'Niemandbeseftdat I ' vyrruilener$eotune I meuweauto-industrie is' II o
enalter- | nogaltijdietsgroens zijnwindmolens beleidsmensen Voordemeeste hetgrootste] vanBelwind, topman Frank Coenen, zo analyseert Maar, natiefs. "Ditiseengrote=industriële inoprichting," sector windpark: actieve Belgische Luc HUysMANs, ForocRAFlE THoMAS LEcRÈvE
*Alleenal doorhet welslagenvan Belwind,hebben
at u nu pas het allereerste grote interview leest met Frank Coenen,is geentoeval.De Zonhovenaaren zijn medewerkershebbener een paar helsejaren op zitten, waarin ze Belwind reddenuithet faillissementvande Nederlandsemoeder Econcern en het fi nancierden in volle bankencrisis. Tussen de concessieaanvraagen de financiering lagen amper 3,5 jaar. Ondankshet onverwachte faillissement van moederbedrijfEconcern,dat werd opgevangendoor de intrede van onder andere Colruyt en de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV). Zestien maandenlater was het park operationeel. Daardoorwerd Belwind begin dit jaar in staathij meermaalsop, wandelt rond de éenklap het grootstehemieuwbare-ener- tafel, maakt aantekeningenen schetsen. giebedrijf van België,en intussenwordt "Heb je gemerk dat ik geenpleidooi hou er gewerkt aan Belwind II en zuster voor alternatieveenergie,maarvoor welvaart?Die kunnen we, zoalswe nu bezig Northwind. Op de plechtigeijkpunten na - con- zijn, nooit in stand houden. Iedereen cessie,vergunningeerstesteen,ofÊciële spreekt erover; ik probeer er iets aan te opening - werd er niet gecommuniceerd. doen." Coenen is overigensgeen familie van Coenenis nochtans een bevlogen advocaat voor zijn zaak.Tijdefrs het gesprek zijn naamgenoot,die TessenderloChe-
we de geloofinraar-
mie leidt. "Al kregen we, zeker in de beginperiodevan het e-maildjdperk,weleenselkaars elektronische post binnen. Dus we kennen elkaar wel." Maar die andereFrank Coenenis CEOvan eenvan de 'Vijftien bedrijven die vinden dat windenergiete duur is. Terwijl ze eigenlijk gewoon eenherverdelingvan die kosten willen, en hun factuur door iemand anderswillen laten betalen".
digheidvanBel$ë alsinvesteringsland Investering De Belwind-topman woont al vijfjaar doenstijgen" gescheidenvan zijn gezinhíj
92 TsAUGUSTUS2OII W\{W.TRENDS,BE
in de week in Knokke, zij inZonhoven. De inrichtingvan eennieuwhoofdkrvartier,op een steenworp van het station van Leuven, moet dit najaar klaar zijn. Net zo goed zal Coenenveel aan de kust te vinden zijn. "Watwe eigenlijk doen,is eenelektriciteitscentralebouwen die kan concurreren met klassiekeenergie.En die by the way groen is. Daarnaastbouwen we een industrie op die in belang kan wedijveren met de automobielsector." "Duitsland heeft dat al langer begrepen,Frankrijk nu ook.Eenvan de hoofd- )
:.
.r,
ENERGIE MENSEN
>
der steun.In Duitsland heeft de overheid ervoor gekozeneen hogere subsidietoe te kennen,maar voor een kortere periode. Het gevolg zal zijn dat hun windmolens sneller zullen ziin afgeschreven, en met gelijke wapens kunnen concurreren met grijze energie. "Denk niet dat wij megarendementen boeken. De federale energieregulator CBJG vindt 15procent op geïnvesteerd vermogen een normale verhouding. Maar we zitten wel met een investering in het midden van de zee,met een terugverdientijd van twaalf jaar. Als alles goed gaat - geen extra kosten, geen technischemankementen,de elektriciteitsprijs die stijgt zoals wij verwachten - dan hoop ik een bedrijfsrendement van 8 of 9 procentte kunnenbiedenaanmïn aandeelhouders.Dan moet je al Colruyt TRENDS.Maar u lrrijgt net zo goed sub- heten,of PMVof DEME, omhieringeld te willen pompen. Ik denk niet dat de sidies als de automobielindustrie. FRANKCOENEN."FIet échte probleem Bayersof BASF'svan dezewereld investeren bij deze rendementen.Al zijn ze van de kostprijs van offshorewindmolens is dat België ervoor heeft gekozen zeerwelkom." om geenbeslissingte nemen in de verdeling van die kosten.Elke verbruiker Toó is windenergie op zee duur. U bent draagtdezelfdemeerkosten:3,5tot 7 euro per megawatt zelfs duurder dan kernper megawatt, terwijl een gemiddeld energie. gezin volgens de federale energieregu- CoENEN."Kijk naar de feiten: in 2004 is lator CREG 3,5 tot 6 megawatluur ver- heel het subsidiemechanismebeslist.De bruikt per jaar. Voor eenkleine verbrui- prijs van de groenestroomcertificaten ker kost die hernieuwbareenergiedus werd toen vastgelegdop 107 euro voor een paar euro extra, maar voor de grote de eerste216megawatt,en 90 euro voor de megawattsdaarboven.Daar is sindsverbruikers li5 dat anders. hoge dien geeneuro of megawattbijgekomen. de voor waarschuwingen die "Al prijzenvan de offshore komen van de De inkomsteq via de gïoenestroomcerfederatievan grootverbruikers Febeliec tificaten zijn al jaren bekend. Het enige en de chemiefederatieessenscia.Voor wat veranderde,ziln onze kosten:de alle duidelijkheid: die zijn niet tegen windenergieop zee.Watzijwilleq is een andereverdeling. Kort gezegd:ze willen de rekeningdoorschuivennaar alleleden van Voka en Unizo."
criteria om daar eenconcessiete krijgen, is de vraag hoeveelwerkgelegenheider wordt gecreëerd,en hoeveelfabrieken er worden gebouwd. Het gaat over de bouw van elektriciteitscentrales.Onze economie heeft die broodnodig, want daarinis de laatstetientallenjarente weinig geïnvesteerd.Molens die twintig j aar draaien,dat betekent:machinesdie worden gebouwd, geïnstalleerden onderhouden. Door CG (ex-PauwelsTrafo), Fabricom,CMI, HansenTransmissions, noem maar op. C-Power investeert 1,2 miljard euro, Belwind en Northwind samen2,lmiljard.Is er iemandopbeleidsniveau die begrijpt dat dit de grootste investeringisinBelgiëvan dejonpte tien jaar? En in tegenstelling tot de automobielfabrieken is dit allemaal privégeld."
Die grote bedriiven vtezen de gevolgen vooÍ onze concurrentiekracht. COENEN. "Een zeewindmolenparkkost nagenoegevenveelin Duitsland, het Verenigd Koninkrijk of België, met zowat hetzelfderendement.Maar al onzebuurlanden plannen, ook in verhouding tot de bevolking méér windmolenparken dan wij. Welke concurrentiepositiewordt hier dus verzwakt? "Relatief bekeken krijgen wij zelfs min94 lSAUGUSTUS 2OII WWW.TRENDS.BE
'Wewétendatwind goedkoperzaI worden.Hetis de enigetechnologie die dat inherent ínzrchheeff'
machineszijn duurder geworden, het personeel,de indexering,...Dus eigenlijk is er sowiesoal eenintrinsieke besparingvan 15procent. "Maar ik ken de studies,waarin de operationele kosten van offshorewind worden vergelekenmet de nieuwe Finse nucleaire centrale.Daar zal kernenergie 35 euro per mega\Mattkosten, en wind zit ongeveerrond 40. Weliswaar is dat gerekendzonder eventueleextraveiligheidsinvesteringen na Fukushima. Bovendien weten we dat wind goedkoper zal worden. Het is de enige technologie die dat inherent in zich heeft. De molensop Belwind II zullen 15procent meer productie genererendan die op Belwind I. Daarmee maken we de grotere diepte en de lagere prijs van groenestroomcertificaten (90 euro voor Belwind II) goed." U bent nu kandidaat voor de zevende en laatste concessie die na de zomer wordt toegewezen. Is het daarna definitiefgedaan? CoENEN."Dat denk ik niet. De huidige parken zijn allemaal in het noorden van onze kust. Dat kan wellicht ook aan de westkant. Ik weet dat er een onderzoek bezig is, ook om uit te zoekenin welke mate de scheepvaarten de visserij worden gehinderd.Dat er nogwindmolenparken komen, lijkt me zeker. "Er is de jongstejaren niet meer in elektriciteitscentrales geïnvesteerd,en de maatschappijwil geensteenkoolcentralesmeer,en liefst ook geengas,laat staan in eennieuwe nucleaire centrale.En dus hebbenwediewindmolensop zeeabsoluut nodig.Belgiëis fundamenteelimporteur van elektriciteit." Maar wind bliift onvoorspelbaar. Als het niet waait, levert u geen stroom. COENEN. "ETzullen dus nog extra importen exportlijnen moetenbijkomen. Maar eigenlijk wordt de vergelijking fout gemaakt.Een kerncentrale kan je niet uitzetten,eenwindmolenheefthettegengesteldevoordeel.Wij kunnen onzeproductie stilleggen in 8 seconden,wat de flexibiliteit van het net verhoogt. "Natuurlijk je kunt niet producerenzonder wind. Maar dat is een probleem van portfoliomanagement.Het onderhoud
(48) FRANKCOENEN "Heb je geen pleidooi olternotieve mqdrvoof
. Getrouwd, tweezonen ' Rechten aandeUniversité de NamurenaanKULeuven, M B Aa a nH E CS a i n t - L o u i s in Brussel . KBC(international trainee), CEOInternational Professional Paints, Seghers Engineering (legalentrepreneur), Sibeco (CFO),BiÍfaWaste Chemicals (business Services development director), Belwind (CEO) en Northwind . Mede-eigena (5O/50) ar InControl, dataanzevenwindmolenparken heeftgebouwd . Lidadviesraad Royal Haskoning, bestuurder ODE Vlaanderen, liddirectiecomité BOP(federatie offshore-elektriciteitsproducenten) Vrijetijd:skiën, zeilen, f ietsen.
van eenklassieke centralewordtook eeor_ ganiseerd.Regelmatigvalt er plotseling een centrale uit, en dat wordt oro_ bleemloosopgevangen. Wel, wii kondigen al dagenvan tevoren aan Àoeveel megawatt we op dag X of y denken te zullen produceren,en 24 :uurop voorhandwetenwe dat bijna perfect.'. Ergert u zich aan het beleid? coENEN."Ikvind politiek nogaltijd geen vieswoord, alsu datbedoelt.ltnaarik heb in mijn jeugd altijdbeleidgezienvanmensenmet staatsinzicht.Dat heeft me sete_ kend.Die realiseerden zakenomda-tdie een hoger goed waren voor de gemeenschap:rioleringen.snelwegen. Mijn vader Omer was een universiteitsprof. maar ook bezigmet beleid.Hij is auditeurbij de Raad van Stategeweest,provinciegriffier van de provincie Antwerpen, en een tijdlang kabinetschefvanLéo Tindemans,Wilfried Martens,RikaDe Backer, Jos Chaberten RenaatVan Elslander. Hij heeft mee een aantalintercommunalesopgericht,omdat dat toen zin_ nigwas en in hetbelangvanonsaller wel_ Ïaart. "Onze beleidsmakersmaken zich nu
somshopeloosbelacheliik.Toen ik destijds werd benaderddooiEconcern,stelden die de vra ag:doetzich daf wel, investeren in België?En dan nog investeren in offshorewindparkenin eálsietAl leen al doorhetwelslagenvanBelwind,hebben we de geloofivaardigheidvan België als investeringslanddoen stíjgen. die geloofivaardigheidmoeten we koesteren. Als de overheid nu opnietrw alle regelsgaatwijzigen,terwijl we nogaltijd zonder regeringzitten...is dat enkel om vijftien bedrijvente plezieren.,, Wat vindt u van het Vlaams Energiebedrijf? Dar ging ooir Elecrrabel beóncurreren, maar gaat nu advies geven over energiebesparing. CoENEN."Die discussieheb ik niettot in de detailsgevolgd.Is eenenergiebedrijf zinnig? Ja. Moet de overheid dat doen? Neen.Ze heeft eenvehikelom te zorgen dat andereinvesteerdersdat doenide PMV. Die kan een excellentekatalvsator zijn "Kijk naar de EuropeseCentraleBank. Die heeftop eenbepaaldogenbiikde strategische keuze gemaakt om in offshore te investeren.Ze heeftveelparken moge_
lijk gemaakt,door een rol te spelen als financier,zonderdaaromin hei kaoitaal te zitten. De overheidkan diezelfáerol spelen." Wat kan zo'n overheidsbedrijf concreet doen? COENEN. "Een Vlaamsenergiebedrijfdat echt zelf stroom wil maken, heeft geen zin, maar misschien is het wel lr"rr1urdig om de activa te bundelen. De markt heeft nood aanmeer competentie.meer s a m e n h a n vg a n d e v e r s c h i l l e n d e orod u c t i e - e e n h e d e vno o r h e r n i e u w È a r e energie. Consolidatie komt er toch. Nederlandis daarkampioenin. Het,establishment'zorgtervoordat daaruit echt grote bedrijven groeien. Belgíëis daar niet sterk in. "Een investeringsbedrijf als pMV kan zorgen dat er meer cohesieontstaattussenaJdie apartezaken.Je hoeft daarvoor niet te fuseren.Wanneerje het beheer van een aantalproductiebedriivenkan samenbrengen.kun je de kosien naar benedenkrijgen, en toch elk zijn eigenheid laten bewaren.Dan krijg je eenportefeuillebeheerder,met voldoendemassa om leverancierte worden en zo te evo- > \ { w w . T R E N D s . B E l S A U G U S T U S2 O r 19 5
MENSENENERGIE
CONTROTE ONDER ALTES HEEFT INCONTROL enhetin DeCEOvanBelwind is zijndeNorthwind aanbouw maarwel nietFrankCoenen, Datheeft zijnbedrijfIncontrol. hijsamenmethoofdingenieur prebenPoulsen dieal opgericht, heeft zevenwindmolenparken zijnwereldwijd gebouwd.,,We hetenigebedrijfmetzoveel Intotaalis lnControl ervaring. al bijnegenoffshoreparken geweest.,, betrokken
" leerdte realiseren' maarnu "we hebben eenteamvanspe- deconstructiefase, van concessieaanvraag Bij de zorgen locaties, ook we zoeken Mannendiedurvente cialisten. is InControl zone zevende de engineering, vergunningen, voor in anders iemand dat zeggen ookmedeaanDat met14procent enfinanciering. contracting vanhun eenonderdeel "Dat vertebelang deelhouder' lastenboek Het vooràelen. biedt nogbeteris.lk heb vakterrein genwoordigt onzeknowhow' het zodat zijn, mogf die aangetrokken s99d mensen altijd Met zulkegroteinvesteringswordtbij het makkeliiker veélsterkerziindínik.om die We projecten isdatbelangrijk' en contracten de van opmaken aanboordte kunnen mensen gecontacteerd vanuit worden enmetdie ontstaan. deengineering, is lnControl houden, staten,India, deVerenigde kenniikanje naarde banken. manier Hetiseenbiizondere verenigd en het Duitsland wij investeerders laten ja." Eigenlijk vanmanagen, " Koninkrijk gecontro"Vroegertradenwe alleenop in toe hunprojecten
lueren naar een nieuw energiebedriif. Dat heeft zin, versterkt de liberalisering,en zonder dat de overheid investeert in een eigen productiepark." Moet ie eigenzinnig ziin om een windmolenpark te willen bouwen? coENEN."Hetwas nooit mijn droom om in de energie terecht te komen. Ikheb rechtengestudeerd.Een fantastische richting, om te leren hoe de maatschappijwerkt, en hoe de regelsworden gecreëerd'Al was ik nooit van zins advocaatte worden. Ikben eenbouwer,ikwilde creëren, ondernemen.Tegendraadsben ik altijd al wat ge\ /eest,ook al oP de middelbareschool.Op mijn vijftiende heb ik zelfbeslist om op internaat te saan. Maar ik had altijd een goede ielatie met het managementvan de school. "De waag is:waaromstoppenDEME en Colruyt er geld in? DEME werd verolicht om eerstzesmolenste bou*err, orn te bewijzen dat het kon' Door die enebeperkinghadmen de offshore bijna kapotgemaakt. Want de inspanningenvoor eenpark van 6 of 48 molens zijn eigenlijk hetzelfde. Wie die maatregel ooit heeft ingevoerd, heeft alleen zijn eigen onbekwaamheidaangetoond. iMaar ze hebbenhet toch gedaan,dankzij de doorzettingskrachtvan Filip Martens,en omdat ze er businessin zagen. Zonder hen was er waarschijnlijk niet eenssprakegeweestvan offshore in Bel96 ISAUGUSTUS 2O]1I W\{W'TRENDS'BE
jaar bij KBC gewerkt, maar rond '93-'94 heb ik mijn eigen bedrijf overgenomen.International ProfessionalPaints, IPP in Houthalen. Geengroot succes:na zevenjaarheb moeik in eentaillissementsscenario concurrentie. de aan ten verkopen Ik heb er allesgeleerd.Hoe me te verdedigenalshet er minder eerlijk aan toe gaat, écht geleerd wat cashflowis, en allesvan gezondheid enveiligheid. Wat deed u bii Seghers? "Ik ben er maar negen COENEN. maar heb toch gebleven, maanden een aantal zaken oPgelost'Er zijn fouten gemaakt,maar Segherswas eenju\Meelaanonzekroon: het deed waterzuivering, slibverwerking, en ontwikkelde installatiesvoor afi"alverwerking en sanering van verr,uilde gronden.Ik vind het nog altijd een schandedat België en Vlaanderen er niet in geslaagdzijn datbedrijf te heloen. "Maar ik heb er geleerdwat wasteto-energy is, en vooral wat het niét gië.En bij Colru1t zit duurzaamheidinge- is.Afval kunje niet effrciëntverbranden. in 6akken in hun strategie.Hun volgende Een echte elektriciteitscentrale heeft brandbetrouwbare plaats een de eerste Maar ambitie is CO2-neutraalworden. altijd gezond:iets is economischduur- stof nodig. En die moet goedkoopzijn. Dit pragmatismeleidt ertoe dat ik de zui zaam of is niet duurzaam." ver ideologischgemotiveerdetegenstandersvan kernenergienietvertrouw. Bent u een manager of een ondernewe op dit moment zondernucleKunnen mer? COENEN. "Hendrik Segherswierf me ooit aire energie?Neen. Maar binnen vijftig aan:hij zocht eenlegalentrepreneur.DaÏ jaar wel. Nu is wind nog duurder, dan kloot wel wat, denk ik. Ik heb eerst zes niet meer." O
