GBI
nr.2 nieuws juni 2013
Terugblik GBIdag veel positieve reacties
Súd-west Fryslan
van 30 systemen naar 1 GBI
Informatie GBI
vernieuwde opzet in het GBI nieuws
GVOW
GBI
TM
GBI databank
GBI appsbank
bli
ren
pu
ëre
n
be
he
GBI basis
cre
Gebruikersdocumentatie
cer en
Het belang van het bijhouden van
GBI kennisbank
In dit nummer
GBIsoftware
Terugblik GBIdag 2013
4
Nieuws
6
Column
7
Visie op beheer
8
Visie op GBI
9
GBIsoftware
10
GBIuitgelicht
12
Rondom GBI
18
GBI Partnerprogramma
21
GVOW
22
Klanten en projecten
28
Kennis en inspiratie
34
GBI uitgelicht
GVOW Productgroepen
Creëren en actueel houden van data
Gegevenswoordenboek Stedelijk Water De principes van GBI zijn naadloos vertaald naar onze GBIsoftware, zodat de drie hoofdactiviteiten van iedere moderne beheerorganisatie (creëren, publiceren en beheren) zo goed mogelijk worden ondersteund. We maken daarvoor gebruik van verschillende GBIsoftware componenten. Vier componenten De vier GBIsoftware componenten zijn GBIbasis, GBIdatabank, GBIappsbank en GBIkennisbank. In GBIbasis wordt het creëren en actueel houden van data ondersteund. Het publiceren en/of ontsluiten van data naar de verschillende doelgroepen vind plaats met behulp van de GBIdatabank. En tenslotte maken de GBIappsbank en GBIkennisbank het beheren en toepassen van data op elk niveau van in beheerproces mogelijk. Het gegevenswoordenboek De Oranje ring geeft aan dat alle compenenten met elkaar verbonden zijn én elkaar aanvullen en ondersteunen. Het gegevenswoordenboek GBI zorgt ervoor dat zij op eenduidige wijze met kunnen elkaar communiceren. Passende applicaties Elke hoofdactiviteit omgeving biedt voor haar eigen doelgroep passende software-applicaties voor verdere bewerking /inwinning van informatie en beheergegevens.
Publiceren en/of ontsluiten van data
GBI
TM
GBI databank
Creëren GBIbasis is de centrale database, waarin alle objecten eenduidig geregistreerd worden. Actueel houden, vernieuwen of verrijken van objectinformatie het is allemaal eenvoudig. GBIbasis In GBIbasis komen administratieve en geografische kenmerken samen in een ruimtelijke database. We leggen harde beheergegevens vast, gestuurd vanuit de integrale kaart. Hierbij gaat het om: wat, waar, welke eigenschappen en kenmerken. Gegevens uit het veld worden hier slim en gemakkelijk aan toegevoegd. GBIbasis-bewerken Dit is de muteerapplicatie voor GBIbasis. Met deze applicatie wordt de beheerdata verrijkt met belangrijke extra eigenschappen en kenmerken (bijvoorbeeld Latijnse namen van de bomen). Daarnaast worden er GIS analyses, meldingen (bijvoorbeeld de lantaarnpaal in de Schoolstraat staat scheef), informatie van aannemers (bijvoorbeeld: de leuning van de brug is geschilderd) en inventarisatie-, inspectie- en meetgegevens (bijvoorbeeld vanuit de inventarisatietool Field, de weginspectie, de burgerschouw of de VTA) aan toegevoegd. Tot slot wordt de beheerdata aangevuld met gegevens vanuit de verschillende apps (bijvoorbeeld een planning en begroting voor wegen).
Eerder hebben we jullie bericht over de samenwerking van Oranjewoud en GVOW met RIONED. Bij nieuwe ontwikkelingen houden we jullie graag op de hoogte.
GBIadd-ons Ontwikkelde GBIadd-ons Sinds versie 6.1 zijn we bezig met het ontwikkelen van GBIaddons. Er zijn twee soorten addons. De eerste soort verrijken de beheerdata met data van derden. De tweede soort levert een bijdrage aan de mogelijkheden voor presentatie van data. We ontwikkelen jaarlijks minimaal zes nieuwe add-ons. Nieuwe GBIadd-ons - GBIadd-on Melddesk - GBIadd-on KLIC - GBIadd-on Rioolkaart
GBIadd-on Melddesk GBIadd-on Melddesk biedt een informatiesysteem ten behoeve van alle klachten en meldingen die binnen uw gemeente worden geregistreerd. Met GBIadd-on Melddesk zijn deze meldingen in de kaart te presenteren, vervolgens kan er per melding detail informatie opgehaald worden. Ook kunnen er met de opgehaalde meldingen analyses gedaan worden.
GBIadd-on KLIC Sinds 1 juli 2008 geldt de wet WION (Wet Informatie-uitwisseling ondergrondse netten) ook wel de grondroerdersregeling genoemd. Deze regel moet het aantal graafschades aan kabels en leidingen terugdringen. GBIaddonKLIC toont de graafpolygonen van de WION graafberichten die succesvol verwerkt zijn. Hierdoor krijgen onder andere gebruikers van GBIdata-raadplegen via de kaart inzicht in de locatie en bijbehorende informatie over graafmeldingen.
Voor meer informatie
[email protected]
n cere bli
Oranjewoud spreekt met ons af dat wij in een extra overleg (met een aantal productgroepleden) een toelichting krijgen op het huidige woordenboek (IMOBOR) van Oranjewoud en het woordenboek stedelijk water van RIONED. Hier gaan we met name de verschillen zien en deze worden besproken. Een afspraak hiervoor moet nog worden gemaakt. Daarna kunnen een aantal leden van de PG het woordenboek controleren en beoordelen. Twee weken na beoordeling van het woordenboek komen we weer samen om de resultaten van de controle te bespreken.
ren
pu
cre ëre n
he be GBI kennisbank
Hierover gaat Oranjewoud met ons als gebruikersvereniging in overleg en heeft ons de volgende vragen voorgelegd: - in te stemmen met het verzoek van RIONED en het convenant te ondertekenen; - kennis te nemen van het plan van aanpak en leden op te roepen om zitting te nemen in het projectteam; - de implementatiekosten van het Gegevenswoordenboek Stedelijk Water te labelen als een verplichte business case. Tijdens de productgroepvoorzitters vergadering op 12 maart 2013 gaan wij als GVOW akkoord met het tekenen van het convenant, dat aansluit op de huidige inspanningen en inzichten. Ook nemen we kennis van het plan van aanpak en zijn we actief met het zoeken naar projectteamleden. Er wordt geen akkoord gegeven op het derde punt, de implementatiekosten. Dit wordt als onderdeel gezien van het eigen woordenboek.
GBI appsbank GBI basis
De stichting RIONED is bezig met het realiseren van een standaard voor het Stedelijk Water. In deze standaard worden de objecten, attributen en domeinen eenduidig beschreven en vastgelegd. RIONED noemt deze standaard het Gegevenswoordenboek Stedelijk Water. Oranjewoud heeft van RIONED het verzoek ontvangen om hieromtrent een convenant te ondertekenen. Hiermee zegt Oranjewoud toe om aan te sluiten op de standaard van RIONED.
GBIadd-on Rioolkaart Met GBIadd-on Rioolkaart kan een kaart worden gegenereerd waarop de rioolobjecten zijn weergegeven. Bijzonder is dat de labeling van de betreffende attributen op de juiste plek op de kaart wordt gezet. Met deze rioolkaart is het inzichtelijk waar de leidingen, putten en andere objecten liggen. De rioolkaart is vervolgens te exporteren in verschillende formaten.
Beheren en toepassen van data
Creëren en actueel houden van data
Gegevenswoordenboek GBI
GBInieuws juni 2013 pag 10
GBInieuws juni 2013 pag 15
Meer informatie is op te vragen bij de PG Blauw (voorzitter Werner Voermans) via
[email protected]
Structuur van productgroepen en hun overlegmomenten in beweging Op 27 mei 2013 heeft het gezamenlijke overleg tussen het Algemeen Bestuur en de PG voorzitters plaatsgevonden. Dit overleg vindt ieder jaar plaatst, maar steeds met een ander thema. Dit keer de vertaling van GBI 6 naar de GVOW organisatie, onze eigen organisatiestructuur. De huidige structuur heeft een goede bijdrage geleverd aan uitoefenen van invloed op de doorontwikkeling van GBI 6. We merken, als GVOW, dat we in de huidige situatie niet meer goed kunnen meekomen met de stappen die Oranjewoud maakt. Het gevolg is dat we soms achter de feiten aan lopen, het proces stopzetten en daarmee ook het proces verstoren in plaats van het te voeden met de belangen en wensen van de gebruikers. Het bestuur heeft daarom dit thema gekozen als agendapunt voor het gezamenlijke overleg en neemt hierin het volgende standpunt in: GBI 6 denken vraagt om een andere structuur. De uitkomst moet zijn dat we als GVOW wederom een goede positie gaan innemen, zodat onze rol en daarmee onze invloed weer een goede basis vormt in het proces van Oranjewoud. Waarbij ook de rol van opdrachtgever een duidelijke plaats krijgt. In de voorbereiding hebben twee productgroepvoorzitters, Werner Voermans en Stefan Nienhuis, samen met twee bestuursleden, Berto Smit en Lea Limonard, een visiedocument opgesteld. Hierbij werden zij ondersteund door van Bé de Winter in zijn rol als bestuursadviseur en twee Oranjewouders om het ontwikkelproces vanuit Oranjewoud toe te lichten. In de volgende GBInieuws lees je alles over de uitkomsten. Ben je eerder benieuwd? Neem dan contact met ons op via:
[email protected].
GBInieuws juni maart 2013 2013 pag pag 24 30
GBI software pag 10
GBI uitgelicht pag 15
GVOW pag 24
Onze visie, onze software
Alle add-ons op een rij
PG Blauw over handboek stedelijk water
GBInieuws juni 2013 pag 2
Voorwoord
Beste GBInieuws lezers, Nu de kou eindelijk weer uit de lucht lijkt verdwenen, waag ik mij weer op de racefiets. Ik zie met het vorderen van de kilometers het groen in het Friese land terugkeren. Heerlijk voelt dat. Ik voel echter ook wat de winter met de paden heeft gedaan. De kwaliteit van de verharding is niet altijd zoals een fietser dat graag wil. De 7,9 bar in mijn banden zorgt ervoor dat ik na deze eerste ritten minder gemakkelijk zit, maar dat went. Van fietsen word ik poëtisch en filosofisch tegelijk. Zeker als ik ga nadenken over mijn andere passie, beheren. De kwaliteit van de fietspaden zet mij aan het denken: zijn het de bezuinigingen die hun tol eisen en nu zichtbaar en voelbaar in de slijtlagen trekken, scheuren vormen en de klinkers en tegels verder uiteen drijven? Waarschijnlijk speelt dat mee, want alle media berichtten onlangs over meetlatten en kwaliteitsverlaging in de openbare ruimte. De Volkskrant kopte op 12 maart jl. ‘Gemeenten besparen op onderhoud, burgers klagen niet: het is crisis!’ Natuurlijk, als je voor een bezuinigingsopgave staat, dan lijkt het een logisch gevolg dat het onderhoud een tandje minder kan. Ik vraag mij echter af of er altijd wordt nagedacht over de effecten. Ik moet nu immers veel beter opletten dat ik niet in een scheur fiets. En er is geen gemeente die zit te wachten op een claim van mij. Dat geldt niet alleen voor mij, maar voor alle gebruikers van de openbare ruimte. Oranjewoud buigt zich op dit moment samen met gemeenten over dat vraagstuk. Hoe ver kan of mag de kwaliteit van het onderhoud zakken, zonder dat de veiligheid in het geding is? Maar het is niet alleen veiligheid. Ook verloedering ligt op de loer. Dat is natuurlijk ook een doorn in het oog van veel burgers, zelfs in tijden van crisis! Het uiterste wordt van de beheerders gevraagd. Het is noodzakelijk dat wij hét optimum vinden en de bezuinigingen in balans brengen met onze zorgplicht, ook met het oog op de toekomst, want wat nu verloren gaat, krijgen we minder gauw, of tegen veel hogere kosten, terug. Van ‘t zomer ga ik voor een Alpencol. Ook daar wordt het uiterste gevraagd. De komende ritten zoek ik mijn optimum zodat ik zeker weet dat ik de top bereik.
Iepe Soet adviesgroepmanager Ingenieursbureau Oranjewoud
GBInieuws juni 2013 pag 3
Terugblik GBIdag 2013
Op 21 maart 2013 organiseerde Advies- en Ingenieursbureau Oranjewoud de 8ste landelijke GBIdag. Ruim 300 gasten werden ontvangen in de grote schouwburg van De Reehorst in Ede. In vervolg op de succesvolle introductie van GBI 6 afgelopen jaar, stond deze dag in het teken van “what’s next”. Waar het voor de tuinier in deze tijd van het jaar het moment van zaaien is, is het op de GBIdag al tijd voor de oogst. Een oogst met goede opbrengst, door de combinatie van het verzamelen van informatie, het ontmoeten van oude en nieuwe bekenden en het opdoen van frisse inspiratie en ideeën. De centrale lezingen, de seminars en de informatiemarkt boden daarom allemaal een doorkijk naar handige toepassingen en toekomstige ontwikkelingen. Het programma liet daarnaast voldoende ruimte open voor kennismaken en bijpraten. Kennis en informatie Wim Sneep, adviesgroepmanager van Oranjewoud, trapte af met een breed perspectief op de toekomst. Donkere wolken of toch vele lichtpunten? Vooral dat laatste, gezien de mogelijkheden van GBI 6 en het enthousiasme van alle betrokkenen!
In Rheden wordt nu echt integraal gewerkt. Groen, riolering en wegen hebben een gezamenlijke ambitie en ook een gezamenlijke planning. Door nadrukkelijk te kiezen voor de regisseurrol met GBI 6 als ondersteuning, kon dit voortvarend vorm gegeven worden. Stefan Nienhuis van gemeente Rheden en Godfried Vis van Oranjewoud verzorgden een duo-presentatie waarin alle ins en outs aan bod kwamen. Na de lunch nam Aat de Jonge het voortouw bij de ledenvergadering van de GVOW. Gemeenten hebben te maken met steeds ingrijpendere maatregelen. Organisaties worden groter, taken worden breder. Grenzen vervagen omtrent de manier waarop zaken worden geregeld en aangepakt. De markt en de gemeentelijke organisaties moeten niet van elkaar vervreemden, maar elkaar duurzaam blijven kennen. Ruimte en gelegenheid voor echt persoonlijk contact, zoals in een gebruikersvereniging als de GVOW, is daarbij van het grootste belang.
Een complete foto-impressie is te vinden op de site van de GBIdag: http://gbidag.gbinet.nl/ De beschikbare presentaties zijn geplaatst op www.mijngbi.nl (achter de inlog).
De volgende GBIdag is gepland op 20 maart 2014 GBInieuws juni 2013 pag 4
Vervolgens schetste Cees Hamers de activiteiten van het KING (Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten). De ontwikkeling in de maatschappij en de ICT maken soms dat het zorgen voor soepele werkprocessen en veilige digitale oplossingen voor dienstverlening lijkt op “het bouwen van een kathedraal in een storm”. Vervolgens schetste hij een drietal scenario’s om dit ondanks de complexiteit toch te kunnen realiseren. ‘Belangrijk is om te realiseren dat we niet meer op ons zelf kunnen staan, maar als het ware onderdeel uitmaken van een groter ecosysteem.’ Inspiratie In de diverse parallelsessies gingen partners dieper in op hun producten en, natuurlijk, de link met GBI. In de showroom en de co-creatiekamer bruiste het van de energie. Ontmoeten Zoals elk jaar was de GBIdag weer de ideale gelegenheid om oude bekenden te ontmoeten en nieuwe contacten te leggen. Deze combinatie van in ongedwongen sfeer kennis opdoen en elkaar ontmoeten kenmerkt de GBIdag.
Meer dan 25 ideeën uit de co-creatiekamer! Oranjewoud vindt het belangrijk om samen met haar klanten na te denken over de optimalisatie van het beheerproces door het opnemen van slimme functionaliteiten.
Hoe kijkt GVOW terug op de dag? Zij vroegen het aan verschillende bezoekers De GVOW belde met een aantal bezoekers, waarvan een deel de GBIdag voor het eerst heeft bezocht en een deel die de dag vaker heeft bezocht. Wij zijn niet alleen nieuwsgierig naar de algemene indruk, maar we zijn ook erg benieuwd naar wat men vindt van de GVOW showroom. Is er genoeg mogelijkheid om te zien wat er wordt ontwikkeld? Is er plek om vragen te stellen en om contacten te leggen? “Wat een voorzitter, dat hij die ledenvergadering zo kort kan houden.” “De GBIdag bevalt me goed, om die reden kom ik er vaker. Ik bezoek met name de parallelsessies, maar ben ook heel bewust naar de GVOW showroom geweest. Ik was samen met mijn collega’s op zoek naar voorbeelden van verlichtingen, we staan namelijk op het punt om dit in te voeren. Het is dan prettig om te weten wat er op ons afkomt en voorbeelden te zien hoe het eruit komt te zien.” “Ik heb de GBIdag naar volle tevredenheid bezocht en vond de dag weer te kort, ineens was het half zes! Een dag die ik als zeer waardevol beschouw.”
“Voor mij en mijn collega’s was het bezoeken van deze dag heel goed. Het heeft ons versterkt in de keuze van dit pakket. Je had de mogelijkheid om partners van Oranjewoud te spreken, de dag was goed verzorgd en er was voldoende mogelijkheid om te kijken hoe het pakket werkt, onder andere in de GVOW showroom. Hier hebben we zelf aan de knoppen mogen zitten.”
Waar kan dat nu beter dan op de jaarlijkse GBIdag van Oranjewoud? En wel in de Cocreatiekamer. Klanten en businesspartners die een bezoek brachten aan de GBIdag konden hier hun ideeën en wensen voor nieuwe mogelijkheden aan de muur hangen. Tevens konden zij op ideeën en wensen van anderen reageren door er een ‘vind-ik-leuk’ status op te plakken. Uiteenlopende creaties Meer dan 25 nieuwe ideeën zijn naar voren gebracht. De ideeën lopen zeer uiteen; van de mogelijkheid tot een koppeling tussen het Kadaster en het beheersysteem om bijvoorbeeld de eigenaar van monumentale bomen te bepalen, tot een koppeling met meldingen openbare ruimte ten behoeve van de review. Deze input vanuit verschillende gebruikers is waardevol voor de ontwikkeling van onze beheersoftware. Meer informatie:
[email protected]
“Leuk om te bezoeken en zeker voor herhaling vatbaar. Het is fijn dat er voldoende mogelijkheid is om contacten te leggen. De showroom ervaar ik als positief, omdat je live kan zien wat GBI6 is. Medewerkers van Oranjewoud laten je verschillende mogelijkheden zien, je kan vragen stellen en je ziet direct het resultaat. Een kleine kritische noot: graag een showroom met meerdere computers!.“
GBInieuws juni 2013 pag 5
Nieuws
Oranjewoud in het nieuws april/2013 GISmagazine: GBIdag 2013 Beheer in een veranderende wereld Winst in het beheer van de toekomst wordt behaald door nieuwe vraagstukken op een integrale manier op te pakken. En daar zijn goede gegevens en tools voor nodig. 5 april 2013 Straatbeeld.nl: Kwaliteitsniveau behouden met minder middelen ‘Gemeenten besparen op onderhoud, burgers klagen niet: het is crisis’, kopte de Volkskrant 12 maart. Maar is besparen altijd inherent aan kwaliteitsvermindering? En in hoeverre accepteren burgers verloedering van hun wijk? Advies- en Ingenieursbureau Oranjewoud is ervan overtuigd dat gemeenten ook met minder middelen mogelijkheden hebben om het kwaliteitsniveau van de openbare ruimte te waarborgen. 29 april 3013 Binnenlandsbestuur.nl: Advies aan Maximá: draag geen naaldhakken Wat eigenlijk alle bezoeksters van de Dam al wisten ligt nu vast in een semi-officieel advies aan prinses Maximá: ze kan morgen beter geen naaldhakken dragen tijdens de tocht van de nieuwe kerk naar het paleis. De bestrating is zo gescheurd dat ze anders zo maar vast kan komen te zitten. 3 mei 2013 Binnenlandsbestuur.nl Schade aan de dam: 25 losse tegels Een paar vierkante meter losgereden stoeptegels op het Rokin en her en der wat losse klinkers. Dat is zo ongeveer de schade die de inhuldigingsceremonie van koning WillemAlexander op en rond heeft aangericht. ‘Minder dan verwacht’.
GBImeldingen vervangen door GBIadd-on(s) Tijdens de strategieconferentie op 14 november 2013 in het Abe Lenstra stadion stond de vraag centraal welke koers de GVOW aan Oranjewoud mee wil geven aangaande klachten en meldingen binnen GBI. GVOW heeft daarna het standpunt ingenomen dat een meldingen module geen onderdeel hoeft te zijn van een integraal beheerpakket.
Vervolgens heeft de GVOW aan Oranjewoud de vraag gesteld hoe zij omgaat met de huidige gebruikers van GBImeldingen online en hoe deze de mogelijkheid houden de meldingen openbare ruimte zichtbaar te krijgen in het beheersysteem. Naar aanleiding van de strategieconferentie en de vraag van de GVOW heeft Oranjewoud besloten de meldingen module GBImeldingen niet te vervangen in GBI 6. Wel gaan we per bestaand meldingen pakket onderzoeken of een koppeling via een add-on haalbaar is. Oranjewoud heeft op aanvraag van een aantal gebruikers van GBImeldingen een add-on ontwikkeld met Melddesk. Deze add-on Melddesk is vanaf 1 april gereed. Mocht het in de toekomst wenselijk zijn dat GBI 6 met anderen meldingensystemen een add-on ontwikkelt, bepaalt Oranjewoud op basis van de vraag van de GVOW en de openheid van het meldingen systeem welke meldingen systemen hiervoor in aanmerking komen. Voor meer informatie:
[email protected] of uw contactpersoon GBI
[email protected] of
[email protected]
GBInieuws juni 2013 pag 6
Welkom gemeente Alphen aan den Rijn, Boskoop en Rijnwoude! Vanaf 1 januari 2014 gaan de gemeenten Alpen aan den Rijn, Boskoop en Rijnwoude verder als 1 grote gemeente in het Groene Hart. In april is de fusie goedgekeurd door de tweede kamer en eind april hebben de drie gemeenten gekozen voor GBI 6. Met GBI 6 hebben zij 1 systeem in huis waarmee zij de beheergegevens van de drie gemeenten overzichtelijk en makkelijk kunnen integreren.
Wij wensen de nieuwe gemeente Alphen aan den Rijn veel succes toe met de komende fusie!
Op de foto worden de contracten ondertekend door de v.l.n.r. de heer Dautzenberg, informatiemanager, Astrid Hoogeveen van Oranjewoud en de heer Taco Noordenbos, afd. hoofd Beleid & Beheer
Column
Oranjewoud realiseert standaard in afstemming NLCS en IMGeo In opdracht van Geonovum en SBR CURNET realiseert Oranjewoud in samenwerking met Nedgraphics dé landelijke standaard voor de afstemming van NLCS met IMGeo en visa versa. Een mooie stap in de koppeling van twee belangrijke standaarden, die het integraal ontwerpen en beheren van de openbare ruimte een stuk eenvoudiger maakt. Een krachtige combinatie Ontwerpinformatie kan door deze standaard namelijk direct worden gebruikt voor het actualiseren van IMGeo. Omgekeerd kan IMGeoinformatie worden vertaald naar het formaat NLCS, zodat een ontwerper direct aan de slag kan. Wel zo efficiënt! Dit is overigens geen toekomstmuziek, maar direct toepasbaar: Ook op weg naar de BGT kunnen gemeenten al voorsorteren op de standaard. Wat is het precies? NLCS en SBR CURNET NLCS, de ontwerpstandaard voor de GWWsector in Nederland, wordt beheerd door SBR CURNET (voorheen CUR Bouw & Infra). De NLCS bevat afspraken voor het omgaan met metadata, digitaal tekenen, het uiterlijk van de tekening en – vooral – de bestandsopbouw van 2D tekenwerk. BGT, IMGeo en Geonovum De BGT (Basisregistratie Grootschalige Topografie) vormt de kern (verplichte deel) van het informatiemodel geografie (IMGeo). IMGeo biedt een standaard voor (3D) uitwisseling van grootschalige topografie en baseert zich hiervoor op de internationale standaard CityGML. Geonovum beheert het IMGeo in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.
Koninklijk relevant en de google-bril Op het moment dat ik dit schrijf moet de troonswisseling nog plaatsvinden. Nederland is in ontspannen afwachten van wat komen gaat. De spanning vindt zijn uitweg in het gesprek over een liedje, niet of de troonswisseling volgens plan zal verlopen. Er wordt in Amsterdam hard gewerkt én…aan ‘Oranjewoud’ is gevraagd mee te werken!
Als beheerder van Nederland hebben we jarenlange expertise opgebouwd om de kwaliteit van de openbare ruimte in beeld te brengen - het zit ons in het oranje-bloed. Wat is er dan logischer om Oranjewouders te vragen de kwaliteit van de Dam te meten. Niet alleen vóór de troonswisseling, maar er ook na. Data verzamelen, interpreteren en vervolgens beslissingen nemen: wie veroorzaakte schade, en wie mag derhalve voor de kosten opdraaien? ‘Oranjewoud’ met GBI koninklijk relevant dus. Tijdens het schrijven van deze column hoorde ik op de achtergrond de tune van De Wereld Draait Door, ik liet me even afleiden. Niet omdat het zoveelste deel aan de story van het koningslied werd toegevoegd, maar omdat het woord google-bril viel. Ik spitste mijn oren, want hier kon wel eens iets gemeld worden wat van invloed is op ons GBIdenken. Ik zag mezelf ineens lopen op de Dam. Niet met pen en papier, niet met een iPhone of fotocamera, maar met een google-bril op. Met een paar eenvoudige gesproken opdrachten wordt alles opgenomen wat voor mij relevant is. Stel je eens voor hoe dat zou zijn: een video van het neerzetten van de perstribune, een paar foto’s van het monument op de Dam, en een paar gesproken memo’s; gewoon vastgelegd door rond te lopen! En dat niet alleen, deze informatie wordt via de cloud in een database opgenomen. En de eerste werkbonnen liggen al klaar wanneer ik op kantoor ben. Want met twee woorden, gesproken tegen mijn bril, wordt het achterliggende werkproces op tijd geactiveerd… GBIgooglebril 1.0 - wanneer zouden we die kunnen inzetten?
Voor meer informatie:
[email protected]
Wim Sneep adviesgroepmanager Ingenieursbureau Oranjewoud
GBInieuws juni 2013 pag 7
Visie op beheer
opdrachtgever eigenaar
ambitie
review
voorbereiding BEHEERMANAGER
plan
meten uitvoering
contract
toezicht
infotheek basisregistratie
Oranjewoud is marktleider als het gaat om beheersoftware voor de openbare ruimte. Vanuit deze centrale positie begeleidt Oranjewoud meer dan 170 gemeenten in Nederland bij het beheer van de openbare ruimte. Dit betekent ook dat wij daarmee via onze klant ruim 7 miljoen burgers een leefbare en veilige woon - en werkomgeving bieden. Deze beheeropgave wordt steeds belangrijker en complexer. Belangrijker, omdat bij de overheid en ook in de publieke sector de aandacht voor het in stand houden van wat we hebben, groeit. Complexer, omdat incidentele investeringsbeslissingen steeds meer plaats maken voor professioneel en integraal onderhoud en beheer op basis van data. Een beheerafdeling kan zich daarom niet langer beperken tot technisch inhoudelijk beheer. Ook de beheerprocessen hebben continu aandacht nodig. Dit vraagt om een goede rol - en taakverdeling. Wij hebben de uitvoering van de beheeropgave daarom gerangschikt rond de belangrijkste taken, verantwoordelijkheden en processen. Het kwaliteitsgestuurde beheerproces is hierbij onmisbaar. Via de instrumenten ambitie, plan, contract, toezicht, meten en review wordt de bijdrage van de verschillende taakvelden vastgelegd. In deze cyclus herkent u, weliswaar tegen de klok in, de cirkel van Deming: Plan - Do - Check - Act. De beheermanager is verantwoordelijk voor het samenspel tussen de taakvelden, zodat de beheeropgave doelmatig, efficiënt en rechtmatig ten uitvoer wordt gebracht. Beheerdata is hierbij essentieel. Betrouwbare, volledige en relevante beheerdata, opgeslagen in een goed informatiesysteem en toe te passen vanuit alle taakvelden.
Iepe Soet over beheer
‘Beheer van de openbare ruimte is nog nooit zo actueel geweest als nu. Alle beheerorganisaties doen hun uiterste best om de bezuinigingsopgave die ze vanuit het bestuur opgelegd hebben gekregen zo goed en efficiënt mogelijk uit te voeren. Het valt op dat de hoofdgedachte daarbij is dat de kwaliteit buiten naar beneden moet. De vraag is of dat zo is? Is besparen altijd inherent aan kwaliteitsvermindering?’ ‘Volgens ons kan het kan anders. De echte oplossing voor bezuinigingen in het beheer van de openbare ruimte is innovatie. Wij zijn ervan overtuigd dat ook met minder middelen een prima kwaliteitsniveau gewaarborgd kan worden, door bijvoorbeeld slimmer naar maatregelen te kijken, te kiezen voor een meer integrale benadering van het beheerproces of burgers en bedrijven een grotere rol te geven.
GBI-gemeenten
GBI Gemeente
GBI-gemeente
Onze beheersoftware biedt daarbij de nodige on-
gemeente
dersteuning, zodat de gebruikers en bestuurders in staat zijn om de juiste afwegingen daarbij te maken. Transparant, zodat altijd helder is wat de consequenties zijn van het gevoerde beleid.’
1 mei 2013
GBInieuws juni 2013 pag 8
Iepe Soet Adviesgroepmanager
[email protected] (0513) 63 42 92
Visie op GBI
Beheren met GBI moet makkelijk, makkelijk, makkelijk zijn. Deze drie woorden leiden tot drie principes die belangrijk zijn voor het vormgeven of uitvoeren van professioneel beheer.
burger - klant wensen
Iedereen beschikt over de juiste informatie Beheerders, burgers, wethouders, managers, aannemers, iedereen wil op basis van zijn eigen informatie goede afwegingen kunnen maken. GBI ontrafelt deze informatie naar de juiste doelgroep, allemaal in één systeem. Webbased en op elke plek of apparaat toegankelijk. Of je nu op kantoor bent, thuis of buiten.
bestuur programma opdrachtgever doelen manager strategie voorbereider tactiek uitvoerenden activiteiten
Kennis delen en borgen Actuele informatie over prijzen, maatregelen, werkstrategieën of nieuwe methodes. Informatie die beheerders dagelijks nodig hebben om hun werkzaamheden op strategisch, tactisch of operationeel niveau uit te voeren. Deze zoektocht kost vaak veel tijd. In GBI is deze kennis altijd paraat en makkelijk benaderbaar voor direct gebruik. Gevuld vanuit de expertise van Oranjewoud, branche-organisatie, maar ook open voor wat een gemeente daaraan zelf wil toevoegen.
va d st at le a gg en
ht len zic ke in ik tw on
e ati rm n fo le in de
Eenmalig inwinnen, meervoudig gebruiken De beschikbaarheid van data groeit exponentieel. Maar hoe zorg je dat de geo-informatie vanuit de integrale kaart één op één toegankelijk is voor de beheerder? Uitgangspunt is dat elk object eenmalig wordt geregistreerd. De bronhouder, de geo-afdeling, legt de basis en van daaruit ‘reist’ de objectinformatie mee in de keten. De beheerders verrijken en verbeteren de objectinformatie. Dit noemen wij meervoudig gebruik. Beheerders zijn vanaf nu weer echt beheerders en geen landmeters of tekenaars.
op exp bo erti uw se en
kennis
ontwerp onderhoud
bestek
financiën
realisatie
objectinformatie planning
revisie
GEO BGT
inspectie inventarisatie
GBInieuws juni 2013 pag 9
GBIsoftware Creëren en actueel houden van data
De principes van GBI zijn naadloos vertaald naar onze GBIsoftware, zodat de drie hoofdactiviteiten van iedere moderne beheerorganisatie (creëren, publiceren en beheren) zo goed mogelijk worden ondersteund. We maken daarvoor gebruik van verschillende GBIsoftware componenten. Vier componenten De vier GBIsoftware componenten zijn GBIbasis, GBIdatabank, GBIappsbank en GBIkennisbank. In GBIbasis wordt het creëren en actueel houden van data ondersteund. Het publiceren en/of ontsluiten van data naar de verschillende doelgroepen vind plaats met behulp van de GBIdatabank. En tenslotte maken de GBIappsbank en GBIkennisbank het beheren en toepassen van data op elk niveau van in beheerproces mogelijk. Het gegevenswoordenboek De Oranje ring geeft aan dat alle compenenten met elkaar verbonden zijn én elkaar aanvullen en ondersteunen. Het gegevenswoordenboek GBI zorgt ervoor dat zij op eenduidige wijze met kunnen elkaar communiceren. Passende applicaties Elke hoofdactiviteit omgeving biedt voor haar eigen doelgroep passende software-applicaties voor verdere bewerking /inwinning van informatie en beheergegevens.
Publiceren en/of ontsluiten van data
GBI
TM
GBI databank
Creëren GBIbasis is de centrale database, waarin alle objecten eenduidig geregistreerd worden. Actueel houden, vernieuwen of verrijken van objectinformatie het is allemaal eenvoudig. GBIbasis In GBIbasis komen administratieve en geografische kenmerken samen in een ruimtelijke database. We leggen harde beheergegevens vast, gestuurd vanuit de integrale kaart. Hierbij gaat het om: wat, waar, welke eigenschappen en kenmerken. Gegevens uit het veld worden hier slim en gemakkelijk aan toegevoegd. GBIbasis-bewerken Dit is de muteerapplicatie voor GBIbasis. Met deze applicatie wordt de beheerdata verrijkt met belangrijke extra eigenschappen en kenmerken (bijvoorbeeld Latijnse namen van de bomen). Daarnaast worden er GIS analyses, meldingen (bijvoorbeeld de lantaarnpaal in de Schoolstraat staat scheef), informatie van aannemers (bijvoorbeeld: de leuning van de brug is geschilderd) en inventarisatie-, inspectie- en meetgegevens (bijvoorbeeld vanuit de inventarisatietool Field, de weginspectie, de burgerschouw of de VTA) aan toegevoegd. Tot slot wordt de beheerdata aangevuld met gegevens vanuit de verschillende apps (bijvoorbeeld een planning en begroting voor wegen).
he ren
pu
bli
cer en
GBI appsbank
cre ëre n
be
GBI basis GBI kennisbank
Beheren en toepassen van data
Creëren en actueel houden van data
Gegevenswoordenboek GBI
GBInieuws juni 2013 pag 10
Publiceren en/of ontsluiten van data
Publiceren De beheerdata wordt vanuit een veilige omgeving ontsloten naar beheerders, burgers, en ketenpartners. De beheerdata in GBI en gegevens uit andere backoffices zoals GBA, WOZ en bestemmingsplannen, zijn op een simpele en eenduidige manier te benaderen. GBIdatabank In deze read-only databank is alle beheerdata benaderbaar en gereed voor verschillende analyses. Alle relevante gebruikers putten hier hun informatie uit voor de uitvoering van hun specifieke taak en informatiebehoefte. Enerzijds betreft dit de beheerder of beleidsadviseur. Anderzijds wordt van hier uit ook de browserapplicatie voor de frontoffice gevuld en informatie beschikbaar gesteld voor gemeentebreed gebruik of zelfs nog daarbuiten. GBIdata-raadplegen Dit is de raadpleegapplicatie die alle beheerdata op de kaart en administratief toont. De beheerder of beleidsadviseur vult hiermee zijn eigen taak efficiënt in. GBIdata-raadplegen laat de beheerdata op een integrale manier zien, zodat gegevens vergeleken en geanalyseerd kunnen worden.
Het gegevenswoordenboek GBI is een belangrijk onderdeel van GBI, omdat het de communicatie mogelijk maakt tussen de vier componenten
Beheren en toepassen van data
Beheren Toepassen is bij deze hoofdactiviteit het werkwoord. De gebruikers passen alle beheergegevens in de databank toe voor het beheer en maken daarbij gebruik van de beschikbare kennis. GBIappsbank GBIappsbank is een grote verzameling ‘apps’ waarmee iedere gebruiker zijn eigen specifieke taak uitvoert. Via deze bank worden de GBIapps getoond, aangeboden en beschikbaar gesteld. Naast het standaard aanbod van apps kan iedereen ook zijn eigen individuele taakgerichte apps (laten) ontwikkelen. Apps Om berekeningen uit te voeren, (meerjaren) plannen te maken of te rapporteren maak je gebruik van Apps. Een app haalt altijd de meest actuele informatie op uit GBIdatabank en GBIkennisbank. Bij een planning komen bijvoorbeeld de hoeveelheden en inspectiecijfers uit de databank en de eenheidsprijzen en maatregelpakketten uit de kennisbank. Het resultaat wordt teruggeschreven naar GBIbasis. Zo is de actualiteit en het resultaat altijd geborgd.
GBIbasis, GBIdatabank, GBIappsbank en de GBIkennisbank. Dat vergt een slimme systematiek voor het vastleggen van woorden, attributen en codetabellen in het woordenboek, omdat
GBIkennisbank Kennis is onmisbaar. In GBIkennisbank is alle kennis en beheerinformatie opgeslagen om vervolgens te gebruiken in de apps. Hiermee is alle opgebouwde kennis en ervaring altijd beschikbaar. Kennis opgedaan door Oranjewoud, vanuit de verschillende kennisplatformen en gecombineerd met specifieke kennis van overheden en gebruikers. Denk bijvoorbeeld aan eenheidsprijzen of maatregelpakketten. Daarnaast kan de informatie gedeeld worden met andere gebruikers en is er benchmark mogelijk. De kennis en ervaring zit niet meer alleen in de hoofden of de bureaulades van een of enkele medewerkers, maar is geborgd in de organisatie. GBIkennis-bewerken Dit is de applicatie waarmee de opgebouwde kennis up to date gehouden kan worden. Nieuwe inzichten en ervaringscijfers kunnen vastgelegd worden.
bijvoorbeeld elke nieuwe app van invloed kan zijn op de domeinlijsten en attributen in het woordenboek. Standaardisatie is daarbij een belangrijk begrip.
GBInieuws juni 2013 pag 11
GBI uitgelicht Goede gegevensuitwisseling is cruciaal. Om goed te kunnen beheren moeten de beheergegevens binnen exact aansluiten bij de situatie buiten. Dan komen gebruikers niet voor verrassingen te staan. Het aanvullen en wijzigen van de beheerdata, geografisch en/of administratief, vindt op verschillende manieren plaats, afhankelijk van de methode of werkwijze. Dit wordt ondersteund door scripts en additionele toepassingen. GEO-Berichtenverkeer De uitwisseling van geo naar beheer en vice versa vindt plaats met behulp van een Standaard Uitwisselings Formaat GEO. In het kader van de BGT is de integrale kaart, waar de afdeling Geo bronhouder van is, het uitgangspunt. Verandert de integrale kaart, bijvoorbeeld door het plaatsen van een nieuw object, dan wordt deze mutatie via het berichtenverkeer ook vastgelegd in GBIbasis. Vervolgens kan de beheerder de data die gekoppeld is aan het nieuwe object verrijken met voor de beheerder wenselijke informatie. Soms worden ook vanuit beheer wijzigingen in objecten of nieuwe objecten in de openbare ruimte aangebracht. Deze veranderingen worden met het berichtenverkeer doorgegeven aan geo. Vervolgens komt er een terugmelding en wordt de tijdelijke geometrie de nieuwe definitieve uitgangssituatie.
Frank Zwiers over Berichtenverkeer
GBIadd-ons Er zijn twee soorten add-ons. Verrijken en Presenteren. De eerste soort add-ons verrijken de beheerdata met data van derden. Hierdoor kan er extra data worden toegepast, bijvoorbeeld voor slimme GIS analyses die een extra relevantie opleveren voor het maken van afwegingen in het beheer en het oplossen van complexe beheervraagstukken. Deze add-ons, die inklikken op GBIdata-raadplegen, leveren een belangrijke bijdrage aan de data-integratie. De tweede soort add-ons levert een bijdrage in de optimalisering van de presentatiemogelijkheden van de data, bijvoorbeeld 3D. GeoVisia Field (inwinnen) Met Field wordt buiten nieuwe beheerdata verzameld, die nodig is om goede afwegingen te kunnen blijven maken. Er wordt als het ware nieuwe beheerdata gecreëerd, die direct binnen verwerkt kan worden. De beheerder hoeft alleen maar de voorgestelde wijziging met een ‘vink’ te accepteren. SUFWEG/SUBRIB Op basis van een Standaard Uitwisselings Formaat voor wegen en voor riolering kan een inspectiebedrijf gegarandeerd een inspectie op basis van actuele gegevens uitvoeren. Het heen en terug schrijven van beheerdata wordt veilig geregeld door een Add-inn en een Add-out.
‘Frank Zwiers is één van adviseurs die nauw betrokken is bij de ontwik-
Frank vertelt: ‘parallel aan het traject rondom IMGEO is er een stan-
keling van het berichtenverkeer. De presentatie van het informatiemodel
daard voor het berichtenverkeer opgesteld dat de uitwisseling van
IMGEO door GeoNovum (uitwisseling van data tussen GBIbasis en GEO-
objecten en beheerdata regelt tussen GBIbasis en de bronhouder van
kaarten) was vorig jaar dan ook een spannend moment. In dit model zijn
de integrale kaart. Dat hebben wij in opdracht van Geonovum in de
namelijk alle waarden opgenomen van de objecten die in aanmerking
werkgroep GeoBOR gedaan. In deze werkgroep is naast Oranjewoud, ook
komen voor de uitwisseling in het kader van de BGT wetgeving en daar-
Nedgraphics, Vicrea, Arcadis en Grontmij vertegenwoordigd. Op dit mo-
mee een belangrijke basis vormen voor het berichtenverkeer.
ment is StufGeo 1.1 door GeoNovum gepubliceerd. Samen met Dataquint gaan wij nu een module maken waarmee we een pilot gaan uitvoeren om ervaring op te doen met de uitwisseling. Onze wens is om deze pilot vanaf oktober 2013 bij een drietal gemeenten uit te voeren’
Frank Zwiers projectingenieur
[email protected] (06) 51 65 84 05 GBInieuws juni 2013 pag 12
Interview met Frank Zwiers over het Gegevenswoordenboek Kennis Om kennis veilig te stellen en beschikbaar te maken voor de GBI gebruikers en voor de apps is het nodig om een actuele en goed gevulde kennisbank te hebben. Het gegevenswoordenboek GBI maakt hier een belangrijk onderdeel van uit. Op het gebied van beheer vergaren wij kennis en keurmerken van gebruikers en kennisplatformen en leggen deze volgens een vaste structuur vast in GBIkennisbank. Wij hebben hiervoor landelijk een uitgebreid netwerk van kennisadviseurs.
Arjan Wagemakers over de Kennisbank
Hoe was het om voor de eerste keer een gege-
Is deze tool ook extern toegankelijk?
venswoordenboek te maken?
‘Ja, klanten die het woordenboek aanschaf-
‘Vernieuwend en spannend, en vooral ook ont-
fen krijgen ook toegang tot deze online tool.
zettend veel werk. Standardiseren, want daar
Daarmee hebben zij zicht op de gegevensver-
hebben we het over, is lastig en leidt steeds
zameling, die gebruikt wordt binnen de GBI
weer tot nieuwe inzichten. Alles staat met al-
producten.’
kaar in verbinding. BOR, Geo, in dit spanningsveld moet je veel regelen en afstemmen.
Kunnen gebruikers meedenken? ‘Ja, graag! Zij kunnen dat doen aan de hand
Welke kennisbronnen heb je gebruikt, en wie is
van de online tool. Zodra zij vinden dat iets
erbij betrokken?
anders moet of beter kan in het woordenboek,
‘We hebben allerlei bronnen gebruikt en die
dan kan dat via de tool gemeld worden.
samengevoegd. Wij zijn daarbij begonnen met
Gebruikers kunnen zich ook opgeven om mee
de informatiemodellen van IMGEO en de IMKL.
te denken over het verbeteren.’
Vervolgens hebben wij de standaarden van CROW en RIONED erbij gepakt. Daarna hebben
Hoe zie jij de ontwikkeling van het woorden-
wij de ‘best practise’ van het bestaande GBI ge-
boek?
‘De afgelopen tijd hebben wij ons vooral gericht
nomen, oftewel het IMGBI. Deze hebben wij tot
‘Nu is het Gegevenswoordenboek GBI vooral
op de kennis die nodig is voor de apps begroten,
slot verrijkt met specifieke vragen van nieuwe
nog gebaseerd op de Oranjewoud standaard.
kiezen, cyclisch plannen, kwalitatief plannen.
klanten als Leiden en Breda.’
Wij willen ons echter steeds meer gaan
Om tegemoet te komen aan het doel om de ken-
‘De beheeradviseurs en de data specialisten
richten op bestaande informatiemodellen en
nisbank verder te ontwikkelen door te delen,
van de vakgroep Beheer & Data hebben een
standaarden van kennisinstituten. Een goed
toe te passen, ervaringscijfers op te bouwen
belangrijke rol gespeeld bij het uitvoeren van
bijvoorbeeld hiervan is het aansluiten bij het
en nieuwe inzichten te ontwikkelen wordt
controles.’
Gegevenswoordenboek Stedelijk Water van RIONED en de IMBOR van CROW. Dit komt de
GBIkennis-bewerken ontwikkeld. Ervaringen
standaardisatie ten goede.’
van gebruikers kunnen dan worden terug-
Voor wie is het woordenboek van belang, en
geschreven naar GBIkennisbank. Daarnaast
hoe worden zij betrokken?
wordt benchmarken mogelijk en er kan een
‘Het gegevenswoordenboek GBI speelt een rol
Tot slot, waar ben je op dit moment druk mee?
koppeling gemaakt worden tussen areaal en
in eigenlijk alles. Het zit in de aderen van GBI.
‘Momenteel werk ik aan een update van het
kennis.’
De beheeradvsieurs moeten er bijvoorbeeld
woordenboek, zodat de nieuwe apps, bijvoor-
kennis van hebben om een goede adviseren te
beeld de app baggerplanning, met de juiste
‘Om deze doelstellingen te realiseren gaan wij
garanderen op basis van GBI 6.
informatiebehoefte worden voorzien. Een
samenwerken met kennis-instituten en kennis-
Om dit uit te dragen hebben wij intern een on-
dergelijke update voeren wij elk half jaar uit,
partners. Ik hoop op korte termijn hulp te
line tool gemaakt, zodat iedereen die dat nodig
omdat elke app weer een andere behoefte
krijgen vanuit de GVOW voor het ontwikkelen
heeft inzicht heeft in het woordenboek.’
heeft. Daarnaast zijn we aan het verkennen
voor het nieuwe product GBIkennis.’
hoe het gegevenswoordenboek Stedelijk Water geïntegreerd kan worden.’
Arjan Wagemakers adviseur
[email protected] (06) 53 15 60 89 GBInieuws juni 2013 pag 13
Advertenties
De zekerheid van gedetailleerd onderzoek INVENTARISATIE • BOOMVEILIGHEIDSCONTROLE (VTA) • NADER ONDERZOEK GROEI- EN VERPLANTBAARHEIDSONDERZOEK • BOMEN EFFECT ANALYSE (BEA) WAARDEBEPALING EN TAXATIE • PROJECTMANAGEMENT • BEHEERINSPECTIE SECOND OPINION • BELEID EN BEHEER • FLORA- EN FAUNACHECK
postadres: Biesbongerd 2 4041 RE Kesteren bezoekadres: Broeksteeg 2 6732 GS Harskamp 0318 479 166
[email protected] www.treeologic.nl 130214FC210x297.indd 1
GBInieuws juni 2013 pag 14
12-02-13 17:09
DATA1301_AdvertentieA4__WTKOUT.indd 1
24-01-13 14:53
GBI uitgelicht
GBIadd-ons Ontwikkelde GBIadd-ons Sinds versie 6.1 zijn we bezig met het ontwikkelen van GBIaddons. Er zijn twee soorten addons. De eerste soort verrijken de beheerdata met data van derden. De tweede soort levert een bijdrage aan de mogelijkheden voor presentatie van data. We ontwikkelen jaarlijks minimaal zes nieuwe add-ons. Nieuwe GBIadd-ons - GBIadd-on Melddesk - GBIadd-on KLIC - GBIadd-on Rioolkaart
GBIadd-on Melddesk GBIadd-on Melddesk biedt een informatiesysteem ten behoeve van alle klachten en meldingen die binnen uw gemeente worden geregistreerd. Met GBIadd-on Melddesk zijn deze meldingen in de kaart te presenteren, vervolgens kan er per melding detail informatie opgehaald worden. Ook kunnen er met de opgehaalde meldingen analyses gedaan worden.
GBIadd-on KLIC Sinds 1 juli 2008 geldt de wet WION (Wet Informatie-uitwisseling ondergrondse netten) ook wel de grondroerdersregeling genoemd. Deze regel moet het aantal graafschades aan kabels en leidingen terugdringen. GBIaddonKLIC toont de graafpolygonen van de WION graafberichten die succesvol verwerkt zijn. Hierdoor krijgen onder andere gebruikers van GBIdata-raadplegen via de kaart inzicht in de locatie en bijbehorende informatie over graafmeldingen.
GBIadd-ons in ontwikkeling - GBIadd-on Flora&fauna - GBIadd-on Moon - GBIadd-on Wegenlegger - GBIadd-on Globespotter (in GBIbasis-bewerken) - GBIadd-in/out-maatregeltoets (wegen) Voor meer informatie
[email protected]
GBIadd-on Rioolkaart Met GBIadd-on Rioolkaart kan een kaart worden gegenereerd waarop de rioolobjecten zijn weergegeven. Bijzonder is dat de labeling van de betreffende attributen op de juiste plek op de kaart wordt gezet. Met deze rioolkaart is het inzichtelijk waar de leidingen, putten en andere objecten liggen. De rioolkaart is vervolgens te exporteren in verschillende formaten.
GBInieuws juni 2013 pag 15
Gegevensuitwisseling GBIadd-ons
Verrijken GBIadd-on terugmelding Met GBIadd-on terugmelding kan een gebruiker van GBIdata-raadplegen tijdens de werkzaamheden (onderhoud, inventarisatie of inspectie) een digitaal ‘geeltje’ of ‘punaise’ op de kaart plaatsen. Als een gebruiker bijvoorbeeld een wijziging constateert (in dit voorbeeld missen er vier bomen op de beheerkaart), kan dit met deze GBIadd-on worden aangegeven en opgeslagen. Deze terugmelding is vervolgens in GBIbasis-bewerken te tonen. Vervolgens kan de beheerkaart worden bijgewerkt of kan dit leiden tot een wijzigingsvoorstel voor de Geo-afdeling.
GBIadd-on MOOR Accurate data over wegwerkzaamheden zijn belangrijk voor een doelmatig beheer van de openbare ruimte. Daarbij gaat niet alleen om actuele werken, maar ook werkzaamheden die in het verleden zijn uitgevoerd of in de toekomst gepland staan. Deze informatie kan van invloed zijn op te nemen maatregelen en geplande beheeractiviteiten. De koppeling met businesspartner MOOR is gerealiseerd en maakt het mogelijk dat werkzaamheden op een extra laag in de kaart worden getoond. Zo is direct inzichtelijk waar wegwerkzaamheden plaatsvinden of gepland zijn.
GBIadd-on 3D GBIadd-on 3D biedt de mogelijkheid om aan de twee dimensionale beheerobjecten de derde dimensie toe te voegen. Denk hierbij aan de ‘hoogte’ en ‘diepte’ informatie van een beheerobject. Met behulp hiervan kan een drie dimensionale representatie van de kaart worden weergegeven. Deze weergave kan bijvoorbeeld gebruikt worden om een visuele controle van het areaal uit te voeren, om virtueel door uw gemeente te navigeren of om een groeninventarisatie te visualiseren.
GBIadd-on Globespotter In GBI worden onderdelen van de buitenruimte vastgelegd. Maar zijn deze gegevens altijd actueel? Door middel van de koppeling met Globespotter kan de buitenruimte nu inzichtelijk worden gemaakt van achter het bureau! In GBIdata-raadplegen is GBIaddon-Globespotter beschikbaar. Door één druk op de knop start GBI automatisch de juiste Cyclorama (panoramafoto) op binnen GBIdata-raadplegen, zodat u direct een beeld heeft van de buitensituatie. Op deze manier kunt u controleren of de beheerdata volledig en actueel is. Inmiddels zijn er Cyclorama’s gemaakt van heel Nederland en worden er dagelijks grote gebieden bijgewerkt in een online database.
Gegevensuitwisseling GBIadd-ons Presenteren
GBInieuws juni 2013 pag 16
GBIadd-on Infraviewer Via deze add-on kunnen alle reeds bekende functionaliteiten van InfraViewer aangesproken worden. Naast het bekijken van schades, het aanbrengen van filters en selecties en/ of bijbehorende video- en panoramabeelden kan de gebruiker de resultaten uit deze add-on combineren met alle aanwezige functionaliteit binnen GBIdata-raadplegen. Met de komst van InfraViewer 3.0 wordt een wens van de rioolbeheerders ingevuld.
GBIadd-on schouwanalyse en GBIadd-on schouwinrichten Het digitaal uitvoeren van een schouw via een tablet of PDA is al enige tijd mogelijk. Met de door Oranjewoud ontwikkelde GBIadd-on schouwinrichting en GBIadd-on schouwanalyse kunt u nu ook een schouw inrichten en analyseren. Een meting is eenvoudig en eenduidig op te stellen in GBIbasisbewerken en de analyse van de resultaten is met een paar drukken op de knop inzichtelijk binnen GBIdata-raadplegen. Diverse wensen vanuit onze gebruikers, zoals een mobiele kaart, variabel locaties kiezen en het toepassen van de CROW-meetlat bij een meting, zijn nu verwerkt. De gewenste rapportage is snel te maken.
GBIadd-on batchmatig Plotten Met GBIadd-on plotten kan een gebruiker van GBIdata-raadplegen, batchmatig, plots maken. Hierbij kan de gebruiker kiezen voor verschillende instellingen om zijn plot samen te stellen (schaal, formaat, weergave). De gebruiker kan zelf de opmaak van de plot (legenda’s, locatie legenda’s) samenstellen. Hiervoor is wel enige kennis van het maken van zogeheten “template-bestanden” vereist. Is de gebruiker uiteindelijk tevreden met de gekozen instellingen, dan kan de opdracht richting de printer en/of printer-bestanden (bijvoorbeeld PDF-printer).
GBIadd-on verkeersborden Met GBIadd-on verkeersborden kan een gebruiker van GBIdata-raadplegen de verkeersborden presenteren welke bij de betreffende drager horen. De gebruiker kan diverse inrichtingsinstellingen opgeven. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de leesrichting, grootte van de getoonde verkeersborden, etc.
GBInieuws juni 2013 pag 17
Rondom GBI
Rondom GBI hebben wij allerlei zaken georganiseerd die helpen om GBI tot een succes te maken en te houden. Daarmee blijft onze software state of the art. MijnGBI.nl MijnGBI is het webportaal waar álle informatie over GBI overzichtelijk is weergegeven. Het betreft algemene informatie, bijvoorbeeld vanuit de GVOW en referenties van klanten, maar ook versie-informatie helpdesk, FAQ’s en voorwaarden. Achter een inlog kunnen onze klanten in een beveiligde omgeving hun persoonlijke informatie, over bijvoorbeeld de lopende contracten raadplegen. U kunt u hier ook aanmelden voor de nieuwsbrief. link: www.mijngbi.nl
Helpdesk Wij beschikken over een professionele helpdesk die problemen snel oplost en vragen adequaat beantwoordt. Hier staat een deskundig team van adviseurs klaar. Wat doet de helpdesk allemaal? - Het leveren van support en hulp bij vragen over GBI; - Het oplossen van foutmeldingen door middel van telefonische sup- port, of een persoonlijke analyse van systeemfouten bij u op kantoor; - Het registeren, prioriteren en behandelen van bugs & wishes. link: www.mijngbi.nl
Edward van Dijk en Cor Leenstra over MijnGBI.nl
Adri Wiersma over de Helpdesk
Edward: ‘het is in ieders belang dat wij onze klanten zo goed mogelijk informeren over onze producten. Op dit moment werken wij aan een
‘Wij streven ernaar alle calls binnen vijf werkdagen af te handelen.
nieuwe layout van mijngbi om alle informatie nog beter te stroomlijnen
Daarbij houden wij de klant voortdurend op de hoogte van de stand van
en beschikbaar te stellen. Ook inhoudelijk krijgt het portaal een update.
zaken. Vanuit de helpdek voeden wij de FAQ’s (veel gestelde vragen) die
Naast informatie over bestaande producten willen wij ook inzicht geven
zijn opgenomen op mijnGBI. Daarnaast wil ik graag benadrukken dat de
in nog te ontwikkelen producten. De bestaande producten worden aange-
helpdesk er niet alleen voor fouten is, maar zeker ook voor tips!’
vuld met praktische filmpjes. Bugs & Wishes en Frequently Asked Questions (FAQ) krijgen ook een plek op mijngbi. Daarmee bieden wij onze klanten een breed inzicht in alles wat er rondom GBI speelt. In ieder geval werken wij dit jaar nog aan deze optimalisering van mijngbi.’
Edward van Dijk adviseur
[email protected] (0513) 63 46 97 GBInieuws juni 2013 pag 18
Cor Leenstra projectmanager
[email protected] (06) 53 15 60 89
ICT en configuratie GBI gaat uit van het ‘anytime, anyplace, anydevice’ principe. Dat betekent dat elke toepassing draait op een op dat moment logisch systeem. Dat moet ook, want tegenwoordig zijn wij niet meer gebonden aan één specifieke werkplak. Dat is het nieuwe werken, waarbij flexibiliteit en mobiliteit een must is en GBI continu toegang moet geven tot de gewenste beheerinformatie. Bijvoorbeeld, indien een toepassing specifiek voor buiten is, dan zorgen wij ervoor dat deze toepassing draait op een tablet, toughbook of iPhone. Dus, of u nu thuis werkt, of buiten, of ’s avonds misschien nog? GBI is tijd- en apparaatonafhankelijk.
Adri Wiersma over ICT en configuratie
Co-creatie Met co-creatie heeft u kennis kunnen maken op de GBIdag 2013. Omdat Oranjewoud het belangrijk vindt om samen met haar klanten na te denken over de optimalisatie van het beheerproces, is co-creatie een vast ijkpunt op toekomstige GBI dagen. In de Co-creatiekamer komen klanten, adviseurs van Oranjewoud en businesspartners samen om op verschillende niveaus na te denken over de ontwikkeling van nieuwe slimme apps. De ideeën worden beoordeeld aan de hand van kans en (technische) mogelijkheid en vervolgens eventueel opgenomen in het bouwprogramma. Maar het gaat hier niet alléén om ideevorming. Naast brainstormen, wordt er bij co-creatie meegedacht over uitwerkingen en worden nieuwe producten getest.
Dirk Peeters over Co-creatie
‘Wij streven openheid en onafhankelijkheid op databasegebied na.
‘Tijdens de co-creatie op de GBIdag 2013 zijn door verschillende deelne-
Ontwikkelingen zijn dan ook gericht op de beheersbaarheid en beschik-
mers een aantal mooie kansen op tafel gelegd. Bijvoorbeeld de AddOn
baarheid. GBI moet stressbestendig zijn. Op dit moment werken wij aan
Kadaster, maar ook de AddOn gladheidsbestrijding, de App Beheerka-
een GBI versie voor tablets. De koppelvlakken voor StUF/Geo zijn in 2014
lender en de App electronische weginspectie uitvoeren en vertalen naar
klaar.’
CROW. Op dit moment bepalen wij de haalbaarheid - en succesfactor van de ideeën en werken deze vervolgens uit tot concrete stappen.’
Adri Wiersma adviseur
[email protected] (036) 530 84 87
Dirk Peeters adviseur
[email protected] (0570) 50 13 32 GBInieuws juni 2013 pag 19
Advertenties
united.MODERN. dYnAMiC. Introducing Intergraph Geospatial 2013
Exploit the wealth of information contained in data from any source, share it rapidly (and securely), and deliver it on-demand to drive smarter decisions. With a fresh approach, Intergraph Geospatial 2013 unites all geospatial genres, providing a streamlined, dynamic user experience. By integrating photogrammetry, remote sensing, and GIS into a modernized system, your complete projects are accessible from the desktop, server, web and cloud. geospatial.intergraph.com/2013
© 2012 intergraph Corporation. All rights reserved. intergraph and the intergraph logo are registered trademarks of intergraph Corporation or its subsidiaries in the united States and in other countries.
HAAL BUITEN NAAR BINNEN
MET CYCLOMEDIA Inventariseren Raadplegen
GBInieuws juni 2013 pag 20
GBI Partnerprogramma Oranjewoud maakt voor het in stand houden en het ontwikkelen van GBI, daar waar nodig, gebruik van de expertise en kennis van gerenommeerde partners. Voor de ontwikkeling van software, maar bijvoorbeeld ook om additionele data te onsluiten. Wij schakelen graag de expertise van deze gerenommeerde specialisten in.
ICT Adviespartners Adviespartners zetten zich in om GBI op alle fronten en met al haar mogelijkheden in de lucht te hebben én te houden.
Geopartners
Kennispartners
Datapartners
Bouwpartners Bouwpartners ontwikkelen samen met Oranjewoud goede software die aansluit op de wensen en behoeftes uit de markt. Datapartners Add-ons die data-integratie mogelijk maken vormen een belangrijk component in de professionalisering van beheer. Datapartners leveren een bijdrage in uitgebreide mogelijkheden om beheerdata te koppelen aan additionele informatie, zodat de afwegingen voor een doelmatig en rechtmatig beheer gegarandeerd zijn. Geopartners Onze partners in geo leveren een bijdrage in de ontwikkeling van het woordenboek en de huidige en toekomstige functionaliteiten in de geometrische component van beheer.
Onderdeel van de M.J. Oomen Groep
Kennispartners Kennispartners helpen ons om de kennisbank op specifieke onderdelen te vergroten en te verbeteren. Het woordenboek maakt hier ook onderdeel van uit.
Bouwpartners
ICT Adviespartners
«Uw flexibele specialist in Hosting, Cloud, Consulting en Development» CAPITAR.COM +31 88 695 00 00
GBInieuws juni 2013 pag 21
Gebruikersvereniging Oranjewoud
GBInieuws juni 2013 pag 22
GVOW Column Gebruikersdocumentatie Het bijhouden van de gebruikersdocumentatie is van groot belang. Dit hoeven we denk ik niet uit te leggen. Wel vinden we het belangrijk om jullie te informeren en te laten weten op welke manier dit nu gebeurt en welke verandering(en) we hierin zien. Dit laatste heeft niet alleen te maken met het digitale tijdperk waarin we ons bevinden, maar ook met het beter nadenken over de manier waarop een gebruiker van informatie wordt voorzien, waarbij het de kunst is om zo veel mogelijk aansluiting te vinden bij de beleving van de gebruiker. Zit de gebruiker te wachten op stapels papier of spreekt een video met plaatjes en uitleg meer tot de verbeelding én beleving? De ervaring leert dat video’s beter aanslaan. Wat betekent dat voor de gebruikersdocumentatie? De GVOW is met Oranjewoud in gesprek om samen te kijken naar deze ontwikkelingen. In het productgroepvoorzittersoverleg van 12 maart 2013 is het voorstel gebruikersdocumentatie GBI 6 akkoord bevonden. Door Oranjewoud wordt gekeken of handleidingen van de partners hierin zijn meegenomen. Het voorstel wordt ter informatie voorgelegd aan de productgroepen.
Bestuurders zijn pas geïnteresseerd in ICT als het fout gaat. Een uitspraak van Tof Thissen, directeur van KING, Kwaliteits Instituut Nederlandse Gemeenten. Helaas maar al te vaak waar. Denk aan de bestuurlijke heisa rondom lektober of diginotar. Dan staan raadsleden in de rij bij de interruptiemicrofoon, worden wethouders en burgemeesters wakker. De GVOW is altijd geïnteresseerd in ICT, opdat het goed gaat. Een uitspraak van..... mij, ja pardon. Omdat ik geloof in samenwerking tussen gemeenten, omdat ik geloof in samenwerking tussen gemeenten en leveranciers. Daarom staan de (bestuurs)leden in de rij bij de interruptiemicrofoon en blijven we wakker, om Oranjewoud scherp te houden, maar ook om elkaar te scherpen. Waar gaat het om? Het I-NUP beschrijft waar het naar toe moet. Cees Hamers hield het ons nog eens voor op de GBIdag in Ede. Met honderden bezoekers weer een groot succes. Samengevat: 1 digitale overheid, betere service, meer gemak, grotere kwaliteit. Eerst de basisinfrastructuur op orde. Doelmatig en efficiënt werken. Het nieuwe werken. Betrouwbare en veilige ICT. Tot zover is het nog te volgen. Maar dan: GBA, NHR, BAG, BRT, BRK, BRV, BGT, BRP,BLAU, RNI .....dan wordt het complexer en haken velen af. En de politiek wacht tot het fout gaat en grijpt dan naar de interruptie microfoon. Maar de GVOW kan niet wachten, zeker niet totdat het fout gaat, want we willen dat het goed gaat. Wij moeten er samen voor zorgen dat ICT op de politieke agenda blijft en in positieve zin. Wij moeten laten zien dat ICT, bij het beheer van de openbare ruimte helpt. Helpt bij een slimmer beheer, bij een goedkoper beheer en leidt tot meer waardering van de inwoners. Wakker worden .... pardon, blijven dus!
Oranjewoud heeft een eigen kanaal op Youtube, het GBIkanaal. Met daarin ook een aantal gebruikersdocumentaties. Nieuwsgierig? Bezoek dan eens het GBIkanaal: http://www.youtube.com/user/ GBIkanaal?feature=watch Heb je vragen? Neem dan contact op met ons via:
[email protected]
Mr Aat B.L. de Jonge voorzitter GVOW
[email protected] www.gvow.nl
Gebruikersvereniging Oranjewoud
GBInieuws juni 2013 pag 23
GVOW Productgroepen Gegevenswoordenboek Stedelijk Water Eerder hebben we jullie bericht over de samenwerking van Oranjewoud en GVOW met RIONED. Bij nieuwe ontwikkelingen houden we jullie graag op de hoogte. De stichting RIONED is bezig met het realiseren van een standaard voor het Stedelijk Water. In deze standaard worden de objecten, attributen en domeinen eenduidig beschreven en vastgelegd. RIONED noemt deze standaard het Gegevenswoordenboek Stedelijk Water. Oranjewoud heeft van RIONED het verzoek ontvangen om hieromtrent een convenant te ondertekenen. Hiermee zegt Oranjewoud toe om aan te sluiten op de standaard van RIONED. Hierover gaat Oranjewoud met ons als gebruikersvereniging in overleg en heeft ons de volgende vragen voorgelegd: - in te stemmen met het verzoek van RIONED en het convenant te ondertekenen; - kennis te nemen van het plan van aanpak en leden op te roepen om zitting te nemen in het projectteam; - de implementatiekosten van het Gegevenswoordenboek Stedelijk Water te labelen als een verplichte business case. Tijdens de productgroepvoorzitters vergadering op 12 maart 2013 gaan wij als GVOW akkoord met het tekenen van het convenant, dat aansluit op de huidige inspanningen en inzichten. Ook nemen we kennis van het plan van aanpak en zijn we actief met het zoeken naar projectteamleden. Er wordt geen akkoord gegeven op het derde punt, de implementatiekosten. Dit wordt als onderdeel gezien van het eigen woordenboek. Oranjewoud spreekt met ons af dat wij in een extra overleg (met een aantal productgroepleden) een toelichting krijgen op het huidige woordenboek (IMOBOR) van Oranjewoud en het woordenboek stedelijk water van RIONED. Hier gaan we met name de verschillen zien en deze worden besproken. Een afspraak hiervoor moet nog worden gemaakt. Daarna kunnen een aantal leden van de PG het woordenboek controleren en beoordelen. Twee weken na beoordeling van het woordenboek komen we weer samen om de resultaten van de controle te bespreken. Meer informatie is op te vragen bij de PG Blauw (voorzitter Werner Voermans) via
[email protected]
GBInieuws juni maart 2013 2013 pag pag 24 30
Structuur van productgroepen en hun overlegmomenten in beweging Op 27 mei 2013 heeft het gezamenlijke overleg tussen het Algemeen Bestuur en de PG voorzitters plaatsgevonden. Dit overleg vindt ieder jaar plaatst, maar steeds met een ander thema. Dit keer de vertaling van GBI 6 naar de GVOW organisatie, onze eigen organisatiestructuur. De huidige structuur heeft een goede bijdrage geleverd aan uitoefenen van invloed op de doorontwikkeling van GBI 6. We merken, als GVOW, dat we in de huidige situatie niet meer goed kunnen meekomen met de stappen die Oranjewoud maakt. Het gevolg is dat we soms achter de feiten aan lopen, het proces stopzetten en daarmee ook het proces verstoren in plaats van het te voeden met de belangen en wensen van de gebruikers. Het bestuur heeft daarom dit thema gekozen als agendapunt voor het gezamenlijke overleg en neemt hierin het volgende standpunt in: GBI 6 denken vraagt om een andere structuur. De uitkomst moet zijn dat we als GVOW wederom een goede positie gaan innemen, zodat onze rol en daarmee onze invloed weer een goede basis vormt in het proces van Oranjewoud. Waarbij ook de rol van opdrachtgever een duidelijke plaats krijgt. In de voorbereiding hebben twee productgroepvoorzitters, Werner Voermans en Stefan Nienhuis, samen met twee bestuursleden, Berto Smit en Lea Limonard, een visiedocument opgesteld. Hierbij werden zij ondersteund door van Bé de Winter in zijn rol als bestuursadviseur en twee Oranjewouders om het ontwikkelproces vanuit Oranjewoud toe te lichten. In de volgende GBInieuws lees je alles over de uitkomsten. Ben je eerder benieuwd? Neem dan contact met ons op via:
[email protected].
Gezocht en gevonden Invloed uitoefenen gaat het beste als je in het proces goed betrokken wordt. Dan moet daar ook de gelegenheid voor zijn. Deze gelegenheid zit tegenwoordig niet alleen meer bij de productgroepen, maar ook bij de projectteams. Vorig jaar zijn we gestart met de projectteams en we hebben meerdere keren een oproep gedaan, met succes! We hebben deelnemers gevonden via productgroepen, via diverse oproepen, het persoonlijk benaderen en benaderd worden én zelfs via Twitter. In het onderstaande overzicht is te zien met welke projecten de verschillende projectteams aan de slag gaan:
Fase Testen Testen Meedenken Meedenken Brainstormen
Project App Kwalitatief plannen en begroten Verlichting Add-on Wegenlegger App Kwalitatief plannen & begroten Groen Update IMOBOR (gegevenswoordenboek Stedelijk Water) SOL (storingen online)
Naast bovengenoemde projecten zijn er ook nog initiatieven, als GBIbewerken en GBIadd-on rioolkaart. Wat gaan de projectteams doen? In een projectteam zitten onze leden en hiermee ook de GBI gebruikers (2 tot 3 deelnemers) die affiniteit hebben met een bepaald onderwerp. Zij denken dus mee over GBI 6 en de ontwikkeling van delen van het pakket. De komende tijd gaan de projectteams van start en in het volgende GBInieuws lees je meer over de projectteamleden en hun projecten. Heb je vragen? Neem dan contact met ons op via:
[email protected]
Nieuwste GVOW lid!
Koninklijke onderscheiding voor Aloïs Michielsen
Een gemeente die het lidmaatschap sinds kort heeft omarmd willen we hier dan ook extra graag benoemen. We heten de gemeente Breda van harte welkom bij de GVOW. Deze gemeente gaat ook een actieve rol spelen in een van de productgroepen, namelijk productgroep Beheermanager.
Op vrijdag 26 april 2013 heeft onze voorzitter van de PG Geel, Aloïs Michielsen, een Koninklijke Onderscheiding ontvangen. In Nederland is dit een symbolische erkenning voor persoonlijke, bijzondere verdiensten voor de samenleving. Alois heeft zijn onderscheiding onder andere te danken aan zijn jarenlange inzet als vrijwilliger. Hij is actief bij een voetbalvereniging, helpt mee bij de Sinterklaasintocht, is mede-organisator van een wielerevenement, maar ook betrokken bij de organisatie van de opening van het nieuwe treinstation in Dronten.
Aloïs, een geweldig bericht van een bijzondere mijlpaal! Wij zijn trots op onze GVOW collega.. Geniet van deze prachtige onderscheiding.
GBInieuws juni 2013 pag 25
GVOW vergaderen Datum
GVOW-onderdeel
Locatie
Tijdstip
29 juni t/m 1 september Zomervakantie woensdag 25 september
Bestuur
Dronten
14.30 - 17.00
donderdag 26 september
PG vz’s
Almere
12.00 - 16.00
dinsdag 1 oktober
PG ICT
Oosterhout
9.00 - 12.00
woensdag 2 oktober
PG Beheermanager
Almere
14.00 - 18.00
donderdag 3 oktober
PG Grijs
Almere
12.00 - 16.00
dinsdag 8 oktober
PG Basis
Almere
11.00 - 16.00
PG Groen
Den Bosch
11.00 - 15.00
PG Geel
Almere
10.00 - 14.00
woensdag 9 oktober Vergaderschema GVOW donderdag 10 oktober
Gebruikersvereniging Oranjewoud
GBInieuws juni 2013 pag 26
Advertenties
GBInieuws juni 2013 pag 27
Klanten en projecten Súdwest-Fryslân:
van ruim 30 verschillende systemen naar 1 GBI Op 1 januari 2011 fuseerden de gemeenten Bolsward, Nijefurd, Sneek, Wûnseradiel en Wymbritseradiel tot de nieuwe gemeente Súdwest-Fryslân. Qua oppervlakte meteen de grootste gemeente van Nederland. Een rekensom leerde dat deze nieuwe gemeente voor bijna 4 miljard aan kapitaalgoederen bezit. Een logisch uitvloeisel daarvan, zeker in deze tijden, is dat zij daar kostenbewust en efficiënt mee wil omgaan.
Hoe ze dit, samen met Oranjewoud, hebben aangepakt, vragen wij aan: Marco de Vries, teammanager ruimtelijk beheer en duurzaamheid, Pieter Wiersma, gegevensbeheerder GBI en Duko Harkema, gegevensbeheerder GBI.
GBInieuws juni 2013 pag 28
Welke opdracht heb je Pieter en Duko meegegeven? ‘Haha, heel simpel: eind 2014 moet GBI goed draaien en moet er sprake zijn van een goed gevuld, integraal systeem. Daarmee kunnen wij op alle onderdelen scenario’s doorrekenen om de financiën op orde te krijgen.Daarnaast moeten ze ervoor zorgen dat alle medewerkers het systeem gebruiken.’
Marco, waar liep je tegenaan? ‘Ik wilde graag inzicht in het groot onderhoud, want er bleek een groot gat in de financiën. Maar er was geen goede meerjarenplanning. Als fusiegemeente moesten niet alleen 5 organisaties samengaan, maar ook ruim 30 verschillende beheersystemen. Daar zat totaal geen samenhang in. Het waren losse pakketjes, Excel-lijsten enzovoort. Sommige onderdelen werden helemaal niet bijgehouden. Dat wij snel voor één integraal beheersysteem moesten kiezen, was dan ook meteen duidelijk.’ Naar één systeem, hoe heb je dat aangevlogen? ‘Wij zijn begonnen met het opstellen van een Kadernotitie kapitaalgoederen. Er zijn acht kapitaalgoederen benoemd: wegen, riolering, openbaar groen, openbare verlichting, bruggen, oevers en kaden, waterbodems en gebouwen. We hebben de gemeenteraad gevraagd keuzes te maken over de gewenste kwaliteit en de bijhorende financiën. Ook de vele actieve dorpsraden in onze gemeente hebben actief input geleverd voor het huidige en gewenste kwaliteitsniveau.’ En je stappenplan? ‘Wij hebben inderdaad drie sporen benoemd voor het opzetten van een integrale beheerafdeling: 1. Het beheer op orde; 2. De bedrijfsvoering op orde; 3. De financiën op orde. Om het beheer op orde te krijgen, hebben wij gekozen voor één integraal beheersysteem, GBI van Oranjewoud. Het was voor mij wel duidelijk dat wij meteen voor versie 6 moesten kiezen vanwege het integrale karakter en het open systeem.’ Je hebt 2 nieuwe mensen aangenomen, een bijzondere stap. ‘Ja, dat was een flinke gok. Maar ik wilde mensen met een actieve open houding, die het in zich hebben de rest van de organisatie bij het nieuwe GBI-systeem te betrekken. Samen met Oranjewoud heb ik gekeken hoeveel mensen ik nodig had voor GBI. Op basis daarvan heb ik Pieter en Duko aangenomen. Twee mensen zonder technische of vakinhoudelijke achtergrond, maar wel met een frisse blik op beheren en beheersystemen. En het pakte goed uit.’
Pieter en Duko, dat klinkt als een hele klus! ‘Dat is het zeker. Zoals Marco al aangaf waren er meer dan 30 systemen en heel veel informatie zat in de hoofden van de medewerkers. We zijn er daarom blanco ingestapt. Ons doel was om het systeem te vullen met daadwerkelijk nuttige informatie. Daarbij hebben wij ons eerst gericht op ‘de grote drie’: wegen, riolering en groen. Wij hebben iedereen gevraagd: wat heb je nu echt nodig? Want alleen dat zetten we in het nieuwe systeem. Ook hebben alle medewerkers een cursus GBI gehad. Wij fungeren als een soort interne helpdesk voor onze collega’s. Natuurlijk kunnen wij zelf met onze vragen bij Oranjewoud terecht.’ Wat vroeg dit van jullie? ‘Je moet vooral geen afwachtende houding hebben en toch ook geduldig zijn. In het begin moet iedereen wennen en moet je mensen actief betrekken. Nu merken wij dat het meer gaat leven en onze collega’s de voordelen van het systeem zien.’ Vraag voor jullie alle drie: wat levert GBI voor jullie op? ‘Met GBI hebben we de hele buitenruimte in huis. Het is heel gebruiksvriendelijk. Alle gegevens zijn via GBIdata-raadplegen in één overzicht beschikbaar. De apps en addons zijn nuttige aanvullingen. Sommige gemeenten hadden voor de fusie geen enkele kaartkoppeling, nu hebben bijna alle onderdelen een koppeling met de kaart!’ ‘GBI helpt ons ook bij het reguleren van processen. Wij hebben trouwens niet gewacht totdat alle beheergegevens compleet waren. Wij zijn meteen begonnen om allerlei praktische taken met GBI uit te voeren. Hiermee raakt het systeem goed ingebed in de organisatie. Zo is het gat in de financiën berekend op normbedragen.’ Wat zijn jullie plannen voor de toekomst? ‘GBI 6 ontwikkelt steeds door en wij ontwikkelen daarin mee. Wij gaan binnenkort over naar versie 6.2. Dat biedt ons nog meer mogelijkheden voor mobiele inwinning, de buitendienst kan dan met een tabloid meteen de actuele situatie doorgeven of muteren.’ ‘Wij willen straks met GBI ook realistisch plannen en begroten. Dan kunnen wij volledig sturen op kwaliteit. Thema’s als risicobeheersing, levenscyclus-benadering en kostenreductie zijn opeens binnen handbereik. Een soort voorsortering op assetmanagement zou je kunnen zeggen. Wij staan er open voor.’ Meer informatie:
[email protected]
GBInieuws juni 2013 pag 29
Groen leeft: een nieuwe kijk op bezuinigen in het groen Gemeenten staan vandaag de dag voor een forse bezuinigingsopgave. Het groenbeheer is vaak een post waarop flink bezuinigd moet worden. Maar besparen hoeft niet meteen te leiden tot het verlagen van de kwaliteit en verloedering. Integendeel. De gemeenten Papendrecht en Berkelland laten zien hoe het ook kan!
De aanpak van Berkelland De bezuinigingsmogelijkheden op het groen in de gemeente Berkelland lagen in 2009 voor de hand: nóg verder teruggaan in kwaliteit, omvormen van groen naar verharding, verandering van bedrijfsvoering en snippergroen verkopen. Het leek de gemeente echter onverstandig om ongecontroleerd te beginnen aan deze ingrijpende operatie. Zij vroegen Advies- en Ingenieursbureau Oranjewoud om hen te begeleiden in het proces. Duidelijke kaders De eerste stap was het stellen van duidelijke kaders. Immers: zonder kaders geen grip op het resultaat. Harry ten Hagen van gemeente Berkelland: ‘We hebben samen hele bewuste keuzes gemaakt over hoe we willen dat de kwaliteit van de openbare ruimte eruit ziet.’ Deze keuzes voor de kwaliteit van de openbare ruimte zijn gebaseerd op beelden en kwaliteitsomschrijvingen uit het vastgestelde handboek groenbeleid. Daarnaast werd een groenstructuurplan opgesteld dat duidelijk beschreef welke groenobjecten behouden
moesten blijven, maar ook welke in aanmerking mochten komen voor omvorming: bijvoorbeeld van heesters naar half verharding, van beplanting naar boomschors en van rozen naar gazon. Bewoners in beweging De omvorming van groen naar verharding viel niet bij iedereen in goede aarde. De gemeente liet de bewoners, die in actie waren gekomen, zelf een nieuw plan maken. Zo kwam de buurt Krebberskamp met een prachtig plan voor bloembakken, bomen en zelfs een prairietuin. Wim Wormgoor van de gemeente Berkelland: ‘Als gemeente hebben we de bewoners hierin gefaciliteerd, maar maakten hen wel verantwoordelijk voor het onderhoud. De aanschafwaarde ligt misschien wat hoger dan bij gazon, maar aan het onderhoud hebben wij geen kosten meer en het resultaat is fantastisch.’ De kwaliteit schiet omhoog Ieder jaar voert Oranjewoud een objectieve schouw uit waarin vijftig representatieve
locaties worden gecontroleerd op het beoogde resultaat; de kwaliteit schiet omhoog. Ook de inwoners van Berkelland hebben een betere groenbeleving. Wormgoor: ‘We zien een duidelijke daling van klachten en meldingen van meer dan 50%’. Ook een landelijk burgertevredenheidsonderzoek wijst uit dat de waardering van het groen in Berkelland ruim boven het landelijk gemiddelde ligt. Informerende raadsessie Op 14 april is Oranjewoud samen met de afdeling beheer van de gemeente, Harcon en bewoners uitgenodigd om in een informerende raadsessie toe te lichten wat het ingezette groenbeleid tot nu toe heeft opgeleverd. Deze presentatie is goed ontvangen, want de kwaliteitsverbetering spreekt voor zich. Vooral werd doorgevraagd op het onderwerp bewonersparticipatie, want dat is een thema dat hoog op de agenda staat in de gemeente. Meer informatie:
[email protected] [email protected]
Egbert Sloot (bewoner van Krebberskamp): ‘Onze straat wordt qua flora en fauna elk jaar mooier en diverser. In onze buurt kun je zelfs de Koninginnepage (vlinder) bewonderen. Hoe bijzonder is dat?’ GBInieuws juni 2013 pag 30
De éénjarige planten op de rotonde zijn allemaal vervangen door vaste planten. Een investering die zich vlot terugverdient in het onderhoud, maar vooral ook een prachtige, kleurrijke rotonde oplevert.
Het groene imago van Papendrecht Ook de gemeente Papendrecht had 2 jaar geleden te maken met een flinke bezuinigingsopgave. De gemeente profileert zich als ‘groene’ gemeente, maar hoe kunnen ze dat predikaat blijven borgen met minder budget. Zij vroegen Advies- en Ingenieursbureau Oranjewoud om advies. Minder bezuinigen Oranjewoud heeft de huidige situatie in Papendrecht grondig in beeld gebracht met een schouw en aanvullend daarop gebiedsdekkende groeninspecties. Op diverse plekken bleek de kwaliteit al behoorlijk slecht te zijn. Er zijn drie bezuinigingsscenario’s beschreven inclusief het effect op de kwaliteit en de risico’s. De raad heeft vervolgens gekozen voor het scenario, waarin het minst bezuinigd werd. Een positieve uitkomst, want de gemeente vond de kwaliteitsterugloop in de andere scenario’s niet acceptabel. Gemeenteraad unaniem vóór Vervolgens heeft Oranjewoud samen met medewerkers van de gemeente een groenplan opgesteld. Daarin wordt uitgewerkt hoe de beoogde ambitie van de gemeente gerealiseerd kan worden. Gestreefd wordt naar een kwaliteitsniveau basis, met op een aantal plekken een hogere kwaliteit, maar ook minder kwaliteit waar dat kan.
In het actieprogramma worden alle concrete maatregelen benoemd. Die maatregelen gaan óók over een efficiëntere bedrijfsvoering. Wat het werken met beeldkwaliteit betekent voor de buitendienst lees je in het kader ‘de uitdaging van de buitendienst’. ‘De gemeenteraad heeft het groenplan vastgesteld met 21 stemmen voor en 0 stemmen tegen’, aldus een enthousiaste Gert Jan de Goede, teammanager Stedelijk Beheer bij de gemeente. ‘Onze aanpak, het gezamenlijk opstellen van het groenplan, is goed bevallen en in de toekomst willen we graag op een vergelijkbare manier samenwerken, waarbij we onze eigen expertise combineren met die van Oranjewoud.’ De uitdaging van de buitendienst De buitendienst van Papendrecht staat voor een forse uitdaging. Hoe kan de dienst in de toekomst met minder mensen meer areaal gaan onderhouden? En welke rol kan het werken met beeldkwaliteit spelen om efficiënter met de beschikbare tijd en mensen om te gaan? Oranjewoud begeleidt de gemeente Papendrecht hierin. In maart werd de basis gelegd met een gezamenlijke training. Het doel is nu helder geformuleerd: met elkaar en op een slimme manier ervoor zorgen dat, ondanks de veranderende omstandigheden, de kwaliteit van de openbare ruimte tenminste op niveau blijft, maar het liefst nog wat verbeterd wordt!
Dick van de Lagemaat (projectadviseur Oranjewoud) over het belang van groen: ‘Groen is onze natuurlijke omgeving en steeds meer gaan we beseffen dat onze natuurlijke omgeving, ons milieu, het beste bij ons past. We ademen de zuurstof in die door het groen geproduceerd wordt. Groen filtert fijnstof en andere schadelijke stoffen. Groen heeft een positieve invloed op het stadsklimaat, het brengt schaduw en verkoeling bij hitte en dempt de gevolgen van klimaatverandering. Groen geeft rust en nodigt uit tot bewegen. Groen is mooi om naar te kijken. Een economisch aspect van openbaar groen: aanleg en onderhoud van kwaliteitsgroen betaalt zichzelf terug in hogere huizenprijzen, lagere gezondheidskosten, minder vandalisme en afnemende (hitte)stress.’
Meer informatie:
[email protected]
GBInieuws juni 2013 pag 31
Bezuinigen? Inzicht in de verhouding tussen kwaliteit en kosten van kapitaalgoederen levert geld op! Nu veel gemeenten voor een grote bezuinigingsopgave staan, lijken besparingen op het onderhoud van de buitenruimte een logisch gevolg. Budgetten voor het beheer van de openbare ruimte nemen eerder af dan toe. Maar tot op welk niveau kan de kwaliteit zakken, zonder dat de veiligheid in het ge-ding komt? Oranjewoud buigt zich samen met diverse gemeenten, waaronder Beverwijk, over deze en andere vraagstukken.
Slechte conditie wegen In de zomer van 2012 waren de wegen in Beverwijk in een dusdanige slechte conditie, dat directe actie geboden was. Dit om te voorkomen dat het beheer en onderhoud op langere termijn nog meer geld zou gaan kosten en de veiligheid en functionaliteit gewaarborgd kon blijven. Door nieuwe bezuinigingen komt het beheer en onderhoud van de openbare ruimte en daarmee de door het college vastgestelde onderhoudsniveaus nog verder onder druk te staan. Consequenties van bezuinigingen inzichtelijk Met behulp van kengetallen uit de GBIkennisbank heeft Oranjewoud de consequenties van de bezuinigingen inzichtelijk gemaakt voor het gemeentebestuur. Op basis van twee scenario’s; het huidig beschikbaar budget en het vastgestelde kwaliteitsniveau, zijn kosten, beelden en normen in kaart gebracht. Uit het onderzoek kwam naar voren dat voor groen en wegen het huidig beschikbaar budget niet toereikend is om de openbare ruimte heel en veilig in stand te kunnen houden. Daarnaast kwam naar voren dat er onvoldoende budget beschikbaar is voor het vervangen van wegen of het groen. De consequenties van onvoldoende budget voor het onderhoud van kapitaalgoederen lopen uiteen van kapitaalvernietiging tot een toename van het aantal klachten en onveilige situaties.
Verheldering leidt tot budgetverhoging De inzichten uit het onderzoek leidden tot een budgetverhoging van totaal € 2 miljoen voor het groot onderhoud aan wegen in de komende drie jaar. Hiermee kan de gemeente Beverwijk de meest urgente wegen aanpakken en voorkomt zij dat er kapitaalvernietiging aan het wegennet optreedt. Het onderzoek leidde tevens tot inzicht van de budgetten voor vervanging en herinrichting. “Door het onderzoek is de discussie op gang gekomen over de bestemming van de beheergelden. Vervanging en herinrichting wordt nu niet meer gefinancierd vanuit het beheerbudget, maar vanuit een apart vervangingskrediet”, vertelt de gemeente Beverwijk. Een bijkomend effect van het onderzoek is dat de raad zich bewust is geworden van de relatie tussen kosten en kwaliteit. De gemeenteraad realiseert zich dat bezuinigingen effect hebben op het onderhoud en dus op de kwaliteit van de kapitaalgoederen.
Succesvolle aanpak Met gebruik van moderne tools als GBI 6 en de inzet van onze ervaren adviseurs worden bezuinigingsopgaven op het gebied van beheer en onderhoud van de openbare ruimte op een verhelderende wijze inzichtelijk gemaakt. Gemeenten beschikken daardoor over voldoende munitie om de benodigde budgetten te onderbouwen én te behouden in deze tijden van bezuinigingen. Meer informatie:
[email protected] of
[email protected]
Oranjewoud maakt inzichtelijk hoe de weg met kwaliteitsniveau basis eruit ziet.
GBInieuws juni 2013 pag 32
Bewoners blij met beheerinformatie op website gemeente Nunspeet! De gemeente Nunspeet beschikt over een enorme hoeveelheid gegevens over de buitenruimte. Die houden ze actueel en beschikbaar in GBI. Deze informatie wordt vooral gebruikt voor de eigen organisatie. Maar veel van deze gegevens zijn natuurlijk ook voor de bewoners handig en interessant. Daarnaast heeft de gemeente Nunspeet de ambitie om open en duidelijk te communiceren richting haar bewoners. Hoogste tijd dus voor een pilot om beheergegevens ook voor bewoners toegankelijk te maken. Monumentale bomen De inventarisatie van bijzondere bomen in de gemeente leende zich perfect voor een testcase, omdat dit ook voor particuliere eigenaren consequenties kan hebben. Vorig jaar heeft de gemeente haar monumentale bomen (gemeentelijk en particulier) laten vastleggen door Oranjewoud. Samen met Oranjewoud heeft de gemeente de kaart met bomen zichtbaar gemaakt via de gemeentelijke website. Bezoekers zien in één oogopslag waar de monumentale bomen in de gemeente zich bevinden. Een geslaagde pilot, want de gemeente krijgt al veel positieve reacties vanuit de bewoners en ook de raad en het college zijn enthousiast!
Voor elke gemeente beschikbaar. Omdat het ontsluiten van gegevens via het web gaat, zijn er geen ingewikkelde systemen nodig. Elke gemeente met een website kan hierover beschikken om zo haar inwoners nog beter te informeren! Link: http://gisportal.oranjewoud.nl/ flexviewers/256145_Bomen_Nunspeet Meer informatie:
[email protected],
[email protected],
[email protected]
Derjan Heuver, Coördinator Civiel en groen Nunspeet Het ontsluiten van de monumentale bomen richting de bewoners is een succes. Wat mij betreft gaan wij nu samen met Oranjewoud de mogelijkheden voor het ontsluiten van andere informatie bekijken. Bijvoorbeeld voor de afvalbakken en bankjes in de gemeente. Elk object is in principe mogelijk. Standaard zitten er namelijk al luchtfoto’s en topografische informatie in de tool die wij daarvoor gebruiken.
Oranjewoud en de gemeente bekijken buiten de monumentale bomen van de gemeente Nunspeet.
GBInieuws juni 2013 pag 33
Kennis en inspiratie Agenda Dag van de openbare ruimte 9-10 oktober 2013 GBIdag 20 maart 2014
Training Assetmanagement: nog plaats in juli, augustus of september Overheden hebben te maken met behoorlijk grote veranderingen. Waar voorheen vooral focus lag op grote nieuwbouwprojecten, lopen de investeringen in het huidige economische klimaat sterk terug. Er komt steeds meer nadruk te liggen op het beheer van bestaande objecten in de openbare ruimte. Het Platform WOW (Wegbeheerders ontmoeten Wegbeheerders) onderkent deze ontwikkelingen en heeft Oranjewoud opdracht gegeven om een training Assetmanagement te ontwikkelen en uit te voeren. De training is er voor twee groepen: managers/directeuren en beheerders/assetmanagers/projectleiders. Doel van beide trainingen is: - het leren spreken van dezelfde taal; - elkaar ontmoeten en het delen van goede voorbeelden; - het ontwikkelen van kennis, vaardigheden, houding en gedrag; - het verkrijgen van inzicht in het proces en het leren kennen van de voordelen. Hiermee maken we samen een eerste stap in het toepassen van Assetmanagement in uw eigen organisatie. Kijk op http://weg.platformwow.nl/themas/assetmanagement/training-assetmanagement/ voor trainingsdata en om u aan te melden. De kosten bedragen € 170,00 voor directeuren/managers en € 815,00 voor beheerders/projectleiders/assetmanagers (inclusief locatiekosten en exclusief btw).
GBInieuws juni 2013 pag 34
AD-moor.pdf
25-08-2009
19:46:15
Advertenties
n e d e h m a za Alle werk nte e e m e g w binnen u in kaart gesloten
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
al aan heerders
e
Alle netb
ie altijd Informat
te
up-to-da k
apierwer
Minder p
gen.nl
rekin www.opb
Uw kabel- en leidinggegevens INSPIRE-proof? Wel met Geodan Van den Berg! Geodan Van den Berg levert alle producten en diensten die nodig zijn in het kader van de WION en INSPIRE wetgeving. Vraag nu de INSPIRE quickscan aan bij Geodan Van den Berg. E
[email protected] T 020-5711 393
www.geodanvandenberg.nl GBInieuws juni 2013 pag 35
GBI contact GBI Iepe Soet T: (0513) 63 42 92 E:
[email protected] Cor Leenstra T: (0513) 63 46 91 E:
[email protected]
GBI colofon
Edward van Dijk T: (0513) 63 46 97 E:
[email protected]
Beheer
GBInieuws is een uitgave van Advies- en Ingenieursbureau Oranjewoud Postbus 24 8440 AA Heerenveen www.oranjewoud.nl Eindredactie: Wim Sneep Vormgeving: Yvonne van de Grint Oplage: 1375 stuks
n
GBI appsbank
cer e
ren he
GBI basis
be
meten uitvoering
toezicht
www.sfeervanbeheer.nl
GBI kennisbank
cre
infotheek basisregistratie
ëre
n
contract
Bas Boonstra T: (0162) 48 72 07 E:
[email protected]
Cesar Blaauwgeers T: (0513) 63 46 11 E:
[email protected]
TM
pu bli
BEHEERMANAGER
GBI databank
review
voorbereiding plan
Iepe Soet T: (0513) 63 42 92 E:
[email protected]
Data
GBI
opdrachtgever eigenaar
ambitie
Bas Boonstra T: (0162) 48 72 07 E:
[email protected]
www.mijngbi.nl
GBI Helpdesk T: (036) 530 85 63 (op werkdagen van 08.00 - 17.30 uur) E:
[email protected]