OK#dagen,#Eindhoven,# 14#oktober#2015#
“Hyperthermie ter versterking van Radiotherapie and chemotherapie, huidige toepassingen en nieuwe ontwikkelingen" G.C. van Rhoon On behalf of the department of Radiation Oncology
Koningin Wilhelmina Fonds
Maurits and Anna de Kock Foundation
Sponsoren van het Erasmus MC Hyperthermie Programma
Definities verwarmen weefsel
Disclosure of potential conflict of interest 1. Werkgever - Erasmus MC Kanker Instituut, Rotterdam 2. Adviseur - Lid Gezondheidsraad - President van de ‘European Society for Hyperthermic Oncology’ - Sensius (start-up) - Pyrexar Medical Inc.
(Milde))Hyperthermie: ))Temperaturen)40>44˚C) )Behandelduur:)60>90)min) )Aantal)behandelingen):)4>6))
3. Aandeelhouder - minderheidsaandeel zonder stemrecht in Sensius
Verhoogd)tumor> gevoeligheid)voor) bestraling)en)medicijnen)
4. Patenten, Copyright, Licenties - Erasmus MC Kanker Instituut, Rotterdam 5. Honoraria (=reiskostenvergoeding) - Speag, Sennewald Medizintechnik GmbH 6. Financiering van Wetenschappelijk Onderzoek - Koningin Wilhelmina Fonds - Stichting Technische Wetenschappen –STW - Zorgonderzoek Nederland, Medische wetenschappen - ZONMw - Erasmus MC Friends Foundation
Nieuwbouw#Erasmus#MC#
Thermisch)Abla.e: ˚C))
7. Overig - geen
))
Definities verwarmen weefsel
)Hoge)Temperaturen:))>65) )Behandelduur:))5>15)min) )Slechts))één)behandeling) )Coagula.e)tumorcellen)
Overzicht van de presentatie 1. Biologische werking van warmtebehandeling
(Milde))Hyperthermie: ))Temperaturen)40>44˚C) )Behandelduur:)60>90)min) )Aantal)behandelingen):)4>6)) Verhoogd)tumor> gevoeligheid)voor) bestraling)en)medicijnen)
2. Verschillende technieken voor het verwarmen van weefsel 3. Klinische resultaten 4. Betere controle van verwarmen met nieuwe technieken 5. Nieuwe klinische ontwikkeling
Thermisch)Abla.e: ˚C)) ))
)Hoge)Temperaturen:))>65) )Behandelduur:))5>15)min) )Slechts))één)behandeling) )Coagula.e)tumorcellen)
Disclaimer: Reference to any commercial product or specific device is as an exemplar only; no endorsement of specific products or specific devices is implied.
1
Directe celdood door warmte
Overzicht van de presentatie
45 ºC
3,75
Celdood afhankelijk van: • Cel type • Cel cyclus • Zuurstofconc. • pH • Metabolism
1. Biologische werking van warmtebehandeling 44 ºC 2. Verschillende technieken voor het verwarmen van weefsel 43 ºC 3. Klinische resultaten 42 ºC 4. Betere controle van verwarmen met nieuwe technieken
7,5 15 60
41 ºC
240
5. Nieuwe klinische ontwikkeling 40 ºC
960
!"#!"=$∫%↑&▒'↑(!"−*) ,& R=0.5 for T>43ºC R=0.25 for T≤43ºC
39 ºC Disclaimer: Reference to any commercial product or specific device is as an exemplar only; no endorsement of specific products or specific devices is implied.
38 ºC 37 ºC
Radiosensitizering door warmte afhankelijk van temperatuur, tijd en interval
CEM43
Hyperthermie en herstel DNA schade
45 ºC
3,75
45 ºC
44 ºC
7,5
44 ºC
7,5
43 ºC
15
43 ºC
15
42 ºC
60
42 ºC
Hyperthermie verlaagd BRCA2 en blokkert daardoor herstel van DNA schade
41 ºC
240
41 ºC
40 ºC
960
40 ºC
39 ºC
Radiotherapie
Chemotherapie
3,75
60
HYPERTHERMIE
240 960
39 ºC
38 ºC
38 ºC
37 ºC
CEM43
37 ºC
CEM43 Krawczyk PM, Eppink B et al. Proc Natl Acad Sci. 2011
Mate van hyperthermie effect is afhankelijk van hoogte en duur van verwarming
Hyperthermie verbetert doorbloeding en zuurstof spanning 45 ºC
3,75
45 ºC
44 ºC
7,5
44 ºC
43 ºC
15
43 ºC
42 ºC
60
42 ºC
41 ºC
240
41 ºC
960
40 ºC
40 ºC
A. Shakil et al. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 43, 859–865 (1999).
39 ºC
39 ºC
38 ºC
38 ºC
37 ºC
CEM43
Temperatuur voor makkelijk te verwarmen tumoren
Directe celdood
Sensitizering door warmte
Blokkade DNA herstel
Betere Doorbloeding en hogere zuurstof spanning
Temperatuur gemeten tijdens de meeste behandeling
37 ºC
2
• Hyperthermie altijd in combinatie met radiotherapie of chemotherapie.
Kans op tumor controle / bijwerking
• Doel sensitizering van tumor voor radiotherapie/chemotherapie zonder verhogen effect op normaal weefsel.
Overzicht van de presentatie 1. Biologische werking van warmtebehandeling
hoog
2. Verschillende technieken voor het verwarmen van weefsel TUMOR
3. Klinische resultaten Normaal Weefsel
4. Betere controle van verwarmen met nieuwe technieken 5. Nieuwe klinische ontwikkeling
Disclaimer: Reference to any commercial product or specific device is as an exemplar only; no endorsement of specific products or specific devices is implied.
laag laag
hoog
Dosis bestraling of medicijn
Lokaal verwarmen van weefsel gaat het best door de energie direct ter plaatse van het doelgebied (oppervlakkig of diep) in het lichaam te deponeren.
Verwarming met Ultrageluid Philips/TU-Eindhoven
Voordeel: klein focus, grote indringdiepte Nadeel: hoge verwarming bot, reflectie aan lucht
Electromagnetische velden “Microgolven”
Ultrageluid “drukgolven”
Lokaal verwarmen van weefsel gaat het best door de energie direct ter plaatse van het doelgebied (oppervlakkig of diep) in het lichaam te deponeren.
Verwarming met Ultrageluid, vooral gebruikt voor hoge temperatuur ablatie
Electromagnetische velden “Microgolven”
Ultrageluid “drukgolven”
Het meest gebruikt!
Courtesy G. Ter Haar
3
Most common techniques to induce hyperthermia use electromagnetic energy
Hyperthermie systemen Erasmus MC Oppervlakkige)Hyperthermie:)
Diepe)hyperthermie:)
Regionale)diepe)hyperthermie:))
tumoren)tot)4)cm)diep.)
Tumoren)in)Hoofd>Hals) gebied.)
Tumoren)dieper)dan)4cm,)voornamelijk)bekken))
Focus)~)4)cm))
Other technologies used, are:
- - - -
Ultrasound Infrared Laser Magnetic nano-particles
Verschillende vormen van hyperthermie.
Focus)~)10>14)cm))
Overzicht van de presentatie 1. Biologische werking van warmtebehandeling 2. Verschillende technieken voor het verwarmen van weefsel 3. Klinische resultaten 4. Betere controle van verwarmen met nieuwe technieken 5. Nieuwe klinische ontwikkeling
peritoneal
Disclaimer: Reference to any commercial product or specific device is as an exemplar only; no endorsement of specific products or specific devices is implied.
Klinische indicatie hyperthermie: grote tumoren en hergroei tumor in eerder bestraald gebied!
Randomized)Clinical)trials:)s)2015) 24)Posi.ve)randomized)trials)of)RT)or)CT)±)HT)
Lokale controle is dan beperkt agv: ! opereren is vaak niet mogelijk ! bij wel opereren kan niet de hele tumor verwijderd worden ! opnieuw bestralen kan alleen met lage dosis Horsman & Vaupel (2014) Tumour Pathophysiology for Oncologists
Normal tissue
Tumor tissue
! grote tumoren hebben vaak een chaotische bloedvat structuur: • groot deel van de tumor is hypoxisch (minder gevoelig voor bestraling) • slechte doorbloeding (lage concentratie medicijnen)
10)Non>conclusive)randomized)trials)of)RT)or)CT)±)HT)
4
Randomized)Clinical)trials:)s)2015)
HIPEC: 2008, 8 year follow-up Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapy
24)Posi.ve)randomized)trials)of)RT)or)CT)±)HT)
median DSS control 12.6 m HIPEC 22.2 m (P = 0.028)
8"Year'Follow"up'of'Randomized'Trial:'Cytoreduc;on'and' Hyperthermic'Intraperitoneal'Chemotherapy'Versus' Systemic'Chemotherapy'and'Pallia;ve'Surgery'in'Pa;ents' With'Peritoneal'Carcinomatosis'of'Colorectal'Cancer' ' V.J.'Verwaal'et'al,'Annals'of'Surgical'Oncology'15,'2008'
HIPEC)in)8)centra)
HIPEC voor dikke darmkanker voorwaardelijk in basispakket van de Zorgverzekeringswet, onder voorwaarde dat de behandeling plaatsvindt overeenkomstig het onderzoeksvoorstel.
Randomized)Clinical)trials:)s)2015)
Long-term outcomes of a randomized controlled trial comparing thermochemotherapy with mitomycin-C alone as adjuvant treatment for non-muscle-invasive bladder cancer (NMIBC) 83)pa.ents)with)intermediate>/high>risk)NMIBC,) complete)transurethral)resec.on,)randomized)to:) >)thermochemotherapy)(HT)+)MMC,)n=42)) >)chemotherapy)alone)(MMC,)n=41)) 2)doses)of)20)mg)MMC)in)50)mL)dis.lled)water.) ) Conclusion:) " 53%)pa.ents)tumor)free)10)yrs)ader)treatment)) " 86%)bladder)preserva.on) " effec.ve)adjuvant)treatment)for)NMIBC)at)long> term)FU,)even)in)pa.ents)with)mul.ple)tumors.) ) No)overall)survival)gain.) ) ) )
10)Non>conclusive)randomized)trials)of)RT)or)CT)±)HT)
24)Posi.ve)randomized)trials)of)RT)or)CT)±)HT)
Kaplan–Meier curve DFS intention to treat.
Colombo et al, BJU inter, 107, 2010
10)Non>conclusive)randomized)trials)of)RT)or)CT)±)HT)
1997)and)2006:)341)pts)randomized)) ) 2014:)329)(167)NAC;)162)NAC)+)RHT))were)eligible) for)intent)to)treat)analysis.) ) Median)follow>up)74)months)) ) The)pts)randomized)to)NAC)+)RHT)had)significantly) prolonged)OS)compared)with)those)randomized)to) NAC)alone)) " 5>year)OS)of)63%)vs)51%,)p=0.047) " Median)OS)was)15.4)vs)6.2)years)) " 5>year)LPFS)of)51%)vs)40%,))p=0.012) " 5>year)DFS)of)42%)vs)34%,)p=0.016))
5
Hyperthermie)icm)radiotherapie/chemotherapie) Huidige)indica.es)Nederland) Icm)radiotherapie:) ) " Gevorderd)baarmoederhalskanker) " vaginacarcinoom) " recidief)in)eerder)bestraald)gebied) )))))))>)thoraxwand)recidief)mammacarcinoom)) )))))))>)recidief)rectumcarcinoom) " melanoom) " mesothelioom) ) Icm)chemotherapie:) ) " recidief)cervixcarcinoom)
Overzicht van de presentatie
3)Radiotherapie)centra)die) hyperthermie)uitvoeren))
1. Biologische werking van warmtebehandeling 2. Verschillende technieken voor het verwarmen van weefsel 3. Klinische resultaten 4. Betere controle van verwarmen met nieuwe technieken 5. Nieuwe klinische ontwikkeling
Disclaimer: Reference to any commercial product or specific device is as an exemplar only; no endorsement of specific products or specific devices is implied.
www.oncoline.nl)
Energie sturing voor optimale verwarming
Thermische dosis effect relaties Prospective Trial • 122 dogs • Heatable soft tissue sarcoma • Randomized to low (2-5 CEM43T90) or high (20-50 CEM43T90) thermal dose + RT. • 90%: 4-6 HT in 5 weeks
`Retrospec.veThermal)dose)effect) rela.onship) Franckena#et#al.,#2009#European#J#Cancer#
Focused energy deposition at depth: circumferential EM field, constructive interference. TRISE
Thrall et al., Clin Cancer Research 2005
Of)444)pa.ent,)40%))showed)a)posi.ve) correla.on)between)T50)and)applied) energy.) Fatehi#et#al.,#2007#,#Int.#J.#of#Hyperthermia#
Temperatuur#meLng#Ljdens# behandeling#
Main challenges • Measure temperature at depth • Target energy to the tumor • Prevent acute thermal toxicity
• Solutions have been implemented during last decennium.
Temperatuur#meLng#Ljdens# behandeling# is#dus#in#hoge#mate#gewenst#
6
Patienten en klinici zijn niet enthousiast
Temperatuur#meLng#Ljdens# behandeling# is#dus#in#hoge#mate#gewenst# maar#is#moeilijk#uitvoerbaar#
Minimaal Invasief
Interstitiele thermometry
Beperkt aantal sensoren, dus weinig overzicht in de temperatuur verdeling in het behandel volume!
Meer)inzicht)bereikte)temperaturen)door: 1: Base of tongue 3: Thyroid/Larynx
2: Nasopharynx
SAR
T
Effect berekeningen: Hogere temperatuur bij meer energie in doelgebied Paulides et al PMB 2010
Meer)inzicht)bereikte)temperaturen)door:
Diepe hyperthermie in de praktijk Sturen: bedienen apparatuur, registratie Persoonlijk begeleider Arts of nurse practitioner: toezicht/ overzicht TEAMWORK!!
7
Diepe hyperthermie: ervaring patiënt
" Moe (1-1,5 uur hardlopen)
Overzicht van de presentatie 1. Biologische werking van warmtebehandeling 2. Verschillende technieken voor het verwarmen van weefsel
" Brandwonden " op de huid
3. Klinische resultaten
" onder de huid
4. Betere controle van verwarmen met nieuwe technieken
" in de spieren
5. Nieuwe klinische ontwikkeling
" 5-10 % van de behandelingen " Genezen eigenlijk altijd zonder verdere behandeling Disclaimer: Reference to any commercial product or specific device is as an exemplar only; no endorsement of specific products or specific devices is implied.
Hyperthermie versterkt vaatlekkage tumor
Gecontroleerde afgide chemotherapie in tumor door temperatuur gevoelige nanovetbolletjes Thermosensitive liposomes CF Release (%)
60
100 nm
40
20
0 4
25
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Temp. (°C)
37°C
38°C
LECO, Surgical Oncology, Department Surgery, Erasmus MC, Rotterdam Timo ten Hagen Gerben Koning
40°C
41°C
L. Li et al, J. of Controlled Release 2013, 130-7 PI: Timoten Hagen, Lab. Of Surgical Oncology, Erasmus MC
A.M. Ponce 42°C (2 min)
Wanneer denken aan hyperthermie?
" Een locaal probleem met onvoldoende effect van RT alleen " Meer dan 20 RCT toonden verbeterde effectiviteit aan zonder extra schade " Een locaal probleem na eerdere bestraling als re-irradiatie mogelijk is " Veranderde fysiologie na eerdere bestraling
42°C (4 min)
42°C (30 min)
42°C (60 min)
Samenvattend
Hyperthermie is: • • • •
Effectief Veilig Geen versterking van bijwerking van radiotherapie of chemotherapie Goed verdraagbaar
" Indicatie voor chemoradiatie, maar … " Versterking effect radiotherapie " GEEN TOENAME TOXICITEIT RADIOTHERAPIE !
Tumor moet verwarmbaar zijn
8
Vragen?
9