Nieuwkuisinstallaties

Nieuwkuisinstallaties

1/7

E-info Nieuwkuisinstallaties Risico’s en veiligheidsaanbevelingen bij het gebruik van perchloorethyleen (‘PER’) (=perchlooretheen/tetrachlooretheen/tetrachloorethyleen)

Welke zijn de voornaamste RISICO'S verbonden aan het chemisch reinigen van textiel?

1

Blootstelling aan perchloorethyleendampen is reëel:

Hoewel het nieuwkuisproces uitgevoerd wordt in een hermetisch gesloten installatie komen toch PER-dampen vrij in de werkruimte. Dit blijkt uit metingen uitgevoerd door Provikmo. Zaak is om de concentratie PER-dampen in de werkruimte zo laag mogelijk te houden. Dit kan door het in acht nemen van een aantal voorzorgsmaatregelen.

2

Het inademen van PER-dampen kan schadelijk zijn voor de gezondheid:

2.1 Acute effecten op de gezondheid: PER-dampen zijn irriterend voor de ogen (prikkeling) en de luchtwegen (prikkelhoest). Huidcontact met de vloeistof kan de huid irriteren (roodheid, jeuk). SPAT in de ogen: de irritatie kan zeer uitgesproken zijn. INADEMEN van hoge concentraties: mogelijk zijn klachten als hoofdpijn, verlies van smaakgevoel, risico voor draaierigheid en zelfs voor bewusteloosheid. Dit laatste is gevaarlijk indien men blijft liggen in de dampen (deze zijn zwaarder dan lucht en bevinden zich vooral op vloerhoogte). De inademing van hoge concentraties kan longoedeem (‘water op de longen’) veroorzaken. PER verhoogt de gevoeligheid van het hart voor o.a. bloeddruk verhogende en luchtpijp verwijdende medicamenten (ook voor veel zgn. adempompjes). Zo kunnen soms hevige hartkloppingen ontstaan. Spreek tijdig met uw arbeidsgeneesheer.

2.2 Gezondheidseffecten op termijn: mogelijk zijn: huidziekten door continue huidontvetting bij langdurig en frequent huidcontact (‘irritatief contacteczeem’). Lever- en nier aantasting. aantasting van zenuwen in het gezicht met o.a. zenuwpijnen. Perchloorethyleen wordt ook genoemd in verband met mogelijke kankerverwekkende eigenschappen. De kankerverwekkendheid van PER bij mensen staat nog niet wetenschappelijk vast, maar op basis van o.a. dierproeven wordt PER door het IARC (‘International Agency for Research on Cancer’: dit is een onderafdeling van de Wereldgezondheidsorganisatie) als


2/7

‘waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens’ beschouwd en dus ingedeeld in klasse 2A. Bij proefdieren zien we een verhoogd risico op slokdarm- en blaaskanker. Opmerking: naast opname via de luchtwegen is ook opname via de huid mogelijk.

2.3 Zwangerschap en borstvoeding: Er zijn aanwijzingen dat perchloorethyleen het ongeboren kind kan schaden. Een miskraam is mogelijk. Overdracht naar de baby via moedermelk is mogelijk. Wij raden (in het raam van de wetgeving rond Moederschapsbescherming) aan dat zwangeren vanaf het begin van de zwangerschap niet met PER werken of blootgesteld worden aan PER-dampen. Hetzelfde geldt voor de borstvoeding. Zwangere werkneemsters moeten gezien worden door de arbeidsgeneesheer.

3

Hoe komen PER-dampen vrij in de werkruimte? Dit gebeurt tijdens bepaalde handelingen met verhoogd blootstellingrisico. Deze zijn:       

het het het het het het het

laden en ontladen van het toestel; uithangen van de gereinigde textiel; ledigen van de destillator; schoonmaken van de naaldenvanger, de pluisfilter en de waterafscheider; bijvullen van de machine met PER; vervangen van gebruikte filterpatronen of het toevoegen van filtreerpoeder; voor- en na-ontvlekken met PER.

De installatie kan lekken vertonen. De meeste lekken doen zich voor aan volgende onderdelen:     

laaddeur; deksel van de pluisfilter, de naaldenvanger en de waterafscheider; destillator (dichting van het deksel, uitgang zekerheidsventiel, toezichtsventer, deur); ventilatorkoker; alle buisverbindingen, koppelingen, kranen en pakkingen.

Lekken kunnen het gevolg zijn van slijtage of van een onvoldoend onderhoud. Het niet opvolgen van de bedieningsinstructies kan eveneens leiden tot een verhoogde vrijmaking van per-dampen:        

overschrijding van het ladingsgewicht; onvoldoende centrifugeren; te korte droogtijd (niet aangepast aan de aard van de textiel); te korte ontgeuringstijd; te lage droogtemperatuur; ontbreken van koelwater; temperatuur van het koelwater te hoog; niet gereinigde speldenvanger.

De concentratie van PER-dampen in de werkruimte wordt voornamelijk bepaald door het resterend PER-gehalte van het wasgoed (kan het gevolg zijn van een slecht uitgevoerd droogproces) en door lekken aan de installatie.

4

Thermische ontleding van PER

Bij hoge temperatuur (vanaf 150 C) ontbindt PER met vorming van giftige en bijtende (zure) producten. Dit is mogelijk onder volgende omstandigheden:


3/7

oververhitting tijdens de destillatie; niet aangepaste verwarming van de werkruimte (verwarmingstoestellen met open vlam bv. gasradiatoren); roken; strijken in de onmiddellijke omgeving van de installatie; lassen.

5

Andere risico's Het meegesleurd worden van een arm als de laaddeur geopend wordt wanneer de trommel nog draait. Het ontploffen van de destillator wanneer het overdrukventiel niet functioneert en de verbinding tussen destillator en koeler verstopt is.

Tot zover een overzicht van de voornaamste risico's verbonden aan het chemisch reinigen van textiel met PER.

Welke VEILIGHEIDSMAATREGELEN kunnen genomen worden om deze risico's zoveel mogelijk uit te schakelen of te beperken? Mits het in acht nemen van een aantal VOORKOMINGSMAATREGELEN is het mogelijk textiel te reinigen met PER zonder de veiligheid of de gezondheid in gevaar te brengen. VOORKOMINGSMAATREGELEN 1 2 3 4 5

Beschikken over een feilloos functionerende installatie zonder lekken. De werkruimte voldoende verluchten. De bedieningsinstructies van de constructeur strikt opvolgen. Juiste opslag van de voorraad PER. Voldoende op de hoogte zijn van de eigenschappen van PER.

De te nemen maatregelen zullen nu nader toegelicht worden.

6

Aanbevelingen betreffende de nieuwkuisinstallatie Het reinigen mag enkel gebeuren in een hermetisch gesloten installatie vrij van lekken. De trommel mag pas in gang kunnen gezet worden als de laaddeur vergrendeld is. De laaddeur mag pas kunnen geopend worden na volledige stilstand van de trommel. Bij het openen van de laaddeur dient automatisch lucht uit de werkplaats in de machine gezogen te worden. Het uitnemen van wasgoed dient mogelijk te zijn zonder in de trommel voorover te buigen. De installatie dient uitgerust te zijn met een peilglas dat gemakkelijk afleesbaar is tijdens het bijvullen. De destillator dient voorzien te zijn van een thermostaat die een elektromagnetische kraan bedient, een overdrukventiel en een beveiliging tegen het ontbreken van koelmiddel in de condensor. Een droogtijdregelaar die de droogtijd automatisch aanpast aan de aard van de textiel is aan te bevelen. Om te verhinderen dat de machine overladen wordt, kan op de laaddeur een merkteken gekleefd worden waarboven niet mag geladen worden.

7

Aanbevelingen betreffende de werkruimte Natuurlijke ventilatie (door ramen, deuren) is ontoereikend, zeker in de winter. Men dient gebruik te maken van een ventilator. Er worden ten minste 5 luchtverversingen per uur aangeraden.


4/7

De afzuigventilator plaatst men best achter de nieuwkuismachine; de toevoer van verse lucht er zover mogelijk van. Op die manier wordt verse lucht doorheen de werkruimte getrokken. De verluchting mag geen hinder (tocht, koude) veroorzaken (lucht opwarmen bij koud weer). Voorzie een afzuiging op vloerhoogte voor het uitvoeren van bepaalde werkzaamheden (reinigen van pluisfilter, naaldenvanger, destillator). De plaats waar ontvlekt wordt, dient eveneens uitgerust te zijn met een afzuiginstallatie. De nieuwkuisinstallatie wordt bij voorkeur opgesteld in een afzonderlijke ruimte. Dit lokaal dient zich op of boven het grondniveau te bevinden, dus niet in de kelderverdieping. De vloer dient ondoorlatend te zijn en slipvrij en mag niet bestaan uit zuigkrachtig materiaal. De machine wordt best in een inkuiping geplaatst om bij een eventueel lek te verhinderen dat PER kan wegvloeien in de werkruimte. De installatie dient gemakkelijk toegankelijk te zijn om in geval van nood vlug te kunnen ingrijpen. De afstand tussen de achterzijde van de machine en de wand bedraagt best ten minste één machinebreedte. De ruimte achter de machine niet als opslagplaats gebruiken. Vermijd thermische ontleding van PER:  rookverbod (duidelijk afficheren!);  geen verwarmingstoestellen met open vlam (gebruik bij voorkeur verwarmingselementen waarin water circuleert);  strijksters zover mogelijk van de nieuwkuismachine of, bij voorkeur, in een ander lokaal. Indien de ruimte dit toelaat kan men een voldoende verlucht lokaal voorzien om er het textiel na het reinigingsproces uit te hangen.

8

Aanbevelingen bij de bediening van de installatie De bediening mag slechts toevertrouwd worden aan personen die hiervoor zijn opgeleid. Bedien de installatie zoals opgegeven door de constructeur. Gebruik een balans om het ladingsgewicht niet te overschrijden. Grote stukken (gordijnen, dekens) sorteren volgens het volume. Zuigkrachtig textiel zoals dekens, mantels, gordijnen, jeans langer drogen. Houd de installatie steeds gesloten, ook 's nachts of in het weekend. Het laden en ontladen dient zo vlug mogelijk te gebeuren. Test de installatie geregeld op lekken. Ze dienen zo vlug mogelijk gedicht te worden. Bepaal geregeld het solvent verbruik. Een verbruik hoger dan opgegeven door de constructeur kan wijzen op lekken. Het reinigen van pluisfilter, knopenvanger of waterafscheider en het vervangen van een filterpatroon mag pas uitgevoerd worden als de installatie stil ligt. De installatie bij voorkeur vullen met een gesloten of automatisch systeem. Het destillatieproces dient gecontroleerd te worden door een ervaren persoon. Liefst niet 's nachts destilleren. Houdt de vuilconcentratie van PER zo laag mogelijk. Het is beter te veel te destilleren dan te weinig. Vul de destillator ten hoogste voor driekwart. Maak gebruik van een schuimbreker. Bij het begin van de destillatie eerst de toevoer van het koelwater openen en dan pas de verwarming. Test geregeld het veiligheidsventiel en de koelwaterthermostaat. De verbinding tussen destillator en condensor regelmatig reinigen (kan verstopt geraken door textielvezels).


5/7

Destillatieresten of gebruikte filterpatronen niet bewaren in de werkruimte. Stop deze laatste onmiddellijk in de verpakking van de nieuwe filterpatronen. Het destillatieslijk pas na volledige afkoeling uithalen. De tijd nodig voor het centrifugeren, het drogen en het ontgeuren niet inkorten. Reinig geregeld de ontluchtingsklep en de pluisfilter, zo niet wordt de luchtcirculatie tijdens het drogen geremd. Test de installatie op regelmatige tijdstippen op de aanwezigheid van lekken. Hiervoor kan gebruik gemaakt worden van een handig apparaatje. Laat geregeld de concentratie van PER-dampen in uw werkruimte opmeten. Hiervoor kunt U beroep doen op het Team Metingen van Provikmo. De wettelijke grenswaarde voor een normale werkdag van 8 uren is 25 ppm. De korte tijdswaarde (= een grenswaarde voor blootstelling die niet mag worden overschreden en geldt voor een periode van 15 minuten) is 100 ppm. Laat uw installatie regelmatig (ten minste eenmaal per jaar) grondig nazien door een bevoegd persoon. Onderhoudswerkzaamheden slechts uitvoeren als de installatie volledig afgekoeld is.

9

Aanbevelingen bij de opslag van de voorraad PER De recipiënten dienen opgeslagen te worden buiten de werkplaats. Voorzie een goed verlucht lokaal met ondoordringbare vloer in kuipvorm. Dit lokaal mag niet in een kelderverdieping gelegen zijn. De recipiënten dienen beschermd te worden tegen warmte en zonlicht (niet bewaren in de nabijheid van verwarmingstoestellen). Rookverbod (afficheren); geen apparaten met open vlam. Bewaar PER in de oorspronkelijke recipiënten voorzien van het juiste etiket (zie bijlage). PER nooit bewaren in doorzichtige glazen flessen of in recipiënten die normaal dienen om levensmiddelen te bevatten. De recipiënten goed gesloten houden om verdamping tegen te gaan.

10 Algemene aanbevelingen in verband met het gebruik van PER Wees voldoende op de hoogte van de risico's verbonden aan het werken met PER alsook van de te nemen voorzorgen. Licht uw personeel hierover in. Een voorbeeld van een informatienota is opgenomen in bijlage. Bij het vullen of ledigen mag PER onder geen enkel voorwendsel aangezogen worden met de mond. PER nooit in een open recipiënt in de werkruimte laten staan. PER nooit gebruiken om de handen schoon te maken. Voor werkzaamheden waarbij contact met de handen mogelijk is, dient men geschikte handschoenen te dragen (bij voorkeur uit Nitril-Butadieen-Rubber). Het verdient aanbeveling een adembeschermingstoestel te voorzien (masker met filterpatroon A2-bruin). Gebruik een veiligheidsbril of gelaatsscherm om uw ogen te beschermen bij risico op spatten in het gezicht of de ogen. Bewaar geen eten in de werkplaats maar in een apart lokaal of in de eetplaats (in gesloten verpakking). Een jaarlijkse gezondheidsbeoordeling bij de arbeidsgeneesheer is nodig. Bij langdurige blootstelling aan PER kan de arbeidsgeneesheer beslissen om het afbraakproduct van PER (Trichloorazijnzuur (TCA)) in de urine te laten bepalen in een labo voor Industriële Toxicologie (dit noemt men ‘biomonitoring’). Dit gebeurt best op het einde van de laatste werkdag van de week. Op die manier kunnen we een beeld krijgen van de persoonlijke blootstelling van een werknemer. (PER kan ook in het bloed opgespoord worden maar de bloedafname moet gebeuren voor men begint te werken zodat deze test minder praktisch is)

6/7


11 Gebruik van andere producten en technieken als alternatief voor PER Er zijn verschillende producten en technieken beschikbaar waarbij geen PER meer gebruikt hoeft te worden zoals reiniging met water en detergent; reiniging met producten afgeleid van petroleum; reiniging met siloxaan; reiniging met CO2 of met ultrasone golven. Specifieke machines zijn hiervoor noodzakelijk.

12 Meer informatie Meer informatie over de risico’s en het gebruik van PER kan u steeds opvragen bij onze Studie- en Documentatiedienst via [email protected] of 050/47.47.84.

VEILIG OMGAAN MET PERCHLOORETHYLEEN (PER) Het verplichte etiket: PERCHLOORETHYLEEN (= TETRACHLOORETHYLEEN) SCHADELIJK Onherstelbare effecten zijn niet uitgesloten Damp niet inademen. Draag geschikte handschoenen en beschermende kledij. Fabrikant, verdeler, importeur: Naam : Adres : 1

Perchloorethyleen verdampt snel. Gezien de dampen zwaarder zijn dan lucht is het gevaarlijk met dit product te werken op vloerhoogte, in kelders, in gesloten ruimten en bij een onvoldoende ventilatie.

Vooraleer een grote hoeveelheid gemorste PER van de vloer op te ruimen, is het nodig een tweede persoon te verwittigen. Gemorste PER kan opgenomen worden met zuigkrachtig reinigingsmachine gegooid wordt om PER te recupereren.

textiel

dat

nadien

in

de

Het is aan te raden tijdens het opruimen adembescherming te dragen (A2-filter, bruine kleur; deze filters beschermen onvoldoende tegen hoge concentratie PER). 2

3

Het inademen van PER-dampen kan, afhankelijk van de concentratie en de blootstellingsduur, aanleiding geven tot een narcotische werking (bedwelming, evenwichtsstoornissen). Dit kan leiden tot bewusteloosheid en kan dan zeer gevaarlijk worden (de dampen zijn zwaarder dan lucht en hangen tegen de vloer). Eerste hulp:

Contact met de huid: de huid dadelijk wassen met veel water en zeep. Contact met de ogen: de ogen direct en overvloedig spoelen met stromend water gedurende ten minste 15 minuten. Bewusteloosheid door te veel inademing van PER is gevaarlijk als het slachtoffer er blijft in liggen. in frisse lucht brengen onder zelfbescherming!


7/7

(voor korte tijd en zolang er geen PER-geur dóór komt, volstaat meestal een masker met A2-filter). opvolgen hartslag en ademhaling. arts bijroepen. Géén inspuitingen geven die hart of bloeddruk prikkelen, geen verstuivers met luchtpijpverwijdende producten. Na inname: Indien nog goed bij bewustzijn de mond laten spoelen en een twintigtal actieve kooltabletten (Norit) laten inslikken. Voor maagspoeling onmiddellijk naar ziekenhuis afvoeren. Geen melk toedienen! Niet doen braken. In lokalen waar PER gebruikt of bewaard wordt, mogen geen open vlammen of voorwerpen met hete oppervlakten aanwezig zijn om thermische ontleding te voorkomen (vorming van o.a. fosgeen). Daarom is het ook verboden in deze ruimten te roken.

De verschillende topics zijn raadpleegbaar via onze website http://www.provikmo.be via de rubriek E-news of Documentatie. © Provikmo, 2012 Provikmo geeft u deze informatie op vrijwillige basis. Daarbij streven we er steeds naar om dit op een zeer zorgvuldige manier te doen. Gelet op deze middelenverbintenis, kan op basis van deze informatie nooit de aansprakelijkheid van Provikmo vzw ingeroepen worden.

Nieuwkuisinstallaties

Recommend Documents