/LHVYDQ/LPEXUJVH3ODDWVHQ *HPHLQWHQDPHQLQ¶W /LPEXUJV
Lijst van Limburgse plaats- en gemeentenamen in het Limburgs
2QJHU]HXNHQVDPHVWHOOLQJ
Onderzoek en samenstelling
GUV)UHQV%DNNHU *HPDDNGRRU9HOGHNH/LPEXUJLQ RSGUDFKYDQGH3URYLQFLH /LPEXUJ
Gemaakt door Veldeke Limburg in opdracht van de Provincie Limburg
DE LOJ DE PIEËL KEPEL D'N DEELGAARD G'N OEA DE BOESJ AW-KIRK D'R SJEET
Lijst van Limburgse plaats- en gemeentenamen in het Limburgs Samengesteld door VELDEKE LIMBURG in opdracht van de PROVINCIE LIMBURG Onderzoek & samenstelling:
GERIEËSJBRICH GROÊSELT
Frens Bakker
Begeleidingscommissie:
Pierre Bakkes Herman Crompvoets Frans Walraven
9225:225'9(/'(.(/,0%85* Het Limburgs is erkend als streektaal. Dat verplicht ons om actief met die taal bezig te blijven. Veldeke Limburg, dat zich vanaf 1926 voor de instandhouding en bevordering van de volkscultuur - en van de dialecten in het bijzonder - inzet, richt zich vandaag de dag steeds meer op het in leven houden van onze taal in de rijke variatie zoals die in onze Limburgse dialecten tot uiting komt. Het Limburgs is geen standaardtaal, maar wel een echte, levende volkstaal. Gemeenten geven vaak buurten en straten namen die al van oudsher gangbaar waren of teruggrijpen op namen zoals ze in oude documenten vermeld staan. Steden voelen er weer voor om straten hun oude naam terug te geven of werken mee aan de uitgave van tweetalige straatnaamlijsten. Dr. Joep Leerssen nam het initiatief om tot de samenstelling van een lijst van Limburgs(talig)e plaatsnamen te komen. De Provincie Limburg vond het een goede zaak om over een register te beschikken van plaatsnamen zoals die in de plaats (stad, dorp, gehucht) zelf gangbaar zijn. Ze zegde ons subsidie toe als wij bereid waren een dergelijke lijst samen te stellen. Het hoofdbestuur van Veldeke Limburg nam het initiatief over en stelde een commissie samen waarin dr. Pierre Bakkes, dr. Herman Crompvoets en Frans Walraven zitting namen. De commissie vond drs. Frens Bakker bereid om de lijst samen te stellen. Frens ging ijverig aan de slag. Hij zocht uit hoe de inwoners van de verschillende Limburgse plaatsen hun eigen stad, dorp, buurtschap of gehucht noemen en noteerde wat hij hoorde systematisch in de Veldeke-spelling. Dat bleek een immens karwei te zijn. Want het bleek niet eenvoudig goede zegslieden te vinden. En als die eenmaal gevonden waren, dan bleken die het soms niet, niet helemaal of helemaal niet met elkaar eens. De lijst, zoals die nu voor u ligt, verdient zonder meer - ook als u het niet altijd met de notatie eens mocht zijn - gepubliceerd te worden, omdat ze ons voor het eerst een wetenschappelijk verantwoorde plaatsnamencodificatie in het Limburgs aanbiedt. Zoals u weet, hanteren wij al jaren de Veldeke-spelling, een spellingsysteem dat met grote kennis van onze dialecten ontworpen is en dat voor alle streektalen in Limburg geschikt is. Helaas is dit spellingsysteem nog niet overal ingevoerd of bekend genoeg, zodat er nogal wat onofficiële schrijfwijzen bestaan die voor mensen van buiten de betreffende plaats verwarrend zijn. De plaatsnamen zijn, zoals reeds opgemerkt, opgeschreven uitgaande van drie beginselen: a. de uitspraak van de plaatsnaam zoals die in de plaats zelf gangbaar is; niet uitgesproken, dus onhoorbare, letters zijn derhalve weggelaten. b. notatie van de naam, zoals die uitgesproken wordt, in de Veldeke-spelling; dus zonder rekening te houden met plaatselijk gebruikelijke, onofficiële spellingen; c. namen of delen van namen, die een zelfde herkomst hebben, worden bij gelijke uitspraak ook hetzelfde geschreven. In een stuk dat voor elke Limburger leesbaar moet zijn, kan men niet anders dan de gekozen spelling consequent toepassen en consequent te zijn in de notatie van namen en lettergrepen. Vaak staat de gekozen spelling van een plaatsnaam in de lijst niet geheel en al op zichzelf, - iii -
maar bestaat er een samenhang met de spelling van andere plaatsnamen in de lijst. Een consequent gebruik door de hele provincie is, wat ons betreft, zeer aanbevelenswaardig. Want voor wie worden de plaatsnaambordjes geplaatst? Voor de eigen inwoners of ook voor hun gasten? Wie onze lijst in handen krijgt - zoals u - zal zeker gaan kijken hoe zijn eigen woon- of geboorteplaats eruit is komen te zien. Voor wie, zoals ik, uit Venlo komt, valt er niets aan te beleven: Venlo blijft Venlo. Maar voor veel anderen zal het wel even wennen zijn. Soms zal men met de schrijfwijze problemen blijven houden, wij zijn nu eenmaal aan historische notaties gewend. Een voorbeeld waar ook in de commissie veel discussie over geweest is, is Weert. Schrijf je dat nu als Wiert (met een hooguit ten opzichte van het Nederlands wat verlengde ie-klank), zoals Frens Bakker het verstond of Wieërt (met naslag) zoals onze Kring het in zijn naam heeft staan? Ook een door mijzelf en onze tweede voorzitter gedane test, vermocht niet tot een oplossing leiden. Kennelijk komen beide uitspraken voor. Na lang beraad is voor de schrijfwijze Wieërt gekozen. Het is niet aan ons, Veldeke Limburg, te bepalen wat een gemeente op haar naambordje zet. Maar mogen wij een wens koesteren? Als u uw plaatsnaam in het Limburgs wilt gaan schrijven, dan vragen we u om eerst een blik in deze lijst te werpen. En mocht de uitkomst u niet helemaal bevallen, bijvoorbeeld omdat u vindt dat uw plaatsnaam toch een andere schrijfwijze behoeft, dan vragen we u even contact met ons op te nemen. Wij zullen u gaarne uitleggen waarom wij de naam juist op deze manier hebben gespeld en zullen, indien u dat wenst, graag samen met u bekijken welke veranderingen er eventueel nodig zijn. De door u gekozen en op de bordjes gezette Limburgse plaatsnamen willen wij over een paar jaar publiceren. Beste mensen! Wij staan als Veldeke bij een nieuw begin. Onze taal, deel van ons culturele erfgoed, moeten we koesteren. Dat vraagt om een nieuwe aanpak. Laten we ophouden te bakkeleien over wat achter ons ligt en laten we ons ervoor inzetten de jongere generaties te laten horen, lezen en zingen over wat hun interesseert. Laten wij dat wat er nog is, waarover we nog beschikken, in goede harmonie propageren en in ere houden. De klok is niet meer terug te draaien. Het hoofdbestuur van Veldeke Limburg weet dat deze lijst, zoals alles wat er op dit gebied tot stand komt, kritiek zal oogsten. Het hoopt desalniettemin dat deze lijst aan een verantwoorde invoering van het Limburgse plaatsnaambordje - naast het Nederlandse - zal bijdragen. Wij zijn graag bereid om op taalkundig gebied onze steun te geven. Wij zijn, laten we wel wezen, echter geen politieke organisatie. Graag bedanken wij drs. Frens Bakker en de leden van de commissie voor al het werk dat zij voor ons hebben verzet. De Provincie Limburg danken we voor haar financiële hulp. Namens het Hoofdbestuur van Veldeke Limburg Drs. Lé Giesen, voorzitter. Hout-Blerick, oktober 2002
- iv -
9225:225'9(/'(.(/,0%85* Het Limburgs is erkend als streektaal. Dat verplicht ons om actief met die taal bezig te blijven. Veldeke Limburg, dat zich vanaf 1926 voor de instandhouding en bevordering van de volkscultuur - en van de dialecten in het bijzonder - inzet, richt zich vandaag de dag steeds meer op het in leven houden van onze taal in de rijke variatie zoals die in onze Limburgse dialecten tot uiting komt. Het Limburgs is geen standaardtaal, maar wel een echte, levende volkstaal. Gemeenten geven vaak buurten en straten namen die al van oudsher gangbaar waren of teruggrijpen op namen zoals ze in oude documenten vermeld staan. Steden voelen er weer voor om straten hun oude naam terug te geven of werken mee aan de uitgave van tweetalige straatnaamlijsten. Dr. Joep Leerssen nam het initiatief om tot de samenstelling van een lijst van Limburgs(talig)e plaatsnamen te komen. De Provincie Limburg vond het een goede zaak om over een register te beschikken van plaatsnamen zoals die in de plaats (stad, dorp, gehucht) zelf gangbaar zijn. Ze zegde ons subsidie toe als wij bereid waren een dergelijke lijst samen te stellen. Het hoofdbestuur van Veldeke Limburg nam het initiatief over en stelde een commissie samen waarin dr. Pierre Bakkes, dr. Herman Crompvoets en Frans Walraven zitting namen. De commissie vond drs. Frens Bakker bereid om de lijst samen te stellen. Frens ging ijverig aan de slag. Hij zocht uit hoe de inwoners van de verschillende Limburgse plaatsen hun eigen stad, dorp, buurtschap of gehucht noemen en noteerde wat hij hoorde systematisch in de Veldeke-spelling. Dat bleek een immens karwei te zijn. Want het bleek niet eenvoudig goede zegslieden te vinden. En als die eenmaal gevonden waren, dan bleken die het soms niet, niet helemaal of helemaal niet met elkaar eens. De lijst, zoals die nu voor u ligt, verdient zonder meer - ook als u het niet altijd met de notatie eens mocht zijn - gepubliceerd te worden, omdat ze ons voor het eerst een wetenschappelijk verantwoorde plaatsnamencodificatie in het Limburgs aanbiedt. Zoals u weet, hanteren wij al jaren de Veldeke-spelling, een spellingsysteem dat met grote kennis van onze dialecten ontworpen is en dat voor alle streektalen in Limburg geschikt is. Helaas is dit spellingsysteem nog niet overal ingevoerd of bekend genoeg, zodat er nogal wat onofficiële schrijfwijzen bestaan die voor mensen van buiten de betreffende plaats verwarrend zijn. De plaatsnamen zijn, zoals reeds opgemerkt, opgeschreven uitgaande van drie beginselen: a. de uitspraak van de plaatsnaam zoals die in de plaats zelf gangbaar is; niet uitgesproken, dus onhoorbare, letters zijn derhalve weggelaten. b. notatie van de naam, zoals die uitgesproken wordt, in de Veldeke-spelling; dus zonder rekening te houden met plaatselijk gebruikelijke, onofficiële spellingen; c. namen of delen van namen, die een zelfde herkomst hebben, worden bij gelijke uitspraak ook hetzelfde geschreven. In een stuk dat voor elke Limburger leesbaar moet zijn, kan men niet anders dan de gekozen spelling consequent toepassen en consequent te zijn in de notatie van namen en lettergrepen. Vaak staat de gekozen spelling van een plaatsnaam in de lijst niet geheel en al op zichzelf, -v-
maar bestaat er een samenhang met de spelling van andere plaatsnamen in de lijst. Een consequent gebruik door de hele provincie is, wat ons betreft, zeer aanbevelenswaardig. Want voor wie worden de plaatsnaambordjes geplaatst? Voor de eigen inwoners of ook voor hun gasten? Wie onze lijst in handen krijgt - zoals u - zal zeker gaan kijken hoe zijn eigen woon- of geboorteplaats eruit is komen te zien. Voor wie, zoals ik, uit Venlo komt, valt er niets aan te beleven: Venlo blijft Venlo. Maar voor veel anderen zal het wel even wennen zijn. Soms zal men met de schrijfwijze problemen blijven houden, wij zijn nu eenmaal aan historische notaties gewend. Een voorbeeld waar ook in de commissie veel discussie over geweest is, is Weert. Schrijf je dat nu als Wiert (met een hooguit ten opzichte van het Nederlands wat verlengde ie-klank), zoals Frens Bakker het verstond of Wieërt (met naslag) zoals onze Kring het in zijn naam heeft staan? Ook een door mijzelf en onze tweede voorzitter gedane test, vermocht niet tot een oplossing leiden. Kennelijk komen beide uitspraken voor. Na lang beraad is voor de schrijfwijze Wieërt gekozen. Het is niet aan ons, Veldeke Limburg, te bepalen wat een gemeente op haar naambordje zet. Maar mogen wij een wens koesteren? Als u uw plaatsnaam in het Limburgs wilt gaan schrijven, dan vragen we u om eerst een blik in deze lijst te werpen. En mocht de uitkomst u niet helemaal bevallen, bijvoorbeeld omdat u vindt dat uw plaatsnaam toch een andere schrijfwijze behoeft, dan vragen we u even contact met ons op te nemen. Wij zullen u gaarne uitleggen waarom wij de naam juist op deze manier hebben gespeld en zullen, indien u dat wenst, graag samen met u bekijken welke veranderingen er eventueel nodig zijn. De door u gekozen en op de bordjes gezette Limburgse plaatsnamen willen wij over een paar jaar publiceren. Beste mensen! Wij staan als Veldeke bij een nieuw begin. Onze taal, deel van ons culturele erfgoed, moeten we koesteren. Dat vraagt om een nieuwe aanpak. Laten we ophouden te bakkeleien over wat achter ons ligt en laten we ons ervoor inzetten de jongere generaties te laten horen, lezen en zingen over wat hun interesseert. Laten wij dat wat er nog is, waarover we nog beschikken, in goede harmonie propageren en in ere houden. De klok is niet meer terug te draaien. Het hoofdbestuur van Veldeke Limburg weet dat deze lijst, zoals alles wat er op dit gebied tot stand komt, kritiek zal oogsten. Het hoopt desalniettemin dat deze lijst aan een verantwoorde invoering van het Limburgse plaatsnaambordje - naast het Nederlandse - zal bijdragen. Wij zijn graag bereid om op taalkundig gebied onze steun te geven. Wij zijn, laten we wel wezen, echter geen politieke organisatie. Graag bedanken wij drs. Frens Bakker en de leden van de commissie voor al het werk dat zij voor ons hebben verzet. De Provincie Limburg danken we voor haar financiële hulp. Namens het Hoofdbestuur van Veldeke Limburg Drs. Lé Giesen, voorzitter. Hout-Blerick, oktober 2002
- vi -
:225'9225$)9$1'(3/$$761$0(1&200,66,( Binnen Veldeke Limburg is al vaker geopperd om een lijst van Limburgse namen in de eigen taal op te stellen. Frens Bakker is op een gegeven moment begonnen de ’eigentalige’ uitspraak van Limburgse plaatsnamen te verzamelen. Dit met het idee om een manshoge tweetalige landkaart te maken voor het Veldeke-bureau in het Limburgs Museum. Omdat het maar bijzaak was, ging hij aanvankelijk niet systematisch te werk: hij raadpleegde woordenboeken en vroeg her en der Limburgers die hij kende de plaatselijke uitspraak van hun geboorteplaats. Toen hij met die vraag bij Joep Leerssen kwam, opperde die het plan om er een officieel project van te maken. In samenspraak met Veldeke Limburg kaartte Joep Leerssen dit plan aan bij de Provincie Limburg en wist haar van het nut van zo’n lijst te overtuigen. De Provincie Limburg gaf Veldeke Limburg de opdracht om een lijst van Limburgstalige plaatsnamen op te stellen. Het lag voor de hand dat Frens Bakker dit project zou uitvoeren. Nadat hij met de uitvoering was belast, ging hij systematisch te werk. Bovendien werd er een begeleidingscommissie gevormd bestaande uit Pierre Bakkes, Herman Crompvoets en Frans Walraven. Nu het Limburgs als minderheidstaal is erkend, hebben we gemeend om - onafhankelijk van de ingeburgerde Nederlandse vormen - de Limburgstalige plaatsnamen zo eenvoudig en consequent mogelijk te spellen. We hebben gekozen voor het beginsel: HHQKHLGLQYHUVFKHLGHQKHLG. Eenheid: één strikt toegepast spellingsysteem, de Veldeke-spelling, om de verscheidenheid aan klanken zo goed mogelijk aan alle Limburgers duidelijk te maken. We hebben de vuistregel gehanteerd: :DDUKHWVSHOOLQJV\VWHHPKHWWRHODDW]LMQJHOLMNOXLGHQGH GHOHQYDQ QDPHQPHWSUHFLHV GH]HOIGHRRUVSURQJRSSUHFLHVGH]HOIGHPDQLHUJHVSHOG Dus hebben we bijvoorbeeld het als [em] uitgesproken element ' heem'overal gelijk gespeld: /RWWHP:qVVHPHQ%URNHP i.p.v. variaties *LottXP, WèssHP, *BrookKHP. In ' Grathem'leidt de h soms tot de uitspraak grat-hem. Een extra reden om *UDWHP te spellen. Plaatselijke spellingen zijn alleen voor plaatsgenoten duidelijk: voor Limburgers buiten de streek lijkt de ô in ' Hôrs' ,' Lôm(m)'en ' D' Ôldó.nk'dezelfde klank weer te geven. De Veldekespelling maakt de werkelijke uitspraak aan alle Limburgers duidelijk: +DRUV/yP' ÑOGyQN. Dit is de waarschijnlijk de allereerste keer dat de Veldeke-spelling consequent voor woorden of namen uit alle Limburgse dialecten is toegepast. Tenslotte willen we iedereen bedanken die ons bij de uitvoering van dit project heeft geholpen. Allereerst gaat onze dank uit naar de talloze informanten. Verder danken we alle Veldeke-kringen die ons met raad en daad ter zijde hebben gestaan en voor informatie en adviezen zeggen wij dank aan Rob Belemans, Georg Cornelissen, Herman Giesbers, Sjaak Kroon, Siemon Reker, prof. R. Rentenaar, Rob Vousten en Ton van de Wijngaard. Frens Bakker, Pierre Bakkes, Herman Crompvoets, Frans Walraven
- vii -
'(6(/(&7,(9$1'(1$0(1 In de /LMVWYDQ/LPEXUJVHSODDWVHQJHPHHQWHQDPHQLQKHW/LPEXUJV zijn de volgende namen opgenomen: 1 2 3 4
de namen van alle Limburgse gemeenten in 1998; alle namen die op een bebouwde-kombord staan vermeld; alle geografisch aangeduide namen op de lijst van parochies in het bisdom Roermond uit 1950; Bisselt.
3ODDWVQDPHQRSEHERXZGHNRPERUGHQ
Omdat deze lijst als basis kan dienen voor Limburgstalige plaatsnaambordjes, hebben we alle namen opgenomen die volgens de betreffende gemeente op de een of andere manier op een bebouwde-kombord staan vermeld. Het begrip bebouwde-kombord is ruim geïnterpreteerd. Hoofdzaak is dat het bord dient als aanduiding van de achterliggende woonkern en het door de gemeente is geplaatst. Wegwijzers hebben we niet als zodanig beschouwd. Welke kern een eigen bord krijgt, is de beslissing van de gemeente. De ene gemeente is daar scheutiger mee dan de andere. Soms gaf een gemeente minder ' bordnamen'op dan er in feite waren. Wanneer informanten ons daarvan verwittigden, hebben we de ontbrekende namen aan de lijst toegevoegd.
.HUQQDPHQLQSDURFKLHOLMVWXLW
Sommige historische dorpen, zoals Maasniel en Heer - tot respectievelijk 1960 en 1970 zelfstandige gemeenten - hebben geen eigen bebouwde-kombord meer. Om dergelijke historische plaatsen niet over te slaan, hebben we tevens alle woonkern-aanduidingen op de lijst van parochies van het bisdom Roermond uit 1950 opgenomen. De daarin vermelde straatnamen hebben we niet opgenomen.
%LVVHOW
Bisselt is een gehucht van Mook zonder eigen bord. In 1950 was het geen parochie. De inwoners van Bisselt noemen Mook in hun eigen streektaal 0RXN, terwijl de bewoners van het dorp Mook hun dorp 0RRN noemen. Om dit probleem op te lossen, hebben we ook Bisselt als plaatsnaam opgenomen en beschouwen we de Mookse variant 0RRN als de eigen streektaalvorm.
- viii -
'(.(8=(9$1'(675((.7$$/9$5,$17
JHPHHQWHQDPHQ Als de gemeentenaam dezelfde is als die van een plaatsnaam, hebben we alleen de uitspraak uit de gelijknamige hoofdkern opgenomen. Dus in geval van Maastricht 0HVWUHHFK (Maastrichts); 0HVMWUHHFK (Heers) hebben we alleen 0HVWUHHFK aangegeven. Als er ook Limburgstalige opschriften komen, dan vraagt Veldeke om de kernnaam zonder de gemeentenaam te vermelden.
SODDWVQDPHQ Bij de plaatsnamen hebben we de benamingen in de eigen streektaal gekozen. Soms is er naast een oude naam een jongere variant gangbaar. Wanneer de jongere vrijwel of geheel hetzelfde is als de officiële Nederlandse naam, hebben we voor de oudere gekozen. Bijvoorbeeld: ' Evertsoord'heet bij jongeren (YHUWVRRUG, bij ouderen 'H3LHsO. Dus hebben we voor 'H3LHsO als de Limburgse vorm gekozen.
'(6&+5,-):,-=(9$1'(/,0%85*67$/,*(1$0(1 Ons doel is om met één spellingsysteem zo precies mogelijk de klanken van sterk van elkaar verschillende streektalen weer te geven. Om ook aan Limburgers buiten de eigen plaats de uitspraak zo duidelijk mogelijk te maken, hebben we de spelling van alle namen aan dezelfde regels onderworpen. Deze regels zijn geënt op richtlijnen die Vlaanderen rond 1930 heeft toegepast om de spelling van de Nederlandstalige plaatsnamen te reguleren en aan te passen aan de (toen) moderne spelling van het Nederlands1). We hebben echter rekening gehouden met de steektaalsituatie2). &RQVHTXHQWYROJHQVGH9HOGHNHVSHOOLQJ De plaatselijke uitspraak hebben we consequent volgens de nieuwste ' aanwijzingen voor het schrijven van Limburgse dialecten'- ook wel ' Veldeke-spelling'genoemd - gespeld3). De "Veldeke-voorkeurspelling" is hierbij een vaste regel. Dat wil zeggen: 1. de sleeptoon is niet aangegeven; 2. svarabhakti-klinkers na l en r zoals in ' mell(k' ,' berr(g'enz. zijn niet geschreven (dus niet =ZROOHJH *XOOHSH 9DOOHNHEHUJ, .RDOHPHW 9ORUUHSmaar =ZROJH*XOSH 9DONHEHUJ.RDOPHW9ORUS behalve als de tussenklinker de nevenklemtoon heeft: )UyPPHULJ6MZHHEHULJ.
'HUROYDQGHHW\PRORJLHRIGHRRUVSURQJYDQNODQNHQ
We hebben de vuistregel gehanteerd: ZDDUKHWVSHOOLQJV\VWHHPKHWWRHODDW]LMQJHOLMNOXLGHQGH GHOHQYDQ QDPHQPHWSUHFLHVGH]HOIGHRRUVSURQJRSSUHFLHVGH]HOIGHPDQLHUJHVSHOG
- ix -
Concreet betekent dat: 1. 'HVWRPPHK is geschreven als die h het losse woord volledig herkenbaar maakt. Bijvoorbeeld: 'H*UDVKRRN1XLHQKDJHWanneer toevoeging van de h dit maar gedeeltelijk of geheel niet bereikt, dan vervalt de h: *UDWHP%URNH]H+HLWVH Uitzondering: de zgn. ’ing-hoven’-namen krijgen geen h: ,OOHNDRYH6MLHWHNRYH *|WWHNDRYH4). 2. +HWVXIIL[>HP@ wordt altijd als HP geschreven: =DHUHP (Sevenum)+RXWHP (Holtum)%URHQVHP (Brunssum). Overeenkomstig regel 1 vervalt de stomme h hier altijd: *UDWHP (Grathem); %URNHP (Broekhem). 3. 9HUNRUWLQJHQYDQEDHN (’beek’) schrijven we - in de uitspraak [bek] steeds als EHN: 0HUNHOEHN2IIHEHN; - in de uitspraak [bIk]↔[bek]↔[bek] steeds als ELN: 'H0LOVELN-DRELN1RUELN 4. >[@>S@>W@ aan het HLQGH schrijven we als FKSen W. We schrijven [x], [p], [t] enkel als JEen G wanneer die tevens het einde is van een woord dat volgens de Veldeke-spelling met g, b of d geschreven wordt 5). Dat woord moet gangbaar zijn, of tot voor kort gangbaar zijn geweest. Het kan in de plaatsnaam vervormd zijn. Uitzonderingen: 6XE6)=XPSHOYHOG7). 4a. JFK Dus%HUJ0LQJHVMERUJ)UyPPHULJomdat die teruggaan opEHUJGaat [x] terug op k, ch of cht, dan schrijven we dus steeds FK:6MOHQQLFK:DRELFK%HHFK. 4b. GW: Dus :LHUW, ,WWHUYRRUW+HLHUHW en W5RHsW, omdat ZHHUG! ZLHUG ZDHUG YRRU G H URRG H ! URHsG H ter plaatse al lang niet meer tot de normale woordenschat behoren8). Volgens deze regel schrijven we dus wel: 0RDUHQG 0DDUODQG 1XOOHG
1XLODQG %HOYHQG %HOYHOG 9LOG(< 9HOG), omdat HQG en HG; YHQG en YLOG teruggaan op nog gangbare woorden, respectievelijk ODQG en YHOG. 4c. ES Uitzondering:6XE6). Regel 4 impliceert tevens de gelijktrekking van eindmedeklinkers per categorie: GH>W@LQ de namen die teruggaan op het Latijnse PRQWHP (berg) schrijven we steeds met een t: 6MHYHPHW (Chèvremont) van *cavatum monWem; .HOPHQW (Kelmond) en .RDOPHW (Colmont) allebei van *calvum monWem; :HUPHQW (Urmond) van ' Overmont' . -
-
-
GH>W@]RQGHUKHUNRPVW de zgn. paragogische [t], die pas later aan de naam is toegevoegd, schrijven we steeds met een t:'H%LHVHOW;%URXN]LWWHUW; *URrVHOW(van *Groêsele); 0RHUVMHOW =LWWHUW Uitzondering: =XPSHOYHOG7).
KHWDFKWHUYRHJVHO H W (< -ithi) dat ' groep, verzameling'betekent, schrijven we steeds met een t: ' Q%RNHQW (< Book-et, groep beuken)5). (Vgl. andere ithi-namen in Limburg, zoals niet in de lijst vermelde toponiemen als %RNHQWM (Boeket) in Nederweert en 'H%HUNW in de gemeente Maasbree). YHUVFKLO HLQGWLQGHQDDP↔GLQGHLQZRQHUEHQDPLQJHQDQGHUVRP Bij de keuze tussen g/ch; d/t als laatste letter gaan we uit van de plaatsnaam zelf. Daarop is regel 4 toegepast. De afgeleide inwonerbenamingen en bijvoeglijke naamwoorden zijn dus niet het uitgangspunt. Vergelijk Nederlandse woorden en namen als ELMGHKDQG ELMGHKDQWH KDQGKDQWHUHQ %UDEDQW%UDEDQGHU :LOOHPVWDG:LOOHPVWDWWHU Dit uitgangspunt leidt in de volgende gevallen tot de verschillen: -x-
NEDERLANDS plaatsnaam Nieuwstadt Nulland Vilt Boekend Broeksittard Gronsveld Kelmont Posterholt Rijckholt Sittard Urmond -
6. 7.
inwonerbenaming NuujsjtaWWer NulleWer VilWenaer BokenGer BroukzitterGer GroêselGener KelmenGer PosterGer RiêkelGer ZitterGer WermenGer
YHUVFKLO HLQGFKLQGHQDDP↔JLQGHLQZRQHUEHQDPLQJ Slenaken Waubach
5.
LIMBURGS plaatsnaam De NuujsjtaG NulleG VilG D’n BokenW BroukzitterW GroêselW KelmenW PosterW RiêkelW ZitterW WermenW
SjlenniFK WaobiFK
SjlenniJer WäöbiJer
Als KHWOLGZRRUGJHJ Qook in bijvoeglijke naamwoorden en/of inwonerbenamingen wordt gebruikt, dan wordt het als JHJHQaan het kernwoord vastgeschreven: *HEURRN*HZHXVWUDRTreedt JHJ Qalleen maar in combinatie met het toponiem zelf op, dan wordt het als JHJ Q los geschreven: * Q+qO +HWYHUVWHHQGHYRRU]HWVHOWH - versmolten met het lidwoord: WHU of WHQ- wordt steeds vast aan het kernwoord geschreven, omdat dit ook in afleidingen niet zonderWH(WHUWHQ) voorkomt:7HEDQQHW7HUPDDU7HUVMWUDRWH $FKWHUQDPHQLQSODDWVQDPHQ hebben we als woorden behandeld. ' Ysselsteyn'dankt zijn naam aan minister IJsselsteyn. Deze naam is weerom van de plaatsnaam IJsselstein afgeleid, die volgens de gehanteerde spellingregels ,-VHOVWHLQ wordt. ' Griendtsveen'dankt zijn naam aan de familie Van der Griendt. Omdat het een Nederlandse naam is - en men ter plaatse van oudsher geen eigen dialect heeft - zijn we uitgegaan van de oorsprong: het Nederlandse woord ' griend' . Vandaar de spelling: *ULHQGVYHHQ
+HWJHEUXLNYDQYHUELQGLQJVWHNHQV
Een verbindingsteken wordt alleen gebruikt in: samenstellingen met heiligennamen: bv. 6LQW3LHWHU afgekort6W3LHWHU 6H*LHWHUH; in plaatsnamen, die op twee of meer dorpsgedeeltes wijzen: bv. OêVM0RDUHQG of waar het tweede deel een bepaling uitmaakt: bv. *l|ODDQGH0DDV; in samengestelde benamingen met ' Groot' -, ' Klein' -, ' Oud' - of ' Nieuw' - waar de samenstelling nog duidelijk wordt gevoeld: *URDW+D]HO, .OHLQ*HQKRXW$ZG 9DONHEHUJ1LM%HUJH Samenstellingen met 2S, 2YHU, enz. worden niet gescheiden: 2SEHHFK, :HUPHQW. Ook andere gevallen niet:+RXEOLHULN Om een verkeerde uitspraak te voorkomen schrijven we 'H6MWDVMyQNRORQLH. 1RWHQ - xi -
1) 2)
3)
4) 5)
6)
7)
8)
H.J. van de Wijer: Onze Vlaamsche gemeentenamen in moderne spelling. Leuven, Brussel, 1932. Het is nodig rekening te houden met vervormingen en samentrekkingen die soms in de streektalige benamingen voorkomen. Dit in verband met ons streven om gelijkluidende klanken met precies dezelfde etymologie ook op precies dezelfde manier te spellen. Dus niet *SjilvenW, maar 6MLOYHQG(<*Sjinveld) i.v.m. een naam als 0ZyUYHOG. Dus niet *SjweeberiFK, maar 6MZHHEHULJ (< *Sjweeberg) i.v.m. het woord EHUJ. In de Veldeke-spelling uit 1983 zijn in 1999 de volgende wijzigingen aangebracht: - De verdubbeling van medeklinkers om [i], [u] en [y] kort te houden, bv. *Vielle, *Voellender, *Uullesjtraote, is opgeheven. Aansluitend bij het Nederlands wordt dat: 9LHOH, 9RHOHQGHU, 8OHVMWUDRWH. - De lange varianten [i:], [u:] en [y:] worden voortaan weergegeven als iê (5LrNHOW); oê (*URrVHOW) en (u)û (%UXVMWHUEXVM 1QHP), maar aansluitend bij het Nederlands wordt het lengteteken niet geschreven voor r: =MZLHU5RHUGDOHHet accent circonflexe is dus voortaan niet meer het sleeptoonteken! - De rekking van de korte a, [a:], (zoals in het Engelse ' car' ) wordt als â weergegeven: .kVVHOH:kQVHP 6LrEHJHZkOG. - De korte, gesloten a, [a] , zoals in het Duitse ' Achtung' , wordt aangegeven met á: ÈUVH'H6PiNW. In navolging van de Vlaamse richtlijnen hebben we de h in ' ing-hoven' -namen laten vervallen. Vgl. de schrijfwijze van de Belgisch-Limburgse plaatsnamen ' Kuttekoven'en ' Mettekoven' . Het achtervoegsel LWKL heeft zich tot d [t] ontwikkeld. Vanwege regel 5 en omdat dit in vrijwel alle plaatsen in het Limburgs en Nederlands taalgebied als t geschreven wordt, schrijven we deze [t] ook als t. Als in geen enkele Limburgse streektaal het gangbare woord geen houvast meer biedt, dan wijken we uit naar de stemloze letter. Bijvoorbeeld: ' Heythuysen'(< *Heidehuizen?). De d komt in geen enkele Limburgse vorm van ' heide'voor: hei, hej, haej. Daarom: +HLWVH. Volgens de spellingregels van het Nederlands en het Limburgs schrijven we de assimilatie van medeklinkers niet. Net zo goed als we ' opbiechten'en niet *' obbiechten'schrijven, spellen we 2SEHHFK (en niet *Obbeech). De naam 6XEgaat terug op het Latijnse *FLSSHWD, het meervoud van FLSSHWXP (' jonge aanplant' ). De naam is voor Limburgse begrippen zeer oud. Hij stamt uit de Romeinse tijd en heeft sindsdien een Romaanse en vervolgens een Germaanse ontwikkeling doorgemaakt. Mede daardoor is er een bijzonder groot aantal tussenstadia tussen *&LSSHWD en 6XE geweest. Om er maar een klein aantal te noemen: 6LEGH, 6XEGH, 6LEEH en 6XEEH. Gezien de relatief hoge ouderdom van de naam, het grote aantal tussenstadia, het ontbreken van enigszins vergelijkbare vormen in Limburg en het feit dat de laatste medeklinker van 6XE eeuwenlang als [b] is gerealiseerd, hebben we gemeend om bij hoge uitzondering aan te mogen sluiten bij de plaatselijke schrijfwijze en de eindmedeklinker niet stemloos, *SuS, maar met een b te schrijven: 6XE. De naam =XPSHOYHOG gaat terug op het Latijnse *VHPSHUYLYHWXP, ' altijd levend, altijd groen'wat ter plaatse waarschijnlijk een hulsbos aanduidde. De naam is voor Limburgse begrippen zeer oud. Hij stamt uit de Romeinse tijd en heeft sindsdien een Romaanse en vervolgens een Germaanse ontwikkeling doorgemaakt. Mede daardoor is er tussen 6HPSHUYLYHWXP en =XPSHOYHOG een bijzonder groot aantal tussenstadia geweest. Zo luidt in de 12e-eeuwse benaming: 6LPSOHYHL. Toevoeging van t leverde *6LPSHOYHLW op. Zeker al in de 14e eeuw meende men al dat het laatste deel ' veld'betekende (in 1343 6LPSHOYHOW)Gezien de re-latief hoge ouderdom van de naam, het grote aantal tussenstadia, het ontbreken van vergelijkbare namen in Limburg en de hoge ouderdom van deze misvatting, hebben we gemeend om bij hoge uitzondering aan te mogen sluiten bij de plaatselijk gebruikelijke spelling en de eindmedeklinker niet stemloos, *ZumpelvelW, maar met een d te schrijven: =XPSHOYHOG. Een twijfelgeval is 6LrEHJHZkOG: JHZkOG betekent hier ' gezag'en is in feite hetzelfde woord als ' geweld' . Ook al is de betekenis ' gezag'nog in slechts in uitdrukkingen aanwezig, toch hebben we gemeend de d hier te handhaven. Het bestaan van een plaatselijke variant van ' geweld'gaf de doorslag.
'(9(/'(.(63(//,1*,1'(3/$$76(1*(0((17(1$0(1
./,1.(56
kort
LH
L q
(Ned. PLHt) 6H*LHWHUH
(Ned. kLp) :LOGHU (Frans mDLs) %qQJHOGHU
Lr LH
lang
HHH (Ned. HHt, Hten) %UHH%H]HO qq
+ a- /e-naslag
(Ned. bLHr) LHs :LrN voor r (Ned. bLHr) =MZLHU%OLHULN Hs
(± Ned. meer) ÊqVMGH
- xii -
+ j-/ w-naslag
(± Ned. IndustrLHsn) %LHsJGMH %HUNHOLHsU (± Ned. fHHsn) +HsOH
LM
(i van kLp + j) 1LMZLHUW
HLLM (Ned. kHL) ,-VHOVWHLQ
H H
(Ned. pHt) .HOPHQW (Ned. dH) 6MHYHPHW%OHUKHL
DH
HM
(± Ned. blqren) +DHO
DHM
XXX (Ned. fXXt, fXten) 5HPXXQM 8OHVMWUDRWH
X (Ned. bXXr, bXren) XXs %UXVMWHUEXVM 1QHP
X
HX
|
RH
y R
.257
i
D
(Ned. dXn) %XFKWH (Duits K|ln) =|VWHUH
(Ned. kRH) 2HOGHUH
(± Ned. hRtel) 'HÏQJHUEHQN (Ned. pRt) 3RVWHUW
(Duits MDnn) ÈUVH (Ned. kDt) 3DQKDHO
l|
Rr RH
(Ned. dHXn) (XYHUKDRYH (Ned. frHXle)
W9l|OH
DR
|l (eu in fr le + e in d ) glYHUHP
(Ned. bRHr) RHD *URrVHOW voor r (Ned. bRHr) RHs 5RHUGDOH
RRR (Ned. RRg, Rgen) *HEURRN%URNHP (Frans rRVH) $ROEDHN
(± Ned. indivXHn) /XXsQH
RD
XL
(Ned. XL) 'H5XLYHU l|M(eu van frHXle + j) b|MH
RRM
(o van p t + a van k t)
.LUFKURD
RM
(Ned. RRL) 5RRM
(Ned. hRL) 9HQURM DRM (o van rRVHj) $]HUDRM RXDX (Ned. nRX) %URXN]LWWHUW
W/DXUDG|US -:1$6/$* DDM (Ned. DDLen) $DMG9URHQKRYH
DDD (Ned. DDp, Dpen) +DDQGHU$PLH
DZ (a van k t + w van tou $Z.LUN
(Engels cDr) .kVVHOH
Het verschil tussen stoot- en sleeptoon is niet aangegeven. 0('(./,1.(56 JN
XXM uu van minXXt + j) 'H1XXMVMWDG
(oe van kRH + a van kDt) 2HDzje (Duits RXKH) 2HsVMELN
/$1*
k
(e van pHt + j) 3HM (' ae'+ j) 'H+DHM
(Duits Jut) 5RJNHO
met toegevoegde j 3
)
GM QM VM ]M
(d+j: Brits-Engels: Guty) %LHsJGMH (Ned. kaWMe ' ,QGM (Ned. SpaQMe) 5HPXXQM (Ned. VMouwen) ' U6MHHW (Ned. Mournaal) =MZDPH
De overige medeklinkers worden in beginsel hetzelfde uitgesproken als in het Nederlands, zij het dat de Z bilabiaal (met twee lippen) wordt uitgesproken, de J en FKaltijd vrij palataal (zacht) zijn en de U meestal een huig-r is. Her en der in Midden-Limburg zeggen oudere sprekers vaak nog een tongpunt-r. Dat geldt onder andere voor de plaatsen Roggel, Neer, Maasbracht, Montfort en Boukoul. En in Zuid-Limburg kan men die tongpunt-r her en der nog aan de Grensmaas ten noorden van Maastricht horen, in de gemeenten Stein en Meerssen.
*
Dit schema is gebaseerd op het overzicht van Herman Crompvoets in 9HOGHNH 1995-5. In bovenstaand overzicht zijn de laatste aanpassingen van 1999 verwerkt. Het beperkt zich tot die klanken die voorkomen in de toponiemen van deze lijst.
3
1225'/,0%85* 1('(5/$1'6
/,0%85*6
'(*(0((17( $5&(1(19(/'(1
È56((19(/'(
Arcen Hasselderheide Lomm Schandelo Velden
Árse De Hasselderhei Lóm Schandele Velde
'(*(0((17(%((6(/
%(=(/
Beesel Offenbeek Reuver
Bezel Offebek De Ruiver
'(*(0((17(%(5*(1
%$(5*(
Afferden Aijen Bergen Nieuw-Bergen Siebengewald Well Wellerlooi
Offere Äöje Baerge Ni-jBerge Siêbegewâld Wel De Loj
'(*(0((17(*(11(3
*(11(3
Gennep Heijen Milsbeek Ottersum Ven-Zelderheide
Gennep Heie De Milsbik Otersóm ' t Vèn
in Árse op De Hasselderhei in Lóm in Schandele in Velde
in Bezel in Offebek oppe Ruiver
ien Offere ien Äöje ien Baerge ien Ni-jBerge ien Siêbegewâld ien Wel ien De Loj
ien Gennep ien Heie óp De Milsbik ien Otersóm ien ' t Vèn
3
'(*(0((17(+(/'(1
+(/-(
Beringen Egchel Grashoek Helden Koningslust Panningen
Beringe Echel De Grashook Helje Keuningslust Kepel
'(*(0((17( +2567$$1'(0$$6
+$256$$1'(0$$6
America Broekhuizen Broekhuizenvorst Griendtsveen Grubbenvorst Hegelsom Horst Lottum Melderslo Meterik
Amerika Brokeze Vaors Griendsveen Grevors Haegelsem Haors Lottem Melderse De Mieëterik
'(*(0((17(.(66(/
.(66(/
Kessel Kesseleik
Kessel Eik
'(*(0((17(0$$6%5((
%5((
Baarlo Maasbree
Baolder Bree
'(*(0((17( 0((5/2:$16680
0,(É/'(5(:Æ16(0
Blitterswijck Geijsteren Meerlo Swolgen Tienray Wanssum
Blitterswik Geistere Mieëldere Zwolge Tiendere Wânsem
in Beringe in Echel oppe Grashook in Helje in Keuningslust in Kepel
in Amerika in Brokeze in Vaors in Griendsveen in Grevors oppen Haegelsem in Haors in Lottem oppe Melderse oppe Mieëterik
in Kessel in Eik
in Baolder in Bree
ien Blitterswik ien Geistere ien Mieëldere ien Zwolge ien Tiendere ien Wânsem 3
'(*(0((17(0(,-(/
0$(/
Meijel
Mael
'(*(0((17( 022.(10,''(/$$5
022.(10,''(/$5
Bisselt Middelaar Molenhoek Mook Plasmolen
De Bieselt Middelar De Meulenhoek Mook De Plasmeule
'(*(0((17(6(9(180
=$(5(0
Evertsoord Kronenberg Sevenum
De Pieël De Kroeënenberg Zaerem
'(*(0((17(9(1/2
9(1/2
Belfeld Blerick Boekend Hout-Blerick De Maagdenberg Steyl Tegelen ' t Ven Venlo
Belvend Blierik D' n Bokent Houblierik De Maagdenberg Sjteil Tegele ' t Ven Venlo
'(*(0((17(9(15$<
9(152-
Castenray Heide Leunen Merselo Oirlo Oostrum Smakt Venray Veulen Vredepeel Ysselsteyn
Kâssele De Haej Luuëne Maersele Oeldere Aostrem De Smákt Venroj ' t Väöle De Vredepieël IJselstein
in Mael
3
óp De Bieselt ienMiddelar ien De Meulenhoek ien Mook bi-j De Plasmeule
inne Pieël oppe Kroeënenberg in Zaerem
in Belvend in Blierik in D' n Bokent in Houblierik op De Maagdenberg op Sjteil in Tegele in ' t Ven in Venlo
ien Kâssele óp De Haej ien Luuëne ien Maersele ien Oeldere ien Aostrem óp De Smákt ien Venroj óp ' t Väöle ien De Vredepieël ien IJselstein
0,''(/,0%85*
1('(5/$1'6
/,0%85*6
'(*(0((17( $0%70217)257
$0%02)(57
Lerop Montfort Paarlo Posterholt Reutje Sint Odiliënberg Varst
Lerop Mofert Paalder Postert ' t Räötje Berg De Varsj
'(*(0((17( (&+7
(&+
Aasterberg Berkelaar Echt Echterbos Gebroek Hingen Koningsbosch Maria-Hoop (Diergaarde) Peij Schilberg Sint Joost Slek
D' n Aosterberg Berkelieër Ech D' n Echterbós Gebrook ' t Hènge De Boesj D' n Deelgaard Pej Sjaelberg Sint-Joeas De Slek
'(*(0((17( +$(/(1
+$/(
Buggenum Haelen Horn Nunhem
Bögkeme Hale Häör Nûnem
in Lerop in Mofert in Paalder in Postert op ' t Räötje in Berg oppe Varsj
oppen Aosterberg in Berkelieër in Ech oppen Echterbós in Gebrook op ' t Hènge oppe Boesj oppen Deelgaard in Pej op Sjaelberg op Sint-Joeas oppe Slek
in Bögkeme in Hale in Häör in Nûnem
3
'(*(0((17(+((/
+$(/
Beegden Heel Osen Panheel Pol Wessem
Bieëgdje Hael Oeazje Panhael Pol Wèssem
'(*(0((17(+(<7+8<6(1
+(,76(
Baexem Grathem Heythuysen Kelpen Oler
Baoksem Gratem Heitse Kelpe Oler
'(*(0((17(+816(/
+816(/
Ell Haler Hunsel Ittervoort Neeritter Uffelse
Èl Haalder Hunsel Ittervoort Itter Öffelse
'(*(0((17(0$$6%5$&+7
%5$&+
Brachterbeek Laak Linne Maasbracht Ohé Stevensweert
De Baek De Laak Lin Brach G' n Oea Staeveswaert
'(*(0((17(1('(5:((57
1,-:,(É57
Eind Leveroy Nederweert Ospel Ospel(se)dijk Schoor
D' Indj Leivere Ni-jwieërt D' Oospel Ospeldiêk Schoor
in Bieëgdje in Hael op Oeazje in Panhael in Pol in Wèssem
in Baoksem in Gratem in Heitse in Kelpe in Oler
in Èl in Haalder in Hunsel in Ittervoort in Itter op Öffelse
inne Baek oppe Laak in Lin in Brach in G' n Oea in Staeveswaert
in D' Indj in Leivere in Ni-jwieërt op D' Oospel in Ospeldiêk op Schoor
19
'(*(0((17(52(5'$/(1
52(5'$/(
Herkenbosch Melick Vlodrop
Hèrkebósj Melik Vlorp
'(*(0((17(52(5021'
5(0881-
Aan de Rijksweg Asenray Herten Industriepark Roerstreek Kapel in ' t Zand Leeuwen Maasniel Merum Ool Roermond
Ane Riêkswaeg Azeraoj Herte ' t Industriepark Roersjtreek De Kepel Leve Neel Maerem Oeal Remuunj
'(*(0((17( 52**(/(11((5
52*.(/(11$(5
Heibloem Neer Roggel
De Heibloom Naer Rogkel
'(*(0((17(6:$/0(1
=-:$0(
Asselt Boukoul Swalmen
Assel De Boekoêl Zjwame
'(*(0((17(7+251
72($5
Thorn
Toear
'(*(0((17(:((57
:,(É57
Altweerterheide Boshoven Laar Stramproy Swartbroek Tungelroy Weert
Altwieërthej Bosseve Laor Rooj Zwertbrook Tungelder Wieërt
in Hèrkebósj in Melik in Vlorp
Ane Riêkswaeg in Azeraoj in Herte in ' t Industriepark Roersjtreek ane Kepel in Leve in Neel in Maerem in Oeal in Remuunj
oppe Heibloom in Naer in Rogkel
in Assel oppe Boekoêl in Zjwame
in Toear
20
oppe Hej op Bosseve op Laor in Rooj in Zwertbrook in Tungelder in Wieërt
=88'/,0%85*
1('(5/$1'6
/,0%85*6
'(*(0((17( %((.
%$(.
Beek Geverik Groot-Genhout Kelmond Klein-Genhout Neerbeek Spaubeek
Baek Geverik Groat-Genhout Kelment Klein-Genhout Nirbik Sjpawbik
'(*(0((17( %5816680
%52(16(0
Brunssum Langeberg Rumpen Treebeek
Broensem Langeberg Rómpe Treëbik
'(*(0((17( (,-6'(1
ÊÊ6-'(
Breust Eijsden Gronsveld Maarland Mariadorp Mesch Oost Rijckholt Withuis
Breusj Èèsjde Groêselt Moarend ' t Mariadörp Misj Oêsj Riêkelt ' t Wiethoês
in Baek in Geverik in Groat-Genhout in Kelment in Klein-Genhout in Nirbik i Sjpawbik
i Broensem op de Langeberg i Rómpe i Treëbik
21
ien Breusj ien Èèsjde ien Groêselt ien Moarend ien ' t Mariadörp ien Misj ien Oêsj ien Riêkelt aon ' t Wiethoês
'(*(0((17( *8/3(1:,77(0
*8/3(:,77(0
Beutenaken Elkenrade Epen Eperheide Etenaken Euverem Eys Eyserheide Gulpen Heyenrath Hilleshagen Ingber Mechelen Nijswiller Partij Reijmerstok Schilberg Schweiberg Slenaken Stokhem Trintelen Wahlwiller Wittem Wijlre
Böätenake Elkerao Ieëpe De Ieëperhei Eëtenake Öäverem Ees Ezerhei Gulpe Heieret Hilleshage Ingber Mechele Nieswiller Partei Rimmesjtók Sjilberg Sjweeberig Sjlennich Sjtókkem Dringsele Wilder Wittem Wielder
*(0((17( +((5/(1
+(É/(
Eikenderveld Grasbroek Heerlen Heerlerbaan Heerlerheide Heksenberg Hoensbroek Hoensbroek-Station Mariagewanden Mariarade Molenberg Nieuw Einde Passart Schandelen Vrank Welten
Ekenderveld Grasbrook Heële Heëlebaan Heëlehei Hekseberg Gebrook De Sjtasjón-kolonie Mariageweng Mariaroa Muuëleberg Nieuw-Einde Passart Sjandele De Vrank Welte 22
i Böätenake in Elkerao in Ieëpe oppen Ieëperhei in Eëtenake in Öäverem in Ees op g' n Hei i Gulpe opHeieret op Hilleshage in Ingber i Mechele i Nieswiller op Partei i Rimmesjtók op Sjilberg op Sjweeberig i Sjlennich i Sjtókkem i Dringsele i Wilder i Wittem i Wielder
in ' t Ekenderveld in de Grasbrook i Heële oppen Heëlebaan i Heëlehei op d' r Hekseberg i Gebrook i De Sjtasjón-kolonie i Mariageweng i Mariaroa op d' r Muuëleberg i Nieuw-Einde in de Passart i Sjandele in De Vrank i Welte
'(*(0((17( .(5.5$'(
.,5&+52$
Bleijerheide Chèvremont Eygelshoven Gracht Haanrade Heilust Holz Kaalheide Kerkrade Nulland Spekholzerheide Terwinselen
Blerhei Sjevemet Egelze De Jraat Haander De Heilust De Hoots Kaalhei Kirchroa Nulled Sjpekhei Terwinsele
'(*(0((17( /$1'*5$$)
/$1.*5$$)
Abdissenbosch Lauradorp Leenhof Nieuwenhagen Nieuwenhagenheide Rimburg Schaesberg Waubach
D' r Busj ' t Lauradörp Lieënhof Nuienhage G' n Hei Rimburg D' r Sjeet Waobich
'(*(0((17( 0$$675,&+7
0(675((&+
Amby Borgharen Caberg Heer Heugem Itteren Limmel Maastricht Oud Vroenhoven Scharn Sint-Pieter Wijkerveld Wittevrouwenveld Wolder Wyck
Amie Hare Kaberg Hier Heugem Ittere Lummel Mestreech Aajd-Vroenhove Sjaan Sint-Pieter ' t Wiêkerveld ' t Wittevrouweveld Wolder Wiêk
óp Blerhei óp Sjevemet in Egelze óppen Jraat in Haander óppen Heilust óppen Hoots óp Kaalhei i Kirchroa óp Nulled óppen Hei óp Terwinsele
23
i D' r Busj in ' t Lauradörp op Lieënhof i Nuienhage oppen Hei i Rimburg op D' r Sjeet i Waobich
in Amie in Hare op Kaberg in Hier in Heugem in Ittere in Lummel in Mestreech in Aajd-Vroenhove in Sjaan op Sint-Pieter in ' t Wiêkerveld in ' t Wittevrouweveld op Wolder in Wiêk
'(*(0((17( 0$5*5$7(1
0(5*5$27(
Banholt Bemelen Bergenhuizen Bruisterbosch Cadier en Keer Eckelrade Gasthuis Herkenrade Honthem Margraten Mheer Moerslag Noorbeek ' t Rooth Scheulder Terhorst Terlinden Termaar Sint Geertruid
Tebannet Bieëmele Bergenhoêze Bruûsjterbusj Keer Ikkelder ' t Gastes Herkenter Hoontem Mergraote Maer Moersjelt Norbik ' t Roeët Sjuuëlder Terhoorsj Terlinne Termaar Se-Gietere
'(*(0((17( 0((566(1
0((56-(
Brommelen Bunde Geulle Geulle aan de Maas Meerssen Moorveld Raar Rothem Schietecoven Ulestraten
Brómmele Bung Gäöl Gäöl-aan-de-Maas Meersje Mwórveld Raor Raotem Sjietekove Ulesjtraote
24
i Tebannet in Bieëmele op Bergenhoêze i Bruûsjterbusj in Keer in Ikkelder op ' t Gastes in Herkenter in Hoontem i Mergraote i Maer in Moersjelt in Norbik op ' t Roeët i Sjuuëlder in Terhoorsj op Terlinne in Termaar in Se-Gietere
in Brómmele in Bung in Gäöl in Gäöl-aan-de-Maas in Meersje op Mwórveld op Raor in Raotem in Sjietekove in Ulesjtraote
'(*(0((17(187+
187
Aalbeek Arensgenhout Grijzegrubben Groot Haasdal Helle Hellebroek Hulsberg Hunnecum Laar Nuth Oensel Schimmert Swier Terstraten Vaesrade Wijnandsrade
Aolbaek Arensgenhout Griêzegröbbe Groat-Hazel G' n Hèl Hèllebrook Hölsberg Hunnekem Laor Nut Oansel Sjömmert Zjwier Tersjtraote Vaosje Wienesrao
'(*(0((17(21'(5%$1.(1
'(Ï1*(5%(1.(maar:'(*(0((17(Ï1*(5%(1.)
Bingelrade Jabeek Merkelbeek Schinveld
Bèngelder Jaobik Merkelbek Sjilvend
'(*(0((17(6&+,11(1
6-Ê11(
Amstenrade Doenrade Oirsbeek Puth Schinnen Sweikhuyzen
Awstroa Doonder Oeësjbik Pöt Sjènne Zjweikese
'(*(0((17(6,03(/9(/'
=803(/9(/'
Baneheide Bocholtz Bocholtzerheide Bosschenhuizen Huls Molsberg Simpelveld
De Boanhei Bóches Bóchezerhei Busjehoêze De Huls D' r Molsberg Zumpelveld
in Aolbaek in Arensgenhout i Griêzegröbbe i Groat-Hazel i G' n Hèl in Hèllebrook in Hölsberg in Hunnekem i Laor i Nut in Oansel i Sjömmert i Zjwier in Tersjtraote i Vaosje i Wienesrao
i Bèngelder i Jaobik i Merkelbek i Sjilvend
in Awstroa i Doonder in Oeësjbik i Pöt i Sjènne i Zjweikese
25
óppen Boanhei i Bóches óppen Bóchezerhei óppen Busjehoêze óppen Huls óppene Molsberg i Zumpelveld
'(*(0((17( 6,77$5'*(/((1
=,77(57*(/$(1
Born Broeksittard Buchten Einighausen Geleen Grevenbicht Guttecoven Holtum De Kluis Krawinkel Leijenbroek Limbricht Lindenheuvel Lutterade Munstergeleen Obbicht Overhoven Papenhoven Sittard Stadbroek Windraak
Bor Broukzittert Buchte Einikhoêze Gelaen Beech Göttekaove Houtem De Kloês De Kraonkel Leiebrouk Lömmerig De Lèndjheuvel Lötterao Munstergelaen Opbeech Euverhaove Papenhaove Zittert Sjtadbrouk De Wèndjraak
'(*(0((17( 67(,1
67(,1
Berg aan de Maas Catsop Elsloo Kerensheide Maasband Meers Nattenhoven Nieuwdorp Stein Urmond
Berg Katsep Aelse De Kaereshei De Maasbendj Maes Nattenhaove Nieuwdorp Stein Werment
26
in Bor in Broukzittert in Buchte in Einikhoêze in Gelaen in Beech in Göttekaove in Houtem aan De Kloês oppe Kraonkel in Leiebrouk in Lömmerig oppe Lèndjheuvel in Lötterao in Munstergelaen in Opbeech in Euverhaove in Papenhaove in Zittert op Sjtadbrouk oppe Wèndjraak
in Berg in Katsep in Aelse in De Kaereshei in De Maasbendj in Maes in Nattenhaove in Nieuwdorp in Stein in Werment
'(*(0((17( 6867(5(1
=g67(5(
Baakhoven Dieteren Illikhoven Nieuwstadt Oud-Roosteren Roosteren Susteren Vissersweert
Baakhaove Detere Illekaove De Nuujsjtad Aw-Kirk Roostere Zöstere Vèsserswaert
'(*(0((17( 9$$/6
92/6
Holset Lemiers Vaals Vijlen
Hozelt Lemieësj Vols Viele
'(*(0((17( 9$/.(1%85*$$1'(*(8/
9$/.(%(5*
Berg Broekhem Geulhem Houthem IJzeren Oud-Valkenburg Schin op Geul Sibbe Sint Gerlach Strucht Terblijt Valkenburg Vilt Walem
Berg Brokem Geulem Houtem Iêzere Awd-Valkeberg Sjin Sub Sint-Gerlach Sjtröch Terbliêt Valkeberg Vild Walem
in Baakhaove in Detere in Illekaove oppe Nuujsjtad in Aw-Kirk in Roostere in Zöstere in Vèsserswaert
i Hozelt i Lemieësj i Vols i Viele
27
op Berg in Brokem in Geulem in Houtem op Iêzere in Awd-Valkeberg in Sjin op Sub in Sint-Gerlach in Sjtröch in Terbliêt in Valkeberg op Vild op Walem
'(*(0((17( 92(5(1'$$/
92(/(1'(5
Colmont Craubeek Fromberg Klimmen Kunrade Mingersberg Ransdaal Retersbeek Termaar Voerendaal Ubachsberg Weustenrade Winthagen
Koalmet Krawbich Frómmerig Klumme Kunder Mingesjborg Ranzel Gerieësjbrich Termaar Voelender De Berg Geweustrao Windjhage
28
op Koalmet i Krawbich óp Frómmerig op Klumme i Kunder óp Mingesjborg i Ranzel i Gerieësjbrich op Termaar i Voelender óp G' n Berg i Geweustrao i Windjhage
'(*(0(,17(6,1'(3529,1&,(/,0%85*,1
,QGHHVOLHVLVJHLQUDHNHQLQJJHKDZWHPLWGHKHULQGHLOLQJSHUMDQXDULYDQGHJHPHLQWHV(FK HQ=|VWHUH
0((5/2:$1680
$0%70217)257
+((5/(1 +(È/(
0,(È/'(5(:Å16(0
$5&(1(19(/'(1
+(/'(1
0((566(1
%((.
+(<7+8<6(1
0(,-(/
%((6(/ %(=(/
+2567$'0$$6
+$256$$1'(0$$6
022.(10,''(/$$5
%(5*(1
+816(/
1('(5:((57
%5816680
.(5.5$'(
187+
(&+7
.(66(/ .(66(/
21'(5%$1.(1
'(Î1*(5%(1.
(,-6'(1
/$1'*5$$)
52(5'$/(1
*(11(3
0$$6%5$&+7
52(5021'
*8/3(1:,77(0
0$$6%5(( %5((
52**(/(11((5
52*.(/(11$(5
+$(/(1
0$$675,&+7
6&+,11(1
+((/
0$5*5$7(1
6(9(180
$0%02)(57
Ç56((19(/'( %$(.
%$(5*(
%52(16(0 (&+
ÉÉ6-'(
*(11(3
*8/3(:,77(0 +$/( +$(/
+(/-(
+(,76(
+816(/ .,5&+5$2
/$1.*5$$) %5$&+
0(675((&+
0(5*5$27(
29
0((56-( 0$(/
022.(10,''(/$5 1,-:,(È57 187
52(5'$/( 5(0881-
6-É11(
=$(5(0
6,03(/9(/'
=803(/9(/' 6,77$5'*(/((1 =,77(57*(/$(1 67(,1 67(,1 6867(5(1 =g67(5(
6:$/0(1 =-:$0( 7+251 72($5 9$$/6 92/6
9$/.(1%85*$'*(8/ 9$/.(%(5* 9(1/2
9(1/2
9(15$< 9(152-
92(5(1'$$/ 92(/(1'(5 :((57
:,(È57
30
