Verslag bezoek Wroclaw 28 juni t/m 1 juli 2015 INLEIDING Aanleiding In 2014 zijn de contacten met zusterstad Wroclaw aangehaald. Na een bestuurlijk/ambtelijk bezoek onder leiding van de toenmalige Burgemeester van der Velden aan Wroclaw in maart 2014 bleek, dat beide steden heel verschillend zijn, maar ook veel zaken delen. In oktober 2014, tijdens de viering van 70 jaar bevrijding, ontving Breda een kleine bestuurlijk/ ambtelijke delegatie, bestaande uit de heren Ossowski (voorzitter van de raad) en Jan Wais directeur van het Bureau Buitenlandse zaken van de stad Wroclaw. Tijdens dit bezoek werd nog duidelijker dat er kansen zijn om van elkaar te leren en te delen. Kansen zijn er op het gebied van: Cultuur Business Stedenbouw/watermanagement.
Doel Het bezoek aan Wroclaw diende twee doelen: a. kennismaking met de nieuwe burgemeester Depla (op verzoek en uitnodiging van burgemeester Wroclaw) b. mogelijkheden tot concrete samenwerkingsprojecten tussen Breda en Wroclaw onderzoeken op het gebied van business en cultuur. - Vanuit business is ingestoken op logistiek, biobased en creative industrie/ serious gaming. Voor deze regio, en dus gemeente, is het van belang om in een groeiende economie als Polen de weg te kennen vanuit Rewin en gemeente Breda om zodoende bedrijven uit deze regio te kunnen koppelen en adviseren over de mogelijkheden daar. Vice versa dat bedrijven uit de omgeving van Wroclaw de kwaliteiten kennen van deze regio en voor nieuwe netwerken en investeringen kunnen zorgen. Doel bij deze eerste contacten: verkennen en verbinden. Vanuit cultuur is het gesprek aangegaan met een aantal culturele instellingen die aansluiten bij de thema’s die in samenwerking het meest kansrijk lijken te zijn. Wroclaw is in 2016 Capital of Culture, en in dat verband zijn verschillende concrete samenwerkingen opgestart. Naast projecten in het kader van beeldcultuur en dans zijn die samenwerking tussen de beide kunstacademies, samenwerking tussen beide jazzfestivals. Ook zijn verschillende kunstenaars uit Breda opgenomen in Artist in Residence programma’s. Ook is ingezet op structureel contact na 2016. We kunnen nu we verschillende instellingen op het gebied van (beeld)cultuur en creatieve industrie verwijzen naar instellingen in Wroclaw. Doel: concrete afspraken maken voor 2016 en verder. Stedenbouw en watermanagement hadden in maart 2015 al een zeer geslaagde miniconferentie Wroclaw Breda opgeluisterd. Burgemeester Depla heeft in gesprekken met de heer Ossowski en Burgemeester Rafal Dutkiewicz aangegeven dat hij de samenwerking op het gebied van watermanagement en stedenbouw een warm hart toedraagt.
1
Delegatie Breda De burgemeester van Wroclaw wilde kennismaken met de nieuwe burgemeester van Breda. Daarnaast is bewust gekozen voor een kleine ambtelijke afvaardiging (Severine Blok, directeur BRIM en Jacqueline Kostermans, beleidsadviseur cultuur) en zoveel mogelijk aansluiting bij het culturele veld/bedrijfsleven en Poolse gemeenschap. Dit omdat er al eerder bestuurlijke gesprekken hebben plaatsgehad (in maart 2014 met burgemeester Van der Velden en in oktober met een bestuurlijke afvaardiging uit Wroclaw). Daarnaast zijn er mensen vanuit Business gekozen en uit het culturele veld: - Loren Roosendaal, ontwikkelaar interactieve software en is aangesloten bij City of Imagineers; - Lisette Spee, raakvlak Creatieve industrie en cultuur, met name jonge cultuur en is aangesloten bij City of Imagineers; - Dennis van der Pas, raakvlak business development biobased/ Green Chemistry Campus (REWIN); - Marc- Paul van Halderen, raakvlak business development logistiek en agrofood (REWIN); - Cees Langeveld, directeur Chassé Theater, vanwege zijn brede visie op cultuur in Breda en op marketing; - Hanna Buda, commissielid Breda, sloot aan vanwege haar kennis van cultuur in Breda, de kennis van het culturele veld in Wroclaw en haar contact met de Poolse gemeenschap in Breda. Een aantal programmaonderdelen was gezamenlijk ingestoken en de inhoudelijke bijeenkomsten werden parallel aan elkaar gehouden. In het programma is aangegeven welke discipline welke bijeenkomsten heeft gehad. Kosten De kosten die voor rekening komen van de gemeente Breda voor dit werkbezoek betreffen € 1.261 voor het vliegen van 8 personen. Hanna Buda is met de auto gereisd en heeft afgezien van een vergoeding. Alle kosten ter plaatse als hotel, vervoer van en naar locaties, entreegelden, eten en drinken heeft de gemeente Wroclaw voor haar rekening genomen.
2
PROGRAMMA Aankomst zondag 28 juni (gezamenlijk) Vanuit Eindhoven wordt rechtstreeks gevlogen op Wroclaw Airport met Wizzair. Na een korte vlucht van een uur en twintig minuten werden we opgewacht door Jan Wais. Hanna Buda is separaat per auto van en naar Wroclaw gegaan. Na het inchecken in het Art Hotel gingen we meteen op pad en bezochten het Survival Festival, dat plaatsvond in een voormalig politiebureau. Zeventig kunstenaars waren gekozen uit 300 aanmeldingen. Er waren vele, vaak maatschappij kritische installaties te zien. Duidelijk werd hier al, dat ook in Wroclaw kunstenaars zich van de meer hedendaagse technologieën bedienen.
’s Avonds is gedineerd met de heer Jacek Ossowski, voorzitter van de raad van Wroclaw, en de heer Wojciech Zipser, voormalig Nederlands consul. Burgemeester Depla heeft een geschenk overhandigd om de vruchtbare samenwerking te benadrukken.
3
Maandag 29 juni - ochtend Programma CULTUUR Maandagochtendging het culturele deel van de delegatie naar BarBar a; een hagelnieuwe locatie, van waar uit de organisatie van Wro2016 (culturele hoofdstad) werkt. Tevens een meetingpoint, ruimte voor expo’s café en een werkplek voor iedereen die daar behoefte aan heeft. Toonbeeld van nieuwe Poolse binnenhuisarchitectuur en ingericht met aantrekkelijk Poolse Design meubelen.
Het werd een intensieve meeting, waarbij een heel aantal van de door ons gevraagde instellingen aansloten. Katarzyna Sachs, international relations manager van de stad Wroclaw heette de delegatie welkom en hoopte, dat we in deze informele setting tot een constructieve uitwisseling zouden komen, ook in relatie tot culturele hoofdstad. Anna Trzuskolas van de Academy of Fine Arts in Wroclaw beet het spits af vertelde over de verschillende samenwerkingen die er mogelijk zijn; er zijn speciale tentoonstellingen in het kader van Culturele Hoofdstad, waar St Joost in deel zou kunnen nemen. Actie: Contact met de (Poolse) medewerker internationale betrekkingen van AKV St Joost is gelegd. (Jacqueline) Berenika Nikodemska, coördinator van het Artist-in-Residence Programme A-i-R Wro vertelde over het uitgebreide programma. Actie: Twee kunstenaars uit Breda zijn uitgenodigd om te participeren. Het gaat om Verena Blok en Klaas Burger. (Jacqueline) Namens het Impart 2016 Festival Office - European Capital of Culture Wroclaw 2016 vertelde iemand over de structuur van Culturele hoofdstad, met 8 curatoren en ging in op de vele activiteiten die in Wroclaw plaatsvinden in het kader van Culturele Hoofdstad plaatsvinden. Actie: contact met ECOC 2016 onderhouden (Jacqueline) Maciej Bujko, artistiek directeur van het Tiff Festival (foto festival) vertelt over het festival dat zich in de hele stad verspreid. Het is een jong festival en vind op allerlei verschillende plekken in de stad plaats: in winkels, cafés, galeries. Actie: Contact met BredaPhoto leggen. (Jacqueline)
4
Bartek Lis van het the Wroclaw Contemporary Museum vertelt hoe het nieuwe museum een band aanknoopt met de omgeving waarin het ligt: buiten het centrum en omringd door Poolse woonblokken. Interessant voor initiatieven zoals Electron, MOTI, Club SOLO en KOP. Ook interessant voor Klaas Burger, de Bredase kunstenaar die een gastatelier in Wroclaw krijgt. Actie: Lijntje tussen Klaas Burger en Contemporary Museum is gelegd. (Jacqueline) Wojiech Siwek van Jazz on the Odra Foundation wil graag met het JazzFestival Breda samenwerken. Actie: Cees Langenveld verbindt hen aan het Jazzfestival Breda en stelt voor, dat prijswinnaars uit beide steden worden uitgewisseld. Presentatie van de Poolse prijswinnaars kan in het Chassétheater plaatsvinden. Dominika Lusniak Filmcurator and Assistant to the ECoC Wroclaw 2016 vertelt over de vernieuwende opzet van het enorme filmhuis dat gebouwd wordt. Het wordt voor een heel breed publiek, goedkoop en gericht op families. Ook voedsel, goedkope maaltijden voor gezinnen, speelt een belangrijke rol bij het aanboren van een nieuw en ander publiek. Er is ruimte om samen te werken. Breda heeft veel filmproducenten. Actie: via Toonbeeld contact leggen met Bredase filmmakers. (Jacqueline) Actie: Een uitwisseling op het gebied van film hoeft niet kostbaar te zijn. Bredase Filmmakers kunnen in een programma in Polen getoond worden (Peter van Houten met zijn laatste film) De film Love Vincent uit Ceta zou in Breda getoond kunnen worden. ( Cees)
5
Verder was er nog een presentatie van het Grotowski Instituut en van International Theater Festival Dialog. Op dit moment niet kansrijk om mee samen te werken. Daarna heeft de Bredase delegatie toelichting gegeven op het culturele klimaat in Breda. Programma BUSINESS Bezoek aan ARAW, Wroclaw Agglomeration Development Agency. ARAW werkt voor de regio Wroclaw. Zij functioneren als een REWIN en BrIM door de regio en stad te promoten voor nieuwe investeringen van met name buitenlandse bedrijven. Vanwege de aanwezigheid van 7 universiteiten in de stad en daarmee het beschikbaar hebben van veel talent tegen lagere loonkosten dan in het westen van Europa, weten is dit gebied interessant voor investeerders. Lukasz Czajkowski, directeur van ARAW, ontvangt ons en houdt een presentatie (terug te vinden op youtube- invest in wroclaw). Professionele en heldere pitch van de stad en regio. Duidelijk is ook dat zij veel nieuwe prospects aangereikt krijgen via het netwerk van de bestaande bedrijven. Actie: de noodzaak van het verbeteren van de propositie Breda en regio is reeds duidelijk maar wordt hierdoor nog eens onderstreept. De BrIM zal dit oppakken. (Séverine) Actie: ARAW is een goed aanspreekpunt voor bedrijven uit onze regio die geïnteresseerd zijn in samenwerking met Polen. (Allen) Na deze algemene toelichting heeft de business groep zich opgesplitst. Séverine Blok en Marc Paul van Halderen hebben gesproken met Krzysztof Jarzyna, regio directeur van internationaal transportbedrijf GEFCO en Dominic Los, vastgoedonderhandelaar bij internationaal makelaarskantoor CBRE. Séverine heeft een korte presentatie gehouden over de kenmerken van Breda en de regio. Marc Paul heeft hier een aanvullende presentatie gehouden waarbij is ingezoomd op het thema logistiek en het logistieke programma van West-Brabant. REWIN ontwikkelt op dit moment een Europees logistiek project (Interreg of H2020) dat door samenwerking tussen bedrijven ‘groenere en efficiëntere’ multimodale transportcorridors wil ontwikkelen binnen Europa. Voor dit project zoekt Rewin internationale partners. Met de aanwezigen is ook dit project besproken. Actie: Rewin zal nader met Araw en Gefco in contact treden over een mogelijke deelname aan dit Europese project. (Marc Paul) CBRE heeft een presentatie gehouden over de topsectoren in Polen en de regio evenals de ontwikkelingen in het vastgoed. Het is duidelijk dat Polen en deze regio geen last hebben gehad van de economische crisis zoals in het westen van Europa. Loren Roosendaal, Dennis van der Pas en Paul Depla hebben allereerst gesproken met Michal Rozanski en Piotr Stawinski. Beide heren zijn betrokken bij de IT Corner samenwerking in Wroclaw. Deze samenwerking is te vergelijken met de samenwerking van de City of Imagineers. Daarnaast hebben beide heren aangegeven bezig te zijn met een Nederlandse ontwikkeling. Zij doen dat nog vanuit Noord Nederland. Aangeboden is dat we ze support kunnen geven om hun business naar zuid Nederland te verplaatsen. Tot slot hebben beide heren aangegeven dat zowel zij als IT Corner interesse hebben in eventuele samenwerking in Europese programma’s. Er zal gekeken worden naar samenwerkingsmogelijkheden om de Bredase creatieve industrie te ondersteunen met flexibele uitvoeringskracht uit de IT sector in Wroclaw. Actie: Beide heren in contact brengen met Guido van Liefland (acquisitie REWIN) en Séverine Blok (BrIM). (Dennis) Actie: monitoren of er relevante calls zijn waar partijen in kunnen samenwerken. Is reeds een mogelijke call gestuurd (game & gamification) waar een relatie gelegd kan worden naar Polen. Dit is call afhankelijk en deze call dient eerst nog geaccordeerd te worden door de EC. (Loren) 6
Opvolgend is een gesprek geweest over het initiatief ‘Creativo’ met Bartlomiej Lozia, representant van dit opkomende cluster. In dit cluster is de creatieve industrie van Wroclaw verenigd. Deze clusteringontwikkeling is nog maar net begonnen. Ook deze ontwikkeling is vergelijkbaar met City of Imagineers. Actie: Verwachting is dat het ook hier in de toekomst mogelijk moet zijn om verbanden met dit cluster op te pakken. City of Imagineers zal kijken naar de mogelijkheid om een zusterband met Creativo op te bouwen. (Loren)
Lunch Bernardus (gezamenlijk) Tijdens gezamenlijke lunch bij Bernardus sloten interessante gasten aan en zijn samenwerkingsverbanden gelegd. Dr. Marcin Winiarski van de Wroclaw University, Department of Law was aanwezig. Hij nodigde Cees Langeveld uit gastseminars te geven aan de Wroclaw University. Actie: Cees Langenveld bereidt een wetenschappelijk seminar voor over Cultural Economics voor de universiteit van Wroclaw. Onderzocht wordt of NHTV hierbij aan kan haken. Ook was Dr. Boleslaw Rajman aanwezig van het departement van Nederlandse taal aan de universiteit van Wroclaw. Een samenwerking met deze afdeling zou voor Wroclaw heel wenselijk zijn. Actie: We zullen nagaan hoe ze te verbinden met opleidingen in Breda. (Jacqueline) Rewin heeft gesproken met een directrice van de universiteit van Wroclaw. Zij hebben onder andere gesproken over het eerder genoemde Europese logistieke project dat Rewin ontwikkeld. De universiteit heeft interesse getoond, de partijen praten hier op korte termijn over door. Actie: Severine Maandag 29 juni – middag Programma CULTUUR De culturele delegatie ging naar de filmstudio CETA en werd ontvangen door onder meer Anna Szadowska. Zeer interessante locatie om onze creatieve industrie en filmmakers op te attenderen. Vernieuwende technieken. Er werd gewerkt aan een film over Van Gogh, waarin de schilderijen van Van Gogh geanimeerd werden. Gaat volgend jaar tijdens culturele hoofdstad in première. Ruim vijftig jaar oud, maar voorzien van de nieuwste technologie. Enorme opnamestudio’s. Actie: Interessant om met Breda’s Nieuwe Digital Arts Festival Playgrounds samen te werken. (Lisette,) Actie: Wat kunnen onze kennis op het gebied van gaming inbrengen. (Lisette)
7
Programma BUSINESS De business delegatie heeft het Wroclaw Technology Park (WTP) bezocht en is uitgebreid rondgeleid. De heer Maciej Potocki, bestuursvoorzitter van WTP, heeft samen met zijn collega Joanna Kuldo, adjunct directeur Research bij WTP, een presentatie gehouden over het technologie park. Dit park is een soort incubator volledig gericht op technische startende bedrijven. Het park is zeer omvangrijk en beschikt over veel laboratoria en kostbare apparatuur. De huurders in de incubator kunnen per uur/ dagdeel gebruik maken van deze voorzieningen waardoor het mogelijk is dat starters toch op technologisch gebied ontwikkelingen kunnen onderzoeken en new business kunnen genereren. Een manier om de braindrain van kennis uit de stad tegen te gaan: hiermee kunnen afgestudeerden van lokale universiteiten in hun eigen omgeving gaan ontwikkelen en onderzoeken en wordt ondernemerschap gestimuleerd. Opvallend is dat dit park voor een groot deel financiële middelen uit de Europese Structuurfondsen (EFRO: vergelijk in onze regio met OP-ZUID) naar zich toe heeft getrokken1. Zij zijn nog steeds bezig om uit te breiden, maar wachten daarbij totdat de nieuwe EFRO plannen van de regio zijn goedgekeurd. Actie: WTP kan een mooie samenwerkingspartner zijn in Europese projecten. Dit kan zijn op het gebied van onderzoek danwel op het gebied van incubatormanagement / beheer. Eventuele uitwisseling van kennis met Starterslift / business coaches zou overwegen kunnen worden. (Severine, Dennis, Marc Paul)
Maandag 29 juni - avond Programma GEZAMENLIJK Na het middagprogramma was er even tijd voor een onverwacht bezoek aan de dierentuin Wroclaw Zoo bij het Afrikanium Oceanium, waarin onlangs het grootste aquarium van Polen was gerealiseerd. De directeur van de dierentuin heeft ons hier na sluitingstijd persoonlijk rondgeleid. In Wroclaw 1
Totaal EFRO (2007-2013) is 347 Miljard Euro. Nederland heeft in deze periode 2 Miljard Euro toegewezen gekregen, Polen in totaal 22 Miljard Euro. Voor WTP is een EFRO subsidie beschikbaar gemaakt van 4,2M Euro (zie: http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/informat/country2009/pl_en.pdf en http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/informat/country2009/nl_en.pdf) . 8
wordt niet klein gedacht. Veel Nederlandse bedrijven waren betrokken bij de realisatie, en droegen bij aan de techniek, het voedsel en de beplanting. Het is een geslaagde toeristisch trekpleister. We sloten de dag gezamenlijk af met een bijzonder programma in en rondom de Hala Stulecia Centennial Hall. Dit congrescentrum lijkt qua vorm sterk op de Bredase Koepel. Door de groep Anti VJ, die in 2008 ook het interieur van de Grote Kerk met een 3d videoprojectie wisten te transformeren, werd hier voor ons de architectuur van deze koepel ontleed en geprojecteerd op de binnenste constructie van dit bijzondere gebouw onder begeleiding van muziek. Na afloop van het diner werden we nog getrakteerd op een fantastische water en lichtshow. Bijzonder de videobeelden die op schermen van water werden geprojecteerd. Actie: De Centennial Hall wil met onze Koepel samenwerken om onze zusterstad band zo tot uitdrukking te brengen (Jacqueline). - een concert van Bredase DJ Hardwell, zou mooi zijn in samenwerking met de DJ academie; - om de beide hallen te verbinden zou een game-experience voor beide hallen ontwikkeld kunnen worden vanuit Breda of mogelijk in samenwerking met CETA.
9
Dinsdag 30 juni – ochtend Programma CULTUUR Bezoek aan de White Stork Synagogue die door de Bente Kahan Foundation terug opgebouwd werd. Bente Cahan, een van oorsprong Noorse vrouw met Joodse roots was hier trekker in. Actie: De tentoonstelling Sterke Vrouwen, van Stichting Cultuurbehoud zou hier mogelijk op zijn plaats zijn (Hanna). Naradowe Forum Muzyki is een hagelnieuwe concertzaal met veel verschillende zalen, gebouwd door de Poolse architect Kurylowicz. Het gebouw was nog niet af, opent per september 2015. De directeur stond open voor samenwerking. Actie: Breda stelt een samenwerking met de Bredase componist Daan Manneke voor (Cees). Programma BUSINESS In de ochtend is een bezoek gebracht aan de Western Chamber of Commers (WCC) in Wroclaw. Wij zijn daar ontvangen door Julita Markiewicz-Patkowska, directeur van het fonds voor innovatie en internationale betrekkingen. Allereerst heeft Breda zich voorgesteld als stad en regio en heeft REWIN een presentatie gehouden over de topsectoren. Vervolgens heeft WCC een presentatie gehouden over hun rol. Dit werd opgevolgd door een meet and match van aanwezige bedrijven uit de regio die wilden toelichten wat zij deden en zien welke verbindingen mogelijk zijn. Piotr Smagala van Legal Counsil is gespecialiseerd in local law. Aleksander Widawski is vice president van JWW Accounting and Consulting. Hij heeft zicht op lokale fiscaliteit en financiën. Actie: Eventueel geïnteresseerde Bredase of regionale contacten doorverwijzen als ingang. (Allen) Andrzej Ryzak is managing director of Rotex production of plastic articles. Spreekt beperkt Engels maar zoekt afzet/ productie mogelijkheden in onze region. Al 30 jaar bestaand en met name gericht op tuinpotten en –bakken. Actie: Interessant om te bekijken of er mogelijkheden liggen om kunststof te vervangen door biobased materiaal. Daarbij is met name gevraagd of de betreffende partij mogelijkerwijs de nieuwe biobased materialen ‘grootschalig’ zou kunnen verwerken naar ‘plantenpotten’. Volgens Andrzej zou dit mogelijk moeten zijn. Daarvoor is het wel belangrijk dat de ontwikkelingen in de regio zo ver zijn dat er ook sprake zou kunnen zijn van voldoende grondstof om over te gaan op grootschalige productie. Voorlopig dus te bezien als een warm contact. (Dennis) Krzyszstof Pokorny is CEO Euroimpex met Gareth Wrend. Hebben een ICT project met learning software ontwikkeld ‘documaster campus’. Te vinden op Youtube. Actie: 2 scholen in onze regio hiermee introduceren. Mogelijkerwijs dat de hogescholen en het ROC van deze tool gebruik kunnen maken. Daarnaast zijn de partijen er op gewezen dat een dergelijke tool ook toepassingsmogelijkheden zou kunnen vinden bij fusies en overnames. (Dennis/ Loren) Daarnaast werkt Julita Markiewicz op een private universiteit en zijn zij op zoek naar samenwerking met buitenlandse opleidingen. Actie: Julita is inmiddels in contact gebracht met Maarten Meeuwis van NHTV. Ook Avans is via Han van Osch benaderd. (Dennis) Kennismaking en lunch met Burgemeester Dutkiewickz (gezamenlijk) Paul Depla heeft zich voorgesteld ook Burgemeester Dutkiewickz vertelde over zijn geschiedenis met de stad Wroclaw. Tijdens de lunch is samen gezongen, dat verbroederde en de burgemeester brengt ons een tegenbezoek, naar verwachting in het najaar.
10
Dinsdag 30 juni – middag Programma CULTUUR De culturele delegatie bracht die middag een bezoek aan het Wro Art Centre, waar we ontvangen werden door Agnieszka Kubicka-Dzieduszycka. Dit is een onderscheidend instituut, dat werkzaam is op het grensgebied tussen technologie en wetenschap. Heel interessant, maar we zagen geen directe aanleiding om contacten met Breda te bevorderen. Programma BUSINESS Bezoek gebracht aan European Institute of Technology + (EIT+). Gesproken met Magdalena Cwikowska (adjuct directeur biotechnologie) Marta Kargol (adjunct directeur nanotechnologie), Krystian Zygadlo (research specialist), Bartosz Ditkowski (specialist contacten EU) en Maciej Supel (innovatie manager) van EIT+. Zij hebben vanuit meerdere specialisaties presentaties gehouden met hetgeen waar zij mee bezig zijn en wij hebben een uitgebreide rondleiding over het terrein gehad. Het EIT+ is een campus opzet Net als bij Wroclaw Technology Park is ook hier bijzonder veel onderzoeksapparatuur beschikbaar dat grotendeels is gefinancierd vanuit de structuurfondsen (EFRO, bedragen onbekend). EIT+ heeft een mooi model opgebouwd waar zij, naast investeren in apparatuur, ook willen investeren in bedrijven (incubatie). Dit stemt overeen met de aanpak vanuit WTP (zie vorige dag). Met EIT+ zijn er diverse mogelijke links te maken (composiet, Klimate KIC en potentieel drones). EIT+ staat open voor samenwerkingen. Dit zal vaak vormgegeven worden via Europese programma’s. Er zijn ‘voorlopige’ programma’s voor 2016 en 2017 gedefinieerd waarin composiet een onderdeel is. Afgestemd moet worden of en op welke manier onze eigen regio hier in wil participeren en op welke manier EIT+ hierbij kan aanhaken. Actie: in de eigen regio inventariseren of er belangstelling is voor een call rondom composiet materialen (lichtgewicht scheepvaart), op basis van die interesse kun contact opgenomen met EIT+ om zodoende de basis te leggen voor een Europees consortium. Daarnaast zal onderzocht worden in hoeverre er een koppeling te maken is tussen het Europese Logistieke project dat Rewin ontwikkelt en het Klimate KIC project waar EIT partner in is. (Dennis/ Marc Paul)
Actie: Op het gebied van nanotechnologie hebben wij informatie gekregen die voor ons zelf te specialistisch was, maar die doorgezet zal worden aan Gerard Tijmes van Instituut Verbeeten in het 11
kader van de ontwikkeling van BRON in Breda. Ook professor Brom, specialist op het gebied van nanotechnologie in Nederland en verbonden aan Instituut Verbeeten, zal hierover worden geïnformeerd (Séverine). Programma GEZAMENLIJK (einde middag) Bezoek aan het BWA, dat is een tentoonstellingsruimte in het hart van de stad Wroclaw, waar een tentoonstelling van Graphic Design Festival Breda te zien was. Na wederom een lange dag hebben we met de gehele delegatie nog geëvalueerd op het terras om alle indrukken te bespreken. Actie: Dit is een interessante tentoonstellingsruimte in het centrum van de stad en zou geschikt kunnen zijn als locatie om meer reizende Bredase projecten in te tonen. Gedacht wordt aan ‘Der Wanderer’, een samenwerkingsproject van MOTI en BredaPhoto, of van het reizende project van animatie van AKV St Joost.
12
WRAP UP Wroclaw is een prachtige historische en moderne stad die de afgelopen enorm is gegroeid, zowel qua inwoners als qua banen en cultuur. Een grote zus waar vanuit beide zijden (Breda en Wroclaw) van elkaar kan worden geleerd.
Naast de opgedane Poolse contacten in Wroclaw bleek ook de waarde van de samenstelling van Bredase delegatie. Onderlinge kennismaking en -uitwisseling bleken zeer positief waardoor ook lokaal nieuw inzicht is ontstaan in mogelijke verbindingen. Voor de business delegatie was het bezoek aan Wroclaw met name bedoeld om te verkennen welke samenwerkingen mogelijk zouden kunnen zijn en om lokale ondernemers de weg te kunnen wijzen in de Poolse regio. Dat doel is bereikt. Voor de cultuur delegatie waren concrete afspraken maken tussen de twee steden het doel. Ook dat is bereikt en behoeft voor de langere termijn nog meer uitwerking. Naast de hierboven beschreven contacten, verbindingen en acties worden de volgende punten nog benadrukt. Horizon 2020 – specifieke call Vanuit Europa komen er op dit moment allerlei nieuwe programma’s voor de volgende periode van H2020 los (periode 2016-2017). Let op: de programma’s en calls moeten allemaal nog goedgekeurd worden door de EU én deze call gaat waarschijnlijk pas in 2017 gelanceerd worden. Edoch lijkt het een relevante call voor Breda (en Wroclaw) om hier, samen met een paar andere steden, aan mee te doen. Het gaat om het creëren van een dynamische leefomgeving, met toepassing van nieuwe inzichten en methoden. Deze call past zeer goed bij Breda (en Wroclaw), City of Imagineers, NHTV en desgewenst kunnen links worden gemaakt met andere topsectoren (logistiek, biobased). Belangrijkste van deze call is dat het moet gaan om daadwerkelijke implementaties van pilot projecten en test cases. Echt iets doen dus! Totale call is 7.5M Euro. Onduidelijk is nog hoeveel projecten men wenst te bedienen via deze 7.5M Euro en welke eisen er aan gesteld worden (aantal landen, soort partners etc). Het is nu gepositioneerd als een MKB instrument, als dit in lijn is met een andere call waar Rewin met biobased reeds mee bezigis, dan wil dat zeggen dat een groot deel van het budget ook daadwerkelijk aan MKB besteed moet worden. Spin off samenwerking Wroclaw Plan van het culturele deel van de delegatie is om de band als zustersteden tijdens het culturele hoofdstadjaar niet alleen in Wroclaw te laten zien, maar ook in Breda beleefbaar te maken. In dit kader wordt in Breda in één periode in mei 2016 een aantal activiteiten in relatie tot ECOC Wroclaw georganiseerd. Op die manier wordt de relatie met Wroclaw voor een breed publiek en met name ook voor onze Poolse gemeenschap concreet. Voorstel is om de projecten die in Breda relatie tot Wroclaw kunnen worden gerealiseerd te inventariseren als een spin off van de samenwerking met Wroclaw te presenteren. We denken dan aan activiteiten zoals: 13
- samenwerking met Jazz na Odra: podium tijdens het Jazzfestival Breda voor bands uit Wroclaw. - dit in combinatie met food, Poolse films en een Artist in Residence voor kunstenaar/designer uit Wroclaw - spin off van het project van Chris Baldwin: door de projecten van Dansnest en Leine & Roebana eventueel samen met Pools gezelschap hier te laten zien. (Jacqueline) Dans in Wroclaw In de week voor ons vertrek naar Wroclaw bezocht Chris Baldwin Breda. Chris organiseerde de culturele evenementen tijdens de Olympische Spelen in Londen. Hij is één van de curatoren die in Wroclaw een programma van evenementen realiseert. Hij brengt daarmee de bijzondere geschiedenis van de stad in beeld. Chris kwam, om het gesprek aan te gaan met onze dansgezelschappen en ze uit te nodigen om deel te nemen met een eigen programma aan één van zijn (vier) grote evenementen. Dansnest en Leine Roebana zijn uitgenodigd om 11 juni in Wroclaw met een eigen voorstelling aan het hoofdevenement Flow deel te nemen. Actie: Middelen zoeken ten behoeve van voorbereidingskosten. (Jacqueline) Actielijst Cultuur Contact met ECOC 2016(European Capital of Culture 2016 onderhouden. (Jacqueline) Contact met de (Poolse) medewerker internationale betrekkingen van AKV St Joost is gelegd. (Jacqueline) Gastatelier: Twee kunstenaars uit Breda kunstenaars zijn uitgenodigd: Verena Blok en Klaas Burger. (Jacqueline) Fotofestival Wroclaw: contact met BredaPhoto leggen. (Jacqueline). Contact tussen Klaas Burger en Contemporary Museum is gelegd. (Jacqueline). Jazz na Odra: Verbinden aan het Jazzfestival Breda. Voorstel is om prijswinnaars uit beide steden uit te wisselen. Presentatie van de Poolse prijswinnaars kan in het Chassétheater plaatsvinden. (Cees) Filmfestival: via Toonbeeld contact leggen met Bredase filmmakers. (Jacqueline) Een uitwisseling op het gebied van film hoeft niet kostbaar te zijn. Bredase Filmmakers kunnen in een programma in Polen getoond worden (Peter van Houten met zijn laatste film) De film’ Love Vincent’ uit Ceta zou in Breda getoond kunnen worden. ( Cees) Nederlandse faculteit met 300 studenten aan Universiteit Wroclaw wil samenwerken met Breda, bijvoorbeeld door stagiaires te plaatsen. We onderzoeken hoe ze te verbinden met opleidingen in Breda. (Jacqueline) Wetenschappelijk seminar door Cees Langeveld over Cultural Economics voor de universiteit van Wroclaw. Onderzocht wordt of NHTV hierbij aan kan haken. (Cees) CETA in verbinding brengen met Breda’s Nieuwe Digital Arts Festival Playgrounds (Lisette). Op welke manier kunnen we bij CETA onze kennis op het gebied van gaming inbrengen. (Lisette) De Centennial Hall wil met onze Koepel samenwerken om onze zusterstad band zo tot uitdrukking te brengen. We onderzoeken de mogelijkheden. (Jacqueline) Bij White Stork Synagoge zou de tentoonstelling ‘Sterke Vrouwen’, van Stichting Cultuurbehoud zou hier mogelijk op zijn plaats zijn. (Hanna) Narodowe Forum Muzyki: een nieuwe concertzaal, opening september. Voorstel is om namens Breda Daan Manneke voor te stellen in Culturele Hoofdstad jaar 2016. (Cees) NWA: Dit is een interessante tentoonstellingsruimte in het centrum van de stad en zou geschikt kunnen zijn als locatie om vaker Bredase projecten in te tonen.
14
Gedacht wordt aan ‘Der Wanderer’, een samenwerkingsproject van MOTI en BredaPhoto, of van het reizende project van animatie van AKV St Joost. Jacqueline Spin off samenwerking Wroclaw in een project in Breda laten landen Middelen zoeken als voorbereidingskosten samenwerking Wroclaw 2016 op gebied van dans. (Jacqueline)
Business Verbeteren van de propositie Breda en regio door de BRIM. (Séverine) ARAW gebruiken als aanspreekpunt voor bedrijven uit onze regio die geïnteresseerd zijn in samenwerking met Polen. (Allen) transportcorridors: Rewin zal nader met Araw en Gefco in contact treden over een mogelijke deelname aan dit Europese project. (Marc Paul) ITcorner is te vergelijken met City of Imagineers. Deze in contact brengen met Guido van Liefland (acquisitie REWIN) en Séverine Blok (BrIM). (Dennis) monitoren of er relevante calls zijn waar partijen in kunnen samenwerken. Er is al een mogelijke call gestuurd (game & gamification) waar een relatie gelegd kan worden naar Polen. Dit is call afhankelijk en deze call dient eerst nog geaccordeerd te worden door de EC. (Loren) Creativo Cluster creatieve industrie Verwachting is dat het ook hier in de toekomst mogelijk moet zijn om verbanden met dit cluster op te pakken. City of Imagineers zal kijken naar de mogelijkheid om een zusterband met Creativo op te bouwen. (Loren) Rewin heeft gesproken met een directrice van de universiteit van Wroclaw. Zij hebben onder andere gesproken over het eerder genoemde Europese logistieke project dat Rewin ontwikkeld. De universiteit heeft interesse getoond, de partijen praten hier op korte termijn over door ( Severine). Wroclaw technology Park kan een mooie samenwerkingspartner zijn in Europese projecten. Dit kan zijn op het gebied van onderzoek danwel op het gebied van incubatormanagement / beheer. Eventuele uitwisseling van kennis met Starterslift / business coaches overwegen. (Severine, Dennis, Marc Paul) Local Law Eventueel geïnteresseerde Bredase of regionale contacten doorverwijzen als ingang. (Business allen) Onderzoeken of er mogelijkheden liggen om kunststof te vervangen door biobased materiaal. Daarbij is met name gevraagd of de betreffende partij mogelijkerwijs de nieuwe biobased materialen ‘grootschalig’ zou kunnen verwerken naar ‘plantenpotten’. Volgens Andrzej zou dit mogelijk moeten zijn. Daarvoor is het wel belangrijk dat de ontwikkelingen in de regio zo ver zijn dat er ook sprake zou kunnen zijn van voldoende grondstof om over te gaan op grootschalige productie. Voorlopig te bezien als een warm contact. (Dennis) Krzyszstof Pokorny is CEO Euroimpex met Gareth Wrend 2 scholen in onze regio hiermee introduceren. Mogelijkerwijs dat de hogescholen en het ROC van deze tool gebruik kunnen maken. Daarnaast zijn de partijen er op gewezen dat een dergelijke tool ook toepassingsmogelijkheden zou kunnen vinden bij fusies en overnames. (Dennis/ Loren) Julita Markiewicz van private universiteit is inmiddels in contact gebracht met Maarten Meeuwis van NHTV. Ook Avans is via Han van Osch benaderd. (Dennis) In de eigen regio inventariseren of er belangstelling is voor een call rondom composiet materialen (lichtgewicht scheepvaart), op basis van die interesse kun contact opgenomen met EIT+ om zodoende de basis te leggen voor een Europees consortium. Daarnaast zal onderzocht worden in hoeverre er een koppeling te maken is tussen het Europese Logistieke project dat Rewin ontwikkelt en het Klimate KIC project waar EIT partner in is. (Dennis/ Marc Paul) Op het gebied van nanotechnologie hebben wij informatie gekregen die voor ons zelf te specialistisch was, maar die doorgezet zal worden aan Gerard Tijmes van Instituut Verbeeten 15
in het kader van de ontwikkeling van BRON in Breda. Ook professor Brom, specialist op het gebied van nanotechnologie in Nederland en verbonden aan Instituut Verbeeten, zal hierover worden geïnformeerd (Séverine).
Bijlage Lijst met opgedane contacten en contactgegevens.
16
