Milieunotitie

Milieunotitie 2014-2017 Jaarverslag 2014 en Meerjarenprogramma 2015-2017

Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling/WG

21 mei 2015

VOORWOORD =======================================================================

De voorliggende Milieunotitie 2014-2017 heeft betrekking op de jaren 2014 (jaarverslag) en 2015 tot en met 2017 (meerjarenprogramma). In de Milieunotitie staat een vertaling van het landelijke milieubeleid naar de Diemense situatie en eigen gemeentelijk milieubeleid, ondermeer voortkomend uit het coalitieakkoord en collegeprogramma. In het coalitieakkoord Gemeente Diemen 2014-2018 staan ondermeer de volgende uitgangspunten op het gebied van leefomgeving en duurzaamheid: - actief milieubeleid, gericht op het terugdringen van geluidhinder, verbetering van de luchtkwaliteit en het voorkomen van gevaarlijke situaties door bedrijven of door vervoer over weg, spoor of water (waaronder: blijven aandringen op het verlagen van de maximum snelheid tot 80 km per uur op de ons omringende snelwegen); - actief energiebeleid, zo mogelijk in het kader van de regio Amstelland & Meerlanden energieneutraal in het jaar 2040 (waaronder: energiebesparing in de gemeentelijke gebouwen; energiezuinige straatverlichting; eigen elektrisch vervoer en oplaadpunten voor het publiek; streven naar samenwerking met het bedrijfsleven voor een duurzaam bedrijfsterrein; voortzetting van het subsidiebeleid voor bewoners; stimuleren van energiemaatregelen bij particuliere woningen; afspraken met verhuurders over duurzaam renoveren van de bestaande woningvoorraad; bevorderen van plaatsing van windmolens in het buitengebied, met aandacht voor een goede landschappelijke inpassing). In de afgelopen jaren is een groot deel van de milieutaakstelling, zoals opgenomen in de Milieunotities ook daadwerkelijk gerealiseerd. Wij zijn tevreden met de ontwikkeling en uitvoering van het milieubeleid. Bij de intensivering van het milieubeleid gaat het niet alleen om het vaststellen van (beleids)notities, maar met name ook om de daadwerkelijke inzet van ambtelijke capaciteit en financiële middelen voor de uitvoering van het milieubeleid. In het afgelopen jaar was de belangrijkste ontwikkeling waaraan veel tijd is besteed:  het intensiveren van de uitvoering van het energiebeleid (zoals: koploperkring duurzaam MKB en MKB award; groepsaankopen zonnepanelen en spouwmuur- en vloerisolatie voor eigenaren/bewoners; windmolens in het buitengebied; energiezorg gemeentelijke gebouwen en openbare verlichting; verduurzamen Bergwijkpark Noord). Het toegangspad naar milieu-informatie op de gemeentelijke website ziet er als volgt uit: www.diemen.nl/inwoners/wonen-in-diemen/afval-en-milieu/milieu-en-duurzaamheid. De rubriek ‘milieu en duurzaamheid’ is onderverdeeld in: beleid (algemeen), duurzaamheid, energie en klimaat, geluid, lucht, bodem, milieuklachten en overige milieu-informatie. In 2016 wordt een Beleid/actieplan milieu opgesteld. Dan kunnen bestaande doelstellingen zo nodig worden aangepast. Bijvoorbeeld die voor energie op basis van een evaluatie van de regionale ambitie om energieneutraal te zijn in 2040. De reikwijdte van het plan komt overeen met de inhoud van de Milieunotitie. Het plan vervangt: Milieubeleidsplan Diemen, Beleidsnota geluid, Actieplan energiebeleid en Actieplan luchtkwaliteit. Burgemeester en wethouders van Diemen, de secretaris, de burgemeester, J.D. de Kort E. Boog

De Milieunotitie 2014-2017 is vastgesteld door B&W op 12 mei 2015. In de voorliggende versie van 21 mei 2015 zijn door wethouder R.P. Grondel (op grond van verleend mandaat) enkele energiegegevens gecorrigeerd en aangevuld.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 2

Gemeente Diemen, Milieunotitie 2014-2017, Jaarverslag en meerjarenprogramma

21 mei 2015

INHOUDSOPGAVE =======================================================================

VOORWOORD

2

INHOUDSOPGAVE

3

LIJST VAN AFKORTINGEN

4

MEERJARENPROGRAMMA BELEIDSWERKZAAMHEDEN

5

SAMENVATTING UITVOERING ACTIVITEITEN IN 2014

6

HOOFDSTUKKEN EN PARAGRAFEN 1. Bodem 1.1 Opstellen en uitvoeren van bodembeleid 2. Geluid 2.1 Geluidsbelastingkaarten omgevingslawaai 2.2 Uitvoeren Wet geluidhinder 2.3 Uitvoeren Actieplan omgevingslawaai 2.4 Saneren railverkeerslawaai 2.5 Melden klachten over vliegtuiglawaai 2.6 Financiën geluid 3. Lucht 3.1 Monitoren luchtkwaliteit 3.2 Uitvoeren luchtkwaliteiteisen Wet milieubeheer 3.3 Uitvoeren Actieplan luchtkwaliteit 4. Externe Veiligheid 4.1 Organisatie en beleid externe veiligheid 4.2 Uitvoeren activiteiten externe veiligheid 5. Energie 5.1 Uitvoeren energiebeleid: beleid en management 5.2 Uitvoeren energiebeleid: gemeentelijke interne milieuzorg 5.3 Uitvoeren energiebeleid: doelgroep bedrijven 5.4 Uitvoeren energiebeleid: doelgroep woningen en inwoners 5.5 Uitvoeren energiebeleid: thema duurzame energie 5.6 Uitvoeren energiebeleid: thema verkeer en vervoer 5.7 Financiën energie 6. Duurzaamheid 6.1 Borgen beleid voor duurzaamheid 6.2 Beperken CO2-uitstoot 6.3 Actielijst duurzaamheid 2014 6.4 Duurzaam inkopen 6.5 Natuur- en milieueducatie 6.6 Regionale samenwerking BIJLAGEN 1 Geluidsbelasting 2 Luchtkwaliteit 3 Energie gemeentelijke organisatie 4 Energie en CO2-uitstoot alle doelgroepen in Diemen 5 Prioriteiten bij toezicht en handhaving

7 7 8 8 8 8 9 9 10 11 11 11 11 13 13 13 14 14 15 17 19 20 22 24 25 25 25 26 27 28 28

30 32 33 42 48

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 3


21 mei 2015

LIJST VAN AFKORTINGEN =======================================================================

A&M

:

Amstelland & Meerlanden, regio bestaande uit de gemeenten: Aalsmeer, Amstelveen, Diemen, Haarlemmermeer, Ouder-Amstel en Uithoorn.

B&W

:

College van Burgemeester en Wethouders.

CO2

:

koolstofdioxide.

dB

:

decibel (eenheid voor het weergeven van een geluidsniveau).

EN2040

:

Energieneutraal in het jaar 2040.

GGD

:

Geneeskundige en Gezondheidsdienst.

GJ

:

Gigajoule (eenheid voor het weergeven van het energieverbruik; één GJ komt overeen met 277,78 kWh elektriciteit of 28,43 m3 gas; omdat elektriciteit wordt opgewekt met circa 40% rendement wordt in de berekeningen van het energieverbruik en de energiebesparing gerekend met één GJ is 108,46 kWh primaire energie).

kWh

:

kilowattuur (de hoeveelheid elektrische arbeid, door een vermogen van één kilowatt, staat gelijk aan 1,36 paardenkracht, gedurende één uur geleverd).

MKB

:

Midden- en kleinbedrijf.

MRA

:

Metropoolregio Amsterdam (informeel samenwerkingsverband van 36 gemeenten, twee provincies en de Stadsregio Amsterdam).

RMO

:

Regionaal milieuoverleg A&M.

SLOK

:

Stimulering van locale klimaatactiviteiten (uitkering van het rijk in 2009-2012).

TNO

:

Toegepast natuurwetenschappelijk onderzoek.

VNG

:

Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 4


21 mei 2015

MEERJARENPROGRAMMA BELEIDSWERKZAAMHEDEN =======================================================================

Ten opzichte van de Milieunotitie 2013-2016 (vastgesteld door B&W op 25 maart 2014) zijn in de Milieunotitie 2014-2017 de volgende wijzigingen aangebracht in het meerjarenprogramma beleidswerkzaamheden. De nummering verwijst naar de paragrafen. Acties zijn uitgevoerd: zijn uit het programma verwijderd 5.1.4

Nadere besluitvorming over het project regio Amstelland & Meerlanden energieneutraal in het jaar 2040 (besluit RMO 4 december 2014). Vaststellen Beleidsplan openbare verlichting (besluit B&W 1 april 2014).

5.2.3

Acties zijn toegevoegd aan het programma Opstellen Beleid/Actieplan Milieu (2e helft 2016). Actualiseren notitie Opladen elektrische auto’s in Diemen (2e helft 2016).

0.1 5.6.4

Acties zijn of komen in uitvoering in de periode 2015-2017 Door middel van een ‘emoticon’ (kolom E) is aangegeven of de uitvoering ten opzichte van de planning uit de Milieunotitie 2013-2016 op koers ligt of (wederom) is vertraagd:

: : : E





(veel) vertraging door bijvoorbeeld een tekort aan capaciteit of andere prioriteitsstelling; (enige) vertraging door bijvoorbeeld het nog niet beschikbaar zijn van nieuw rijksbeleid; uitvoering ligt (grotendeels) op schema. Nr. 0.1

Omschrijving Opstellen Beleid/Actieplan Milieu (2e helft 2016).



3.3.16 Nagaan of tussentijdse aanpassing van het Actieplan luchtkwaliteit nodig is (1e helft 2015). 5.5.4 Nagaan of beleid voor warmte/koudeopslag in de bodem moet worden opgesteld voor Bergwijkpark Noord (1e helft 2016).



5.6.4

Opstellen notitie over uitbreiding van het aantal (openbare) oplaadpalen (2e helft 2014). In de notitie wordt een actualisatie aangekondigd (2e helft 2016).

Stand van zaken De reikwijdte van het plan komt overeen met de inhoud van de Milieunotitie. Het plan vervangt: Milieubeleidsplan Diemen, Beleidsnota geluid, Actieplan energiebeleid en Actieplan luchtkwaliteit. Vindt plaats op basis van een door de GGD aan te leveren lijst van te treffen maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren met een bewezen effect. Opstellen beleid is mogelijk op grond van het Besluit Bodemenergiesystemen dat op 1 juli 2013 in werking is getreden. Over de gewenste energie-infrastructuur in Bergwijkpark Noord vindt overleg plaats. Vooralsnog wordt gebruik gemaakt van het al aanwezige warmtenet. De notitie is op 17 februari 2015 door B&W vastgesteld. De inspraaktermijn liep van 17 oktober t/m 27 november 2014. Behandeling in de informatieve raadsvergadering heeft plaatsgevonden op 15 januari 2015.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 5


21 mei 2015

SAMENVATTING UITVOERING ACTIVITEITEN IN 2014 =======================================================================

Onderstaand een beknopt overzicht van de belangrijkste (nieuwe) activiteiten die in 2014 zijn opgepakt en/of uitgevoerd, alsmede van belangrijke ontwikkelingen. Geluidsanering spoorlijn Diemen Centrum  Op 1 juli 2014 zijn de geluidsschermen opgeleverd. Aan één woning zijn aanvullende gevelmaatregelen aangebracht. Energie: Gemeentelijke interne milieuzorg  Op basis van uitgevoerd energiebesparingonderzoek is een meerjarenprogramma 20142017 voor energiebesparing in gemeentelijke gebouwen opgesteld.  Vrijwel alle gas- en elektrameters zijn vervangen door slimme meters die dagelijks op afstand afleesbaar zijn. Monitoring van het energieverbruik is geïntensiveerd.  Er zijn afspraken gemaakt over de wijze waarop voortdurend en in voldoende mate aandacht wordt besteed aan energiezorg. Medewerkers worden hierbij intensiever betrokken en er wordt vaker over gecommuniceerd.  Op 1 april 2014 is het Beleidsplan openbare verlichting vastgesteld. In de periode 20142018 kan op de openbare verlichting 16 tot 23% energie worden bespaard. Hierbij is nog geen rekening gehouden met energiebesparing door dimmen. Energie: Doelgroep bedrijven  De vijf deelnemende bedrijven aan de koploperkring duurzaam MKB zijn positief over de kring en hebben belangrijke stappen gezet voor het verduurzamen van hun bedrijf. Het is de bedoeling dat in 2015 een tweede kring van start gaat. Energie: Doelgroep woningen en inwoners  Het gehele subsidiebudget duurzame energiepakket is besteed. Aan 80 bewoners is voor 89 maatregelen subsidie (15% van de kosten) toegezegd. Het gaat meestal om spouwmuur- of vloerisolatie of HR++-glas. Van het totaal hebben 42 bewoners voor 50 maatregelen deelgenomen aan de collectieve inkoopactie voor spouwmuur- en vloerisolatie. Energie: Thema duurzame energie  Op de daken van de gebouwen op de gemeentewerf zijn zonnepanelen geplaatst met een vermogen van 115.260 Wattpiek (komt overeen met circa 85% van het elektriciteitsverbruik op de gemeentewerf). De installatie is vanaf april 2015 in bedrijf. Voor dit project is een landelijke subsidie toegekend.  Provinciale Staten hebben op 15 december 2014 een besluit genomen over de locaties waar windturbines mogen worden gerealiseerd op grond van de provinciale taakstelling tot en met het jaar 2020. De locatie Diemen is afgewezen vanwege de ligging in de ecologische hoofdstructuur. Gewacht wordt op een reactie van de minister op de zienswijze van de gemeente tegen de lengte van het noodklimvlak in het ontwerp luchthavenindelingsbesluit Schiphol. Energie: Thema verkeer en vervoer  In 2014 is een openbare oplaadpaal geplaatst bij ‘De Brede Hoed’. Uitbreiding van het aantal oplaadpalen vindt plaats op basis van de Notitie opladen elektrische auto’s in Diemen die op 17 februari 2015 door B&W is vastgesteld. Gebruik kan worden gemaakt van een aanbesteding van de Metropoolregio Amsterdam. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 6


21 mei 2015

HOOFDSTUK 1 : BODEM =======================================================================

DOELSTELLING Uitvoeren van het landelijke Besluit Bodemkwaliteit voor het toepassen van bouwstoffen, grond en baggerspecie op landbodems, waarbij primair als doel geldt: het tegengaan van verontreiniging van de bodem. Uitvoeren van de Nota bodembeheer met bijbehorende bodemkwaliteitskaart, waardoor, in afwijking van het landelijke Besluit Bodemkwaliteit, gebiedsspecifiek beleid kan worden uitgevoerd voor het nuttig en doelmatig hergebruik van grond binnen de A&M regio (besluit gemeenteraad 20 december 2012). Toezicht en handhaving van de regelgeving vindt plaats op grond van het Integraal handhavingsbeleid 2015-2018 en de Handhavingstrategie Besluit bodemkwaliteit (Yoreco bodemadvies 25 januari 2014) en wordt namens de gemeente uitgevoerd door de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied. Een hoge prioriteit heeft: a. toezicht grootschalige projecten; b. toepassen van klasse industriegrond; c. niet gemelde toepassingen. Een zeer hoge prioriteit hebben meldingen van illegale lozingen/incidenten. Zie voor de methode van toezicht en handhaving per prioriteit bijlage 5.

VERSLAG

1.1 Opstellen en uitvoeren van bodembeleid Trekker: TVG (vergunningverlening). a. Ter voldoening aan het bepaalde in het Besluit Bodemkwaliteit is een gemeentelijke bodemfunctieklassenkaart beschikbaar. b. De in A&M-verband opgestelde regionale bodemkwaliteitskaart met bijbehorende nota bodembeheer wordt gebruikt voor het uitvoeren van gebiedsspecifiek beleid. Deze stukken staan op de gemeentelijke website, digitaal loket, product bodembeheer/bodemkwaliteitskaart. Het gaat daarbij om het makkelijker en mogelijk goedkoper hergebruiken van ‘licht’ verontreinigde grond. Uitgangspunt is dat de kwaliteit van de grond moet aansluiten bij de functieklasse (bijvoorbeeld klasse Wonen). c. Zie voor bodemenergie, waaronder warmte/koudeopslag, paragraaf 5.5.4.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 7


21 mei 2015

HOOFDSTUK 2 : GELUID =======================================================================

DOELSTELLING Uitvoeren van de Wet geluidhinder. Uitvoeren van het vastgestelde beleid in: 1. de Beleidsnota geluid 2010-2015 (besluit gemeenteraad 25 maart 2010); 2. de beleidsnota hogere grenswaarde geluid bij herontwikkeling en nieuwbouw (besluit B&W 22 november 2011); 3. het Actieplan Omgevingslawaai 20132017 (besluit B&W 8 januari 2013).

Toezicht en handhaving van de regelgeving vindt plaats op grond van het Integraal handhavingsbeleid 2015-2018 met als prioriteiten: a. hoog bij bedrijven, horeca en evenementen; b. gemiddeld bij bouwen en wegwerkzaamheden. Zie voor de methode van toezicht en handhaving per prioriteit bijlage 5.

VERSLAG

2.1 Geluidsbelastingkaarten omgevingslawaai Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Op basis van de Wet geluidhinder zijn door B&W op 3 juli 2012 acht geluidsbelastingkaarten vastgesteld. Deze staan op de gemeentelijke website onder ‘geluid’. Om de vijf jaar, opnieuw in 2017, moeten de kaarten worden geactualiseerd. Zie voor informatie over de geluidsbelasting in Diemen bijlage 1. 2.2 Uitvoeren Wet geluidhinder Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). De uitvoering van de Wet geluidhinder vindt plaats bij een ruimtelijk besluit zoals een bestemmingsplan of een omgevingsvergunning in afwijking van het bestemmingsplan. 2.3 Uitvoeren Actieplan omgevingslawaai Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu) (a,b), TIF (Infra) (c). a. Medio 2011 is de Boven Rijkersloot in de buurt Schelpenhoek bij wijze van proef voorzien van stille betonstraatstenen. De geluidsreductie is in april 2012 gemeten en vastgesteld op 2 dB ten opzichte van gewone betonstraatstenen. De meting is begin 2014 herhaald. Toen was nog steeds sprake van 2 dB geluidsreductie. Gelet hierop kan de Ouddiemerlaan tussen de Muiderstraatweg en de Prinses Beatrixlaan, gegeven de hoge geluidsbelasting, worden voorzien van stille betonstraatstenen. Op 10 februari 2015 is besloten dit uit esthetisch oogpunt toch niet te doen. Door het weren van doorgaand vrachtverkeer is de geluidsbelasting op dat deel van de Ouddiemerlaan al afgenomen. b. Op 8 januari 2013 is het Actieplan Omgevingslawaai 2013-2017 door B&W vastgesteld. Het plan staat op de gemeentelijke website onder ‘geluid’. Om de vijf jaar, opnieuw in 2018 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 8


21 mei 2015

op basis van de nieuwe geluidsbelastingkaarten 2017, moet een geactualiseerd actieplan omgevingslawaai vanwege gemeentelijke wegen worden opgesteld. c. Het saneringsprogramma voor de planperiode 2013-2017 en de stand van zaken daarvan zien er als volgt uit: situering gemeentelijke weg straat wegvak

maatregel gemeentelijke weg mogelijke planning maatregel jaar uitvoering herinrichting 30 km 2013 gebied herinrichting 30 km 2013 gebied herinrichting 30 km 2013 gebied opstellen ontwerp 2013/14 ‘oost-west-as’ SMA i.p.v. DAB 2013/14

huidige stand van zaken

Buytenweg, Oude Waelweg, Zeezigt Martin Luther Kinglaan Tobias Asserlaan

geheel

Hartveldseweg, Muiderstraatweg Weteringweg

geheel

Arent Krijtsstraat

Hartveldseweg tot Wilhelminaplantsoen nabij Oud-Diemen Muiderstraatweg tot Prinses Beatrixlaan Rode Kruislaan tot spoorlijn

30 i.p.v. 50 km

2013/15

SMA i.p.v. DAB 30 i.p.v. 50 km

2014 2014/15

SMA i.p.v. DAB

2014/17

Vogelweg, Tureluurweg

geheel

2015

Meerkoet

geheel

herinrichting 30 km gebied en stille bss i.p.v. bss? herinrichting 30 km gebied

uitgesteld i.v.m. ondertunneling wordt 2017

2015

wordt 2017

Diemerpolderweg Ouddiemerlaan Ouddiemerlaan

geheel geheel

geheel

wordt 2015/16 uitgevoerd in 2014 uitgevoerd in 2014 wordt 2016/17 uitgevoerd in 2015 nog nader te bepalen wordt 2015 wordt 2015

bss= betonstraatstenen (klinkers) DAB= dicht asfalt beton (standaard asfalt) SMA= steen mastiek asfalt

2.4 Saneren railverkeerslawaai Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). a. In Diemen-Centrum (traject Amsterdam/Diemen/Weesp) is sprake van een wettelijke saneringsplicht, waarvan de kosten voor rekening van het Rijk komen. Eind 2013 zijn de raildempers geplaatst en medio 2014 de geluidsschermen. Het treffen van aanvullende gevelmaatregelen (suskasten) is eind 2014 uitgevoerd en was alleen nodig bij de woning Ouddiemerlaan 146. b. In Diemen-Zuid (traject Duivendrecht/Diemen-Zuid/Weesp) is geen sprake van een saneringssituatie. Voor de nieuwbouw Plantage de Sniep zorgt de gemeente, samen met ProRail, voor schermmaatregelen. Vanwege de verbetering van het openbaar vervoer op het traject Schiphol, Amsterdam, Almere en Lelystad (OV-SAAL) komen hier vóór 2016 ook betonnen dwarsliggers met raildempers. Voor Bergwijkpark Noord zullen binnen het gemeentelijke beleid hogere grenswaarde ook maatregelen worden getroffen. 2.5 Melden klachten over vliegtuiglawaai Trekker: TRB (ruimtelijk beleid). Vanaf 2015 is de Commissie Regionaal Overleg Schiphol opgeheven en vervangen door de Omgevingsraad Schiphol. Diemen wordt in de subregio A&M van de Omgevingsraad --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 9


21 mei 2015

Schiphol vertegenwoordigd door de gemeenten Aalsmeer en Uithoorn. Het melden van klachten vindt plaats bij het Bewoners aanspreekpunt Schiphol (BAS) via tel. 6015555 of www.bezoekbas.nl. BAS gaat uit van een gebruiksjaar dat loopt van 1 november t/m 31 oktober. Hiernaast maakt BAS onderscheid tussen veelmelders (vanaf 500 meldingen per jaar) en overige melders. In 2014 waren de veelmelders (0,3% van alle melders) goed voor 58,8 % van alle meldingen. De overige melders worden beschouwd als focusgroep. Het aantal melders bedroeg in het aangegeven jaar: jaar

2011 2012 2013 2014

Landelijke cijfers totaal waarvan waarvan melders veelmelders focusgroep 5.419 25 5.394 5.286 33 5.253 4.624 27 4.597 7.472 26 7.446

Diemense cijfers totaal % landelijk melders focusgroep 29 0,54 29 0,55 21 0,46 34 0,46

Het aantal meldingen bedroeg in het aangegeven jaar: jaar

2011 2012 2013 2014

Landelijke cijfers totaal waarvan waarvan meldingen meldingen meldingen veelmelders focusgroep 132.866 76.141 56.725 130.604 77.385 53.219 121.771 82.511 39.260 151.846 89.242 62.604

Diemense cijfers totaal % landelijk meldingen focusgroep 262 290 342 342

0,46 0,54 0,87 0,55

In 2014 is er landelijk een forse toename van het aantal melders en meldingen uit de focusgroep. Dit komt met name omdat de Aalsmeerbaan veel meer gebruikt is in verband met langdurig onderhoud aan de Polderbaan en Kaagbaan. Ook is het vliegverkeer toegenomen. Het aantal melders en meldingen in Diemen is sinds 2005 vrij constant en bedraagt zo’n 0,5% van de focusgroep. 2.6 Financiën geluid Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu) Voor de kosten verbonden aan het uitvoeren van activiteiten omgevingslawaai is in de jaarrekening 2009 een Bestemmingsreserve Omgevingslawaai ingesteld. In de reserve is toen de rijkssubsidie voor de geluidssanering van woningen vanwege wegverkeerslawaai ad. € 426.000 gestort. Daaraan behoefde in 2010 en 2011 slechts € 59.560 te worden besteed. Het restant ad. € 366.440 kan voor andere geluidsactiviteiten worden gebruikt. Via deze reserve worden ondermeer de inkomsten (subsidie ministerie van Infrastructuur & Milieu (I&M) en uitgaven (inhuur Royal Haskoning DHV en ProRail) geregeld van het project geluidsanering railverkeerslawaai Diemen Centrum in de periode 2010-2015. In de reserve is € 400.000 beschikbaar voor het afdekken van risico’s behorende bij dit project. Het betreft hier de (meer)kosten van: overschrijding subsidie voorbereidingskosten; legeskosten ad. € 103.588; kosten die toch niet door het ministerie van I&M worden vergoed. De reserve is en wordt ook gebruikt voor het afdekken van de kosten van: berekenen scheepvaartlawaai Amsterdam-Rijnkanaal (2010); trillingsmetingen (2011); opstellen geluidsbelastingkaarten (2012 en 2017); monitoren van stille betonstraatstenen (2012 en 2014); de meerkosten van het gebruik van stille betonstraatstenen (2011). --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 10


21 mei 2015

HOOFDSTUK 3 : LUCHT =======================================================================

DOELSTELLING Uitvoeren van de luchtkwaliteitseisen van de Wet milieubeheer: mogelijke overschrijding van emissietaakstellingen voor luchtverontreiniging signaleren en meten en berekenen voor gemeentelijke wegen. Uitvoeren van het Milieubeleidsplan Diemen 2009-2020 (besluit gemeenteraad 25 juni 2009), waarin als doelstelling is opgenomen: als prioriteit dient in woongebieden met de hoogste concentraties luchtverontreiniging de luchtkwaliteit te worden verbeterd. Uitvoeren van het Actieplan luchtkwaliteit 2013-2017 (besluit B&W 17 december 2013).

concentratie stikstofdioxide in West Europa

Toezicht en handhaving van de regelgeving vindt plaats op grond van het Integraal handhavingsbeleid 2015-2018 met als prioriteit gemiddeld bij inrichtingen Wet milieubeheer en laag bij overig. Zie voor de methode van toezicht en handhaving per prioriteit bijlage 5.

VERSLAG

3.1 Monitoren luchtkwaliteit Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Zie voor informatie over de luchtkwaliteit in Diemen bijlage 2. 3.2 Uitvoeren luchtkwaliteitseisen Wet milieubeheer Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). De uitvoering van de luchtkwaliteitseisen vindt plaats bij een ruimtelijk besluit zoals een bestemmingsplan of een omgevingsvergunning in afwijking van het bestemmingsplan. 3.3 Uitvoeren Actieplan luchtkwaliteit Het actieplan voor de periode 2013-2017 staat op de gemeentelijke website onder ‘lucht’. Besloten is om drie in het actieplan opgenomen mogelijke activiteiten niet uit te voeren: - toepassen specifieke vegetatie (heeft geen positieve invloed op de luchtkwaliteit); - instellen milieuzone vrachtverkeer (wel zo nodig aanhaken bij regionale ketens en zones zoals aangegeven in paragraaf 5.6.7); - op grote schaal betaald parkeren invoeren. Van onderstaande zestien activiteiten staan er zes ook vermeld in het Actieplan energiebeleid 2013-2017. Bij deze zes activiteiten wordt voor de voortgang verwezen naar de betreffende paragrafen in hoofdstuk 5. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 11


21 mei 2015

Lobby verlagen maximum snelheid op rijkswegen – voortzetten

1

Trekker: TRB (ruimtelijk beleid). Op relevante momenten wordt het verzoek om de maximum snelheid op de rijkswegen te verlagen herhaald. Daarbij wordt samenwerking gezocht met andere gemeenten.

Vervolg onderzoek innovatieve technieken rijksweg – afgerond

2

Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Het fijn stof (dust) reductie systeem (FDRS) is beproefd langs de rijksweg A9 bij Amstelveen. De Stadsregio Amsterdam (in 2013) en de provincie (in 2014) zijn niet bereid om een langdurige proef te financieren. Activiteit ‘financiering zoeken voor vervolgonderzoek’ is afgerond en wordt daarom afgevoerd van de voortgangslijst.

Voorlichting over de luchtkwaliteit – voortzetten

3

Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Op de gemeentelijke website staat onder ‘lucht’ een notitie met informatie over de luchtkwaliteit in Diemen die actueel wordt gehouden. Jaarlijks wordt in de Diemen Info voorlichting gegeven over het stoken van open haarden en goed ventileren. Waar mogelijk zal aanvullend de informatievoorziening worden gericht op bepaalde doelgroepen.

Overleg met bedrijven over maatregelen verbetering luchtkwaliteit – voortzetten

4

Zie paragraaf 5.3.3.

Verkeersmaatregelen, tellingen en verkeersmodel – voortzetten

5

Trekker: TRB (ruimtelijk beleid). Het periodiek uitvoeren van verkeerstellingen en het actueel houden van het verkeersmodel wordt voortgezet.

Duurzame aanschaf en inhuur van (bouw)machines – voortzetten

6

Trekker: TWB (wijkbeheer), TIF (infra). Er moet worden voldaan aan de criteria die staan vermeld op www.pianoo.nl/duurzaaminkopen.

Concessieverlening buslijnen op basis van schone voertuigen – voortzetten

7

Trekker: TRB (ruimtelijk beleid). Voor de concessie Amsterdam (waarin ook Diemen valt) heeft de Stadsregio Amsterdam met GVB Holding NV een contract afgesloten tot en met 2024. Onderdeel van dit contract is dat GVB fors investeert in de aanschaf van moderne, schone, Euro-6 bussen.

Tanklocatie schone brandstoffen en laadpunten elektrisch vervoer – voortzetten

8

Zie paragraaf 5.6.4 en 5.6.5.

Onderzoek elektrisch rijden deelauto’s – voortzetten

9

Zie paragraaf 5.6.4.

10

Promoten elektrisch aangedreven brommers/scooters – uitvoeren Zie paragraaf 5.6.6.

11

Stimuleren gebruik openbaar vervoer door burgers – voortzetten Zie paragraaf 5.6.2.

12

Stimuleren fietsgebruik door burgers – voortzetten Zie paragraaf 5.6.1.

13

Integrale afweging bouwen nabij de rijkswegen – uitvoeren Trekker: TRB (ruimtelijk beleid). Binnen het wettelijk kader worden plannen opgesteld en (als dat nodig is) om advies toegezonden aan de GGD. Vervolgens vindt bij de besluitvorming een integrale belangenafweging plaats.

14

Meten concentraties luchtverontreiniging – uitvoeren (was nader uitwerken) Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). De GGD heeft in opdracht van de gemeente in de jaren 2011 en 2012 stikstofdioxide gemeten door middel van Palmesbuisjes op 25 locaties in Diemen. In 2016 wordt opnieuw gemeten.

15

Lobby schone brandstof/roetfilter binnenvaartschepen – nader uitwerken Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Er vindt landelijk onderzoek ‘Roet en ultrafijn stof van dieseltreinen en binnenscheepvaart’ plaats, waarin ondermeer de lange termijn concentratie wordt onderzocht. Eerst nadat die concentratie bekend is, kan worden nagegaan of het starten met of aanhaken bij een lobby zinvol is.

16

Tussentijdse aanpassing van het actieplan – nader uitwerken Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). In 2015 komt een lijst van de GGD beschikbaar van te treffen maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren met een bewezen effect. Deze lijst wordt gedeeld met de gemeenteraad en bezien zal worden of er aanleiding is voor (tussentijdse) aanpassing van het actieplan.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 12


21 mei 2015

HOOFDSTUK 4 : EXTERNE VEILIGHEID =======================================================================

DOELSTELLING Uitvoeren van de landelijke Besluiten (en Regelingen externe veiligheid: inrichtingen, buisleidingen en transportroutes: a. de risico´s van gevaarlijke situaties inventariseren; b. de (grens)waarden naleven en een saneringsbeleid voor bestaande situaties opstellen; c. het vervoer van gevaarlijke stoffen over gemeentelijke wegen regelen. Uitvoeren van de beleidslijn externe veiligheid regio A&M (besluit B&W 4 december 2012). Toezicht en handhaving van de regelgeving vindt plaats op grond van het Integraal handhavingsbeleid 2015-2018 met als prioriteit zeer hoog. Zie voor de methode van toezicht en handhaving per prioriteit bijlage 5.

VERSLAG

4.1 Organisatie en beleid externe veiligheid Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). a. Diemense bedrijven en risicobronnen waaraan een gevaaraspect is verbonden, zijn opgenomen op de landelijke kaart die via www.risicokaart.nl voor iedereen toegankelijk is. b. De beleidslijn externe veiligheid regio A&M staat op de gemeentelijke website onder ‘veiligheid en leefbaarheid’. Van het in de beleidslijn opgenomen ‘stand still beginsel’ kan indien nodig gemotiveerd worden afgeweken. c. In regionaal verband (Stadsregio Amsterdam, A&M en Veiligheidsregio AmsterdamAmstelland) werden in de periode 2011-2014 activiteiten uitgevoerd op het gebied van externe veiligheid. De regio ontving hiervoor een subsidie (programmafinanciering) van het Rijk. 4.2 Uitvoeren activiteiten externe veiligheid Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu) In 2014 zijn ondermeer de volgende activiteiten uitgevoerd. a. Er is geparticipeerd in de klankbordgroep routering gevaarlijke stoffen rijksweg A10-zuid. Door de geplande tunnel (project Zuidasdok) wijzigen vervoerstromen van gevaarlijke stoffen. Het groepsrisico op de A10 in Diemen neemt hierdoor af van 0,110 naar 0,016 keer de oriëntatiewaarde. b. De beleidslijn is toegepast bij de wettelijk verplichte externe veiligheidstoets bij een ruimtelijk besluit zoals een bestemmingsplan of een omgevingsvergunning in afwijking van een bestemmingsplan.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 13


21 mei 2015

HOOFDSTUK 5 : ENERGIE =======================================================================

DOELSTELLING Uitvoeren van het Actieplan energiebeleid 2013-2017 (besluit gemeenteraad 25 april 2013) met als hoofddoelstellingen voor deze periode, conform de routekaart A&M energieneutraal in 2040 (EN2040): 1. 15% energie besparen (gemeentelijke organisatie, woningen, bedrijven en instellingen); 2. 15% energie besparen en/of duurzame brandstof gebruiken (verkeer en vervoer); 3. 10% van de behoefte aan energie duurzaam opwekken (gemeente en derden). In het Actieplan energiebeleid 2013-2017 staat dat de gemeente in de eerste plaats zelf het goede voorbeeld wil geven: als gemeente zelf voldoende energie besparen en duurzame energie opwekken en daarover communiceren. Daarnaast ligt het accent bij het opzetten van samenwerking met burgers, bedrijven en organisaties met als doel concrete resultaten te bereiken. De gemeente heeft een belangrijke rol in het verbinden van partijen met elkaar en in het faciliteren bij het versnellen van de uitvoering (waaronder waar nodig regelgeving proberen aan te passen en het aanvragen van subsidies bij derden). De gemeente is lid van de Vereniging Klimaatverbond Nederland. Toezicht en handhaving van de regelgeving voor inrichtingen Wet milieubeheer vindt plaats op grond van het Integraal handhavingsbeleid 2015-2018 met als prioriteit hoog. Zie voor de methode van toezicht en handhaving per prioriteit bijlage 5.

VERSLAG

5.1 Uitvoeren energiebeleid: beleid en management Voor het uitvoeren van het energiebeleid dienen de middelen (ambtelijke capaciteit en financiën) beschikbaar te zijn. Deze middelen moeten zo effectief en efficiënt mogelijk worden ingezet. Daarom werkt de gemeente samen in regionaal verband als daaraan een meerwaarde is verbonden. Samenwerken met burgers, bedrijven en instellingen die in Diemen een belang hebben, is een absolute voorwaarde voor het bereiken van resultaten.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 14


21 mei 2015

Het meten (monitoren) van de bereikte resultaten is erg belangrijk, maar vaak niet eenvoudig te realiseren. Onderstaande zes activiteiten zijn in het Actieplan energiebeleid 2013-2017 opgenomen. 1

Borging energiebeleid in de gemeentelijke organisatie – voortzetten Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Zie paragraaf 6.1.

2

Monitoring – voortzetten Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). De gemeente verstrekt al enkele jaren informatie aan de provinciale CO2-monitor Enervisa. Deze monitor is verre van volledig, omdat de gemeente niet over alle gegevens van derden beschikt. Hiernaast wordt gebruik gemaakt van gegevens van Rijkswaterstaat Leefomgeving, Centraal bureau voor de statistiek en Liander.

3

Communicatie – voortzetten Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). In de hal van het gemeentehuis zijn diverse folders beschikbaar. Voorlichting en communicatie vindt plaats via de gebruikelijke media en heeft betrekking op concrete activiteiten. Waar mogelijk wordt aangesloten bij landelijke themadagen en weken. Er vindt periodiek overleg plaats met het netwerk Duurzaam Dorp Diemen en de Vereniging Ondernemend Diemen.

4

Energieneutraal in het jaar 2040 – voortzetten Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). In A&M-verband is een routekaart opgesteld om energieneutraal te worden in het jaar 2040 (EN2040). Om dit doel te bereiken moet uiteindelijk 60% op het energieverbruik worden bespaard en moet de resterende 40% van de energiebehoefte in de regio duurzaam worden opgewekt. Zie verder paragraaf 6.6.

5

Regionale activiteiten A&M – stoppen Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). De milieu- en energiesamenwerking in A&M-verband is per 31 december 2014 beëindigd. In 2014 zijn geen nieuwe activiteiten opgepakt. Vanaf eind 2014 vindt de regionale samenwerking plaats in het kader van het VNG Energieakkoord. Zie verder paragraaf 6.6.

6

Regionale activiteiten MRA – extensief voortzetten Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). De energiesamenwerking in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) is niet geformaliseerd. In 2014 waren drie activiteiten beschikbaar waaraan gemeenten intensief (deelname bij de voorbereiding) of extensief (alleen deelname bij de uitvoering) kunnen deelnemen: zonnepanelen op gemeentelijke daken, oplaadpunten elektrisch vervoer en realiseren vulpunten groen gas en waterstof. De MRA-activiteiten staan elders uitgebreider nogmaals vermeld. In 2015 komt een nieuw overzicht van MRA-activiteiten beschikbaar.

5.2 Uitvoeren energiebeleid: gemeentelijke interne milieuzorg De gemeente heeft een voorbeeldfunctie voor anderen. Door als gemeente zelf het goede voorbeeld te geven en daarover te communiceren, kunnen anderen worden gestimuleerd om ook over te gaan tot energie besparen en het opwekken van duurzame energie. De gemeente heeft al belangrijke stappen gezet, maar er valt nog veel te verduurzamen, zowel door gedragsverandering als door het treffen van fysieke maatregelen. Werken conform de beleidscyclus is hierbij een hulpmiddel.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 15


21 mei 2015

Doelstelling: in de periode 2013-2017 15% energie besparen. Onderstaande zeven activiteiten zijn in het Actieplan energiebeleid 2013-2017 opgenomen. 1

Verbeteren energiezorg in gemeentelijke gebouwen – voortzetten Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu), TGF (gebouwen en facilitaire zaken). In 2014 zijn afspraken gemaakt over de wijze waarop voortdurend en in voldoende mate aandacht wordt besteed aan energiezorg. De focus ligt daarbij in eerste instantie op het gemeentehuis, sportcentrum wethouder F.B. Duran en de openbare verlichting. Bij het verbeteren van de energiezorg wordt met name aandacht besteed aan: - het regelmatig monitoren van het energieverbruik (uitbesteed aan Orangefield); - het treffen van besparingsmaatregelen met een korte en middellange terugverdientermijn; - mogelijkheden om gedragsverandering te beïnvloeden (communicatie en betrekken medewerkers en management).

2

Energiebesparing in gemeentelijke gebouwen – voortzetten Trekker: TGF (gebouwen en facilitaire zaken). Bij nieuwbouw moet worden uitgegaan van een met gemiddeld 20% verscherpte energieprestatie coëfficiënt (EPC); gerealiseerd 40% bij de gemeentewerf, 50% bij de brede school De Meridiaan en 16% bij de brede school Noorderbreedte. In 2014 is een meerjarenprogramma 2014-2017 voor energiebesparing in de gemeentelijke gebouwen opgesteld. De doelstelling om gemiddeld per jaar 3%, dus in de periode 2014-2017 totaal 12%, energie te besparen wordt door de voorgenomen maatregelen niet gehaald. De besparing komt naar verwachting uit op 8,5% (3,8% elektriciteit en 12,9% gas). In het meerjarenprogramma ontbreken maatregelen ter verlaging van het elektriciteitsverbruik in het gemeentehuis. Eind 2014 is besloten tot het uitvoeren van de campagne ‘Duurzaam Doen’ in het gemeentehuis. Zie verder bijlage 3, punt 3. In 2014 zijn vrijwel alle gas- en elektrameters vervangen door zogenaamde slimme meters die daardoor dagelijks op afstand uitleesbaar zijn. Zie voor het energieverbruik en de voorgenomen energiebesparende maatregelen in gemeentelijke gebouwen bijlage 3.

3

Energiebesparing in de openbare verlichting – voortzetten Trekker: TIF (infra). Op 1 april 2014 is het Beleidsplan openbare verlichting vastgesteld. In 2015 volgt nog een uitvoeringsplan. In de periode 2014-2018 kan op de openbare verlichting 16 tot 23% van het energieverbruik worden bespaard, door bij 37 tot 53% van het areaal oude lampen te vervangen door led lampen. Zie voor het energieverbruik van de openbare verlichting bijlage 3.

4

Energiebesparing in VRI’s, pompen en gemalen – voortzetten Trekker: TIF (infra). Bij de aanschaf van nieuwe installaties worden alle energie-eisen van duurzaam inkopen gesteld. Energiebesparing in verkeersregelinstallaties (VRI’s) is ondermeer mogelijk door led verlichting toe te passen. Bij de renovatie van gemalen is energiebesparing mogelijk door het toepassen van moderne elektronica.

5

Energiebesparing verkeer&vervoer gemeentepersoneel – onderzoeken Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu), BMO (Bestuurs- en Managementsondersteuning). Binnen de gemeente is het project ‘het nieuwe werken’ in uitvoering. Daarvoor in aanmerking komende medewerkers kunnen een deel van hun werkzaamheden thuis uitvoeren, zodat het aantal verplaatsingen verminderd. De consequenties van ambtelijke samenwerking in DUO+ verband op het aantal en de afstand van verplaatsingen is nog niet bekend. Voor verplaatsingen binnen de gemeente zijn dienstfietsen beschikbaar. Gelet op de arbeidsvoorwaarden (reiskostenregeling 2011) is er geen financiële prikkel beschikbaar om het autogebruik te ontmoedigen. In 2015 wordt nagegaan welke mogelijkheden er zijn om het gebruik van de fiets en het openbaar vervoer door gemeentepersoneel te verhogen. Daarbij gaat het om: a. woon-werkverkeer; b. dienstvervoer in combinatie met het faciliteren van video-conferencing in DUO+-verband.

6

Duurzaam (eigen gemeentelijk) wagenpark – voortzetten Trekker: TWB (wijkbeheer). Het leerlingenvervoer en het vervoer Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) moeten --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 16


21 mei 2015

duurzaam worden ingekocht conform de landelijk opgestelde criteria. De mogelijkheden van het verduurzamen van het eigen wagenpark (zoals: roetfilters, omschakeling op aardgas en elektrisch rijden) worden stelselmatig onderzocht. De gemeente streeft naar 100% duurzaam in het jaar 2020. De gemeente kiest waar mogelijk voor elektrisch aangedreven voertuigen (inmiddels zijn vier scooters en een personenauto aanwezig). In 2015 en 2016 zijn veel gemeentelijke voertuigen en machines aan vervanging toe. Doelstelling: in de periode 2013-2017 15% besparen op fossiele brandstoffen en/of inkoop van duurzame brandstoffen. Vanaf 1 januari 2015 vindt gedetailleerde monitoring van het brandstofverbruik plaats. Zie voor globale informatie over de afgelopen jaren bijlage 3.

7

Inkoop groene stroom en groen gas – voortzetten Trekker: TGF (gebouwen en facilitaire zaken). De inkoop van elektriciteit en gas vindt gezamenlijk met diverse gemeenten (A&M, Haarlem en Zandvoort) plaats. Voor de periode 2015-2017 neemt de gemeente weer voor 100% van haar behoefte groene energie af. Het elektraverbruik is CO2-neutraal gemaakt door garanties van oorsprong van Nederlandse windenergie en het gasverbruik is CO2-neutraal gemaakt door compensatie met bosprojecten. Al vanaf 2013 (de doelstelling was 2017) is sprake van 100% groene inkoop van energie. CO2neutraal is een eerste stap. Het doel is om uiterlijk in 2040 energieneutraal te zijn: dat de energie duurzaam in de energie is opgewekt.

5.3 Uitvoeren energiebeleid: doelgroep bedrijven Bij duurzaamheid gaat het om produceren en consumeren waarbij niet mateloos met grondstoffen wordt omgegaan en waarbij ook aandacht bestaat voor een verantwoorde verwerking van het ontstane afval. Hiernaast spelen sociale aspecten een rol, zoals het tegengaan van kinderarbeid, goede arbeidsvoorwaarden en een eerlijke prijs. Een goede energiehuishouding maakt onderdeel uit van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Doelstelling: in de periode 2013-2017 15% energie besparen. Onderstaande zes activiteiten zijn in het Actieplan energiebeleid 2013-2017 opgenomen. 1

Verstrekken van informatie – voortzetten Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Het onderwerp energie wordt waar mogelijk aan de orde gesteld tijdens bestaande, periodieke activiteiten (bijvoorbeeld: bijeenkomsten van de Kamer van Koophandel, ondernemersontbijten en netwerkbijeenkomsten). Het verstrekken van informatie in de bijlage ‘Ondernemend Diemen’ van de Diemer Nieuws, met name gerelateerd aan uit te voeren activiteiten/projecten, wordt voorgezet. Individuele bedrijven kunnen voor informatie terecht bij de coördinator energieprojecten. Deze zal de ondernemer zo goed mogelijk doorverwijzen. Naast de gemeente verstrekken ook brancheorganisaties en adviesbureaus informatie. Bedrijven kunnen voor uitgebreide informatie ook terecht op www.energiecentrum.nl. Het is belangrijk dat bedrijven ook elkaar informeren en netwerken vormen om de duurzaamheid te verbeteren. Bij het vooroverleg bij bedrijfsvestiging wordt altijd het onderwerp ‘energie’ aan de orde gesteld. Door de automatisering rond het aanvragen van omgevingsvergunningen vindt dit vooroverleg echter steeds minder plaats, waardoor het (in een vroegtijdig stadium) aan de orde stellen van het treffen van bovenwettelijke maatregelen vrijwel niet meer mogelijk is. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 17


21 mei 2015

2

Handhaving Wet milieubeheer – voortzetten Trekker: THH (handhaving). Bij de handhaving Wet milieubeheer wordt veel aandacht besteed aan energiebesparing. Projectmatig wordt gecontroleerd of de vierjaarlijkse keuring van grote stookinstallaties in bedrijven en woongebouwen is uitgevoerd. Dergelijke keuringen zijn gericht op: veiligheid, beperking van de milieubelasting en beperking van het energieverbruik. Tijdens bedrijfsbezoeken in kader van de Wet milieubeheer wordt altijd het onderwerp ‘energie’ aan de orde gesteld. Afhankelijk van de hoogte van het energieverbruik moeten bedrijven een energiebesparingplan opstellen en maatregelen uitvoeren. Maar niet alle bedrijven worden periodiek gecontroleerd. Zie in dit verband punt 4.

3

Koploperkringen duurzaam MKB – voortzetten Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Dit was een A&M-project waarvoor Diemen de regionale trekker was. De vijf deelnemende bedrijven aan de eerste Diemense kring zijn: Prezco Printing Media, Monarch, Oostenrijk Touringcars, Jumbo Diemen-Zuid en Scholte & de Vries Estoppey. Deze bedrijven zijn al een jaar concreet aan de slag met het verder verduurzamen van hun bedrijf. De bedrijven brengen onder begeleiding van adviesbureau Dzyzzion in kaart waar kansen liggen, stellen een actieplan op en voeren dit plan uit. Tussentijds wisselen ze hierover informatie met elkaar uit in terugkoppelbijeenkomsten. Op de agenda van de kring wordt ook ‘milieuvriendelijker verkeer en (goederen)vervoer’ geplaatst. De koplopers hebben zelf een groeimodel bedacht om de kring elk jaar uit te breiden met tenminste vijf bedrijven die zelf het zogenaamde ‘klasje’ doorlopen (DUON-scan, milieubarometer en actieplan) en dan ook automatisch lid worden van de Groene Business Club van Diemen. Door jaarlijks een nieuw klasje op te leiden groeit het netwerk over de jaren uit tot een grotere groep van bedrijven. Het is de bedoeling dat in 2015 een tweede klasje met koplopers van start gaat, maar de animo onder bedrijven is nog gering.

4

Extra voorlichting Diemense bedrijven – onderzoeken Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu) en THH (handhaving). Het is denkbaar om als project eenmalig Diemense bedrijven (die niet periodiek op grond van de Wet milieubeheer worden gecontroleerd) te bezoeken om informatie te verstrekken over energiebesparing. Dit zou dan kunnen plaatsvinden in 2015. Aan deze activiteit zullen extra kosten (inhuur medewerker of stageplaats) zijn verbonden die kunnen worden gedekt uit de bestemmingsreserve SLOK.

5

Verdieping samenwerking met bedrijven – nader bezien Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). In de Landelijke klimaatagenda zijn drie nieuwe activiteiten opgenomen: 1. structurele samenwerking met bedrijven en kennisinstellingen opzetten, gericht op versterken, verduurzamen en meer groene stages en banen; 2. stimuleren dat bedrijven Green deals afsluiten met de overheid; 3. optreden als launching customer voor duurzame innovaties. Voor deze activiteiten geldt dat eerst moet blijken of de Diemense bedrijven hieraan behoefte hebben.

6

Regionale duurzaamheidprijs (A&M) – stoppen Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). In A&M verband is een regionale duurzaamheidprijs uitgereikt: de duurzaam MKB Award. Aan de Diemense voorronden hebben slechts twee (in 2013) en vier (in 2014) bedrijven deelgenomen. Gegeven de geringe deelname wordt deze activiteit in Diemen niet voortgezet. Activiteit wordt afgevoerd van de voortgangslijst.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 18


21 mei 2015

5.4 Uitvoeren energiebeleid: doelgroep woningen en inwoners De kosten van elektriciteit en gas zijn in de periode 1990-2013 jaarlijks gemiddeld met 5,4% gestegen bij een gemiddelde inflatie van 2,1% per jaar. De verwachting bestaat dat de energieprijzen ook in de komende jaren boven het inflatieniveau blijven stijgen. Huishoudens kunnen heel gemakkelijk energie besparen, door gedragsverandering en door het treffen van fysieke maatregelen. Doelstelling: in de periode 2013-2017 15% energie besparen. Bij de herstructurering van Bergwijkpark Noord wordt extra aandacht besteed aan duurzaamheid, waaronder energie. Er heeft een interactieve workshop over duurzaamheid plaatsgevonden met alle betrokkenen. Hiermee heeft de gemeente de dialoog op gang gebracht over de duurzame speerpunten van het gebied. Zie ook paragraaf 5.5.4. Voor de uitvoering van het VNG Energieakkoord zijn de A&M-gemeenten, Amsterdam en De Ronde Venen vanaf oktober 2014 gaan samenwerken. In eerste instantie gaat het om projecten energiebesparing voor eigenaar/bewoners (zie onderstaande punten 5 en 6). Later vindt uitbreiding naar de huursector plaats. Onderstaande acht activiteiten zijn in het Actieplan energiebeleid 2013-2017 opgenomen. 1

Verstrekken van informatie – voortzetten Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Het verstrekken van informatie, met name gerelateerd aan uit te voeren activiteiten/projecten, via de Diemen Info, gemeentelijke website en door middel van brochures wordt voortgezet. In A&M-verband worden de scholen voorzien van lesmateriaal (zoals leskisten) over duurzaamheid en energie. Omdat voorlichting en communicatie van wezenlijk belang zijn, zullen ook andere instrumenten moeten worden ingezet. Te denken aan: het vieren van bereikte resultaten; een forum op internet; burgers als ambassadeurs in de wijk; voorbeeldige burgers in het zonnetje zetten; burgers voorlichting laten geven over eigen ervaringen (bijvoorbeeld gedaan bij de collectieve inkoop van zonnepanelen).

2

Verlenen subsidie duurzame energiepakket aan eigenaren/bewoners – voortzetten Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Vanaf 2008 is er voor eigenaren/bewoners subsidie duurzame energiepakket beschikbaar voor energiebesparende maatregelen en het benutten van duurzame energiebronnen. Het betreft een provinciale subsidie die via de gemeente wordt verleend. Hiertoe heeft de gemeenteraad op 11 september 2008 een subsidieverordening vastgesteld en stellen B&W een aanvullende subsidieregeling op. Een totaal overzicht van alle landelijke, provinciale en gemeentelijke subsidies, groene leningen en fiscale voordelen staat op www.energiesubsidiewijzer.nl. In de periode 2013-2016 bedraagt het jaarlijkse budget circa € 11.000. Subsidiabele maatregelen zijn: isolatie, HR++-glas (tot en met 2014), douchewarmte terugwinning en zonneboiler. Zie bijlage 4 voor de verleende subsidies, energiebesparing en de vermindering van de CO2uitstoot.

3

Maken van afspraken met woningcorporaties – voortzetten TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Op grond van het VNG Energieakkoord komen de woningcorporaties in aanmerking voor een subsidie van het Rijk voor het treffen van energiebesparende maatregelen in hun woningen. De in Diemen werkzame woningcorporaties hebben in 2014 meegedeeld weinig investeringsruimte te hebben en daarom hun woningen vrijwel alleen op natuurlijke momenten (planmatig onderhoud en mutaties) energetisch te kunnen verbeteren. In 2015 worden met de woningcorporaties concrete afspraken gemaakt over energiebesparing en het opwekken van zonne-energie. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 19


21 mei 2015

4

Handhaven EPC bij nieuwbouw – voortzetten Trekker: THH (handhaving). Conform bestaand beleid moet handhaving van de Energie prestatie coëfficiënt (EPC) bij nieuwbouw plaatsvinden bij 40% van de woningen en 70% van de utiliteitsgebouwen. De handhaving is opgenomen in het handhavingprogramma en begin 2012 van start gegaan.

5

Project isolatie bestaande koopwoningen – voortzetten Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Eigenaren/bewoners kunnen voor het isoleren van hun woning 15% subsidie duurzame energiepakket ontvangen en bij het selecteren van een uitvoerend bedrijf gebruik maken van de websites www.servicepuntduurzameenergie.nl/bespaardaar en www.meermetminder.nl. In november 2013 is (samen met Haarlemmermeer en Amstelveen) gestart met een collectieve inkoopactie voor spouwmuur- en vloerisolatie bij laagbouwwoningen van eigenaren/bewoners (ook Verenigingen van eigenaren met maximaal drie leden) met een bouwjaar t/m 1978. Vanuit Diemen waren er 171 aanmeldingen. De veiling vond plaats op 31 januari 2014. Uiteindelijk hebben in dit project 42 Diemense huishoudens 33 keer spouwmuurisolatie en 17 keer vloerisolatie laten aanbrengen. Dit project kan vanaf 2015 worden voorgezet in het kader van het VNG Energieakkoord.

6

Project energiebesparing Verenigingen van eigenaren – uitvoeren Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Bij Verenigingen van eigenaren speelt vaak als belemmering dat er geen voorziening of reserve beschikbaar is waaruit energiebesparende maatregelen kunnen worden betaald. De leden zullen/kunnen al snel besluiten om geen extra kosten te maken ook al staan daar besparingen tegenover. Dit project kan in 2015 worden opgepakt in het kader van het VNG Energieakkoord.

7

Project individueel besparingsadvies aan huishoudens – uitvoeren Trekker: punt 1. TSB (beleid afdeling samenleving); punt 2. TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Begin 2013 zijn de mogelijkheden onderzocht. Daarbij gaat het om twee sporen: 1. het integreren van energiebesparing in het armoedebeleid, waaronder schuldhulpverlening en bijzondere bijstand, is vanaf begin 2013 ingevoerd; 2. het stimuleren van voorlichting aan bewoners, waarbij wordt aangesloten op (bestaande) activiteiten van bijvoorbeeld woningcorporaties, huurders- en bewonersverenigingen en energiebedrijven. In 2015 is besloten tot het uitvoeren van een voorlichtingscampagne voor de doelgroep huurders van woningcorporaties. De kosten ad. € 20.000 komen ten laste van de bestemmingsreserve SLOK.

8

Energieneutraal bouwen vanaf 2015 (MRA) – stoppen Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Dit was een project van de MRA met de gemeente Amstelveen als trekker. Het project is en wordt niet uitgevoerd. Naar verwachting wordt in het jaar 2020 de Energie prestatie coëfficiënt (EPC) verlaagd tot 0 en bestaat dan landelijk de verplichting om energieneutraal te bouwen.

5.5 Uitvoeren energiebeleid: thema duurzame energie Eigenaren/bewoners van woningen met een geschikt dak (eengezinswoningen met een goede zonoriëntatie) en kleine bedrijven kunnen al rendabel zelf energie opwekken met zonnepanelen. Zelflevering door het benutten van andere daken is toegestaan en vanaf 2014 geldt bij gebruik van andere daken een korting van negen cent op de te betalen energiebelasting. Naast individuele voorzieningen zijn er ook grote installaties en voorzieningen nodig om de doelstelling A&M EN2040 te kunnen halen, zoals: zonnepanelen op --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 20


21 mei 2015

gemeenschappelijke daken, warmtenet, warmte/koude opslag (WKO), windturbines en biogasinstallaties. Doelstelling: in de periode 2013-2017 10% van de energiebehoefte duurzaam opwekken. Onderstaande acht activiteiten zijn in het Actieplan energiebeleid 2013-2017 opgenomen. 1

Gemeente realiseert voorbeeldmaatregelen – voortzetten Trekker: TGF (gebouwen en facilitaire zaken) en TSB (beleid afdeling samenleving). Conform bestaand beleid realiseert de gemeente voorbeeldmaatregelen voor het benutten van duurzame energie, waarbij de terugverdientermijn heel lang mag zijn. Zie voor de gerealiseerde voorzieningen bijlage 3, punt 6. In november 2013 is maximaal € 111.375 landelijke subsidie Stimulering duurzame energie (SDE+) verkregen voor zonnepanelen op de daken van de gebouwen op de gemeentewerf. De daadwerkelijke subsidie is afhankelijk van het op te stellen vermogen. Opdracht is verleend voor het plaatsen van zonnepanelen met een vermogen van 115.260 Wattpiek (komt overeen met circa 85% van het elektriciteitsverbruik op de gemeentewerf). De installatie is vanaf april 2015 in bedrijf.

2

Onderzoek haalbaarheid windturbines buitengebied – voortzetten Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). De gemeenteraad heeft op 28 juni 2012 de beleidsnota windmolens vastgesteld. Inmiddels heeft de provincie haar beleid voor Wind op land gewijzigd. Op grond van het nieuwe beleid mogen in Diemen geen grote windmolens worden gerealiseerd, omdat het buitengebied is gelegen in de ecologische hoofdstructuur. In 2014 is in regionaal verband diverse keren tevergeefs gevraagd om aanpassing van deze provinciale regel. In 2015 vinden Statenverkiezingen plaats. Daarna kan het provinciale beleid weer worden aangepast. Op 17 december 2013 is door de gemeente een zienswijze naar voren gebracht tegen het ontwerp tot wijziging van het Luchthavenindelingsbesluit Schiphol. Op grond van dit ontwerp worden de hoogtebeperkingen uitgebreid en zijn geen hoge windmolens toegestaan in het buitengebied van Diemen. Op de zienswijze ‘waarom het noodklimvlak zo lang moet zijn’ is nog steeds niet gereageerd. Staatsbosbeheer, Duurzaam Dorp Diemen, Vrienden van het Diemerbos en de gemeente hebben op 11 november 2013 een gezamenlijke intentieverklaring afgegeven over het realiseren van windturbines in het buitengebied van Diemen. Partijen hebben samen geconcludeerd dat, eerst nadat het provinciale verbod is opgeheven, er nadere processtappen zullen worden gezet, waaronder het opstellen van een milieueffectrapport. Totdat het provinciale verbod is opgeheven zullen partijen lobbyen, elkaar informeren en zo nodig met elkaar in overleg treden. In 2014 is de klankbordgroep windmolens niet bijeen geweest.

3

Kleine windmolens planologisch mogelijk maken – voortzetten Trekker: TRB (ruimtelijk beleid). In nieuwe bestemmingsplannen is de plaatsing van kleine windmolens toegestaan tot een totale hoogte op het dak van 4,5 meter. Hierboven vindt van geval tot geval een afweging plaats. Op grond van de nieuwe provinciale regels zijn alleen kleine windmolens toegestaan met een rotordiameter tot en met 5 meter en een ashoogte tot en met 7 meter. In het bestemmingsplan voor de bedrijventerreinen in Diemen (Verrijn Stuart, De Sniep en Stammerdijk) is de plaatsing van windmolens op hoofdgebouwen toegestaan. In woonwijken zijn de mogelijkheden beperkt tot met name de hogere (woon)gebouwen.

4

Opstellen beleidsregels voor WKO in de bodem – onderzoeken Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid,milieu). In Diemen is en wordt de woonwijk Plantage de Sniep voorzien van warmte/koude opslag (WKO). In 2014 is nagegaan welke energie-infrastructuur gewenst is in Bergwijkpark Noord. Dit kan leiden tot het opstellen van een warmteplan, waardoor gebouwen moeten worden aangesloten op het bestaande warmtenet, tenzij een alternatief systeem (bijvoorbeeld WKO) tot een betere energieprestatie leidt. Indien wordt gekozen voor WKO, kan het gebied worden aangewezen als interferentiegebied, zodat door middel van beleidsregels kan worden voorkomen dat de WKOsystemen elkaar in de weg zitten en negatief beïnvloeden. De ontwikkelaar heeft ervoor gekozen om de eerste bouwblokken aan te sluiten op het warmtenet. Of in vervolgfasen WKO wordt toegepast staat nog ter discussie. Het opstellen van beleidsregels is vooralsnog niet nodig. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Blz. 21


21 mei 2015

5

Benutten biomassa voor groen gas (MRA) – extensief uitvoeren Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Vanaf 2012 worden de mogelijkheden van biomassa voor groen gas onderzocht in MRA-verband. De gemeente Haarlemmermeer is trekker. Doel is om een biomassacentrale te realiseren. Een locatie in de buurt van de kassen ligt het meest voor de hand. De gemeente volgt de ontwikkelingen.

6

MKB plaatst zonnepanelen op daken derden (MRA) – stoppen Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Dit was een project van de MRA. De gemeente Almere was trekker. Is niet doorgegaan in verband met onoplosbare financiële en juridische aspecten.

7

Derden plaatsen zonnepanelen op daken gemeente (MRA) – stoppen Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Dit was een project van de MRA. De gemeente Almere was trekker. Is niet doorgegaan in verband met onoplosbare financiële en juridische aspecten.

8

Zelflevering bij zonne-energie projecten – starten Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Zelflevering en onbeperkt salderen is al geruime tijd toegestaan indien de zonnepanelen direct zijn aangesloten op de meterkast in de eigen woning. Vanaf 2014 geldt voor natuurlijke personen bij gebruik van een ander dak dat de energiebelasting wordt verlaagd met negen cent indien sprake is van een speciale coöperatie of Vereniging van eigenaren van zonnepanelen binnen een postcoderoos (een viercijferige postcode met omringende viercijferige postcodes). De verlaging geldt dus niet voor situaties waarin een bedrijf als tussenpersoon fungeert (voor huur of lease). De minister moet nog financiële belemmeringen (waaronder de dubbele betaling van BTW) opheffen voordat het benutten van andere daken een succes kan worden. Er is een uitbreiding van deze regeling (verlaging energiebelasting) aangekondigd voor huurders die zonnepanelen op het dak van de eigen woning huren van de verhuurder. In 2015 gaat de gemeente alle kansrijke mogelijkheden van (collectieve) zonprojecten in beeld brengen en bespreken met een klankbordgroep. Voor de klankbordgroep hebben zich vier inwoners van Diemen aangemeld.

5.6 Uitvoeren energiebeleid: thema verkeer en vervoer Verkeer en vervoer is verantwoordelijk voor ongeveer een kwart van de broeikasgas emissies in Nederland. Daarvan komt tweederde deel voor rekening van personenauto’s. Het verminderen van het personenautogebruik heeft daarom een hoge prioriteit, evenals het omschakelen op milieuvriendelijkere brandstoffen. Het is van belang om zeker voor korte verplaatsingen in de bebouwde kom de auto wat vaker te laten staan. In Diemen is een goed en veilig netwerk van voet- en fietspaden aanwezig. Doelstelling: in de periode 2013-2017 15% energie besparen en/of duurzame brandstof gebruiken. Onderstaande zeven activiteiten zijn in het Actieplan energiebeleid 2013-2017 opgenomen. 1

Verbeteren voorzieningen voor langzaam verkeer – voortzetten Trekker: TIF (infra). Verbetering van fietsen wandelroutes maakt onderdeel uit van het project oost-west-as (Hartveldseweg en Muiderstraatweg) en de reconstructie van bedrijventerrein Stammerdijk en de entree De Sniep. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 22


21 mei 2015

De verbetering van de fietsverbinding langs de Venserkade is opgenomen in de actualisatie van het regionale fietsnetwerk van de Stadsregio. De Stadsregio stelt samen met de gemeenten een investeringsagenda fiets op. Op basis van het tracébesluit Schiphol-Amsterdam-Almere (SAA) komen er nieuwe fietsverbindingen onder de rijksweg A9 door en langs de rijksweg A9 over de Gaasp in het Diemerbos. Bij de aanleg van de laatste fase van de oostelijke ontsluitingsweg IJburg komt er een rechtstreekse fietsverbinding tussen IJburg en Zuidoost via het Diemerbos. Met de Stadsregio en buurgemeenten vindt overleg plaats over een snelle fietsverbinding Amsterdam-Almere. Bij de NS-stations Diemen en Diemen Zuid kunnen OV-fietsen worden gehuurd. Samen met ProRail is een onderzoek gestart naar het verbeteren van de fietsenstallingen bij het station Diemen Zuid.

2

Verbeteren van het collectief vervoer – voortzetten Trekker: TRB (ruimtelijk beleid). Conform bestaand beleid: De gemeente levert (voortdurend) een actieve inbreng in het kader van de concessieverlening door de Stadsregio aan vervoersbedrijven, gericht op voldoende openbaar vervoer aanbod in Diemen. Daarbij gaat het om een vervoersvisie tot en met 2024 en om de vervoerplannen voor 2016-2018. De Stadsregio heeft met GVB Holding NV een contract afgesloten tot en met 2024 waarin is opgenomen dat nieuwe bussen tenminste aan de Euro VI-norm moeten voldoen. In de komende jaren zullen doorstromingsmaatregelen op het hele tracé van tramlijn 9 worden getroffen waardoor de reistijd wordt bekort en de betrouwbaarheid toeneemt (is onderdeel van het project oost-west as in Diemen).

3

Verminderen van het autobezit en gebruik – voortzetten Trekker: TRB (ruimtelijk beleid). Minder autobezit wordt gestimuleerd door in elke wijk van Diemen parkeerplaatsen te reserveren voor auto’s van een aanbieder van autodelen. Minder autogebruik wordt gestimuleerd door het verbeteren van voorzieningen voor langzaam verkeer en het openbaar vervoer.

4

Oplaadpalen elektrisch vervoer (MRA) – voortzetten Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid,milieu). In Diemen zijn openbare oplaadpalen beschikbaar bij: Gruttoplein 22, Diemerhof 12, Vlasdonk 11 en Prinses Beatrixlaan 7. Uitbreiding van het aantal oplaadpalen vindt plaats op basis van de Notitie opladen elektrische auto’s in Diemen die op 17 februari 2015 door B&W is vastgesteld. Gebruik kan worden gemaakt van een aanbesteding van de MRA. Ook het opladen vanaf eigen terrein met een oplaadkabel over de openbare weg wordt toegestaan. De notitie is op 15 januari 2015 aan de orde geweest in een informatieve raadsvergadering. Car2Go (elektrische deelauto’s) heeft op 25 juli 2014 opnieuw meegedeeld geen plannen te hebben om haar werkgebied met Diemen uit te breiden.

5

Realiseren vulpunten groen gas & waterstof (MRA) – extensief uitvoeren Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Het gebruik van waterstof als brandstof vindt nog maar op zeer bescheiden schaal plaats. De mogelijkheden van het realiseren van vulpunten voor groen gas worden in beginsel in regionaal verband onderzocht. De gemeente Haarlemmermeer is trekker.

6

Promotie elektrische brommers en scooters – onderzoeken Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Daarbij dient primair aandacht te worden besteed aan bezorgdiensten. De actie is ook van belang in het kader van het verbeteren van de luchtkwaliteit en het verminderen van de geluidsoverlast. In 2014 heeft de gemeente aan bedrijven met een bezorgdienst voorlichting gegeven over de milieu-investeringsaftrek (MIA) en Vrije afschrijvingsregeling milieu-investeringen (Vamil). Indien Diemense detailhandel elektrische scooters uit voorraad verkoopt of wil gaan verkopen, dan zal daarover voorlichting worden gegeven (op dit moment vindt verkoop alleen op bestelling plaats).

7

Goederenvervoer en milieuzones (Stadsregio Amsterdam) – nader bezien Trekker: TRB (ruimtelijk beleid). De Stadsregio heeft een beleidskader opgesteld voor milieuzones/bevoorradingsprofielen en venstertijden (7.00 tot 12.00 uur) om regionale afstemming te bevorderen. Van deze activiteiten wordt indien nodig en mogelijk gebruik gemaakt. Venstertijden zijn er al op twee losplaatsen langs -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 23


21 mei 2015

de Ouddiemerlaan (maandag tot en met vrijdag van 7.00 tot 12.00 uur). Onderzocht wordt hoe problemen met laden en lossen bij het winkelcentrum Diemerplein opgelost kunnen worden.

5.7 Financiën energie Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Jaarlijks budget Er is een jaarlijks budget van € 15.000 beschikbaar voor het uitvoeren van klimaatbeleid. Dit budget wordt jaarlijks (vrijwel) geheel besteed. Ten laste van dit budget komen ondermeer de kosten van energieprojecten en informatiemateriaal. SLOK-uitkering De gemeenteraad heeft op 25 juni 2009 besloten om de uitkering van het Rijk in het kader van de Stimulering van Locale Klimaatactiviteiten (SLOK) van € 61.232 te oormerken voor klimaatbeleid en de middelen toe te voegen aan de in te stellen bestemmingsreserve SLOK. Ten laste van deze bestemmingsreserve zijn nog geen uitgaven gedaan. De reserve kan worden gebruikt voor het afdekken van de kosten van de activiteiten ‘extra voorlichting Diemense bedrijven’ (zie paragraaf 5.3.4) en ‘individueel besparingsadvies aan huishoudens’ (zie paragraaf 5.4.7). Voor het laatstgenoemde project heeft de gemeenteraad op 16 april 2015 € 20.000 ten laste van de reserve beschikbaar gesteld. Subsidie duurzame energiepakket De gemeente heeft subsidie verkregen van de provincie Noord-Holland ten behoeve van eigenaren/bewoners voor het treffen van duurzame energiemaatregelen. Voor de periode 2013-2016 gaat het om totaal € 43.239, gemiddeld per jaar € 10.810. In 2013 is € 13.210,86 subsidie uitgekeerd. In 2014 is € 19.694,82 subsidie verleend. Wellicht zal een klein deel hiervan niet worden uitgekeerd omdat enkele huishoudens de werkzaamheden (nog) niet gereed gemeld hebben (mogelijk niet hebben laten uitvoeren). Vanaf 2015 kan alleen nog subsidie worden verkregen voor: woningisolatie, douchewater warmteterugwinning en zonneboiler. Zie voor nadere informatie over de toekenning van subsidie bijlage 4. Duurzaamheidslening Eigenaren/bewoners kunnen vanaf 15 november 2013 een duurzaamheidslening krijgen van de gemeente (via het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting) van minimaal € 2.500 en maximaal € 5.000 voor het treffen van energiebesparende maatregelen en/of het aanschaffen van zonnepanelen. De volgende duurzaamheidsleningen zijn toegekend door de gemeente (één in 2014 toegekende lening ad. € 4.337 voor zonnepanelen was per 31 december 2014 nog niet door het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting verstrekt): toegekende duurzaamheidsleningen in de jaren 2013 aantal duurzaamheidsleningen geweigerd 0 totaal aantal duurzaamheidsleningen toegekend 1 waarvan voor zonnepanelen 1 waarvan voor zonnepanelen en woningisolatie 0 totaal toegekend bedrag € 4.902 gemiddeld bedrag per toegekende lening € 4.902 oorspronkelijk bedrag verstrekte leningen per 31 december schuldrestant verstrekte leningen per 31 december

2014 0 6 5 1 € 26.604 € 4.434 € 27.169 € 25.076

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 24


21 mei 2015

HOOFDSTUK 6 : DUURZAAMHEID =======================================================================

DOELSTELLING Borgen van het beleid voor duurzaamheid (gemeentelijke interne milieuzorg, duurzaam inkopen en energie). Duurzaam inkopen conform de landelijk opgestelde criteria. Het gebruiken van milieuvriendelijke materialen bij (ver)bouwwerkzaamheden en het nuttig toepassen van bouwen sloopafval en secundaire grondstoffen. De volgende materialen worden door de gemeente niet toegepast: lood, ongecoat zink, teerhoudende dakbedekking, koperen waterleidingen, koperen dakbedekking, (hard)hout zonder FSC-keurmerk. Uitvoeren van de Actielijst duurzaamheid 2014 (besluit B&W 3 december 2013). De scholen voorzien van lesmateriaal Natuur- en milieueducatie (NME) en begeleiden bij het uitvoeren van NME-activiteiten. Regionaal samenwerken indien dat leidt tot meerwaarde (effectiviteit en efficiency).

VERSLAG

6.1 Borgen beleid voor duurzaamheid Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). a. Op 28 juni 2011 hebben B&W een ambtelijke werkgroep duurzaamheid ingesteld voor het borgen van het beleid voor: gemeentelijke interne milieuzorg, duurzaam inkopen en energie (energiebesparing en het opwekken van duurzame energie). De coördinatie van de werkgroep wordt verzorgd door de beleidsmedewerker milieu en de vaste deelnemers zijn: de coördinator energieprojecten en de coördinatoren van de teams: Gebouwen en Facilitaire Zaken, Wijkbeheer, Infra en Sportbedrijf. De afdelingsmanager Ruimtelijke Ontwikkeling en de portefeuillehouder milieu hebben een coördinerende rol voor management respectievelijk bestuur. b. In 2013 is de landelijke benchmark duurzaamheidsmeter geactualiseerd. De gegevens staan op www.duurzaamheidsmeter.nl. Ten opzichte van andere gemeenten die de vragenlijsten hebben ingevuld waren we eind 2013 een middenmoter met rapportcijfer 6,5. 6.2 Beperken CO2-uitstoot De volgende Diemense maatregelen en jaarlijkse CO2-besparing zijn opgenomen in de provinciale CO2-monitor Enervisa. Zie voor een specificatie in bijlage 3, punt 7 en bijlage 4, punt 6. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 25


21 mei 2015

energiemaatregelen Warmte/koude opslag Plantage de Sniep en particulieren en bedrijven Maatregelen duurzame energiepakket en PV particulieren 2008-2014 PV en zonneboiler gemeentelijke gebouwen 2008-2014 Energiebesparing gemeentelijke gebouwen 2010-2014 Overige bekende maatregelen subtotaal energiebesparing en opwekken duurzame energie in Diemen Gecertificeerde inkoop groene stroom en gas door de gemeente Afvalscheiding door huishoudens op basis gegevens 2013 Opwekken elektriciteit door verbranding huishoudelijk afval bij AEB totaal gerealiseerde besparing CO2-uitstoot (voor zover bekend)

kg CO2 683.000 294.000 21.000 47.000 333.000 1.378.000 2.598.000 3.214.000 3.704.000 10.894.000

Uit het overzicht blijkt dat het scheiden en verwerken van huishoudelijk afval op dit moment een grote bijdrage levert aan het verminderen van de CO2-uitstoot.

6.3 Actielijst duurzaamheid 2014 Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). De Actielijst duurzaamheid 2014, resultaat benchmark 2013 en extra acties in 2014, staat op de gemeentelijke website onder ‘duurzaamheid’. Onderstaande elf acties zijn in de actielijst opgenomen. Na het uitvoeren daarvan wordt het rapportcijfer in de landelijke benchmark duurzaamheidsmeter verhoogd van 6,5 naar 7,0.

1

In bestuursvoorstellen ook expliciet aandacht besteden aan duurzaamheid. Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Is in augustus 2014 gerealiseerd door aparte vermelding van ‘duurzaamheid’ bij ‘gevolgen en risico’s’. Wordt van de voortgangslijst verwijderd.

2

Zorgen dat via de website eenvoudig en snel informatie te vinden is over de visie en inspanning van de gemeente gericht op duurzame ontwikkeling. Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Is in december 2013 gerealiseerd door aparte vermelding van ‘duurzaamheid’ bij ‘milieu’. Wordt van de voortgangslijst verwijderd.

3

Het indienen van ideeën en initiatieven door het personeel voor het verduurzamen van de organisatie stimuleren. Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Is in 2014 gestart in het kader van duurzaamheid en energiezorg in gemeentelijke gebouwen. Medewerkers en management zijn uitgenodigd en hebben ideeën aangedragen voor het verduurzamen van de bedrijfsvoering. Dit heeft geresulteerd in een voorstel ‘duurzaam doen’. De ideeën uit dit voorstel zullen in 2015 nader worden onderzocht op mogelijke effecten en haalbaarheid.

4

Jaarlijks meewerken aan meer dan één landelijke actie om duurzaam gedrag bij de inwoners te bevorderen. Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Of dit wordt opgepakt hangt af van de behoefte uit de Diemense samenleving, bijvoorbeeld van Duurzaam Dorp Diemen. De gemeente faciliteert, maar neemt in beginsel niet het initiatief.

5

De gemeente berekent jaarlijks de CO2-productie door de eigen (gemeentelijke) organisaties en maakt de resultaten publiekelijk toegankelijk. Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Wordt vanaf februari 2014 uitgevoerd. Het resultaat is toegevoegd in bijlage 3 en 4. Wordt van -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 26


21 mei 2015

de voortgangslijst verwijderd.

Het potentieel aan lokale duurzame energieproductie door de zon in kaart brengen.

6

Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Is in 2014 gerealiseerd via de webapplicatie ‘zonatlas’ (er staat een link op de gemeentelijke website). Wordt van de voortgangslijst verwijderd.

Opstellen van een duurzaam afvalbeleid waarin het bevorderen van kringlopen (hergebruik/recycling van grondstoffen) voorop staat.

7

Trekker: TIF (Infra) en TWB (wijkbeheer). Via De Meerlanden worden de afvalstoffen waar mogelijk en voor het grootste deel gescheiden en via de eindverwerking voor hergebruik of opwekking van energie ingezet. Op 19 februari 2015 heeft de gemeenteraad besloten om verbeteringen (zoals grotere opening in de Gftcontainers, meer brenglocaties en meer voorlichting) met betrekking tot de afvalscheiding door de bewoners door te voeren.

Formuleren van meetbare doelstellingen met betrekking tot vermindering, scheiding en recycling van huishoudelijk afval.

8

Trekker: TIF (Infra) en TWB (wijkbeheer). De invoering van verbeteringen (zie punt 7) vormt de basis voor het meetbaar maken van doelstellingen.

Vaststellen van vervolgactiviteiten voor het bevorderen van het gebruik van kraanwater in plaats van plastic flessen.

9

Trekker: TIF (Infra). In 2015 wordt een tapwaterkraan geplaatst bij de speelplaats Van Markenplantsoen.

10

De mogelijkheid onderzoeken om aan te sluiten bij het bovenregionale duurzaam bouwen loket. Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Is in december 2013 onderzocht in A&M-verband. Gelet op de hoge kosten wordt hiertoe niet overgegaan. Wordt afgevoerd van de voortgangslijst.

11

Nagaan of bij (publieks)evenementen één soort drankbeker en/of statiegeld voor plastic bekers kan worden ingevoerd. Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Is in 2014 meegenomen bij het opstellen van evenementenbeleid. De organisator wordt geadviseerd dit te doen, het is niet verplicht gesteld. Wordt afgevoerd van de voortgangslijst.

In aanvulling op deze actielijst is op 14 februari 2014 aan Duurzaam Dorp Diemen ten laste van het milieubudget een startsubsidie toegekend van € 665 voor het Repaircafé. 6.4 Duurzaam inkopen Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). B&W hebben op 26 juli 2011 de beleidsnota Duurzaam inkopen in Diemen vastgesteld. Deze staat op de gemeentelijke website onder ‘overige milieu-informatie’. Uitgangspunt is het voldoen aan landelijk vastgestelde criteria, vertaald in eisen en wensen, die staan vermeld op www.pianoo.nl/duurzaaminkopen. Voor het voldoen aan de eisen zijn doelstellingen geformuleerd. Diemen kocht in mei 2011 voor 35% van de relevante productgroepen en circa 74% van het inkoopvolume al duurzaam in. De gemeente scoorde derhalve al hoog ten opzichte van de landelijke wens om in 2010 voor 75% van het inkoopvolume duurzaam in te kopen (de landelijke doelstelling voor 2015 is 100%). De hoge score in Diemen komt met name omdat bij enkele productgroepen met een hoog inkoopvolume alleen bestaande wettelijke eisen gelden. Er valt in Diemen nog een hoop te verduurzamen. We voldoen eind 2014 maar aan 50% van alle eisen in een productgroep (63% van de afzonderlijke eisen) en 24% van alle wensen in een productgroep (32% van de afzonderlijke wensen). De gemeentelijke doelstellingen en realisatie zien er voor de periode 2011-2015 als volgt uit:

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 27


21 mei 2015

bij het inkopen voldoen aan eisen of wensen van relevante productgroepen conform de landelijk vastgestelde criteria doelstelling voor alle eisen per productgroep in % voldoen aan alle eisen per productgroep in % aantal afzonderlijke eisen aanwezig, absoluut voldoen aan aantal afzonderlijke eisen, absoluut voldoen aan aantal afzonderlijke eisen, in % doelstelling voor afzonderlijke wensen voldoen aan alle wensen per productgroep in % aantal afzonderlijke wensen aanwezig, absoluut voldoen aan afzonderlijke wensen, absoluut voldoen aan afzonderlijke wensen, in %

doelstelling of realisatie mei eind eind eind 2011 2011 2012 2013 n.v.t. 50 75 90 35 39 48 47 96 92 92 112 39 39 44 65 41 42 48 58 n.v.t. geen geen geen 12 20 19 20 52 50 49 72 13 14 12 22 25 28 24 31

eind 2014 95 50 112 71 63 geen 24 72 23 32

eind 2015 100

geen

Dat de doelstelling voor de eisen niet is gehaald komt met name omdat er maar weinig nieuwe inkooptrajecten waren. Door het actualiseren van criteriadocumenten wijzigt ook het aantal eisen en wensen. Aan nieuwe eisen en wensen (er zijn 20 eisen en 23 wensen toegevoegd in 2013) kan uiteraard niet in alle gevallen meteen worden voldaan. Toch is bij het voldoen aan de eisen en wensen een stijgende tendens te zien.

6.5 Natuur- en milieueducatie Trekker: TSB (beleid afdeling Samenleving). De activiteiten op het gebied van natuur- en milieueducatie (NME), extra ten opzichte van wat in het kader van schoolplannen al wettelijk verplicht is, vonden in A&M-verband plaats. Vanaf 2015 worden de diensten en producten via een dienstverleningsovereenkomst afgenomen van de gemeente Amstelveen. De scholen worden voorzien van lesmateriaal en leraren wordt na- en bijscholing aangeboden. Hiernaast wordt een cursus aangeboden voor natuurouders en vinden netwerkbijeenkomsten voor natuurouders plaats. Er wordt boerderijeducatie aangeboden (natuurbehoud en voedselproductie) en scholen kunnen het schip de Watervlo bezoeken (waterbesparing). Zie voor nadere informatie www.natuurmilieuweb.nl. 6.6 Regionale samenwerking Trekker: TRB-MIL (ruimtelijk beleid, milieu). Per 31 december 2014 is de regionale milieusamenwerking in A&M-verband beëindigd. Veel van de taken hoeven niet meer in A&M-verband te worden uitgevoerd omdat: a. taken zijn overgedragen aan de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (NZKG); b. voor een aantal taken (externe veiligheid en bodem) de subsidiestroom vanuit de provincie is beëindigd en producten gereed zijn gekomen. Dit heeft tot gevolg dat een groot deel van de grondslag onder de A&M-samenwerking is komen te vervallen. De doelstelling A&M energieneutraal 2040 blijft van kracht. Het provinciale Servicepunt duurzame energie zal in 2015 op verzoek van de regio nagaan welke energieresultaten tot nu toe zijn behaald in de regio A&M. Op basis van de rapportage kunnen de A&M-gemeenten hun doelstellingen en activiteiten aanpassen. De samenwerking op dit onderwerp wordt ondergebracht bij de werkgroep VNG energieakkoord. Aan die werkgroep nemen naast de A&M-gemeenten ook de gemeenten Amsterdam en De Ronde Venen deel. De werkgroep heeft voor een periode van drie jaar een jaarlijkse subsidie van € 105.905 ontvangen voor het organiseren van energieactiviteiten (waaronder een energieloket) voor eigenaren/bewoners.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 28


21 mei 2015

Hiernaast wordt samengewerkt door deel te nemen aan activiteiten van de MRA (zoals opladen elektrische auto’s) en van de provincie (die worden via het Servicepunt duurzame energie aangeboden). Daarnaast kan de gemeente voor bepaalde activiteiten ook aansluiten bij andere samenwerkingsverbanden (zo hebben de windgemeenten in het zuiden van de provincie, waaronder Diemen, gezamenlijk opgetrokken tegen de provinciale windplannen). Voor andere onderwerpen ligt uitvoering op locaal niveau meer voor de hand. Bijvoorbeeld activiteiten richting bedrijven (zoals koploperkring duurzaam MKB) in samenwerking met een locale ondernemersvereniging. Kortom, nut en noodzaak en schaal van samenwerking wordt steeds afgestemd op de behoefte.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 29


21 mei 2015

BIJLAGE 1 GELUIDSBELASTING =======================================================================

1. Geluidsniveau in Diemen vanwege wegen railverkeerslawaai in 2006 en 2011 Vanaf het jaar 2006 moet de gemeente elke vijf jaar geluidsbelastingkaarten en -tabellen opstellen voor woningen met een geluidsbelasting van 55 dB etmaalwaarde of hoger alsmede een actieplan ter vermindering van de geluidsbelasting vanwege gemeentelijke wegen. De Diemense geluidsbelastingkaarten 2011 staan op de gemeentelijke website onder ‘geluid’. Voor industrielawaai en vliegverkeerslawaai geldt dat er in Diemen geen woningen zijn met een geluidsbelasting van 55 dB etmaalwaarde of hoger. Aan deze geluidsbronnen wordt daarom in deze bijlage geen aandacht besteed. Hierna zijn daarom alleen tabellen voor wegverkeerslawaai en voor railverkeerslawaai opgenomen voor woningen met een geluidsbelasting van 55 dB etmaalwaarde of hoger. De berekende geluidsbelasting vanwege wegverkeerslawaai in 2011 is, door een afwijkende berekeningsmethodiek, fors hoger dan in 2006. In 2011 is uitgegaan van de werkelijke geluidsbelasting per bouwlaag, terwijl in 2006 voor alle woningen een rekenhoogte is aangehouden van vier meter. De toegepaste methodiek voor 2011 is gedetailleerder, waardoor de uitkomst nauwkeuriger is dan in 2006. Door het verhogen van de geluidsschermen langs de rijkswegen zal de geluidsbelasting vanwege wegverkeerslawaai in de komende jaren gaan afnemen. De berekende geluidsbelasting vanwege railverkeerslawaai ligt in 2011 lager dan in 2006. Hiervoor is geen duidelijke oorzaak aan te wijzen. In tabel 1 staan de aantallen geluidsbelaste woningen in 2006 en 2011 vanwege wegen railverkeer. Op grond van de regelgeving zijn de resultaten op honderdtallen afgerond. Lden (day-evening-night) staat voor het gehele etmaal en Lnight voor de nachtperiode. tabel 1 aantal geluidsbelaste woningen in 2006 en 2011, verdeeld naar etmaal/nacht en bron Lden 55-59 60-64 65-69 70-74 v.a. 75 totaal

wegverkeer 2006 2011 2.200 5.200 800 1.700 200 300 0 0 0 0 3.200 7.200

railverkeer 2006 2011 800 1.000 700 500 300 0 0 0 0 0 1.800 1.500

Lnight 50-54 55-59 60-64 65-69 v.a. 70 totaal

wegverkeer 2006 2011 1.000 2.300 200 400 0 0 0 0 0 0 1.200 2.700

railverkeer 2006 2011 700 800 500 100 0 0 0 0 0 0 1.200 900

De berekende geluidsbelasting in Diemen vanwege gemeentelijke wegen is in 2011 ook hoger dan in 2006, zoals in tabel 2 is aangegeven. Hier is sprake van een echte toename, omdat in 2006 ook al sprake was van een gedetailleerde berekening per bouwlaag.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 30


21 mei 2015

tabel 2 aantal geluidsbelaste woningen in 2006 en 2011 vanwege gemeentelijke wegen jaar 2006 2011

geluidsbelasting vanaf 55 dB Lden gecumuleerd vanwege gemeentelijke wegen totaal 55 + 56 57 + 58 59 + 60 61 + 62 63 + 64 65 + 66 67 + 68 2.752 986 544 500 383 219 104 16 3.577 976 970 652 471 231 164 113

Opvallende verschillen (groter dan tien woningen) tussen de jaren 2006 en 2011 zijn: Afname geluidsbelasting 36 woningen: Boven Rijkersloot in de buurt Bomenrijk (SMA i.p.v. bss) 18 woningen: Arent Krijtsstraat boven 65 dB (geen verklaring) 15 woningen: Boven Rijkersloot bij de Anne Frankbuurt (SMA i.p.v. DAB en 30 i.p.v. 50 km) Toename geluidsbelasting 348 woningen: buurtontsluitingswegen in Diemen-Noord (zie verklaring hieronder) 168 woningen: Hartveldseweg en Muiderstraatweg boven 65 dB 81 woningen: Diemerdreef, Gooiseweg en Laagland/Akkerland/Roggekamp 78 woningen: Boven Rijkersloot in de buurt Kruidenhof 49 woningen: Martin Luther Kinglaan en Tobias Asserlaan 43 woningen: Van der Madeweg en Biesbosch 16 woningen: Ouddiemerlaan tussen Muiderstraatweg en Prinses Beatrixlaan boven 58 dB Bij de buurtontsluitingswegen in Diemen-Noord behoeft geen sprake te zijn van een werkelijke toename van de geluidsbelasting. In 2011 waren gegevens uit verkeerstellingen beschikbaar. In 2006 waren die gegevens nog niet beschikbaar en toen is een aanname opgesteld van de verkeersintensiteiten.

2. Geluidsniveau in Diemen vanwege gemeentelijke wegen in 2011 In tabel 3 staan de aantallen woningen die in het jaar 2011 een gecumuleerde geluidsbelasting hebben vanaf 53 dB veroorzaakt door gemeentelijke wegen. tabel 3 aantal woningen in geluidsklasse in dB vanwege gemeentelijke wegen locatie van de woning Diemen-Noord * Diemen-Centrum * Diemen-Zuid * totaal

totaal vanaf 53 1104 1540 1897 4541

specificatie vanaf 53 dB 5355575961636567v.a. 54 56 58 60 62 64 66 68 69 197 261 348 260 32 6 0 0 0 184 158 268 136 348 170 164 112 0 583 557 354 256 91 55 0 1 0 964 976 970 652 471 231 164 113 0

* Diemen-Noord is inclusief Spoorzicht en Buitenlust. Diemen-Centrum is inclusief Plantage de Sniep. Diemen-Zuid is inclusief het bedrijventerrein Verrijn Stuart en de Stammerdijk. In het Actieplan Omgevingslawaai 2013-2017 staat een overzicht van: 1. de in de periode 2008-2012 uitgevoerde maatregelen; 2. de in de periode 2013-2017 uit te voeren maatregelen. Het actieplan staat op de gemeentelijke website onder ‘geluid’.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 31


21 mei 2015

BIJLAGE 2 LUCHTKWALITEIT ======================================================================= In opdracht van de gemeente heeft de GGD in 2011 en 2012 stikstofdioxide gemeten op 25 locaties. Op 16 van deze locaties (behalve waar in het overzicht de N van Nieuw achter het nummer is geplaatst) is ook al in de periode april 2005 t/m maart 2006 door TNO gemeten. In de tabel staat een overzicht van de meetresultaten. De verschillen tussen 2011/2012 en 2005 zijn aangegeven in groen (lagere concentratie) en rood (hogere concentratie) waarbij een ondergrens is gehanteerd van 2 microgram per kubieke meter (µg.m-3). gemeten jaargemiddelde concentratie stikstofdioxide in µg.m-3 num- meetpunt nadere omschrijving locatie meetpunt mer 1 Heivlinderweg kruising met Agaatvlinder 2 Kanaaldijk tussen Meerkoet 371-477 3N Kanaaldijk bij Zeezigt 4 Hofstedenweg bij nummers 44-46 5 Hofstedenweg kruising met Oude Waelweg 6 Diemerpolderweg bij inrit benzinestation 7 Karekiet bij elektriciteitshuisje langs de vijver 8N Ouddiemerlaan kruising met Harmonielaan 9 Van Dijkstraat bij nummer 16 10 N Ouddiemerlaan bij De Omval 11 Muiderstraatweg bij nummers 35-36 12 N Arent Krijtsstraat kruising met J. van Soesdijkstraat 13 J. v. Soesdijkstraat bij nummer 53 14 Diemerkade bij nummer 59 15 Oosterringdijk bij fietsbrug over A10 16 Tobias Asserlaan bij nummers 200-247 17 N Muiderstraatweg tussen Sportlaan en Provincialeweg 18 Weesperstraat kruising met Treubweg 19 Weesperstraat bij nummer 92 20 Dalsteindreef bij kruising Bergwijkdreef 21 N Bergwijkdreef bij kruising Daalwijkdreef 22 Laagland bij kruising Diemerdreef 23 N Van der Madeweg tussen Griend en oprit S112 24 N Esstede bij A10 25 N P.J. ter Beekstraat bij kruising met Boven Rijkersloot gemiddelde gemeten waarde over 16 locaties in 2005, 2011 en 2012 gemiddelde gemeten waarde over 25 locaties in 2011 en 2012

gemeten waarde 2005 2011 2012 29,9 26,5 26,9 34,2 31,9 32,6 n.v.t. 28,8 27,5 30,3 29,5 31,8 36,9 31,6 32,4 38,8 41,1 40,4 29,5 30,5 31,1 n.v.t. 32,3 32,5 26,6 24,9 25,3 n.v.t. 29,9 28,6 32,9 27,4 27,6 n.v.t. 36,2 35,6 39,8 31,4 31,3 32,5 35,2 34,8 39,5 37,3 39,2 34,9 28,9 29,4 n.v.t. 31,6 33,3 35,6 33,1 35,2 33,9 25,7 26,0 27,2 28,5 27,8 n.v.t. 33,6 33,4 32,6 31,4 28,4 n.v.t. 25,9 25,6 n.v.t. 29,3 30,0 n.v.t. 30,8 29,1 33,4 30,9 31,3 n.v.t. 30,9 31,0

Voor de metingen geldt per locatie een onzekerheidsmarge van 20%. Dit betekent dat bij een gemeten concentratie van 35 µg.m-3 de werkelijke waarde ligt tussen 28 en 42 µg.m-3. Dat in 2011 het gemiddelde over 16 en 25 locaties gelijk is, is puur toeval. In 2011 is er sprake van een geringe overschrijding van de in het jaar 2015 maximaal toegestane jaargemiddelde concentratie van 40,5 µg.m-3 op meetlocatie 6. In 2012 is er geen overschrijding meer. De verschillen tussen 2011 en 2012 zijn over het algemeen gering. Alleen bij de locaties 4, 18 en 22 is het verschil groter dan 2 µg.m-3. In 2016 wordt opnieuw op de 25 locaties gemeten. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 32


21 mei 2015

BIJLAGE 3 ENERGIE GEMEENTELIJKE ORGANISATIE =======================================================================

1. Verdeling gemeentelijk energieverbruik De verdeling van het gemeentelijk elektriciteitsverbruik in het jaar 2014 ziet er als volgt uit:

Elektriciteitsverbruik in 2014 sportcentrum Duran

gemeentehuis gemeentewerf sporthal Prins Bernhardlaan De Omval overige gebouwen openbare verlichting

De verdeling van het gemeentelijk gasverbruik in het jaar 2013 (de gegevens over 2014 zijn nog niet compleet) ziet er als volgt uit:

Gasverbruik in 2013

sportcentrum Duran gemeentehuis

gemeentewerf sporthal Prins Bernhardlaan De Omval overige gebouwen

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 33


21 mei 2015

2. Energieverbruik gemeentelijke gebouwen De dagelijkse exploitatie van diverse gemeentelijke gebouwen is overgedragen aan diverse beheerders: - ASV: De Schakel; - Stichting Welzijn Diemen: ’t Kruidvat en Noorderlicht; - Stichting De Omval: De Omval. De gemeente is verantwoordelijk voor het grootonderhoud aan de buitenschil van de gebouwen en voor de werktuigbouwkundige installaties. De beheerders zijn ondermeer verantwoordelijk voor het energieverbruik in deze gebouwen. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het stookgedrag en het investeren in energiezuinige verlichting. Van een aantal gebouwen is daarom het energieverbruik niet meer bij de gemeente bekend. Het verbruik in de verschillende kalenderjaren kan niet eenvoudig worden vergeleken. Van belang zijn ondermeer wijzigingen in: de omvang van gebouwen, de openingstijden, de eventuele vervanging van verwarmingstoestellen en het doorvoeren van energiebesparende maatregelen. Hiernaast is voor het gasverbruik de buitentemperatuur van belang. Het elektriciteitsverbruik (in 1.000 kWh) is vanaf 2003 niet afgenomen, zoals blijkt uit onderstaand overzicht. 2000 1500 1000

elektriciteit verbruik gemeentelijke gebouwen

500 0 2003

2005

2007

2009

2011

2013

2015

2017

In 2008 was sprake van een zeer hoog, niet te verklaren verbruik in het gemeentehuis. Het elektriciteitsverbruik bedroeg in de afgelopen jaren in 1.000 kWh (# = nog niet bekend): elektriciteitsverbruik per gebouw gemeentehuis gemeentewerf sporthal Prins Bernhardlaan sportcentrum wethouder F.B. Duran De Omval Wijkcentrum Noorderlicht+gymgebouw Gymgebouw Schoolstraat Opblaashal ‘Voor de wind’ ‘t Kruidvat De Schakel totaal negen gebouwen en opblaashal

2010 591 137 119 579 117 31 22 n.v.t. 30 29 1.655

2011 603 132 123 580 115 31 22 17 30 29 1.682

2012 576 137 117 531 115 30 29 17 30 29 1.611

2013 578 137 126 524 113 29 22 16 30 29 1.604

2014 552 120 99 534 97 19 25 9 30 29 1.514

In het sportcentrum wethouder F.B. Duran is sprake van het verbruik exclusief restaurant, sauna en schietbaan. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 34


21 mei 2015

Over 2011 en 2012 zijn geen gegevens beschikbaar van het elektriciteitsverbruik in De Omval; in het totaal verbruik is in beide jaren voor De Omval 115.000 kWh toegevoegd. Van ’t Kruidvat en De Schakel zijn geen recente verbruikscijfers beschikbaar; het in het schema opgenomen elektriciteitsverbruik heeft betrekking op de jaren 2008 en 2009. Vanaf 2012 is in het gemeentehuis en sportcentrum wethouder F.B. Duran sprake van een lager elektriciteitsverbruik. Hier is geen duidelijke verklaring voor. Het gasverbruik (in 1.000 m3) is vanaf 2003 niet afgenomen, zoals blijkt uit onderstaand overzicht. 500 400 300 gasverbruik gemeentelijke gebouwen

200 100 0 2003

2005

2007

2009

2011

2013

2015

2017

Het gasverbruik bedroeg in de afgelopen jaren in 1.000 m³ (# = nog niet bekend): gasverbruik per gebouw gemeentehuis gemeentewerf sporthal Prins Bernhardlaan sportcentrum wethouder F.B. Duran De Omval Wijkcentrum Noorderlicht+gymgebouw Gymgebouw Schoolstraat Opblaashal ‘Voor de wind’ ‘t Kruidvat De Schakel totaal negen gebouwen en opblaashal

graaddagen gasverbruik gewogen aantal graaddagen

2010 66 29 42 268 39 17 11 n.v.t. 8 12 492

2011 71 23 32 234 31 16 9 11 8 12 447

2012 65 27 27 245 34 18 10 19 8 12 465

2013 52 32 22 232 39 16 11 11 8 12 435

2014 37 18 20 192 # 6 9 17 8 12 #

3.331

2.620

2.890

3.050

2.390

Van ’t Kruidvat en De Schakel zijn geen recente verbruikscijfers beschikbaar; het in het schema opgenomen gasverbruik heeft betrekking op de jaren 2008 en 2009. Het gasverbruik is met name weersafhankelijk. Het gewogen aantal graaddagen betreft: het voorkomen van temperaturen onder de 18 graden Celsius, die zwaarder meetellen in de koude maanden dan in de warmere maanden, waarbij gebruik wordt gemaakt van het meetstation Schiphol (bron: KWA bedrijfsadviseurs, www.kwa.nl.). In 2010 was sprake van een koud jaar en in 2011 en 2014 van een warm jaar. Op basis van de graaddagen had het gasverbruik in 2013 iets hoger moeten zijn dan in 2012. 3. Energiebesparing in de gemeentelijke gebouwen Vanaf 2010 geldt de doelstelling om jaarlijks 3% op het energieverbruik te besparen. Het monitoren van energiebesparing is lastig, maar wel erg belangrijk. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 35


21 mei 2015

Van te voren kan een berekening worden gemaakt van de te verwachten energiebesparing, de kosten van de maatregelen en de terugverdientermijn. Nadat de maatregelen zijn getroffen is het moeilijk om inzicht te krijgen in de daadwerkelijk gerealiseerde energiebesparing. Dit komt omdat er veel variabelen zijn bij het gebruik van een gebouw. Periode 2010-2013 De doelstelling, totaal 12% in de periode 2010-2013 besparen, is maar voor globaal de helft gerealiseerd. Dit komt met name omdat in het sportcentrum wethouder F.B. Duran (in het jaar 2009 goed voor 57% van het gasverbruik en 39% van het elektriciteitsverbruik) weinig energiebesparende maatregelen konden worden getroffen. Onderstaand een overzicht van de gerealiseerde energiebesparing per gebouw conform het meerjarenprogramma 2010-2013 voor energiebesparing in gemeentelijke gebouwen. jaar

gebouw

maatregel

2010 gemeentehuis

Warmteterugwinning ventilatielucht

2010 Sportcentrum wethouder F.B. Duran 2011 Sporthal Prins Bernhardlaan 2012 Sporthal Prins Bernhardlaan 2012 De Omval 2012 De Omval

HF-verlichting omkleedruimtes

2013 De Omval

Aanvullende dakisolatie

HR-verwarmingsketels Thermostaatkranen Isoleren buitengevel en dak HR-verwarmingsketels Vraaggestuurde ventilatie grote zaal

geraamde energiebesparing 542 kWh en 6.261 m3 gas 2.304 kWh en 149 m3 gas 2.578 m3 gas 696 m3 gas 6.831 m3 gas 3.644 m3 gas 1.260 kWh en 1.194 m3 gas 1.119 m3 gas

De totale besparing op het verbruik van elektriciteit bedraagt door bovenstaande maatregelen 4.106 kWh en dat is 0,2% van het totale elektriciteitsverbruik van de negen gebouwen in 2009 (1.707.000 kWh). In werkelijkheid is er in 2012-2013 ten opzichte van 2009 sprake van een besparing op het elektriciteitsverbruik van 5,9% (ondanks de toename van het verbruik door de opblaashal). Het is niet bekend op welke wijze deze besparing is gerealiseerd. De totale besparing op het verbruik van gas bedraagt door bovenstaande maatregelen 22.472 m3 hetgeen overeenkomt met 4,8% van het totale gasverbruik van de negen gebouwen in 2009 (467.000 m3). In werkelijkheid is er in 2012-2013 ten opzichte van 2009 een toename van het gasverbruik met 6,1% (deels toe te schrijven aan het verbruik van de opblaashal, maar veel belangrijker zijn de jaarlijkse verschillen in de buitentemperatuur). Periode 2014-2017 Op basis van de “Managementrapportage EnergiePrestatieAdviezen gemeente Diemen” d.d. augustus 2013 van EnerDeCo BV is onderstaand meerjarenprogramma 2014-2017 opgesteld voor energiebesparing in gemeentelijke gebouwen. jaar

gebouw

2014 Gymzaal Diemen Noord + ‘t Noorderlicht 2014 Gymzaal Diemen Noord + ‘t Noorderlicht

maatregel

LED-verlichting

geraamde energiebesparing 8.800 kWh

HR++-glas gymzaal HR++-glas Noorderlicht

81 m3 gas 2.094 m3 gas

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 36


21 mei 2015

2014 Gymzaal Schoolstraat 2015 ‘t Kruidvat 2015 ‘t Kruidvat 2014 Sportcentrum wethouder F.B. Duran 2015 Sportcentrum wethouder F.B. Duran 2014 Gemeentewerf, gebouwen B, C en D 2015 Gemeentehuis 2015 Gymzaal Schoolstraat 2015 Gemeentewerf, gebouwen B, C en D 2017 Sportcentrum wethouder F.B. Duran

LED-verlichting met aanwezigheidsdetectie HR-verwarmingsketels CO2-sturing ventilatie Verlichting (concrete maatregel nog uitzoeken) LED-verlichting in zwemzaal

10.000 kWh

LED-verlichting in sportzaal

24.360 kWh

Bewegingsmelders voor de verlichting in werkplaatsen en stallingruimten HR-verwarmingsketels

6.650 kWh

HR-verwarmingsketels CO2-sturing ventilatie Gevelisolatie gebouw B,C Gevelisolatie gebouw D HR++-glas in zwembad

690 m3 gas 3.984 m3 gas vooralsnog 2.200 kWh 9.300 kWh

18.318 m3 gas 498 m3 gas 396 m3 gas 5.502 m3 gas 2.373 m3 gas 4.302 m3 gas

Op basis van de campagne ‘Duurzaam Doen’ zal hiernaast nader onderzoek uitgevoerd worden naar de volgende energiebesparende maatregelen in het gemeentehuis: LEDverlichting; lichtsensoren; uitschakelen (overbodige) verlichting; andere zonwering; aanscherpen monitoren zodat beter kan worden gestuurd op de doelen. De concreet te treffen maatregel verlichting voor ’t Kruidvat moet nog worden bepaald. Op basis van de rapportage van EnerDeCo zou bij de verlichting een totale energiebesparing van 22.000 kWh mogelijk zijn. Inmiddels zijn de te treffen maatregelen (behalve voor ’t Kruidvat) al uitgewerkt en komt de totale energiebesparing uit op 61.310 kWh. Dat is 3,8% van het elektriciteitsverbruik van de negen gebouwen en opblaashal in 2012-2013 (1.609.000 kWh). Hiernaast levert de campagne ‘Duurzaam Doen’ (onder andere verlichting) in het gemeentehuis wellicht een kleine besparing op. De totale besparing op het verbruik van gas bedraagt door bovenstaande maatregelen 38.238 m3 hetgeen overeenkomt met 8,4% van het totale gasverbruik van de negen gebouwen en opblaashal in 2012-2013 (453.000 m3). Voor elk gebouw heeft EnerDeCo energiebesparing geraamd na optimalisatie van de instellingen voor klimaatregeling (waaronder andere kloktijden en aanpassing van de temperatuur). Als al deze maatregelen kunnen worden getroffen, is een totale besparing van 8,1% mogelijk. Naar verwachting zijn niet alle maatregelen mogelijk/wenselijk en is het realistischer om uit te gaan van een te realiseren energiebesparing van 4,5% (20.385 m3). Om na te gaan of de doelstelling kan worden gehaald, moet het elektriciteitsverbruik en gasverbruik worden omgerekend naar Gigajoule (GJ). Eén GJ komt overeen met 108,46 kWh primaire elektriciteit en 28,43 m3 gas. Primair wil zeggen dat rekening is gehouden met 60% rendementsverlies bij het opwekken van elektriciteit. De omrekening leid tot het volgende overzicht. energie elektriciteit gas totaal

gemiddeld verbruik 2012-2013 in kWh of m3 in GJ 1.609.000 14.835 453.000 15.932 30.767

geraamde besparing 2014-2017 in kWh of m3 in GJ in % verbruik 61.310 565 3,81 58.623 2.062 12,94 2.627 8,54

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 37


21 mei 2015

De doelstelling om gemiddeld per jaar 3%, dus in de periode 2014-2017 totaal 12%, energie te besparen wordt door bovengenoemde maatregelen niet gehaald. De besparing komt naar verwachting uit op 8,5%. In 2016 wordt nieuw energiebeleid opgesteld. Dan staat de doelstelling (afkomstig uit de regionale ambitie energieneutraal 2040) ter discussie. In de vorige periode van 4 jaar is de doelstelling van 12% ook niet gehaald. Opgemerkt zij dat een deel van de doelstelling in de loop der jaren moet worden gerealiseerd door sloop en nieuwbouw. Daarvan is in de komende jaren bij de negen gebouwen geen sprake. De gemeente doet veel meer op energiegebied, zoals nieuwe scholen bouwen die energiezuiniger zijn, maar die activiteiten zijn nu onvoldoende zichtbaar. Onderstaand nog enige informatie per gebouw. Daarbij is ervan uitgegaan dat in elk gebouw 4,5% gas kan worden bespaard door optimalisatie van de instellingen voor klimaatregeling. Gemeentehuis De besparing vanaf 2015 op het elektriciteitsverbruik is nog niet bekend. De besparing op het gasverbruik bedroeg 9% in 2010 en bedraagt 30% in 2015. Gemeentewerf Kantoorgebouw A op de gemeentewerf dateert uit 2008. De besparing op het elektriciteitsverbruik in de gebouwen B, C en D bedraagt 4,9% in 2014. De besparing op het gasverbruik bedraagt zo’n 28% in 2015. Sporthal Prins Bernhardlaan In 2006 zijn in de sporthal bewegingsmelders geplaatst, alsmede voortzetschakelaars om het vermogen van de TL-lampen te verlagen. De besparing op het gasverbruik bedroeg 26% in 2011-2012 en bedraagt 4,5% in 2015. Sportcentrum wethouder F.B. Duran In het sportcentrum zijn in 2003 HR verwarmingsketels geplaatst, is in de periode 2003-2005 het dak geïsoleerd, is in 2005 de luchtbehandelingkast voorzien van warmteterugwinning en zijn in 2008-2009 armaturen en TL-verlichting vervangen. De besparing op het elektriciteitsverbruik bedraagt 6,4% in de jaren 2014-2015. De besparing op het gasverbruik bedraagt 6% in de periode 2015-2017. De Omval De besparing op het elektriciteitsverbruik bedroeg 1% in 2012. De besparing op het gasverbruik bedroeg 15% in 2012 en bedraagt 4,5% in 2015. Wijkcentrum Noorderlicht + gymgebouw De besparing op het elektriciteitsverbruik bedraagt 29,8% in 2014. De besparing op het gasverbruik bedraagt 18% in 2014. Gymgebouw Schoolstraat De besparing op het elektriciteitsverbruik bedraagt 39,2% in 2014. De besparing op het gasverbruik bedraagt 13% in 2015. ‘t Kruidvat De besparing op het elektriciteitsverbruik is nog niet bekend. De raming van EnerDeCo bedraagt 6,7% in 2015. De besparing op het gasverbruik bedraagt 58% in 2015. De Schakel Geen maatregelen voorzien. Opblaashal ‘Voor de wind’ De hal wordt maar beperkt gebruikt. Ten opzichte van de sporthal Prins Bernhardlaan is sprake van een extreem hoog energieverbruik per gebruiker.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 38


21 mei 2015

4. Elektriciteitsverbruik en energiebesparing openbare verlichting Het elektriciteitsverbruik (in 1.000 kWh) is vergeleken met 2002/2003 niet afgenomen, zoals blijkt uit onderstaand overzicht. In 2002 waren er 5.240 lichtbronnen. In 2002 bedroeg het verbruik per lichtbron 232 kWh en in 2003 was dit 209 kWh. 1400 1200 1000 800

elektriciteit verbruik openbare verlichting

600 400 200 0 2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

2016

2018

Het elektriciteitsverbruik bedroeg in de afgelopen jaren in 1.000 kWh: omschrijving aantal lichtmasten/objecten aantal lichtbronnen totaal verbruik in 1.000 kWh verbruik per lichtmast/object in kWh verbruik per lichtbron in kWh

2010 4.890 5.393 1.143 234 212

2011 4.890 5.383 1.202 246 223

2012 4.890 5.425 1.185 242 218

2013 4.920 5.455 1.320 268 242

2014 4.950 5.485 1.317 266 240

Het brandpatroon varieert per jaar en is normaal circa 4.000 uren per jaar. Soms is sprake van een ‘donker’ jaar met een veel hoger aantal branduren. Tot en met 2012 zijn niet altijd alle meterstanden meegenomen. Vanaf 2013 is er wel een compleet beeld en wordt de opname van meterstanden verzorgd door Orangefield Sedico. De stijging van het aantal lichtmasten/objecten en lichtbronnen is toe te rekenen aan de nieuwbouw Plantage de Sniep en de oostelijke ontsluitingsweg IJburg. Op 1 april 2014 is het Beleidsplan openbare verlichting vastgesteld. Medio 2015 volgt nog een uitvoeringsplan. In de periode 2014-2018 kan op de openbare verlichting 16 tot 23% van het energieverbruik worden bespaard, door bij 37 tot 53% van het areaal oude lampen te vervangen door led lampen. Hierbij is nog geen rekening gehouden met energiebesparing door dimmen. 5. Brandstofverbruik gemeentelijk wagenpark Vanaf 2010 geldt de doelstelling om jaarlijks 3% te besparen op fossiele brandstoffen en/of duurzame brandstoffen in te kopen. Eerst vanaf 2015 vindt gedetailleerde monitoring van het brandstofverbruik plaats. Het elektriciteitsverbruik van de elektrische scooters in het gemeentehuis wordt niet apart bemeterd. omschrijving aantal liter diesel aantal kWh elektriciteit aantal andere brandstof CO2-uitstoot in kg

2013 2014 42.439 42.836 0 0 0 0 111.405 112.426

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 39


21 mei 2015

6. Maatregelen opwekken duurzame energie Vanaf 2010 geldt de doelstelling om jaarlijks 2% van het energieverbruik duurzaam op te wekken. Periode 2008-2013 Deze doelstelling, 8% in de periode 2010-2013, is in de afgelopen jaren maar voor een klein gedeelte gerealiseerd. De door de gemeente gerealiseerde voorzieningen voor opwekking van duurzame energie in de periode 2008-2013 zijn (gas in m3 en elektriciteit in kWh): maatregelen opwekken duurzame energie in gemeentelijke gebouwen Gemeentehuis: 10 kleine zonnepanelen Ambtswoning burgemeester: 3 zonnepanelen en zonneboiler Sporthal Prins Bernhardlaan: zonneboiler en PV-folie totaal gerealiseerde energiebesparing

opbrengst per jaar gas elektra 0 1.000 155 510 1.000 40.000 1.155 41.510

De PV-folie op het dak van de sporthal Prins Bernhardlaan heeft in 2013 meer dan de geraamde 40.000 kWh elektriciteit opgeleverd, namelijk 43.726 kWh. In 2014 was de opbrengst slechts 26.151 kWh door een langdurige storing aan de omvormers (deze zijn inmiddels gratis vervangen). De totale opwek van duurzame elektriciteit bedraagt door bovenstaande maatregelen 41.510 kWh. Dat is 2,4% van het totale elektriciteitsverbruik van de negen gebouwen in 2009 (1.707.000 kWh). Inclusief het elektriciteitsverbruik van de openbare verlichting in 2009 (1.224.000 kWh) bedraagt de opbrengst 1,4%. De totale besparing op het verbruik van gas bedraagt door bovenstaande maatregelen 1.155 m3 hetgeen overeenkomt met 0,2% van het totale gasverbruik van de negen gebouwen in 2009 (467.000 m3). Periode 2014-2017 Op basis van de “Managementrapportage EnergiePrestatieAdviezen gemeente Diemen” d.d. augustus 2013 van EnerDeCo BV is onderstaand meerjarenprogramma 2014-2017 opgesteld voor het opwekken van zonne-energie in gemeentelijke gebouwen. De afkorting PV staat voor photovoltaïsch: elektriciteit opwekkend. Waar de dakconstructie ongeschikt is voor (zware) PV-panelen, kan worden overwogen om PV-folie toe te passen. Voor PV op de gebouwen van de gemeentewerf is een subsidie van het Rijk verkregen. Deze installatie is vanaf april 2015 in bedrijf. De installatie heeft een vermogen van 126.670 Wattpiek met een gegarandeerde minimale opbrengst van 115.260 kWh per jaar en voorziet daardoor in tenminste 84% van de elektriciteitsbehoefte op de gemeentewerf. Onderzocht wordt of PV-folie mogelijk is op de daken van De Omval en de gymzaal Diemen Noord als onderdeel van een totaal pakket aan energie(besparende)maatregelen. jaar

gebouw

maatregel

2015 2014 2015 2016

Gemeentewerf De Omval Gymzaal Noord De Schakel

Circa 775 m2 PV-panelen gerealiseerd Circa 210 m2 PV-folie onderzoeken Circa 85 m2 PV-folie onderzoeken Circa 220 m2 PV-panelen onderzoeken

geraamde energieopbrengst 115.260 kWh 41.157 kWh 22.457 kWh 51.914 kWh

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 40


21 mei 2015

De totaal geraamde opbrengst van duurzame elektriciteit bedraagt door bovenstaande maatregelen 230.788 kWh. Dat is 14,3% van het elektriciteitsverbruik van de negen gebouwen en opblaashal in 2012-2013 (1.609.000 kWh). Inclusief het elektriciteitsverbruik van de openbare verlichting in 2012 (1.185.000) bedraagt de opbrengst 8,3%. Voor beperking van het gasverbruik zijn er geen opwekmaatregelen voorzien. Om na te gaan of de doelstelling kan worden gehaald, moet het elektriciteitsverbruik en gasverbruik worden omgerekend naar Gigajoule (GJ). Eén GJ komt overeen met 108,46 kWh primaire elektriciteit en 28,43 m3 gas. Primair wil zeggen dat rekening is gehouden met 60% rendementsverlies bij het opwekken van elektriciteit. De omrekening leid tot het volgende overzicht. energie elektriciteit gas totaal

gemiddeld verbruik 2012-2013 in kWh of m3 in GJ 2.794.000 25.761 453.000 15.932 41.693

geraamde besparing 2014-2017 in kWh of m3 in GJ in % verbruik 230.788 2.128 8,26 0 0 0 2.128 5,10

De doelstelling om gemiddeld per jaar 2% van het energieverbruik, dus in de periode 20142017 totaal 8%, duurzame energie op te wekken wordt door bovengenoemde maatregelen niet gehaald. De opwekking komt naar verwachting uit op 5,1%. In 2016 wordt nieuw energiebeleid opgesteld. Dan staat de doelstelling (afkomstig uit de regionale ambitie energieneutraal 2040) ter discussie. In de vorige periode van 4 jaar is de doelstelling van 8% ook niet gehaald. De gemeente doet meer op energiegebied, zoals op scholen zonnepanelen plaatsen, maar die activiteiten zijn nu onvoldoende zichtbaar.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 41


21 mei 2015

BIJLAGE 4 ENERGIE EN CO2-UITSTOOT ALLE DOELGROEPEN IN DIEMEN =======================================================================

1. Doelstelling verlagen CO2-uitstoot in Nederland De landelijke doelstellingen om de CO2uitstoot te verlagen zijn: 20% in 2020 ten opzichte van 1990 en 40% in 2030 ten opzichte van 1990. De regering gaat ervan uit dat de doelstellingen worden gehaald. Door gebrek aan gegevens is het niet duidelijk of ook in Diemen de CO2-uitstoot met deze percentages gaat afnemen.

2. CO2-uitstoot in Diemen Onderstaande informatie over de CO2-uitstoot in Diemen is afkomstig uit de klimaatmonitor van Rijkswaterstaat Leefomgeving. Een # betekent: (nog) geen gegevens bekend. CO2–uitstoot in Diemen is afkomstig van woningen publieke dienstverlening commerciële dienstverlening industrie en bouwnijverheid wegverkeer exclusief autosnelwegen railverkeer binnen- en recreatievaart mobiele werktuigen huishoudelijk afval rioolwaterzuiveringsinstallatie energieproductie en -transport

jaarlijkse CO2–uitstoot in 1.000 kg 2010 2011 2012 2013 42.541 39.935 40.555 # 10.209 # # # # # # # 7.859 # # # 19.283 11.963 11.345 # 2.287 1.846 2.186 # 3.233 3.442 3.732 # 2.887 3.027 2.873 # 6.956 7.176 6.912 # 538 507 514 # 1.801 2.381 4.064 5.722

2014

De buitentemperatuur is van grote invloed op het gasverbruik van woningen. Bij bedrijven speelt de economische recessie een rol bij het energieverbruik en de daardoor veroorzaakte CO2-uitstoot. Er is geen verklaring voor de grote verschillen bij wegverkeer. Verschillen kunnen ontstaan doordat de verzamelde data in de loop der jaren nauwkeurig wordt. Van woningen, verkeer en vervoer en huishoudelijk afval zijn in de klimaatmonitor van Rijkswaterstaat Leefomgeving onderstaande vergelijkingscijfers bekend.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 42


21 mei 2015

# # # # # # # # # # #

CO2–uitstoot in het betreffende jaar afkomstig van woningen in 2013 verkeer en vervoer in 2012 huishoudelijk afval in 2012

CO2–uitstoot per inwoner in kg Diemen NoordLandsdeel Holland west 1.800 1.840 1.780 810 1.081 1.200 280 260 250

Nederland 1.920 1.310 250

Dat Diemen bij woningen lager scoort dan het landelijk gemiddelde komt door het grote aantal appartementen in Diemen. In Diemen is sprake van minder autobezit en minder afvalscheiding dan het landelijk gemiddelde.

3. Energieverbruik van huishoudens Onderstaande informatie over het energieverbruik van Diemense huishoudens is afkomstig uit de klimaatmonitor van Rijkswaterstaat Leefomgeving. Recentere informatie is nog niet beschikbaar. Eén Gigajoule komt overeen met 108,46 kWh primaire elektriciteit en 28,43 m3 gas. Primair wil zeggen dat rekening is gehouden met 60% rendementsverlies bij het opwekken van elektriciteit. Een # betekent: (nog) geen gegevens bekend. soort energieverbruik van Diemense huishoudens elektriciteitsverbruik in 1.000 kWh gasverbruik in 1.000 m3 warmte in Gigajoule totaal in Gigajoule Graaddagen gasverbruik gewogen aantal graaddagen

jaarlijkse energieverbruik 2010 2011 2012 33.881 33.363 33.433 15.076 14.149 13.917 # # # 842.606 805.227 797.713 3.331

2.620

2.890

2013 36.208 15.735 # 887.238 3.050

2014 # # # # 2.390

Het gasverbruik in woningen heeft gemiddeld betrekking op: 78% stoken, 19% warm water en 3% koken. Het gasverbruik is dus voor circa 78% weersafhankelijk. Het gewogen aantal graaddagen betreft: het voorkomen van temperaturen onder de 18 graden Celsius, die zwaarder meetellen in de koude maanden dan in de warmere maanden, waarbij gebruik wordt gemaakt van het meetstation Schiphol (bron: KWA bedrijfsadviseurs, www.kwa.nl.). In 2010 was sprake van een koud jaar en in 2011 en 2014 van een warm jaar. Op basis van de graaddagen had het gasverbruik in 2010 en 2012 iets hoger moeten zijn. Uit informatie van het Centraal bureau voor de statistiek (CBS) blijkt, dat in Diemen het gemiddelde elektriciteitsverbruik en gasverbruik in woningen lager is dan in Nederland. Dit komt omdat er in Diemen veel appartementen zijn. Kijken we naar het energieverbruik per woningtype, dan scoort Diemen in de regel op of ruim boven het landelijke gemiddelde.

4. Energiebesparing in Diemen Het monitoren van energiebesparing is lastig, maar wel erg belangrijk. Van te voren kan een berekening worden gemaakt van de te verwachten energiebesparing, de kosten van de maatregelen en de terugverdientermijn. Nadat de maatregelen zijn getroffen is het moeilijk om inzicht te krijgen in de daadwerkelijk gerealiseerde energiebesparing. Dit komt omdat er veel variabelen zijn bij het gebruik van een gebouw.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 43


21 mei 2015

Aan eigenaren/bewoners zijn in de periode 2008-2014 de volgende aantallen subsidies duurzame energiepakket toegekend voor energiebesparende maatregelen. verleende subsidie per maatregel uit het duurzame energiepakket in de afgelopen jaren dakisolatie vloerisolatie spouwmuurisolatie isolatie massieve muur paneelisolatie doe-het-zelf isolatie leidingisolatie HR++-glas douche warmteterugwinning programmeerbare thermosstatische radiatorkranen gelijkstroomventilator totaal aantal gesubsidieerde maatregelen

2008 2010 2011 2013 2014 2 4 6 24 3 17 0 3 0 1 1 2 1 1 20 n.v.t. 1 0 1 2 0 0 35 54

4 8 4 0 0 0 1 7 0 0 1 25

1 19 6 0 1 n.v.t. n.v.t. 21 0 n.v.t. n.v.t. 48

1 27 37 0 0 n.v.t. n.v.t. 24 0 n.v.t. n.v.t. 89

In 2009 was het gehele budget gereserveerd voor zonnepanelen in het kader van de gemeentelijke actie ‘Benut de zon’. In 2009 en 2010 was subsidie voor HR+-glas verkrijgbaar via MeerMetMinder en niet via de gemeente Diemen. In 2012 was geen subsidiebudget beschikbaar. Vanaf 2013 wordt geen subsidie meer gegeven voor: doe-het-zelf isolatie; leidingisolatie; programmeerbare thermosstatische radiatorkranen; gelijkstroomventilator. Vanaf 2015 wordt geen subsidie meer gegeven voor HR++-glas. De aantallen 2014 zijn voorlopig. Wellicht valt het resultaat iets lager uit, omdat enkele huishoudens de werkzaamheden (nog) niet gereed gemeld hebben (mogelijk niet hebben laten uitvoeren). In 2014 vond de collectieve inkoopactie ‘winst uit je woning’ plaats voor spouwmuur- en vloerisolatie in samenwerking met het Centrum voor Duurzaamheid in Haarlemmermeer. Van de 171 geïnteresseerde huishoudens hebben 42 huishoudens in totaal 50 maatregelen laten treffen, waarvan 33 spouwmuurisolatie en 17 vloerisolatie. De gemeente beschikt maar over en zeer beperkt overzicht van de in Diemen gerealiseerde energiebesparing (bovenstaand overzicht en wat de gemeente zelf aan maatregelen heeft getroffen). De beschikbare informatie is opgenomen in de provinciale CO2-monitor Enervisa.

5. Opwekken duurzame energie in Diemen Het opwekken van duurzame energie op het grondgebied van de gemeente Diemen vindt plaats door benutting van de zon en bodemwarmte. In de toekomst hopelijk ook door benutting van de wind. Aan eigenaren/bewoners zijn in de periode 2008-2014 de volgende aantallen subsidies toegekend voor het opwekken van duurzame energie. Deze aantallen vallen in het niet bij de zonder gemeentelijke subsidie gerealiseerde zonnepanelen. Een # betekent: (nog) geen gegevens bekend.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 44


21 mei 2015

verleende subsidie per maatregel uit het duurzame energiepakket in de afgelopen jaren zonneboiler met subsidie zonnepanelen (PV-systeem) met subsidie zonnepanelen (PV-systeem) zonder subsidie

2009 2010 2011 2012 2013 2014 0 8 #

0 5 #

1 n.v.t. 0 0 6 n.v.t. n.v.t. n.v.t. # 12 124 9

In 2012 was geen subsidiebudget beschikbaar. Vanaf 2013 wordt geen gemeentelijke subsidie meer gegeven voor zonnepanelen. De in 2012 gehouden collectieve inkoop actie samen zonne-energie in Noord-Holland in samenwerking met ICHoosr heeft vanuit Diemen 12 kopers van een PV-systeem opgeleverd. De twee acties in 2013, met veel meer publiciteit, hebben tot 67 en 52 kopers geleid. De actie in november 2014 heeft tot 125 inschrijvers uit Diemen geleid. Tot en met 20 mei 2015 hebben 26 Diemense huishoudens het aanbod geaccepteerd. Het Diemense bedrijf Solar2020 heeft 5 PV-systemen geplaatst in 2013 (totaal 16.750 Wp) en 9 PV-systemen in 2014 (20.385 Wp). Per 20 mei 2015 staat de teller al op 10 PVsystemen (totaal 32.989 Wp). Van andere installateurs zijn geen gegevens bekend. De scholen Noorderbreedte en Meridiaan hebben gebruik gemaakt van het aanbod van de gemeente om zonnepanelen op hun dak te plaatsen. De opbrengst bedraagt 46.217 kWh bij de Noorderbreedte en 24.031 kWh bij de Meridiaan. De gemeente beschikt maar over en zeer beperkt overzicht van de in Diemen opgewekte duurzame energie (bovenstaand overzicht en wat de gemeente zelf aan maatregelen heeft getroffen). De beschikbare informatie is opgenomen in de provinciale CO2-monitor Enervisa. 6. Overige maatregelen ter beperking van de CO2 -uitstoot Het door huishoudens gescheiden aanleveren van afvalstromen levert CO2-reductie op. Met name textiel, kunststof en papier zijn van belang. De volgende afvalstromen (gegevens over 2013) zijn opgenomen in de provinciale CO2-monitor Enervisa: omschrijving ingezameld in 1.000 kg CO2-reductie in 1.000 kg vermenigvuldigingsfactor

gft 134 9 0,1

papier 974 2.353 2,4

glas 418 135 0,3

kunststof 102 393 3,9

textiel 81 324 4,0

totaal 1.709 3.214 1,9

Volgens het Afval Energie Bedrijf levert 1.000 kilo restafval door verbranding 900 kWh elektriciteit en 0,3 GJ warmte op. In Diemen is in 2013 sprake van 6.124.000 kilo restafval. De opbrengst daarvan bedraagt dan 5.511.600 kWh elektriciteit en 2.005 GJ warmte. De 134.000 kilo groente-, fruit- en tuinafval uit 2013 levert door vergisting bij De Meerlanden 4.194 m3 groen gas en 34 GJ warmte op. Het opwekken van groen gas kan niet in de provinciale CO2-monitor Enervisa worden ingevoerd.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 45


21 mei 2015

Het gemeentelijke elektriciteits- en gasverbruik is vanaf 2013 door certificering CO2-neutraal gemaakt. CO2-neutraal is een eerste stap. Het doel is om uiterlijk in 2040 energieneutraal te zijn: dat alle energie duurzaam in de regio A&M is opgewekt. Ook veel huishoudens zullen echte groene elektriciteit afnemen, maar daarover is er geen informatie beschikbaar.

7. Verminderen CO2-uitstoot in Diemen Het verbruik van 1 m3 aardgas levert afgerond 1,78 kg CO2-uitstoot op. Het verbruik van 1 kWh elektriciteit levert afgerond 0,58 kg CO2-uitstoot op. De volgende Diemense maatregelen en jaarlijkse CO2-besparing zijn opgenomen in de provinciale CO2-monitor Enervisa. getroffen energiemaatregelen Warmte/koude opslag Plantage de Sniep (gehele wijk) Warmte/koudeopslag particulieren en bedrijven Maatregelen duurzame energiepakket en PV particulieren 2008-2013 Maatregelen duurzame energiepakket en PV particulieren 2014 PV en zonneboiler gemeentelijke gebouwen 2008-2013 Energiebesparing gemeentelijke gebouwen 2010-2013 Energiebesparing gemeentelijke gebouwen 2014 Rochdale 30 woningen met 2 labelsprongen in 2012 PV op dak school Noorderbreedte met opbrengst 46.217 kWh in 2014 PV op dak school Meridiaan met opbrengst 24.031 kWh in 2014 Beschikbaarheid 4 oplaadpunten elektrische auto’s Beschikbaarheid van 12 deelauto’s subtotaal eigen energiebesparing en opwekken duurzame energie Gecertificeerde inkoop groene stroom en gas door de gemeente Afvalscheiding door huishoudens op basis gegevens 2013 Opwekken elektriciteit door verbranding huishoudelijk afval bij AEB Opwekken warmte door verbranding huishoudelijk afval bij AEB totaal gerealiseerde besparing CO2-uitstoot (voor zover bekend)

kg CO2 381.000 302.000 240.000 54.000 21.000 24.000 23.000 43.000 27.000 14.000 49.000 200.000 1.378.000 2.598.000 3.214.000 3.600.000 104.000 10.894.000

Uit het overzicht blijkt dat het scheiden en verwerken van huishoudelijk afval op dit moment een grote bijdrage levert aan het verminderen van de CO2-uitstoot in Diemen. Inkoop van duurzame energie levert ook veel op. Bij Greenchoise is opgevraagd hoeveel in Nederland opgewekte duurzame energie van Greenchoise wordt afgenomen door burgers en bedrijven in Diemen. Greenchoise zegt dit niet te weten (zal wel bedrijfsgeheim zijn) en heeft verwezen naar Liander. Aan Liander is nu dezelfde vraag gesteld. De al bekende te treffen energiemaatregelen in 2015 zijn: al bekende energiemaatregelen in 2015 PV op daken van de gemeentewerf met opbrengst 115.260 kWh in 2015 PV particulieren (31 huishoudens x 1.500 kWh gemiddeld) in 2015 Energiebesparing gemeentelijke gebouwen in 2015

kg CO2 48.000 19.000 73.000

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 46


21 mei 2015

Onderstaand is aangegeven wat de verlaging van de CO2-uitstoot is van een aantal mogelijke maatregelen. mogelijke energiemaatregelen 3% elektriciteit besparen door de gemeente 3% elektriciteit besparen door de Diemense huishoudens 3% gas besparen door de gemeente 3% gas besparen door de Diemense huishoudens 10% = 97.400 kg meer papier apart inzamelen en niet verbranden 10% = 10.200 kg meer kunststof apart inzamelen en niet verbranden 1 grote windmolen van 3 MW 100 PV systemen op woningen met gemiddeld 1.500 kWh opbrengst Bestelauto elektrisch of op biobrandstof Vrachtauto elektrisch of op biobrandstof

kg CO2 54.000 650.000 23.000 840.000 176.000 33.000 1.653.000 63.000 3.000 17.000

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 47


21 mei 2015

BIJLAGE 5 PRIORITEITEN BIJ TOEZICHT EN HANDHAVING =======================================================================

In onderstaand schema is aangegeven welke activiteiten toezicht en handhaving plaatsvinden bij de verschillende prioriteiten. PRIORITEIT

METHODE

PRIORITEIT 1: ZEER HOOG

Toezicht:  Actief zoeken naar en nasporen van elke indicatie van illegale activiteiten;  In kaart brengen en houden van legale activiteiten, door waarneming ter plaatse en bureaucontrole. Handhaving: • Elk bekend geworden overtreding wordt volgens het stappenplan gehandhaafd. • Een verbeurde dwangsom wordt te allen tijde geïnd,ook als op het moment van inning al een einde is gemaakt aan de illegale situatie.

PRIORITEIT 2: HOOG

Toezicht: • Actief zoeken naar en opsporen van illegale activiteiten; • In kaart brengen en houden van legale activiteiten, door waarneming ter plaatse en bureaucontrole. Handhaving: • Handhaving in projectvorm en steekproefsgewijs volgens het stappenplan, met dien verstande dat de situaties met grote veiligheidsrisico’s

• PRIORITEIT 3: GEMIDDELD

prioriteit krijgen. Een verbeurde dwangsom wordt te allen tijde geïnd, ook als op het moment van inning al een einde is gemaakt aan de illegale situatie.

Toezicht:  Structureel steekproefsgewijs controleren. Handhaving: • Handhaving in projectvorm en steekproefsgewijs volgens het stappenplan.  Omvang van de steekproef hangt af van de beschikbare capaciteit.  Een verbeurde dwangsom wordt alleen geïnd als op het moment van inning nog geen einde is gemaakt aan de illegale situatie.

PRIORITEIT 4: LAAG

Toezicht: • Incidenteel steekproefsgewijs controleren dan wel op piepsysteem controleren. Handhaving: • Handhaving vindt niet structureel steekproefsgewijs plaats, afhankelijk van de beschikbare capaciteit.

Hierna worden verschillende prioriteiten nader toegelicht.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 48


21 mei 2015

prioriteit zeer hoog en hoog (1 en 2) Een hoge prioriteit betekent dat intensieve en integrale controle op basis van een vooraf opgesteld actieplan plaatsvindt op de naleving van de regels. Integraal wil zeggen: met de betrokken taakvelden van de eigen organisatie en de relevante partners. Een hoge prioriteit brengt met zich mee dat elke melding van burgers, bedrijven of handhavingpartners waaruit zou kunnen worden afgeleid dat er sprake is van regelovertreding van de kernbepalingen een vervolg krijgt. Bij een eerste constatering van overtreding van handhavingstaken met een hoge handhavingprioriteit volgt altijd een reactie, daar waar mogelijk "lik op stuk". Enerzijds om de overtreder direct tot naleving te dwingen, anderzijds om tijdrovende aanschrijvingsprocedures tot een minimum te beperken. Bij constatering van een overtreding van een kernbepaling bij hercontrole volgt een bestuursrechtelijke of strafrechtelijke sanctie. Over de toepassing van strafrechtelijke en bestuursrechtelijke sancties afhankelijk van de aard van de overtreding en over de aard en omvang van de strafrechtelijke geldboete maakt het gemeentebestuur afspraken met politie en Openbaar Ministerie (vast te leggen in het handhavingarrangement). prioriteit gemiddeld (3) Bij constatering van een overtreding volgt altijd een reactie. In de nadere uitwerking van de handhavinginspanningen per taakveld wordt aangegeven of de reactie in eerste aanleg bestaat uit een schriftelijke waarschuwing of een bekeuring. Indien bij hercontrole opnieuw een overtreding wordt geconstateerd volgt een sanctie, afhankelijk van de aard van de overtreding bestaande uit een strafrechtelijke geldboete of een bestuurlijke sanctie. Over de aard en omvang van de strafrechtelijke geldboete maakt de gemeente afspraken met politie en Openbaar Ministerie (vast te leggen in het handhavingarrangement). prioriteit laag (4) Een lage prioriteit betekent dat minimale handhavingactiviteit plaatsvindt. Handhaving in de vorm van controles vindt alleen plaats indien uit een melding of waarneming rechtstreeks een vermoeden van regelovertreding voortvloeit. Daarnaast zal de gemeente twee keer per jaar een controleactie uitvoeren. Doel van deze acties is het in beeld krijgen van de naleving van regelgeving op de verschillende taakvelden en het verkrijgen van input voor hernieuwde prioriteitstelling. Bij constatering van een overtreding volgt een schriftelijke dan wel mondelinge waarschuwing. Over de aard en de omvang van de sanctie maakt de gemeente afspraken met politie en Openbaar Ministerie. klachten Klachten en handhavingverzoeken worden, gelet op bovenstaande prioritering hoog ingeschaald. Dit sluit aan bij het standpunt van de gemeenteraad als het gaat om de behandeling van klachten. Als de klacht een onderwerp betreft in de categorie laag of gemiddeld, wordt de klacht bij de eerstvolgende controle behandeld.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------Blz. 49


21 mei 2015

Milieunotitie

Recommend Documents