Leiderschapsprofielen

Leiderschapsprofielen

In de Visie op HRM en Leiderschap zijn 6 hoofdrollen geïdentificeerd voor de leidinggevenden op 3 niveaus van leiderschap, te weten strategisch, tactisch en operationeel.

Brandweer vakman

Netwerker

Manager

Persoonlijk leiderschap staat aan de basis van deze 6 rollen en bestaat uit persoonlijke eigenschappen, waarden en overtuigingen. Specifiek voor de brandweer kijken we naar: empathie, betrouwbaarheid, zelfreflectie, boegbeeld en stabiliteit & veerkracht. De 6 hoofdrollen die zijn geïdentificeerd, worden beschreven aan de hand van competenties en gedragsindicatoren.

Persoonlijk Leiderschap

Team coach

Veranderaar

Coach

De rollen zijn in principe op leidinggevenden van toepassing. Bij specialisten zijn de rollen van (Team)coach en Manager minder aan de orde en is de rol van Expert toegevoegd.

Persoonlijk leiderschap

Waarden en persoonlijke eigenschappen Empathie: van nature invoelend en meelevend, kan zich verplaatsen in de belevingswereld van de ander.

Betrouwbaarheid: is transparant, doet wat hij/ zij belooft en biedt de medewerkers een basis om op terug te vallen.


Zelfreflectie: heeft zelfkennis, kan reflecteren op het eigen gedrag en gaat actief op zoek naar feedback, van zowel onder- als bovengeschikten. Weet daar op een constructieve manier mee om te gaan en gebruikt de feedback ter ondersteuning van de eigen persoonlijke ontwikkeling. Stabiliteit & veerkracht: heeft ruggengraat, neemt positie in, fungeert (als leidinggevende) als hitteschild naar de lagen onder hem/haar binnen de brandweer/VR. Beschikt over voldoende veerkracht om niet star of rigide te worden en staat open voor verandering. Kan ook leiding accepteren. Boegbeeld: is zich bewust van het effect dat zijn of haar positie heeft op de brandweer/VR en de omgeving en maakt daar op positieve wijze gebruik van ten behoeve van de eigen organisatie.

3

Strategisch leidinggevende

Strategisch leidinggevende

Positioneert de brandweer/VR in de politieke, bestuurlijke en maatschappelijke omgeving, beïnvloedt en werkt samen met partners en partijen in het netwerk.

Stimuleert en inspireert de brandweer/VR en mensen tot beweging en heeft daarbij oog voor snelheid, vermogen, bereidheid en noodzaak van veranderen.


Veranderaar

Onderkent talenten bij mensen, zet mensen in hun kracht en geeft ze de kans om te groeien met oog voor het resultaat van de brandweer/VR.

Brandweer vakman

Netwerker

Coach

Vertaalt op hoofdlijnen bestuurlijke en maatschappelijke trends en ontwikkelingen naar het eigen vak en vice versa; geeft blijk van betrokkenheid met de kernprocessen en trots voor het brandweervak.

Manager

Team coach

Stelt de strategische doelstellingen (waaronder continuïteit) vast en stuurt (via o.a. mensen en middelen) op het behalen ervan.

Zet alle lagen van de brandweer/VR in positie, creëert verticale en horizontale samenhang en stuurt op een cultuur van samenwerken.

Strategisch leiderschap: competentieprofiel

Hoofdrol

Competenties Visie

Brandweer vakman

Conceptueel denken Plannen & delegeren

Manager

Resultaatgerichtheid Groepsgericht leiderschap

Teamcoach

Voorbeeldgedrag tonen Ontwikkelen

Coach

Coachen Inspireren & meenemen

Veranderaar

Netwerker

Innoveren Politiek-bestuurlijke sensitiviteit


Verbindend vermogen op relatie en inhoud

6

Rol Brandweervakman

Manager

Teamcoach

Competentie

Gedrag

Visie Ontwikkelen en uitdragen toekomstbeeld. Afstand nemen van de dagelijkse praktijk. Onderkennen van feiten, trends, mogelijke innovaties en toekomstige ontwikkelingen en die vertalen naar het eigen werkterrein

•Is in staat een visie te definiëren. •Schat het belang in van juridische, politieke en maatschappelijke ontwikkelingen, onderkent trends en vertaalt deze naar strategische keuzes en acties voor de brandweer/VR. •Draagt actief en op inspirerende wijze de organisatievisie uit (inen extern). Kan daarbij het doel en het waarom goed uitleggen.

Conceptueel denken Nadenken over het vakmanschap in een strategische context, op een conceptuele manier en vanuit meerdere perspectieven.

•Ziet complexiteit van de context in en kan out of the box en grensoverstijgend denken. •Legt onderlinge verbanden en vertaalt deze naar brede samenhangende oplossingen. •Komt los van de dagelijkse operationele en bestuurlijke drukte, neemt afstand en heeft een helikopterview.

Plannen & delegeren Op effectieve wijze doelen en prioriteiten bepalen en benodigde tijd, activiteiten en middelen aangeven en inzetten om bepaalde doelen te bereiken.

•Maakt lange termijn planningen en doelstellingen, deelt deze met medewerkers en delegeert taken en verantwoordelijkheden. •Stuurt hier op door regelmatig voortgangsgesprekken te houden. •Benoemt stuurindicatoren (KPI’s) en zorgt dat deze inzichtelijk worden. •Kent eigen beperkingen en durft gebruik te maken van kennis en expertise van anderen. •Anticipeert op relevante ontwikkelingen, ook op politiek-bestuurlijk niveau, die van invloed zijn op de eigen brandweer/VR en vertaalt dit in aangepaste doelstellingen en planningen.

Resultaatgerichtheid Het helder stellen van doelen (SMART) en het realiseren van resultaten conform tijdpad, normen en afspraken.

•Bepaalt algemene doelstellingen en stuurt aan op concrete vertaling en toepassing binnen de brandweer/VR. •Spreekt mensen aan op al dan niet behalen van resultaten.

Groepsgericht leiderschap Richting en sturing geven aan één of meerdere teams. Samenwerkingsrelaties tot stand brengen en in stand houden

•Geeft ruimte en stimuleert verschillende denkwijzen in het team teneinde het team te versterken, ten bate van het organisatie belang. •Definieert met de groep de gezamenlijke team en organisatiewaarden en kijkt naar de individuele aansluiting van medewerkers hierop. Indien nodig wordt actie ondernomen. •Stuurt actief op verbinding van verschillende onderdelen in de organisatie.

Voorbeeldgedrag tonen Voorbeeldgedrag tonen in lijn met geldende normen en waarden en is een boegbeeld voor alle lagen binnen de brandweer/VR.

•Draagt de normen en waarden van de brandweer/VR uit. •Is congruent in zeggen en doen. •Neemt actief initiatief om zichtbaar, aanspreekbaar en benaderbaar te zijn.

Rol Coach

Veranderaar

Netwerker

Competentie

Gedrag

Ontwikkelen Een stimulerende leeromgeving creëren ten behoeve van een lerende organisatie.

•Daagt mensen uit de gehele brandweer/VR uit om uit hun comfort zone te komen, om zich te ontwikkelen. •Creëert een veilige omgeving die open staat voor verschillende denkbeelden en fouten tolereert. Handelt hier zelf naar en draagt dit ook actief uit. •Vertaalt het belang van ontwikkeling concreet in geld en tijd op organisatieniveau.

Coachen Het stimuleren en motiveren van anderen gericht op hun persoonlijke ontwikkeling en het geven en ontvangen van feedback. Hanteren van een dienende / faciliterende stijl van leiderschap.

•Stelt eigen oordeel uit. •Neemt verantwoordelijkheid voor persoonlijke ontwikkeling niet over van de betreffende medewerker. •Luistert actief (LSD – luisteren, samenvatten, doorvragen). •Geeft feedback op functioneren en ontwikkelen. •Faciliteert mensen in hun ontwikkeling.

Inspireren & meenemen Aanvoelen van wat er speelt en het toepassen van de juiste veranderingsaanpak/ stijl om mensen binnen en buiten de brandweer/VR mee te krijgen in relevante veranderingen binnen en buiten de organisatie

•Kan op een aansprekende manier de stip op de horizon in beeld brengen. •Heeft oog, oor en begrip voor emoties die veranderingen met zich meebrengen en weet hoe je met emoties om moet gaan. •Enthousiasmeert tot verandering bij de relevante partijen in en buiten de brandweer/VR.

Innoveren Het hebben en stimuleren van nieuwe, originele ideeën, werkwijzen en toepassingen. Open staan voor en initiëren van toekomstige vernieuwing van strategie, werkwijzen en bedrijfsvoering.

•Geeft ruimte in de zin van tijd en geld en stimuleert grote en kleine verander initiatieven. •“Beloont” (positieve response) als mensen buiten de kaders en gebaande paden denken. •Is actief op zoek naar nieuwe ontwikkelingen binnen en buiten hun eigen werkveld en vertaalt deze naar relevante initiatieven voor de eigen organisatie.

Politiek-bestuurlijke sensitiviteit Zich bewust zijn van zijn omgeving, met name ook op het politiek-bestuurlijke vlak. Relevante ontwikkelingen volgen in de omgeving van de brandweer/VR en deze kennis benutten ten behoeve van de organisatie en/of het vakgebied

•Is aanwezig op het juiste moment op de juiste plek, vooral ook in het politieke en bestuurlijke domein. •Volgt actief moderne media om goed geïnformeerd te blijven over wat er speelt. •Stimuleert actief netwerken van medewerkers, ook buiten de brandweer/VR. •Is actief in verschillende formele en informele netwerken ook buiten het brandweer domein.

Verbindend vermogen op relatie en inhoud In staat zijn op zowel de relatie als de inhoud verbinding te maken met belangrijke stakeholders.

•Bouwt en onderhoudt relaties met mensen en groepen in het netwerk (zowel binnen als buiten de eigen brandweer/VR). •Gaat op zoek naar gezamenlijke belangen in de relatie met stakeholders en is daardoor in staat eigen doelstellingen te realiseren.

Strategisch specialist

Zoals aan het begin gesteld zijn er 4 hoofdrollen geïdentificeerd voor de specialist op het strategische niveau.

Brandweer vakman

Netwerker


Veranderaar

Expert

Strategisch specialist

Positioneert de brandweer/VR in de politieke, bestuurlijke en maatschappelijke omgeving, beïnvloedt en werkt samen met partners en partijen in het (externe en interne) netwerk.

Brandweer vakman

Netwerker

Vertaalt op hoofdlijnen bestuurlijke en maatschappelijke trends en ontwikkelingen naar het eigen vak en vice versa; is betrokken bij de kernprocessen en heeft trots voor het brandweervak.


Stimuleert en inspireert de brandweer/VR en mensen tot beweging en heeft daarbij oog voor snelheid, vermogen, bereidheid en noodzaak van veranderen.

Veranderaar

Expert

Vervult een toonaangevende expertrol in de organisatie. Geeft strategisch advies omtrent het eigen vakgebied.

Strategisch specialist: competentieprofiel

Hoofdrol

Competenties

Visie

Brandweer vakman

Conceptueel denken

Analyseren

Expert

Adviseren

Inspireren & meenemen

Veranderaar

Innoveren

Politiek-bestuurlijke sensitiviteit

Netwerker


Persoonlijk Leiderschap 12

Rol Brandweervakman

Expert

Veranderaar

Competentie

Gedrag

Visie Ontwikkelen en uitdragen toekomstbeeld. Afstand nemen van de dagelijkse praktijk. Onderkennen van feiten, trends, mogelijke innovaties en toekomstige ontwikkelingen en die vertalen naar het eigen werkterrein

•Is in staat een visie te definiëren. Legt daarbij de verbinding tussen ontwikkelingen op het vakgebied en de gevolgen daarvan op de organisatie en vice versa. •Schat het belang in van juridische, politieke en maatschappelijke ontwikkelingen, onderkent trends en vertaalt deze naar strategische keuzes en acties voor de brandweer/VR. •Draagt actief en op inspirerende wijze de organisatievisie uit (inen extern). Kan daarbij het doel en het waarom goed uitleggen.

Conceptueel denken Nadenken over het vakmanschap in een strategische context, op een conceptuele manier en vanuit meerdere perspectieven.

•Ziet complexiteit van de context in en kan out of the box en grensoverstijgend denken. •Legt onderlinge verbanden en vertaalt deze naar brede samenhangende oplossingen. •Komt los van de dagelijkse operationele en bestuurlijke drukte, neemt afstand en heeft een helikopterview.

Analyseren Signaleren van problemen, verbanden zien, gegronde conclusies trekken en consequenties inschatten

•Overziet gevolgen op lange termijn •Heeft inzicht in (onderliggende) belangentegenstellingen •Plaatst het probleem in een ruimere context dan zijn/haar eigen vakgebied •Ziet grote lijnen en tilt vraagstukken op een hoger abstractieniveau •Brengt complexe, soms tegenstrijdige informatie terug tot de kern

Adviseren Adviezen opstellen, onderbouwen en op overtuigende wijze overbrengen aan anderen.

•Weet door voorbereiding, vasthoudendheid en het uitstralen van geloof in het eigen standpunt weerstanden te overwinnen . •Onderbouwt adviezen met relevante argumenten die aansluiten bij de belevingswereld van de gesprekspartner, kiest de juiste tactiek in adviestrajecten. •Maakt complexe onderwerpen begrijpelijk voor anderen.

Inspireren & meenemen Aanvoelen van wat er speelt en het toepassen van de juiste veranderingsaanpak/ stijl om mensen binnen en buiten de brandweer/VR mee te krijgen in relevante veranderingen binnen en buiten de organisatie

•Kan op een aansprekende manier de stip op de horizon in beeld brengen. •Heeft oog, oor en begrip voor emoties die veranderingen met zich meebrengen en weet hoe je met emoties om moet gaan. •Enthousiasmeert tot verandering bij de relevante partijen in en buiten de brandweer/VR.

Innoveren Het hebben en stimuleren van nieuwe, originele ideeën, werkwijzen en toepassingen. Open staan voor en initiëren van toekomstige vernieuwing van strategie, werkwijzen en bedrijfsvoering.

•Geeft ruimte in de zin van tijd en geld en stimuleert grote en kleine verander initiatieven. •“Beloont” (positieve response) als mensen buiten de kaders en gebaande paden denken. •Is actief op zoek naar nieuwe ontwikkelingen binnen en buiten hun eigen werkveld en vertaalt deze naar relevante initiatieven voor het eigen vakgebied. •Genereert, samen met anderen, nieuwe ideeën voor de ontwikkeling van het vak

Rol Netwerker

Competentie

Gedrag

Politiek-bestuurlijke sensitiviteit Zich bewust zijn van zijn omgeving, met name ook op het politiek-bestuurlijke vlak. Relevante ontwikkelingen volgen in de omgeving van de brandweer/VR en deze kennis benutten ten behoeve van de organisatie en/of het vakgebied.

•Is aanwezig op het juiste moment op de juiste plek, vooral ook in het politieke en bestuurlijke domein. •Volgt actief moderne media om goed geïnformeerd te blijven over wat er speelt. •Stimuleert actief netwerken van medewerkers, ook buiten de brandweer/VR. •Is actief in verschillende formele en informele netwerken ook buiten het brandweer domein.


•Bouwt en onderhoudt relaties met mensen en groepen in het netwerk (zowel binnen als buiten de eigen brandweer/VR). •Gaat op zoek naar gezamenlijke belangen in de relatie met stakeholders en is daardoor in staat eigen doelstellingen te realiseren.

Tactisch leidinggevende

Tactisch leidinggevende

Beïnvloedt en positioneert het vakgebied in de inen externe omgeving. Werkt samen met partners en partijen in het netwerk.

Neemt mensen, middelen en structuur in gepast tempo en op professionele wijze mee in de verandering, in het bijzonder door mensen te motiveren en inspireren. Geeft ruimte voor nieuwe

Netwerker


Veranderaar

initiatieven.

Zet zijn of haar mensen in hun kracht en laat hen groeien. Heeft oog voor talent en zet talent in ten behoeve van ontwikkeling en resultaat. Adviseert over en aan talent.

Brandweer vakman

Coach

Legt de verbinding tussen de visie en de uitvoering – en vice versa - als het gaat om de professie.

Manager

Team coach

Plant en schept de juiste randvoorwaarden voor een succesvolle uitvoering.

Schept randvoorwaarden waardoor zijn of haar team optimaal presteert.

Tactisch leiderschap: competentieprofiel

Hoofdrol

Competenties Verbinden met het vakmanschap

Brandweer vakman

Visie Resultaatgerichtheid

Manager

Aansturen Inspireren

Teamcoach

Teamgericht coachen Inlevingsvermogen

Coach

Ontwikkelen Overtuigen & beïnvloeden

Veranderaar

Innoveren Omgevingsbewustzijn

Netwerker Persoonlijk Leiderschap


17

Rol Brandweervakman

Manager

Teamcoach

Competentie

Gedrag

Verbinden met het vakmanschap Op generiek niveau beschikken over voldoende brandweerinhoudelijke kennis en kunde om deze rol goed in te kunnen vullen.

•Kijkt door de ogen van de vakman naar het toekomstbeeld van de organisatie en levert daarmee een bijdrage aan de visievorming.

Visie Het toekomstbeeld uitdragen en de visie vertalen van de organisatie naar de vakmensen in het team/ eigen organisatieonderdeel

•Vertaalt op een concrete en aansprekende wijze visie naar uitvoering en geeft hierbij concrete mogelijkheden en beperkingen aan. •Kan de visie enthousiast vertalen naar concrete beelden en voorstellingen. •Maakt zich de visie eigen en vertaalt deze op enthousiaste wijze naar een verhaal voor zijn/haar organisatiedeel.

Resultaatgerichtheid Het helder stellen van doelen (SMART) en het behalen van resultaten conform tijdpad, normen en afspraken.

•Stelt heldere doelen voor de eigen afdeling, in overleg met medewerkers en leidinggevenden. •Vertaalt de doelen naar concrete resultaatafspraken met mensen ten aanzien van tijd, middelen en geld.

Aansturen Zorgen dat medewerkers bijdragen aan de doelstellingen, de juiste randvoorwaarden scheppen daarvoor en zorgen voor de juiste middelen.

•Bewaakt de voortgang en stuurt bij op resultaat of proces waar nodig. •Schept de juiste voorwaarden in het organisatie onderdeel om resultaat te kunnen behalen (bijvoorbeeld budget regelen).

Inspireren Medewerkers inspireren het beste uit zichzelf te halen en uit het team.

•Legt enthousiast het doel van de visie en het waarom uit. •Enthousiasmeert en brengt medewerkers in beweging door beelden te schetsen en verhalen te vertellen die aansluiten bij de belevingswereld van het team.

Teamgericht coachen Coachen van één of meerdere teams. Duurzame samenwerkingsrelaties tot stand brengen.

•Bevordert zelfsturing en zelfregulering in het team en houdt tegelijkertijd het doel van het team in zicht. •Schept een open, respectvolle, veilige en transparante omgeving voor het optimaal functioneren van het team. •Geeft ruimte aan verschillende meningen en biedt de mogelijkheid te leren van (elkaars) fouten. •Creëert voldoende gelegenheid om de team effectiviteit te bespreken (kwaliteit van de teamleden, de samenstelling en de randvoorwaarden).

Rol Coach

Veranderaar

Netwerker

Competentie

Gedrag

Inlevingsvermogen Luisteren naar en meedenken met anderen, onderkennen van gevoelens en behoeften van anderen, zich verplaatsen in anderen en bewust omgaan met verschillende achtergronden en belangen.

•Legt gemakkelijk contact en maakt verbinding met mensen. •Staat open voor de ideeën en meningen van anderen, ook als deze niet overeenkomen met het eigen standpunt, neemt de tijd voor mensen en luistert actief. •Signaleert (in)directe signalen en weerstand en speelt daar actief en effectief op in door contact te zoeken met de medewerker.

Ontwikkelen Anderen stimuleren en ondersteunen bij hun persoonlijke ontwikkeling. Een stimulerende leeromgeving creëren ten behoeve van een lerende organisatie.

•Bespreekt kwaliteiten, talenten en beperkingen met de medewerker en geeft feedback op gedrag. •Faciliteert individuele ontwikkeling, enerzijds door de juiste voorwaarden te scheppen, anderzijds door medewerkers te stimuleren. •Zorgt ervoor dat de individuele ontwikkeling van medewerkers in lijn ligt met de organisatie behoefte, stuurt waar nodig bij.

Overtuigen & beïnvloeden De juiste veranderingsaanpak/ stijl toepassen om mensen binnen en buiten de organisatie mee te krijgen met relevante veranderingen binnen en buiten de organisatie. In staat zijn om instemming te krijgen voor ideeën en voorstellen.

•Past de juiste veranderstijl toe (zowel top down als bottom up) •Enthousiasmeert en zet aan tot verandering bij de relevante partijen binnen en buiten de brandweer.

Innoveren Ruimte geven in de zin van tijd en geld en nieuwe, originele ideeën, werkwijzen en toepassingen stimuleren. Deze zelf ook hebben. Open staan voor en initieren van toekomstige vernieuwing van strategie, werkwijzen en bedrijfsvoering.

•Geeft ruimte aan initiatieven en nieuwe ontwikkelingen, zowel top down als bottom up. •Stimuleert een omgeving waarin medewerkers lef tonen, risico’s durven nemen en waar mislukkingen niet bestaan (“fouten maken mag”). •Is maatschappelijk sensitief, volgt de ontwikkelingen in de buitenwereld en ziet de verbanden met en mogelijkheden voor de brandweerwereld.

Omgevingsbewustzijn Relevante ontwikkelingen volgen in de omgeving van de organisatie en deze kennis benutten ten behoeve van de organisatie en/of het vakgebied.

•Heeft goed zicht op de ontwikkelingen in interne en externe netwerken en participeert actief in deze netwerken. •Is zich bewust van zijn omgeving, met name ook op het politiek-bestuurlijke vlak. •Is bekend met de agenda’s en belangen van de netwerkpartners en kan hierop anticiperen ten einde een win-win situatie te creëren.


•Is zich bewust van relaties en verhoudingen in het netwerk, zowel tussen individuen als tussen groepen in het netwerk. •Gaat op zoek naar gezamenlijke belangen in de relatie met stakeholders en is daardoor in staat eigen doelstellingen te realiseren. •Is een teamspeler in de samenwerking met andere tactische leiders binnen de organisatie.

Tactisch specialist

Tactisch specialist

Beïnvloedt en positioneert het vakgebied in de inen externe omgeving. Werkt samen met partners en partijen in het netwerk.

Brandweer vakman

Netwerker

Legt de verbinding tussen de visie en de uitvoering – en vice versa - als het gaat om de professie.

Persoonlijk leiderschap Neemt mensen, middelen en structuur in gepast tempo en op professionele wijze mee in de verandering, in het bijzonder door mensen te motiveren en inspireren. Geeft ruimte voor nieuwe initiatieven.

Veranderaar

Expert

Vervult een toonaangevende expertrol in de organisatie. Geeft strategisch advies omtrent het eigen vakgebied.

Tactisch specialist: competentieprofiel

Hoofdrol

Competenties

Verbinden met het vakmanschap

Brandweer vakman

Visie

Analyseren

Expert

Adviseren

Overtuigen & beïnvloeden

Veranderaar

Innoveren

Omgevingsbewustzijn

Netwerker



22

Rol Brandweervakman

Expert

Veranderaar

Competentie

Gedrag

Verbinden met het vakmanschap Op specialistisch niveau beschikken over voldoende brandweerinhoudelijke kennis en kunde om deze rol goed in te kunnen vullen

•Kijkt als vakman en expert naar het toekomstbeeld van de organisatie en levert daarmee een bijdrage aan de visievorming. •Is actief gericht op het delen van eigen vakkennis met anderen en maakt ook gebruik van de vakkennis van anderen. •Bewaakt de kwaliteit van vakmanschap in het eigen organisatieonderdeel op het eigen vakgebied.

Visie Het toekomstbeeld uitdragen en vertaalt visie van de organisatie naar de vakmensen in het team/ eigen organisatieonderdeel

•Vertaalt op een concrete en aansprekende wijze visie naar het eigen vakgebied en geeft hierbij concrete mogelijkheden en beperkingen aan. •Kan de visie enthousiast vertalen naar concrete beelden en voorstellingen. •Maakt zich de visie eigen en vertaalt deze op enthousiaste wijze naar een verhaal voor zijn/haar organisatiedeel c.q. vakgebied.

Analyseren Problemen en verbanden zien, gegronde conclusies trekken en consequenties inschatten.

•Heeft oog voor (onderliggende) belangentegenstellingen •Plaatst het probleem in een ruimere context dan zijn/haar eigen vakgebied •Brengt complexe, soms tegenstrijdige informatie terug tot de kern

Adviseren Adviezen opstellen, deze onderbouwen en ze op overtuigende wijze overbrengen op anderen.

•Weet door voorbereiding, vasthoudendheid en het uitstralen van geloof in het eigen standpunt weerstanden te overwinnen . •Onderbouwt adviezen met relevante argumenten die aansluiten bij de belevingswereld van de gesprekspartner, kiest de juiste tactiek in adviestrajecten. •Maakt complexe onderwerpen begrijpelijk voor anderen.

Overtuigen & beïnvloeden De juiste veranderingsaanpak/ stijl toepassen om mensen binnen en buiten de organisatie mee te krijgen met relevante veranderingen binnen en buiten de organisatie. In staat zijn om instemming te krijgen voor ideeën en voorstellen.

•Past de juiste veranderstijl toe (zowel top down als bottom up) en weet ook op horizontaal niveau op de goede manier te beïnvloeden. •Enthousiasmeert en zet aan tot verandering bij de relevante partijen binnen en buiten de brandweer.

Innoveren Ruimte geven in de zin van tijden en geld en nieuwe, originele ideeën, werkwijzen en toepassingen stimuleren. Deze ook zelf hebben. Open staan voor en het initiëren van toekomstige vernieuwing van strategie, werkwijzen en bedrijfsvoering.

•Is maatschappelijk sensitief, volgt de ontwikkelingen in de buitenwereld en ziet de verbanden met en mogelijkheden voor de brandweerwereld. •Benadert vraagstukken vanuit nieuwe en onverwachte invalshoeken •Bedenkt (nieuwe) oplossingen voor complexe problemen •Genereert, samen met anderen, nieuwe ideeën voor de ontwikkeling van het vak •Komt regelmatig met ongebruikelijke en innovatieve voorstellen en ideeën

Rol Netwerker

Competentie

Gedrag

Omgevingsbewustzijn Relevante ontwikkelingen volgen in de omgeving van de organisatie en deze kennis benutten ten behoeve van de organisatie en/of het vakgebied.

•Heeft goed zicht op de ontwikkelingen in interne en externe netwerken en participeert actief in deze netwerken. •Is zich bewust van zijn omgeving, met name ook op het politiek-bestuurlijke vlak. •Is bekend met de agenda’s en belangen van de netwerkpartners en kan hierop anticiperen ten einde een win-win situatie te creëren.


•Is zich bewust van relaties en verhoudingen in het netwerk, zowel tussen individuen als tussen groepen in het netwerk. •Gaat op zoek naar gezamenlijke belangen in de relatie met stakeholders en is daardoor in staat eigen doelstellingen te realiseren.

Operationeel leidinggevende

Operationeel leidinggevende

Beïnvloedt en positioneert het vakgebied in de interne omgeving. Werkt samen met partners en partijen in het netwerk.

Geeft betekenis en invulling aan een verandering voor de individuele medewerker op de werkvloer. Geeft ruimte voor nieuwe initiatieven.


Veranderaar

Zet zijn of haar mensen in hun kracht zet en laat hen groeien door hen te begeleiden en op te leiden.

Brandweer vakman

Netwerker

Coach

Stuurt de uitvoering door professionals aan. Heeft gedegen kennis van het vakgebied.

Manager

Team coach

Stuurt op het behalen van concrete resultaten binnen vastgestelde kaders.

Laat zijn of haar team optimaal presteren.

Operationeel leiderschap: competentieprofiel

Hoofdrol

Competenties Vakmanschap

Brandweer vakman

Kwaliteitsbewaking Verantwoording afleggen

Manager

Resultaatgerichtheid Teamgericht coachen

Teamcoach

Stimuleren Inlevingsvermogen

Coach

Ontwikkelen van het individu Overtuigen en beïnvloeden

Veranderaar

Netwerker

Luisteren Organisatiebewustzijn


Omgevingsbewustzijn

27

Rol Brandweervakman

Manager

Teamcoach

Competentie

Gedrag

Vakmanschap Bevorderen van kennisdeling en bewustzijn over de eisen die worden gesteld aan het vakmanschap.

•Laat zien over voldoende kennis en vaardigheden te beschikken om zelfstandig uitvoering te kunnen geven aan het ‘rode vakmanschap’. •Past zijn of haar kennis en vaardigheden adequaat toe en draagt zijn of haar vakmanschap ook over aan collega’s. •Zorgt ervoor dat zijn of haar vakkennis en vaardigheden op peil blijven en motiveert collega’s hier ook aan te werken.

Kwaliteitsbewaking Ondernemen van actie om de kwaliteit van het eigen werk te verbeteren. Medewerkers aansturen om de kwaliteit van hun werkzaamheden te verbeteren.

•Brengt ideeën in voor verbetering teneinde de kwaliteit van dienstverlening te verbeteren. •Communiceert de correcte werkwijze aan collega’s en spreekt anderen er op aan als ze niet volgens de geldende regels en protocollen werken. •Geeft het goede voorbeeld als het gaat om vakbekwaam handelen, werkt volgens de geldende regels, voorschriften en protocollen.

Verantwoording afleggen Doordacht en weloverwogen handelen, in lijn met geldende regels en procedures. Verantwoording nemen voor het handelen.

•Stelt duidelijke kaders en regels voor het uitvoeren van de werkzaamheden. Volgt zelf deze regels en stuurt ook het team hier op aan. •Neemt doordacht en weloverwogen beslissingen, weegt daarbij voor- en nadelen en mogelijk risico’s zorgvuldig af, ook onder druk. •Licht beslissingen toe aan het team en onderbouwt , met inhoudelijke argumenten, waarom bepaalde keuzes zijn gemaakt. Geeft ruimte aan het team om hier ook vragen over te stellen. •Draagt de verantwoordelijkheid voor het eigen handelen en het handelen van het team, ook als zaken niet goed zijn verlopen.

Resultaatgerichtheid Het helder stellen van doelen (SMART) en het realiseren van resultaten conform tijdpad, normen en afspraken.

•Stelt heldere, concrete en haalbare doelen voor zichzelf en voor het team in lijn met de organisatiedoelstellingen. •Vertaalt deze doelen naar concrete resultaatafspraken in termen van tijd, middelen en geld. •Bewaakt de voortgang en spreekt mensen aan op het al dan niet behalen van resultaten.

Teamgericht coachen Coachen van één of meerdere teams. Samenwerkingsrelaties tot stand brengen en in stand houden.

• Bevordert zelfsturing en zelfregulering in het team door medewerkers duidelijke taken en verantwoordelijkheden te geven en hen zelf oplossingen aan te laten dragen bij problemen of lastige situaties. •Geeft ruimte en stimuleert verschillende denkwijzen in het team teneinde het team te versterken, ten bate van het organisatie belang. •Versterkt het groepsgevoel.

Stimuleren Medewerkers stimuleren zich in te zetten voor het groepsresultaat.

•Geeft medewerkers vertrouwen. •Weet anderen te motiveren het beste uit zichzelf en het team te halen. •Creëert een open, veilige en respectvolle werksfeer. •Stimuleert en stuurt aan op teamprestaties.

Rol Coach

Veranderaar

Netwerker

Competentie

Gedrag

Inlevingsvermogen Luisteren naar en meedenken met anderen, onderkennen van gevoelens en behoeften van anderen, zich verplaatsen in anderen en bewust omgaan met verschillende achtergronden en belangen.

•Heeft oog voor het welzijn van zijn of haar medewerkers en handelt indien nodig. •Legt gemakkelijk contact en maakt verbinding met mensen. •Neemt de tijd voor mensen, staat open voor de ideeën en meningen van anderen en luistert actief. •Signaleert (in)directe emoties en speelt daar actief en effectief op in door contact te zoeken met de medewerker en begrip te tonen.

Ontwikkelen van het individu Anderen stimuleren en ondersteunen bij hun persoonlijke ontwikkeling. Een stimulerende leeromgeving creëren ten behoeve van een lerende organisatie.

•Coacht medewerkers op het verbeteren en optimaliseren van hun individuele prestaties. •Bespreekt kwaliteiten, talenten en beperkingen met de medewerker en geeft feedback op gedrag. •Daagt medewerkers uit om zich te ontwikkelen en geeft daarvoor de ruimte.

Overtuigen en beïnvloeden Op het juiste moment en met een passende stijl instemming verkrijgen voor ideeën en voorstellen.

•Vertaalt besluiten, ideeën en beelden (beleving) zowel naar boven als naar beneden in de organisatie. •Beïnvloedt medewerkers door voorbeeld gedrag te laten zien en een passende communicatiestijl te gebruiken. •Sluit in zijn of haar communicatie aan op de belevingswereld van de medewerkers.

Luisteren Actief luisteren. Het in gesprekken zodanig structureren, optreden en interveniëren dat het beoogde resultaat op effectieve wijze wordt bereikt.

•Luistert actief en vraagt indien nodig door. •Is benaderbaar, gaat respectvol om met andere zienswijzen en stelt eigen oordeel uit. •Luistert naar ervaringen en heeft begrip voor emoties die teweeg worden gebracht door veranderingen.

Organisatiebewustzijn Het vermogen om relaties en verschillende belangen binnen (en buiten) de organisatie in te schatten, te begrijpen en op basis hiervan te handelen.

•Kent de formele en informele structuur van de organisatie, heeft oog voor de verschillende belangen en begrijpt de eigen positie. •Heeft oog voor de organisatiecultuur. • Is een teamspeler in de samenwerking met andere operationele leiders.

Omgevingsbewustzijn Volgen van relevante ontwikkelingen in de omgeving van de organisatie en benutten voor de eigen werksituatie.

•Stelt zich op de hoogte van maatschappelijke ontwikkelingen, zowel binnen de eigen regio als op landelijk niveau. •Stelt zich op hoogte van ontwikkelingen binnen het eigen vakgebied. •Signaleert relevante ontwikkelingen en vertaalt deze, indien mogelijk, naar de eigen werksituatie.

Operationeel specialist Op operationeel niveau is geen leiderschapsprofiel voor de specialist geformuleerd. In principe mogen alle vakmensen op dit niveau min of meer beschouwd worden als specialisten en vakmensen (met eigen kwalificatieprofielen) die hun vak verstaan, zonder daarbij direct een leiderschapstaak te hebben naar andere niveaus binnen de organisatie of daarbuiten.

Leiderschapsprofielen

Recommend Documents