Leesvoorkeurenonderzoek Jeugdliteratuur Willemien Sneller & Marlies le Grand Debora Beltman 0864408 Gwenda Bloemink 0855259 Jennifer Chedi 0866762 Franke Schuurmans 0862773 (Linda Westdijk) Hogeschool Rotterdam Januari 2013
Inhoudsopgave INLEIDING ................................................................................................................................................ 3 VERANTWOORDING ................................................................................................................................................... 3 DOELSTELLING ........................................................................................................................................................... 3 HOOFD-‐ EN DEELVRAGEN ........................................................................................................................................ 3 HYPOTHESEN ............................................................................................................................................................. 3 LITERATUURONDERZOEK OP INTERNET ...................................................................................... 4 RESULTATEN .............................................................................................................................................................. 4 CONCLUSIE LITERATUURONDERZOEK ................................................................................................................... 5 ENQUÊTEONDERZOEK LEESVOORKEUREN 11-‐ TOT 16-‐JARIGEN ......................................... 6 PENTA COLLEGE CSG DE OUDE MAAS-‐ SCHOOL 1 ............................................................................................ 6 WOLFERT VAN BORSELEN-‐ SCHOOL 2 .................................................................................................................. 9 EINDCONCLUSIE ................................................................................................................................... 13 LITERATUURLIJST ............................................................................................................................... 15 BIJLAGEN ................................................................................................................................................ 16 BIJLAGE: ENQUÊTE ................................................................................................................................................. 16
2
Inleiding
Verantwoording Voor het vak jeugdliteratuur moeten wij een online mediatheek maken die aansluit op de leesvoorkeuren van jongeren. Hierbij richten wij ons op jongeren tussen de 11 en 16 jaar oud. Om er achter te komen wat nu daadwerkelijk de leesvoorkeuren zijn van jongeren, hebben wij een literatuuronderzoek uitgevoerd. Daarnaast hebben wij een praktijkonderzoek uitgevoerd door middel van een enquête. De bevindingen van beide onderzoeken hebben wij vergeleken en de meest in het oog springende verschillen en overeenkomsten zijn weergegeven.
Doelstelling Het doel is een online mediatheek samenstellen die in de leesbehoeften voorziet van jongeren in de leeftijdscategorie van 11 tot 16 jaar. Hierbij houden wij niet veel rekening met de verschillen in niveaus, maar afwijkingen worden meegenomen tijdens de beoordeling voor de geschiktheid van een boek.
Hoofd-‐ en deelvragen Wij hebben onszelf verschillende vragen gesteld voordat we het praktijkonderzoek uitvoerden. De hoofdvraag hierbij is: Wat zijn de leesvoorkeuren van jongeren en hoe kunnen wij dit toepassen op onze digitale mediatheek? Om de hoofdvraag te beantwoorden hebben wij antwoord nodig op de volgende deelvragen: Vraag 1: Welke genres springen eruit? Vraag 2: Welke schrijvers worden veel genoemd? Vraag 3: Welke boeken zijn favoriet bij jongeren? Vraag 4: Hoe kiezen jongeren hun boek uit? Vraag 5: Hoeveel lezen jongeren? De enquête is afgenomen bij twee scholen. De deelvragen zullen daarom twee maal beantwoord worden (per school), waarna er een algehele conclusie zal worden getrokken.
Hypothesen Wij hebben hypothesen opgesteld voor onze deelvragen. Hypothese 1: Het genre liefde wordt veel gelezen door meisjes en jongens lezen het genre avontuur veel. Hypothese 2: Carry Slee en Francine Oomen zijn veel genoemde schrijvers. Hypothese 3: Veel jongeren vinden de hoe overleef ik serie leuk, net als de boeken over Harry Potter. Hypothese 4: Leerlingen kiezen een boek vooral uit op de kaft en door de achterkant de lezen. Hypothese 5: Jongeren lezen gemiddeld minder dan 2,5 uur per week.
3
Literatuuronderzoek op internet Voor het literatuuronderzoek zijn wij al snel op internet gaan zoeken, omdat wij in de bibliotheek zagen dat er weinig over de leesvoorkeuren van jongens wordt geschreven in boeken. Op het internet konden wij veel meer informatie vinden. Zo kwamen wij op verschillende onderzoeken die sterk overeenkwamen met ons eigen onderzoek. Hieronder zijn onze bevindingen weergegeven.
Resultaten Jongens vinden het vooral leuk om spannende genres te lezen waarbij avontuur op nummer één staat. Daarna komen pas de thriller-, sciencefiction- en horrorgenres aan bod. Bijna geen van de jongens heeft een voorkeur voor het lezen in het genre liefde of problemen. Meisjes vinden het interessant om boeken te lezen die over andere culturen gaan. Ze komen daarbij te weten wat de normen en waarden zijn van een andere cultuur. Ze kunnen daardoor makkelijker de normen en waarden van iemand anders respecteren. Daarna geven zij hun voorkeuren aan thriller, avontuur en liefde. Er zijn nauwelijks verschillen tussen het vmbo en havo/vwo. Wel geven meisjes van het vmbo hun voorkeur aan spannende genres waarbij andere culturen een lagere plek inneemt. Zowel bij jongens als bij meisjes staat de biografie onderaan, net zoals sciencefiction. Een kwart van de meisjes heeft wel aangegeven dat ze ooit nog wel een keer een boek met sciencefiction willen lezen. Als het op boeken aankomt, lezen meisjes graag de boeken van Carry Slee en Francine Oomen omdat hier veel problemen worden besproken die voor meiden herkenbaar zijn. De meeste meiden kennen ook de boeken van Roald Dahl maar de meesten van hen vinden zijn boeken niet leuk om te lezen. Iets dat opvalt is dat de jongens de boeken van Carry Slee ook zeer kunnen waarderen. Ze lezen dan bijvoorbeeld de boeken Afblijven, Razend en Radeloos. Ze vinden dat er problemen worden beschreven die niet alleen voor meisjes zijn bedoeld. Zo wordt er in Afblijven uitgebreid vertelt over de gevolgen van drugsgebruik. Francine Oomen daarentegen wordt minder gewaardeerd bij de jongens. Zij schrijft op een manier die vaak alleen door meisjes als leuk wordt ervaren. Het gaat voor jongens teveel over gevoelens en typische meidenproblemen. Jongeren vinden het ook belangrijk dat zij zich kunnen identificeren met de hoofdpersoon. Uit onderzoek van de Universiteit van Antwerpen is gebleken dat jongeren zich met een hoofdpersoon kunnen identificeren als diegene even oud is of iets ouder dan zijzelf. Ook spelen de tijd en plaats een belangrijke rol. De meeste ondervraagde jongeren vinden het van belang als het verhaal zich in een land of stad afspeelt die ze kennen zodat ze bepaalde dingen makkelijker voor zich kunnen halen.
4
Conclusie literatuuronderzoek Naar verwachting geven meisjes de voorkeur aan boeken van het genre liefde. Het verbaast ons dat het genre liefde niet bovenaan de lijst staat met voorkeuren. Wij hadden ook niet verwacht dat meisjes voor boeken zouden kiezen waar andere culturen in voorkomen. De boeken van Carry Slee en Francine Oomen zijn geliefd bij de meisjes. Dit hadden wij ook al wel verwacht omdat er veel typische meidenproblemen in worden besproken. Zo gaat het in de boeken van Francine Oomen negen van de tien keer over verliefdheid en liefdesproblemen. De jongens scoren naar onze mening naar verwacht. De meesten houden van avonturen waarbij het belangrijk is dat hij zich kan identificeren met de hoofdpersoon. De meeste boeken waar het genre liefde in voorkomt zijn geschreven voor meiden. In deze boeken worden ook typische kenmerken gegeven waar een meisje zich in kan inleven. Voor de jongens is dit lastiger en daarom zullen zij ook minder vaak aangeven dat zij dit een leuk genre vinden. Dat jongens de boeken van Carry Slee ook zeer kunnen waarderen, hadden wij niet verwacht. Jongens vinden het interessant om boeken te lezen waar bijvoorbeeld drugsgebruik centraal staat. Ook is het van belang dus jongeren zich kunnen identificeren met de hoofdpersoon. Het liefst iemand die even oud is al zijzelf of waar een leeftijdsverschil van maximaal twee jaar tussen zit. Als het verhaal in eigen land of gebied waar ze bekend zijn afspeelt, geven jongeren aan dat zij zich beter met de hoofdpersoon kunnen identificeren. Dit is iets wat wij niet verwacht hadden, omdat het ook heel fijn kan zijn om je ergens te bevinden waar je nog nooit bent geweest. Ook kan een onbekend land ervoor zorgen dat je er graag een keer naar toe zou willen om te bekijken of het allemaal klopt wat er in het verhaal is verteld. Over het algemeen zijn de jongens dus meer van de spannende genres terwijl de meiden liever boeken lezen waarin het genre andere culturen in voorkomt. Wel kunnen zowel jongens en meisjes de boeken van Carry Slee waarderen omdat het in haar verhalen over centrale problemen gaat. Jongeren vinden het ook belangrijk dat zij zich kunnen identificeren met de hoofdpersoon en hierbij spelen tijd en plaats een grote rol. Het literatuuronderzoek heeft ons het inzicht gegeven in ieder geval rondom deze onderwerpen vragen te bedenken en op te nemen in onze enquête: -‐ -‐ -‐ -‐ -‐
Welke genres springen eruit? Welke schrijvers worden veel genoemd? Welke boeken zijn favoriet bij jongeren? Hoe kiezen jongeren hun boek uit? Hoeveel lezen jongeren?
5
Enquêteonderzoek leesvoorkeuren 11-‐ tot 16-‐jarigen
Wij hebben op twee scholen enquêtes afgenomen. De ene school is het Penta College CSG De Oude Maas te Spijkenisse en de andere school is het Wolfert van Borselen te Rotterdam. Op het Penta College hebben wij de enquête afgenomen bij twee vmbo klassen. Op het Wolfert van Borselen hebben wij de enquête afgenomen in een tweetalig havo klas en in een tweetalig vwo klas. Voor het bespreken van de uitslagen noemen wij het Penta College School 1 en het Wolfert van Borselen noemen wij School 2.
Penta College CSG De Oude Maas-‐ School 1 Beide geënquêteerde klassen zijn tweedejaars vmbo leerlingen. Bij elkaar zijn in deze klassen 45 leerlingen geënquêteerd. We verdelen de groep ondervraagden van deze school niet onder in geslacht, maar houden wel in ons achterhoofd dat er in totaal een groter percentage jongens aanwezig is in deze klassen dan meisjes. Een van de vragen die wij onszelf stelden was: Welke genres springen eruit? Om hierachter te komen hebben we de vraag als volgt geformuleerd in de enquête: Welke genres vind jij leuk? (maximaal drie antwoorden). De resultaten van beide klassen van deze vraag zijn hieronder weergegeven. Groep A actie avontuur fantasie geschiedenis humor liefde non-fictie/waargebeurd oorlog spannend/thriller vriendschap
2 2 6 4 21 12 16 2 10 17
Uit dit resultaat kunnen wij opmaken dat de genres vriendschap, liefde, non-fictie en humor graag gelezen worden in groep A. In deze klas zitten 10 jongens en 13 meisjes. De leerlingen kozen het genre humor maar liefst 21 keer.
6
Groep B actie avontuur fantasie geschiedenis humor liefde non-fictie/waargebeurd oorlog spannend/thriller vriendschap
5 16 12 2 7 4 7 6 3 4
In groep B zitten twintig jongens en slechts twee meisjes. De meerderheid van de leerlingen koos voor de genres avontuur en fantasie. Het genre humor werd minder gekozen in deze klas. Hieruit kunnen wij de conclusie trekken dat groep B, waarin vooral jongens zitten, avontuur en fantasie boeken graag gelezen worden. In groep A, waarin meer meisjes zitten, gaat de voorkeur uit naar de genres humor en vriendschap. Voor onze mediatheek betekent dit dat wij boeken moeten aanbieden met de genres humor, vriendschap, fantasie en avontuur. Een andere vraag die wij onszelf stelden was: Welke schrijvers worden veel genoemd? In de enquête hebben wij deze vraag als volgt geformuleerd: Wat is je favoriete schrijver? Onder alle 45 jongeren werd in de enquête de vraag gesteld welke schrijver hun favoriet is. De jongeren hebben meerdere schrijvers opgeschreven. De volgende schrijvers zijn het meest genoemd: -‐ J.K. Rowling -‐ Carry Slee -‐ Helen Vreeswijk -‐ Francine Oomen -‐ Caja Cazemier Een aantal schrijvers die gekozen zijn door jongeren viel ons op, omdat wij niet hadden gedacht dat zij deze schrijvers tot hun favorieten zouden benoemen: -‐ Kluun -‐ Jan Terlouw -‐ Rom Molenmaker Deze schrijvers zijn wel bekend, maar de boeken die zij hebben geschreven zijn van een hoog niveau voor leerlingen van het vmbo. Wat wel naar verwachting bleek te zijn, was dat veel jongeren Carry Slee als favoriete schrijver opschreven. Zij schrijft niet te moeilijke boeken die gemakkelijk te lezen zijn. Zij neemt ook verschillende thema’s op in haar boeken en schrijft binnen verschillende genres.
7
Welke boeken zijn favoriet bij jongeren?, is een andere vraag die wij onszelf stelden. In de enquête hebben wij deze vraag als volgt geformuleerd: Wat is je favoriete boek en waarom? Jongeren hebben veel verschillende boeken opgeschreven. Onze verwachting was dat veel jongeren de ‘hoe overleef ik’ serie zouden kiezen en de ‘Harry Potter’ serie. De volgende boeken sprongen er voor ons uit: -‐ Hoe overleef ik.. – Francine Oomen -‐ Twilight Saga – Stephenie Meyer -‐ Harry Potter reeks – J.K. Rowling -‐ Razend – Carry Slee -‐ Spijt – Carry Slee -‐ Pijnstillers – Carry Slee -‐ Afblijven – Carry Slee -‐ Timboektoe – Carry Slee -‐ Jenna zet door – Lydia Rood -‐ Torenhoog en Mijlenbreed – Tonke Dracht Deze jongeren gaven aan dat zij met deze boeken zich kunnen ontspannen. Zij vinden de thema’s in deze boeken erg boeiend en kunnen zich inleven in de hoofdpersoon. De jongens vinden de boeken van Harry Potter het leukst. Dit bleek uit de enquête: 21 jongens gaven als favoriet de Harry Potter boeken van J.K. Rowling aan. De volgende vraag die wij onszelf stelden was: Hoe kiezen jongeren hun boek uit? In de enquête hebben wij deze vraag als volgt geformuleerd: Waar let je op als je een boek uitkiest? (meerdere antwoorden mogelijk) De volgende resultaten hiervan zijn hieronder weergegeven. Groep A Groep B totaal kaft de 18 12 30 te lezen door de achterkant 6 14 20 omdat je de schrijver leuk vindt 16 11 27 omdat het een dik/dun boek is 7 7 14 op advies van vrienden/docenten 1 1 Hier kunnen wij uit opmaken dat de meeste van deze jongeren hun boek uitkiezen omdat ze de kaft aantrekkelijk vinden of omdat zij de schrijver leuk vinden. Wij dachten dit zelf ook al, doordat wij ook kiezen op de kaft of de schrijver. Als wij een schrijver leuk vinden en goed vinden schrijven, zullen wij sneller een boek lezen van dezelfde schrijver. Wij kunnen ons dus indenken dat jongeren het op een zelfde manier doen.
8
Hoeveel uur lezen jongeren gemiddeld per week? Groep A Groep B Totaal week meer dan 2,5 uur per 6 18 24 minder dan 2,5 uur per week 17 4 21 Het verschil tussen het aantal uren dat de leerlingen lezen per week is niet zo groot als je groep A en B bij elkaar telt. Als je de groepen afzonderlijk bekijkt, zie je wel een groot verschil. In groep A lezen maar zes jongeren meer dan twee en een half uur per week en in groep B zijn dat er achttien. De jongeren geven aan wel te lezen, maar er niet vaak tijd voor te hebben.
Wolfert van Borselen-‐ School 2
Op de Wolfert van Borselen hebben wij twee klassen geënquêteerd. De ene klas is een tweetalig vwo-3 klas met 21 leerlingen. De andere klas is een tweetalig havo-2 klas met ook 21 leerlingen. Het tweetalig onderwijs houdt op deze school in dat zo’n 80% van de vakken in het Engels gegeven wordt. Hierdoor verwachten wij ook enkele Engelse schrijvers tegen te komen bij de resultaten van de enquêtes. In totaal zijn er dus 42 leerlingen ondervraagd op deze school. Op deze school verdelen we de groep ondervraagden ook niet onder in geslacht. In deze groep is dit ook niet zo hoog nodig: van de 42 zijn er 22 jongens en 20 meisjes. Daarnaast is onze doelgroep jongeren tussen de 11 en 16 jaar oud in het algemeen, niet alleen jongens of meisjes. Een van de vragen die wij onszelf stelden was: Welke genres springen eruit? Om hierachter te komen hebben we de vraag als volgt geformuleerd in de enquête: Welke genres vind jij leuk? (maximaal drie antwoorden). De resultaten van beide klassen van deze vraag zijn hieronder weergegeven. Havo 2 actie 14 avontuur 15 fantasie 8 geschiedenis 6 humor 9 liefde 8 non-fictie/waargebeurd 3 oorlog 6 spannend/thriller 16 vriendschap 3
9
Uit dit resultaat kunnen wij opmaken dat de genres actie, avontuur en spannend/thriller graag gelezen worden in deze groep. In deze klas zitten 12 jongens en 9 meisjes. Vwo 3 actie avontuur fantasie geschiedenis humor liefde non-fictie/waargebeurd oorlog spannend/thriller vriendschap
9 10 7 3 9 8 8 2 9 4
In vwo 3 zitten tien jongens en elf meisjes. In deze klas springt er niet echt een bepaald genre uit. De genres actie, avontuur, humor, liefde, non-fictie en spannend/thriller zijn allemaal bijna even vaak gekozen. Als je de resultaten bij elkaar optelt krijg je wel bepaalde genres die er uitspringen. Totaal actie avontuur fantasie geschiedenis humor liefde non-fictie/waargebeurd oorlog spannend/thriller vriendschap
25 25 15 9 18 16 11 8 25 7
De genres die er boven uit springen zijn actie, avontuur en spannend/thriller. Voor ons is deze informatie van wezenlijk belang om de mediatheek af te kunnen stemmen op de wensen van onze doelgroep. Het is van belang om vooral de veel gekozen genres aan te bieden op de site, maar willen hierbij de minderheid niet achter laten en zullen dus ook genres aanbieden die minder gekozen worden. Een andere vraag die wij onszelf stelden was: Welke schrijvers worden veel genoemd? In de enquête hebben wij deze vraag als volgt geformuleerd: Wat is je favoriete schrijver?
10
Onder alle 42 jongeren werd in de enquête de vraag gesteld welke schrijver hun favoriet is. De jongeren hebben meerdere schrijvers opgeschreven. De volgende schrijvers zijn het meest genoemd: -‐ J.K. Rowling -‐ Carry Slee -‐ Francine Oomen Een aantal schrijvers die gekozen zijn door jongeren viel ons op, omdat wij niet hadden gedacht dat zij deze schrijvers tot hun favorieten zouden benoemen: -‐ Robert Vuijsje -‐ Harry Mulisch -‐ Jessica Durlacher Deze schrijvers zijn wel bekend, maar de boeken die zij hebben geschreven zijn van een hoog niveau voor leerlingen in de onderbouw van de havo en het vwo. Wat wel naar verwachting bleek te zijn, was dat veel jongeren Carry Slee als favoriete schrijver opschreven. Welke boeken zijn favoriet bij jongeren?, is een andere deelvraag. In de enquête hebben wij deze vraag als volgt geformuleerd: Wat is je favoriete boek en waarom? Jongeren hebben veel verschillende boeken opgeschreven. Onze verwachting was dat veel jongeren de ‘hoe overleef ik’ serie zouden kiezen en de ‘Harry Potter’ serie. De volgende boeken sprongen er voor ons uit: -‐ Hoe overleef ik.. – Francine Oomen -‐ Twilight Saga – Stephenie Meyer -‐ Harry Potter reeks – J.K. Rowling Deze jongeren gaven aan dat zij zich met deze boeken kunnen ontspannen. Zij vinden de thema’s in deze boeken erg boeiend en kunnen zich inleven in de hoofdpersoon. De volgende vraag die wij onszelf stelden was: Hoe kiezen jongeren hun boek uit? In de enquête hebben wij deze vraag als volgt geformuleerd: Waar let je op als je een boek uitkiest? (meerdere antwoorden mogelijk) De volgende resultaten hiervan zijn hieronder weergegeven. De kaft Door de achterkant te lezen Omdat je de schrijver leuk vindt Omdat het een dik/dun boek is Op advies van vrienden/docenten
Havo 2 16 16 2 4 6
Vwo 3 12 14 4 5 8
Totaal 28 30 6 9 14
11
Hier kunnen wij uit opmaken dat de meeste van deze jongeren hun boek uitkiezen omdat ze de kaft aantrekkelijk vinden en/of de achterkant lezen. Dit verschilt met de resultaten van de vmbo klas, waar juist de schrijver ook belangrijk was voor het uitkiezen van een boek. Onze laatste deelvraag is: hoeveel lezen jongeren? In de enquête hebben wij deze vraag als volgt geformuleerd: Hoeveel uur lees je per week? Havo 2 Vwo 3 Totaal week meer dan 2,5 uur per 6 6 12 minder dan 2,5 uur per week 15 15 30 Het verschil tussen het aantal uren dat de leerlingen lezen per week is erg groot. Als je de groepen afzonderlijk bekijkt, zie je dat de antwoorden exact overeenkomen. Wij hadden verwacht dat de vwo leerlingen meer zouden lezen dan vmbo leerlingen, dit blijkt bij lange na niet te kloppen.
12
Eindconclusie
Bij het analyseren van de gegevens is het duidelijk geworden dat de resultaten van de enquêtes bij de vmbo klassen sterk afwijken van de resultaten van de enquêtes van de havo/vwo klassen. Dit is niet bij een enkele vraag zo, maar de antwoorden wijken bij haast alle vragen af. De enige vraag waarbij er toch een duidelijk eenstemmig antwoord wordt gegeven is bij de genres. Hier komt naar voren dat de genres oorlog en geschiedenis vrij weinig worden gelezen. Voor een wat uitgebreider vergelijk worden in de volgende alinea’s de deelvragen en hypothesen besproken waarna de hoofdvraag beantwoord zal worden. De eerste deelvraag is: welke genres springer er uit? Onze hypothese was dat het genre liefde veel wordt gelezen omdat de meisjes dit graag zouden lezen en dat avontuur wordt gelezen omdat jongens dit graag zouden lezen. Uit de resultaten blijkt dat actie, avontuur en spannend/thriller veel worden gelezen. Op een afstandje volgen de genres humor, vriendschap en non-fictie. De andere genres worden vrij weinig gelezen. De tweede deelvraag is: welke schrijver worden veel genoemd? Onze hypothese was dat Carry Slee en Francine Oomen veel genoemd zouden worden. Bij beide scholen en in beide klassen bleek deze hypothese te kloppen. Wat de verschillende niveaus ook gemeen hadden: een aantal leerlingen schreef als favoriete schrijver een schrijver op die bekend staat om zijn literaire werken. De derde deelvraag is: welke boeken zijn favoriet bij jongeren? Onze hypothese was dat de hoe overleef ik serie en de Harry Potter serie erg populair zouden zijn. Op de vraag hebben we niet een heel eenduidig antwoord op gekregen. Dit kwam vooral doordat het een open vraag was en leerlingen alle boeken op mochten schrijven. Toch kwam redelijk sterk naar boven dat de Harry Potter serie erg populair was, net als de Hoe overleef ik? serie. Dit was in alle ondervraagde klassen het geval en onze hypothese blijkt dus te kloppen. De vierde deelvraag is: hoe kiezen jongeren hun boek uit? Onze hypothese was dat Het antwoord dat de leerlingen hierop gaven was erg wisselend per school. Bij het Penta College kwam naar voren dat vooral de kaft en de schrijver van belang waren bij het uitzoeken van een boek. Bij de Wolfert van Borselen kwam naar voren dat juist de achterkant lezen het belangrijkste criterium was voor het uitzoeken van een boek. Daarnaast werd ook de kaft erg vaak genoemd, net als bij het Penta College. Onze vijfde deelvraag is: hoeveel lezen jongeren? De hypothese die wij hierbij op hebben gesteld was: Jongeren lezen gemiddeld minder dan 2,5 uur per week. Als je deze vraag per school bekijkt, lijkt de hypothese gedeeltelijk te kloppen. Op het Penta College leest 24 van de 45 ondervraagden namelijk meer dan 2,5 uur per week. Bij deze school lijkt de hypothese dus niet te kloppen. Als je naar
13
de resultaten van het Wolfert van Borselen kijkt echter, lezen van de 42 ondervraagden slechts 12 leerlingen meer dan 2,5 uur per week. Hier klopt de hypothese wel. Als je alle resultaten bij elkaar voegt zijn er van de 87 ondervraagden 36 leerlingen die meer dan 2,5 uur per week lezen. Dit betekent dat er 53 zijn die minder dan 2,5 uur lezen en dan klopt de hypothese wel. Wat ons ook verbaasde in deze resultaten van de enquête, was dat de vmbo leerlingen meer lezen dan havo/vwo leerlingen. Onze hoofdvraag is: wat zijn de leesvoorkeuren van jongeren en hoe kunnen wij dit toepassen op onze digitale mediatheek? Aan de hand van de deelvragen is deze vraag te beantwoorden. We kunnen stellen dat jongeren veel genres graag lezen, dat Carry Slee en Francine Oomen graag gelezen schrijvers zijn en dat de boeken van de Hoe overleef ik- en Harry Potter serie graag gelezen worden. Jongeren geven ook aan dat zij boeken onder andere kiezen op kaft, wat direct invloed heeft op de lay-out van onze digitale mediatheek. Waar deze enquête ons bij geholpen heeft voor onze online mediatheek is ten eerste het in kaart brengen welke genres graag gelezen worden. Aangezien alle genres wel een aantal keer gekozen zijn, hebben wij besloten alle genres aan te bieden op onze digitale mediatheek, maar wij bieden wel meer boeken aan bij de favoriete genres dan bij de minder populaire genres. Ten tweede bleek door de vraag ‘wie is je favoriete schrijver’? dat Carry Slee en Francine Oomen veel genoemd worden. Dit geeft aan dat boeken van deze schrijfster onmisbaar zijn op onze website. Daarnaast heeft de vraag ‘wat is je favoriete boek en waarom’ ons het inzicht gegeven dat wij boeken zullen moeten aanbieden van de hoe overleef ik – en Harry Potter serie. Ten slotte heeft de vraag ‘waar kies jij je boek op uit’ ons het inzicht gegeven dat de kaft van het boek bij de recensie geplaatst moet worden, omdat leerlingen aangeven dat zij over de drempel worden getrokken door het visuele aspect. Al deze bevindingen geven ons een duidelijk beeld van de vereisten voor onze online mediatheek. Wij hopen dat leerlingen door deze mediatheek gestimuleerd worden om vaker te lezen. De online mediatheek is te vinden op de website www.boekentoppers.weebly.com.
14
Literatuurlijst
Boeken/onderzoek Bonset, H., e.a., (2010), Nederlands in de onderbouw, 5de herziene druk, Bussum, Coutinho Ghonem-Woets, Karen, Leesgedrag en –voorkeuren van jongens in de leeftijd van 9 t/m 12 jaar- verslag van een literatuuronderzoek, uitgeverij Zwijsen BV
Internet http://www.lezenvoordelijst.nl/zoek-een-boek/nederlands-12-tm-15jaar/k/kappen!/ http://www.webklik.nl/user_files/2011_05/266571/Onderzoeksrapport_naar_leesv oorkeuren.pdf http://taalunieversum.org/onderwijs/onderzoek/publicatie/3324/mijn_leukste_spa nnendste_coolste_vetste_boek http://www.narcis.nl/publication/RecordID/oai:wo.uvt.nl:81132
15
Bijlagen
Bijlage: enquête Beste leerling, Wij zijn eerstejaarsstudenten van de lerarenopleiding Nederlands aan de Hogeschool Rotterdam. Wij willen graag onderzoeken wat de leesvoorkeuren zijn van jongeren tussen de 11 en 16 jaar in de onderbouw. Daar kun jij ons bij helpen! Lees de vragen goed door en beantwoord ze naar waarheid. Alvast bedankt! 1. Ben je een jongen of een meisje? Jongen Meisje 2. Hoe oud ben je? 11 jaar 12 jaar 13 jaar 14 jaar 15 jaar 16 jaar 3. In welke klas zit je? In de eerste klas In de tweede klas In de derde klas 4. Welk niveau doe je? vmbo vmbo/havo havo havo/vwo vwo 5. Hoeveel uur lees je? Minder dan 2,5 uur per week Meer dan 2,5 uur per week 6. Welke genres vind jij leuk? (maximaal 3 antwoorden) Actie Avontuur Fantasie (Harry Potter) Geschiedenis
16
Humor Liefde Non-fictie/waargebeurd Oorlog Spannend/thriller Vriendschap 7. Hoe wil jij dat een boek eindigt? Met een open einde (je weet niet hoe het afloopt met de hoofdpersoon) Met een gesloten einde (je weet hoe het afloopt met de hoofdpersoon) 8. Vanuit welk perspectief wil je dat het verhaal verteld wordt? Vanuit de ik persoon (Ik vond het heel leuk dat Kelly meekwam) Vanuit de hij/zij persoon (Hij zou willen dat Marit ook kwam) 9. Waar let je op als je een boek uitkiest? (er zijn meerdere antwoorden mogelijk) De kaft Door de achterkant te lezen Omdat je de schrijver leuk vindt Omdat het een dik/dun boek is Op advies van vrienden/docenten Anders namelijk................................................................................... .... 10. Waarom lees je? (er zijn meerdere antwoorden mogelijk) Voor mijn plezier Omdat het moet van school Het moet van mijn ouders Anders namelijk................................................................................... ....... 11. Waar lees je graag? (er zijn meerdere antwoorden mogelijk) Op school Op de bank In je bed Op vakantie
17
Anders namelijk................................................................................... ....... 12. Vind je het fijn om boeken te lezen waarin je jezelf herkent? Ja Nee Soms Een beetje 13. Wie is je favoriete schrijver? ________________________________________________________________ 14. Wat is je favoriete boek en waarom? ________________________________________________________________ 15. Wat is het laatste boek dat je gelezen hebt? ________________________________________________________________
18
