Nieuwe generatie bewoners Leve de winkelstraat Kunst leeft STICHTING VAN & VOOR BEWONERS EN BEDRIJVEN

• Nieuwe generatie bewoners • Leve de winkelstraat • Kunst leeft

STICHTING

VAN & VOOR BEWONERS EN BEDRIJVEN

Blvd is het magazine van en voor donateurs, bewoners en bedrijven, van Stichting Boulevard Verschijnt 2 á 4 keer per jaar | Jaargang 3 Nummer 5 - december 2015

Achter de voordeur van: nieuwkomers Bas en Frieda

Bouwval gevonden Op de voormalige locatie van de kinderopvang aan de Heemraadsingel 204 verrijst uit de grijze jaren ’70 vernieuwingsdrift, een prachtig woonhuis. Twee zeer enthousiaste twintigers Bas van der Woude en Frieda de Graaf leven zich hier helemaal uit. Bas is een geboren en getogen Rotterdammer en was samen met zijn vriendin op zoek naar een échte opknapper. Een oud pand op een bijzondere locatie wat je vanaf casco weer helemaal opbouwt. Niet de oude troep van een ander kopen maar oude dingen weer mooi maken. Westersingel stond hoog op hun verlanglijst, budgettair op de voet gevolgd door de Heemraadssingel. De opzet van de singel met zijn ‘architectonische’ bomen midden in een wijk die volop in ontwikkeling is, spreekt hen enorm aan. Daarnaast worden de panden naast hen ook opgeknapt en dat maakt dit gedeelte van de Heemraadssingel in één keer booming. Bas heeft bouwkunde aan de TU in Delft gestudeerd en is ook dagelijks in het pand te vinden. Samen met zijn vader (foto omslag) die alle elektriciteit doet, begeleidt hij het hele bouwtraject. Frieda werkt voor de KLM, bewaakt het budget en bemoeit zich straks intensief met de inrichting. Ze hebben alles zelf ontworpen en getekend en dat heeft tot een verrassende indeling geleid. Waarbij een gigantische, nieuwe keuken leidend is geweest. Deze ‘moest’ gewoon in de erker op de eerste etage komen. Hierdoor is het woondeel met open haard op

2

de begane grond achter bij de tuin terug te vinden. Een vide met een indrukwekkende raampartij van vijf meter hoog verbindt beide etages met elkaar. Het plannen zit hen duidelijk goed in het bloed. Met een mogelijke uitbreiding van het gezin is in het ontwerp al rekening gehouden samen met een apart gastenverblijf op de begane grond voor vrienden en familie. Met slechts 10% budgetoverschrijding doen ze het prima op één extravagante uitspatting na: de nieuwe ingang van het huis. Er zat een kleine, bedompte entree op de begane grond en daar komt nu een klassieke trap met een bordes van Belgisch hardsteen alsof deze er altijd al heeft gezeten. Ze hebben zich laten inspireren door de trappen verderop op de Heemraadssingel maar ook door vergelijkbare entrees in New York en Boston. Een grootse trap maakt het een echt ‘grote-mensen huis’, lacht Bas. Overigens hebben ze de smaak van het opknappen te pakken en dromen ze nu al weer over een volgend ‘bouwval’ project; familie en vrienden verhuizen uiteraard gewoon weer mee.

Inhoudsopgave

Beste lezer

2. Achter de voordeur van

Boulevard Vitaal

3. Woord van de voorzitter 4. Leve de winkelstraat 6. Evaluatie Vrachtverkeer 7. Nieuws Werkgroepen 10. Boulevaarder in Beeld 13. Vuurwerkafvalopruim-actie 14. Agenda & Recept 15. Portret Boulevard Kids 16. Nico’s Column

Het is nog net geen kerst maar steeds meer zie je door de vensters kerstverlichting glinsteren. Wat een heerlijke tijd is dit toch. De historische gevels worden er nog mooier van. En dan ligt daar opeens ook het Boulevard Magazine op de mat. Hopelijk kan het magazine nog steeds op jouw waardering rekenen, want het was een hele bevalling. Een mooi staaltje vrijwilligerskracht. Die waardering hebben we als bestuur overigens voor iedereen die zich inzet voor Boulevard. Daarom gaat het ook goed met Boulevard en weten we onze invloed aan te wenden. Zoals in het afgelopen jaar met de vrachtverkeeractie en de sturing op de evenementenplanning voor het Heemraadsplein. Er vallen wel wat verschillende plekken vrij waarbij we stoeien met hoe we dat gaan oplossen. Er zijn vacatures in de redactie van dit magazine en de webmaster draagt door een verhuizing zijn taak ook graag aan iemand anders over. Er is een vacante plek in het bestuur en wie neemt de taken over van de werkgroep Buitenruimte die er deze zomer mee stopte? Vernieuwing is een natuurkracht en we hebben zeker geen reden tot zorg. De kernfunctie van Boulevard staat immers fier overeind: het faciliteren van goede zorg voor de leefbaarheid door en voor bewoners en ondernemers in het Boulevardgebied. Dat dit gedeelte in Delfshaven nog steeds zeer in trek is, blijkt uit de vele nieuwe mensen die het afgelopen jaar hier zijn komen wonen.

De trend van druk, druk, druk nodigt wel uit om door te denken over hoe je die functie als Boulevard het beste uitvoert, met een beperkt aantal vrijwilligers en toch met een breed bereik. We raakten als bestuur erg geïnspireerd op de avond met de werkgroepvoorzitters door ideeën over ‘whatsapp-groepen’, ‘pop up-initiatieven’, ‘storytelling’ en ‘freemiums’. Vraag je je af wat dat zijn? Als je de donateursavond afgelopen dinsdag hebt bezocht, dan weet jij dat inmiddels ook. Wil je meer weten of wellicht zelfs een rol spelen binnen Boulevard dan ben je hartelijk welkom. Stuur even een mailtje naar [email protected]. Graag tot ziens op onze nieuwjaarsborrel op 7 januari a.s. en alvast hele fijne feestdagen namens het bestuur,

Erwin Zwijnenburg voorzitter

Dankwoord Bestuur Het afgelopen jaar hebben verschillende mensen aangegeven te stoppen met hun vrijwilligersrol die ze bekleedden. Het is altijd jammer want met het vertrek gaat ook kennis en ervaring verloren. Langs deze weg willen we Jan van Peet (stopt met bestuur), Rik Klink (wil door verhuizing stoppen als webmaster maar wacht op iemand aan wie hij stokje kan overgeven) en de volledige werkgroep buitenruimte onder voorzitterschap van Angelique Boel, hartelijk bedanken voor hun inzet. Onze waardering geldt uiteraard ook voor iedereen die zich inzet binnen de werkgroepen bestemmingen, contactpersonen, evenementen, biz en kids en zo fantastisch doordraaien.

JA, IK WORD DONATEUR Bent u pas op de Mathenesserlaan, de Heemraadssingel, het Heemraadsplein of in één van de zijstraten komen wonen of is uw bedrijf hier recentelijk gevestigd? Of woont en/of werkt u hier al langer en steunt u onze doelstellingen? Dan nodigen wij u van harte uit om donateur te

worden. Het lidmaatschap voor particulieren bedraagt € 35 per jaar, voor bedrijven is het € 70 per jaar. U kunt zich aanmelden via de website of stuur een mailtje naar [email protected]. Wij nemen dan zo snel mogelijk contact met u op.

3

Boulevardgebied biedt excellent uitzicht op innovatief ondernemerschap

De winkelstraat is dood, leve de winkelstraat! Wie verlangt naar verandering en avontuur zit goed in het Boulevardgebied. Kijk maar in onze winkelstraten. Wie daar de ogen, oren en neus open zet, merkt dat er allerlei nieuwe vormen van ondernemerschap opduiken: ‘offline-shops’ die benadrukken dat je online kunt bestellen; hippe combinaties van horeca, traiteur en galerie. Zelfs maakindustrie gaat de stad misschien terugveroveren in de winkelstraat-in-transitie. Direct om de hoek kun je genieten van fraaie staaltjes van innovatief ondernemerschap. Ga op ontdekkingstocht deze winter. Het zal waarschijnlijk niet lang meer duren of de oude vertrouwde winkelstraten zijn compleet op hun kop gezet. Meer dan ooit zal de succesvolle winkelier en horecaondernemer zich ontwikkelen tot expert in de entertainment industrie.

Wat is concurrentie nog waard? Ondernemerschap wordt vaak geassocieerd met keiharde concurrentie. Maar geldt dat ook voor de winkelstraat van dit moment? Volgens Adri van Lieshout, eigenaar van Christiaan Kappers, ligt dat genuanceerd. Volgens hem draait ondernemerschap in winkelstraten altijd om relaties: “Hier aan de Binnenweg hoef je helemaal niet te stunten met aanbiedingen. Prijsvechters kunnen zich beter uitleven op de Lijnbaan. Hier zijn winkeliers vaak op een vrolijke manier kritisch op elkaar, maar vooral positief en informatief naar de bezoekers van de Nieuwe Binnenweg.” Volgens Van Lieshout ontstaan er vanzelf verblijfplaatsen, terrassen in de winkelstraat, waar winkeliers en klanten elkaar ontmoeten en samen zorgen dat de straat steeds beter en authentieker wordt. “Die sfeer houdt iedereen scherp. Concurrentie is uit”, zegt hij. “Collegialiteit helemaal in.” Dit wil niet zeggen dat de ‘tucht van de markt’ compleet afwezig zou zijn aan de Nieuwe Binnenweg. Yamani Hitli raakt van die spanning juist geïnspireerd. Dit jaar is hij samen met zijn broer Samad ‘The Burger House’ (zie foto boven) gestart, vlak naast Easy Repro. De familie is gefocust op superverse hamburgers en

4

serveren daarbij grof gesneden frieten met schil. De uitstraling van hun restaurant: hoge ramen, strakke inrichting, graphic design. Yamani ligt niet wakker over de toekomst van de Nieuwe Binnenweg: “Wij nieuwe ondernemers jagen de shabby cultuur gewoon weg”, zegt hij. “De ‘nèt-niet-shops’ verliezen hier de markt; dat selecteert zich vanzelf uit.”

Makers en doeners: de klant regisseert mee Een ontwikkeling die parallel loopt aan veranderingen in de winkelstraten, is dat steeds meer mensen verlangen naar maakindustrie in hun nabijheid. Nieuwe vormen van maakindustrie lenen zich bij uitstek om zich te nestelen tussen de mensen. Hoogwaardige technologie maakt het mogelijk om schoner en veiliger te produceren. Industrie mag weer thuiskomen. In de stedelijke maakindustrie halen sommige ondernemers ‘halffabricaten’, tegen lage kosten uit het buitenland en vervaardigen zij daarmee eindproducten, als unique editions dicht bij huis. Je ziet dat bijvoorbeeld gebeuren in de mode- en in de meubelproductie, waar de klant speciale wensen laat uitvoeren. Consument, ontwerper en maker werken dan samen toe naar het eindresultaat. Een nieuw begrip gaat rond: wij spreken niet langer alleen van ‘consumers’ maar ook van ‘prosumers’. Dienstverlening en industrie lopen hier vloeiend in elkaar over. Richard de Boer, eigenaar van Richard Shoes aan de West-Kruiskade, ziet dat ook wel zitten. “Mij lijkt het geweldig om klanten

zelf de kleur van hun schoenen te laten bepalen met een staaltje, precies zoals je dat doet in de verfwinkel. En dat je dan ook de belofte kunt waarmaken dat je schoenen een week later klaar staan. Wat mij betreft mag de schoenmaker bij mij in de etalage komen werken. Kunnen klanten zien wat er allemaal bij komt kijken.” De Boer vindt dat winkel, werkplaats en horeca prima gekoppeld kunnen worden in één ruimte. “Ik zou bij wijze van spreken een bar kunnen openen in mijn schoenenzaak”, roept hij enthousiast. “Stel je voor: je gaat samen met je vriendin naar de stad. Terwijl jij gezellig kletsend aan de bar koffie of een biertje neemt, past je vriendin op haar gemak schoenen om daarmee bij jou langs de bar te komen paraderen. Andersom geldt natuurlijk hetzelfde. Jij gaat ook je schoenen showen. Leuk toch?” Bij Black Widow, aan het begin van de Nieuwe Binnenweg naast Café Stalles, hebben ze ervaring met kledingproductie in de winkel of vlak in de buurt. Maar op een gegeven moment was het onvermijdelijk dat de productie buiten Europa zou worden gebracht. Gerard Roijackers, eigenaar van Black Widow: “Mijn klanten zijn vaak jonge meiden die echt niet veel te besteden hebben. Onze kleding is bovendien bewerkelijk omdat het ontwerp daarom vraagt.” Hij laat de productie dan ook voor een deel in China uitvoeren, maar dan wel onder streng toezicht. “Wij zitten er bovenop om te zorgen dat de werkomstandigheden ter plekke in orde zijn”, zegt Roijackers. “De werkplaatsen in China bezoeken wij altijd op onverwachte momenten. Buiten dat hebben wij iemand in China rondlopen die voortdurend controleert of het productieproces volgens het boekje verloopt.” Verwacht Roijackers dat de productie straks weer helemaal naar Nederland komt? “Ik weet dat nog niet zo zeker”, zegt hij. “Ik ben sceptisch, maar als ondernemer ben ik altijd bezig met experimenten om te spelen met het ontwerp, de productiemethoden en de marketingstrategie. Voorop staat dat we een geweldig product leveren met het goede verhaal erachter, ook wat betreft de arbeidsomstandigheden tijdens het maakproces.”

Ambachtelijke waarden

Uitdagende experimenten Een superhippe trend is dat bewoners zelf grondstoffen produceren voor bijvoorbeeld 3d-printers door plastic verpakkingsmateriaal netjes te sorteren en zelf te schredderen. In hun werkplaats aan de 1e Middellandstraat, heeft Better Future Factory (BFF) daarvoor productieunits ontworpen die het publiek zelf met de hand kan bedienen. Jonas Martens, captain van BFF, is eraan toe om dat idee uit te voeren in een winkelstraat. “Het lijkt mij tof als mensen hun plastic afval straks, als wij eenmaal die mooie winkelruimte hebben, bij ons langs komen brengen om dat meteen zelf te verwerken tot grondstof. Ik denk dat daar een enorme aantrekkingskracht vanuit gaat.” Martens wil dat experiment graag uitvoeren, al aarzelt hij wel om daarmee in een dure winkelstraat van start te gaan. “Ik denk dat we klein moeten beginnen in een straat met wat meer leegstand. Daar kun je nog weleens tegen een gunstige vierkante meterprijs huren. Dan lopen wij niet al teveel risico.” Mazhar Nazim, voorzitter van de pas opgerichte winkeliersvereniging Vierambachtsstraat & Mathenesserplein, tevens masterstudent aan de TU-Delft, kan zich daar wel iets bij voorstellen. Hij voelt veel voor het experiment in winkelstraten waar het wat minder gaat. “Net als in de technische wetenschappen leer je niks als je niets uitprobeert op kleine schaal”, zegt Nazim met een glimlach. In het komend voorjaar gaat hij met een paar vastgoedeigenaren in gesprek om leegstaande winkelruimtes een net iets andere bestemming te geven. “Technologische vernieuwing, zoals allerlei toepassingen met 3D-printers, is interessant genoeg om in de etalage te zetten”, zegt Nazim. “Winkelruimtes zouden daarom misschien als werkatelier in gebruik genomen kunnen worden. Of dat concept meteen genoeg omzet oplevert om zeg 1.000 euro huur per maand te kunnen opbrengen weten we niet. Maar wat houdt de vastgoedeigenaar op dit moment tegen om voor een poosje wat ondernemersrisico te delen met degene die de winkelruimte betrekt? Daar kan het gesprek over gaan, lijkt mij.”

Ed van der Touw van Boeketterie Nieuwe Binnenweg, vlakbij Albert Heijn, vindt dat de straat een ambachtelijke sfeer kan krijgen. Zelf geeft hij het goede voorbeeld: “Hier in onze winkel maken wij de boeketten allang niet meer in het verborgene. Onze klanten zijn gewend om mee te lopen naar de werktafels. Ik heb ook nog een speciaal raam laten plaatsen dat vanuit de winkel uitzicht biedt op ons handwerk: Theater aan de Binnenweg!” Mahesh Bhoelai van Prof Bikes & Parts (foto rechts), schuin tegenover The Burger House, is het helemaal eens met Van der Touw: “Mijn werkplaats bevindt zich voor in de winkel in plaats van achterin. Zo kunnen voorbijgangers zien wat ik allemaal kan met mijn handen. Niets geheimzinnigs aan. Een binnenbandje verwisselen van het achterwiel doe ik in minder dan tien minuten, waar de amateur misschien wel uren staat te prutsen en daarbij ook nog eens de achtervork verbuigt. Kijk, ik word daar blij van als ik dat kan laten zien.” Een ander goed voorbeeld van die ambachtelijkheid tref je aan bij Global Hats, de hoedenzaak van Gina Heerenveen aan de West-Kruiskade, recht tegenover dierenspeciaal-zaak ‘De Rimboe’. Heerenveen haalt overal ter wereld hoeden en hoedjes vandaan, bewerkt of restaureert die op een originele manier, en verkoopt ze aan een breed publiek. “Ik ben volgens mij een van de eerste Rotterdamse hoedendokters”, lacht zij. Zelfs als je op je hoed bent gaan zitten, kan ik het verfomfaaide resultaat van dat ongelukje meestal wel weer terugtoveren in de oorspronkelijke staat”.

Frank Belderbos, projectleider revitalisering Nieuwe Binnenweg van de gemeente Rotterdam vindt de insteek van Mazhar Nazim op zich een verstandig verhaal. “Maar ik vraag mij wel af of zich voldoende initiatieven aan zullen dienen om de grote aantallen winkelruimten te vullen die straks vrijkomen”, zegt hij. “Sowieso vind ik dat er meer tempo moet worden gemaakt met het omkatten van winkelruimten in straten als de Vierambachtsstraat, de Grote Visserijstraat en de Mathenesserweg naar woon-werkunits maar ook naar woningen als er te weinig vraag blijkt te zijn naar werkruimten”.

5

Wat doet dit met Rotterdam? De veranderingen die zich op dit moment voltrekken zijn niet alleen voor Rotterdamse bewoners, ondernemers en hun personeel van betekenis. Rotterdam krijgt steeds meer aandacht van backpackers uit alle delen van de wereld. Studenten vaak, die met eigen ogen willen zien hoe interessante steden in de wereld zich ontwikkelen. Twee jonge ondernemers weten dat uit eigen ervaring en hebben hun eigen hostel opgezet: Daniëlle Linscheer en Joyce Brouwer van Hostel Ani en Haakien aan de Coolsestraat. Daniëlle Linscheer: “Al in de tijd dat wij studeerden aan de Willem de Kooning Academie reisden wij overal naar toe en leefden wij uit onze rugzak. Wij gingen niet speciaal op zoek naar de bekende toeristische attracties, maar zochten naar de haarvaten in de stad. Wij wilden precies weten waar de nieuwste ontwikkelingen te vinden waren.” “Dat verlangen, dat speuren

naar ‘echtheid’ in de stad is een belangrijke basis van ons hostel”, vult Joyce Brouwer aan. “Wij maken onze gasten hier wegwijs in het oerwoud van actuele ontwikkelingen in Rotterdam. Ook daar is het ons om te doen”. Boulevaarders gaan het allemaal van dichtbij meemaken, die aanstaande veranderingen in de winkelstraten. Of om met Adri van Lieshout te spreken: winkelstraten maak je samen met collega-winkeliers en met klanten. Dit is een regelrechte uitnodiging om met winkeliers en andere ondernemers mee te denken. Uit liefde voor de buurt en vanwege het plezier dat je kunt hebben in het voortgaande gesprek daarover. Jeroen Deckers (Tekst) Freek van Arkel (Foto’s)

Gemeente blij met evaluatie vrachtverkeer maar wij blijven alert Een jaar geleden voerde st. Boulevard actie tegen het sluipverkeer dat in het Boulevardgebied verwacht werd na afsluiting van de ‘s-Gravendijkwal en omliggende lanen voor vrachtverkeer. Wethouder Pex Langenberg ontving onder toeziend ook van het AD en RTV Rijnmond 475 handtekeningen van Boulevaarders. In het verlengde daarvan ontving de Algemene Bezwaarschriften Commissie 147 formele bezwaarschriften. Ondanks de oprechte zorgen van de indieners verklaarde de commissie alle bezwaarschriften ongegrond. Een heel beperkt aantal indieners ging in hoger beroep en wacht de gang naar de rechter. Boulevard besloot niet in beroep te gaan omdat de kans op succes gering was en de kosten stevig konden oplopen en koos ervoor om bij excessen opnieuw aan de bel te trekken. Omdat grote problemen met het vrachtverkeer uitbleven, is dat niet nodig geweest. We zijn nu een jaar verder en op 5 november jl. ontvingen we als Boulevard de door de Gemeente in eigen beheer gehouden evaluatie. Voor de onderliggende cijfers is er een uitgebreide nulmeting voorafgaande aan de invoering van de maatregel geweest, een lichte tussentijdse meting in februari en een weer een uitgebreide 2e meting in juni van dit jaar. De gemeente is uitermate positief over de effecten van de door de gemeente ingezette maatregel. De complete evaluatie staat op onze website, een aantal grepen uit de tekst: • De luchtkwaliteit op de ‘s-Gravendijkwal is verbeterd en op een deel is zelfs een verbetering van 2,4 µg/m3 NO2 gehaald. De Europese norm wordt op de ’s-Gravendijkwal nog niet gehaald. De gemiddelde hoeveelheid stikstofdioxide in Middelland is door het vrachtwagenverbod verminderd met 0,3 µgr / m3 NO2. • Qua vrachtverkeer laten de metingen zien dat op de wegen waar het vrachtwagenverbod geldt, het aandeel vrachtwagens richting de 0% gaat. Op de ’s-Gravendijkwal is het aantal vrachtwagens per dag afgenomen tot minder dan 200 per weekdag en dat waren er 750. Het vrachtwagenverbod blijkt nauwelijks effect te hebben op het vrachtverkeer in het Nieuwe Westen en Middelland: het aantal vrachtwagens is zo goed als onveranderd gebleven en op plekken zelfs licht gedaald. • Bij het meldpunt van het project over eventuele verminderde verkeersveiligheid zijn geen meldingen binnengekomen. Ook bij de het Verkeersoverleg Delfshaven en Centrum zijn

6

geen meldingen binnen gekomen. Het meldpunt overlast vrachtverkeer van de ChristenUnie/SGP ontving begin 2015 in totaal 7 meldingen.

Wat moeten we daar nu van vinden?

De gemeente Rotterdam doet er van alles aan om uit de evaluatie positieve PR te halen en we moeten toegeven dat het met de toename van vrachtverkeer in het Boulevardgebied tot nu toe meevalt. Er zijn twee spots die ons zorgen blijven baren. • De grootste zorg is de 2-baansweg op de Heemraadssingel tussen de Beukelsdijk en de Vierambachtstraat. Volgens de gemeente is het vrachtverkeer in zuidelijke richting toegenomen van 24 stuks per dag tot 30. En richting noorden is het gestegen van 10 naar 12 vrachtauto’s per dag. Beide exclusief het busverkeer. Bewoners en bedrijven ter plekke beleven dat echter heel anders ook al worden er bij de meldpunten nauwelijks tot geen officiële klachten geregistreerd. Voor de Gemeente bestaat die overlast er dan ook niet. • Het andere zorgpunt is de Mathenesserlaan ter hoogte van de Gronshanstraat. Vrachtverkeer van en naar de Aelbrechtskade heeft daar moeite met de draai en dat levert geregeld problemen op. Maar ook hier geldt dat slechts twee klachten zijn binnengekomen bij het meldpunt van de ChristenUnie waardoor de gemeente niet overtuigd is van de overlast ter plekke. De actie deed even oude tijden herleven want we kregen veel steunbetuigingen voor de wijze waarop we aandacht vroegen voor de problematiek. Maar terugkijkend heeft de gemeente niets met onze geuite zorgen gedaan. Dat de overlast beperkt bleef, zien we overigens niet als een verdienste van de gemeente. De verbeterde luchtkwaliteit op de ’s-Gravendijkwal is voor de bewoners en ondernemers daar mooi maar we mogen niet vergeten dat de luchtkwaliteit er slechter is dan hetgeen op basis van de Europese norm is toegestaan. Dus enige bescheidenheid zou de gemeente sieren. Hoe nu verder? De projectorganisatie van de gemeente wordt binnenkort opgeheven. We zijn dan dus afhankelijk van reguliere platforms om onze zorgen te deponeren. Bijvoorbeeld de gebiedscommissie of 14010. We ondernemen als Boulevard graag actie naar de gemeente mits dit samen met de lokale bewoners en ondernemers is. Als het nodig is, zullen we er weer staan.

Werkgroep Biz Op 16 juni jl. vond de BoulevardBiz bijeenkomst ‘Uitgeven’ plaats in het prachtige pand aan de Heemraadssingel 233 . Aanleiding voor deze thema-bijeenkomst was de landelijke publiciteit rondom de uitreiking van de Pulitzer Prize non-fiction aan Elizabeth Kolbert voor haar boek “The Sixth Extinction”. De rechten voor de Nederlandse vertaling hiervan, “Het Zesde Uitsterven”, lagen bij de Rotterdamse uitgever Trichis, gevestigd aan de Heemraadssingel 199. Spelend met deze aandachtstrekker werd het de werkgroep al snel duidelijk dat er veel activiteiten rondom printed media in het Boulevardgebied plaats vinden. Zoveel zelfs dat hier makkelijk een themamiddag aan besteed kon worden. Pleidooi voor het boek Als kernprogramma waren er drie sprekers uitgenodigd die elk met een verschillende invalshoek boeken ‘de wereld in brengen’. Allereerst Michiel Houdijk van Uitgeverij Trichis, die zeer professioneel en met veel enthousiasme een breed spectrum aan boeken en bladen op de markt zet. Hij gaf ons een leerzaam inkijkje in het uitgeversvak. Vervolgens Wilma Degeling, zelf kinderboekenauteur maar ook lid van de coöperatieve Uitgeverij Menuet. Deze club van auteurs en illustratoren hebben de handen ineen geslagen om hun publicitaire krachten te bundelen. Wilma hield een pleidooi voor het belang van lezen voor de jeugd én ouders om hier een pro-actieve rol in te spelen. En tenslotte Freek van Arkel die geheel in eigen beheer een monumentaal fotoboek uitbracht over de Rotterdamse haven. Zijn verhaal maakte duidelijk hoe je met een eigen visie en vooral zonder de ‘storende invloed’ van uitgevers je eigen idee kan ‘materialiseren’. Unieke drukwerken Verder had de werkgroep een oproep gedaan aan Boulevardbewoners en - bedrijven om zelf ook iets aan het program-

Michiel Houdijk ma toe te voegen. Daar waren zeven reacties op gekomen waarbij vijf mensen ook daadwerkelijk acte de presence gaven. Allereerst Hanneke Dijkman van Werken voor Geluk die een uitgever zocht voor haar boek over ‘werkgeluk’. Peter Swanborn, dichter en uitgever van het blad “Tortuca”, tijdschrift voor literatuur en beeldende kunst. Toon Koehorst van ontwerpbureau Koehorst in ’t Veld met het standaardboek “Dijken van Nederland”. Ada Hill met haar “Het Boek des Oprechten”, een opmerkelijke interpretatie en vertaling vanuit een(Amerikaans) Engelse publicatie uit 1840. En Gerard Peet met hét boek over de geschiedenis van de Binnenweg, “Het Binnewegboek”. Iedereen welkom Daarnaast was de geïmproviseerde en haastig uitgebouwde boekentafel in de hal overladen met lokale uitgaven. Opmerkelijk dat dit gebied zoveel print produceert. Al met al een inspirerende en goed bezochte bijeenkomst. Wellicht ten overvloede, maar het blijkt nog steeds misverstanden op te leveren: de BoulevardBiz bijeenkomsten zijn voor alle Boulevardleden toegankelijk, dus niet alleen voor bedrijven. Wel is het thema altijd ‘bedrijfsmatig’ of georiënteerd op ‘cultureel ondernemen’ omdat deze manier van ondernemen sterk aanwezig is in het Boulevardgebied. En uiteraard vormt de netwerkborrel een vast onderdeel, maar ook hier kunnen uiteraard ook alle bewoners vruchtbaar aan bijdragen. De integrale opname van de bijeenkomst is via de website boulevardrotterdam.nl op YouTube terug te zien.

Peter Swanborn

Ada Hill

7

Werkgroep Buitenruimte

De tuinvisite, een impressie en veel handige tips De dag ervoor regent het nog pijpenstelen maar… zondag 12 april begint stralend en de ook de rest van de dag schijnt volop de zon. Kortom, een prima lentedag voor de tuinvisite van de werkgroep Buitenruimte. Onder de ‘groene’ leiding van tuinexperts Marilene Vermeulen en Martine Herman bezoeken we twee tuinen. Tuin op het zuiden is niet altijd zonnig Met vijftien geïnteresseerde Boulevaarders verzamelen we in de tuin van Diny Blad, aan de Mathenesserlaan. Zij legt ons het volgende probleem voor: de grote achtertuin ligt weliswaar op het zuiden, maar is vanwege de grote bomen nogal donker en daardoor is de plantkeuze beperkt. Ook woekert er zevenblad. Marilene en Martine zien dit soort problemen vaak tijdens de tuinvisites die ze normaal in opdracht afleggen. Marilene: “Dat doen we een op een, dan heb je alle ruimte om rustig door de tuin te lopen. Een tuinvisite levert geen ontwerp op, maar wel tips en adviezen.” Bij de vlonders in het voorste deel van de tuin geeft Marilene een eerste tip: “Als je een vlonder wilt, neem geen hout met ribbels, dat is juist gladder. En een hogedrukspuit maakt de houtnerf open en waardoor er nóg meer vocht en mos in komt. Groene zeep werkt prima om het hout schoon te maken en mos kan daar niet tegen.” Snoeien is niet eng Martine geeft mee dat je in de buurt van een terras veel ruimte wint door flink te snoeien in de aangrenzende beplanting. Haar tip is terugsnoeien tot de basisstructuur zichtbaar wordt en dikke takken niet afzagen, anders krijg je een pruikenbol. “Krachtige groeiers als klimhortensia zijn heel mooi, maar je moet ze in toom houden, en dan bedoel ik echt kort. Dat is strak en sjiek en past goed bij een tuin die verder lekker wild is.” Rozen snoeien kan niet fout gaan als je van onder naar boven telt tot de vijfde knop, daar knip je de tak schuin af. “Het alternatief is op kniehoogte alles afmaaien, Engelsen zijn daar dol op. Lavendel of andere struiken die verhouten, moet je juist niet te kort snoeien. Graaf ze uit en vervolgens weer dieper in, dan kan het hout wortel schieten.” Tips voor ‘zeurvrije’ planten en struiken Al lopend blijven de dames adviseren, ze houden van planten die niet ‘zeuren.’ Een kale plek in de tuin? Verbena doet het heel goed als je wat lucht wilt toevoegen, maar heeft wel zon nodig. Zit je graag op een bepaalde plek? Zet daar planten neer die je graag ziet en wissel voorjaarsbloeiers, zomergroen en herfstbloeiers af. Groenten en fruit combineren goed met bloemen, bijvoorbeeld peterselie, frambozen en biet met rode tulpen en vergeet-mij-nietjes. Combinaties met camelia zijn lastig te maken, de camelia heeft behoefte aan een schaduwplek voor zichzelf waar het niet vriest.

8

daarna met aarde afdekken. Of een damwand bij de schutting maken van speciaal plasticfolie. Om de aandacht af te leiden kun je er ook iets moois tussen zetten, zoals pioenrozen en vergeet-mij-nietjes. Je laat het zevenblad gewoon zitten en gaat de strijd niet aan.”

Martine vertelt dat pluimhortensia’s (wit met rood) en Helleborus (heel mooi in de winter) mooie schaduwplanten zijn. Thalictrum Rochebrunianum of Thalictrum delavayi, in de volksmond ruit, doet het ook goed in schaduwtuinen. Ruit geeft eerst akelei-achtige blaadjes en dan kleine, paarse bloemen. Varens doen het altijd goed, zeker in combinatie met bollen, zoals narcissen. Na de bloei van de narcis bedekt de varen het lelijke bruinende blad. Bij de rododendron die maar niet groeit adviseert Marilene op die plek wilde planten te zetten zoals judaspenning, akelei, vingerhoedskruid en vrouwenmantel. “Bovendien drukken die het zevenblad weg. Een schaduwroos of kruiproos past hier ook goed.” Wat moeten we met die tuin? Het uur is om, nog net tijd voor een kop thee en dan op naar de tuin van de familie Van Nispen, eveneens aan de Mathenesserlaan. Zij hebben de gratis tuinvisite gewonnen vanwege deze noodkreet: ‘Wij wonen nog maar twee weken aan de Mathenesserlaan, dus de tuin heeft niet de eerste prioriteit. Nu het lente wordt verschuift dit echter, alleen als we naar de tuin kijken zakt de moed ons enigszins in de schoenen en denken we vooral: wat moeten we met die tuin (althans in deze toestand)? Wat we er uiteindelijk mee moeten is namelijk best eenvoudig. Het moet een speelplek zijn voor de kinderen (2, 5, 7 jaar) en een plek voor ons om te ontspannen en te eten en te drinken. Maar ja, hoe kom je daar. We komen niet verder dan het uitrollen van graszoden en zouden daar dan ook best wat advies bij kunnen gebruiken...’

Onder bomen die voor een stadstuin best groot kunnen worden, zoals de magnolia of een appelboom, kun je van alles aanplanten zonder ruimte in te nemen. Marilene: “In Zeeland kun je bij kwekers voor een prikkie oude perenbomen kopen. Of kijk op Marktplaats.”

Zoek de samenhang Marilene en Martine focussen direct op het brede plaatje, ze zoeken naar oplossingen om in de ‘tuinierarme tuin’ samenhang te brengen. “Je kunt denken aan eilandjes met rondom verschillende ruimtes voor spelen en ontspannen. Of als een kralenketting een pad aanleggen met daaromheen verschillende plekken. Hiermee kun je echter de mist ingaan als je niet goed nadenkt over de volgorde. Dus niet eerst een pad aanleggen en dan het landschap invullen, je moet het pad juist subtiel het landschap laten volgen.”

In de buurt van het zevenblad komen allerlei praktische oplossingen, we noemen ze er een paar. “Met karton bedekken en

In stappen uitgezet: met de randen beginnen, paden maken, elementen toevoegen en dan pas bloemen en groen uitzetten.

In een grote tuin als deze stellen ze voor om af en toe van richting te veranderen en hoogteverschillen aan te brengen in de beplanting. Over borders zijn ze kort en krachtig: “Denk er eens aan om een border helemaal te laten doorlopen van links naar rechts in plaats van alleen langs de randen aan te leggen.” Bas van Nispen geeft aan dat hij vooral ook rust zoekt in zijn tuin. “Dat bereik je door te kiezen voor grote vlakken met dezelfde beplanting, bodembedekkers en planten met grote bladeren zoals hosta’s of rodgersia, of met een doorlopende haag van bijvoorbeeld lavendel.” Mos is ook groen Ook nu is het uur weer omgevlogen. De dames staan nog even stil bij het mos in de tuin, een veel gehoord probleem in deze buurt. Marilene geeft aan dat je het eigenlijk niet als een probleem moet zien, maar moet accepteren. “Mos kan best mooi zijn en is net zo groen. Gras wordt namelijk mos als het te lang in de schaduw is. Voor gras is dus zon nodig. En er moeten niet veel bomen in de buurt zijn, want die trekken water weg. Een berk is nu eenmaal een zuipschuit.”

Werkgroep Buitenruimte stopt De werkgroep buitenruimte bestaat al 20 jaar en de meeste werkgroep leden zijn al meer dan 15 jaar actief. In deze jaren hebben we veel gedaan, variërend van het meedenken bij herinrichtingsplannen voor Heemraadsplein en –park, tot snoeicursussen, (dak)tuinenwandelingen en raamkunst. De volledige tijdlijn is terug te vinden op de website van Boulevard. Inmiddels zijn er in de verschillende

Werkgroep Communicatie Redactieleden Blvd gezocht! Met veel enthousiasme is een aantal Boulevaarders in 2013 weer een compleet nieuw magazine voor Boulevard gaan maken. Het is leuk om te horen dat het blad wordt gewaardeerd; zo blijven we verbonden. Helaas is het voor de huidige vrijwilligersclub vanwege fulltime werkzaamheden, gezin, opleiding enz. niet meer haalbaar om Blvd weer voor het aankomend jaar te laten verschijnen; tenzij er nog Boulevaarders zijn die het leuk vinden om mee te schrijven. Voor onze vaste rubrieken hebben we minimaal zes schrijvers per editie (streven is om twee keer per jaar te verschijnen) nodig én een fotograaf die een mooie Boule-

Bestuur Gezocht: bestuurslid Vanwege het vertrek van bestuurslid Jan van Peet ontstaat er een lege plek die we graag weer opvullen. We zoeken een enthousiaste vrouw/man die vertrouwd is met het (lokale) bestuurlijk/ambtelijk metier en gevoel heeft voor het ‘krachtenveld’ waarbinnen de diverse belangen- en/

Inmiddels staat de borrel klaar, we klinken op een leuke, en vooral leerzame middag. Bedankt, Marilene en Martine, dat jullie op je vrije zondag voor ons op pad gingen. Wie nu zelf denkt: dat wil ik ook! Dat kan, Tuinatelier Herman en Vermeulen komt graag bij je langs; zij hebben tuinoplossingen voor iedere tuin en elk budget. Het basistarief voor een visite van 1,5 uur is € 100,--. www.hermanvermeulen.nl Yvette Van Dael

buurten en wijken ook andere enthousiaste partijen actief geworden op het gebied van buitenruimte. Denk hierbij aan Groene Loper 010, Stichting Lekker Groen, STEK, Stichting Tussentuin en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Reden voor ons om ermee te stoppen en om het stokje door te geven aan enthousiaste Boulevardleden die willen bijdragen aan een frisse start van een nieuwe werkgroep Buitenruimte. Interesse? Stuur dan een mailtje aan het bestuur van Stichting Boulevard, [email protected].

vard-omslagfoto wil verzorgen. Dus als je je creatieve schrijftalent voor Boulevard wilt inzetten en mee wilt werken aan Blvd of zelfs helemaal onder je eigen regie te nemen, horen we het graag van je: [email protected]! Het interviewen van mede-Boulevaarders is erg leuk werk en met elkaar staat er dan weer een professioneel én gezellig redactieteam. We zijn ook nog op zoek naar een nieuwe webmaster nu onze zeer gewaardeerde collega Rik Klink naar een prachtig appartement aan de Coolhaven is verhuisd en met uitzicht op de haven lekker van zijn pensioen geniet. • Mayfair: Pand met histori e • Herrie op het Heemr aadsplein • Sint Maarten • Nieuwjaarsborrel 12 januari Kathedraal STICHTING

VAN & VOOR BEWONERS

EN BEDRIJVEN

Blvd is het magazine van en voor donateurs, bewoners en bedrijven, van Stichting Jaargang 19 Nummer 2 Boulevard en verschijnt 4 december 2013 keer per jaar

of maatschappelijke groepen in ons stadsdeel opereren. We zoeken iemand die de vrije tijd heeft om Boulevard in dit netwerk actief te vertegenwoordigen, met name daar waar onze aanwezigheid ‘ertoe doet’. Daarnaast komt het bestuur maandelijks één avond bijeen. Eén en ander betekent een tijdsinvestering van grofweg 20 tot 25 vergadermomenten per jaar. Verder informatie te verkrijgen bij Erwin Zwijnenburg: [email protected].

9

Boulevaarder in Beeld: Ruud Reutelingsperger Wachten op de Tijd Wellicht was je tijdens het wandelen op de Maasvlakte het tijdloze huis op de lege zandvlakte al tegengekomen. Een levend schilderij met ramen waardoor je telkens een ander beeld weerspiegelt ziet. Iedere seconde een verandering in het ruige landschap van zee, zand en lucht. Een plek waren duinen worden gevormd en weer verdwijnen. Ruud Reutelingsperger is de kunstenaar achter ‘De Zandwacht’ dat hij samen met het kunstenaarscollectief Observatorium in opdracht voor het havenbedrijf Rotterdam heeft gecreëerd.

Illusies Terwijl Simba de hond enthousiast met ons de huiskamer inloopt, valt als eerste een stapel LP’s en een tweetal gitaren op. Het wordt een nogal filosofisch gesprek op de vroege ochtend. Ruud is een geboren en getogen ‘gezellige Brabander’ en begon als 16-jarige zijn creatieve levenspad als gitarist bij een punkband. Vooral Jimi Hendrix was (en is) zijn grote voorbeeld. Na bij de school voor journalistiek te zijn uitgeloot dacht hij: dan maar naar de kunstacademie en mooie vrouwen schilderen. Naast muziek maken, was hij al op jonge leeftijd veel aan het tekenen en op basis van zijn talent werd hij in 1989 op de Koninklijke Academie voor Kunst en Vormgeving Den Bosch toegelaten. Het was zijn droom om een illusie te schilderen die gezien mag worden. “Pas na het derde jaar werd het echt interessant. Ik zwierf voor een opdracht door Oost Berlijn en kwam in mijn eentje in een vreemde wereld terecht. Ramen van West en Oost met elkaar in één wereld verweven. Ik ben toen Berlijn gaan schilderen en het ging voor het eerst over de wereld en niet over mijzelf. Hoe de wereld is gemaakt, is bijzonder en niet vanzelfsprekend”.

10

Observatorium Na de academie wilde hij als beginnend kunstenaar uiteraard wereldberoemd worden en daarvoor moest je naar de grote stad, vertelt Ruud. Amsterdam viel af ‘onbetaalbaar’ en het werd als snel Rotterdam. “Rotterdam vond ik een spannende stad met een underground stroming”. Samen met een groep kunstenaars betrok hij een kraakpand in het Oude Noorden. Met de gedachte ‘ik word vanzelf ontdekt’ volgden jaren van eenzaam worstelen als kunstschilder. Wanneer hij een oude beroepskeuzetest terugleest waarin staat dat hij vooral mét anderen tot bloei komt, zoekt hij actief de samenwerking op. Samen met beeldhouwer Geert van de Camp en tekenaar Andre Dekker wordt er een kunstenaarscollectief opgericht. De drie kunstenaars brengen kunst en architectuur samen ‘structuren in een ruimte’ en voegen ‘tijd’ als dimensie toe. “Geen autonome kunstobject zoals een schilderij, maar door het toevoegen van tijd mensen ook echt iets laten beleven. Door kunst driedimensionaal te maken, wordt de kijker onderdeel van het object”. Hun eerste gezamenlijke project is voor een tentoonstelling in Groningen (Ziegler,1995) en dat wordt direct het begin van een succesvolle samenwerking. Mensen brachten in de galerie zelf een nacht in een gecreëerde ruimte door bestaande uit zachte blokken, schilderijen en teksten. In deze ‘ruimte in een ruimte’ kon de bezoeker ook zijn gedachten en gevoelens op papier opschrijven. Deze uitingen werden vervolgens weer een onderdeel van het kunstwerk; levend door de tijd. ‘Observatorium’ is geboren.

New York: tijd als levende dimensie Een paar jaar later vertrekt Ruud voor een project naar New York. Op Staten Island wordt in het park een kunstwerk gebouwd, een levende sculptuur bestaande uit 34 modulaire boekenkasten waarin een persoon als een kluizenaar 24 uur alleen kan verblij-

ven ‘Dwelling for Seclusion’. “De gift van gastvrijheid werd een observatie van het innerlijk”, zoals Ruud het benoemt. Uiteindelijk blijft hij 1 ½ jaar in New York waarvan één jaar alleen wanneer zijn partners al eerder naar Nederland zijn teruggaan. “Ik heb toen als 33-jarige veel geleerd. Dat je een ‘verhaal’ moet hebben om als kunstenaar te kunnen ondernemen. Dat het leuk is om de kost te verdienen met verhalen vertellen. De vrijheid was ook geweldig om te ervaren, evenals de eenzaamheid. In deze tijd ben ik voor mezelf definitief van de autonome kunst afgestapt. Kunst waar mensen náár kijken maar die de wereld niet verandert”. Hij liet het kunstschilder zijn los en richt zich op het fundament van Observatorium: beelden en ruimtelijk inrichting als kunstvorm.

Art changes perception Observatorium heeft veel opdrachten binnen en buiten Nederland gerealiseerd en Ruud heeft daardoor al vele plekken op de wereld gezien. Een opdracht die op hem indruk heeft gemaakt, was voor het Complex Museum in Krasnoyarsk, Siberië, in Rusland. Hier vond in 1908 de grootste meteorietinslag c.q. luchtexplosie ‘Tunguska’ van de afgelopen eeuw (en mogelijk eeuwen) plaats. Een omgeving waar tijdens het bewind van Stalin ook een goelag heeft gestaan. “De mens heeft wel enorm veel informatie maar je weet weinig van de wereld als je er niet bent geweest. Iedere plek op aarde heeft een eigen verhaal. Dat verhaal willen wij de mensen laten ontdekken. Door via kunst denken, beelden en omgeving bij elkaar te brengen, kun je de waarneming veranderen waardoor de werkelijkheid verandert. In Rotterdam sprak de Chief Urban Design van die stad tijdens de opening van een project: ‘Art changes perception while politics changes reality’”. Op deze bijzondere plek in Rusland bouwden de kunstenaars een sculptuur ‘Epicentrum’.

Een knaloranje uitzichtsplatform, gefundeerd op boomstammen aangeleverd door een lokale timmerman. In het kunstwerk staan kleine lessenaars en een ligbed. Hier kan de bezoeker het oneindige heelal bekijken of een reis door de eigen binnenwereld maken. “Kunst is een middel. Het doel is om levendige ruimtes te scheppen die de nieuwsgierigheid van mensen prikkelt”, zegt Ruud tijdens een interview in Vrij Nederland. Het indrukwekkende cv van Observatorium laat zien dat de vaak grote, ruimtelijke werken opmerkelijk poëtische namen hebben gekregen zoals Sanagare, Warten auf den Fluss en Berg der Stille.

Ruud woont samen met zijn liefde Elles en hun twee zoons en dochter al jaren met veel plezier op de Heemraadssingel. Volgens hem ligt zijn huis ‘perfect aan het centrum van de wereld’. Hij voetbalt iedere maandagavond met de mannen uit de buurt. Ruud en zijn zonen zijn fervente aanhangers van Feyenoord terwijl de dames zich liever met paardrijden bezig houden. Zijn gezinsleven betekent alles voor hem “ik heb graag mensen en gezelligheid om me heen” en hij heeft er zelfs zijn roken voor opgegeven. Tijdens het interview zit hij overigens wel aan een kunstmatige sigaret. Hij moet hier zelf ook om lachen maar geeft aan dat hij nu wel van zijn schuldgevoel naar zijn gezin is verlost. Zijn favoriete plek in de buurt is de dikke, ‘magische’ boom in het Heemraadspark waar zijn buurman regelmatig zijn tai chi oefeningen doet. Zijn plek in huis is de grote loungebank in de woonkamer tegen het raam waar hij, hoe kan het ook anders, de wereld in kan kijken. ook over de betonnen leegte van het Kleinpolderplein. “Een stad is nooit af, is dynamisch en over 15 jaar ziet dit plein er weer heel anders uit”. De fly-over verkeert blijkbaar in slechte staat en de gemeente is van plan om deze af te breken. Voor Ruud en Observatorium kun je echter ook een heel ander verhaal voor die plek bedenken. “Het is de eerste 4-verdiepingen fly-over van Europa. Waar ben ik? Wat kan het worden?.” Met zijn partners is de ruimte onder de fly-over al anders ingericht. Er is een voetgangers fly-over gekomen en het plein is gevuld met water. “We hebben er een waterplein met beelden gemaakt. De beelden komen weer uit onze verweesde stadscultuur vandaan. Vaak worden bijzondere momenten in onze samenleving met een beeld gevierd. Deze worden later weer afgedankt en ergens opgeslagen. Met deze afgedankte kunst hebben wij een open museumzaal in hart van het Kleinpolderplein gecreëerd”. Hiermee is de visie voor hen voor dit gedeelte in Rotterdam echter nog niet af. “Onze volgende uitdaging is om tijdens het wederopbouwfestival in Rotterdam in 2016 de fly-over een weekend af te sluiten zodat mensen hier kunnen wandelen”. Met als uiteindelijke droom dat deze fly-over niet wordt afgebroken maar dat hier over 15 jaar een verticaal stadspark herrijst; de ultieme Rotterdamse wandelpromenade. Meer lezen over het kunstenaarscollectief? Observatorium: www.observatorium.org. Of bestel het prachtige boek ‘Big Pieces of Time’ van Observatorium: ISBN 978-90-6450-680-2, 010 Publishers Rotterdam www.010.nl

Kleinpolderplein als wandelpromenade “We willen vooral met duurzame materialen werken en voor ‘De Zandwacht’ hebben we een kathedraal van beton gemaakt, hout fikt, waarin je vanuit iedere doorkijk een andere blik op het zand en de duinen hebt. We willen dat mensen echt bij het prachtige duinlandschap stil staan. Hoe een duin zich vormt en weer mag verdwijnen. Zand dat van een kuil naar een berg waait en weer terug.” Zo geëngageerd Ruud over ‘De Zandwacht’ spreekt, is hij

11

Druk bezocht: Informatieavond Rotterdamse Stijl en Beschermd Stadsgezicht Dit voorjaar organiseerde de werkgroep Buitenruimte op 5 maart een informatieavond over de Rotterdamse Stijl en Beschermd Stadsgezicht. Annemieke Fontein en Astrid Karbaat, beiden werkzaam bij de gemeente Rotterdam, hebben interessante en uitgebreide toelichtingen gegeven over deze onderwerpen. De avond was zeer goed bezocht, zeker 50 buurtbewoners waren aanwezig en hebben geluisterd naar en (kritische) vragen gesteld aan de sprekers. Op de website van Boulevard zijn de presentaties van deze avond terug te vinden, evenals de eerste Q&A (over het vervangen van kozijnen in Beschermd Stadsgezicht) www.boulevardrotterdam.nl. Wie wil kan ook zelf een tip laten plaatsen. Neem hiervoor contact op met Rik Klink: [email protected]. Rik gaat weliswaar het Boulevardgebied verlaten maar blijft nog even aan totdat er een nieuwe webmaster is gevonden. Hij was tevens voorzitter van de werkgroep Bestemmingen. Daar zit natuurlijk ook nog extra meedenkkracht.

Met je vakantiehuis vrienden maken Stedelingen verlangen niet zelden naar een plek waar rust en ruimte heerst in het groen. Wie zo’n buitenverblijf eenmaal verworven heeft, en daar iets persoonlijks van heeft gemaakt, ontdekt al gauw hoe plezierig het is om die welstand af en toe te delen met mensen die de waarde daarvan snappen. Boulevaarders Josje van Koppen en Monique Voorhout spreken uit ervaring. Zij brengen aanbod en vraag tot elkaar via hun website www.datisonshuis.nl Hun initiatief ontstond ongeveer vijf jaar geleden bij Rotterdam Atletiek, waar wel meer boulevaarders lid van zijn. Josje van Koppen: “Monique en ik gingen na afloop van de training even gezellig aan de thee en daar kwam ons huis in Frankrijk ter sprake; Monique bleek ook een vakantiehuis te hebben.” De dames hadden al wat ervaring met vrienden en bekenden aan wie zij hun huis af en toe beschikbaar stelden, maar erg gestructureerd ging dat niet. Monique Voorhout: “Wij wilden daar meer van maken, op een persoonlijke manier. Zo kwamen wij op het idee om een website te maken waarop wij onze eigen vakantiehuizen en die van anderen konden publiceren.” Niet alle vakantiehuizen zijn welkom op hun site. Josje: “Voor ons is het belangrijkste criterium dat het vakantiehuis goed voelt. Een liefdevolle plek en je moet kunnen zien dat in het vakantiehuis met veel plezier geleefd wordt.” Meer informatie: www.datisonshuis.nl

12

Meer inhoudelijke informatie over deze onderwerpen is te vinden op: • www.rotterdam.nl/rotterdamsestijl • http://www.rotterdam.nl/tekst:heemraadssingelenmathenesserlaan • www.rotterdam.nl/bouwen (klik door op monumenten en dan op aanwijzing beschermd stadsgezicht) Mocht je toch nog vragen hebben over beschermd stadsgezicht, dan kan je die stellen via [email protected]

Fotograaf Freek van Arkel brengt zijn havenboek in klein formaat op de markt

Ontdekkingstochten door haven Rotterdam Wie aanwezig was bij de laatste editie van Boulevard Biz, weet het al: Freek van Arkel, heeft zijn fotoverslag van de Rotterdamse haven nu ook in een handzaam formaat uitgebracht. Een gadget voor iedere Rotterdammer, ook als die toevallig iets weg te geven heeft.

Gezicht naar de haven

Freek van Arkel fotografeerde 25 jaar lang in de Rotterdamse haven. Hij is een van de mensen die ons een kijkje geven in die nabije en toch verre wereld. REPORT ROTTERDAM is het verslag van dat fotografenleven en geeft een veelzijdig beeld van die vreemde en opwindende omgeving. Als jonge fotograaf legt Freek van Arkel tewaterlatingen, stakingen en gifschandalen vast voor de krant. Maar zijn oog dwaalt al snel weg van de incidenten en nieuwsfeiten. Met kleur, grootbeeld, panoramafoto’s en de digitale techniek verkent hij jarenlang alle uithoeken van die snel veranderende wereldhaven. Er blijkt oneindig veel te zien. De haven is een uniek Nederlands landschap, met eigen weer, licht en sfeer. De haven is ook een vitale opeenhoping van contrasten: tussen stoere kerels en hun nietigheid naast de megavolumes; tussen heavy metal, roest, beestenweer en GPS, computers, robots; tussen al die mensen uit alle uithoeken van de wereld. REPORT ROTTERDAM, 25 jaar havenfotografie door Freek van Arkel. Softcover, 368 pagina’s full color. Tekst: Dirk van Weelden, voorwoord door Bram Peper. Prijs € 24,90 in de winkel of te bestellen via www.f2publishing.com dan wordt het boek thuisbezorgd. F2 Publishing | f2publishing@icloud. com | Freek van Arkel 010-4771100 | 06 54774083

In tien verhalen vertelt Dirk van Weelden over hoe hij met Freek van Arkel op stap ging en hem uithoorde. Hoe hij om zich heen keek en mensen sprak in droogdokken, op kades, achter beeldschermen en op motorvletjes. Met dit boek, met dit beeldverslag keert de stad het gezicht naar de haven. Zoals Bram Peper, oud-burgemeester van Rotterdam het in zijn voorwoord voor het boek schrijft: “Dit boek presenteert niet alleen die grootse haven en de artistieke schoonheid die het werk van Freek van Arkel kenmerkt, maar het is ook een aansporing zoektochten te ondernemen naar ‘de achterkant van de haven van Rotterdam’. Daar zou heel Nederland wel bij varen”

Vuurwerkafval-opruim-actie Zaterdagmiddag 2 januari 2016 helpen bewoners in het Nieuwe Westen elkaar bij het opruimen van vuurwerkafval. Die opruimactie is urgent want in de eerste dagen van het nieuwe jaar vallen telkens slachtoffers, vaak jonge kinderen, die experimenteren met vuurwerk dat niet is afgegaan tijdens Oud en Nieuw. De beloning voor vuurwerkafval-verzamelaars is groot: heerlijk eten direct uit de buurt!

Wat gaan wij doen?

De actie concentreert zich op de Nozemanbuurt en de Pupillenbuurt. Contactpersonen vanaf de Westzijde van de Heemraadssingel tot aan het Mathenesserplein helpen mee. Zij komen vlak voor Kerst bij je aan de deur om speciale vuilniszakken uit te delen, en waar nodig bezems, scheppen en handschoenen.

Waar gaat het vuurwerkafval naar toe?

Speeltuin Confetti aan de Korenaarstraat 19. Bewoners kunnen hun zakken daar op zaterdag 2 januari inleveren van 16:00 - 19:30 uur.

Wat schieten de opruimers er zelf mee op?

Gezelligheid op de eerste plaats: je doet iets goeds voor elkaar en je werkt waarschijnlijk samen met andere aardige mensen die je misschien anders nooit was tegengekomen. Iedere goedgevulde vuilniszak met vuurwerkafval is een toegangsbewijs voor gezellig eten bij Confetti. Het menu is nog geheim, want buurtbewoners helpen met eten koken voor elkaar. Breng meer vuilniszakken mee, voor een vriend, vriendin of familielid. Tot zaterdag 2 januari!

13

Blvd’tjes: aangeboden/ gevraagd Blvd’tjes zijn kleine, gratis advertenties voor donateurs van Boulevard. Bijv. fiets, kinderwagen enz. te koop of gevraagd. Of bijvoorbeeld oppas, huishoudelijke hulp, kamer enz. aangeboden of gezocht. Daarbij mag het niet gaan om professionele, commerciële belangen. Je kunt je oproepje aanleveren bij de redactie: [email protected].

Oppassen

Mijn naam is Babette van Aubel. Ik ben 18 jaar en woon in de Breitnerstraat. Dit jaar doe ik examen voor de HAVO, aan het Rudolf Steiner College. Ik pas regelmatig op en ik zou het leuk vinden om meer te mogen doen en daarom zoek ik een leuk oppasadres in Rotterdam-West. In het weekend of doordeweeks, is geen enkel probleem! Ik vraag voor het oppassen zes euro per uur. Bent u op zoek naar een oppas, dan hoor ik het graag! Mijn telefoonnummer is 06 13 85 85 75 en mijn email-adres is [email protected]

Agenda 7 januari 2016 Nieuwjaarsreceptie Boulevard (locatie volgt nog)

COLOFON

5 februari 2016 Vrijdagmiddagborrel café Vermeulen 17.00 uur – 19.00 uur Blvd verschijnt (indien redactieteam compleet) twee á vier keer per jaar. Het blad informeert, enthousiasmeert en verbindt bewoners & bedrijven om en rond het gebied van Stichting Boulevard. Bewoners zijn van harte uitgenodigd bijdragen te leveren. Het copyright berust bij Boulevard. Reproductie na toestemming. Missie Stichting Boulevard is er voor iedereen die begaan is met leven, wonen en werken op de Mathenesserlaan, Heemraadsplein en – singel en is alert op verstoringen van het woon- en werkklimaat in het Boulevardgebied, bindt ondernemers en bewoners en ontsluit culturele initiatieven in Delfshaven. Redactie: Redactieadres: [email protected]. Geplande volgende (lente)editie: mei 2016. Alle kopij en ideeën zijn welkom en kunnen worden verzonden naar het adres van de redactie. Website: Alle informatie is ook terug te vinden op de website van Stichting Boulevard: www.boulevardrotterdam.nl. Voor het aanleveren voor informatie voor de website kun je terecht bij onze webmaster Rik Klink: [email protected] Foto omslag familie Van der Woude : Redactie Teksten uitgave: Jeroen Deckers, Landa Endlich, Nico Haasbroek en bestuur Vormgeving en drukwerkbegeleiding Stravos Grafisch Ontwerp (www.stravos.nl) Belangrijke Telefoonnummers Meldpunt overlast (drugs, prostitutie, burengerucht) 010-2760000 / [email protected]

14

Recept Boulevaarder Feestelijke Soesjestoren Bianca Wilke-Hannink, Mathenesserlaan 388b Met deze feestelijke soesjestoren creëer je zonder moeite een spectaculair kunstwerk op je kersttafel! Tijd: 10/20 minuten. Nodig: grote platte schaal, kom, kookpan Ingrediënten • 200-300 g pure chocolade (in kleine stukjes) • 125 ml slagroom • 3 doosjes slagroomsoesjes; ongeveer 11 stuks per doos. Diepvries (Ekoplaza, AH) vooraf laten ontdooien of vers bij de banketbakker (vooraf in de koelkast laten koelen). • Poedersuiker • Feestelijke kerstversiering zoals rode besjes, kerstchocolaatjes, bloemen. Bereiding • Schep de chocolade en de slagroom door elkaar in een pannetje en laat zachtjes au bain-marie smelten (kom met mengsel bovenop een pan met kokend water plaatsen). • Leg een stevige basis van de soesjes op de bodem van de schaal. Dip/ bestrijk alle soesjes rondom met de chocoladesaus en plak ze als het ware aan elkaar. • Stapel een nieuwe laag soesjes op de eerste rij, dip/bestrijk weer met chocolade. Maak de cirkels naar boven steeds smaller. • Als de soesjestoren klaar is, bestrijk hem dan aan de buitenkant helemaal met chocolade. Of met een lepel de gesmolten chocola in rondjes draaien, draadjes, boven de soesjes. • Versier de soesjestaart feestelijk en zet het kunstwerk nu minstens 30 minuten voorzichtig koel weg zodat de chocolade kan opstijven. • Bestrooi de taart met poedersuiker Tip: je kunt ook witte chocolade of smeltchocolade (geen slagroom nodig) gebruiken. Klachtentelefoon Buitenruimte (Roteb, reinigingspolitie, graffiti, grofvuil) 0800 1545 / 14 010 Politie (spoedeisend) 112 Politie (niet spoedeisend) 0900 8844 Meld Misdaad Anoniem 0800-7000 (gratis) / www.meldmisdaad.nl Gemeente Rotterdam 14 010 / www.rotterdam.nl Algemeen storingsnummer gas en stroom 0800-9009 (gratis) / www.gasenstroomstoringen.nl

Lafayette (9), Fauve(8) en Saintloup (5) Heemraadsplein 7b

Boulevard Kids…. Dit keer een interview met drie kids tegelijk op een bank. Er wordt veel gepraat, gelachen en gezongen… Met wie woon je thuis? ‘Met onze moeder, vader en met elkaar!’ Waar zit je op school? We zitten op het RSV bij de Erasmusbrug (Rotterdamse Schoolvereniging). Lafayette: “ik vind het erg leuk op school en we doen veel creatieve dingen. Ik zit op het schoolkoor en op schaken. Ik ben zelfs 2e geworden op het NK met ons schaakteam. Ik wil heel graag Latijn leren omdat ik de Romeinse tijd erg leuk vindt”. Zijn jongere zusje Fauve is dol op lezen maar weer niet op schrijven “schrijven is stom en ik heb geen zin om groot te schrijven”. Ze is ook dol op voorlezen “we lezen nu ‘Dummie de Mummie’ en dat gaat over een aardige mummie”. Haar beste vriend heeft zelfs een voorleeswedstrijd gewonnen, dat vinden ze wel mooi. Saintloup vindt het leuk om op school filmpjes te kijken al vindt hij stom dat hij het eind niet meer mag kiezen. Alle drie vinden ze het vak musical op school erg leuk en ze kijken er heel erg naar uit om in groep 8 de afscheidsmusical te mogen doen. Verder heeft Lafayette een tekenwedstrijd op school gewonnen ‘die kun je in iedere klas winnen hoor’… Wat doe je graag in je vrije tijd? Lafayette is heel veel buiten. “Ik speel dan met mijn vriendjes, wel 16 kinderen uit de buurt, op het grasveld en het stenen veldje voetbal”. Fauve gaat graag naar de schommels al is ze daar wel één keer door de grote meisjes gepest. “En ik speel graag rugby op het veldje”, roept Saintloup. Lafayette speelt piano en “met elkaar en met mama samen zingen is ook heel erg leuk”. De kinderen vertellen over het avontuur van Lafayette . “Hij is tijdens het slaapwandelen buiten op het plein terecht gekomen. Daar liep hij in zijn pyjama in het donker. Toen vonden de hangjongens

hem en die hebben hem thuis gebracht, lief hè?” Wat is je lievelingsplekje in de buurt en thuis? Het Heemraadspark vinden ze een hele, leuke plek: voetballen en spelen. “We hebben daar ook een boomhut gebouwd. Thuis hebben we ook een mooi dakterras met een moestuin waar mama nu ook courgettes heeft”. Saintloup: “ik lig heel graag onder het stapelbed en de speelkamer vind ik ook erg gezellig”. Zijn oudere broer ligt daarentegen het “liefst op de grote bank in de woonkamer”. Als je een dier zou willen zijn? “Een slechtvalk! Die kan heel hard vliegen, wel 350 km per uur”, vertelt Lafayette. “Dat heb ik op Klokhuis gezien. Ze vliegen ook heel mooi en nu gaan ze naar Marokko want daar horen ze thuis”. Het lijkt hem ook we mooi als hij van een mens in vogel kon veranderen. Fauve is liever een grappige hond met vier poten “een Bouvier met een bril die dan heel veel kan zien”. (hier moeten ze alle drie erg om lachen, red.) Saintloup is liever een Cheetah. “Die kan heel hard rennen en dan ga ik in Afrika een boomhut bouwen”.

Nog leuke reisplannen? “Onze oma woont in Frankrijk en daar gaan we heel graag heen. Dan spelen we op de piano en wordt er veel gezongen”.

Wat vind je erg lekker om te eten? Lafayette is dol op macaroni met kaas uit de oven die zijn vader erg lekker kan maken. “We houden soms wel eens een wedstrijdje met de buurtkinderen wie er zoveel mogelijk macaroni kan eten”. Zijn jongere broertje houdt ook van pasta én van pannenkoeken. Fauve begint over soep en spontaan gaan de kinderen samen met hun moeder voor mij een liedje zingen: ‘En er is nog soep, soep, voor d’ hongerige troep….’. Wat lees je of waar kijk je naar? ‘Blues Brothers!’, roepen ze tegelijk. “Vooral het deel waarin iedereen gaat zingen en dansen”. Fauve kijkt graag naar het Klokhuis “belangrijk, leuk en nuttig. Heel leerzaam wat je soms wel of niet moet doen”. Lafayette leest graag verhalen over Robin Hood en Alleen op de wereld terwijl Saintloup de films Narnia en Tarzan erg leuk vindt. Wat zou je later graag willen zijn? “Ik wil graag spion worden”, zegt Fauve. Dat vinden de jongens een goed plan, ze kan in ieder geval al heel klein schrijven. “Of uitsmijter bij een danceclub of zwemjuffrouw”. Lafayette wil eerst zijn school afmaken. “Daarna ga ik naar de militaire school en in Parijs studeren. Dan ga ik bij het Nederlandse leger en word ik generaal”. Saintloup wil graag ‘money’: “ik koop dan een zelfrijdende auto (bij dé winkel op de Binnenweg, red) en een playstation”. Wat zou je graag anders willen? De wens van Fauve is “dat mensen niet meer zo gemeen konden zijn en dat mensen niet dood gaan”. Haar broertje Saintloup wil vooral “niet bang zijn voor vulkanen”. Lafayette zou graag willen “dat alles eerlijk wordt verdeeld. De plaatjes van de arme mensen zijn zo zielig; veel armoede. Ik heb vorig jaar dan ook mijn verjaardagsgeld aan de Filipijnen gegeven. De ‘money diamanten’ uit Angola zijn ook heel erg; de één is heel rijk terwijl de ander heel arm is. Dat moet rechtvaardiger”. Met dank aan de ouders: Jan Willem en Babise de Laive

15

N I C O’S C O L U M N

MATHENESSERLAAN WORDT BOULEVARD VOOR VOETGANGERS Als het aan mij ligt, is het gedaan met de huidige Mathenesserlaan. Ik heb namelijk een revolutionair idee. Het idee om het stuk van onze laan tussen de ’s-Gravendijkwal en de Heemraadssingel totaal te veranderen. Stel je voor: • Stap 1: Het bestemmingsplan voor dit deel van Middelland wordt opgeheven. • Stap 2: de middenbaan van de laan wordt verhoogd en bestemd tot voetgangersgebied. De mooie bomen blijven allemaal staan. De ventwegen blijven ook, maar worden alleen toegankelijk voor bestemmingsverkeer. • Stap 3: de huizen en gebouwen op het aangegeven stuk mogen vanaf 2020 winkels, theaters en horeca worden. Waarom stel ik dit voor? Er zijn twee steden waar ik graag kom, Barcelona en Berlijn, die plekken hebben waarvan ik denk: Waarom maken we van onze laan niet zo’n plek? In Barcelona gaat het om de Rambla del Poblenou. Een heerlijke lange wandelboulevard vol met terrassen, winkels, theaters, koffiehuizen en restaurants. De basis is een brede straat en mooie huizen. Meerdere buurten in Berlijn staan model voor wat in Duitsland in vele steden is gebeurd. Na de oorlog waarin veel centra totaal door bombardementen waren verwoest, is het centrum tijdelijk verschoven naar de omliggende woonwijken. Daardoor veranderden straten met woonhuizen van karakter. Tussen die huizen verschenen geleidelijk winkels en restaurants en daardoor werden die buurten veel levendiger. Toen ik buitenlands correspondent was, kwam ik graag in dat soort buurten in plaatsen als Hamburg, Frankfurt en Keulen. De volgende voor de hand liggende vraag is waarom ik die ontwikkelingen wil projecteren op Middelland? Het antwoord: Mijn voorstel is een moderne aanpassing van de visie van de bedenker van deze buurt,

Gerrit de Jongh. Hij wilde straten voor rijke en minder rijke mensen. Ik wil een ‘rijke’ winkelstraat naast twee ‘gewone’ winkelstraten, de Nieuwe Binnenweg en de Middellandstraat. Maar er is meer. Rotterdam groeit en bloeit. Er komen nieuwe soorten bewoners naar de stad. De wijken moeten steeds meer hun eigen broek op gaan houden. Bij dergelijke ontwikkelingen passen gedurfde plannen. Ik heb nog veel meer argumenten en ideeën voor de verdere uitwerking, maar ik wil me hier en nu beperken tot de kern van de zaak. Met deze visie spaar ik me zelf niet, want ik woon in het gedeelte dat ik op de schop wil laten nemen. Het kan ook gevolgen hebben voor mijn tot nu toe gelukkige huwelijk. Wordt mijn eigen huis een boekwinkel of bistro? Moet ik die nering zelf gaan runnen en in het souterrain gaan wonen? Ik vrees dat ik Middelland zal moeten ontvluchten, ook al is het een top-idee.

Nico Haasbroek De Middellandman Nico Haasbroek was ondermeer buitenlandcorrespondent, oprichter en hoofdredacteur van RTV Rijnmond en hoofdredacteur van het NOS Journaal. Hij doceerde een aantal jaren aan de Universiteit van Amsterdam en recent is zijn nieuwste boek Nico’s Nieuws verschenen (www.nicohaasbroek.nl). Hij woont op de Mathenesserlaan en is altijd op zoek naar een nieuw verhaal.