ONDERWIJSRAPPORTAGE

ONDERWIJSRAPPORTAGE 2011 - 2012 OPBRENGSTEN VAN ONDERWIJS

Wijchen, november 2012

Samenwerkingsstichting Kans & Kleur, november 2012

1

VOORWOORD In de onderwijsrapportage 2011 - 2012 doet Kans & Kleur verslag van de mate waarin de scholen de onderwijsinhoudelijke doelen van Kans & Kleur realiseren. De kerntaak van Kans & Kleur is het verzorgen van primair onderwijs aan de Wijchense kinderen. Kans & Kleur wil dat ieder kind door haar onderwijs de kans krijgt om het optimale uit zijn mogelijkheden te halen in de school die volgens de ouders het best passend is. De missie van de Samenwerkingsstichting is:

Ieder kind zijn eigen kans, Elke school zijn eigen kleur.

Ieder kind zijn eigen kans Kans & Kleur wil alle leerlingen in het primair onderwijs een optimale kans geven in het onderwijs. ’Ieder kind zijn eigen kans’ betekent voor Kans & Kleur:

Ieder kind heeft recht op onderwijs; Onderwijs hoort in de leefomgeving van het kind; Onderwijs gaat uit van de leerbehoefte van het kind; Ieder kind telt volwaardig mee.

Elke school zijn eigen kleur Kans & Kleur biedt alle scholen de ruimte om invulling te geven aan de eigen identiteit op het gebied van levensbeschouwing en onderwijskundig concept zodat scholen verschillen en ouders een school van hun keuze kunnen kiezen. Elke school zijn eigen kleur betekent voor Kans & Kleur:

Diversiteit van scholen; Eenheid in verscheidenheid; Alle kinderen zijn ongeacht achtergrond en afkomst welkom op alle scholen. Voor haar onderwijsvisie hanteert Kans & Kleur de volgende uitgangspunten:

Het optimale uit het kind halen; Verzorgen van eigentijds onderwijs; Onderwijs is evidence based; Onderwijs vindt plaats in een rijke leeromgeving.


2

Doelstellingen van Kans & Kleur Kans & Kleur realiseert zich goed, dat haar werk primair in dienst staat van de kinderen en hun ouders. Zij hebben als eersten belang bij het onderwijs. De koers van Kans & Kleur hierin is, dat het onderwijs goed is, eigentijds, en op maat. Dit dienstverlenend karakter heeft echter ook een breder belang, namelijk voor de samenleving als geheel. Ook de samenwerkingspartners van Kans & Kleur hebben belang bij het onderwijs van Kans & Kleur en daarom zoekt Kans & Kleur actief de dialoog en de samenwerking met hen. Kans & Kleur heeft in het strategisch beleidsplan ‘Samen voor elk kind’ de volgende doelen voor de maatschappij geformuleerd:

Goed onderwijs; Brede scholen; Maatschappelijk verantwoordelijkheid; Goed imago. Voor de kinderen en hun ouders heeft Kans & Kleur in ‘Samen voor elk kind’ de volgende doelen geformuleerd:

Kinderen groeien op tot evenwichtige personen; Ouders zijn klanttevreden; Kans & Kleur biedt passend onderwijs; Kans & Kleur biedt een breed aanbod van onderwijs en opvang; Kans & Kleur werkt opbrengstgericht; Kans & Kleur biedt een doorlopende schoolloopbaan voor kinderen.

Informatiebronnen In dit verslag rapporteert het Kans & Kleur in hoeverre deze doelen bereikt zijn en of de scholen hierbij binnen de kaders van het bestuur zijn gebleven. Om dit vast te stellen maakt Kans & Kleur gebruik van de volgende informatie:

De eind- en tussenopbrengsten van het onderwijs, vastgesteld op basis van de resultaten van de CITO Eindtoets en het CITO LeerlingVolgSysteem (LVS); De doorstroom-, uitstroom- en terugkoppelingsgegevens van het voortgezet onderwijs; De rapportages van de onderwijsinspectie; Tevredenheidspeilingen onder ouders en leerlingen; De schooljaarverslagen; De eigen waarneming door het College van Bestuur op basis van de bespreking van de schooljaarverslagen met de schooldirecteuren. Hennie Biemond, College van Bestuur Kans & Kleur Wijchen, november 2012


3

INHOUDSOPGAVE Voorwoord

2

Leeropbrengsten 2011-2012

5

Resultaten van de Cito eindtoets

5

Sociale vaardigheden

11

Tussenopbrengsten

12

Tussenopbrengsten in meerjarig perspectief

19

Doorstroom, uitstroom en terugkoppeling VO

22

Doorstroomgegevens

22

Uitstroomgegevens naar voortgezet onderwijs

23

Terugkoppelingsgegevens voortgezet onderwijs

25

Oordeel van de onderwijsinspectie

27

Passend onderwijs

29

Basisondersteuning

29

Breedteondersteuning

32

Diepteondersteuning

35

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

37

Brede scholen

37

Centrum voor Jeugd en Gezin

38

Klanttevredenheid en imago

40

Oudertevredenheid

40

Leerlingtevredenheid

40

Imago

41

Reflectie op 2011-2012

42

Goed onderwijs

42

Passend onderwijs

44

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

45

Literatuuroverzicht


46

4

LEEROPBRENGSTEN 2011 - 2012 RESULTATEN VAN DE CITO EINDTOETS De eindopbrengsten van het onderwijs brengt Kans & Kleur in beeld aan de hand van de resultaten op de Cito Eindtoets. Dit is de toets die alle leerlingen van groep 8 maken. Leerlingen met hoogopgeleide ouders scoren gemiddeld hoger dan leerlingen met laagopgeleide ouders. Scholen met veel leerlingen die hoogopgeleide ouders hebben, zullen gemiddeld hoger scoren dan scholen die een leerlingpopulatie hebben met veel laagopgeleide ouders. Daarom houdt Kans & Kleur bij de waardering van de eindopbrengsten rekening met de samenstelling van de leerlingpopulatie van een school. Ze volgt hierbij de systematiek die de inspectie van het onderwijs hanteert. Vanaf schooljaar 2011-2012 geldt een nieuwe systematiek waarbij voor alle scholen gebruik wordt gemaakt van de ongecorrigeerde schoolscore (Inspectie van het onderwijs, 2012d). De onder- en bovengrens die gelden bij de beoordeling zijn afhankelijk van het percentage gewogen leerlingen1 op de hele school. Deze grenzen zijn afgeleid van het landelijk gemiddelde voor scholen met hetzelfde percentage gewichtenleerlingen. Om de leeropbrengsten van het onderwijs in kaart te brengen geeft Kans & Kleur een overzicht van de gemiddelde score per school van de afgelopen 3 jaar op de Cito Eindtoets. In het overzicht van eindopbrengsten per school staat ook percentage leerlingen met een gewicht en de bijbehorende onder- en bovengrenzen zijn in deze tabellen. Voor de voorgaande schooljaren hanteert Kans & Kleur in deze rapportage de oude systematiek met de gemiddelde scores op de Cito-eindtoets met de instroomcorrectie voor achtergrondkenmerken (LG= leerlinggewicht) van de leerlingen. Per jaar geeft Kans & Kleur ook een waardering van deze score:

Onvoldoende = beneden de inspectienorm; Voldoende = tussen de onder- en bovengrens van de inspectienorm; Goed = boven de inspectienorm.

Antoniusschool, Alverna Schooljaar

Aantal lln.

% Gew.lln

Onder- en

Gemiddelde

bovengrens

score

Waardering

2011-2012

26

4

534,6 - 538,6

534,6

Voldoende

2010-2011 (LG)

20

-

533,8 – 536,6

531

Onvoldoende

2009-2010 (LG)

22

-

533,8 – 536,6

532,3

Onvoldoende

1

Bij de bekostiging van het onderwijs speelt het leerlinggewicht een rol. Leerling waarvan beide ouders alleen lager onderwijs hebben genoten,

tellen mee voor 2,1; leerlingen waarvan beiden ouders een opleidingsniveau vmbo basis of kader hebben tellen mee voor 1,3.


5

Boskriek, Wijchen Schooljaar

Aantal lln.

% Gew.lln

Onder- en

Gemiddelde

bovengrens

score

Waardering

2011-2012

46

1

535,1 – 537,1

536,5

Voldoende

2010-2011 (LG)

36

-

533,8 – 536,6

538,1

Goed

2009-2010 (LG)

41

-

533,8 – 536,6

533,5

Onvoldoende

Aantal lln.

% Gew.lln

Onder- en

Gemiddelde

Waardering

bovengrens

score

Buizerd, Wijchen Schooljaar

2011-2012

36

9

533,9 – 537,9

537,5

Voldoende

2010-2011 (LG)

54

-

533,8 – 536,6

536,8

Goed

2009-2010 (LG)

24

-

533,8 – 536,6

539,7

Goed

% Gew.lln

Onder- en

Gemiddelde

Waardering

bovengrens

score

Heilig Hartschool, Hernen Schooljaar

Aantal lln.

2011-2012

16

0

535,2 – 539,2

539,2

Goed

2010-2011 (LG)

17

-

533,8 – 536,6

536,2

Voldoende

2009-2010; 88-100%

8

-

534,8 – 538,2

539,8

Goed

% Gew.lln

Onder- en

Gemiddelde

Waardering

bovengrens

score

Jan Baptist, Batenburg Schooljaar

Aantal lln.

2011-2012

17

13

533,2 - 537,2

527,1

Onvoldoende

2010-2011; 88-100%

8

-

534,8 – 538,2

531,1

Onvoldoende

2009-2010; 88-100%

7

-

534,8 – 538,2

537,4

Voldoende

Aantal lln.

% Gew.lln

Onder- en

Gemiddelde

Waardering

bovengrens

score

Jozef, Niftrik Schooljaar

2011-2012

9

3

534,8 - 538,8

536,0

Voldoende

2010-2011; 88-100%

4

-

534,8 – 538,2

536,6

Voldoende

2009-2010; 88-100%

5

-

534,8 – 538,2

536,1

Voldoende

Aantal lln.

% Gew.lln

Onder- en

Gemiddelde

Waardering

bovengrens

score

‘t Palet, Wijchen Schooljaar

2011-2012

41

9

533,9 – 537,9

534,2

Voldoende

2010-2011 (LG)

39

-

534,8 – 538,2

534,8

Voldoende

2009-2010 (LG)

39

-

533,8 – 536,6

530,4

Onvoldoende


6

Paschalisschool, Wijchen Schooljaar

Aantal lln.

% Gew.lln

Onder- en

Gemiddelde

bovengrens

score

Waardering

2011-2012

70

2

534,9 – 538,9

531,7

Onvoldoende

2010-2011 (LG)

98

-

533,8 – 536,6

534,5

Voldoende

2009-2010 (LG)

76

-

533,8 – 536,6

537,5

Goed

% Gew.lln

Onder- en

Gemiddelde

Waardering

bovengrens

score

Paulusschool, Wijchen Schooljaar

Aantal lln.

2011-2012

53

13

533,2 - 537,2

537,6

Goed

2010-2011 (LG)

49

-

533,8 – 536,6

533,7

Onvoldoende

2009-2010 (LG)

53

-

533,8 – 536,6

531,3

Onvoldoende

Aantal lln.

% Gew.lln

Onder- en

Gemiddelde

Waardering

bovengrens

score

Roncalli, Balgoij Schooljaar

2011-2012

10

2

534,9 – 538,9

530,3

Onvoldoende

2010-2011 (LG)

11

-

533,8 – 536,6

535,2

Voldoende

2009-2010; 88-100%

4

-

534,8 – 538,2

532,4

Onvoldoende

Aantal lln.

% Gew.lln

Onder- en

Gemiddelde

Waardering

bovengrens

score

Samsam, Wijchen Schooljaar

2011-2012

27

11

533,5 – 537,5

536,1

Voldoende

2010-2011 (LG)

30

-

533,8 – 536,6

534,4

Voldoende

2009-2010 (LG)

23

-

533,8 – 536,6

536,1

Voldoende

% Gew.lln

Onder- en

Gemiddelde

Waardering

bovengrens

score

Speelhoeve, Wijchen Schooljaar

Aantal lln.

2011-2012

34

0

535,2 – 539,2

537,2

Voldoende

2010-2011 (LG)

34

-

533,8 – 536,6

537,7

Goed

2009-2010 (LG)

23

-

533,8 – 536,6

537,5

Goed

Aantal lln.

% Gew.lln

Onder- en

Gemiddelde

Waardering

bovengrens

score

Trinoom, Wijchen Schooljaar

2011-2012

85

3

534,8 – 538,8

538,4

Voldoende

2010-2011 (LG)

62

-

533,8 – 536,6

534,0

Voldoende

2009-2010 (LG)

63

-

533,8 – 536,6

536,0

Voldoende


7

Viersprong, Wijchen Schooljaar

Aantal lln.

% Gew.lln

Onder- en

Gemiddelde

bovengrens

score

Waardering

2011-2012

27

10

533,7 – 537,7

534,9

Voldoende

2010-2011; 88-100%

29

-

534,8 – 538,2

537,4

Voldoende

2009-2010 (LG)

19

-

533,8 – 536,6

536,0

Voldoende

Aantal lln.

% Gew.lln

Onder- en

Gemiddelde

Waardering

bovengrens

score

Wingerd, Wijchen Schooljaar

2011-2012

25

1

535,1 – 539,1

538,7

Voldoende

2010-2011 (LG)

26

-

533,8 – 536,6

535,3

Voldoende

2009-2010 (LG)

28

-

533,8 – 536,6

535,2

Voldoende

Op de Antoniusschool en de Paulusschool zijn de eindopbrengsten verbeterd. Ze hebben beiden een aangepast toezichtarrangement van de inspectie. De Antoniusschool heeft de voorgaande drie jaren onvoldoende gescoord. In 2012 zijn de eindopbrengsten voldoende. Per 1 augustus 2010 is de school een verbetertraject gestart met de implementatie van handelingsgericht werken volgens de 1-zorgroute. De school zet het verbetertraject voort om een verdere stijging van tussen- en eindresultaten te bereiken. Ook de Paulusschool heeft de voorgaande drie jaar beneden de ondergrens gescoord. Dit jaar scoren ze boven de bovengrens en is de beoordeling van de eindopbrengsten goed. Kans & Kleur verwacht dat ook de komende jaren Paulus voldoende zal scoren omdat de ook de tussenopbrengsten van de school voldoende zijn. De school zet het verbetertraject voort en werkt verder aan de implementatie van het handelingsgericht werken volgens de 1zorgroute. Ook Roncalli heeft een aangepast arrangement van de inspectie. Ze werken aan een verbetertraject. Vorig jaar heeft dat geleid tot eindopbrengsten die voldoende waren. Dit jaar zijn de eindopbrengsten helaas weer onvoldoende. Vooral bij rekenen en spelling hebben de leerlingen zwak gescoord. De school werkt aan de implementatie van het IGDI-model en de 1-zorgroute. Dit is eerst uitgezet bij lezen. De leerkrachten zullen nu ook met rekenen en spelling met het IGDI-model en de 1-zorgroute gaan werken. Waren de eindopbrengsten van Paschalis in 2010 nog goed en vorig jaar nog voldoende, in 2012 zijn de eindopbrengsten onvoldoende. Op Paschalis zijn dit jaar veel leerlingen (14 van de 70) in groep 8 die een LWOO beschikking hebben gekregen maar ook een deel van de leerlingen met een havo-advies hebben beneden verwachting gescoord. Op basis van een analyse van de tussenopbrengsten medio 2011-2012 en de eindopbrengsten 2012 heeft de school een verbetertraject opgesteld gericht op begrijpend lezen en rekenen. Niet alleen zwakke leerlingen maar ook leerlingen die ondergemiddeld scoren krijgen intensieve instructie op deze vakken. De effecten hiervan zijn al zichtbaar in de tussenopbrengsten van juni 2012. Dit jaar zijn de eindopbrengsten van de St. Jan Baptistschool voor de tweede keer achtereen onvoldoende. Leerlingen scoren slecht op begrijpend lezen en spelling. De school heeft een verbeterplan opgesteld gericht op de basisvaardigheden van de leerkrachten en gekoppeld aan de didactiek voor begrijpend lezen en spellen. Op basis van de entreetoets voor groep 7 mag de school verwachten dat in 2013 de eindopbrengsten voldoende zullen zijn.


8

SBO De Bolster SBO De Bolster is een school voor speciaal basisonderwijs. Deze is niet opgenomen in het bovenstaand overzicht van scholen. De school doet niet mee aan de Cito Eindtoets. Voor SBO De Bolster evalueert Kans & Kleur de eindopbrengsten aan de hand van de uitstroomprognoses en het schooladvies voortgezet onderwijs dat de leerlingen krijgen. Kans & Kleur stelt dat 80 % van de leerlingen een schooladvies moet krijgen dat conform of boven de uitstroomprognose ligt. Vergelijking schooladvies met uitstroomprognose als indicator van kwaliteit eindopbrengsten SBO Schooljaar

Aantal lln.

Advies <

Advies =

Advies >

prognose

prognose

prognose

Waardering

2011-2012

27

2 (7%)

20 (74%)

5 (19%)

Voldoende

2010-2011

31

0 (0%)

23 (74%)

8 (26%)

Voldoende

In schooljaar 2010-2011 lag het percentage leerlingen dat op of boven de uitstroomprognose een schooladvies voortgezet onderwijs heeft gekregen op 100 %. In 2011-2012 is dat percentage gedaald naar 93%. Kans & Kleur waardeert deze daling als positief. Het is belangrijk dat de school hoge verwachtingen heeft voor deze kwetsbare leerlingen en hoge ambities voor hen formuleert. Het team van De Bolster durft in hun uitstroomprognose deze ambities steeds meer te stellen.

Meerjarig beeld van de eindopbrengsten van Kans & Kleur Net zo als in 2011 scoren in 2012 3 scholen onvoldoende op de Cito-Eindtoets, 10 scholen scoren voldoende en 2 goed. Het percentage scholen dat onvoldoende en goed scoren is lager dan de landelijke percentages. Het percentage scholen dat goed scoort is ten opzichte van vorig jaar gedaald. In 2011 scoorden nog drie scholen goed.

Frequentie van waardering per schooljaar Waardering 2012

Aantal scholen

Percentage Kans &

Percentage Landelijk

Kleur Onvoldoende

3

20%

30%

Voldoende

10

67%

40%

Goed

2

13%

30%

Waardering 2011

Aantal scholen

Percentage Kans &


Kleur Onvoldoende

3

20%

30%

Voldoende

9

60%

40%

Goed

3

20%

30%

Waardering 2010

Aantal scholen

Percentage Kans &


Kleur Onvoldoende

5

33,3%

30%

Voldoende

5

33,3%

40%

Goed

5

33,3%

30%


9

Waardering 2009

Aantal scholen

Percentage Kans &


Kleur Onvoldoende

6

40,0%

30%

Voldoende

6

40,0%

40%

Goed

3

20,0%

30%

De gemiddelde score van alle leerlingen van Kans & Kleur die deelgenomen hebben aan de Cito-eindtoets in 2012 is gedaald ten opzichte van de gemiddelde score van 2011. In 2008 was de gemiddelde ongecorrigeerde score van alle leerlingen (457) van groep 8 van Kans & Kleur 534,8, in 2009 535,0 (n=453), in 2010 536,0 (458), in 2011 536,3 (517). In 2012 is dit 535,8 (522). Daarmee heeft Kans & Kleur haar ambitie niet gehaald dat gemiddeld de leerlingen van Kans & Kleur op of boven het landelijk gemiddelde scoren op de CitoEindtoets. Schooljaar

Aantal leerlingen Kans & Kleur

Gemiddelde Citoscore Kans & Kleur

Landelijk gemiddelde op grond van leerlingpopulatie

2011-2012

522

535,8

536,5

2010-2011

517

536,3

536,5

2009-2010

458

536,0

536,5

2008-2009

453

535,0

536,2

2007-2008

457

534,8

536,1


10

SOCIALE VAARDIGHEDEN Kans & Kleur stelt in haar strategisch beleidsplan ‘Samen voor elk kind’ dat ze tot doel heeft dat leerlingen opgroeien tot evenwichtige personen. Kinderen moeten zich niet alleen cognitief ontwikkelen maar ook sociaal vaardig worden. Alle scholen besteden dan ook aandacht aan de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen. Steeds meer scholen brengen deze ontwikkeling ook in beeld met evaluatie-instrumenten. De uitkomsten van deze evaluaties zijn echter niet vergelijkbaar. In deze paragraaf geeft Kans & Kleur de stand van zaken weer wat betreft de implementatie van evaluatie-instrumenten voor de sociale vaardigheden van leerlingen. Vanaf 2014 neemt de inspectie van het onderwijs het gebruik van een evaluatie-instrument voor sociale vaardigheden dat COTAN gecertificeerd2 is op in het toezichtkader. Overzicht implementatie evaluatie-instrumenten voor sociale vaardigheden School

Instrument

Groepen

Genormeerd

Opmerkingen

Antonius

SVL

6-8

Ja

Bolster

SCOL

3-8

Ja

Overgegaan van SVL naar SCOL

Boskriek

Cas&co

3-8

Nee

Methodegebonden

Buizerd

Geen

-

-

Implementatie Zien 12-13

Heilig Hart

Samen sterk

3-8

Nee

Zelf ontwikkeld

Jan Baptist

Geen

-

-


Jozef

Viseon

3-8

Ja

Te kleine lln-aantallen

’t Palet

Samen sterk

3-8

Nee

Zelf ontwikkeld

Paschalis

Geen

-

-

Wacht op certificering instrument

Paulus

SVL/Viseon

incidenteel

Ja

Ook veiligheidsthermometer

Roncalli

Viseon

4-8

Ja

Ook veiligheidsthermometer

Samsam

Viseon

3-8

Ja

Speelhoeve

Viseon

7-8

Ja

Implementatie Kanjertraining 12-13

Trinoom

Geen

-

-


Viersprong

SVL

6-8

Ja

Overwegen overgang naar Zien

Wingerd

SVL

6-8

Ja

In 2011-2012 gebruiken 12 scholen van Kans & Kleur een evaluatie-instrument voor sociale vaardigheden. Negen scholen gebruiken een genormeerd instrument, 1 school gebruikt een instrument dat aansluit bij de methodiek die ze gebruikt voor de bevordering van de sociaal emotionele ontwikkeling en 2 scholen een vragenlijst die ze zelf ontwikkeld hebben. Vier scholen gebruiken nog geen instrument. Drie van deze scholen zullen in schooljaar 2012-2013 Zien invoeren. Dit instrument heeft in de zomer van 2012 de COTAN-registratie gekregen. Paschalis wacht de ontwikkelingen bij de veiligheidsthermometer af. Dit instrument hoort bij de Vreedzame school maar is niet COTAN-gecertificeerd. Voor alle scholen is het werken met een evaluatie-instrument nog nieuw. Het is geen staande praktijk en de werkwijze ligt nog niet vast. Veel scholen hebben het afnamemoment in 2011-2012 gewijzigd zodat uitkomsten beter gebruikt kunnen worden in het lopende schooljaar en hebben de afname uitgebreid naar lagere leerjaren. Ook in 2012-2013 zijn dergelijke aanpassingen voorzien.

2

COTAN: De Commissie Testaangelegenheden Nederland (COTAN) van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) beoordeelt de kwaliteit van tests en testgebruik in Nederland.


11

In 2011-2012 zijn weer stappen gemaakt met de implementatie van een evaluatie-instrument voor sociale vaardigheden. Het vaststellen van sociale opbrengsten blijft een thema dat ook landelijke nog te veel in discussie is om in deze onderwijsrapportage 2011-2012 in vergelijkende zin verslag te doen van deze opbrengsten.

TUSSENOPBRENGSTEN Alle basisscholen van Kans & Kleur maken gebruik van het CITO LeerlingVolgSysteem (LVS). Met dit CITO LVS brengen de scholen de tussenopbrengsten, de leeropbrengsten van kinderen in het midden en aan het eind van het schooljaar, in kaart. De school kan aan de hand van het CITO LVS een beeld krijgen van de vorderingen van individuele leerlingen op de vakgebieden waarop de toetsen betrekking hebben. Daarnaast kan de school uitspraken doen over de kwaliteit van onderwijs in de gemeten vakgebieden op leerkrachten schoolniveau. Het CITO-LVS bevat een groot aantal onderdelen. In deze rapportage beperkt Kans & Kleur zich tot de tussenopbrengsten op de volgende onderdelen:

Technisch lezen; Begrijpend lezen; Rekenen en Wiskunde. Dit zijn de gebieden die de inspectie van het onderwijs in beschouwing neemt als zij de tussenopbrengsten beoordeelt. Kans & Kleur geeft in de tabellen aan of scholen onder of boven de norm van de inspectie scoren. Daar waar inspectienormen ontbreken spiegelt Kans & Kleur de opbrengsten aan het landelijk gemiddelde en/of de streefnormen die Kans & Kleur zelf geformuleerd heeft. Anders dan de inspectienorm, waar het om een ondergrens gaat, zijn de streefnormen van Kans & Kleur niet minimaal maar ambitieus. De interpretatie van de resultaten van kleine scholen, scholen met minder dan tien leerlingen in een jaargroep, vraagt enige voorzichtigheid. In kleine groepen heeft de prestatie van het individu grote invloed. De impact van een hoogbegaafde leerling of een zwakke leerling is groot. Resultaten zijn op kleine scholen vaak grillig. In de tabellen staan deze scholen aangemerkt met een sterretje (*). Om de resultaten van de Bolster te waarderen heeft Kans & Kleur een eigen norm geformuleerd. De Bolster stelt voor alle leerlingen met een didactische leeftijd van 20 maanden (bij een normale voortgang is dit eind groep 4) voor alle vakgebieden een ontwikkelingsperspectief op op basis van leerlingkenmerken en schoolvorderingen. Teneinde het optimale uit het kind te halen, hanteert de school hierbij hoge verwachtingen. Aan de hand van het ontwikkelingsperspectief dat is vastgesteld, volgt de school vorderingen van de leerling. Kans & Kleur verwacht van de Bolster dat het hoge doelen stelt voor hun kwetsbare leerlingen en deze vertaalt in ambitieuze ontwikkelingsperspectieven. Met de Bolster heeft Kans & Kleur de volgende norm afgesproken: de Bolster dient in 80% van de gevallen een rendement te halen van 90-110% van het ontwikkelingsperspectief. Duikt het rendement te vaak onder de 90% dan is het de vraag of het onderwijs wel effectief genoeg is, schiet het rendement te vaak boven de 110% dan is het de vraag of de ontwikkelingsperspectieven wel ambitieus genoeg zijn.


12

Technisch lezen De opbrengsten van technisch lezen worden in beeld gebracht met de Drie minuten toets en de AVI-toets. De drie-minuten toets meet hoe snel en nauwkeurig een leerling woorden kan lezen. De inspectie heeft voor de beoordeling van de scores een ondergrens geformuleerd. De scores van scholen die onder de ondergrens van de inspectie scoren zijn oranje gemaakt. Heilig Hart neemt de DMT in groep 8 niet meer af. Technisch lezen DMT (drie minuten toets) Groep 3

Groep 4

Groep 6

Groep 8

Ondergrens inspectie

33

57

83

93

Landelijk gemiddelde

34

62

86

96

Antonius

40,6

66

86,8

97,1

Boskriek

32,6

65,3

86,8

104,6

Buizerd

29,2

60,9

90,7

107,1

Heilig Hart*

40,4

55,6

89,4

Onbekend

Jan Baptist*

33,3

59,5

89,1

100,1

Jozefschool*

33,2

68,8

83,6

100,2

’t Palet

31,5

60,4

88,8

96,4

Paschalis

41,1

66,1

91,3

101,9

Paulus

39,4

58,4

88,9

102,5

Roncalli*

45,5

55,5

89,7

93,1

Samsam

32,5

57,7

82,3

105,5

Speelhoeve

39,9

64,3

98,1

105,7

Trinoom

40,8

61,3

95,6

104,9

Viersprong

33,3

58,6

89,4

95,7

Wingerd

43,1

59,5

84,9

91,2

Kans & Kleur

37,8

62

90,5

101,8

Bij de scholen met een * gaat het om kleine aantallen. Scores in blauw zijn boven het landelijk gemiddelde, scores in oranje beneden de ondergrens van de inspectie.

In groep 3 scoren 4 scholen beneden de ondergrens van de inspectie. In groep 4 zijn dat nog maar twee scholen en wel twee andere scholen. In groep 6 scoort alleen Samsam onder de norm en in groep 8 Wingerd. Geen van de scholen van Kans & Kleur scoort in alle leerjaren onder de norm. Naast de DMT nemen de scholen van Kans & Kleur ook de AVI-toets af of zetten ze de scoren van de Leestempotoets om in AVI-niveaus. De AVI-toets meet hoe snel en nauwkeurig de leerling een tekst kan lezen. De inspectie heeft geen norm geformuleerd voor de AVI-scores. Kans & Kleur hanteert eigen streefdoelen. Zij streeft ernaar dat eind groep 3 80% van de leerlingen AVI E3 beheerst, eind groep 4 80% AVI E4, eind groep 6 85% AVI E6 en in het midden van groep 8 90% AVI M8. Anders dan bij de DMT waar Kans & Kleur de scores vergelijkt met de ondergrens van de inspectie, zit in de AVI-norm van Kans & Kleur een duidelijke ambitie. Het is geen norm waarmee ze een ondergrens aangeeft maar een norm met een streefniveau. In groep 3 halen negen scholen op de AVI-toets de streefnorm van Kans & Kleur, in groep 4 zeven scholen, in groep 6 negen scholen en in groep 8 halen zes scholen de streefnorm van Kans & Kleur. Op vier scholen halen wel 80% van de leerlingen de norm. Het technisch lezen op Antonius, Roncalli, de Viersprong en Wingerd is over de gehele linie onder het streefniveau van Kans & Kleur. In groep 8 hebben Paschalis en Speelhoeve de


13

AVI-toets niet afgenomen. Op beide scholen halen in groep 7 meer dan 90 % van de leerlingen het gewenste eindniveau. Technisch lezen AVI: percentage behaald groep 3, 4, 6 en 8 Groep 3

Groep 4

Groep 6

Groep 8

Landelijk percentage

75%

75%

75%

75%

Kans & Kleurnorm

80%

80%

85%

90%

Antoniusschool

87%

79%

83%

80%

Boskriek

67%

90%

69%

93%

Buizerd

49%

78%

90%

100%

Heilig Hart*

100%

75%

100%

89%

Jan Baptist*

70%

83%

82%

82%

Jozefschool*

60%

100%

100%

100%

’t Palet

86%

90%

90%

87%

Paschalisschool

90%

85%

91%

Onbekend

Paulusschool

91%

76%

89%

98%

Roncallischool*

100%

70%

88%

70%

Samsam

74%

80%

83%

100%

Speelhoeve

84%

74%

93%

Onbekend

Trinoom

83%

98%

88%

96%

Viersprong

87%

77%

78%

61%

Wingerd

83%

79%

63%

77%

* Scholen met kleine aantallen. Scores in het blauw zijn boven de streefnorm van Kans & Kleur.

De opbrengsten voor technisch lezen (DMT) zijn Kans & Kleurbreed in alle jaargroepen voldoende. Gemiddeld scoren leerlingen van Kans & Kleur boven de inspectienorm en op of boven het landelijk gemiddelde. In de hogere groepen scoren de leerlingen van Kans & Kleur gemiddeld boven het landelijk gemiddelde. De doelen zoals Kans & Kleur deze heeft geformuleerd in het strategisch beleidsplan zijn daarmee gehaald.


14

Voor de leeropbrengsten bij Technisch Lezen bij de Bolster hanteert Kans & Kleur afwijkende normen. Het leerniveau waarmee kinderen op De Bolster binnenkomen loopt sterk uiteen. Vaak zijn de geringe vorderingen op het gebied van lezen een aanleiding tot verwijzing naar De Bolster geweest. Omdat het instroomniveau en het moment waarop leerlingen op De Bolster binnen komen zo uiteenlopen, kan Kans & Kleur niet stellen dat leerlingen na een bepaald leerjaar een bepaald leesniveau behaald moeten hebben. Wel veronderstelt ze dat leerlingen een bepaalde leerwinst (vooruitgang) boeken in één jaar. Kans & Kleur gaat er vanuit dat leerlingen in het Speciaal Basisonderwijs twee AVI-niveaus (oude versie AVI-toetsen) per jaar vooruit gaan. Van leerlingen met dyslexie en leerlingen met een IQ beneden de 70 kan een dergelijke vooruitgang niet verwacht worden. Op De Bolster gaat het hierbij om 28% van de leerlingen. Dit betekent dat Kans & Kleur verwacht dat 69% van de leerlingen twee AVI-niveaus per jaar vooruit gaat. Omdat De Bolster in 2011-2012 op een nieuwe toets is overgeschakeld geeft Kans & Kleur aan of leerlingen in een half jaar 1 AVI-niveau zijn vooruitgegaan. Technisch lezen AVI: percentage leerlingen dat de norm heeft gehaald Unit 2

Unit 3

Unit 4

Geen resultaat

11

3

2

< 1 niveaus

12%

16%

31%

> 1 niveaus

88%

81%

28%%

AVI 9 behaald

0

3%

41%

Van de leerlingen van De Bolster die uitstromen naar het voortgezet onderwijs leest 69% op het AVI plus niveau of hoger. Leerlingen beschikken over voldoende technische leesvaardigheid om de teksten in het VMBO vlot te lezen. In unit 1, 2 en 4 zijn de opbrengsten van het leesonderwijs voldoende. In unit 4 zijn de opbrengsten net op de norm terwijl vorig jaar in unit 3 de tussenopbrengsten voor technisch lezen onder de norm waren. .

Begrijpend lezen In groep 3 en 4 staat bij lezen het leren verklanken en het snel leren lezen centraal. Vanaf groep 5 is ook het leesbegrip van groot belang omdat begrijpend lezen een vaardigheid is die leerlingen in het voortgezet onderwijs nodig hebben. Alle scholen van Kans & Kleur maken gebruik van de toets voor begrijpend lezen in het Cito leerlingvolgsysteem. Deze toets wordt in het midden van het schooljaar afgenomen. Buizerd en Speelhoeve nemen de toets niet meer af in groep 8 omdat dat ongeveer gelijk valt met de Cito Eindtoets. Bijna alle scholen gebruiken de nieuwe toets van begrijpend lezen van het Cito leerlingvolgsysteem. Alleen de Boskriek gebruikt in groep 8 nog de oude versie. Achter de score van die groep staat in de tabel tussenhaakjes de ondergrens van de inspectie voor de oude toets. De inspectie heeft geen ondergrens voor de nieuwe toets in groep 8 geformuleerd. Kans & Kleur hanteert daar een ondergrens van 52. Zeven scholen scoren in alle groepen boven de ondergrens van de inspectie. In groep 5 scoren Samsam en de Viersprong beneden de ondergrens, in groep 6 scoren Buizerd, Jozef, Paschalis, Roncalli, Samsam en Wingerd te laag. In groep 8 scoort alleen Jan Baptist niet boven de ondergrens van Kans & Kleur.


15

Begrijpend lezen groep 5, 6 en 8 Schoolnaam

Groep 5

Groep 6

Groep 8

Inspectienorm

25

32

-

Kans & Kleurnorm

27

34

57

Antoniusschool

25,5

34,1

52,5

Boskriek

32,0

36,9

64,3 (54)

Buizerd

23,7

29,7

onbekend

Heilig Hart*

32,8

36,4

58,4

Jan Baptist*

22,5

32,9

48,5

Jozefschool*

25,1

31,9

64,4

’t Palet

25,8

34,6

56,2

Paschalisschool

26,7

30,1

55,0

Paulusschool

31,8

33,0

61,8

Roncallischool*

27,3

27,6

64,4

Samsam

20,6

26,9

52,7

Speelhoeve

32,5

40,8

onbekend

Trinoom

26,2

35,8

64,4

Viersprong

24,0

34,5

59,5

Wingerd

26,8

29,6

58,2

Kans & Kleur

27

33,5

58,5

Bij de scholen met een * gaat het om kleine aantallen. Scores in oranje zijn onder de inspectienorm. Scores in het blauw zijn boven de streefnorm van Kans & Kleur.

Begrijpend lezen op de Bolster Rendement

Leerjaar 5

Leerjaar 6

Leerjaar 7

Leerjaar 8

Totaal

Totaal metingen

29

24

31

33

117

> 110%

24% (7)

21% (5)

3% (1)

3% (1)

12% (14)

90-110%

62% (18)

71% (17)

81% (25)

91% (30)

77% (90)

< 90%

14% (4)

8,3% (2)

16% (5)

6% (2)

11% (13)

Scores in oranje zijn onder de Kans & Kleur norm

Op de Bolster wordt in 77% van de metingen een leerrendement van 90-110% vastgesteld bij Begrijpend lezen. Dit ligt iets onder de 80% norm. Het blijkt dat het rendement in de leerjaren 7 en 8 wel gehaald worden. Het ontwikkelingsperspectief van leerlingen wordt bepaald op grond van enkele kindkenmerken en de leervorderingen van het kind in het verleden. In de bovenbouw zijn er meer metingen van een leerling beschikbaar en kan het ontwikkelingsperspectief nauwkeuriger bepaald worden. In de middenbouw is het percentage leerlingen dat een rendement heeft van meer dan 110% te groot. Als de komende jaren blijkt dat dit een structureel verschijnsel is, dan zal de Bolster in de middenbouw de ontwikkelingsperspectieven voor begrijpend lezen ambitieuzer kunnen formuleren. De tussenopbrengsten voor begrijpend lezen liggen Kans & Kleurbreed boven de norm van de inspectie. Echter te veel scholen halen in groep 6 deze ondergrens niet. De prestaties liggen te laag. De scholen zullen de komende twee jaar veel aandacht moeten besteden aan begrijpend lezen in groep 7 en 8 om te zorgen dat de leerlingen met voldoende leesbegrip de basisschool verlaten. In 2012 is het gelukt om de leerlingen in groep 8 op een voldoende niveau te krijgen. Over het algemeen is hun leesbegrip voldoende. De opbrengsten voor begrijpend lezen zijn Kans & Kleur-breed telkens voldoende. Gemiddeld scoren leerlingen van Kans & Kleur


16

boven de inspectienorm en boven het landelijk gemiddelde. In groep 8 scoren de leerlingen ook gemiddeld boven de ambitieuze streefdoelen die Kans & Kleur heeft geformuleerd in het kader van opbrengstgericht werken.

Rekenen/Wiskunde Alle scholen van Kans & Kleur nemen de toetsen Rekenen/wiskunde af die tot het CITO-LVS (leerlingvolgsysteem) behoren. Ze gebruiken de nieuwe versie van de toets. Voor de Paulusschool groep 4 geldt een andere inspectienorm omdat het percentage gewogen leerlingen groter is dan 15. Deze norm staat tussenhaakjes in de tabel.


17

Rekenen/Wiskunde groep 4, 5 en 6 Groep 4

Groep 5

Groep 6

Ondergrens inspectie

61

78

89

Antoniusschool

67,2

78,7

89,7

Boskriek

64,9

83,8

93,1

Buizerd

64,0

76,1

88,9

Heilig Hart*

63,0

91,5

122,2

Jan Baptist*

57,6

77,9

95,0

Jozefschool*

61,1

77,2

95,6

’t Palet

57,4

81,2

93,8

Paschalisschool

64,6

80,4

89,1

Paulusschool

57,1 (56)

87,2

90,6

Roncallischool*

59,1

94,4

90,3

Samsam

63,6

73,6

87,6

Speelhoeve

64,3

85,1

94,8

Trinoom

64,5

80,7

94,8

Viersprong

59,8

79,2

92,7

Wingerd

60,4

79,3

89,6

Kans & Kleur

62,3

81,0

92,7

Bij de scholen met een * gaat het om kleine aantallen.

De tussenopbrengsten voor rekenen zijn over het algemeen goed. Op de Buizerd, Jan Baptist en Samsam zijn de opbrengsten te laag. Deze scholen moeten extra aandacht besteden rekenen. Kans & Kleur-breed liggen de opbrengsten gemiddeld boven de norm van de inspectie en boven het landelijk gemiddelde.


18

Rekenen op de Bolster Rendement

Leerjaar 5

Leerjaar 6

Leerjaar 7

Leerjaar 8

Totaal

Totaal metingen

25

16

34

35

110

> 110%

8% (2)

12,5% (2)

0% (0)

0% (0)

4% (4)

90-110%

88% (22)

75% (12)

88% (30)

94% (33)

88% (97)

< 90%

4% (1)

12,5% (2)

12% (4)

6% (2)

8% (9)

Scores in oranje zijn onder de Kans & Kleur norm

Op de Bolster wordt in 88% van de metingen een leerrendement van 90-110% vastgesteld bij Rekenen. Dit ligt iets boven de 80% norm. Alleen in leerjaar 6 is de 80% norm niet gehaald. Het gaat daar om een relatief kleine groep leerlingen. Bij twee leerlingen is het leerrendement hoger dan verwacht en bij 2 lager dan verwacht. In het algemeen haalt de Bolsters bij rekenen vaker minder dan 90% van het rendement dan meer dan 110%. De ontwikkelperspectieven bij Rekenen worden op de Bolster ambitieus genoeg geformuleerd.

TUSSENOPBRENGSTEN IN MEERJARIG PERSPECTIEF Kans & Kleur heeft vanaf 2009 gedurende drie jaar meegedaan aan een het landelijk project Versterken van opbrengstgericht werken door bestuur en management’’. Dit project is in juni 2012 afgesloten en in oktober 2012 wordt de slotconferentie gehouden. In deze paragraaf presenteert Kans & Kleur de tussenopbrengsten in meerjarig perspectief teneinde de resultaten van het project op leerlingniveau in beeld te brengen. Over de resultaten op leerkracht-, school- en organisatieniveau rapporteert Kans & Kleur in het evaluatierapport Uitvoeringsplan Gemeenschappelijk Beleid 2011-2012 (Biemond, 2012). Bij de interpretatie van de gegevens dient de lezer met het volgende rekening te houden. In de afgelopen jaren heeft Cito een aantal nieuwe toetsen geïntroduceerd in het leerlingvolgsysteem. Gedurende de looptijd van het project zijn scholen over gestapt op andere toetsen. Sommige scholen gebruikten de nieuwe toetsen al toen Kans & Kleur het project starten. De gegevens van die scholen kunnen over drie jaar meegenomen worden. Andere scholen zijn later overgestapt.

Technisch lezen In meerjarig perspectief zijn de scores op de DMT Kans & Kleur-breed over de gehele linie vooruitgegaan. In 2011-2012 scoort Kans & Kleur op of boven het landelijk gemiddelde en boven de inspectienorm. In de groepen 3 en 7 is de groei gedurende de projectperiode het grootst. In het kader van het taal-/leesverbetertraject zijn veel scholen extra aandacht gaan besteden in het voortgezet technisch lezen na groep 6. De inspanningen hebben effect gehad.


19

Begrijpend lezen Voor begrijpend lezen liggen in de middenbouwgroepen (4 en 5) van Kans & Kleur gemiddeld op het streefniveau zoals dat is vastgesteld door het bestuur. De scores voor Begrijpend lezen zijn in de bovenbouwgroepen in de projectperiode vooruitgegaan. In groep 6 ligt de gemiddelde score boven de inspectienorm en op het landelijk gemiddelde en de Kans & Kleurnorm. In groep 7 zijn de scores door de jaren heen gestegen van het niveau van het landelijk gemiddelde (44) richting de 47. Echter de scores liggen nog niet op het ambitieuze streefniveau van Kans & Kleur (48). In groep 8 is er geen meerjarig perspectief. In 2011-2012 ligt de gemiddelde score (59,9) in groep 8 boven het Kans & Kleurstreefniveau van 57.

Spelling In meerjarig perspectief zijn de scores voor spelling zowel in de midden- als in de bovenbouw vooruitgegaan. In alle groepen ligt de gemiddelde score van Kans & Kleur boven het landelijk gemiddelde. De inspectie van het onderwijs heeft geen norm voor spelling geformuleerd.

Woordenschat In meerjarig perspectief geven de scores van woordenschat een grillig beeld. In groep 3 ligt de score in 20092010 nog onder het landelijk gemiddelde, in 2010-2011 op het landelijk gemiddelde en in 2011-2012 duidelijk boven het landelijk gemiddelde. In groep 4 blijven de scores gedurende de drie jaar onder het landelijk gemiddelde. Ten opzichte van 2009-2010 zijn de scores wel gestegen maar het lukt Kans & Kleur niet om het landelijk gemiddelde, laat staan de streefnorm van Kans & Kleur te halen. De netwerken van de


20

taalcoördinatoren en de intern begeleiders zullen zich buigen over de vraag hoe de scholen van Kans & Kleur de resultaten van het woordenschatonderwijs in groep 4 kunnen verbeteren. Vanaf groep 5 liggen vanaf schooljaar 2010-2011 de scores op of boven de streefnorm van Kans & Kleur. Van groep 6 zijn er gegevens van de afgelopen twee jaar en van groep 7 alleen van 2011-2012. Beide groepen scoren in dit jaar ruim boven de Kans & Kleur norm.

Rekenen Voor rekenen liggen de gemiddelde scores voor Kans & Kleurbreed ruim boven de inspectienorm en het landelijk gemiddelde. Dit geldt voor 2009-2010, 2010-2011 en 201-2012 en het geldt voor groep 3 tot en met 7. Tussen 2009-2010 en 2011-2012 is in alle leerjaren van het gemiddelde van Kans & Kleur licht tot matig gestegen.


21

DOORSTROOM, UITSTROOM EN TERUGKOPPELING VO DOORSTROOMGEGEVENS Over het algemeen zitten leerlingen acht jaar op de basisschool. Sommige leerlingen versnellen door één of meer groepen over te slaan. Andere leerlingen doen langer over de basisschool doordat ze een extra jaar onderwijs volgen in groep 1 of 2, of dat ze blijven zitten in groep 3 tot en met 8. Het rendement van het onderwijs is lager op scholen waar leerlingen gemiddeld langer over de basisschool doen. Doorstroomgegevens 2011-2012 Schoolnaam

Verlenging

Zittenblijven

Versnelling

Leerlingen ouder

groep 1 t/m 2

groep 3 t/m 8

Groep 1 t/m 8

dan 12 jaar;

Norm < 12 %

Norm < 3%

Norm geen

Norm < 5%

Antoniusschool

3%

0%

1%

0%

Boskriek

7%

1%

0%

2%

Buizerd

8%

3%

0%

2%

Heilig Hart*

0%

2%

1%

4%

Jan Baptist*

0%

0%

0%

1%

Jozefschool*

20%

2%

0%

0%

’t Palet

11%

1%

0%

2%

Paschalisschool

6%

2%

0%

4%

Paulusschool

0%

1%

0%

4%

Roncallischool*

0%

2%

0%

3%

Samsam

10%

1%

1%

1%

Speelhoeve

6%

1%

0%

3%

Trinoom

4%

2%

0%

0%

Viersprong

9%

1%

1%

2%

Wingerd

13%

0%

0%

2%

SBO De Bolster

100%

-

-

16%

Bij de scholen met een * gaat het om kleine aantallen.

De doorstroomgegevens van de scholen van Kans & Kleur vallen voor het grootste deel in het schooljaar 20112012 binnen de landelijke normen. Op alle scholen ligt het percentage leerlingen dat ouder is dan 12 jaar onder de landelijke norm. Op Jozef blijft één leerling een jaar langer in groep 1/2. Door de kleine aantallen heeft dit direct tot gevolgd dat het percentage boven de 12 % ligt. In meerjarig perspectief scoort Jozef onder de 12 %. Op Wingerd is het percentage leerlingen dat een jaar langer in groep 1/2 blijft boven de 12%. De school heeft in het jaarplan van 2012-2013 acties opgenomen om het beleid over versnellen en verlengen te heroverwegen. Op de Bolster (speciaal basisonderwijs) stromen leerlingen gedurende de basisschoolperiode in. Ze starten hun schoolcarrière vaak op een gewone basisschool en worden verwezen als blijkt dat de school onvoldoende antwoord kan geven op hun specifieke leerbehoeften. Een deel van de leerlingen met speciale behoeften start echter direct op de Bolster. Zij beginnen in de groep voor het jonge risico kind. Al deze leerlingen volgen een jaar langer het onderwijs in deze groep. De verlenging in groep 1-2 is daar 100%.


22

UITSTROOMGEGEVENS NAAR VOORTGEZET ONDERWIJS In juli 2012 zijn 562 leerlingen van Kans & Kleur uitgestroomd naar het Voortgezet Onderwijs. De meeste leerlingen gaan naar het Maaswaalcollege te Wijchen. Een deel van de leerlingen van de Bolster en incidenteel ook een leerling van basisscholen stroomt uit naar het praktijkonderwijs (2,1%). Vanuit Bergharen en Hernen gaan leerlingen naar Pax Christi te Druten. Enkele leerlingen gaan naar het Stedelijk Gymnasium te Nijmegen. Het Maaswaalcollege heeft geen richting techniek binnen het VMBO. Daardoor stromen ook enkele leerlingen uit naar VMBO scholen in Nijmegen. Ten opzichte van 2011 is er een grote verschuiving in adviezen tussen havo en vwo. In 2012 hebben veel meer leerlingen een vwo-advies gekregen dan in 2011. Scholen baseren hun advies vaak op de gegevens uit het Cito leerlingvolgsysteem, de tussenopbrengsten. Kans & Kleur constateert dat deze tussenopbrengsten de afgelopen jaren zijn gestegen. De verschuiving in schooladviezen is derhalve verklaarbaar. De stijging van de tussenopbrengsten in 2011- 2012 vertaalt zich niet in hogere scores op de Cito Eindtoets. Op landelijke niveau krijgt 46 procent van de leerlingen een schooladvies op HAVO- of VWO-niveau, bij Kans & Kleur 50,% van de leerlingen. Dit percentage is exclusief de leerlingen die naar het praktijkonderwijs of voortgezet speciaal onderwijs gaan. Uitstroomgegevens Kans & Kleur vergeleken met landelijke gegevens VMBO B/K

VMBO T

HAVO

VWO

Landelijk advies

30%

25%

28%

18%

Advies VO K&K 2012

23,6%

26,2%

21,3%

28,8%

Advies VO K&K 2011

22,1%

27,1%

26,8%

22,2%

Advies VO K&K 2010

22,9%

26,5%

27,4%

21,4%

De uitstoomadviezen van SBO De Bolster zijn ook in beeld gebracht. In vergelijking met de landelijke SBO uitstroomadviezen is in 2012 een hoog percentages leerlingen van SBO De Bolster uitgestroomd naar het praktijkonderwijs (41%). Dit blijft nog onder het risicosignaal van de inspectie (45%). Op basis van de ontwikkelingsperspectieven die de school voor deze leerlingen had opgesteld was dit volgens verwachting. Bijna alle leerlingen (93%) hebben een schooladvies gekregen dat gelijk of hoger is dan hun uitstroomprognose. Uitstroomgegevens SBO De Bolster vergeleken met landelijke gegevens VSO

Praktijk-

VMBO met

onderwijs

LWOO

VMBO

Landelijk 2010

6%

34%

46%

11%

Advies Bolster 2012

0%

41%

55%

4%

Advies Bolster 2011

0%

19%

71%

10%

Advies Bolster 2010

4%

21%

75%

0%

De uitstroomgegevens van Kans & Kleur zijn conform de tussenopbrengsten van de leerlingen. De adviezen die de scholen geven, passen bij de scores die de leerlingen halen op de CITO Leerlingvolgsysteem. Hoewel de eindopbrengsten gemiddeld onder de verwachting lagen, zijn de schooladviezen die de leerlingen van Kans & Kleur in groep 8 hebben gekregen in 2012 op het niveau dat op basis van de leerlingpopulatie in Wijchen verwacht mag worden.


23

Uitstroom gegevens 2011-2012 Schoolnaam

VSO

PrO

VMBO

VMBO

VMBO

VMBO

VMBO

VMBO

Basis

Kader/

Kader

Kader/

T.

T/

Basis Antoniusschool

2

Boskriek

4

Buizerd

1

Jozefschool*

2 5

1

2

Paschalisschool

6

7

Paulusschool Roncallischool* Samsam

2

2

2

1

Speelhoeve Trinoom

3

Viersprong

1

Wingerd Bolster

11

Totaal Kans & Kleur

12 2,1%

geclusterd

Totaal

VWO

3

8

6

3

2

27

11

9

1

5

10

44

7

6

2

3

14

39

3

1

3

5

2

16

2

3

3

2

17

2

1

2

1

2

8

4

5

10

3

7

2

6

45

12

2

9

4

21

2

13

70

5

5

5

9

11

14

53

4

10

4

3

26

2

2

1

2

5

5

1

3

5

4

1

2

14

35

0

1

6

17

11

14

18

16

86

5

3

5

4

9

30

6

8

27

2

1

1

1

4

6

10

28

39

5,1% 7,1% VMBO basis/kader =

7

4

6

1

1

27 38

37

7,0% 6,8% VMBO T = 26,2 %

83

73

15,2% 13,4% HAVO = 21,3%

23,7%

Bij de scholen met een * gaat het om kleine aantallen .


VWO

3 1

’t Palet

HAVO/

HAVO

4 1

Jan Baptist*

Percentage

1

2

Heilig Hart*

Percentage K&K

T.

HAVO

24

73 13,4%

58 10,6% VWO =28,8%

121 21,8%

560

TERUGKOPPELINGSGEGEVENS VOORTGEZET ONDERWIJS Kans & Kleur heeft van alle scholen van de Alliantie voor voortgezet onderwijs te Nijmegen de terugkoppelingsgegevens ontvangen van de leerlingen die in juli 2010 zijn uitgestroomd uit één van de basisscholen van Kans & Kleur. In schooljaar 2008-2009 zaten 487 leerlingen in groep 8 van één van de scholen van Kans & Kleur. Van deze leerlingen zaten in het voorjaar van 2011 453 op één van de scholen van de Alliantie. Dit is 93 %. Leerkrachten van groep 8 geven in het voorjaar ouders en leerlingen een advies voor het voortgezet onderwijs mee. Op basis van dit advies melden leerlingen zich aan bij het voortgezet onderwijs. Het voortgezet onderwijs op haar beurt plaatst leerlingen op basis van het schooladvies en de score op de Cito Eindtoets. Na de overgang naar het derde leerjaar zit 52,5 % van de leerlingen van Kans & Kleur op havo of vwo niveau. Dit ligt boven het landelijke percentage. Ruim zesentwintig (26,5) procent van de leerlingen zit in vmbo-t en 21 % in vmbo basis of kader. Landelijk is dat respectievelijk 29,0% en 24,4% (Inspectie van het onderwijs, 2012b). Leerlingen van Kans & Kleur zitten na de overgang van het derde leerjaar in het voortgezet onderwijs in percentages boven het niveau van de landelijke percentage. Dit is op grond van de leerlingpopulatie in Wijchen volgens verwachting. Percentage leerlingen 3e leerjaar voortgezet onderwijs VMBO B/K

VMBO T

HAVO

VWO

Percentage landelijk

24,4%

29,0%

24,4%

22,2%

Percentage K&K

21,0%

26,5%

32,0%

20,5%

Na de overgang van leerjaar 2 naar leerjaar 3 zit 83 % van de leerlingen op het niveau dat geadviseerd is door de basisschool, 9,5 % zit op een hoger niveau dan dat de basisschool heeft geadviseerd en 7,9% van de leerlingen zit lager. Het percentage adviezen dat gelijk is aan de plaatsing is conform de landelijke percentage. Het percentage overadvisering en onderadvisering is normaal. Kans & Kleur is tevreden over de mate waarin de oudleerlingen succesvol zijn in het voortgezet onderwijs en het beperkte percentage onder- en overadvisering.


25

Terugkoppelingsgegeven Maaswaalcollege na plaatsing in het derde leerjaar Advies

B

BK

K

KT

T

TH

H

HV

V

Totaal

%

Niveau VWO HAVO VMBO-T VMBO-K VMBO-B Totaal Onder advisering Over advisering

0

0

0

0

0

2

17

18

56

93

80%

0

0

0

0

5

36

83

15

6

145

92%

0

1

10

15

44

33

13

2

2

120

77%

8

18

21

11

8

2

1

0

0

69

72%

21

3

0

1

1

0

0

0

0

26

92%

29

22

31

27

58

73

114

35

64

453

8

1

10

0

5

2

17

0

1

9

2

14


83% 9,5%

2

26

8

7,9%

OORDEEL VAN DE ONDERWIJSINSPECTIE De inspectie van het onderwijs werkt risicogericht. Eerst gaat zij na of er aanwijzingen zijn dat iets niet goed gaat op een school. Zo kijkt de inspectie naar de resultaten van de leerlingen en hun voortgang in ontwikkeling. De inspectie noemt dat de ‘opbrengsten' van een school. Voor de analyse van de opbrengsten hanteert de inspectie sinds 2012 een absolute norm die rekening houdt met de leerlingpopulatie door de norm te variëren op basis van het percentage gewichtenleerlingen. Zij zet de opbrengsten van een school af tegen de resultaten van scholen met eenzelfde percentage. Ook kijkt de inspectie of er klachten zijn van ouders en berichten in de media. Informatie van de school over personeel, de leerlingen en financiën wordt bestudeerd. Op systematische wijze analyseert de inspectie zo ieder jaar de risico's van elke school. Deze risicoanalyse leidt niet tot een oordeel over de kwaliteit van het onderwijs, maar tot een inschatting van de risico's. Wanneer de inspectie risico's constateert, stelt ze een onderzoek in. Als de resultaten van leerlingen en hun voortgang in ontwikkeling op een school achterblijven bij andere, vergelijkbare scholen, wil de inspectie weten hoe dat komt. Zij vraagt dan informatie op of voert een onderzoek uit op de school. Scholen zonder aanwijsbare risico's worden steekproefsgewijs onderzocht. Scholen met risico's, zoals minder goede resultaten, worden direct nader onderzocht. Bij een onderzoek op een school kijkt de inspecteur in de klas, spreekt leerkrachten en bekijkt de werkwijze van de school. Op basis van dat onderzoek spreekt de inspectie een oordeel uit over de kwaliteit van het onderwijs. De inspectie beoordeelt zo of leerlingen de lesstof, die zij zich eigen moeten maken, ook echt aangeboden krijgen en of daar voldoende tijd voor is. Ze kijkt of de tijd doelmatig wordt gebruikt en er dus voldoende onderwijs wordt geboden. Ook beoordeelt ze of leraren goed uitleggen, de leerprestaties goed volgen en of leerlingen geconcentreerd en met plezier werken. Daarnaast wil de inspectie weten of leerlingen die bijzondere ondersteuning of aandacht nodig hebben, deze ook krijgen. En tot slot of de leerresultaten uitwijzen dat leerlingen goed worden voorbereid op het vervolgonderwijs. Als de inspectie tekortkomingen constateert, krijgt een school intensiever toezicht, totdat de problemen zijn opgelost. Elke school wordt ten minste eens in de vier jaar door een inspecteur bezocht, ook als er geen aanwijsbare risico's zijn. In 2011-2012 heeft de inspectie de Antoniusschool, de Speelhoeve en de Viersprong bezocht. Binnen Kans & Kleur komen de Paulusschool, Roncallischool en Antonius in aanmerking voor een verscherpt toezicht. Het oordeel van de Paulusschool is gebaseerd op een kwaliteitsonderzoek in mei 2010. In april 2012 heeft de inspectie in het kader van het verscherpt toezicht een tussentijds kwaliteitsonderzoek op de Paulus uitgevoerd. In het rapport geeft de inspectie aan dat het voldoende vertrouwen heeft dat de Paulusschool erin zal slagen het afgesproken verbetertraject te realiseren en de kwaliteit van het onderwijs verder te verbeteren (Inspectie van het onderwijs, 2012c). Het oordeel van de Roncalli is gebaseerd op een kwaliteitsonderzoek in november 2010. In november 2011 heeft de inspectie een voortgangsgesprek gevoerd met de directie van Roncalli en het bestuur van Kans & Kleur. Op basis van dat gesprek is afgesproken dat in november 2012 het afsluitende onderzoek naar kwaliteitsverbetering plaatsvindt (Inspectie van het Onderwijs, 2012a). Inmiddels heeft de inspecti in november 2012 weer een onderzoek uitgevoerd en heeft Roncalli het basisarrangement gekregen. Het oordeel over Antonius heeft de inspectie gebaseerd op een onderzoek in september 2011 (Inspectie van het onderwijs, 2011). In 2013 zal de inspectie een afsluitend onderzoek naar kwaliteitsverbetering op Antonius uitvoeren. De overige scholen van de Samenwerkingsstichting Kans & Kleur hebben het vertrouwen van de Inspectie van het Onderwijs. Er vindt in principe voor de periode van één jaar geen verder toezicht plaats. De inspectie heeft


27

geen aanwijzingen dat er belangrijke tekortkomingen zijn in de kwaliteit van het onderwijs. Deze scholen komen in aanmerking voor het basisarrangement van toezicht. Overzicht oordeel inspectie per juni 2012 Schoolnaam

Kwaliteit van onderwijs Arrangement

Laatste bezoek

Antoniusschool

Onvoldoende

Aangepast

15 -09-2011

Bolster

Voldoende

Basis

19-04-2010

Boskriek

Voldoende

Basis

06-04-2010

Buizerd

Voldoende

Basis

08-02-2010

Heilig Hart

Voldoende

Basis

01-04-2010

Jan Baptist

Voldoende

Basis

11-02-2010

Jozef

Voldoende

Basis

12-06-2009

’t Palet

Voldoende

Basis

18-06-2009

Paschalis

Voldoende

Basis

14-03-2011

Paulusschool*

Onvoldoende

Aangepast

12-04-2012

Roncallischool*

Onvoldoende

Aangepast

11-11-2010

Samsam

Voldoende

Basis

29-06-2009

Speelhoeve

Voldoende

Basis

29-08-2011

Trinoom

Voldoende

Basis

03-02-2009

Viersprong

Voldoende

Basis

10-01-2012

Wingerd

Voldoende

Basis

26-04-2010

*Roncalli heeft in november 2012 en Paulus in december 2012 een basisarrangement gekregen. Als de rapportages van de inspectie van het onderwijs definitief zijn vastgesteld worden de gegevens op de website van de inspectie aangepast. Scholen die in schooljaar 2011-2012 door de inspectie zijn bezocht zijn blauw gemarkeerd, scholen met een aangepast arrangement oranje.


28

PASSEND ONDERWIJS In het kader van Passend Onderwijs worden alle scholen verplicht samen met hun personeel een onderwijsondersteuningsprofiel op te stellen. In dit profiel formuleren scholen welke basisondersteuning zij bieden en welke gespecialiseerde ondersteunig zij – eventueel met hulp van derden – kunnen bieden. Hierin worden ook afspraken vastgelegd over ondersteuning en deskundigheidsbevordering van personeel, die nodig is om het onderwijsondersteuningsprofiel te kunnen realiseren. Een onderwijsondersteuningsprofiel geeft aan welk aanbod aan onderwijs, en ondersteuning een school haar kwetsbare leerlingen kan bieden, waar de school intern grenzen ervaart en met welke externe ondersteuning de school deze grenzen beslecht. Daarbij maakt de school onderscheidt tussen basisondersteuning, breedteondersteuning en diepteondersteuning. In 2010-2011 heeft Kans & Kleur een onderwijsondersteuningsprofiel opgesteld. De afzonderlijke scholen hebben op basis van dat profiel in 2011-2012 een onderwijsondersteuningsprofiel op schoolniveau geformuleerd.

BASISONDERSTEUNING Basisondersteuning is de ondersteuning die de school zelf binnen en om de groepen en binnen de eigen organisatie biedt aan alle leerlingen. De kern wordt gevormd door de groep. Uitgangspunt is dat het kind zoveel mogelijk wordt opgevangen in de eigen groep door de eigen leraar. Onder de basisondersteuning vallen ook de maatregelen van de school die open staan voor alle leerlingen, zoals het werken in differentiatiegroepen, extra hulp in de groep, de begeleiding en coaching door de intern begeleider en/of andere deskundigen van de school (taal- en rekenspecialisten, vertrouwenspersonen, leerlingbegeleiders, logopedist en dergelijke).

Opbrengstgericht en handelingsgericht werken als basisondersteuning Alle scholen van Kans & Kleur hebben geparticipeerd in het project Versterken van opbrengstgericht werken door bestuur en management’’. Opbrengstgericht werken is onderdeel van de basisondersteuning van de scholen. In het kader van ‘opbrengstgericht werken’ monitoren de scholen van Kans & Kleur de leeropbrengsten van leerlingen met methodengebonden toetsen en toetsen uit het Cito leerlingvolgsysteem. De leerkracht bepaalt in samenspraak met de intern begeleiders op basis van de uitslag van de toetsen of er extra ondersteuning nodig is. De extra basisondersteuning wordt in de eigen groep gegeven bij voorkeur door de eigen leerkracht. Uitgangspunt is dat de leerkracht een model van convergente differentiatie hanteert. Leerlingen die op de toetsen van het Cito leerlingvolgsysteem boven het gemiddelde scoren, krijgen een verkorte instructie en kunnen daarna zelfstandig werken. Leerlingen met onder gemiddelde score volgen alleen de basisinstructie. Voor leerlingen met een lage score (25ste percentiel en lager) volgt na de basisinstructie nog een verlengde instructie. Deze leerlingen komen in aanmerking voor uitbreiding van de leertijd op de onderdelen waar zij zwak scoren.


29

De leerkracht legt in het groepshandelingsplan vast welke leerlingen in aanmerking komen voor welke instructie en oefening en geeft aan voor welke leerlingen uit de groep binnen de groepsdoelen eigen doelen zijn geformuleerd. Voor leerlingen met ernstige leerproblemen kan de school er voor kiezen de groepsdoelen los te laten en de leerling een eigen leerlijn te laten volgen. Voor deze leerlingen stelt de school een individueel handelingsplan en een ontwikkelingsperspectief op. De scholen van Kans & Kleur werken aan de implementatie van opbrengstgericht werken. In 2010-2011 heeft Kans & Kleur kwaliteitscriteria vastgesteld waaraan een goed groepsplan moet voldoen:

Het groepsplan is gebaseerd op een, in een groepsbespreking besproken, groepsoverzicht of datamuur met van alle leerlingen; Het groepsplan gaat uit van convergente differentiatie; Het groepsplan zelf bevat doel(en), inhoud (wat), aanpak / methodiek (hoe), organisatie, evaluatie. (indien van toepassing) verwijzing naar individuele handelingsplannen; Doelen zijn inhoudelijk, geformuleerd in termen van cruciale stappen in de leerlijn, concreet, meetbaar, in vaardigheidsscores, haalbaar, uitdagend/stimulerend (‘hoge verwachtingen’); Inhoud (leerstof) is gericht op doelen, aansluitend bij basisaanbod, óók inhoud verlengde instructie en verdieping, gevarieerd, activerend, uitdagend, motiverend; Aanpak / methodiek: bevat aanwijzingen voor handelen van de leerkracht (extra) instructie en begeleiding, extra leertijd voor instructieafhankelijke groep, werkvormen; De aanpak/methodiek sluit aan op de onderwijsbehoeften De beschrijving van de organisatie maakt duidelijk hoe vaak per week, wanneer (extra) instructie, inplanning extra leertijd in rooster, taakverdeling indien meerdere betrokkenen, evt. specifiek klassenmanagement Evaluatie: beschrijving maakt duidelijk in welke mate doelen bereikt zijn. Als leerkrachten groepsplannen opstellen die aan deze criteria voldoen werken ze ook handelingsgericht. De implementatie van het werken met groepsplannen is op de scholen van Kans & Kleur in volle gang. Uit het overzicht blijkt dat alle scholen van Kans & Kleur in 2011-2012 met groepsplannen werken. Scholen zijn in 2010-2011 begonnen met de groepsplannen voor één of enkele vakgebieden. Veel scholen hebben in 20112012 het aantal vakken waarvoor leerkrachten groepsplannen opstellen uitgebreid. In het overzicht staat tussenhaakjes het aantal groepsplannen dat voldoet aan deze criteria. Duidelijk is dat nog niet op alle scholen groepsplannen voldoen aan deze criteria. In 2011-2012 voldoet 77,7% van de groepsplannen aan de criteria die door Kans & Kleur zijn geformuleerd.


30

Overzicht basisondersteuning in 2011-2012 Schoolnaam

Totaal

Groepsplan-

Criterium dat

Eigen

Aantal

Criterium dat

nen

ontbreekt

doelen

IHP

ontbreekt

Antonius

186

80 (80) taal, re, tl, sp

5 (3)

9

Boskriek

292

14 (14) bg, ped., tl, sp

8 (5)

10

Buizerd

310

46 (38) taal, tl

5 (5)

31

Heilig Hart

100

15 (15) bg, tl, sp

2 (2)

2

Jan Baptist

82

32 (0) sp.

10 (10)

31

Jozefschool

40

16 (16)

0

4

’t Palet

337

22 (8) bg, re, ws, sp, tl

1 (1)

21

Paschalis

538

52 (46), bg, tl, re, sp, bl

3 (2)

4

Paulus

367

14 (11)

3 (2)

5 (4)

Evaluatie Behoeften

SMART-doelen Aanwijzingen lkr.

SMART-doelen Handtekening

Werkvormen Organisatie Roncalli

58

7 (7), taal, tl

0 (0)

7 (3)

SMART-doelen Handtekening

Samsam

184

18 (18), ws, bg, re, tl, sp, bl,

9 (6)

12

5 (5)

21 (15)

taal Speelhoeve

299

68 (50), bg, re, taal, tl, sp, ped.

SMART-doelen, aanwijzingen lkr, evaluatie

Trinoom

796

131 (131) taal, tl, re

3 (0)

75

Viersprong

192

16 (0)

Behoeften

0 (0)

16

Wingerd

226

22 (0), taal, tl

SMART-doelen

3 (1)

17 (13)

Handtekening

Bolster

129

16 (8), tl, sp

Behoeften

0 (0)

68 (55)

Handtekening

Re = rekenen; bg = beginnende geletterdheid; tl = technisch lezen; bl = begrijpend lezen; sp = spelling; ws= woordenschat; ped = pedagogisch.

Doordat leerkrachten werken me groepsplannen loopt het aantal individuele handelingsplannen dat de school opstelt, terug. In 2011-2012 zijn er binnen Kans & Kleur in het totaal 333 individuele handelingsplannen opgesteld. In 2009-2010 heeft de projectgroep passend onderwijs de volgende kwaliteitscriteria opgesteld voor individuele handelingsplannen:

Doelen in het plan zijn SMART geformuleerd in vaardigheidscores; Beschermende en belemmerende factoren zijn in het plan beschreven; Het plan bevat aanwijzingen voor het handelen van de leerkracht; Het plan bevat aanwijzingen voor instructie; Het plan is ondertekend door ouders; Het plan is geëvalueerd op proces en resultaat. Het overgrote deel (92%) van de individuele handelingsplannen voldoet nu aan de eisen zoals Kans & Kleur deze heeft geformuleerd. Vanaf 1 augustus 2011 is de WAL, het netwerk van intern begeleiders, onder het onderwijszorgcentrum gebracht. De directeur van het onderwijszorgcentrum is voorzitter van de WAL. Samen met een stuurgroep bereidt zij de netwerkbijeenkomsten voor. De leden van het netwerk vormen diverse werkgroepen rond thema’s die relevant zijn voor de scholen in het kader van het strategisch beleidsplan, het onderwijsondersteuningsprofiel en de schoolplannen.


31

BREEDTEONDERSTEUNING Breedteondersteuning is de ondersteuning om de school heen. De school wil zelf de verantwoordelijkheid blijven dragen voor het onderwijs, de ondersteuning en de ontwikkeling van de leerlingen, maar heeft daarbij hulp van buitenaf nodig. Om de school heen is een vangnet van hulpbronnen voor de breedteondersteuning. Van (preventieve) ambulante begeleiders, deskundigen uit het (school)maatschappelijk werk, jeugdzorg, jeugdgezondheidszorg tot tijdelijke plaatsingen en voorzieningen. Binnen de breedteondersteuning blijft de leerling vallen onder de verantwoordelijkheid van de school en blijft daar ingeschreven. De breedteondersteuning heeft het karakter van tijdelijk en/of aanvullend.

Onderwijszorgcentrum als onderdeel van de breedteondersteuning Kans & Kleur is in schooljaar 2009-2010 gestart met de opzet en inrichting van het onderwijszorgcentrum Kans & Kleur. Dit onderwijszorgcentrum ondersteunt de scholen van Kans & Kleur vooral bij de breedteondersteuning van de basisscholen. De komende jaren zal het onderwijszorgcentrum groeien naar een centrum waarin alle regionale voorzieningen voor passend onderwijs hun expertise in kunnen brengen ten behoeve van de ondersteuning van kwetsbare leerlingen in Wijchen. Een aantal onderdelen van een onderwijszorgcentrum zijn inmiddels gerealiseerd binnen Kans & Kleur:

Crisis opvang op SBO de Bolster Schoolmaatschappelijk werk op alle scholen door spreekuren voor ouders en medewerkers van de scholen. Er is hulp voor zorgleerlingen en zorggezinnen en toeleiding naar algemeen maatschappelijk werk of andere hulp; Netwerk voor intern begeleiders, de Werkgroep Afstemming Leerlingenzorg (WAL); Taalklas voor kleuters met taalproblemen en ondersteuning voor neveninstromers; Plusklas voor meer- en hoogbegaafde leerlingen voor alle scholen van Kans & Kleur; Trainingen sociale vaardigheden; Samenwerking primair onderwijs en voortgezet onderwijs (PO-VO) voor een ononderbroken ontwikkelingslijn; Georganiseerd overleg met de peuterspeelzalen gericht op de doorgaande lijn; Zorg Advies Team (ZAT), inclusief permanente commissie leerlingenzorg (PCL); Ambulante begeleiding of preventieve ambulante begeleiding en collegiale consultatie door excellente leerkrachten van het huidige speciaal basisonderwijs, basisonderwijs en de huidige Regionale Expertisecentra met scholen voor speciaal onderwijs voor alle basisscholen; Screening door ergotherapeut op vraag van de basisschool met eventueel verwijzing naar reguliere behandeling via zorgverzekering.

Breedteondersteuning op de basisscholen In deze onderwijsrapportage geeft Kans & Kleur een beeld van de breedteondersteuning op de scholen van Kans & Kleur door weer te geven hoe vaak scholen gebruik maken van externe expertise voor diagnostiek en interventies. In het overzicht zijn de volgende categorieën opgenomen:

Diagnostisch onderzoek waarop een dyslexieverklaring wordt afgegeven; Consultaties door de leerkracht van een orthopedagoog ten behoeve van interventies voor leerlingen met leer- of gedragsproblemen; Inroepen van de hulp van schoolmaatschappelijk werk ten behoeven van leerlingen met een problematische thuissituaties;


32

Het bespreken van leerlingen in het zorgadviesteam voor 4 – 12 jarigen in Wijchen. Overzicht extra expertise voor diagnostiek en interventies Schoolnaam

Totaal

Dyslexie (%)

Consultatie

SMW

ZAT

Aantal lln

Aantal lln

Aantal lln

Antoniusschool

186

11,6%

8

1

0

Boskriek

290

4,1%

5

1

2

Buizerd

310

9,9%

17

7

7

Heilig Hart

100

5,0%

3

1

0

Jan Baptist

82

8,2%

0

0

0

Jozefschool

40

0%

0

2

0

’t Palet

337

6,9%

8

9

2

Pachalisschool

538

8,0%

28

1

0

Paulusschool

367

8,1%

28

7

0

Roncallischool

58

11,5%

6

0

0

Samsam

184

4,9%

6

5

3

Speelhoeve

299

3,9%

17

2

2

Trinoom

786

8,3%

12

10

5

Viersprong

192

5,9%

3

3

3

Wingerd

226

7,3%

0

1

1

SBO De Bolster

129

24,7%

129

14

0

Scholen signaleren en begeleiden leerlingen met leesproblemen en dyslexie aan de hand van het Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Voorheen lieten ouders en school vaak pas aan het eind van de basisschoolperiode via diagnostisch onderzoek vaststellen of er sprake is van dyslexie en de leerling in aanmerking komt voor een dyslexieverklaring. Op grond van deze verklaring kunnen leerlingen in het voortgezet onderwijs gebruik maken van compenserende en dispenserende maatregelen. Echter sinds 1 januari 2009 is de diagnose en behandeling van dyslexie opgenomen in het basispakket van de zorgverzekeringen. Hierdoor is het voor ouders en scholen profijtelijk geworden om eerder de diagnose dyslexie te laten stellen. De behandeling wordt immers na de diagnose vergoed. Hoewel de prevalentie van dyslexie 3 à 4 % is, is men bij de opname van de diagnose en behandeling van dyslexie ervan uit gegaan dat 6% van de leerlingen in aanmerking zou komen voor een vergoeding. Bij de diagnose is het namelijk lastig om onderscheid te maken tussen dyslexie en didactische verwaarlozing. Als op een school meer dan 6% van de leerlingen van groep 5 tot en met 8 een dyslexieverklaring heeft, dan beschouwt Kans & Kleur dit als een signaal. Op negen scholen ligt het percentage boven de 6%. Het is de vraag of alle leerlingen met een diagnose dyslexie deze terecht hebben of dat hun achterblijvende leesprestaties voor een deel zijn toe te wijzen aan de kwaliteit van het leesonderwijs. Uit de overzichten van de tussenopbrengsten technisch lezen blijkt dat:

Antoniusschool: groep 3,4,6 en 8 voldoende; Buizerd: groep 3 onvoldoende, groep 4 en 6 voldoende, groep 8 goed; Jan Baptist: groep 3, 4 en 6 voldoende, groep 8 goed; ’t Palet: groep 3 onvoldoende, groep 4, 6 en 8; Paschalis: groep 3, 4, 6 en 8 goed; Paulus: groep 3, 4 en 6 voldoende, groep 8 goed; Roncalli: groep 3 goed, groep 4 onvoldoende, groep 6 en 8 voldoende; Trinoom: groep 4 voldoende, groep 3, 6 en 8 goed; Wingerd: groep 3 goed, groep 4 en 6 voldoende en groep 8 onvoldoende.


33

Uit dit overzicht komt geen eenduidig beeld. De meeste tussenopbrengsten technisch lezen op de scholen met een hoog percentage leerlingen met dyslexieverklaring zijn voldoende tot goed. Op een deel van de scholen ligt in een enkel leerjaar de tussenopbrengsten onder het niveau. Het hoge percentage dyslexieverklaring is niet toe te wijzen aan de kwaliteit van het leesonderwijs. Uit het overzicht blijkt dat alle scholen gebruik maken van externe expertise te behoeve van de pedagogische en didactische begeleiding van leerlingen met speciale behoeften. Vooral de consultatie van psychologen en orthopedagogen kan leerkrachten ondersteunen bij de behandeling van leer- en gedragsproblemen en verwijzingen naar het speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs voorkomen. Tot de breedteondersteuning behoren ook het verzorgen van onderwijs voor leerlingen die op grond van een handicap in aanmerking komen voor leerlinggebonden financiering (LGF) en leerlingen met een beperkt leervermogen (IQ < 80). Voor de invoering van het Weer-samen-naar-school-beleid en de leerlinggebonden financiering gingen deze leerlingen naar het speciaal onderwijs of de MLK-school (moeilijk lerende kinderen). Inmiddels volgt een deel van deze leerlingen het onderwijs op de basisschool in de eigen leefomgeving. Passend onderwijs moet er toe leiden dat nog meer leerlingen passend onderwijs kunnen volgen in de eigen leefomgeving. Leerlingen met leerlinggebonden financiering en beperkt leervermogen Schoolnaam

Totaal

Aantal LGF-lln

Aantal met eigen leerlijn Ontwikkelings-perspectief

aantal Antoniusschool

186

3

2

2 (100%)

Boskriek

290

8

2

2 (100%)

Buizerd

310

2

4

4 (100%)

Heilig Hart

100

1

2

2 (100%)

Jan Baptist

82

0

2

2 (100%)

Jozefschool

40

3

1

1 (100%)

’t Palet

337

1

1

1 (100%)

Paschalisschool

538

2

2

2 (100%)

Paulusschool

367

4

2

0 (0%)**

Roncallischool

58

3

0

0

Samsam

184

6

8

7 (87,5%)

Speelhoeve

299

11

6

6 (100%)

Trinoom

796

19

5

5 (100%)

Viersprong

192

4

0

0

Wingerd

226

3

3

1 (33%)

SBO De Bolster

129

11

85

85 (100%)

Totaal

4134

81 (1,9%)

40*

35* (87,5%)*

* Deze aantallen en percentages zijn exclusief de cijfers van SBO de Bolster. ** De Paulusschool heeft inmiddels voor beide leerlingen een ontwikkelingsperspectief opgesteld. Op Samsam is de leerling zonder ontwikkelingsperspectief is verwezen naar het speciaal onderwijs.

Binnen Kans & Kleur krijgen 81 (1,9%) leerlingen leerlinggebonden financiering. Een deel van deze leerlingen kan het eindniveau van het basisonderwijs halen maar heeft vooral specifieke pedagogische begeleiding nodig. Leerlingen met een verstandelijke handicap kunnen meestal de einddoelen van het basisonderwijs niet halen. Zij volgen een eigen leerlijn. De inspectie vraagt van scholen een ontwikkelingsperspectief te formuleren voor leerlingen met een eigen leerlijn. In 2009-2010 was 50% van de leerlingen met een eigen leerlijn binnen het basisonderwijs een ontwikkelingsperspectief vastgesteld. In 2010-2011 was dat 86% en in 2011-2012 87,5%. Op de Bolster is voor alle leerlingen vanaf 8 jaar een ontwikkelingsperspectief opgesteld.


34

De voortvarende implementatie van het werken met ontwikkelingsperspectieven in 2010-2011 heeft geen gelijk vervolg heeft gekregen in 2011-2012. Het percentage leerlingen met een eigen leerlijn waarvoor een ontwikkelingsperspectief is geformuleerd is nauwelijks gegroeid. De verwachting dat in 2011-2012 het percentage op 100% zou liggen, is niet waargemaakt. Kans & Kleur zal in 2012-2013 in de monitor voor Passend Onderwijs extra aandacht besteden aan het ontwikkelingsperspectief.

DIEPTEONDERSTEUNING De diepteondersteuning is de ondersteuning in gespecialiseerde voorzieningen in het samenwerkingsverband of in de regio, zoals het speciaal basisonderwijs of het speciaal onderwijs. De verantwoordelijkheid voor de leerling wordt overgedragen aan deze voorziening. De Bolster als school voor speciaal basisonderwijs (SBO) biedt diepteondersteuning binnen de organisatie van Kans & Kleur. Voor diepteondersteuning in de vorm van speciaal onderwijs werkt Kans & Kleur samen in de regio met regionale expertisecentra (REC). Verwijzingen speciaal basisonderwijs (SBO) en speciaal onderwijs (SO) Schoolnaam

Totaal

SBO

SBO 6 jaar

SO

SO

2011-2012

2004-2011

2011-2012

2009-2012

Antoniusschool

186

3

2%

3

0

1%

1

Boskriek

290

1

3%

12

0

1,0%

4

Buizerd

310

4

4,7%

15

4

1,5%

5

Heilig Hart*

100

0

1%

1

0

0%

0

Jan Baptist*

82

0

0%

0

0

0%

0

Jozef*

40

0

0

0

0

0%

0

’t Palet

337

2

2,5%

9

0

1%

2

Paschalisschool

538

2

3%

17

0

0,7%

4

Paulusschool

367

2

3%

14

3

2%

7

Roncallischool*

58

0

1%

1

0

2%

1

Samsam

184

1

4%

9

1

1%

3

Speelhoeve

299

0

2%

7

0

0,3%

1

Trinoom

796

4

2%

12

1

1%

5

Viersprong

192

2

2%

5

0

1%

2

Wingerd

226

2

2%

5

0

0%

1

SBO De Bolster

129

-

-

-

2

9%

12

4134

23

2,7%

110

11

1,2%

48

Kans & Kleur

In de gemeente Wijchen is het percentage leerlingen dat speciaal basisonderwijs volgt 3,1 % (129), het streefniveau bij Kans & Kleur is 2,8%. Dit is conform het landelijk percentage. Ongeveer 100 leerlingen uit Wijchen volgen speciaal onderwijs buiten Wijchen. Dat is 2,3 %. Landelijk ligt dit percentage op 2,2%. In schooljaar 2011-2012 zaten 81 leerlingen (2,7|%) met leerlinggebonden financiering en derhalve met een indicatie voor speciaal onderwijs op één van de scholen van Kans & Kleur. In bovenstaand overzicht staat hoeveel leerlingen per school verwezen zijn naar het speciaal basisonderwijs en het speciaal onderwijs. Vooral de gegevens over zes jaar zijn interessant omdat gegevens over één jaar snel een vertekend beeld kunnen geven.


35

Het verwijzingspercentage naar het speciaal basisonderwijs verschillen tussen de scholen van Kans & Kleur. Op de scholen Boskriek, Buizerd, Paschalis, Paulus en Samsam zijn de percentages over zes jaar (te) hoog. Er zijn geen grote verschillen in de verwijzingspercentage naar het speciaal onderwijs.


36

MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORDELIJKHEID Naast de primaire taak, goed onderwijs geven aan kinderen tussen de 4 en 12 jaar in Wijchen, acht Kans & Kleur zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de gemeente Wijchen, in de eerste plaats voor de jeugd maar ook voor de gehele bevolking. Om hier een bijdrage aan te leveren, werkt Kans & Kleur samen met stakeholders. Twee belangrijke samenwerkingsverbanden zijn:

Brede school; Centrum voor jeugd en gezin.

BREDE SCHOLEN Het landelijke en lokale overheidsbeleid om brede scholen te ontwikkelen, sluit goed aan bij de doelstellingen van Kans & Kleur. Het is onze ambitie om in iedere wijk van Wijchen een brede school te realiseren. Kans & Kleur werkt actief aan de totstandkoming van brede scholen met een weldoordacht concept en met heldere doelstelling per school, in verbondenheid en met draagvlak bij de wijkbewoners. Kans & Kleur kent de volgende brede scholen:

Boskriek; Wijchen Zuid met ’t Palet; Suikerberg met de Paschalisschool; Noorderlicht met de Paulusschool; Roncallischool; Achterloo met Samsam; Kerkeveld met de Trinoom; Viersprong; Zandloper met Wingerd. In Wijchen zelf zijn de Buizerd en de Speelhoeve de enige scholen die geen deel uit maken van een brede school. De Buizerd heeft een bovenwijkse functie en staat in een wijk waar al een brede school, Noorderlicht, is. De Speelhoeve is een samenwerking gestart met De Eerste Stap. De buitenschoolse opvang en de peuterspeelzaal is gehuisvest in de school. In 2011-2012 is de besturing en aansturing van de Brede scholen in Wijchen gewijzigd. De Brede scholen zijn ondergebracht in de Lokaal Educatieve Agenda. Binnen dit kader vindt het bestuurlijk overleg plaats. De regiegroep Brede scholen is veranderd van samenstelling. In deze groep hebben schooldirecteuren, adjunct directeur van de kinderopvang, medewerker van Meer Welzijn Wijchen en een gemeenteambtenaar zitting. Het is voor Kans & Kleur tevens de beleidscommissie Brede scholen. De regiegroep valt onder het bestuurlijk overleg van de Lokaal Educatieve Agenda. De regiegroep heeft een beleidsnotitie Brede scholen opgesteld en vastgesteld. Deze notitie is opgenomen in de Lokaal Educatieve Agenda van Wijchen en deze is vastgesteld door het College van Burgemeester en Wethouders. De regiegroep heeft een lijst van criteria opgesteld waaraan brede scholen moeten voldoen. Aan de hand van deze criteria voert de regiegroep ieder jaar een audit uit. Dit schooljaar is dit echter niet gebeurd omdat de wijziging van besturing en aansturing een vertraging in de werkzaamheden heeft gegeven. Binnen de gemeente Wijchen zijn combinatiefunctionarissen aangesteld op het gebied van bewegen, kunst en cultuur en techniek. Binnen Kans & Kleur zijn de combinatiefunctionarissen opgenomen in de besturingssystematiek. Zij worden aangestuurd door de voorzitter van de Beleidscommissie Brede scholen. Deze functionarissen zullen binnenschools en buitenschools het aanbod op de betreffende educaties versterken.


37

Op dit moment krijgen de brede scholen nog een subsidie van de gemeente om de buitenschoolse activiteiten te organiseren. Deze subsidie wordt afgebouwd. De werkzaamheden van de combinatiefunctionarissen moeten dit opvangen. Zij zullen steeds meer in activiteiten voor de brede school moeten voorzien. In schooljaar 20112012 zijn naast Marktplaats Sport ook het Cultuurknooppunt en het Junior Technovium gestart met hun aanbod voor de brede scholen. De nadruk lag dit jaar nog op het aanbod onder schooltijd. In 2012-2013 zullen ze dit aanbod verder moeten uitbouwen naar buitenschoolse activiteiten. In 2011-2012 is de Kans & Kleur een nauwe samenwerkingsrelatie aangegaan met De eerste stap voor de locatie de Brink van de Trinoom. Doel is om op de Brink een integraal kindcentrum te realiseren. Per 1 augustus 2012 is een locatieleider voor de Brink benoemd die verantwoordelijk is voor onderwijs en opvang op deze locatie. Ze is zowel in dienst bij De eerste stap als bij Kans & Kleur. In 2011-2012 heeft een werkgroep van directeuren en ouders een alternatief geformuleerd voor de huidige tussenschoolse opvang. Zij hebben voorgesteld om over te gaan naar een continue rooster volgens het vijfgelijke-dagenmodel. Het bestuur van Kans & Kleur heeft hiertoe een voorgenomen besluit genomen en heeft dit besluit voorgelegd aan de afzonderlijke scholen. In september 2012 zullen de medezeggenschapsraden een ouderpeiling houden. Daarna zullen de raden hun inspraak plegen. Op basis hiervan neemt het bestuur per school een definitief besluit.

CENTRUM VOOR JEUGD EN GEZIN Het Centrum Jeugd en Gezin Wijchen is een samenwerkingsverband van verschillende organisaties die gericht zijn op jeugd in Wijchen of de regio. Het centrum heeft tot doel te bevorderen dat de informatie, advies en hulp aan jeugd in Wijchen laagdrempelig is. Centraal uitgangspunt van het centrum is de Eén kind, één plan-gedachte. De volgende organisaties participeren in het centrum:

NIM Maatschappelijk Werk; GGD Regio Nijmegen; Bureau Jeugdzorg Gelderland; Meer Welzijn Wijchen; MEE Gelderse Poort; ROC Nijmegen locatie Wijchen basiseducatie; Iriszorg, organisatie voor verslavingszorg en maatschappelijke opvang; Samenwerkingsstichting Kans & Kleur Wijchen; Maaswaal college Wijchen; Stichting Praktijkonderwijs Regio Nijmegen, locatie de Zonnegaard Wijchen; De Eerste Stap; De Gemeente Wijchen. Kans & Kleur wil in het centrum voor jeugd en gezin met de samenwerkingspartners gezamenlijk werken aan de oplossing van problemen die kinderen in hun directe leefomgeving raken, waar nodig over de grenzen van de eigen kerntaak heen. Kernactiviteit van het Centrum voor Jeugd en Gezin is het zorgadviesteam. Wijchen kent verschillende zorgadviesteams voor de jeugd. Kans & Kleur participeert in het zorgadviesteam voor 4 tot 12 jarigen en in het zorgadviesteam voor 0 tot 4 jarigen. In 2009-2010 heeft Kans & Kleur de leiding en coördinatie van het zorgadviesteam voor 4 tot 12 jarigen naar zich toegetrokken zodat het zorgadviesteam (ZAT) nauw verbonden is met het onderwijs en goed samenwerkt met de permanente commissie leerlingenzorg (PCL) van Kans & Kleur. De directeur van het onderwijszorgcentrum Kans & Kleur, die tevens directeur van De Bolster is, is voorzitter van het zorgadviesteam. De orthopedagoog van De Bolster heeft zitting genomen in het


38

zorgadviesteam en de coördinator van de het onderwijszorgcentrum zorgt ook voor de coördatie van het zorgadviesteam. Hiermee is het zorgadviesteam veel meer een instrument geworden van de breedteondersteuning van het onderwijs in Wijchen. In 2011-2012 zijn in het ZAT/PCL in totaal 45 kinderen besproken. Er zijn 35 beschikkingen aangevraagd, voor 4 kinderen is er eerst een adviesvraag en daarna is er een beschikking aangevraagd. Er zijn 34 beschikkingen afgegeven, 1 kreeg een negatieve beschikking. Er zijn vier onderzoeksvragen geweest en toegekend. De overige vragen waren advies- en hulpvragen waarbij een aantal keren preventieve ambulante begeleiding is toegekend vanuit het onderwijszorgcentrum. De gemeente Wijchen bereidt zich samen met haar locale en regionale partners voor op de transitie jeugdzorg in 2015. In dit kader doet de gemeente mee aan de landelijke regeling voorlopersaanpak. Kans & Kleur participeert hierin met de JRK-groep (Jong Risico Kind) van de Bolster. Zij wil door nauwe samenwerking met de jeugdhulpverlening voor jonge kinderen een flexibel aanbod van jeugdzorg, kinderopvang en onderwijs voor deze doelgroep realiseren. Met het oog op afstemming tussen de implementatie van Passend Onderwijs in de regio en de transitie jeugdzorg neemt Kans & Kleur deel aan het regionaal platform jeugd. Alle instellingen voor jeugdzorg en onderwijs bereiden zich in dit platform gezamenlijk voor op beide operaties.


39

KLANTTEVREDENHEID EN IMAGO OUDERTEVREDENHEID Kans & Kleur stelt zich in ‘Samen voor elk kind’ ten doel dat de leerlingen en hun ouders tevreden tot zeer tevreden zijn over het onderwijs en de begeleiding. In 2008-2009 heeft Kans & Kleur een oudertevredenheidspeiling uitgevoerd en hierover gerapporteerd in de onderwijsrapportage van 2008-2009. In schooljaar 2012-2013 zal dit onderzoek herhaald worden. Uit het onderzoek van 2008-2009 blijkt dat ouders over het algemeen tevreden zijn over de eigen school. Over de zaken die ouders belangrijk vinden, kwaliteit van onderwijs en het pedagogisch klimaat, zijn de ouders het meest tevreden. Over het schoolgebouw en de veiligheid zijn ze een beetje minder tevreden maar dat vinden ze ook minder belangrijk. Twee kleine scholen krijgen een minder gunstige beoordeling van de ouders. Oorzaak hiervan is het feit dat beide scholen op het aspect dat ouders het belangrijkste vinden, kwaliteit van onderwijs, zwak scoren. Kans & Kleur verwacht dat verbetering van de kwaliteit van het onderwijs op deze scholen ook een verbetering in het oordeel van ouders geeft.

LEERLINGTEVREDENHEID In schooljaar 2011-2012 hebben alle scholen van Kans & Kleur een digitale vragenlijst aan leerlingen van groep 5 tot en met 8 voorgelegd waarin ze aan konden geven hoe tevreden ze zijn met de eigen school. Het is voor het eerst dat alle scholen een centrale vragenlijst hebben gebruikt. Leerlingen hebben uitspraken moeten scoren op een schaal van 1 tot 4.

Algemeen oordeel Op de uitspraak ‘ik vind onze school een goede school’ scoren bijna alle scholen boven de norm (>3). Alleen op Samsam (2,76) en Jan Baptist (2,96) scoren de leerlingen gemiddeld iets lager. De leerlingen is ook gevraagd om de school een eindcijfer te geven tussen de 1-4. Alle scholen scoren op deze vraag tussen de 3,20 en de 3,62.

Creatieve vakken Kans & Kleur wil leerlingen een brede ontwikkeling aanbieden. Uit de vragenlijst blijkt dat leerlingen vinden dat dit onvoldoende gebeurt. Leerlingen geven aan dat ze weinig les krijgen in de creatieve vakken. Op tien scholen scoren leerlingen muziek gemiddeld onder de norm (<2) en op acht scholen toneel en drama.

Pedagogisch didactisch handelen Op alle scholen geven de leerlingen aan dat de leerkrachten er voor zorgen dat leerlingen goed opletten (>3). De leerkrachten leggen goed uit (>3) . Belangrijk is dat leerkrachten het lesdoel goed aangeven en aan het eind van de les met leerlingen bespreken wat ze geleerd hebben. Op 15 scholen geven de leerlingen (>3) aan dat de leerkracht het lesdoel bespreekt. Echter op 6 scholen missen (<2) de leerlingen de evaluatie. Geen enkele school haalt op deze uitspraak een score groter dan 3. Op twaalf scholen vinden leerlingen dat ze te weinig zelf mogen kiezen welk werk ze doen (<2). De vier scholen die een score halen boven de 2 hebben een


40

bijzonder profiel op het gebied van zelfstandig werken: Buizerd is een jenaplanschool, Trinoom heeft een montessoristroom, Samsam en Jozef werken met weektaken voor iedere leerling.

Schoolklimaat Op 15 scholen geven de leerlingen aan dat de school er netjes uit ziet (>3). Op 13 scholen vinden de leerlingen de lokalen ook netjes. De leerlingen die op scholen zitten die geen brede school zijn vinden dat er weinig buitenschoolse activiteiten zijn (<2). Op alle scholen zijn de leerlingen tevreden over de regels (>3).

Zorg en begeleiding Op alle uitspraken (4) over zorg en begeleiding scoren alle scholen gemiddeld voldoende (>2,5) of goed (>3). De leerlingen vinden de leerkrachten geduldig. Ze blijven aardig als leerlingen de stof niet goed begrijpen en de leerkrachten laten het merken als leerlingen hun werk goed doen.

Sociale veiligheid Leerlingen voelen zich sociaal veilig op de scholen van Kans & Kleur. De vragenlijst bevat 16 uitspraken over sociale veiligheid. Op 13 van de 16 uitspraken scholen alle scholen goed (>3). Samsam en Antonius scoren voldoende (>2,5) op de uitspraak ‘De leerkracht treedt op als er problemen zijn tussen kinderen’. Een kanttekening hierbij is dat beide scholen werken volgens de methodiek van de Vreedzame school. Binnen deze methodiek hebben enkele leerlingen uit de bovenbouw de rol van mediator. Zij zijn getraind om kleine ruzies te beslechten. Op de uitspraak ‘Wij maken samen met de leerkracht de klassenregels’ scoren zeven scholen goed (>3) en 9 scholen voldoende (>2). Op de uitspraak ‘ik ga met plezier naar school’ scoren vier scholen voldoende (>2,5) en 12 scholen, waaronder SBO de Bolster scoren goed (>3).

IMAGO Kans & Kleur werkt eraan dat de Wijchense samenleving trots kan zijn op Kans & Kleur als geheel en op iedere school afzonderlijk. Uit onderzoek moet blijken dat stakeholders ons beoordelen als servicegericht, samenwerkingsbereid transparant en positief over onze kerntaak (goed onderwijs). Kans & Kleur beschikt nog niet over informatie hoe stakeholders Kans & Kleur beoordelen. Wel is in schooljaar 2009-2010 de dialoog met stakeholders gestart. Zij hebben een bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van het strategisch beleidsplan ‘Samen voor elk kind’ in een discussiebijeenkomst voor stakeholders. Zij hebben dit gewaardeerd. In 2009-2010 heeft Kans & Kleur een bijeenkomst georganiseerd voor alle belanghebbenden in Wijchen om hen te informeren over de onderwijsresultaten en de bestuursontwikkeling. Daarnaast heeft Kans & Kleur een bijdrage geleverd aan een themabijeenkomst van de Gemeenteraad in Wijchen over het onderwijs. In schooljaar 2011-2012 heeft Kans & Kleur een maatschappelijke raad ingericht. Deze is in schooljaar 2011-2012 eenmaal bijeen geweest. De regionale pers geeft blijk van een kritische houding ten opzichte van Kans & Kleur. In de pers zijn op basis van gegevens uit de onderwijsrapportage 2009-2010 en 2010-2011 artikelen verschenen over de kwaliteit van het basisonderwijs in de gemeente Wijchen. Positieve aandacht was er in de pers voor de pilot dagarrangement, de plannen voor de invoering van het rooster volgens vijf gelijke dagen en de samenwerking tussen de eerste stap en Kans & Kleur. Kans & Kleur krijgt waardering voor de transparantie over de kwaliteit van onderwijs en voor haar bijdrage aan de Wijchense samenleving.


41

REFLECTIE OP 2011-2012 GOED ONDERWIJS De kerntaak van Kans & Kleur is het bieden van goed onderwijs aan de kinderen in Wijchen. De ambitie is om hierin hoge kwaliteit te bieden. Kans & Kleur wil hiervoor eigen normen hanteren, samenhangend met het strategisch beleidsplan ‘Samen voor elk kind’, en die toevoegen aan de kwaliteitsnormen die de samenleving via de onderwijsinspectie aan ons stelt. Kans & Kleur focust zich in het onderwijs op de opbrengsten voor de kinderen, zowel cognitief als sociaalemotioneel en praktisch handelend. In ‘Samen voor elk kind’ geeft ze aan dat zij het optimale uit ieder kind wil halen en dat op schoolniveau de leerlingscores op of boven het Nederlands gemiddelde van vergelijkbare scholen moeten liggen. In schooljaar 2009-2010 is Kans & Kleur gestart met het project ‘Versterken van opbrengstgericht werken door bestuur en management’. Doel van dit project is om het doelgericht werken in de organisatie te vergroten teneinde de leerresultaten van leerlingen te verhogen. Vanaf de start van het project is er het effect op de leerresultaten van leerlingen op tussen- en eindopbrengsten. Echter in 2011-2012 zijn de eindopbrengsten lager dan in 2010-2011. De vraag is of dit aanleiding moet zijn voor Kans & Kleur om de werkwijze bij te stellen of dat ze juist moet volharden in de ingeslagen weg in de overtuiging dat de komende jaren dit weer zal leiden tot hogere opbrengsten. Kans & Kleur maakt hierbij de volgende overwegingen:

Bij een verandering leren mensen nieuw gedrag. In de beginfase gaan ze dat vertonen maar het is nog niet bestendig. Mensen vervallen gemakkelijk in oud gedrag. Duurzaam rendement van een structurele verandering vraagt tijd. Het is belangrijk dat Kans & Kleur de verbetertrajecten doorzet. Herhaling, borging en volharding is geboden. Op scholen waar de eindopbrengsten altijd voldoende waren, zijn leerkrachten onvoldoende probleembewust. Dit heeft consequenties voor het draagvlak en het eigenaarschap van de verbetering. Op sommige scholen leidt focus op een vakgebied tot verslapping van aandacht op andere vakgebieden. Op veel scholen heeft de afgelopen jaren het accent gelegen op het doelgericht werken. Het pedagogisch klimaat heeft minder aandacht gekregen. In sommige groepen is er terugval van resultaten door problemen in het pedagogisch klimaat. Uit het onderwijsverslag van de inspectie (Inspectie van het onderwijs, 2012b) van het onderwijs komt naar voren dat landelijk gezien 86% van de leerkrachten van de basisschool de basisvaardigheden als leerkracht voldoende en bij 42 % zijn ook de complexere vaardigheden voldoende. De directeuren van Kans & Kleur geven aan dat ze deze percentage ook herkennen in de eigen organisatie. Kans & Kleur zal de komende jaren moeten blijven investeren op leerkrachtvaardigheden. Competentiegericht personeelsbeleid moet komend schooljaar veel aandacht krijgen. Hierbij moet Kans & Kleur wel zien te voorkomen dat de schoolleiding zich teveel richt op leerkrachten die vaardigheden onvoldoende beheersen en te weinig geeft aandacht aan leerkrachten die goed functioneren. Eenzelfde waarschuwing geldt voor leerkrachten. Zij moeten voorkomen dat ze te weinig aandacht besteden aan de goede leerlingen omdat zij al hun inspanningen richten op leerlingen die achterblijven. In ‘Samen voor elk kind’ formuleert Kans & Kleur voor de tussenopbrengsten als indicator dat de tussenopbrengsten van iedere school op of boven het gemiddelde van vergelijkbare scholen in Nederland


42

liggen. De aandacht voor opbrengsten handelingsgericht werken en de participatie van Kans & Kleur aan het project ‘Versterken van opbrengstgericht werken door bestuur en management’ heeft geleid tot een stijging van de tussenopbrengsten Kans & Kleurbreed gedurende de afgelopen jaren. De tussenopbrengsten Kans & Kleurbreed liggen op alle vakgebieden in bijna alle groepen boven de inspectienorm en het landelijk gemiddelde liggen. Een uitzondering hierop is het technisch lezen en de woordenschat in groep 4. Voor technisch lezen op woordniveau halen vier scholen in leerjaar 3 de ondergrens van de inspectie niet. Het beeld van technisch lezen in de hogere groepen is veel beter. Belangrijk is dat al vanaf de start van het basisonderwijs, in groep 1 en 2, de leerlingen een goed beredeneerd aanbod krijgen op het gebied van beginnende geletterdheid en dat daarbinnen aandacht is voor fonologisch bewustzijn, fonemisch bewustzijn en letterkennis. De leerlingen beginnen dan goed toegerust aan het aanvankelijk leesonderwijs in groep 3. Kans & Kleur heeft voor technisch lezen op tekstniveau eigen normen geformuleerd waarin wel de ambities zijn opgenomen om boven het niveau van het landelijk gemiddelde te scoren. Zeven scholen halen in leerjaar 3 deze ambitieuze norm voor technisch lezen op tekstniveau – in 2009-2010 waren dit slechts drie scholen, in leerjaar 6 halen net zo als in 2009-2010 negen scholen de norm en in groep 8 halen tien – vorig jaar tien scholen de norm, van twee scholen is het onbekend en twee scholen halen de norm niet. Over het algemeen kunnen leerlingen van Kans & Kleur vlot lezen als zij de basisschool verlaten. Kans & Kleur is tevreden over het eindniveau dat de meeste scholen bereiken. De opbrengsten voor technisch lezen in de onderbouw zijn verbeterd maar nog niet op het gewenste niveau. Kans & Kleur vindt het belangrijk dat kinderen eerder een bepaald niveau van technisch leesvaardigheid bereiken omdat leerlingen die goed kunnen lezen, beter gaan lezen. Dit vanwege het mechanisme dat hoe beter een leerling kan lezen, hoe meer hij van lezen houdt, hoe meer hij leest, hoe beter een leerling leert lezen. Daarnaast hebben leerlingen de technische leesvaardigheid vanaf groep 4 nodig bij begrijpend lezen en de zaakvakken. Via ‘leren van elkaar’ zullen scholen met lage opbrengsten bij technisch lezen, de kwaliteit van het leesonderwijs kunnen verbeteren en de resultaten verhogen. In ‘Samen voor elk kind’ formuleert Kans & Kleur voor goed onderwijs voor de Wijchense samenleving ook dat iedere school door de inspectie van het onderwijs met minimaal een voldoende wordt beoordeeld. In 2011-2012 is deze situatie nog niet bereikt. In 2010-2011 hebben de Paulusschool en de Roncallischool een onvoldoende beoordeling van de inspectie. De scholen hebben een verbeterplan opgesteld en uitgevoerd. Beide scholen verwachten in schooljaar 2012-2013 van het predicaat zwak af te komen. In september 2011 heeft de Antoniusschool het predicaat zwak gekregen omdat de eindopbrengsten onvoldoende waren. In 2012 heeft de school een voldoende gescoord op de eindopbrengsten. De school verwacht in 2013 van het predicaat zwak af te komen. In ‘Samen voor elk kind’ formuleert Kans & Kleur dat zij zorgt voor een doorgaande lijn in het onderwijs. Zij zet zich er voor in dat de overgangen tussen het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs soepel verloopt. De uitstroomgegevens en de terugkoppelingsgegevens laten zien dat de leerlingen van Kans & Kleur de overgang naar het voortgezet onderwijs over het algemeen goed maken. De schooladviezen van Kans & Kleur zijn goed. De meeste leerlingen weten de verwachtingen die in het schooladvies van Kans & Kleur besloten liggen, waar te maken. In ‘Samen voor elk kind’ formuleert Kans & Kleur dat zij voor ouders en kinderen nastreeft dat zij door haar onderwijs en begeleiding er aan bijdraagt dat haar leerlingen zich tot evenwichtige personen kunnen ontwikkelen: in balans met zichzelf en met hun omgeving. Kinderen moeten zich niet alleen cognitief ontwikkelen maar ook sociaal vaardig worden. Alle scholen besteden dan ook aandacht aan de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen. Steeds meer scholen brengen deze


43

ontwikkeling ook in beeld met evaluatie instrumenten. Er is echter nog geen betrouwbare manier om de sociale opbrengsten van scholen op een betrouwbare manier te vergelijken.

PASSEND ONDERWIJS Kans & Kleur streeft ernaar dat ieder kind met iedere onderwijsvraag een plek heeft in Wijchen. In principe hoeft in de toekomst geen kind daarvoor Wijchen uit, want Kans & Kleur neemt verantwoordelijkheid voor het onderwijs van ieder Wijchens kind in de basisschoolleeftijd, ook voor de kinderen die (nu nog) elders onderwijs volgen. De situatie dat alle kinderen uit Wijchen ook in Wijchen onderwijs volgen ligt nog ver weg. Toch zijn in schooljaar 2011-2012 vorderingen gemaakt in de ontwikkeling van passend onderwijs. In ‘Samen voor elk kind’ stelt Kans & Kleur de volgende doelen voor passend onderwijs:

Kans & Kleur brengt periodiek de leerwinst en de leerbehoeften van ieder kind in beeld en stemmen daar regelmatig de onderwijsaanpak op af in overleg met het kind en ouders. Kans & Kleur past de intensiteit van het onderwijs aan op de leerbehoeften van ieder kind opdat alle leerlingen met een normaal leervermogen minimaal het eindniveau van het onderwijs behalen. Kans & Kleur voorkomt waar mogelijk onderwijsachterstanden met vroegtijdige en kortlopende interventies. Kans & Kleur heeft in 2011-2012 progressie gemaakt met de implementatie van opbrengstgericht en handelingsgericht werken via de 1-zorgroute. Alle scholen werken met groepsplannen op steeds meer vakgebieden. Groepsplannen zijn een middel om de onderwijsachterstanden te voorkomen door vroegtijdige ingrijpen door intensivering van het onderwijs voor degene die dat nodig hebben. Doordat scholen werken met groepsplannen is het aantal individuele handelingsplannen afgenomen. In 2011-2012 voldoet 91% (in 20102011 was dat 78%) van de individuele handelingsplannen aan de criteria die door de beleidscommissie Passend onderwijs zijn geformuleerd. Verder stelt Kans & Kleur in ‘Samen voor elk kind’ de volgende doelen:

Voor alle leerlingen met een beperkt leervermogen stellen de scholen een ontwikkelingsperspectief op. Wij stellen ons ten doel om voor ieder Wijchens kind passend onderwijs te bieden, ook voor zorgleerlingen en voor hoogbegaafde leerlingen. Wij realiseren in samenwerking met REC 3 en met REC4 voorzieningen voor deze kinderen in Wijchen. In 2010-2011 is grote vooruitgang geboekt bij het opstellen van het ontwikkelingsperspectief voor leerlingen met eigen leerdoelen. Voor alle leerlingen van de Bolster vanaf leerjaar 5 de school ontwikkelingsperspectieven heeft opgesteld. Op de basisscholen is voor 86% van de leerlingen met een beperkt leervermogen een ontwikkelingsperspectief opgesteld. In 2009-2010 was dit 45%. In 2011-2012 is dit proces gestagneerd (87,5%). In 2012-2013 zal de beleidscommissie Passend Onderwijs hier gerichte aandacht aan besteden om de ambitie te realiseren dat voor 100% van de leerlingen met eigen leerdoelen een ontwikkelingsperspectief is geformuleerd. Er zijn steeds meer specifieke onderwijsvoorzieningen voor leerlingen met specifieke leerbehoeften beschikbaar komen. In 2010-2011 is in samenwerking met het Maaswaalcollege een plusklas gerealiseerd voor alle hoogbegaafde leerlingen in Wijchen. In 2011-2012 is een gespecialiseerde buitenschoolse opvang gestart. Per 1 augustus 2012 start extra ondersteuning voor leerlingen met een verstandelijke handicap op de Bolster. Deze leerlingen zouden anders verwezen moeten worden naar een school voor speciaal onderwijs buiten Wijchen. In 2012-2013 hoopt Kans & Kleur een geïntegreerd aanbod van onderwijs, opvang en behandeling te realiseren voor het jonge risico kind.


44

MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID Kans & Kleur streeft ernaar dat alle kinderen in de gemeente Wijchen een dagarrangement hebben van onderwijs en opvang. Kans & Kleur hiervoor actief samenwerken met onze partners. Voor de ouders en voor de instellingen in de voor-en vroegschoolse educatie en kinderopvang, die hun kinderen naar ons verwijzen, maakt Kans & Kleur haar aanbod transparant en toegankelijk. Kans & Kleur sluit aan op de behoeften van ouders voor dagarrangementen van onderwijs en opvang, en verbeteren samen met onze partners het aanbod. Kans & Kleur levert als samenwerkingspartner een belangrijke bijdrage aan het verbeteren van de leefomgeving van de jeugd en de hele bevolking van Wijchen. In de eerste plaats neemt Kans & Kleur deel aan het Centrum voor Jeugd en Gezin. De scholen zijn de belangrijkste vindplaats zijn van kinderen die extra zorg nodig hebben. Kans & Kleur is blij met de wijze waarop de scholen de deuren open zetten voor de zorg. De wijkgebonden scholen werken in Wijchen aan de ontwikkeling van de Brede school in de wijk. Het beleidsplan Brede scholen Wijchen 2011 -2014 dat in 2010-2011 is opgesteld, is een kwaliteitsimpuls voor de afzonderlijke brede scholen. Zij kunnen de komende jaren het concept in iedere wijk een verdere inhoudelijke invulling geven. In 2011-2012 heeft Kans & Kleur samen met De eerste stap en de gemeente een pilot voor gemeentebrede dagarrangementen aangevraagd en toegewezen gekregen. Deze pilot moet de komende jaren een impuls geven aan de ontwikkeling van de dagarrangementen voor kinderen in Wijchen. De kleine scholen in de kerkdorpen zien het belang van de school als bindende factor in de gemeenschap. Hoewel de meeste leerkrachten niet in de kerkdorpen zelf wonen, realiseren zij zicht welke rol de school als voorziening binnen het dorp speelt. De scholen levert daadwerkelijk een bijdrage aan de cohesie in het dorp.


45

LITERATUUROVERZICHT Biemond, (2012), Evaluatie Uitvoeringsplan Gemeenschappelijk Beleid Kans & Kleur, Wijchen. Inspectie van het onderwijs, (2011), Rapport van bevindingen, kwaliteitsonderzoek bij Basisschool Antonius. Utrecht. Inspectie van het onderwijs, (2012a), Verslag voortgangsgesprek intensief toezicht bij Basisschool Roncalli, Utrecht. Inspectie van het onderwijs, (2012b), De staat van het onderwijs, onderwijsverslag 2010-2011, Utrecht. Inspectie van het onderwijs, (2012c), Rapport van bevindingen: Tussentijds kwaliteitsonderzoek bij Basisschool Paulus, Utrecht. Inspectie van het onderwijs, (2012d), Analyse en waardering van opbrengsten, primair onderwijs, Utrecht.


46

ONDERWIJSRAPPORTAGE

Recommend Documents