Lokale data Onderzoek op maat, microdata, geoservices
Centraal Bureau voor de Statistiek
12 1
CBS ook voor decentrale overheden Het Centraal Bureau voor de Statistiek beschikt over veel informatie op lokaal niveau. Door de veelheid aan cijfers en thema’s is deze soms moeilijk te vinden. Met het portal cbs.nl/decentraleoverheden wil het CBS regionale informatie beter toegankelijk maken en u helpen uw weg te vinden in de vele gegevens en mogelijkheden.
Helpende hand Het portal biedt u een helpende hand door antwoord te geven op de volgende vragen: • Over welke onderwerpen heeft het CBS regionale gegevens? • Op welke wijze stelt het CBS deze gegevens beschikbaar (een tabel, een kaart, een artikel of anders)? • Waar en hoe zijn deze gegevens te vinden? • Over welke informatie beschikt het CBS zonder erover te publiceren? Waarom is dat? • Wat zijn de mogelijkheden om aanvullende informatie te krijgen op basis van beschikbare gegevens? • Hoe kunt u lokale data door de tijd vergelijken als intussen de (gemeente)grens is veranderd? • Kan het CBS aanvullend onderzoek uitvoeren? • Kunt u CBS-gegevens aan uw eigen gegevens toevoegen? Het portal is te vinden op: www.cbs.nl/decentraleoverheden.
02
Geoservices Geïnteresseerd in bijvoorbeeld bodemgebruik? Kies een kaartlaag en zoom in op uw eigen omgeving Het CBS publiceert ruimtelijke informatie via geoservices. Dit zijn online diensten om bijvoorbeeld kaarten te kunnen bekijken en downloaden. Er zijn regionale statistieken in te vinden op gemeente-, wijk- en buurtniveau, maar ook per bevolkingskern of vierkant van 100 bij 100 meter. De geoservices van het CBS zijn openbaar en volgens de open standaarden van het Open Geospatial Consortium (OGC) te gebruiken. Dat betekent dat ze te bekijken zijn met elke geoviewer die deze standaarden ondersteunt. Dat kan via online geoviewers, maar ook met de meeste Geografische Informatie Systemen (GIS). Om de geoservices van het CBS op cbs.nl te bekijken heeft het CBS een eigen geoviewer gebouwd. Vertel het de GIS-specialisten binnen uw organisatie! Een overzicht van de beschikbare CBS-geoservices is te vinden op www.cbs.nl/geoservices . Daar staan ook de bijbehorende links naar de CBS-geoviewer.
03
Woningmarkt en microbestanden Het CBS beschikt over een groot aantal gegevens over de woningmarkt. Deze gegevens zijn ook met andere te koppelen en leveren dan meer en nieuwe informatie op. Door bijvoorbeeld het Woningregister te koppelen aan bestanden van de WOZ en de belastingdienst kan een goed zicht worden verkregen op de eigendomsverdeling van woningen: eigen woningen, huurwoningen van corporaties en huurwoningen van overige verhuurders. Door dit bestand weer te koppelen aan het GBA is te berekenen hoeveel woningen niet zijn bewoond of is bijvoorbeeld vast te stellen hoeveel Surinamers van de eerste generatie wonen in een corporatiewoning. Ook aan de discussie over het scheefwonen draagt het CBS haar steentje bij, door te berekenen hoeveel mensen met een hoog inkomen wonen in een corporatiewoning. Het CBS publiceert de meeste uitkomsten op gemeenteniveau, soms ook op buurtniveau. Al dit soort gegevens zijn of worden in 2012 gepubliceerd. Op verzoek kan het CBS deze resultaten ook op buurt- of corporatieniveau berekenen. In dat laatste geval moeten we wel beschikken over de adressen per corporatie. Verder berekent het CBS dit jaar hoeveel mensen een hypotheekschuld hebben die hoger is dan de waarde van de woning, of die een hypotheek hebben die hoger is dan vier maal het netto besteedbare gezinsinkomen. Doordat deze gegevens berusten op een betrekkelijk kleine steekproef moet we ons in dit geval beperken tot provinciale gegevens. Bij al dit soort publicaties waakt het CBS er voor dat er geen data beschikbaar komen die herleidbaar zijn tot individuele personen.
04
Financiële gegevens decentrale overheden Het CBS stelt statistieken met financiële gegevens samen over de decentrale overheden: gemeenten, provincies, waterschappen en gemeenschappelijke regelingen. Dit gebeurt volgens de administratieve en de macro-economische invalshoek. Bij de administratieve invalshoek wordt aangesloten op de definities en indelingen zoals deze in de eigen administraties van deze overheden voorkomen. De administratieve gegevens omvatten de lasten en baten van de beleidsterreinen (functies) en de balansstanden. Op StatLine, de databank van het CBS, zijn deze gegevens gepubliceerd onder het thema Overheid en politiek. De macro-economische gegevens hebben betrekking op de cijfers die zijn samengesteld volgens de internationale richtlijnen van de Nationale rekeningen. Belangrijke variabelen hierbij zijn het EMU-saldo en de EMU-schuld. De macro-economische cijfers over de lagere overheid zijn op StatLine gepubliceerd onder het thema Macro-economie. De financiële gegevens van de decentrale overheden worden door het CBS opgesteld op basis van de brongegevens uit de zogenoemde Informatie voor Derden (Iv3). Deze Iv3-rapportages van de individuele berichtgevers zijn voor onderzoek beschikbaar via het Centrum voor Beleidsstatistiek van het CBS. Gemeentebegrotingen - totaal gemeentelijke heffingen mld euro 9 8 7 6 5 4 3 2
05 1 0
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012**
Op de website van het CBS zijn via de visualisatie Lokale Lasten Vergelijker ook individuele gegevens over de lokale lasten belastingen beschikbaar. In deze visualisatie kunt u voor verschillende persoonlijke omstandigheden de lokale belastingen van individuele gemeenten vergelijken.
06
Inkomensdynamiek metropoolregio Amsterdam in beeld gebracht Hoe ziet de inkomensdynamiek in de regio Amsterdam eruit? Komen er vooral huishoudens met hoge inkomens of juist met lage deze regio binnen? Wat zijn de inkomenskenmerken van mensen die de gemeente verlaten en verschillen deze per stadsdeel of vestigingsregio? Deze vragen heeft het CBS voor de gemeente Amsterdam en de omliggende metropoolregio beantwoord. In 2008 verhuisden 32 duizend huishoudens binnen de grenzen van de gemeente Amsterdam. 14 duizend huishoudens vestigden zich in de gemeente en 12 duizend huishoudens verlieten Amsterdam. Huishoudens die uit Amsterdam vertrokken, hadden vaker een hoger inkomen dan de huishoudens die zich binnen Amsterdam vestigden. Ook voor de verschillende gemeenten binnen metropoolregio Amsterdam geldt dat vertrekkende huishoudens vaker een hoger inkomen hebben dan huishoudens die zich er vestigen. Onder de metropoolregio Amsterdam vallen de volgende gebieden: Almere, Amsterdam, Gooi en Vechtstreek, IJmond, Lelystad, overige Amstel-Meerlanden, regio Haarlem, regio Haarlemmermeer, Waterland en Zaanstreek. In 2008 verhuisden 86 duizend huishoudens binnen de metropoolregio. In de regio vestigden zich 19 duizend huishoudens en 14 duizend huishoudens verruilden de metropoolregio voor een andere regio in Nederland.
07
Wanneer we kijken naar verhuizingen van en naar Amsterdam binnen de metropoolregio, dan zien we dat meer huishoudens vanuit Amsterdam verhuizen naar een gemeente binnen de metropoolregio, dan dat er huishoudens vanuit de metropoolregio naar Amsterdam toe verhuizen. De enige uitzondering hierop is Lelystad. Vooral Almere, de Zaanstreek, Haarlemmermeer en de overige Amstel-Meerlanden zijn in trek bij huishoudens die Amsterdam verlaten.
Het volledige onderzoeksrapport kunt u vinden op de CBSwebsite onder publicaties van het Centrum voor Beleidsstatistiek. Het CBS kan deze analyse voor elke regio in Nederland uitvoeren.
Verhuizingen vanuit en naar Amsterdam, binnen metropoolregio, 2008
08
Lokale gegevens over kinderopvang Over kinderopvang wordt veel gesproken, zeker sinds de wijzigingen in wet- en regelgeving en de bezuinigingen die met ingang van 1 januari 2012 zijn ingevoerd. De wachtlijsten voor kinderopvang zijn in 2012 aanzienlijk geslonken en er gaan meer kinderopvangverblijven failliet of ze krimpen in. In 2011 maakten in heel Nederland nog 845 duizend kinderen gebruik van formele kinderopvang. Het overgrote deel maakte gebruik van de kindcentra. Het CBS beschikt over cijfers over het gebruik van kinderopvangtoeslag zoals genoemd in de Wet Kinderopvang (WKO), uitgesplitst naar onder andere leeftijd, herkomst, type huishouden en inkomen van de ouders. Naast informatie over het aantal kinderen in de opvang is er ook informatie bekend over het aantal opvanguren en het aantal huishoudens dat gebruik maakt van kinderopvang. Het CBS kan deze informatie per gemeente, wijk en buurt voor u berekenen. Afgelopen jaar heeft het CBS reeds cijfers geleverd voor de gemeenten Almere, Amsterdam, Den Bosch en Deventer. Bent u geïnteresseerd in deze cijfers, neem dan een kijkje op onze site. Indien u behoefte heeft aan informatie over andere gemeenten kunt u vrijblijvend contact opnemen met
[email protected]. Kinderopvang in Nederland, 2011
09
Onderzoek op maat Het Centrum voor Beleidsstatistiek kan het voor u uitvoeren Kom met uw onderzoeksvragen naar het Centrum voor Beleidsstatistiek. Met behulp van het rijke aanbod aan microdata en de expertise van het CBS kunnen de onderzoekers van het Centrum deze vragen mogelijk beantwoorden. Het onderzoek op maat betreft alle onderwerpen van het werkprogramma van het CBS. Het rijke aanbod aan statistische brondata van het CBS kan desgewenst worden aangevuld met uw eigen bestanden, die gekoppeld kunnen worden aan die van het CBS. Op die manier wordt voor u als klant van het Centrum voor Beleidsstatistiek geheel op maat, aan de hand van uw eigen onderzoeksvragen, statistische informatie samengesteld. Dit gebeurt op basis van een vast uurtarief.
Het resultaat? Een onderzoeksrapport van hoogstaande kwaliteit, voorzien van het CBS-stempel. De resultaten van het onderzoek worden gepubliceerd op de CBS-website en zijn daarmee voor iedereen toegankelijk. Daarnaast verschijnen de meeste publicaties in gedrukte vorm als onderzoeksrapport van het Centrum voor Beleidsstatistiek. Van de gepubliceerde onderzoeken en artikelen van het Centrum voor Beleidsstatistiek is een overzicht beschikbaar. Voor meer informatie over het laten uitvoeren van onderzoek op maat door het Centrum voor Beleidsstatistiek, kunt u vrijblijvend contact met ons opnemen.
10
Microdataservices Zelf onderzoek doen op de CBS-gegevens Het Centrum voor Beleidsstatistiek stelt u onder bepaalde voorwaarden microdata (d.w.z. geanonimiseerde data op persoons- en bedrijfsniveau) ter beschikking voor onderzoek. De organisatie waaraan u verbonden bent, moet dan wel een machtiging van de Centrale Commissie voor de Statistiek (CCS) hebben. Alle informatie over onze microdataservices en de bijbehorende kosten vindt u in onze dienstencatalogus. De ontwikkelingen van de microdataservices stemmen we af met de Afnemersraad, een representatie van onze afnemers. U kunt uw onderzoek uitvoeren in onze vestiging in Den Haag of Heerlen (‘on site’), of vanuit uw eigen organisatie via een beveiligde internetverbinding met het CBS (‘remote access’). Naast de al beschikbare microdatabestanden die nodig zijn voor uw onderzoek, kunt u in overleg mogelijk ook op andere CBS-microdatabestanden werken. Ook kunt u uw eigen microdatabestanden inbrengen in het onderzoek; wij bewerken deze bestanden zodat koppeling met CBS-microdata mogelijk wordt. Alle bestanden die u gebruikt, staan op een beveiligde netwerk omgeving binnen het CBS. U kunt uw onderzoeksresultaten in de vorm van bijvoorbeeld statistische tabellen door ons laten exporteren voor gebruik buiten de beveiligde CBS-omgeving. Wij checken dan eerst of deze output geen gegevens bevat die mogelijk herleidbaar zijn tot individuele personen, ondernemingen, instellingen of huishoudens. Het CBS eist dat u de resultaten publiceert en beschikbaar stelt aan belangstellenden. Wij geven een overzicht van de publicaties die verschenen zijn naar aanleiding van onderzoek op CBSmicrodata.
11
Als u een onderzoek wilt aanmelden of als u meer informatie wenst over het gebruik van microdatabestanden van het CBS, kunt u vrijblijvend contact met ons opnemen.
Informatie over onderzoek van het Centrum voor Beleidsstatistiek:
[email protected]. CBS-portal voor decentrale overheden: www.cbs.nl/decentraleoverheden CBS-geoservices: www.cbs.nl/geoservices LokaleLastenVergelijker: http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/ overheid-politiek/cijfers/extra/lokale-lastenvergelijker.htm Algemene vragen over het CBS: Telefoon: 088 570 70 70 of fax: 070 387 74 29 of via het contactformulier op http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/ informatie/publiek/inlichtingen/default.htm Volg het CBS op Twitter: https://twitter.com/statistiekcbs
Contact Centraal Bureau voor de Statistiek Henri Faasdreef 312 2492 JP Den Haag www.cbs.nl
