet bezuinigen, is er dan nog wel geld voor dagbesteding? Alle gemeenten zijn nog bezig om zich op de veranderingen voor te bereiden. De afspraken over ondersteuning worden per persoon bepaald. Als iemand met een matige of ernstige beperking begeleiding nodig heeft, wordt dit door de gemeente georganiseerd.
Zijn er nog andere vormen van ondersteuning die naar de gemeenten gaan? Eerst wilde de regering ook persoonlijke verzorging bij de gemeenten onderbrengen. Bij persoonlijke verzorging gaat het om het ondersteunen bij of het overnemen van algemene dagelijkse levensverrichtingen (bijvoorbeeld douchen, eten en drinken) en eenvoudige verpleegkundige handelingen (bijvoorbeeld oogdruppels toedienen). Ook kortdurend verblijf (vooral logeeropvang van kinderen) zou naar de gemeente gaan. Dit gaat waarschijnlijk niet door. De staatssecretaris Martin van Rijn van VWS overweegt de verpleging en de verzorging onder te brengen in de Zorgverzekeringswet.
Is er nog wel aandacht voor kinderen met een handicap binnen het brede spectrum van de Jeugdwet? Het percentage kinderen met een verstandelijke handicap is een (klein) onderdeel van het grotere geheel van jeugdhulpvragen. Echter, het feit dat hulp voor álle kinderen onder één wetgeving valt binnen de Jeugdwet, wordt binnen Syndion als positief ervaren. Vanuit de positie van een kind heeft iedere ouder/verzorger te maken met aspecten als: school, de bescherming vanuit het gezinssysteem,
het opvoedingsklimaat, etc. Vanuit deze gelijkheidsgedachte is één benadering voor kinderen mét en zonder handicap goed. Krijgt mijn kind straks nog ondersteuning van Syndion in het onderwijs? Daar is in dit stadium moeilijk antwoord op te geven. Op basis van de Wet Passend Onderwijs zijn in Nederland ca. 76 samenwerkingsverbanden in het primaire onderwijs opgericht. Deze samenwerkingsverbanden worden verantwoordelijk voor de toekenning en bekostiging van extra ondersteuning aan kinderen in het onderwijs. Of scholen deze ondersteuning zelf organiseren of via Syndion, is nog niet duidelijk. Syndion volgt de lokale ontwikkelingen en praat en denkt, waar mogelijk, mee. Kan mijn kind zonder logeren nog thuis blijven wonen? Het antwoord op deze vraag kan alleen maar worden gegeven door ouders zelf. Het is voor te stellen, dat zonder mogelijkheden als bijv. logeren (en andere ondersteuning) de druk voor ouders toeneemt. Vanuit de clusters Gezinsondersteuning kijkt Syndion, samen met ouders, naar de mogelijkheden om ondersteuning meer vanuit het eigen netwerk vorm te geven.
De centrale cliëntenraad: steeds de belangen van cliënten onder de aandacht brengen Yvonne Lammertink is al een aantal jaren lid van de centrale cliëntenraad. Voordat ze als cliënt bij Syndion kwam wonen was ze actief voor het Landelijk Steunpunt (mede) zeggenschap (LSR). Ze legt uit op welke manier de raad betrokken is bij alle plannen die Syndion maakt. ”De cliëntenraad is er om te zorgen dat Syndion werkt op een manier die voor cliënten goed is. We denken mee en kijken kritisch of het belang van cliënten niet vergeten wordt. Soms gaat dat om kleine dingen, maar soms ook om heel belangrijke zaken.” Yvonne vertelt hoe dit gaat. “We vergaderen 6 x per jaar. Soms is dat iets vaker, zoals nu, bij belangrijke veranderingen. Dan gebeurt er tussendoor zoveel dat we een extra vergadering houden. De bestuurder, Harry Vogelaar, is bij iedere vergadering. Hij vertelt aan ons wat er speelt bij Syndion en welke plannen er gemaakt worden. Wij stellen vragen als “Hoe zie je dit?” of “Heb je daar aan gedacht?” We denken mee en geven onze mening. Dit is nog vrijblijvend. Bij belangrijke besluiten wordt officieel ons advies gevraagd. Zoals bij het masterplan voor Syndion. We hebben bijvoorbeeld aangegeven dat de cliënten te weinig genoemd werden in het plan en dat er aandacht moet zijn voor de communicatie met cliënten. Dit is aangepast in het definitieve plan.”
“Het is heel belangrijk dat cliënten mee kunnen praten op alle niveaus.”
“We kunnen als cliëntenraad de bezuinigingen niet tegenhouden. Bijvoorbeeld bij het vervoer. Het
is de overheid die gaat bezuinigen. Cliënten willen dat niet. Bezuinigen zijn voor niemand leuk. Maar als we overal nee tegen zeggen gaat Syndion misschien failliet. We vinden dat Syndion er vrij mild mee omgaat. We proberen wel te kijken of er kleine dingen aangepast kunnen worden. Want kleine dingen voor Syndion zijn voor cliënten soms heel belangrijk.” De centrale cliëntenraad denkt ook mee bij de benoeming van nieuwe clustermanagers en directeuren. Yvonne zit namens de CCR bij de sollicitatiegesprekken voor de nieuwe directeuren. “De samenwerking met Syndion is prettig. Je merkt dat de wil er is om de ondersteuning voor cliënten zo goed mogelijk te organiseren. Dat zie je overal in terug, in de visie en in de plannen. Soms wordt er in de uitvoering wel eens wat vergeten. Of in de praktijk werkt het niet. Daar zijn wij dan weer voor, om dit te signaleren en te bespreken.” In mei 2013 waren er verkiezingen voor de centrale cliëntenraad. Daarom nemen nu 2 leden afscheid en komen er een aantal nieuwe raadsleden bij. Ook Yvonne gaat stoppen. Om de nieuwe leden in te werken blijft ze nog tot het eind van het jaar. Yvonne: “Het is heel belangrijk dat cliënten mee kunnen praten op alle niveaus. Ik vind dat dat moet en ik denk ook dat het kan.”
