Onderwijs examens afgenomen, diploma's met cijferlijsten uitgereikt. Leerlingen leerlingen en cursisten

Inhoud | Onderwijs | Leerlingen | Personeel | Financiën

Jaarverslag 2011

Onderwijs 2.482 examens afgenomen, 3.476 diploma's met cijferlijsten uitgereikt

Leerlingen 11.815 leerlingen en 1.012 cursisten

Medewerkers 1076 medewerkers, 890 fte’s

Financiën Ruim 84 miljoen euro omzet

Gewoon een goede school Koning Willem I College / School voor de Toekomst

|

www.kw1c.nl

|

[email protected]

Jaarverslag 2011 | Home | Onderwijs | Leerlingen | Medewerkers | Financiën | PDF

INHOUD Jaarverslag 2011 • Onderwijs • Leerlingen

2011 in beeld

FILM Voorwoord College van Bestuur door Coen Free

• Medewerkers • Financiën FILM Drie Award leerlingen • Organogram • Missie, visie en kernwaarden • Kwaliteitszorg • Regionale verankering • Bedrijfsvoering

FILM Collegetour

• Onze studierichtingen • Geconsolideerde balans • Regiokaartje • Locaties

FILM Communityweek 2011

• Opleidingsstromen • Herkomst leerlingen

Als bevoegd gezag van het Koning Willem I College verklaart het College van Bestuur dat al zijn (beroeps)opleidingen voldoen aan de daarvoor opgestelde wettelijke eisen.


Organogram Organogram op groepsniveau

Raad van Toezicht

Verantwoording

College van Bestuur Ondersteuning CvB Governance & Control

Ondernemingsraad Diensten • Examinering • Facilitair Bedrijf

• Financiële Zaken • Human Resource Management • Informatie Management • IT-Force • Studenten Succes Centrum

Afdelingen • Academie voor Media, Art & Performance • Assistenten Gezondheidszorg • BBO De Schalm • Bedrijfsopleidingen Techniek • Bouwinfra, Architectuur & Meubeldesign • COSMO Academy • De Waterfabriek, School voor Marketing en Techniek • Educatie • Finance, Banking & Insurance • High Tech Metalektro • ICT-Academie • International Studies • Jenaplanschool Antonius Abt • Kinderopvang & Onderwijs

Koning Willem I College / School voor de Toekomst

|

Projectbureaus

• Kort Middelbaar Beroepsonderwijs • Lifestyle • Marketing & Communicatie • Middelbare Horeca School • Mobiliteit & Logistiek • Ondernemersacademie • OSLO • Sociaal Maatschappelijke Studies • Sportacademie • Talenacademie • Thema’s, Onderwijs en Projecten • VAVO • Verpleging & Verzorging

www.kw1c.nl

|

[email protected]

• Center for Teaching and Learning • De Bono Expertisecentrum • (Inter)nationale Projecten • Projectbureau J4 • Public Relations

|


Organogram op groepsniveau Het bevoegd gezag van het Koning Willem I College is het College van Bestuur. De Raad van Toezicht houdt toezicht op het College van Bestuur. De Raad van Toezicht is tevens het bestuur van de Stichting Regionaal Onderwijs Centrum ’s-Hertogenbosch. Onder de stichting vallen verder: • 27RV Loopbaantransfer BV (een dochtermaatschappij) • Educatiestichting (een groepsmaatschappij) • 24ZW BBO De Schalm (een aparte voorziening voor auditief beperkte studenten) • 04DZ Jenaplanschool Antonius Abt (primair onderwijs) In schema:

Groep Koning Willem I College Stichting Reginaal Onderwijs Centrum

Koning Willem I College

Loopbaantransfer BV

Educatiestichting

BBO De Schalm Jenaplanschool Antonius Abt


|

www.kw1c.nl

|

[email protected]

|

Jaarverslag 2011

Voorwoord college van bestuur Op Expeditie naar MBO ‘15 In het voorliggend jaarverslag hebben we de verantwoording opgesteld in lijn met de wettelijke richtlijnen zoals neergelegd in de ‘Richtlijn Jaarverslag Onderwijs’ van 2011. De verslaglegging is opgesteld op collegeniveau, op basis van de input van afdelingen, diensten en projectbureaus. Deze wijze van verslaglegging sluit aan bij onze eerste kernwaarde: 'Wij zijn een Communitycollege'. Wij zien onszelf als één college en we verantwoorden ons ook als zodanig. Met andere woorden: geen optelsom van losse onderdelen. De wijze van verslaglegging sluit aan op het organisatiemodel waarbij kritische bedrijfsprocessen centraal worden aangestuurd en de diverse organisatieonderdelen in lijn hiermee op decentraal niveau opereren. In het verslagjaar is in het overleg met directeuren van afdelingen en diensten, maar ook met de Raad van Toezicht, vanzelfsprekend het ‘Actieplan MBO 2011-2015’ besproken. Dat plan laat helder zien waar het accent in het mbo in de komende jaren ligt: verhoging van kwaliteit (door meer onderwijstijd, betere examens en professionele leraren), verkorting van de opleidingsduur, vermindering van het aantal kwalificaties en opleidingen en een besturing en bedrijfsvoering die op orde zijn. Anders geformuleerd: kwalitatief goed onderwijs, macrodoelmatig aanbod van onderwijs, betrouwbare bedrijfsvoeringgegevens op basis waarvan sturing en verantwoording plaats vindt.

We zijn van mening dat er geen andere project- of veranderorganisatie nodig is om de doelstellingen van het Actieplan te realiseren: doelen van het ‘Actieplan’ sluiten immers naadloos aan op het ingezette beleid en onze eigen al voorgenomen (verbeter)acties. Die zijn geïntegreerd opgenomen in het Plan van aanpak (Koning Willem I College op Expeditie naar mbo ’15) en bieden de contouren op strategisch en tactisch niveau. In 2011 zijn belangrijke stappen gezet om tijdig de onderdelen uit het actieplan van een passend antwoord te voorzien. We spreken het volste vertrouwen in onze medewerkers uit om deze boeiende expeditie succesvol te laten verlopen, met het einddoel mbo ’15 scherp voor ogen. Drs. C. Free, voorzitter College van Bestuur Drs. C. van Gerven, lid College van Bestuur ‘s-Hertogenbosch, mei 2012

Jaarverslag 2011

raad van toezicht

College van bestuur

samenstelling RAAD VAN TOEZICHT • De heer drs. G.C.M. Mol (voorzitter) • Mevrouw mr. M.J.J. Bogaerts-Tholen (secretaris) (tot 1 augustus 2011) • Mevrouw mr. P.P.M. van Reijsen • De heer P.A.H. Bleijs • De heer mr. W.J.J. Louwers AA (penningmeester) • De heer ir. G.J.P. van Oosten • De heer drs. M.J.F. Weck • De heer dr. Th. A. Wouters (tot 1 augustus 2011)

LEDEN College van bestuur • De heer drs. C.J.M. Free, voorzitter College van Bestuur • Mevrouw Y. Moerman-van Heel, lid College van Bestuur (tot 1 augustus 2011) / vacature • De heer drs. C.L.E.M. van Gerven, lid College van Bestuur

Jaarverslag 2011 Verantwoording

Jaarverslag 2011

Verantwoording raad van toezicht • De Raad van Toezicht huldigt het principe van toezicht op afstand, met als uitgangspunt governance zoals gedefinieerd in de Branchecode goed bestuur in de BVE-sector. De Raad van Toezicht werkt vanuit deze code. • Uitgangspunten van deze code zijn verwerkt in de Statuten, het Bestuursreglement Raad van Toezicht en het Directiereglement Koning Willem I College. • De raad is tevens bevoegd gezag van de Jenaplanschool Antonius Abt; in lijn hiermee is het College van Bestuur van Koning Willem I College tevens College van Bestuur van Antonius Abt. De raad werkt vanuit haar rol als bevoegd gezag van Antonius Abt in lijn met de Code Goed Bestuur in het primair onderwijs. • De Raad van Toezicht heeft in 2011 vier maal met het College van Bestuur overleg gevoerd over strategische beleidszaken: human resource management, onderwijsinnovatie, het voorkomen van (voortijdig) schooluitval, examinering, bevindingen toezicht door de Inspectie voor het Onderwijs, financiën en huisvesting. Elke vergadering start met een wisselend actueel thema, veelal verzorgd door medewerkers van het college. • Vanuit de raad fungeren vier (gemandateerde) bestuurscommissies: Agendacommissie, Bestuurscommissie Bouwzaken, Bestuurscommissie Financiën en Remuneratiecommissie. In genoemde commissies hebben leden van de Raad van Toezicht en het College van Bestuur zitting op basis van hun expertise. Deze commissies bereiden besluiten van de Raad van Toezicht voor en dienen als klankbord voor het College van Bestuur. Maandelijks hebben de voorzitters van de Raad van Toezicht en het College van Bestuur informeel overleg over beleidskwesties. • De raad heeft in 2011 de jaarrekening over 2010 goedgekeurd. • Actieplan en Expeditieplan. In het verslagjaar is in de Raad van Toezicht vanzelfsprekend het OCW ‘Actieplan MBO 2011-2015’ besproken. Dat laat helder zien waar het accent in het mbo in de komende jaren ligt: verhoging van kwaliteit (door meer onderwijstijd, betere examens en professionele leraren), verkorting van de opleidingsduur, vermindering van het aantal kwalificaties en opleidingen; en een besturing en bedrijfsvoering die op orde zijn. De aangekondigde bezuiniging in de mbo-sector, en hoe dat op te vangen, is uitgebreid in de Raad aan de orde gesteld. • De Raad van Toezicht heeft vanuit zijn toezichthoudende rol actief geanticipeerd op de beleidswijzigingen in het Actieplan MBO. De huidige bekostigingssystematiek, het belang van een meerjarenbegroting en macrodoelmatigheid van het regionale

opleidingsaanbod zijn elementen van het perspectief van waaruit de raad zijn rol heeft ingevuld. • Belangrijke aandachtspunten. Naast de aangekondigde middelenreductie voor de mbo-sector, zijn de demografische ontwikkelingen die wijzen op een structurele instroomdaling de komende jaren. • Onverminderde aandacht is in 2011 besteed aan de thema’s Governance & Control, risicomanagement en de verdere reductie van het aantal voortijdige ongediplomeerde schoolverlaters. • De raad heeft in haar overleg met het College van Bestuur geconstateerd dat het college geen aparte veranderorganisatie nodig heeft om de doelstellingen van het Actieplan te realiseren: doelen van het Actieplan sluiten prima aan op het ingezette beleid en de eigen al voorgenomen (verbeter)acties. Het Plan van Aanpak (Koning Willem I College op Expeditie naar mbo ’15) biedt de contouren op strategisch en tactisch niveau. • In 2011 heeft de Raad afscheid genomen van mevrouw Y. Moerman-van Heel. Per 1 augustus 2011 heeft zij haar functie als lid College van Bestuur neergelegd, in verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. De raad heeft mevrouw drs. D. Wesseling met ingang van 1 augustus 2011 benoemd als lid College van Bestuur. • Koning Willem I College realiseert voor medio 2015 de vereiste kwaliteit door focus en herprioritering in de activiteiten die het uitvoert: we verzorgen alleen opleidingen die relevant zijn en waar we goed in zijn. We doen meer met minder: daartoe standaardiseren en optimaliseren we onze bedrijfsvoering voortdurend. We leveren kwaliteit met de daarvoor beschikbare middelen. • Een delegatie van de raad heeft in 2011 samen met de voorzitter van het College van Bestuur overleg gevoerd met de Ondernemingsraad. • Jaarlijks voert de Raad van Toezicht in november functionele voortgangsgesprekken met de leden van het College van Bestuur. De voorzitter van de raad en een (wisselend) lid van de Raad van Toezicht voeren gesprekken met de individuele leden van het College van Bestuur. Daarna spreekt de raad met het voltallige College van Bestuur, evalueert en maakt vervolgafspraken. • De invulling van de rol van toezichthouder is ook in 2011 in een zelfevaluatie door de Raad aan de orde gesteld.

Jaarverslag 2011

ONDERNEMINGSRAAD ONDERNEMINGSRAAD In de wetgeving die de introductie van de ondernemingsraden in de sector BVE regelt is bepaald dat de oude Wet Medezeggenschap Onderwijs (WMO) op 1 maart 2011 vervalt. Instellingen hadden tot 1 maart 2011 de tijd om een Ondernemingsraad te kiezen en te installeren. In december 2010 heeft Koning Willem I College haar OR geïnstalleerd. Daardoor heeft gedurende het hele jaar de OR als werknemersvertegenwoordiging geopereerd. Zes keer heeft de OR overleg gevoerd met het College van Bestuur. In het overleg tussen OR en College van Bestuur is in 2011 op constructieve wijze aandacht besteed aan het strategisch beleid van Koning Willem I College; de vertaling van het actieplan speelde daarbij een belangrijke rol. De betekenis hiervan voor de taakverdeling en professionalisering van personeel, maar ook onderwerpen betreffende veiligheid-gezondheid-welzijn & milieu zijn in het overleg tussen OR en College van Bestuur in 2011 aan de orde gesteld. Onderwerpen op het gebied van financiën, veiligheidgezondheid-welzijn & milieu, en professionalisering van personeel. De samenstelling is een goede afspiegeling van alle geledingen binnen het Koning Willem I College.

LEDEN ONDERNEMINGSRAAD • De heer P. van Rijswijk, voorzitter • De heer T. Rekkers, vice-voorzitter • Mevrouw M. Baas Becking • Mevrouw B. van Bakel-van de Ven • De heer C. Blom • De heer E. Brouwer • De heer E. van der Gun • Mevrouw M. Randoe • De heer M. van der Rijt • De heer A. van de Sande • De heer P. Sax • De heer R. van Uden • Mevrouw M. Witlox • De heer H. Wouters, secretaris VACATURE In 2011 is afscheid genomen van mevrouw M. Sanders, de heer H. Kempkens en de heer H. Melissen als leden van de OR.


Missie, visie en kernwaarden Missie Het succes van de leerling is de reden van ons bestaan Visie Gewoon een goede school Kernwaarden We zijn een gemeenschap van lerenden, delen principes, waarden en 1. Wij zijn een Community College. normen en dragen een brede sociaaleconomische en cultuurhistorische visie uit, die onze community ten goede komt. Dat wordt nog eens extra benadrukt door ons duurzaamheidsbeleid en onze speciale activiteiten in en voor de community. Hier is onze community 2. Wij spreken alle talenten aan. Iedereen beschikt over waardevolle talenten. We ontwikkelen de talenten van onze leerlingen op basis van hun leerderskenmerken en hun meervoudige intelligentie. Hier zijn onze talenten 3. Wij voeden creatief denken. De basis is de ontwikkeling van denkvaardigheden waarbij lateraal denken, creativiteit en de nieuwste inzichten op het gebied van breinleren een belangrijke rol spelen. Hier is creatief denken 4. Wij verleggen onze grenzen. Ouders en maatschappij vertrouwen ons hun dierbaarste bezit toe: hun kinderen. Dit verplicht ons als verzorgers van onderwijs een leerling optimaal tot ontplooiing te laten komen. We zoeken daarom steeds weer de grenzen op (ook de internationale) om onze leerlingen het beste te kunnen bieden. Hier verleggen wij grenzen 5. Wij gaan voor een betere wereld. We zijn een UNESCO-school; we geloven in een duurzame, betere wereld. We tonen respect voor alles wat leeft op onze planeet. Respect voor de mens, religies, achtergronden en geaardheid zijn zaken die voorop staan. Hier gaan wij voor een betere wereld


|

www.kw1c.nl

|

[email protected]

|


Community Tijdens de Community Week stellen niet minder dan 900 jongeren een week lang hun talenten ter beschikking aan de maatschappij. FILMPJE De Communitydag is een leuk, feestelijk dagje uit, een informele, laagdrempelige manier om kennis te maken met het Koning Willem I College. De school maakt met de Communitydag duidelijk dat het niet voor niets een Community College is: het enige in Nederland. FILMPJE De actieve alumnivereniging van het college, de ‘A-Academy’, organiseert op 20 oktober ter gelegenheid van het eenjarig bestaan een verrassend liefdadigheidsdiner. De opbrengst van het Charity Dinner komt ten goede aan de NONA Foundation. Deze stichting zet zich in voor kansarme tienermoeders en hun kinderen in Sri Lanka. Onder de talrijke prominenten bevindt zich ook de ambassadeur van Sri Lanka in Nederland. Als enige mbo alumnivereniging (naast hogescholen/universiteiten) wordt de A-Academy genomineerd voor de landelijke Alumni Award 2011. FOTO De gemeente ’s-Hertogenbosch verzorgt trainingen voor eerstejaars leerlingen van de opleiding Sociaal Cultureel Werk. Deze trainingen worden bekroond met het certificaat Citytrainer. De jongeren die dit certificaat behalen, zetten zich in om andere jongeren te ondersteunen bij hun sportactiviteiten. FOTO Heel wat leerlingen van verschillende opleidingen van het Koning Willem I College zetten zich rondom Kerstmis in tijdens het Bosch Winterparadijs op de Parade in de binnenstad van ‘s-Hertogenbosch. FOTO


|

www.kw1c.nl

|

[email protected]

|


TALENTEN King’s Fashion is de jaarlijkse, spectaculaire modeshow van eindexamenkandidaten van de opleiding Fashion & Design. Kenners zien deze opleiding als de grootste kweekvijver van modetalenten in de verre omtrek. FILMPJE Leerlingen van de opleidingen Fotografie, Animatie, Interactief, Art & Design en Filmmakers laten in de Grote Kerk in ’s-Hertogenbosch hun eindexamenwerk aan het grote publiek zien. Leerlingen van de opleidingen Bouwkunde, Infratechniek, Architectuur, Urban Design en Meubeldesign presenteren hun afstudeerwerk in het Stadskantoor in ’s-Hertogenbosch. In februari gaat de jaarlijkse theatervoorstelling van de theateropleiding in première. Het gaat deze keer om de productie Bosch’ Marieke, met Natasja d’Armagnac als regisseur. FOTO Leerlinge Joyce Huijzer wordt in januari op de Horecava verkozen tot HorecaVakPunt leerling van het jaar. Joyce volgt de opleiding tot gastvrouw. FILMPJE Tijdens WorldSkills, het wereldkampioenschap voor beroepen dat in oktober plaatsvindt in Londen, behaalt onze leerling Geert Dorresteijn met zijn vak koudetechniek de bronzen medaille.


|

www.kw1c.nl

|

[email protected]

|


CREATIEF DENKEN Het De Bono Expertisecentrum van het Koning Willem I College is in ons land hét centrum op het gebied van denkvaardigheden. De school verzorgt al jaren allerlei trainingen op het gebied van denkvaardigheden. Het jaar 2011 geeft een nieuwe impuls aan de activiteiten rond Meervoudige Intelligentie(s). In augustus komt het tot een leergang over dit onderwerp.

Informatief

Intuïtief

- Feiten - Cijfers - Informatie verzamelen zonder interpretatie

- Emotie - Gebruik van intuïtie - Een gevoelsoordeel zonder beargumenteerde rechtvaardiging

Logisch negatief

Logisch positief

- Kritisch - Focus op zwakke plekken en risico’s - ‘Advocaat van de duivel’ - Het onderkennen van de gevaren

- Optimistisch - Positief denken - Voordelen opsommen - Een poging tot rechtvaardiging

Creatief

Controlerend

- Associatief - Lateraal Denken - Nieuwe mogelijkheden zien

- Samenvatten - Analyseren - Filteren - Beslissen

Koning Willem I College / School voor de Toekomst, Toekomst ’s-Hertogenbosch | www.kw1c.nl | | www.kw1c.nl [email protected] | | [email protected]

|


WIJ VERLEGGEN ONZE GRENZEN Twee leerlingen autotechniek van het Koning Willem I College vertrekken op 6 februari in een opgeknapte tweedehands auto richting Gambia voor het project GO for Africa. Ze gaan daar onder meer les geven op een beroepsschool, in de basisvakken autotechniek, dieseltechniek en auto-elektronica. ‘Leerlingen met leerlingen voor leerlingen’, dat is dan ook het motto van GO for Africa. Website . Begin maart 2011 organiseert de European Foundation for Open and Digital Learning (EFODL) in samenwerking met Koning Willem I College / School voor de Toekomst een belangwekkende, internationale conferentie over innovatie. FOTO . De Sportacademie heeft de ambitie het rendement van de opleidingen te verhogen. De nieuwe aanpak is uniek in Nederland. Niet de eigen motorische vaardigheden van leerlingen staan centraal, maar de ontwikkeling van inzicht in alle aspecten van bewegen en kennisoverdracht. FOTO . Innovatiedrift is nergens sterker dan in het beroepsveld ict. Zo vindt werken met software en hardware niet langer plaats aan desktopcomputers of laptops. Onze leerlingen leren werken met Software as a Service (SaaS), Infrastructure as a Service (IaaS) en Platform as a Service (PaaS). De ICT-Academie van het college speelt op deze eigentijdse technologie in door een ‘private cloud’ van de school in te richten in School voor de Toekomst.


|

www.kw1c.nl

|

[email protected]

|


WIJ GAAN VOOR EEN BETERE WERELD De opleiding Energie en Klimaat van de afdeling High Tech Metalektro is door de stichting Duurzaam Hoger Onderwijs (DHO) beoordeeld. DHO komt tot de conclusie dat de opleiding het item ‘duurzaamheid’ al zo goed in het curriculum heeft ingebouwd, dat de opleiding nu al in aanmerking komt voor twee sterren. Tot dusver zijn er nog maar enkele opleidingen in ons land met een dergelijke kwalificatie beloond. FOTO . Het Koning Willem I College is nu UNESCO-school. UNESCO staat voor ‘United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization’. UNESCO-scholen maken hun leerlingen vertrouwd met het UNESCOgedachtegoed: Vrede en mensenrechten, Intercultureel leren, Wereldburgerschap en Duurzaamheid.


|

www.kw1c.nl

|

[email protected]

|


Kwaliteitszorg Permanente kwaliteitsverbetering is de kern van onze professionele cultuur; de ontwikkeling van mechanische naar organische kwaliteitszorg zetten we niet alleen in ons personeelsbeleid maar ook in ons gedrag centraal. Een check op ‘beslis wat je hebt beloofd’(plan), ‘doe wat je hebt beloofd’(do), controleer wat je hebt gedaan (check) en ‘beslis opnieuw’( act) hoort daar bij. Dat geldt evenzeer voor feedback geven en die weten te ontvangen. Vanuit de constatering dat kwaliteitszorg in veel (onderwijs) organisaties zich veelal beperkt tot procedureel ‘op orde zijn’ heeft het Koning Willem I College al eerder stappen gezet om kwaliteitszorg daar boven uit te tillen: gewoon een goede school zijn betekent dat gedrag en houding van medewerkers de gewenste kwaliteit dagelijks weerspiegelen. In het kader daarvan zijn we in 2011 gestart met een overzicht van accreditatiecriteria. Die weerspiegelen onze visie maar ze fungeren tegelijkertijd ook als kompas om op koers te blijven en zo te voldoen aan de eisen die wij aan ons zelf stellen en die door externen zoals bedrijfsleven, Inspectie van het Onderwijs en het Ministerie aan ons worden gesteld. In 2012 wordt dit overzicht ingebracht in de organisatie.


|

www.kw1c.nl

|

[email protected]

|


Onderwijs OveRZicht onderwijs 1. DOORSTROOM. Hier is de Doorstroompagina 2. Examinering Hier is onze Examinering 3. uitgelicht:

Drie herkenbare opleidingsstromen Om te zorgen dat de opleidingen zo goed mogelijk aansluiten bij de ambities van de leerlingen heeft het Koning Willem I College zijn opleidingen verdeeld in Middelbaar Vak Onderwijs (MVO), Middelbaar Beroeps Onderwijs (MBO) en Funderend Beroeps Onderwijs (FBO). MVO leidt leerlingen op tot de hooggewaardeerde vakman of vakvrouw met beroepstrots, waar het bedrijfsleven dringend om vraagt. De term MBO geldt alleen nog voor de volletijdsopleidingen op het hoogste niveau die recht geven op doorstroom naar het hbo. Tot slot is er het Funderend Beroeps Onderwijs (FBO). Hier krijgt de leerling een extra steuntje in de rug. FBO richt zich op eenvoudige beroepen én op doorstroming naar het Middelbaar Vak Onderwijs, om daar een startkwalificatie te behalen.

• Taal en rekenen

Middelbaar Va k Onderwijs

• Internationalisering • De Waterfabriek FILMPJE . • Leren, loopbaan en burgerschap

Ho g e r B e ro e p s Onderwijs

WERK

Associate Degree

• Ontwikkeling en innovatie • Primair onderwijs


Fu n d e re n d B e ro e p s Onderwijs

|

www.kw1c.nl

Middelbaar B e ro e p s Onderwijs

|

[email protected]

|

Jaarverslag 2011

Onderwijs - DOORSTROOM Doorstroom VMBO –MBO – HBO Extra inspanningen zijn geleverd om de succeskansen van leerlingen te vergroten. Zowel van de leerlingen die instromen vanuit het vmbo als van leerlingen die doorstromen naar het hbo. Om de vierdejaars leerlingen van het vmbo beter voor te bereiden op de doorstroom naar het Koning Willem I College organiseren we jaarlijks het Sectorwerkstuk in samenwerking met 14 vmbo’s. Bij de uitvoering van het sectorwerkstuk is ook een 20-tal bedrijven betrokken. Het sectorwerkstuk laat leerlingen kennis maken met het Koning Willem I College, de door hen gekozen afdeling en opleiding. Daarnaast is een programma voor loopbaanoriëntatie ontwikkeld voor en met het vmbo, Einstein4All, om leerlingen te helpen bij de keuze van een vervolgopleiding en die vaardigheden te ontwikkelen om succesvol te kunnen starten op de uiteindelijk gekozen beroepsopleiding. Op die manier proberen we, in samenspel met de toeleverende vmbo-scholen, de kansen op een succesvolle doorstroom te vergroten.

2011 in beeld

Het Actieplan ‘Focus op vakmanschap’ heeft als belangrijk doel, de route vmbo-mbo-hbo korter en aantrekkelijker te maken, zodat het mbo kan concurreren met het havo. Mbo moet hier gezien worden in de nieuwe betekenis van dié opleidingen (niveau-4) die recht geven op doorstroom naar het hbo. Verkorting van het traject vmbo – mbo – hbo kan gerealiseerd worden door intensieve samenwerking met direct verwante opleidingen. Het college voert met diverse hogescholen trajecten om de doorstroom te bevorderen. Met Avans Hogeschool zijn, onder meer bij de Ict-opleiding, specifieke (verkorte) doorstroomprogramma’s ontwikkeld. Het aantal leerlingen van het Koning Willem I college dat doorstroomt naar hogescholen is de laatste jaren aanzienlijk toegenomen. Onder meer mhbo trajecten zijn ingezet om de ‘slaagcijfers’ van leerlingen in het hbo op een hoger niveau te brengen.

Jaarverslag 2011

Onderwijs - EXAMINERING We streven er voortdurend naar de kwaliteit van examineringprocessen te verbeteren en te verhogen. Het regionale bedrijfsleven speelt daarin een belangrijke rol. Voornaamste actoren met betrekking tot het sturen en inrichten van de examineringsprocessen zijn de Centrale Examencommissie (CEC), de Subexamencommissies van de onderwijsafdelingen en de centrale Dienst Examinering (DEX). Optimalisering van examens en examenprocessen krijgt nog steeds de gewenste en noodzakelijke aandacht, -sterker nog: het is een belangrijk thema in het eerder genoemde accreditatiemodel. De kritiek op de kwaliteit van mbo-examens in-den-lande is in 2011 fors. Dat heeft geleid tot extra maatregelen op het gebied van de duur van de kwalificatiedossiers, sectorale examenprofielen en bpv-protocollen. We noemen ook nog het examenkeurmerk. Weinigen in het land hadden op enig moment nog exact in beeld ‘hoe en wat met examinering’. Een situatie waarin de keuze voor een centrale aansturing van examinering zijn waarde eens te meer heeft bewezen. Na beraad in enkele themameetings rond examinering is de twijfel ten aanzien van het nut van sectorale examenprofielen gedeeld met de MBO Raad. De verdere uitwerking van de sectorale examenprofielen naar regionale examenprofielen (één van de kritische succesfactoren) in ons college zullen we in de vorm van een project in 2012 uitvoeren. Examinering is een omvangrijk onderwijslogistiek proces. De volgende cijfers laten dat zien:

• 3476 diploma’s zijn vervaardigd • 3476 cijferlijsten en evenveel gewaarmerkte kopieën • 260 certificaten • Data-entry van 139.690 resultaten • Afname van 2.482 examens, waarvan 106 formatieve en 2376 summatieve toetsen • Voor deelname aan deze examens waren 31.761 leerlingen opgegeven Er is in 2011 veel aandacht besteed aan de examenorganisatie van Nederlands en rekenen. Nader beleid is ontwikkeld en deels al uitgevoerd op het gebied van de centrale afname van deze examens.

Jaarverslag 2011

Onderwijs - taal en rekenen Aan taal en taalontwikkeling besteden we veel aandacht. Taal is een belangrijke motor voor de ontwikkeling van mensen in onderwijs, beroep en samenleving. Verantwoording Voor Nederlands en rekenen hebben we in 2010 een meerjarenplan opgesteld, het Implementatieplan taal en rekenen. Dit is gebeurd in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, in het kader van de intensivering taal en rekenen. Op basis van dit implementatieplan is er voor het jaar 2011 een extra budget van €1.000.000 toegekend aan het college. Een gedetailleerde verantwoording van de middelen die we hebben ontvangen in het kader van de Regeling Intensivering van het taalen rekenonderwijs in het mbo is opgenomen in de jaarrekening. Instapniveau In het kalenderjaar 2011 hebben we bereikt dat 80 tot 90 procent van de eerstejaars leerlingen is getest op hun beginniveau voor zowel Nederlands als rekenen. Hiermee is ten opzichte van 2010 bevestigd dat een groot deel van de leerlingen nog steeds niet het gewenste instapniveau beheerst en er dus nog meer ingezet moet worden op taalen rekenonderwijs. Hierop investeren we flink: ongeveer 56 fte is uitgezet voor directe lessen Nederlands of rekenen, ten opzichte van 2010 een toename van 4 fte. Daarnaast investeert het college nog ongeveer 3 fte in de ondersteuning van individuele of kleine groepen deelnemers, buiten het reguliere lesprogramma om. Ingezette activiteiten We verwachten dat dankzij deze ingeroosterde lessen het taalen rekenniveau van onze deelnemers gedurende de opleiding voldoende zal stijgen. Een aantal uitgevoerde en ingezette activiteiten in het

kader van professionalisering van docenten bevordert de effectiviteit van deze lessen, bijvoorbeeld de (in voorjaar 2012 geplande) scholing rekendidactiek, de scholing taalassessoren en de bijeenkomsten met taalen rekencoaches. Deze bijeenkomsten voor docenten Nederlands en rekenen zijn erop gericht om een beeld van de (landelijke) stand van zaken te schetsen, om de (examen)eisen die gesteld worden te verduidelijken, om de achterliggende overdenkingen toe te lichten en om te melden hoe we dit alles op het Koning Willem I College willen organiseren. Op deze wijze creëren we betrokkenheid, geven we richting en scheppen we duidelijkheid over de te volgen route. Dit komt de uitvoering van het taalen rekenbeleid en zo uiteindelijk het te verzorgen taalen rekenonderwijs binnen een afdeling ten goede. Bij dit alles worden de directeuren van de onderwijsafdelingen dan ook nauw betrokken: door middel van het klankbordoverleg en door vier maal per jaar tijdens het afdelingsdirecteurenoverleg een toelichting op de stand van zaken te geven. In 2011 is het deelnemen aan de pre-pilotexamens ook een belangrijke activiteit geweest. We hebben zowel aan taal als aan rekenen meegedaan met ongeveer 80 studenten van de afdeling Kinderopvang & Onderwijs. De afname is voorbereid volgens de geldende procedure. Dit is bijzonder nuttig geweest omdat het ons inzicht heeft gegeven in de zaken die we tegen zullen komen als we de pilotexamens op grotere schaal in 2012 gaan uitvoeren. We kunnen constateren dat we voor een deel van de activiteiten in de implementatiefase zitten en voor een ander deel in de incorporatiefase. Schooljaar 2011-2012 is wat betreft Nederlands en rekenen voor het Koning Willem I College dan ook een overgangsjaar: na drie projectjaren willen we dat de organisatie van Nederlands en rekenen een vanzelfsprekend onderdeel van de organisatie wordt.

Jaarverslag 2011

Onderwijs - Internationalisering Het is beleid van het college om elke leerling gedurende de opleiding een internationale ervaring op te laten doen. Dat gebeurt in de vorm van taalreizen, gemeenschappelijke projecten met buitenlandse partners, internationale gastleraren en studiereizen. In 2011 maakten bijna 1800 leerlingen gebruik van deze mogelijkheid. Ruim 200 leerlingen verbleven gedurende 10 – 20 weken in 30 verschillende landen in Europa, Noord- en Zuid Amerika, Afrika en Azië voor een stage. Ruim 130 leraren en medewerkers werkten voor kortere of langere tijd voor ons college in het buitenland. Ze deden dit in het kader van jobshadowing, faculty exchangeprogrammes met US Community Colleges, taalreizenbegeleiding, deelname aan internationale projecten en conferenties, internationale stage- en studiebezoeken. De internationale activiteiten worden gefinancierd met Europees geld in de vorm van Leonardo- en Comenius subsidies, eigen bijdragen van leerlingen, sponsoracties en een eigen bijdrage van het college.

2011 in beeld

Jaarverslag 2011

Onderwijs - leren, loopbaan en burgerschap In het schooljaar 2011-2012 zijn nieuwe kwalificatie-eisen voor Loopbaan en Burgerschap ingevoerd. Onderzoek in het begin van het jaar heeft laten zien dat op de meeste afdelingen binnen het college (Leren), Loopbaan en Burgerschap in het programma is opgenomen op een wijze die recht doet aan de wensen die onze leerlingen op de conferentie van mei 2010 (KingSize Burger) uitspraken. Ook bleek uit dit onderzoek dat de programma’s prima voldoen aan de nieuwe kwalificatie-eisen, zodat er geen grote veranderingen plaats hoefden te vinden voor het schooljaar 2011 - 2012. Wel bleek dat er grote verschillen zijn tussen sommige afdelingen. In 2012 wordt gewerkt aan het meer op één lijn brengen van de onderwijsactiviteiten op het gebied van LLB. Om leraren de gelegenheid te bieden lesmateriaal in te brengen en te delen is er in 2011 een plaats op Het Portaal (centraal digitaal medium voor medewerkers en leerlingen) ingericht. De Inspectie op bezoek Begin 2011 ontvingen we een positieve uitslag van drie inspectieonderzoeken die in 2010 waren uitgevoerd. De onderzoeken door de Inspectie hebben wederom bevestigd dat de kwaliteit van ons onderwijs op orde is, getuige de samenvatting zoals we die bij het instellingsprofiel lezen: ‘De inspectie heeft bij geen enkele opleiding van deze instelling aanwijzingen dat er belangrijke tekortkomingen zijn in de kwaliteit van het onderwijs of in dat van examens dan wel in het naleven van weten regelgeving. Alle opleidingen van deze instelling vallen onder basistoezicht’.

In 2011 heeft de Inspectie haar inspectiekader toegepast in de volgende onderzoeken bij Koning Willem I College: • Afdeling KMBO (opleiding AKA). Oordeel: kwaliteit voldoende. • Opleiding tandartsassistent. Oordeel: kwaliteit voldoende. Verder zijn in 2011 onderzoeken verricht naar de 850 urennorm bij de opleiding ICT Beheerder en mbo-Verpleegkunde. Voor beide opleidingen luidde het oordeel dat een voldoende aantal uren is geprogrammeerd en gerealiseerd om te voldoen aan de vereiste van 850 klokuren.

Jaarverslag 2011

Onderwijs - ontwikkeling en innovatie In 2011 hebben alle afdelingen ontwikkelactiviteiten uitgevoerd die er toe moeten leiden dat het leertraject meer beroepsgericht is: studiedagen, extra overleg met het bedrijfsleven, informatie-uitwisseling via leermeesteravonden en bedrijvendagen. Ook de ontwikkeling van de elektronische leeromgeving N@tschool versterkt de ombouw van de eindtermengrichte opleidingen naar Gewoon Goed Onderwijs. innovatie- en stagebox In 2011 hebben alle afdelingen ontwikkelactiviteiten uitgevoerd die moeten leiden tot de versterking van de praktijkgerichtheid in het leertraject: studiedagen, extra overleg met het bedrijfsleven om de praktijkgerichtheid te versterken, informatie-uitwisseling via leermeesteravonden, bedrijvendagen en een verdere ontwikkeling van het leermanagementsysteem N@tschool versterken de ombouw van de eindtermgerichte opleidingen naar Gewoon Goed onderwijs. Verder is veel aandacht uitgegaan naar activiteiten gericht op de verbetering van de aansluiting in de beroepsonderwijskolom. De binnen- en buitenschoolse begeleiding wordt versterkt en de praktijkgerichtheid wordt nog extra versterkt door de organisatie van leraarstages en voor leerlingen worden oriëntatiestages georganiseerd. De middelen voor genoemde activiteiten zijn afkomstig van de stage- en innovatiebox, maar zijn substantieel aangevuld met middelen, afkomstig uit de reguliere lumpsumbekostiging. In cijfers: Ingezette innovatiemiddelen Koning Willem I College Subsidie Innovatie- en Stagebox Eigen middelen Innovatiedoelen Totaal aan middelen

2009 1,44 2,26 3,70

2010 1,45 2.30 3.75

2011 1.46 1,68 3.14

Een gedetailleerd overzicht van bestede middelen in het kader van de stage- en innovatiebox is opgenomen in de separate jaarrekening.

Jaarverslag 2011

Onderwijs - Primair onderwijs Onder de verantwoordelijkheid van het Bestuur van het Koning Willem I College ressorteert één school voor primair onderwijs: de Jenaplanschool Antonius Abt. Vanaf 2006 is het leerlingenaantal constant gestegen: van 405 in 2006 tot 607 in 2011. Dat betekent een stijging van 4% ten opzichte van 2010. Aantal leerlingen Antonius Abt (peildatum 1 oktober)

Ruim 5% stroomt na afronding van het primair onderwijs door naar het vmbo, 35% naar vmbo-t/havo, 45% naar havo/vwo en 15% naar vwo/gymnasium. De grootste verschuiving zien we tussen 2007 en 2011 bij de uitstroom naar vmbo-t (van van 23 procent naar 5,5 procent) en vmbo-t/havo (van 11 naar 35 procent). De uitstroompercentages naar havo/vwo en vwo/Gymnasium zijn nagenoeg gelijk gebleven. Voor meer informatie: www.antoniusabt.nl


Leerlingen • KENGETALLEN • KENGETALLEN INSTELLINGSSUCCES

• Onderwijslogistiek

• Voortijdig Schoolverlaten (VSV): succesvolle aanpak

• Zorgleerlingen

• Studentenraad

• Studenttevredenheid

• A-Academy: actieve alumnivereniging

• Herkomst leerlingen naar regio


|

www.kw1c.nl

|

[email protected]

|

Jaarverslag 2011

Leerlingen - KENGETALLEN Leerlingen Totaal aantal leerlingen, uitgesplitst naar BOL, BBL, vavo & educatie (peildatum december) 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 2007

2008

2009

2010

2011

Bron: HRM  BOL  BBL, incl. dt-BOL  vavo & educatie BOL 2007 2008 2009 2010 2011

6826 6760 7127 7424 7636

BBL, incl. dt-BOL 4451 4778 4390 4235 4179

Vavo & Educatie 918 1089 1042 980 1012

Totaal 12.195 12.629 12.559 12.639 12.827

2011 in beeld • het aantal leerlingen is de afgelopen jaren stabiel gebleven (rond de 12.750). • Het aandeel BOL-leerlingen tussen 2007 en 2011 is gestegen van 60 naar 65%.

Jaarverslag 2011

Leerlingen - KENGETALLEN Instellingssucces totaal (%) peildatum: 1 oktober1

Instellingssucces naar leerweg

 BOL

2007 2008 2009 2010 2011

Instellingssucces (%) 68,56 70,72 71,45 73,91 72,81

 BBL, incl. dt-BOL

Instellingssucces naar niveau

In cijfers: 1

In de eigen berekening ligt het diploma- en jaarresultaat iets hoger dan de door DUO berekende waarden. AKA-leerlingen die zonder diploma maar met werk uitstromen leiden tot een iets lager diplomaresultaat maar een hoger jaarresultaat. De trend bij de eigen en DUO’s berekeningswijze is evenwel gelijk.

2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011

BBL 72,33 71,68 71,40 77,49 75,65

BOL Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 65,84 7461 67,72 75,35 65,15 69,89 72,38 69,99 75,81 68,96 71,49 64,44 66,37 75,92 73,18 70,51 69,23 74,58 74,70 73,59 70,55 74,31 70,36 76,36 72,31

Jaarverslag 2011

Leerlingen - Voortijdig Schoolverlaters Percentage Voortijdig Schoolverlaters 15 10 5 0 2007

2008

2007 2008 2009

9,8 8,7 9,2

2010 2011

6,4 6,3

2009

2010

2011

De gepresenteerde gegevens geven het volgende beeld: • Het rendement, gemeten naar instellingssucces en percentage VSV, is tussen 2007 en 2011 verder gestegen.

Voortijdig Schoolverlaten (VSV): succesvolle aanpak Het Koning Willem I College kan de beste cijfers overleggen van alle roc’s in Nederland als het gaat om het terugdringen van voortijdig schoolverlaten. De school heeft het probleem van steeds toenemende aantallen voortijdige schoolverlaters dan ook doeltreffend aangepakt. Cijfers die in 2011 bekend worden tonen aan dat het college daarmee landelijk gezien de beste resultaten van alle roc’s heeft behaald over het schooljaar 2009 - 2010: een daling van 29,2%. In vergelijking met 2005 is er zelfs sprake van een daling van 34,8%. Naar verwachting zet deze lijn zich voort. Dit moet gaan leiden tot een daling van niet minder dan 40%! Directeur-generaal Primair en Voortgezet onderwijs mevrouw José Lazeroms brengt in februari een bezoek aan de school om zich op de hoogte te stellen van de activiteiten die de school in dit traject onderneemt. Op maandag 11 april brengt de Minister van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap mevrouw Marja van Bijsterveldt met hetzelfde doel een werkbezoek aan het Koning Willem I College. Ingezette middelen: het Toekomst-Loket (advies en hulp bij wens tot uitschrijven), Succesklas (leerling bij verkeerde opleidingskeuze begeiden naar goede keuze), Succespunt (aanpak ongeoorloofd schoolverzuim in vroeg stadium), Project Mentor Maatjes (speciale begeleiding allochtone leerlingen), Flexklassen (speciale begeleiding probleemleerlingen), Koersklas (begeleiding niveau 2-leerlingen naar keuze van meest geschikte studierichting) en een Startklas (voor leerlingen die nog niet in een niveau 3 of 4 opleiding kunnen starten).

Jaarverslag 2011

Leerlingen - Onderwijslogistiek Een adequate onderwijslogistiek is noodzakelijk voor het (bege-) leiden van alle leerlingen en leerlingen naar het gewenste einddoel. Het is ook een instrument om potentieel voortijdig schoolverlaten in een vroegtijdig stadium te traceren en waar mogelijk te voorkomen. We hebben geconstateerd dat het bestaande leerlingen examenregistratiesysteem (Icaris en VolgPlus) het einde van hun levenscyclus naderen. De functionaliteiten van de systemen sluiten onvoldoende aan bij de strategische doelstellingen van het college met betrekking tot de inrichting van het proces rondom de loopbaan van de leerling. Er is behoefte aan grotere interoperabiliteit tussen de processen en de daarbij horende informatiesystemen. Om dit op te lossen is, na een intensief proces, gekozen voor EduArte. De implementatie van dit systeem zal dan ook leiden tot vervanging van de huidige leerlingen examenregistratiesystemen. In 2011 zijn belangrijke ontwikkelstappen gezet, die medio oktober tot invoering van EduArte hebben geleid.

Jaarverslag 2011

Leerlingen - Zorgleerlingen Leerlingen hebben in toenemende mate extra zorg of support nodig om hun opleidingstraject met succes te kunnen voltooien. Het aantal van ruim 15.000 testen die in het verslagjaar zijn afgenomen, wijst daar op. Ruim 600 rapportages zijn in 2011 gescreend. Die hebben vooral betrekking op dyslexie en dyscalculie. Ruim 230 leerlingen zijn begeleid door het schoolmaatschappelijk werk. Bijna 60 hiervan zijn doorverwezen naar een GGZ-instelling in de regio.

Jaarverslag 2011

Leerlingen - leerlingenraad Binnen het college is er een inspraakorgaan dat opkomt voor de belangen van de leerlingen: de leerlingenraad. Vijftien leerlingen hebben zitting in deze raad. Zie deze link voor de leden en meer informatie

Jaarverslag 2011

Leerlingen - Studenttevredenheid Het Studenten Succes Centrum van het Koning Willem I College behandelt de meeste vragen van leerlingen die het volgen van onderwijs direct of indirect raken. Mede daardoor is er slechts een klein aantal vragen dat leidt tot een officiële klacht: in 2011 zijn drie officiële klachten volgens de daartoe beschikbare klachtenprocedure door leerlingen ingediend. Daarvan is de eerste nog in 2011 ingetrokken. De overige twee klachten uit 2011 zijn inmiddels afgehandeld vanwege ongegrondverklaring. Drie leerlingen hebben zich in het verslagjaar met hun klacht gewend tot de Ombudslijn MBO. Ook deze klachten hebben niet geleid tot een officiële klachtenprocedure. Behalve het aantal klachten is een andere belangrijke bron voor het meten van studenttevredenheid de tweejaarlijkse JOB-enquête. Die is in 2010 voor het laatst afgenomen en zal in 2012 worden herhaald. Daarnaast zijn er regelmatig panelgesprekken van het College van Bestuur met qua samenstelling steeds wisselende groepen van leerlingen, aangevuld met lunchgesprekken op afdelingsniveau door afdelingsdirecteuren. Zo houden we voeling met wat leerlingen vinden van het onderwijs en de randvoorwaarden waarbinnen dat hun wordt aangeboden.

Jaarverslag 2011

Leerlingen - A-academy A-Academy: actieve alumnivereniging De actieve alumnivereniging van het college, de ‘A-Academy’, organiseert op 20 oktober ter gelegenheid van het eenjarig bestaan een verrassend liefdadigheidsdiner. De opbrengst van het Charity Dinner komt ten goede aan de NONA Foundation. Deze stichting zet zich in voor kansarme tienermoeders en hun kinderen in Sri Lanka. Onder de talrijke prominenten bevindt zich ook de ambassadeur van Sri Lanka in Nederland. Als enige alumnivereniging (naast hogescholen/universiteiten) wordt de A-Academy genomineerd voor de landelijke Alumni Award 2011.


Drie Award leerlingen Deze leerlingen wonnen in 2011 een Koning Willem I College Award. Frenk de Award voor Innovatie, Zacky de Award voor bijdrage aan de Community en Jessie de Award voor Vakmanschap. Frenk de Rouw werd uiteindelijk Student van het Jaar.

FILMPJE

FILMPJE

FILMPJE

Frenk de Rouw

Zacky Derouich

Jessie Bijveld

Leeftijd: 25 jaar Woonplaats: ’s-Hertogenbosch Opleiding: Middenkaderfunctionaris Bouw en Infra/ Verkeer en stedenbouw/Urban Design Stage: BRO (advies- en ontwerpbureau op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling) Plaats: Boxtel

Leeftijd: 22 jaar Woonplaats: Rosmalen Opleiding: Helpende Zorg Stage: Psychogeriatrisch Centrum de Herven (demente ouderen) Plaats: ‘s-Hertogenbosch

Leeftijd: 20 jaar Woonplaats: Nuland Opleiding: Cosmo Academy (Leisure & Hospitality executive) Stage: Cosmo Entertainment (verblijfs- en/of dagrecreatie) Plaats: ’s-Hertogenbosch/Spanje


|

www.kw1c.nl

|

[email protected]

|


Medewerkers

• KENGETALLEN

• Effectieve aanpak professionele ontwikkeling

• Medewerkertevredenheid

• Beste onderwijswerkgever 2010

• Nominatie docent van het jaar

• ondernemingsraad


|

De vijf P's Kwalitatief goede leraren is een belangrijke succesfactor in onderwijs, omdat uitstekende leerresultaten alleen behaald kunnen worden met excellente leraren. Daartoe hanteert het college de vijf P’s, die de essentie van het leraarschap aan het Koning Willem I College vormen: 1. Praktijk- en vakkennis Een leraar dient hoogwaardige vakkennis te bezitten; hoe belangrijk competenties ook zijn, vakkennis blijft de basis van waaruit gewerkt wordt, maar wel gerelateerd aan de zich voortdurend vernieuwende praktijk van het beroepsleven. 2. Professionaliteit Een leraar dient de nieuwste inzichten op het gebied van didactiek, pedagogiek, leerpsychologieën en eigentijdse (vak) informatieverwerving te kunnen toepassen. 3. Performance Een leraar dient te zorgen voor een uitstekende presentatie (hoe kom ik over) en prestaties (resultaten) en zich daarvoor verantwoordelijk te voelen. 4. Persoonlijkheid Een leraar dient een rolmodel te zijn in woord en daad, in waarden en normen, voor leerlingen/cursisten en collega’s. 5. Passie Het beroep ‘leraar’ moet een roeping zijn om het beste uit jezelf en je leerlingen te halen.

www.kw1c.nl

|

[email protected]

|

Jaarverslag 2011

Medewerkers - Kengetallen Aantal medewerkers en fte’s (peildatum eind december) 1500 1000 500 0 2009

2010

2011

 Aantal medewerkers  Aantal fte

Aantal fte

2009

Aantal medewerkers 1225

2010 2011

1145 1076

942 890

1043

Bij een stabiele omvang van de leerlingenpopulatie is het aantal fte’s, vergeleken met 2010, terug gebracht met 6%. De fte-reductie heeft, vooral bij medewerkers werkzaam in het secundair proces, plaats gevonden.

Jaarverslag 2011

Medewerkers - professionele ontwikkeling Effectieve aanpak van professionele ontwikkeling Het Koning Willem I College heeft zijn professionaliseringsbeleid onder de loep genomen en ingezet op een minder vrijblijvende en meer effectieve aanpak. Net als voor de leerlingen, startte het Koning Willem I College daarom ook voor de leraren een doorlopende leerlijn, een leerlijn professionalisering als onderdeel van het HRM-beleid. Standaard is iedereen verplicht 80 uur per jaar te besteden aan het onderhoud van kennis en vaardigheden. Daarnaast biedt Koning Willem I College leraren die dat willen nu ook de kans door te groeien naar salarisschalen 11, 12 of 13. Met het nieuwe beleid geven ze hun persoonlijke ambities vorm, heeft het Koning Willem I College een gedegen onderhouden promotiebeleid en voldoen we aan de wet BIO (Beroepen in het Onderwijs) en het Professioneel Statuut.

Jaarverslag 2011

Medewerkers - Medewerkertevredenheid De landelijke norm voor medewerkertevredenheid is 7,5 . Op het Koning Willem I College is dat cijfer in 2011 ruim hoger: 7,7.

Koning Willem I College vindt het oordeel van studenten, ouders en bedrijven, maar ook dat van haar eigen medewerkers van groot belang voor het handhaven en waar nodig bijstellen van haar beleid. Jaarlijks voeren we, onder verantwoordelijkheid van de dienst HRM het onderzoek naar medewerkertevredenheid uit. Met een norm van 7,5 lag deze in 2011 met 7,7 daar boven. Een resultaat dat tot tevredenheid stemt en dat we minimaal proberen vast te houden. In 2011 heeft geen enkele medewerker gebruik gemaakt van de officieel beschikbare klachtenregeling.

Jaarverslag 2011

Medewerkers - onderwijswerkgever BESTE BAAS IN ONDERWIJSLAND! Het Koning Willem I College wordt door de Algemene Onderwijs Bond (AOB), de Docentenbank, GITP International BV en de Nederlandse School voor Onderwijsmanagement uitgeroepen tot beste onderwijswerkgever 2010 in het mbo. Dit wordt op de nationale onderwijstentoonstelling NOT 2011 bekend gemaakt door Dr. R. Plasterk, oud-minister van Onderwijs.

2011 in beeld

Jaarverslag 2011

Medewerkers - Nominatie NOMINATIE DOCENT VAN HET JAAR 2011 In totaal 1.400 leraren zijn aangemeld voor de landelijke verkiezing ‘Docent van het jaar’. Leraar Carla Pijnenburg van de afdeling Sociaal Maatschappelijke Studies hoort in haar categorie bij de beste drie, maar wint net niet. Carla wordt tijdens de bijeenkomst moreel gesteund en enthousiast aangemoedigd door een groot aantal collega’s en andere bekenden, die samen per bus naar Hilversum zijn getogen. FILMPJE .


Financiën OveRZichten 1. Geconsolideerde BALANS Per 31 december 2011 2. Geconsolideerde staat van Baten en lasten over 2011 3. Financiële kengetallen 4. Beloning bestuurders en honorering toezichthouders 5. Notitie Helderheid en uitbesteding


Financieel beleid In het Regeerakkoord 'Vrijheid en verantwoordelijkheid' zijn extra middelen voor het mbo beschikbaar gesteld. Deze middelen zijn onder andere bedoeld voor de kwaliteitsverbetering mbo, plusvoorzieningen, kwaliteit/leerlingenraming en het versterken van centrale en uniforme toetsing. Daarnaast vinden ook bezuinigingen plaats door het verkorten van de opleidingsduur, het vereenvoudigen van de kwalificatiestructuur, het invoeren van een leeftijdsgrens voor leerlingen van 30 jaar en ouder, de subsidietaakstelling en de efficiencykorting raden en instituten. Het actieplan mbo Focus op Vakmanschap 2011 – 2015 geeft weer welke doelen het kabinet deze kabinetsperiode in het mbo wil bereiken. Het actieplan gaat in op de maatregelen ter verhoging van de kwaliteit, vereenvoudiging van het bve-stelsel en verbetering van de besturing en bedrijfsvoering. De thema’s intensivering en verkorting hebben naar verwachting een aanzienlijke negatieve financiële impact. De ambitieuze doelen van het kabinet zullen per saldo met minder geld gerealiseerd dienen te worden. Meer kwaliteit leveren voor minder geld. Om tegemoet te komen aan bovenstaande kaderstelling heeft het Koning Willem I College in 2011 de interne besturing en bedrijfsvoering verder geoptimaliseerd. Het onderwijsinformatiesysteem en het personeelsinformatiesysteem zijn vervangen. Duurzame kostenbesparingen zijn gerealiseerd door de operatie Jong voor Oud en een structurele omslag in kostensturing, kostenbewustzijn en gedrag. Door de kostenbesparingen is het nettoresultaat 2011 beduidend beter dan begroot. De liquiditeit en rentabiliteit zijn verbeterd ten opzichte van vorig jaar.

|

www.kw1c.nl

|

[email protected]

|

Jaarverslag 2011

Geconsolideerde balans

Activa Vaste activa Vlottende activa

Passiva Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden

Per 31 december 2011 (na resultaatbestemming)

2011 EUR

2010 EUR

52.245.303 8.675.150

56.012.292 4.426.002

60.920.453

60.438.294

42.791.202 6.435.141 0 11.694.110

43.058.646 6.083.240 0 11.296.408

60.920.453

60.438.294

Jaarverslag 2011

Geconsolideerde Staat Van baten en lasten over 2011 2011 EUR

Begroting 2011 EUR

2010 EUR

84.354.590 84.712.445

83.157.059 85.782.636

84.084.497 86.010.730

-357.855

-2.625.577

-1.926.233

90.410

-99.750

6.116

-267.445

-2.725.327

-1.920.117

Belastingen Resultaat deelnemingen

0 0

0 0

0 0

Resultaat na belastingen

-267.445

-2.725.327

-1.920.117

0

0

0

-267.445

-2.725.327

-1.920.117

Baten Lasten Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten Resultaat

Aandeel derden in resultaat Nettoresultaat

Jaarverslag 2011

Financiële kengetallen 2011 Liquiditeit (current ratio) 0,74 0,39 0,41

2011 2010 2009

Solvabiliteit 1 (excl. voorzieningen) 0,70 0,71 0,55

Solvabiliteit 2 (incl. voorzieningen) 0,81 0,81 0,82

Rentabiliteit gewone bedrijfsvoering -0,4 -2,3 -3,6

2 0

2009

2010

2011

-2 -4

 Liquiditeit (current ratio)  Solvabiliteit 2 (incl. voorzieningen)

 Solvabiliteit 1 (excl. voorzieningen)  Rentabiliteit gewone bedrijfsvoering

Jaarverslag 2011

Beloning Bestuurders 2011 Deze gegevens zijn half juni 2012 terug te vinden in de volledige jaarrekening op de financiële pagina's van deze website.

Jaarverslag 2011

Notitie Helderheid 2011 Notitie Helderheid in de bekostiging BVE (2004) Aansluitend bij de wettelijke regels die gelden voor bekostiging van beroepsonderwijs hanteert Koning Willem I College als uitgangspunt dat de prestatie die Koning Willem I College levert (het verzorgen van onderwijs) in verhouding staat tot de tegenprestatie van het Ministerie van OCW (beschikbaar stellen van bekostiging). De Notitie Helderheid noemt 8 aan bekostiging gerelateerde thema’s. Per thema geven we hierna aan hoe Koning Willem I College hier invulling aan geeft. 1. Uitbesteding onderwijs OSLO (Schoen-, Lederwaren en Orthopedie) De opleidingen OSLO (Schoen-, Lederwaren en Orthopedie) heeft Koning Willem I College sinds oktober 2000 uitbesteed aan de Stichting SVGB. De uitoefening van de aan Koning Willem I College bij wettelijk voorschrift opgedragen taken en bevoegdheden met betrekking tot de opleidingen in de schoen-, lederwaren en orthopedie, wordt conform artikel 9.1.5, lid 3, van de WEB exclusief opgedragen aan het bestuur van SVGB. De uitvoeringslocatie is gelegen in Nieuwegein. Het Koning Willem I College blijft volledig verantwoordelijk voor deze deelnemers en is met SVGB een overeenkomst van opdracht aangegaan. Cosmo Academy (Leisure & Hospitality) Een uitbestedingvariant betreft de samenwerking van Koning Willem I College met het regionaal bedrijfsleven op het terrein van Leisure & Hospitality waar het de uitvoering van de beroepspraktijkvorming betreft. In geval een leerbedrijf ook buiten de begeleiding van de beroepspraktijkvorming onderwijs verzorgt heeft het Koning Willem I College dat uitbesteed. Hierbij is gekozen voor Cosmo Academy, gevestigd op de hoofdlocatie van KWIC te ’s-Hertogenbosch. Het onderwijsprogramma, de huisvesting en de uitvoering van het onderwijs wordt door Koning Willem I College bepaald.

2. Investeren van publieke middelen in private activiteiten Volgens de notitie Helderheid’ betreft het hier situaties waarin de rijksbijdrage wordt ingezet in een privaatrechtelijke rechtspersoon, of waarin publieke middelen anderszins worden geïnvesteerd in private activiteiten die niet behoren tot de kerntaak van de instelling. In 2011 was er binnen Koning Willem I College geen sprake van situaties (projecten of opleidingsactiviteiten) waarbij sprake was van vermenging van publieke en private middelen in de hiervoor genoemde zin. 3. Het verlenen van vrijstellingen Studenten konden in 2011 bij Koning Willem I College op basis van eerder verworven kwalificaties (EVK), of op basis van buiten het onderwijs opgedane kennis en vaardigheden (EVC), vrijstelling krijgen voor delen van een opleiding. De gehanteerde procedures zijn opgenomen in het Examenreglement Koning Willem I College. Bij volledige vrijstelling wordt een student ingeschreven als examendeelnemer. In geval de student nog diverse onderwijsonderdelen moet volgen alvorens tot diplomering te komen, wordt hij/zij voor de benodigde duur ingeschreven als onderwijsdeelnemer. 4. Les- en cursusgeld niet betaald door de student zelf In 2011 hebben geen les- of cursusgeldbetalingen door Koning Willem I College vanuit de reguliere bekostiging plaatsgevonden. Wel zijn voor specifieke gevallen betalingen gedaan door de Stichting Steunfonds Mathias Wolf, een aparte stichting op basis van private middelen. In geval van betaling van het cursusgeld door derden is een zogeheten derdengeld machtiging van de deelnemer voorhanden

Jaarverslag 2011

Notitie Helderheid 2011 5. In- en uitschrijving en inschrijving van studenten in meer dan één opleiding tegelijk Voor het in- en uitschrijven vlak voor respectievelijk na een teldatum hanteert Koning Willem I College strikte interne regels die voldoen aan de bekostigingsvoorwaarden die het Ministerie van OCW hanteert. Koning Willem I College garandeert dat studenten niet in meer dan één opleiding tegelijkertijd staan ingeschreven. 6. De student volgt een andere opleiding dan waarvoor hij is ingeschreven Het komt voor dat studenten van Koning Willem I College in individuele gevallen gedurende een opleiding willen overstappen naar een andere opleiding. Via gerichte loopbaanbegeleiding en een breed opleidingenaanbod kunnen de meesten van hen ingeschreven blijven waardoor voortijdige schooluitval wordt voorkomen. Koning Willem I College ziet er in haar inschrijvingsprocedure op toe dat een student alleen ingeschreven staat in de opleiding die hij/zij daadwerkelijk volgt. 7. Bekostiging van maatwerktrajecten ten behoeve van bedrijven In 2011 heeft Koning Willem I College voor een aantal bedrijven maatwerktrajecten georganiseerd. Koning Willem I College voldoet daarbij aan de eisen die de wetgever aan BBL-trajecten stelt. Incidenteel betaalt een bedrijf of een andere organisatie een additionele bijdrage voor extra activiteiten, w.o. materiaalkosten of extra ondersteuning. Maatwerktrajecten in de hiervoor genoemde zin zijn gericht op deelname aan een in het CREBO geregistreerde opleiding met het oogmerk het traject met succes af te ronden.

8. Buitenlandse studenten en onderwijs in het buitenland Koning Willem I College verzorgt alleen onderwijs in Nederland. Buitenlandse studenten die hier rechtmatig verblijven en voldoen aan de inschrijfvoorwaarden, worden voor bekostiging in aanmerking gebracht. Regelmatig lopen studenten van Koning Willem I College stage in het buitenland. Daar waar mogelijk worden subsidies aangevraagd en ingezet ter dekking van de verblijfskosten.


Regionale verankering Brabants Arbeidsmarkt Akkoord 2012 – 2015 Het Koning Willem I College is mede-ondertekenaar van het Brabants Arbeidsmarkt Akkoord 2012 – 2015. Dit document is ook ondertekend door de provincie Noord-Brabant, door de wethouders van de zeven grootste Brabantse gemeenten en vertegenwoordigers van de vier Brabantse arbeidsmarktregio’s. Enkele kernpunten uit het Akkoord: afstemming van beroepsonderwijs op wensen bedrijfsleven, verhogen van inzetbaarheid en arbeidsparticipatie van Brabantse burgers en gezamenlijk werken aan het bieden van werkzekerheid en ontplooiings- en scholingsmogelijkheden van werkenden in de Brabantse bedrijven. Brancheregiocommissies Het is voor onderwijsinstellingen van groot belang een goed contact te onderhouden met het (regionale) bedrijfsleven. De brancheregiocommissies die we hebben ingericht vervullen in dit opzicht een belangrijke rol. Vertegenwoordigers van het regionale bedrijfsleven en van andere organisaties participeren hierin. De brancheregiocommissies komen gemiddeld twee keer per jaar bij elkaar. Gespreksonderwerpen zijn de inhoud en vernieuwing van onze opleidingen, de betrokkenheid van het bedrijfsleven bij opleiding en examinering, beroepspraktijkvorming en werkgelegenheid. Vanuit de commissies worden ook gastlessen en excursies verzorgd voor onze leerlingen.


|

Gastcurator De nieuwe opleiding Communicatievormgeving nodigt elke periode een gastcurator uit het beroepenveld uit het dan lopende project te ondersteunen. Deze curator werkt in het bedrijfsleven aan een soortgelijk project. Zo ontwikkelt zich een win-win situatie: leerlingen en leraren profiteren van de actuele kennis en praktijkervaring van de curator en het bedrijfsleven houdt voeling met het onderwijs. Mini-ondernemingen Op meerdere onderwijsafdelingen zijn mini-ondernemingen actief. Zij slaan bruggen tussen school en bedrijfsleven/instellingen. In miniondernemingen ontwikkelen leerlingen ondernemersvaardigheden door ‘Learning by doing’. Zulke mini’s kunnen ook maatschappelijk nuttige initiatieven ontplooien. Een prachtig voorbeeld is de mini ‘Basten Events’, die in hun actie ’Families voor Families‘ niet minder dan € 2.500,- inzamelen voor de familiekamers van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Enexis levert opleidingsmateriaal voor monteur data/ elektra. Netbeheerder Enexis heeft in samenwerking met het Koning Willem I College een speciaal lespakket ontwikkeld dat roc’s kunnen gebruiken voor het opleiden van monteurs data/elektra. Het opleidingsmateriaal, dat vanuit de praktijk is geschreven, voldoet aan alle eisen die zijn vastgelegd in het kwalificatiedossier van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

www.kw1c.nl

|

[email protected]

|


Regionale verankering MEDEWERKER MAATSCHAPPELIJKE ZORG Medewerkers van de Van Neynselgroep volgen op het college de opleiding Medewerker Maatschappelijke Zorg. Het programma wordt volledig in samenwerking met die organisatie uitgevoerd. De medewerkers zijn allemaal al verzorgende IG en gaan met behulp van de MMZ-opleiding met name aan de slag met attitude, klantvriendelijke benadering, aandacht voor de individuele oudere. Ouders tellen mee! Op zaterdag 2 april organiseert het Koning Willem I College in School voor de Toekomst en het Koningstheater een interactieve conferentie voor ouders van jongeren: Ouders in de Branding, Puberbrein in de 21e eeuw. Het is een dag met boeiende presentaties, interactieve workshops en gesprekken. Met onderwerpen die op school, in de opvoeding en in de belevingswereld van ouders en hun kinderen op dit moment actueel zijn. Ouders in de klas Ouders staan ook centraal tijdens Ouders in de Klas. Ouders die dat willen kunnen een halve of hele dag meedraaien in de klas van hun kind. Zo ervaren ze zelf wat hun kind dagelijks op school meemaakt. Soms een eye-opener! Centrale Examencommissie Er is een centrale examencommissie met onder meer vertegenwoordigers uit het regionale bedrijfsleven en het hbo.


|

www.kw1c.nl

|

[email protected]

|

Jaarverslag 2011

Bedrijfsvoering - technologie Technologie speelt in alle aspecten en functies van een onderwijsorganisatie een grote rol. In dat kader zijn data van essentieel belang, zowel in de primaire als secundaire processen. Dit alles vereist zowel een geïntegreerde aanpak onder de noemer informatie- en technologiemanagement, als het effectief organiseren van kennisprocessen onder de noemer onderwijslogistiek. In dat proces hanteren we de volgende uitgangspunten: CENTRALE AANSTURING Centrale aansturing en bundeling van krachten. Dat betekent: één aansturing van alle bedrijfskritische systemen die met leerlingen te maken hebben, zodat strategie één op één vertaald wordt in inrichting en uitvoering. ICT Al onze inspanningen en investeringen met betrekking tot ICT staan heel duidelijk in het teken van onze missie, visie en vijf kernwaarden. Ze zullen heel concreet leiden tot betere leertrajecten, daardoor ook tot betere leerlingen met een hoger studierendement, daardoor ook tot tevredener leerlingen en daardoor uiteindelijk ook tot meer leerlingen en cursisten. TECHNOLOGIE Niet alles wat technisch mogelijk is, is ook wenselijk! Technologie kan en mag een leraar nooit vervangen, zeker niet bij leerprocessen van jonge mensen.

AANSCHAFFEN VAN INFORMATIEVOORZIENING Bij het aanschaffen van informatievoorziening wordt altijd rekening gehouden met bewezen technologie, interoperabiliteit, centralisatie en compatibiliteit van de aan te schaffen voorziening. BEDRIJFSKRITISCHE SYSTEMEN Bedrijfskritische systemen worden in principe niet ge-outhost c.q. geoutsourced.

Jaarverslag 2011

Bedrijfsvoering - technologie R&D-SITUATIE In een R&D-situatie wordt bekeken of een nieuwe technologie bruikbaar is voor de organisatie. GÉÉN SOFTWARE HOUSE We zijn géén software house. Dat wil zeggen: (in principe) bouwen we geen eigen applicaties, maar maken gebruik van standaardapplicaties die hun kwaliteit al bewezen hebben, zowel in primaire als in secundaire processen. MOBIELE TECHNOLOGIE We implementeren zoveel als mogelijk mobiele technologie, hetgeen plaatsonafhankelijk leren en werken mogelijk maakt. 24 UUR PER DAG EN 365 DAGEN PER JAAR BEREIKBAAR Het college is 24 uur per dag en 365 dagen per jaar digitaal bereikbaar. Tijdonafhankelijk leren en werken is daardoor mogelijk. DIGITAAL COMMUNITYPORTAL De ontwikkeling van een digitaal communityportal is met kracht ter hand genomen. Hierbij is sprake van één portaal met één ingang voor de verschillende soorten belanghebbenden. Deze betreffen zowel interne doelgroepen (leerlingen en medewerkers) als externe doelgroepen (ouders, bedrijfsleven, overheid en onderwijsorganisaties). Deze ene ingang biedt achtereenvolgens: publieke toegang tot algemene informatie, doelgroepspecifieke informatie en (achter een individuele inlog) gepersonaliseerde informatie.

INFORMATIEMANAGEMENT Het College van Bestuur heeft de informatiehuishouding verder geherstructureerd. ICT is daarbij als een belangrijk strategisch instrument gehanteerd. Uitgangspunt bij de herstructurering van de informatiehuishouding is de centrale aansturing van alle processen die de informatievoorziening raken. Informatiemanagement is verantwoordelijk voor deze centrale aansturing, de informatiestrategie, de informatiearchitectuur en het beheren van bedrijfskritische systemen. In 2011 zijn de volgende hoofdtrajecten gerealiseerd: - EduArte voor leerlingen. - Unit 4 voor medewerkers: Personeel & Salaris. - Herinrichting van N@tschool - Management Dashboard is doorontwikkeld. BEREIKBAARHEID, BENUTTING EN EFFICIENCY In 2011 is veel aandacht besteed aan een optimale bereikbaarheid van het college voor leerlingen en medewerkers. Omvangrijke bouwactiviteiten in de directe omgeving van het college spelen hier in 2011 een belangrijke rol. Naar verwachting zijn die bouwactiviteiten medio 2012 afgerond. Constante aandacht gaat uit naar een zo optimaal mogelijke bezetting en benutting van bestaande (onderwijs)faciliteiten. Nog steeds behalen we op dit punt efficiency zonder verlies van onderwijskwaliteit.

Jaarverslag 2011

Regiokaart

’s-HERTOGENBOSCH

SINTMICHIELSGESTEL

Jaarverslag 2011

Studierichtingen

Horeca/Toerisme Zorg Sport

Welzijn/Kinderopvang/Onderwijs

Handel en Ondernemen Creatief

Administratief/ Secretarieel

ICT

KMBO Juridisch

Voertuigen/Transport en Logistiek Elektro-/Installatie-/Proces-, Metaal- en Koudetechniek

Bouw/Infra/Hout/Afwerkingstechniek

Uiterlijke Verzorging

Jaarverslag 2011

Locaties

Campus Vlijmenseweg (hoofdlocatie) Vlijmenseweg 2 5223 GW ‘s-Hertogenbosch

Campus Techniek Onderwijsboulevard 3 5223 DE ‘s-Hertogenbosch

Locatie Marathonloop Marathonloop 11 5235 AA 's-Hertogenbosch

Locatie Meester Vriensstraat Meester Vriensstraat 2 5246 JS ’s-Hertogenbosch

Locatie Schijndel Steeg 9-i 5482 WN Schijndel

Locatie Boxtel Dr. de Brouwerlaan 74 5283 EE Boxtel

Locatie Bouwhuis De Kleine Elst 11 5246 JK Rosmalen

Locatie Stivako Oss Gasstraat Oost 12 5349 AV Oss

Jenaplanschool Antonius Abt Oberon 17 5221 LT ’s-Hertogenbosch


Ouders in de branding


|

www.kw1c.nl

|

[email protected]

|

Herkomst leerlingen Beroepsonderwijs naar regio

7 1

6

4

5 3 Leeuwarden

3

6

1 3

Totaal: 11815

9

2

4

3

3

Den Haag

4 9

87

53

4 6

Utrecht

11

8

4

11

Arnhem

266

3

463

7

4

131

1745

68

42

11

437

11

Roosendaal

7

7

14

750

11 8

12

15

8

9

2

3

5

3 4

6

5

6

7

10

10

5

7

Zwolle

Amsterdam

4 5

Lelystad

1

2

Assen

5

3

12

1

3

Middelburg

Groningen

‘s-Hertogenbosch

3859

996

911

37

662 481

175

40

130

9

62

België: 5 13 12 Maastricht

8

21

Duitsland: 1

Onderwijs examens afgenomen, diploma's met cijferlijsten uitgereikt. Leerlingen leerlingen en cursisten

Recommend Documents