AFDELING AFDELING AMSTELVEEN AMSTELVEEN // OUDER-AMSTEL OUDER-AMSTEL
INHOUD Colofon, Van de voorzitter. . . Ledenbijeenkomst, . . . Van de redactie, Wij gedenken Preventie gericht op ouderen . . Aftrekposten belasting voor 1-1-2014 . Gezellige middagen samen met de diconie. Museum Jan van der Togt . . . Excursies Enzo . . . . Aanmeldingsformulier nieuwe leden .
. . . . . . . . .
NOVEMBER 2013
. . . . . . . . .
Bld-02 Bld-03 Bld-04 Bld-05 Bld-06 Bld-08 Bld-08 Bld-09 Bld-10
Colofon Functie Voorzitter Voorzitter Wnd. Secretaris Penningmeester Algemene zaken Notulist Adres secretariaat
Naam Mw. N. van ’t Schip Mw. C.M. Grabijn Dhr. K. Licht Dhr. G.R. Rens Dhr. H.J.H. Hazeweijer Mw. A. Feenstra :
Ondersteuning bestuur: Adviseur Ledenadministratie
Telefoon 0297 582 317 641 32 87 645 74 88 789 17 49 647 75 05 641 07 05
Talmastraat 50 1182 EN
Dhr. A. Bloemberg Dhr. G.R. Rens
E-mail
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
Amstelveen
645 10 74 789 17 49
[email protected] [email protected]
1183 MD
Amstelveen
Contactpersonen Activiteitencommissies: Bezoekgroep Mw. W.A. Kamerman Ledenmiddagen Dhr. P. de Graaff Mantelzorggroep Mw. E.J. van den Heuvel Form. en belasting Dhr. H.J.H. Hazeweijer Reizen Excursies Mw. A. Feenstra
641 02 53 643 26 93 643 09 56 647 75 05 641 07 05
[email protected] [email protected]
Afgevaardigden: Seniorenraad Idem
647 75 05 643 88 50
[email protected] [email protected]
647 88 83 643 26 93 643 26 93
[email protected] [email protected] [email protected]
Adres ledenadm.:
Brantwijk 28
Dhr. H.J.H. Hazeweijer Dhr. D. Metselaar
Nieuwsbrief / Perspectief: Eindredactie Mw. A.E. van den Broek Ontvangst en Mw. H. de Graaff verzending Dhr. P. de Graaff
[email protected] [email protected]
Zie ook www. pcob.nl Bank ING
rek. 255 29 73
T.n.v. PCOB Amstelveen/Ouder Amstel
Contributie: € 29= per jaar Contributie: € 15= per jaar voor het tweede lid op hetzelfde adres.
****************************** VAN DE VOORZITTER Na een kille periode in begin september hebben we nu een prachtig najaar. Het is nu begin oktober en ik hoop dat het nog een poosje zo blijft. Op 6 oktober is er een bijzonder feest gevierd in mijn familie. Mijn man had een broer, en in dat gezin zijn 17 kinderen geboren, de eerste in1943 en de laatste in 1965. Nu had de oudste uitgerekend dat in
oktober bij de eerstvolgende verjaardag zij dan met z’n allen 1000 jaar zijn. Allen in goede gezondheid en met goede contacten samen. Dat moest gevierd worden in hun geboorteplaats en dat is de Nes. Er was om 10 uur een mis hier in de Urbanuskerk waarna er een gezellige bijeenkomst was in ons dorpshuis. Ieder die direct familie is was uitgenodigd. Het was heel leuk om alle neven en nichten weer
Nieuwsbrief november 2013 bld 2
eens te zien. Het was mooi om dit mee te maken, het komt niet veel voor. Toch is het maar goed dat er niet meer van die hele grote gezinnen zijn. Hoe doe je dat in deze veeleisende tijd? De maatschappij heeft zoveel invloed op ons, dat het heel lastig is om daar een gulden middenweg in te vinden. Ik vind het ook heel angstig te weten dat er zoveel mensen op aarde zijn. We worden dagelijks daarmee geconfronteerd door de televisie. Grote menigten op
de straten, mensen die geen huis hebben, geen eten en drinken voldoende… Het is heel triest en het stompt nog af ook. Het grote verschil ook tussen Europa en het Middenoosten waar nu zoveel ellende is en waar een mens zich wel eens machteloos bij voelt. Mensen die zich inzetten voor vrede en gerechtigheid verdienen veel respect. Laten we dankbaar zijn dat onze wieg in Nederland heeft gestaan. Nini van ’t Schip
************************************************************** LEDENBIJEENKOMSTEN Aanvang 14.00 uur MOC gebouw, Lindenlaan 75, 1185 LC Amstelveen-Zuid (tel.: 6454425) Er stopt geen bus meer voor het MOC gebouw. De dichtstbijzijnde bushalte is nu halte Plesmansingel, hoek van der Hooplaan. Vertrektijden vanaf het busstation: Bus 170: 13.35 uur, bus 172: 13.40 uur. Lopen: 5 minuten. 1 november. De heer J.R. Broekhuizen uit Lisserbroek over: “Tulpen uit Amsterdam” 13 november (woensdag) Zingen uit het Nieuwe Liedboek. De PCOB organiseert deze middag samen met de diaconie. Om 2 uur in de Paaskerk. Zie ook elders in de Nieuwsbrief. 6 december. Het Leger des Heils toen en nu. Een heilssoldate komt ons vertellen over de geschiedenis en het werk van het Leger de Heils in de tegenwoordige tijd
Nicolaas Tulp
3 januari. De heer Thomas van de Wetering vertelt ons met de beamer over zijn reis naar Tanzania, naar het kindertehuis Amani Centrum voor gehandicapte kinderen. Na een half uurtje gaan we over tot de nieuwjaarsreceptie. Bij een hapje en een drankje, misschien ook een spelletje en een lied, kunnen we elkaar een gezegend 2014 toewensen 4 februari verwelkomen we iemand van het KNFG uit Ouderkerk a/d Amstel 7 maart zetten we de vrijwilligers en hun partners in het zonnetje 4 april hebben we de jaarlijkse ledenvergadering 9 mei (negen mei!) komt de heer Jan Broekhuizen met het onderwerp “Sporen van Sinjoren” over de geschiedenis rondom Antwerpen, de uittocht van de vakmensen naar Hamburg, Frankfurt, Haarlem, Leiden en Amsterdam Problemen met vervoer? Vertelt u het aan een van de bestuursleden. Bent u bereid om iemand op te halen en weer thuis te brengen? Ook dat horen we graag. Nieuwsbrief november 2013 bld 3
VAN DE REDACTIE Het is weer een gevarieerde nieuwsbrief. In plaats van het gedicht dat u maandelijks vindt, gaan we de komende tijd een lied uit het nieuwe Liedboek plaatsen. Een lied is immers ook een gedicht! En dan kunnen we voorlopig voort, in het liedboek staan 1016 liederen! Deze keer, en misschien vaker, een lied bij “Wij gedenken”. Lida van den Broek
******************************* WIJ GEDENKEN De heer J. van der Wal geboren 18-10-1929 Overleden 09-10-2013 De heer D.A.Tielman geboren 06-01-1932 Overleden 16-10-2013
Hierbij een lied uit het Nieuwe Liedboek Lied 847 Mijn leven is een splinter in de tijd een oogwenk slechts van een oneindig heden, een verre ster, stofje van eeuwigheid, kind van mijn tijd ben ik, zonder verleden. Mijn toekomst komt nu ik geboren ben: genadig ogenblik tussen de tijden. Werk van Gods hand en letter uit zijn stem ben ik, een grasje uit zijn weidse weide. Mijn tijden zijn in Gods verheven hand. Geluk van uren duurt als duizend jaren. De tijd ontschiet mij gaande naar het land van God. Altijd zal Hij mij wel bewaren. Wonno Bleij De dichter van dit lied, Wonno Bleij, is bij velen van ons wel bekend. Hij woonde jaren in Amstelveen, was predikant van de Evangelisch Lutherse gemeente in Amstelveen, in de Johanneskapel. In de zestiger jaren was hij samen met de musicus Wim Kloppenburg betrokken bij de kinderdiensten in de Paaskerk met nieuwe liederen. Deze werden uitgezonden door het IKOR (nu IKON). Hij stierf in 2011. Een “In Memoriam” aan hem gewijd eindigt ook met de derde strofe van het lied dat ik voor deze keer had uitgezocht. Lida van den Broek
************************************************************** PREVENTIE GERICHT OP OUDEREN BESTRIJKT EEN BREED TERREIN Preventie gericht op ouderen heeft als doel van de bevolking in 2007) die in de toeouderen zo lang mogelijk zelfstandig, onafkomst alleen nog maar meer zal toenemen hankelijk en gezond te houden. De doel(24% in 2050). Gezond en succesvol ouder groep ouderen is een grote groep (14% worden gaat niet alleen om het voorkómen Nieuwsbrief november 2013 bld 4
en uitstellen van ziekte en sterfte, maar zeker ook om de preventie van beperkingen in het functioneren, het voorkómen van
verlies van zelfredzaamheid en het terugdringen van afhankelijkheid van de zorg.
Gedragsverandering op oudere leeftijd levert gezondheidswinst op Ook bij ouderen leveren gedragsverandedeze gedragsveranderingen pas na hun ringen nog gezondheidswinst op. Stoppen 65e ondergaan blijkt dit nog effectief te zijn. met roken, gezonder eten en meer beweZo leven mannen die op hun 65e stoppen gen hebben een positief effect op de gemet roken gemiddeld 1,4 tot 2,0 jaar langer zondheid van ouderen. Zelfs als ouderen en vrouwen zelfs 2,7 tot 3,7 jaar langer.
Ministerie van VWS benadrukt belang preventie gericht op ouderen Het ouderenbeleid van de landelijke overWet Maatschappelijke Ondersteuning hebheid is erop gericht dat ouderen zo lang ben gemeenten de taak om ouderen in mogelijk zelfstandig kunnen wonen en staat te stellen optimaal maatschappelijk deelnemen aan de samenleving. De naactief te zijn. Ook zijn gemeenten verantdruk in het onderdeel gezondheid van de woordelijk voor de uitvoering van de oudenota ouderenbeleid van VWS ligt op het rengezondheidszorg (inclusief preventie). zonder bronvermelding belang van preventie. In het kader van de
************************************************************** Advertentie Pedicurepraktijk de Amstelvoet is gevestigd aan de Mont Blanc 4b te Amstelveen en heeft nog tijd voor nieuwe klanten. De praktijk zit op de begane grond en heeft een ruime parkeerplaats (gratis parkeren). Uw voeten zijn hier in professionele handen. De praktijk is dan ook aangesloten bij Provoet de branche organisatie voor de pedicure. Een behandeling is op afspraak, zodat we alle tijd en aandacht voor u hebben. Bel a.u.b. voor informatie of een afspraak naar 06 – 28 47 35 99. PCOB leden krijgen in november € 3,50 korting op de standaard behandeling, maar de dames kunnen op zondag 3 november ook langs komen bij onze stand op het Amstelveens LadiesEvent voor een gratis voeten check, ook gratis toegang.
Nieuwsbrief november 2013 bld 5
IS UW ADRESSENBESTAND “ UP TO DATE?” Ik moest er deze week weer aan denken. In twee dagen twee rouwcirculaires. Vriend van vroeger, vriendin van nu. Men weet ons dus (nog) te vinden. Het is al bijna 35 jaar geleden dat mijn oudste broer plotseling stierf, 53 jaar oud. Verslagen zaten we die zondagmiddag bij elkaar, het gezin, mijn moeder, mijn jongste broer en ik met partner. Tegelijk moest er van alles beslist worden. Het afscheid, wordt het een begrafenis of een crematie, wie moet een rouwkaart hebben? Wat wordt de tekst op de kaart? Toen haalde mijn schoonzus een kaartenbakje tevoorschijn. Van alle familieleden, kennissen, van iedereen die in kennis gesteld moest worden was er een kaart. Nog niet zo lang geleden had mijn broer bij een goede vriend, die ook plotseling was overleden, meegemaakt wat er allemaal in korte tijd beslist en geregeld moet worden. Hij maakte toen voor zichzelf een kaartenbakje en besprak met zijn vrouw alles wat er ge-
regeld zou moeten worden als het een van hen overkwam. Zo bleef bij ons wel het verdriet, maar niet de zorg voor de goede beslissingen. In de weken daarop verscheen ook in de andere gezinnen een bakje met kaarten, waarop we alle namen schreven van de mensen en instanties die bericht zouden moeten krijgen. Het bakje van mijn moeder mocht ik de laatste jaren, toen ze het zelf niet meer kon, bijhouden, op haar aanwijzingen. Ons kaartenbakje staat nog steeds op mijn bureautje, maar het is niet meer bijgehouden. De kaarten zijn vervangen door een lijst op de computer. Maar die houd ik wel goed bij. Hetzelfde geldt voor de telefoonklapper. En weet ook een ander daar weg in? Misschien heeft u iets aan deze tip. En o ja, staat in uw adressenbestand ook de PCOB? Fijn! Lida
advertentie
Behandeling bij u thuis op telefonische afspraak: Tel 020-6479792 / 06-85253081 Voor het herstellen van: Spier- en Gewrichtspijn Whiplash en Nekklachten Stress en Slapeloosheid Migraine De behandelingmethodes: Massage – Shiatsu –(Laser) Acupunctuur – Voedingsadvies Volledig gediplomeerd – Getuigschriften van PCOB-leden Per thuisbezoek incl. voorrijden: € 25,00
****************************** PROFITEER NOG VAN DE AFTREKPOSTEN, WAARVAN ER PER 1-1-14 DIVERSE GAAN VERDWIJNEN. In het kader van bezuinigingen, zoals te Sommige zorgkosten heb je niet in de verwachten was, worden diverse aftrekposhand. Andere kun je een beetje sturen, zoten opgeheven. Deze posten konden een als plaatsen van kronen, bruggen of andere leuke besparing opleveren op de te betalen ingrepen in het gebit. Ook medisch noodbelasting. Profiteer er nu nog van zolang zakelijke aanpassingen in huis of auto kohet kan. men dit jaar voor het laatst voor aftrek in aanmerking. Denk verder aan bepaalde Nieuwsbrief november 2013 bld 6
hulpmiddelen, die dit jaar niet meer afgetrokken mogen worden. Hoge zorgkosten kunnen afgetrokken worden, mits deze boven de drempel van 1,65% uitkomen. Maak een optelsom van de gemaakte aftrekbare kosten en van die er mogelijk nog aankomen. Ook de zorgkosten die niet door de zorgverzekeraar worden vergoed. Aftrekbare zorgkosten zijn: Ziekenhuisverblijf onder bepaalde voorwaarden, genees- en heelkundige hulp, specialist, fysiotherapeut of alternatieve genezer. Voorgeschreven medicijnen. Sommige hulpmiddelen ( geen bril, gehoorapparaat of rollator ). Aanpassingen aan een woning of auto op medisch voorschrift. Vervoerskosten naar arts, ziekenhuis, specialist, enz. voor medische hulp. Voor reiskosten ziekenbezoek gelden andere regels. Dieet op dokters voorschrift volgens de tabel. Extra gezinshulp. Extra kleding en beddengoed. Afhankelijk van de handicap. De categorie hulpmiddelen is groot en bevat kostbare onderdelen, sla geen bonnetje over. Denk aan steunzolen, orthopedische schoenen, kunstgebit, traplift, enz. Ook de kosten voor onderhoud, reparatie en verzekering van deze hulpmiddelen zijn aftrekbaar. Bereken de kosten van woning- en autoaanpassingen. Deze post geldt alleen wanneer iemand een beperking van een lichaamsfunctie heeft en daarom aanpassingen nodig heeft. Wie voor medische behandeling vervoerskosten maakt en deze kosten niet geheel vergoed krijgt maakt kans op aftrek. Bewaar daarom de afsprakenkaart of brief, zodat u deze vervoerskosten kunt aantonen. Heeft u extra gezinshulp i.v.m. uw ziekte of handicap bewaar dan de afrekeningen of kwitanties, waaruit blijkt op welke data de
gezinshulp heeft gewerkt. Houdt er wel rekening mee dat ook hiervoor een drempel van toepassing is. De vaste aftrek voor kleding en beddengoed bedraagt € 310,-, dit moet een gevolg zijn van een ziekte of handicap. Kunt u aantonen dat deze kosten hoger waren dan € 620,- dan geldt een bedrag van € 750,-. Tel de kosten van u zelf, echtgenoot, partner, huisgenoot, inwonende kinderen beneden de 27 jaar, bij elkaar. Hetzelfde geldt voor zorgkosten van inwonende ouders, broers of zussen, die afhankelijk zijn van zorg. I.v.m. de decentralisatie in de zorgverlening kan dit van belang zijn. Verhoging van de specifieke zorgkosten. Wie op 1 januari 2012 65 jaar of ouder is mag een deel van het bedrag van de zorgkosten verhogen met 113%. De verhoging is 40% voor degenen, die nog geen 65 jaar is. Deze verhoging geldt alleen voor degenen ( man en vrouw) die een inkomen hebben tot € 33.555,--. Moet u zorgkosten maken, b.v. gebit of andere hulpmiddelen, wacht dan niet tot 2014, want dan zijn diverse kosten niet meer aftrekbaar. Denk daarbij ook aan aftrekbare giften en vrijwilligerswerk t.b.v. een algemeen nut beogende instelling. Bewaar uw rekeningen of bijbetalingen van de zorgverzekering. Heeft u een huisgenoot, die in een instelling verpleegd wordt, maar wel regelmatig bij u thuis wordt verzorgd en waarvoor u kosten maakt, deze zijn volgens de tabel aftrekbaar. In januari ontvangt u weer de jaaropgaven over uw inkomen en inhoudingen van het afgelopen jaar. Bewaar deze tezamen met de aftrekposten. Neemt u, zodra u deze ontvangen heeft, zo spoedig mogelijk contact op met degene, die uw belastingformulier invult en wacht niet tot eind maart. Heeft u een eigen woning dan is de W.O.Z. belangrijk. In het voorjaar ontvangt u de beschikking van de gemeente. Ook de aftrek van de hypotheekrente en evt. de erfpacht, die u betaalt, is belangrijk. Heeft u inkomsten in box 3, sparen en of beleggingen, dan is de algemene vrijstelling € 21.139,--.per persoon.
Nieuwsbrief november 2013 bld 7
Daarnaast kunt u mogelijk nog gebruik maken van andere vrijstellingen, zoals een overlijdensverzekering ten bedrage van € 6.860,- p.p. Heeft u alle gegevens ingevuld en verwerkt dan kunt u zien of u in aanmerking komt voor een uitkering van de zorg- en huurtoeslag.
Laat geen geld liggen, waarop u recht heeft. Dit is in het kort een overzicht over de inkomstenbelasting en toeslagen. In het najaar als de gegevens definitief zijn ontvangt u meer informatie. Jo Jannink, belastinginvuller KBO
****************************** Een gezellige middag… En gezellig was het, die eerste middag die door de diaconie van de Paaskerk en onze PCOB samen georganiseerd was. Een dikke 20 mensen, een levendig kwartetspel, daarna sjoelen, scrabble enzo. En niet te vergeten: thee met een lekker koekje, een drankje (o.a. advocaat met slagroom). En er is weer een volgende middag gepland, samen met de diaconie, en weer in de Paaskerk:
woensdag 13 november 2 uur in de Paaskerk: We zingen liederen uit het nieuwe Liedboek, dat dit jaar is verschenen. We horen het een en ander over de nieuwe liederen die in dat mooie boek staan. En we zingen natuurlijk ! Met medewerking van Renger Prent, Leo Cramer en Lida van den Broek. U komt toch ook? Als u zelf een liedboek hebt, wilt u dat dan meebrengen? Het zou leuk zijn als er zoveel mensen komen dat we aan de boeken die in de kerk staan niet genoeg hebben. LvdB
****************************** MUSEUM JAN VAN DER TOGT Van 16 oktober t/m 24 november is in het museum werk te aanschouwen van de Nederlandse kunstenaar Dennis Philipoom. De expositie toont recente acrylschilderijen van zijn hand. Dennis Philipoom (1973) komt uit een creatieve familie: zijn grootmoeder was een bekende poppenmaakster, zijn vader was reclametekenaar en zijn broer is acteur. Na de voltooiing van de detailhandelschool werkte Philipoom jarenlang als vertegenwoordiger van bekende modemerken. Toen voltrok zich een grote tragedie: zijn oudste zoon stierf. Door te gaan schilderen wist Philipoom zijn emoties een plek te geven. In abstracte composities met een grote expressiviteit brengt hij zijn gevoelens tot uiting. De schilderijen van Philipoom zijn vooral bekend in de Chinese kunstwereld. In 2012
wijdde het Suzhou Art Museum een tentoonstelling aan zijn werk. Een jaar eerder had hij een solo-expositie in Xintandi in Shanghai. In Museum Jan van der Togt maakt Philipoom zijn debuut in een Nederlands museum. De opening is op zondag 20 oktober om 17.00 uur. Eveneens van 16 oktober t/m 24 november is in het museum werk te zien van de Amsterdamse schilder en tekenaar Rob Polak (1925). De kunstenaar schildert en tekent met passie sinds zijn jeugd. In de tentoonstelling is werk te zien dat de periode 1941 - heden omspant. Zijn onderwerpen zijn portretten, danseressen, naakten, landschappen en bloemen. Hij werkt naar de onmiddellijke waarneming maar ook vanuit de herinnering en de fantasie. De opening van deze expositie is op 20 oktober om 15.30 uur. B. Marquart Scholtz
Nieuwsbrief november 2013 bld 8
EXCURSIES ENZO Kleinschalige activiteiten voor PCOB leden worden georganiseerd door: Rita Wieringa tel: 6452097 Nel vd. Muijsenberg tel: 6452987 Truus van Noord tel: 6435792 Auk Feenstra tel: 6410705 06 23101074 NB 's Avonds heeft u de meeste kans ons thuis te treffen of evt via de voicemail
Excursie voor november Donderdag 21 november 2013. 11.00 uur, kunt u weer samen eten in de kokschool “de Berkhof” Wibautstraat 220-222 Amsterdam. Er is een lift aanwezig. Warme lunch, 3 gangen € 8,-, exclusief de drankjes. Verzamelen om 11.00 uur in de hal van het Amstelstation, bij het Meeting Point. Tram 51 tot Amstelstation, trap af en dan richting stationshal. Om even met elkaar kennis te maken drinken we een kopje koffie in restaurant “Dauphine”( 5 minuten lopen). Prins Bernhardplein 75. Opgave voor 19 november bij Rita Wieringa tel.: 645 20 97
Excursie voor december Het Rijksmuseum is open, het kan u bijna niet ontgaan zijn, maar… bent u al geweest? De mogelijkheid bestaat om mee te doen aan een instaprondleiding tussen 12.30 en 13.30 uur. U maakt dan kennis met het gebouw zoals het nu is, door de architecten van divers pluimage. En hun visie en inzichten. Geloof me, dat is de moeite waard. U leert het gebouw beter kennen. En dan de eregalerij…een feest van herkenning! Na afloop kunt u de rest op eigen gelegenheid aanschouwen. Ze zijn lang open! Kosten van de rondleiding zijn € 5,- pp,, naast de kosten voor de entrée. Voor een Museumjaarkaart is dat gratis, heeft u een ING bankpas, dan betaalt u € 7,50. Anders € 15,- pp. Zorgt u dat u op tijd bent, de garderobe kost veel tijd helaas. Tram 5 en bus 170 , halte Hobbemakade. Na de entrée loopt u de trap af en verzamelt u bij de servicebalie in de hal. Omdat ik de rondleiding moet boeken en vooruit betalen, wil ik u vragen om bij de opgave te vermelden of u een Museumjaarkaart heeft,(u kunt hem ook lenen!) of een ING bankpas Datum: dinsdag 10 december 12.15 uur Opgave tot 25 november bij Auk Feenstra 020 641 07 05 of via Email
****************************** advertentie
Lindenlaan 55 Amstelveen (nabij MOC) tel. afspraak Tel. 020-345 0049 Knippen (dames en heren) v.a. € 20,00 Gratis parkeren voor de deur *** Gratis consult, ook voor haarstukjes N.B. leden krijgen 10% korting met Ledenkaart of Nieuwsbrief ****************************** PCOB – wandeling door Joods Amsterdam. Een verslag. Op dinsdag 8 oktober 2013 verzamelen zich 7 vrouwen en 1 man bij Amsterdam Museum voor een wandeling door Joods
Amsterdam o.l.v. een Mee-in-Mokum gids. Daar Anneke Kröner deze dag verhinderd is, wordt zij vervangen door dhr. Theo
Overmars. Dat blijkt niet verkeerd uit te pakken. Onze gids beent met grote en snelle passen (ondanks zijn 77 jaren) naar het Muziektheater / Stadhuis. Hij kiest de route door de Schuttersgalerij, de Gedempte Begijnensloot, Spui, Grimburgwal en Staalstraat. Kijk het maar even na op de kaart (heb ik voor dit verslag natuurlijk ook gedaan). Ter hoogte van de Groenburgwal hebben we een prachtig doorkijkje op de Zuiderkerk. Tijdens dit stukje wandeling krijgen we in sneltreinvaart iets te horen over de komst van de Joden naar Amsterdam. Ik geef er hierbij een klein beetje van door: Begin 16e eeuw ontstond er, vanwege vervolging en gedwongen bekeringen, een emigratie van Joden uit Spanje / Portugal, naar o.a. Antwerpen. Eind 16e eeuw hielden de Spanjaarden in Antwerpen huis (Spaanse Furie) en vertrok een grote groep van deze (Sefardische) Joden richting Amsterdam (Sarafad = Spanje). Daar werden ze redelijk goed ontvangen. Men deelde uiteraard de afkeer van de Spaanse Inquisitie en sommige Sefardische Joden hadden kapitaal en beschikten over goede handelsbetrekkingen. Begin 17e eeuw kwam een tweede stroom Joodse vluchtelingen richting Amsterdam op gang. Uit Duitsland en Oost-Europa. Oorzaak: de verschrikkingen van de 30jarige oorlog en de pogroms in OostEuropa. Deze (asjkenazische) Joden vormden al snel in Amsterdam een veel grotere groep dan de Sefardische Joden (Asjkenaz = Duitsland / Oost-Europa). Bovendien waren de meeste hiervan straatarm. Veel Joden vestigden zich op Vlooienburg (verbastering van Vloeienburg; zogeheten omdat de Amstel daar nog wel eens overvloeide). Daar ontstond later de (vlooien-)markt op het Waterlooplein. En op een deel van dit terrein verrees nog veel later het Muziekgebouw en het Stadhuis. Daar zijn we nu met onze wandeling.
We passeren het beeld van de (uit de Sefardische gemeenschap verstoten) Jood Baruch de Spinoza met zijn mantel vol vogels en bloemen. Even verderop staat het monument voor het Joodse verzet (ontwerp van Josef Glatt). Op de zijkant de tekst Jeremia 8 : 23. Onze gids, die ons al had meegedeeld dat dit geen vrolijke tocht zou worden, laat ons een “lint van steen” in het plaveisel bestuderen. Daar staat vermeld dat op die plek het Joodse Weeshuis was gevestigd. In maart 1943 werden alle bewoners door de Duitsers opgepakt en enige tijd daarna in Sobibor vermoord. Vlak voor de Walter Süskindbrug (Süskind liet in de oorlog ongeveer 600 joodse kinderen ontsnappen) slaan we linksaf; de Nieuwe Herengracht op. Aan de overkant van het water de Hermitage en het Corvershof (diaconie – PKN). Aan onze kant op nummer 33 het voormalige Port. Isr. Oude Mannenhuis. Een Hebreeuwse tekst op de voorgevel (Misjenet Zekeniem – Stem der Ouden) verraadt nog de vroegere functie van dit gebouw. Op internet is te lezen wie de laatste bewoners van dit gebouw waren, en dat ook zij in de oorlog werden vermoord. We lopen een stukje Weesperstraat. In een plantsoentje een wit/geel monument. Uit de tekst blijkt dat hiermee de “beschermers der Nederlandse Joden in de bezettingsjaren” worden bedankt. Onze gevoelens zijn gemengd. Dat is ook het geval als ons de fraaie voorgevel van een gebouw aan de Nieuwe Keizersgracht wordt aangewezen. Hier was in de oorlog de Joodsche Raad gevestigd. In de Nieuwe Kerkstraat op nummer 149 een synagoge, ook wel aangeduid als “Russensjoel”, die nog steeds in gebruik is. Op nummer 127 was vroeger een zogenaamd metaheirhuis (ook wel metaarhuis). Hier werden de overledenen uit het aan de achterzijde aangrenzende Ned. Israël. Ziekenhuis aan de Nieuwe Keizersgracht ritueel gewassen. Dus als het ware een Joods mortuarium. Voor de oorlog gebruikte men in joodse kring (als het met iemand slecht gesteld was) de uitdrukking: “op de Nieuwe Keizersgracht erin en op de Nieuwe Kerkstraat eruit”.
Nieuwsbrief november 2013 bld 10
Tussen de verpleegtehuizen Wittenburg en Sarphatihuis door naar Café Koosje (ondertiteling: Dochter van Stevens) aan de Plantage Middenlaan voor de hoog nodige drink- en plasstop. Na deze korte pauze steken we de straat over en bezoeken de Hollandsche Schouwburg. Oorspronkelijk was dit een theater; aan het begin van de oorlog de Joodsche Schouwburg (het enige theater waar joden nog mochten komen). Vervolgens werden hier de joden door de Duitsers bijeengebracht om daarna naar concentratiekampen te worden gedeporteerd. Nu is er een monument, een gedenkruimte en een permanente tentoonstelling over de Jodenvervolging. Na een kort bezoek aan het Auschwitzmonument van Jan Wolkers (1993) in het Wertheimplantsoen is het eindpunt van onze wandeling het Jonas Daniël Meijerplein. Het beeld van de Dokwerker van Mari Andriessen herinnert aan de Februarista-
king van 25-2-1941; het eerste grote protest in Nederland tegen de razzia’s. Natuurlijk vertelt onze gids het een en ander over de schitterende Port. Israël. Synagoge (de “Snoge”) uit 1675. Architect Elias Bouman gebruikte als voorbeeld voor deze synagoge een model van de tempel in Jeruzalem van Jacob Juda Leon Templo. Als door een wonder kwam deze synagoge ongeschonden uit de Tweede Wereldoorlog. Aan de overkant van het plein is het Joods Historisch Museum gehuisvest in een complex van vier vroegere asjkenazische synagogen (de Grote Synagoge; de Obbene Sjoel; de Dritte Sjoel en de Neie Sjoel). Onze deskundige gids, dhr. Overmars, neemt hier afscheid van ons en beent vervolgens met lange passen richting Waterlooplein. Ons wandelgroepje gaat nu ook uiteen. Sommigen bezoeken nog even het Joods Historisch Museum; met name voor de fototentoonstelling “Sjtetl in de stad” (Antwerpen door de lens van Dan Zollmann). Een aanrader; nog te zien tot 2-2-2014. Een indrukwekkende wandeling, met een zwarte rand. Riekus Kok
****************************** Tijdens deze wandeling is een stukje geschiedenis onvermeld gebleven: de rol die de Hervormde Kweekschool speelde bij het laten onderduiken van Joodse kinderen. Ik wil daar in een volgende nieuwsbrief graag wat meer over vertellen, maar nu ontbreekt de ruimte daarvoor. Lida van den Broek
****************************** Excuses Het berichtje over sleutelhangers met een chip was niet terecht. Dat is een zg. hoax, een vals bericht dat door de sociale media steeds verder verspreid wordt Deze hoax bestaat al sinds 2008 en is de hele wereld al over gegaan. Als je dus een groep men-
sen in een kwaad daglicht wilt stellen stuur je naar vrienden en bekenden gewoon een hoax, met het verzoek dit bericht verder te verspreiden. Lida van den Broek
****************************** VITA Het mededelingenboekje van VITA, dat nu nog 3 keer per jaar verschijnt, wordt alleen nog thuisbezorgd bij 75plussers. Alle an-
dere inwoners van Amstelveen kunnen het boekje afhalen bij de wijksteunpunten en bij het stadhuis.
Nieuwsbrief november 2013 bld 11
EN WAAROM NIET???? Waarom zou u geen lid worden van de PCOB, de Protestantse Bond voor senioren 50+? Sterker nog: waarom bent u nog steeds geen lid? Wie als oudere geen lid wordt van de PCOB, doet zichzelf tekort! Wat heeft de PCOB u te bieden? Hulp bij het invullen van het belastingformulier Hulp bij het invullen van alle mogelijke andere formulieren Korting (8 – 10%) op uw ziektekostenverzekering bij verschillende verzekeringsmaatschappijen, o.a. Zorg en Zekerheid 10 keer per jaar een ledenmiddag met boeiende onderwerpen in een prettige, gezellige sfeer. In het MOC-gebouw op de eerste vrijdagmiddag van de maand 10 keer per jaar het maandblad “Perspectief” en de Nieuwsbrief van onze afdeling Amstelveen/Ouder-Amstel En niet te vergeten de belangenbehartiging voor ouderen, plaatselijk, regionaal en landelijk.
IS DIT NOG NIET OVERTUIGEND GENOEG? Komt u dan zelf eens kijken op een van onze ledenmiddagen en/of vraag een proefpakket aan bij de heer G.R. Rens, Amstelveen, tel. 7891749. De contributie bedraagt € 29,-- voor alleenstaanden en € 15,-- voor de tweede persoon op hetzelfde adres. U kunt zich ook meteen opgeven als lid! -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Aanmeldingsformulier Naam en voorletters…………………………………………………………………………….m/v Naam en voorletters partner……….…………………………………………………………..m/v Geboortedatum……………………………
Geb. dat. Partner…………………………………
Adres………………………………………………………………………………………………… Postcode/ woonplaats………………………………..……………..tel.nr.……………….……… E-mailadres…………………………………………………. Ingangsdatum………………………………. Handtekening…………………………………. Opsturen naar de ledenadministrateur van de PCOB, de heer G. R. Rens, Brantwijk 28 1181 MT AMSTELVEEN Nieuwsbrief november 2013 bld 12