ZATERDAG
20 SEPT 19.30 - 02.00 UUR
@kunstenkennis #NKK14 facebook.com/kunstenkennis
WWW.LEIDEN.NL
2
Inhoudsopgave Voorwoord 4 Festival info
5
Festival information (English)
5
Plattegrond en route
6
Academiegebouw 8 Hortus botanicus
12
Leidse Schouwburg
16
Museum Boerhaave
20
Blokkenschema 24 Museum De Lakenhal
26
Oude Sterrewacht
30
Rijksmuseum Volkenkunde
34
Scheltema Leiden
38
Stadsgehoorzaal 40 The Big Draw
42
Partners 43 Colofon 43
3
Welkom in Leiden, Stad van Ontdekkingen Tijdens de Nacht van Kunst & Kennis staan ontdekkingen centraal. Pak het blokkenschema erbij en stel je eigen ontdekkingsreis samen. Verken de historische binnenstad en ontdek de wetenschap, ontdek de kunsten, het talent, nieuwe muziek en geniet! Vanavond staat het verhaal van de wetenschap centraal, en inspireren kunstenaars, wetenschappers en artiesten elkaar en jou als bezoeker. De Leidse regio is de meest kennisintensieve regio van Nederland, waar wetenschap wordt bedreven op het allerhoogste niveau en ontdekkingen worden gedaan die de wereld versteld doen staan. Dat was vroeger zo, dat is nog steeds zo! In Nederland, maar ook internationaal is Leiden op diverse terreinen wereldtop. Tijdens de Nacht kun je zelf op zoek naar die unieke verhalen van de Leidse kennis door zelf deel te nemen aan experimenten, colleges van de Leidse topwetenschappers te volgen of het gesprek aan te gaan na afloop van de talkshow. Maak kennis met de technologische kunst van Daan Roosegaarde of stap in een bootje waar je een privé concert krijgt van een van de vele topmuzikanten die optreden tijdens de Nacht. Het belooft een fantastisch festival te worden vol wetenschap, kunst en muziek. Ontdek het zelf! Namens alle organiserende partijen, Martijn Bulthuis Leiden Marketing 4
Festival info Tijden
De Nacht van Kunst & Kennis begint om 19.30 uur. De exacte begin- en eindtijden per locatie en programmaonderdeel vind je in het blokkenschema in het midden van dit boekje.
Polsbandjes, tickets en info
Om toegang te krijgen tot alle locaties heb je een polsbandje nodig, een e-ticket verleent geen toegang. Bij alle locaties geldt: vol is vol! Dus wil je ergens graag bij zijn, wees dan vooral op tijd bij de locatie en zorg dat je op tijd je je e-ticket omruilt bij een van de drie kassapunten. De kassapunten bevinden zich op zaterdag 20 september op de volgende drie locaties: - Academiegebouw (v.a. 19.00 uur) - Beestenmarkt (v.a. 11.00 uur) - Rijksmuseum Volkenkunde (v.a. 19.00 uur)
Op 20 september zijn e-tickets nog te koop via de website tot 23 uur en bij de kassapunten koop je direct een polsbandje voor € 17,50.
LET OP: JE MOET JE E-TICKET DUS BIJ EEN VAN DE KASSAPUNTEN OMRUILEN VOOR EEN POLSBANDJE.
tegenkomen in het Engels, dan wordt het betreffende programmaonderdeel in het Engels gehouden. Verder geldt dat alle tentoonstellingen, opstellingen en muziek voor iedereen toegankelijk zijn. De meeste wetenschappers bij de experimenten spreken ook Engels.
Eten & drinken
Live radio-uitzending
Op verschillende binnenlocaties en op de Beestenmarkt zijn horecapunten te vinden. Hier kan je drankjes met contact geld betalen.
Taal
De meeste programmaonderdelen zijn in het Nederlands. Mocht je een programmabeschrijving
De lokale radiozender Sleutelstad FM zendt tijdens de Nacht van Kunst & Kennis live uit van 19.00 tot 02.00 uur. De radiomakers doen verslag van de vele hoogtepunten voor iedereen die er zelf niet bij kan zijn afgewisseld met leuke muziek vanuit de studio. De uitzending is in de Leidse regio te beluisteren via 93.7 FM en 102.4 kabel of online via www.sleutelstad.nl.
Festival Information Hours
The Night of Arts & Science starts at 19:30. You can find the exact schedule per location and per act in the timetable at the centre of this guide.
Tickets and information
Tickets are for sale at the website and on September 20th at the information point at the Beestenmarkt for € 17,50, and for the same price at the website until 23:00. In order to gain access to all locations, you need a wristband. A ticket will not be enough.
Wristbands can be picked up at the information stand and at multiple other locations by handing in your e-ticket. The central information stand will be open on Saturday September 20th at 11:00 and is located at the Beestenmarkt. Starting at 19:00 you can also hand in your ticket at the following locations: - Academiegebouw - Beestenmarkt - Rijksmuseum Volkenkunde Please mind that locations fill up quickly. If you really want to see something, be sure to be there in time!
Food & drinks
Drinks are available at all locations and on the Beestenmarkt. We don’t use tokens, so just cash will do the job.
Languages
Most parts of the programme are in Dutch. If you come across an English description in this booklet, that specific part of the programme will be held in English. Of course, all exhibitions, arrangements and concerts are accessible to everyone. Also, most researchers performing the experiments will be able to speak English.
5
VCL
ROUTE 8
6
9 4 5
3
2 1
6
7
1
Academiegebouw Rapenburg 67-37
2
Hortus botanicus Leiden Ingang Rapenburg 67-73
3
Stadsgehoorzaal Leiden Breestraat 60
4
Leidse Schouwburg Oude Vest 43
5
Museum Boerhaave Lange Sint Agnietenstraat 10
6
Museum De Lakenhal Oude Singel 32
7
Oude Sterrewacht Ingang Rapenburg 67-73
8
Rijksmuseum Volkenkunde Steenstraat 1
9
Scheltema Leiden Marksteeg 1
Tijdens het forenzen van locatie naar locatie kijk je tijdens de Nacht je ogen uit. Dans, theater en grootse artiesten op iedere hoek van de straat. Word verrast vanuit onverwachte hoeken en vergeet niet op winkeletalages te letten! - door Podiumstart.
Tire les Ficelles (Straatacrobatiek) De acrobaten en aerialisten vliegen je om de oren. Vanaf de straat, balkons en alles wat losen vastzit wordt een schitterende act gegeven.
Feest der poëzie Als duveltjes uit doosjes springen dichters uit steegjes om passerend publiek te trakteren op een spontaan gedicht.
Muziekboot Concertbites op een boot. Klinkt dat niet heerlijk? De beste singer-songwriters, zoals bijvoorbeeld Tessa Fillie, spelen één nummer tijdens een vaartocht van zo’n vijf minuten. En het zou zo maar kunnen dat ook Douwe Bob, Maurits Westerik en Case Mayfield een stukkie meevaren.
Leesboot Luister naar een gedicht en het zachte klotsen van het water tijdens een tocht over het Rapenburg. Even volledig in de relax-stand alvorens de volgende Nachtlocatie aan te doen.
Visual Paco Italiaanse kunstenaar Visual Paco zet hedendaagse technologieën om in kunstobjecten met software die hij zelf heeft ontwikkeld. Maak hier tijdens de Nacht op het Vrouwenkerkhof deel van uit en ervaar hoe onzichtbare dingen zichtbaar worden.
Vogel en blauwe man Liefde, je hebt het maar je kan het net zo snel weer verliezen. In India hebben ze daar wat op gevonden: de Kamasutra. In deze dans brengen een vogel en een blauwe man een ode aan deze kennis van de liefde.
Tekenen vs dans/muziek Door middel van een samenspel van tekenen en dansen biedt Saskia Masselink een uniek kijkje in haar brein. Zie disciplines samensmelten!
Leidse Ballet & Theaterschool Dansende mensen om je heen, daar word je toch blij van? De Ballet- en Theaterschool zorgt met verschillende dansstijlen voor een lach op je gezicht tijdens je Nachtelijke trip van locatie A naar locatie B.
Dans en brain simulator Wauw! Silke C. Mehler laat in haar dans zien hoe haar zintuigen beïnvloed worden door externe prikkels. Een sensor meet haar hersenactiviteit die wordt getoond op een scherm. De respons van het publiek verwerkt zij ter plekke in haar dans.
Opera Net als in de film worden je in de Breestraat aria’s toegezongen vanaf een klein balkonnetje. Is dat nou niet romantisch?
Beestenmarkt
Nooit meer naar huis. Op de Beestenmarkt bevindt zich tijdens de nacht een ‘chill area’ met fijne muziekjes van Radio Barkas, biertjes en banken en zélfs een plastap die plas ruilt tegen bier. Serieus.
Pis je beker vol! Pardon? Ja, je leest het goed. Pis je beker vol bij deze interactieve kunstmachine die bier tapt in ruil voor plas. Waarom? Nou, om duidelijk te maken dat plas veel fosfaat bevat. Deze fossiele grondstof verdwijnt nu nog in het riool terwijl het nog prima hergebruikt kan worden in de landbouw bijvoorbeeld.
Radio Barkas Radio Barkas is een heel kleinschalig, mobiel radiostation dat menig Nederlands festival en evenement van vintage achtergrond voorziet. 7
ACADEMIEGEBOUW In het prachtige zestiendeeeuwse Academiegebouw hebben onder andere Nelson Mandela, Winston Churchill en prinses Beatrix peentjes zitten zweten en vol trots en traditiegetrouw hun handtekening op de muur gekalkt. Tijdens de Nacht kun je in het zweetkamertje op zoek naar hun handtekeningen. Of schuif aan bij Jan Douwe Kroeske voor de Kennis Draait Door Talkshow en ontdek wat voor invloed kennis en technologie hebben op ons en onze samenleving. 8
De Kennis Draait Door
Bestaat er zoiets als te veel kennis en innovatie? In de talkshow De Kennis Draait Door gaan kunstenaars en wetenschappers op zoek naar het antwoord op deze vraag. Jan Douwe Kroeske praat met vooraanstaande wetenschappers, kunstenaars en singer-songwriter Tommy Ebben over welke invloed al die wetenschappelijke kennis en technische innovaties op ons dagelijks leven hebben. Praat je mee?
Jan Douwe Kroeske Jan Douwe Kroeske is leraar en presentator geweest, en je kent hem wellicht nog van het wetenschapsprogramma Jules Unlimited en natuurlijk van de Twee Meter Sessies. Een nieuwsgierig aagje is het, muziek, kunst en wetenschap en de wereld daarachter. Dat maakt hem de perfecte presentator van De Kennis Draait Door.
Tommy Ebben Tommy Ebben maakt muziek om het leven te vieren en te omarmen in al zijn glorie en bitterheid. Met songs waarin een grootse belofte verscholen ligt. Tijdens De Kennis Draait Door schuift hij aan tafel en verzorgt hij de muzikale omlijsting.
Wifi, je bent mijn hotspot 20:15 - 21:00
Techniek = Mij (‘)n zorg! 22:15 - 23:00
Virtuele vlinders in de buik? Love at first swipe? Hoogleraar Algemene Psychologie van de Universiteit Leiden Bernhard Hommel en journaliste en radiomaakster Maartje Duin schetsen ons liefdesleven over 30 jaar.
De zorgsector is enorm gebaat bij technologie. Want robothanden zijn uiterst accuraat en de eerste dokter met röntgenogen moet nog geboren worden. Frank Willem Jansen, professor aan het LUMC, en Rachel van Hellemondt, onderzoeker aan het LUMC en tevens verbonden aan de Medisch Ethische Toetsingscommissie, gaan hierover in gesprek. John Verhoef, lector en expert op het gebied van informatica voor chronisch zieken, doet een duit in het zakje met de nieuwste zorg-apps.
Big Data, Big Deal! 21:15 - 22:00
Op leven en dood 23:15 - 00:00
Levensreddend of privacyverslindend? Nogal een big deal, die Big Data. Hoe denk jij over grote datasets? Onderzoeker aan het Leiden Institute of Advanced Computer Science, Frank Takes, vertelt over de voordelen van Big Data. Kunstenaar Stijn Belle vindt het maar niets en stelt voor ons DNA massaal met een kanon de ruimte in te schieten in plaats van op te slaan. Dat wordt een mooi staaltje sparren.
Kunstenares Tinkebell dreigde zestig kuikentjes te versnipperen. Bioloog Wouter Bruins ontwikkelde een methode om al ín het ei het geslacht van het kuiken te bepalen. Wellicht laat dit vermoeden dat zij tijdens de Nacht zullen discussiëren over wat er eerst was - de kip of het ei - maar niets is minder waar. Ze geven hun kijk op hoe techniek invloed heeft op onze manier van kijken naar leven en dood.
9
Cabaretiers op de kansel
Normaal gesproken is het Groot Auditorium de plek voor oraties en promoties. Tijdens de Nacht dus lekker niet. Lieven Scheire en anderen kietelen je lachspieren. Moet je opletten hoe mooi dat geschater klinkt in het auditorium.
Boom Chicago 20:30 - 21:00 | 22:30 - 23:00 Usually the Big Auditorium is a place for serious science. Tonight the improv comedy professors from Boom Chicago will take the stage to make sure you will laugh your pants off.
Lieven Scheire 21:30 - 22:00 | 23.30 - 00:00 Fysicus Lieven Scheire verdient zijn brood als comedyen televisiemaker bij BNN. Hij steekt zijn liefde voor fysica niet onder stoelen of banken. Van natuurkundige grappen over de relativiteitstheorie of menselijke genetica is Lieven niet vies. Lachen is verplicht bij dit Proefkonijn!
10
Future Citizens Lab
In de receptiezaal van het Academiegebouw dompel je jezelf onder in toffe toekomsttechnologie. Heeft iedereen over een paar jaar een eigen drone? En wordt Google Glassvaardigheden een standaard vak op elke middelbare school?
Centre 4 Innovation - doorlopend Drones, 3D-printers, computers met Artificial Intelligence. Nieuwe technieken die ons radicaal anders laten denken over de uitdagingen die ons te wachten staan. Studenten van Campus The Hague zijn meer dan bedreven in het ontrafelen van de toekomst en exposeren hier hun oplossingen.
Oculus Rift Hersengedrag.nl - doorlopend Oculus Rift is een virtual reality-bril die je compleet afsluit van de buitenwereld en je levensechte angst kan laten ervaren met bijvoorbeeld een virtueel achtbaanritje. Vraag maar aan Matthijs van Nieuwkerk. Durf jij ‘m op te zetten?
RIP - Rot in Peace? Martin uit den Boogaard - doorlopend De grens tussen leven en dood. Daar filosofeert kunstenaar Martin uit den Boogaard graag over. Evenals dat hij graag kunst maakt van dode embryo’s. Want dat rottingsproces produceert zo lekker veel energie en beweging, aldus Martin.
Hipster Lab Casper Faassen - doorlopend Technologische ontwikkeling en verlangen naar het oude hoeven elkaar niet te bijten. Onder leiding van kunstenaar Casper Faassen maak jij een supervintage polaroid met een iPhone.
Robocop? Roboscientist! doorlopend Robots zijn niet meer weg te denken uit ons leven. De zelfrijdende auto’s van Google of robots die net als Robocop mensenwerk overnemen. Maar kunnen robots als onderzoeker optreden? Ontdek het in het Future Citizens Lab waar Roy de Kleijn van de Universiteit Leiden een robot demonstreert die wordt gebruikt voor onderzoek.
ApiNATOMY doorlopend Kijkoperaties zijn in de toekomst overbodig. We hebben immers dan al lang en breed minicameraatjes die in ons lichaam rondvliegen en precies zien wat er aan de hand is. Met ApiNATOMY, ontwikkelt
door het Leiden Institute of Advanced Computer Science en het LUMC, krijg je een kijkje in de toekomst, en ook in bijvoorbeeld een kloppend hart! Cool!
Hepgame – doorlopend Wat hebben spelletjes als schaken en “go” te maken met deeltjesfysica? Heel veel! Het deeltjesfysica lab Nikhef en het Leiden Insitute of Advanced Computer Science laten het zien.
Vespaudio - doorlopend Een vintage Vespa met zijspan is an sich natuurlijk al een lust voor het oog. Kan je nagaan als ‘ie is omgetoverd tot een rijdende straatplatendraaier, zoals die van Vespaudio. Surfende gitaardeuntjes en lekkere rauwe rythms. Fijn hoor!
11
HORTUS BOTANICUS LEID De oudste nog bestaande botanische tuin van Nederland vind je in het hart van Leiden en is één van de meest sprookjesachtige locaties van de Nacht. Zeker nu het Leids kunstcollectief Blauwe Uur tovert met licht en singer-songwriter Douwe Bob zijn prachtige stem en gitaar meeneemt voor een akoestisch optreden.
12
DEN Van molecuul tot medicijn Universiteit Leiden
Kom naar de Hortus en ontdek hoe de keten van medicijnontwikkeling nu precies in elkaar zit. Van moleculair spoorzoeken en matchmaken met cafeïne, tot onderzoek op menselijke cellen, zebravisjes en de mens zelf. Het zijn allemaal essentiële stappen bij het ontwikkelen van nieuwe medicijnen. Vanavond kun je mini-colleges volgen, zelf proefjes doen met de kleinste moleculen, experimenten zien op een gekweekt stukje huid en ervaren hoe een nieuw geneesmiddel wordt onderzocht op gezonde vrijwilligers, zoals jijzelf!
Moleculair spoorzoeken - doorlopend Helemaal aan het begin van de keten van medicijnontwikkeling staat het moleculair onderzoek. Oftewel spoorzoeken, op zoek naar een molecuul dat een rol speelt bij een ziekte of aandoening. Vanavond kun je zelf op zoek naar die moleculen met interactieve chemietestjes van het Natural Products Lab van de Universiteit Leiden. Prof. Hans Tanke van het LUMC vertelt om 20.15 uur hoe dit precies in z’n werk gaat.
Matchmaking met cafeïne - doorlopend Als je dan als onderzoeker een geschikt molecuul hebt gevonden, moet je zorgen dat het perfect aansluit bij het stofje in het lichaam dat een rol speelt bij die ziekte. Hoe krijg je de perfecte match? Bijvoorbeeld door te leren van cafeïne, dat blijkt een hele effectieve mat-
chmaker. Tijdens de Nacht kun je allerlei proefjes doen rondom cafeïne, van het testen wat er in koffie zit tot het uitvogelen van de pH-waarde van allerlei drankjes. En als je meer wil weten, geeft prof. Ad IJzerman van het LUMC om 20.45 uur een minicollege!
Onderzoek op menselijke cellen - doorlopend Nog voordat je op levende mensen gaat onderzoeken, moet je eerst weten of een potentieel medicijn wel veilig genoeg is. Biomimiq doet hiervoor onderzoek op menselijk huid, zonder dat daar een mens aan te pas komt. Dit is niet alleen erg knap, maar ook heel goed nieuws: door deze nieuwe methode om medicijnen te testen zijn dierproeven in de toekomst wellicht niet meer nodig. Kom langs en zie hoe het op echte menselijke huidcellen werkt!
Een zebravis is net een mens - doorlopend Een zebravis-embryo van 5 dagen oud is ongeveer 1.5 millimeter lang en erg populair in geneesmiddelenonderzoek, omdat het op celniveau veel overeenkomsten vertoont met de mens. Het hele genoom van het visje is in kaart gebracht en maar liefst 70 procent van de menselijke genen wordt ook in de zebravis aangetroffen. Kom langs en ontdek waarom wij dan
misschien geen schubben hebben maar we wel medicijnen voor mensen kunnen testen op deze minivisjes.
Klinisch pijnonderzoek - doorlopend De laatste stap in de keten van medicijnontwikkeling is het klinisch onderzoek, oftewel testen op mensen zelf. Wil jij ervaren hoe het voelt om een proefkonijn te zijn? Kom dan langs in de Hortus bij de toffe opstellingen van het Center for Human Drug Research. Test hoe goed je pijn kan verdragen en ontdek wie het beste tegen alcohol kan!
Minicolleges Elk uur geeft een wetenschapper in de Hortus een minicollege over de wondere wereld van medicijnontwikkeling. Van de kunst achter elektronenmicroscopie tot de vraag hoe koffie je kan genezen van vreemde ziektes. Geef je medische kennis een boost in vijftien minuten! Hans Tanke | Hoe microscopie helpt bij het ontwikkelen van antibiotica | 20:15 - 20:30 Ad IJzerman | En dan is er koffie… wat cafeïne zegt over de werking van medicijnen | 20:45 - 21:00 Liesbeth de Lange | Mastermind – De weg van het medicijn naar het brein | 21:15 - 21:30 Willem van Leeuwen | Sneller en beter: de behandeling van bloedvergiftiging | 22:15 - 22:30 Pieter Okkerse | Pillen tegen pijn doen pijn | 23:00 - 23:15
13
Virtual MATTERs
In Virtual MATTERs draait het om grenzen; grenzen tussen virtueel en reëel, kunst en wetenschap, illusie en werkelijkheid. Deze expositie is opgezet door Leidse studenten Leonie de Jong, Anne Troost, Anne Stoker, Theresia Schouten en Hanna Schouten. Ontdek op inspirerende, kunstzinnige en humoristische manier hoe deze grenzen in een tijd van de zich voortdurend ontwikkelende technologie meer en meer vervagen!
DancePROJEKTion 21:00 - 21:15 Moderne en traditionele media, kunst en technologie ontmoeten elkaar in DancePROJEKTion. Statische beelden worden gemixt met de meest dynamische kunstvorm die er bestaat: dans. Beelden worden geprojecteerd op de dansers die op beats van E.T. en Partition een wervelend optreden verzorgen.
Alfa/Bèta Battle 21:30 - 22:00 En nu zullen we het voor eens en voor altijd uitvechten. Wie zijn er nou echt slimmer? Alfa’s of bèta’s? De strijd barst los in deze komische quiz.
Neuromagic Show Victor Mids 22:30 - 23:00 Je hebt er geen idee van hoe ontzettend je in het ootje genomen kan worden door je eigen zintuigen. Victor Mids is meer dan welwillend om je even met je neus op de feiten te drukken. Hij is neurocognitief illusionist en neemt je mee in zijn unieke gedragsexperimenten.
Move like a robot 23:30 - 00:00 Misschien zijn wetenschappers en academici niet altijd even grote dansgrootheden. Geen probleem. Voor
14
een oplossing is gezorgd. En wel in de vorm van een spectaculaire show van de dansers van Love Through Dance en een workshop robotdansen.
Silent Disco 00:00 - 01:00 Na een nacht kennis snuiven is het goed stoom afblazen. Vooral op de dansvloer van onze Silent Disco. Ervaar hoe het is om je af te sluiten van de wereld om je heen en volledig op te gaan in technologie. Voetjes van de vloer!
Sprookjesbos Hortus Ridiculus Blauwe Uur - doorlopend Ontwerperscollectief Het Blauwe Uur heeft iets met dimensies en beweging. Je kan rekenen op beeldende performances en installaties die door licht en geluid tot leven worden gewekt. Stel je voor hoe dat er ‘s nachts uitziet: geen appels maar snoep in de bomen, stammen als zuurstokken. De Hortustuin wordt een surrealistisch sprookjesbos. Het Blauwe Uur is een collectief van de drie ontwerpers Jurjen Alkema, Andrea Droës en Jos Agasi.
Douwe Bob in het gras (of in de kas) 21:30 - 22:00 Kunst in optima forma, dat is de muziek van Douwe Bob. En dat maakt hem onmisbaar tijdens de Nacht van Kunst & Kennis. Hij houdt van rauwe muziek en verhalen vertellen, waarvan hij overtuigt als hij speelt. In 2012 werd hij verkozen tot beste singer-songwriter van Nederland, waarna hij een heleboel festivals en een flinke clubtour aandeed. En oh ja, dit jaar werd hij ook nog uitgeroepen tot ‘Beste Zanger van Nederland’ bij de 3FM Awards. Later vanavond treedt hij met zijn hele band op in Volkenkunde, in de Hortus is het alleen Douwe Bob, zijn prachtige stem en gitaar.
15
LEIDSE SCHOUWBURG De European Brain Council heeft 2014 uitgeroepen tot, jawel, jaar van het brein. En daar gaat de Nacht natuurlijk niet zomaar aan voorbij. De Leidse Schouwburg wordt deze Nacht namelijk omgebouwd tot een brein! 16
De Hoop van Leiden 20:00 - 20:45 | 21:15 - 22:00 | 22:30 - 23:15 | 23:45 - 00:30 Het succesvolle theaterstuk ‘De hoop van Leiden’ keert de Leidse Schouwburg binnenstebuiten. De hersenen van puber Nils zijn vormgegeven in een groot muzikaal en theatraal doolhof. Een unieke kans om te dwalen door de utopieën die zich in de krochten van het puberbrein ontwikkelen. Ontwikkeld door PS|theater, onder regie van Pepijn Smit, i.s.m. scholieren van het Da Vinci College.
Cerebellum 21:00 - 21:15 | 22:15 - 22:30 | 23:30 - 23:45 Daal af naar de diepste krochten van een beschonken brein. Hier hoor je de wereld van het cerebellum: waar zintuiglijke informatie wordt verwerkt, het evenwicht bewaard en de motoriek aangestuurd. Een bijzondere auditieve ervaring door Joeri van Heijningen en Marijke Hessels. Wie wil er nog een biertje? Ontwikkeld door PS|theater, onder regie van Pepijn Smit, i.s.m. scholieren van het Da Vinci College. 17
18
Substantia Alba 20:45 - 21:00 | 22:00 22:15 | 23:15 - 23:30 Sluit je ogen en stel je jezelf voor zoals je was toen je 18 was. Wie waren je vrienden? Welke muziek luisterde je? En wat zou je tegen jezelf willen zeggen? Theatermaker Alexander de Vree ontwikkelde voor De hoop van Leiden van PS|theater een interactieve scene die je in staat stelt een klein beetje terug te gaan in de tijd. En om dat verleden een plek te geven in de toekomst. Dat klinkt misschien cryptisch, maar onze gastvrouw loodst je er zonder moeite doorheen.
De Filosofoon - doorlopend Zo, terloops, onbewust meewerken aan een gemeenschappelijk kunstwerk. Die uitwerking heeft de Filosofoon op mensen. De filosoof biedt je een persoonlijk consult over creativiteit en laat je meekleuren, - tekenen en luisteren. Leidse makers Peen & Ui op hun best.
Out-of-body-experience Hersengedrag.nl - doorlopend Denk jij dat jouw brein er voor kan zorgen dat het voelt alsof een rubberen arm echt jouw eigen arm is? Doe mee aan het experiment van hersengedrag.nl en neem een kijkje in de kracht van jouw brein!
Hoe seksistisch ben jij?! Hersengedrag.nl - doorlopend Waar kijk jij naar als je een man of vrouw voorbij ziet lopen? Heb je eigenlijk wel in de gaten waar je naar kijkt of glijden je ogen ongemerkt naar beneden? Wij kunnen dit met een eyetracker direct onderzoeken. Kom langs bij hersengedrag.nl en ontdek hoe seksistisch jouw kijkgedrag is!
Brain Games In deze zin ztiten een praa opztetelijke schijrffoutne, maar tcoh kan je het znoder gtroe pbrolemen lezen. Goed hè? Komt door je brein. Maar we kunnen je brein ook voor de gek houden! Wedden? Kom het proberen bij de Brain Games!
Brainhacks Hersengedrag.nl - doorlopend Zonder dat we er altijd bij stil staan is ons brein constant bezig met het omlijnen en inkleuren van alles wat om ons heen gebeurt. Ons brein maakt het onverstaanbare verstaanbaar en vervormt wat we zien door wat we horen. Wil jij een kijkje in deze processen van ons brein? Kom langs bij de brainhacks!
19
MUSEUM BOERHAAVE
Kijk je ogen uit tijdens de Nacht. Want in Museum Boerhaave reis je door ruim vierhonderd jaar aan Nederlandse wetenschapsgeschiedenis, tussen het nachtcolleges volgen, het chocoladelab en bandjes kijken door.
20
Muziektuin
Bij een mooie tuin hoort een mooie line-up. En daar is voor gezorgd. Ga los op muziek van de tofste bands in de tuin van Museum Boerhaave!
Bewilder 20:00 - 20:30
ten en voorziet de tuin van Boerhaave van bitterzoete muzikale schoonheid.
Amatorski 22:00 - 22:45 Amatorski is een van de meest intrigerende bands die onze zuiderburen rijk is. Van compacte, naar triphop loerende songs naar een introverter, fragmentarischer geluid. Onlangs nog op Best Kept Secret festival, nu shinen ze tijdens de Nacht!
Spinvis (solo) 23:15 - 00:00
Nederlandse popscéne. Droom weg bij de schoonheid van zijn teksten en raak geboeid door zijn eigenzinnige sound.
Insectenhapjes Green Keys - doorlopend Green Keys Leiden is de studentenduurzaamheidscommissie van de Universiteit Leiden. Ze serveren het eten van de toekomst, zoals gefrituurde sprinkhaan en meelwormcakejes. Durf jij?! Doe maar, want je weet: een beter milieu begint bij jezelf!
Voor wie Spinvis eerder op de avond in Museum De Lakenhal gemist heeft, of gewoon graag nog een keer van hem geniet: onder de sterren in de tuin van Museum Boerhaave laat hij nog eens (solo!) zien waarom hij al jarenlang een begrip is in de
Splinternieuwe band van oude bekende Maurits Westerik (GEM): swingend, maar ingetogen; uitbundig en dynamisch. Met bergen energie rockt Bewilder tijdens de Nacht de tuin. Van breed uitgesponnen ballads tot groovy rocksongs. Dansen!
Beginners 21:00 - 21:30 Beginners is de nieuwe band van Susanne Linssen (Hospital Bombers, Awkward I) die verder bestaat uit leden van Scram C Baby, Caesar en Johan. Verwacht de warmte van Feist maar ook het opgefokte van Patti Smith. Beginners gaat je optillen en niet meer neerzet-
21
Show-off Science
Hoe zit het eigenlijk met jouw wetenschappelijke kennis? Nou? Even testen maar! Doe mee aan de proefjes en de quiz van het NTR Wetenschapscircus en breng de rocket scientist in jou naar boven.
NTR Wetenschapscircus 20:00 - 20:45 | 21:00 - 21:45 | 22:00 - 22:45 Niets is wat het lijkt! Neuromagic, Taal in de Reageerbuis, Zeldzame Smaken en de strijd om de meeste kennis in de Quiz. Kortom, Leidse helden krijgen een podium in het Wetenschapscircus. Stap in de piste en stel je brein op de proef! Johan Overdevest presenteert de Kennis Quiz waarin een Leidse docent het opneemt tegen twee kandidaten uit het publiek. Vragen zijn naar aanleiding van NTR TV fragmenten en actuele ontdekkingen uit de wetenschap. Stel je brein op de proef en doe mee!
Taal in de reageerbuis NTR - doorlopend Talen evolueren langzaam. Wij versnellen het proces door mensen te laten communiceren in een nieuw soort taal. Van de evolutie daarvan leren we weer hoe echte taal werkt. Dat doen we niet in een steriel lab, maar met een game, onder het motto: hoe meer zielen hoe meer vreugd.
Experimenten Parcours NTR - doorlopend LED verlichting, aluminiumfolie, duct tape en PVC buizen. Klinkt als iets waar MacGyver wel mee uit de voeten kan. Jij ook? Bij dit parcours test je alle wetten van de wetenschap. Nauwkeurige observatie vereist!
24
Cressperience NTR - doorlopend Smaken, geuren en kleuren herbeleven? Duik in deze mini-hortus, proef en verras je zintuigen!
Neuromagic Niets is wat het lijkt! Een unieke combinatie van illusionisme, psychologie, geneeskunde en vingervlugheid. Victor Mids voert je langs een scala aan neurocognitieve gedragsexperimenten. Want hoe werkt aandacht eigenlijk en hoe makkelijk kan je iemand afleiden? Je staat erbij, je kijkt er naar en toch snap je het niet…
Amaro’s Chocolalab - doorlopend In het chocoladelaboratorium van André Amaro schallen aria’s en wordt prosecco geproefd. Bovendien is iedereen welkom om te komen toveren met chocola en wordt er muziek geluisterd van chocolade-LP’s. Een aanrader hoor, dit! #nomnomnom
Ed van der Elsken fototentoonstelling doorlopend Bewonder tijdens de Nacht de fototentoonstelling Hit & Run van Ed van der Elksen. Razendsnel en zonder flits portretteerde hij wetenschappers in hun laboratorium. Een prachtige reeks platen van eigenzinnige onderzoekers.
Nachtcolleges
Het is maar hopen dat je er niet van gaat dromen. Wie een Nachtcollege volgt tijdens de Nacht, is namelijk verzekerd van de meest bijzondere verhalen uit de geneeskunde, biologie en sterrenkunde. Zo legt Leids stamcelprofessor Christine Mummery bijvoorbeeld uit hoe ze momenteel naar hartenlust aan een zelfgemaakt hart knutselt. Topwetenschappers en het wetenschappelijke neusje van de zalm. Bij zijn! Jeroen Dirks is wetenschapsjournalist en presentator van Hoe?Zo! Radio bij NTR. Bij Hoe?Zo! voelt hij al jaren wetenschappers aan de tand. De meest aangewezen persoon dus om met onze wetenschappers in gesprek te gaan.
Spijkers in koppen Michel Ferrari 19:30 - 20:00 Migraine. Typisch geval van als je het niet hebt, dan kan je je er niks bij voorstellen. Neuroloog prof. dr. Michel Ferrari, verbonden aan het LUMC, is dé migraine-expert van Nederland en één van de zes ‘Headache Masters’ van de wereld. Tijdens de Nacht doet hij een boekje open over echte hoofdpijn.
Eeuwig jong met stamcellen Christine Mummery 20:30 - 21:00 Met stamcellen kunnen we in de toekomst hele ledematen terug laten groeien, kanker genezen en het eeuwige leven vinden. Toch? Leer alles over de zin en onzin van stamcellen van Christine Mummery, dé internationale expert van de Universiteit Leiden.
Zwarte gaten en gloeilampen Jan Zaanen 21:30 - 22:00 De Leidse professor Jan Zaanen hoort bij de internationale top en is dol op Hawking’s theorie over het zwarte gat dat zich gedraagt als een
Kompanje vertelt onder andere over een vrouw met alsmaar groeiende borsten en een vrouw die konijnen baarde.
Flash Talks gloeilamp. Hij praat je bij over de allermodernste ontwikkelingen in de natuurkunde: over zwarte gaten en het wezen van materie.
Darwin’s Peepshow Menno Schilthuizen 22:45 - 23:15 Bioloog Menno Schilthuizen, verbonden aan de Universiteit Leiden en Naturalis, brengt je Darwin’s
Philips heeft nogal wat technisch vernuftige dingen uitgevonden. Zoals de CD en de cassetterecorder bijvoorbeeld. Maar niet alles was een succes. Video2000 legde het namelijk af tegen de VHS video’s. Er wordt gefluisterd dat dat iets met porno te maken had. In Flashtalks hoor je aparte verhalen over techniek en consument!
Röntgen tegen de tering 20:00 - 20:15 Door Dirk van Delft, directeur Museum Boerhaave
Video 2000: een superieure ramp? 21:00 - 21:15 Door Dirk van Delft, directeur Museum Boerhaave
De geboorte van elektronische muziek 22:00 - 22:15 Door Ad Maas, conservator natuurwetenschappen Museum Boerhaave
Peepshow. In geuren en kleuren doet hij uit de doeken wat geslachtsdelen onthullen over evolutie, biodiversiteit en onszelf.
Mijn eerste transistorradio 23:00 - 23:15
Circus Boerhaave - doorlopend Wetenschap fungeert prima als bron van vermaak. Vroeger al, vermaakten koningen en keizers hun gasten met mechanische en wetenschappelijke spelletjes. In Circus Boerhaave vind je deze historische, natuurkundige spellen en proeven. Check het donderhuisje en de vlierpitmannetjes!
Hoe mix ik de volgende wereldhit? Voor twintig gelukkige prijswinnaars belooft dit een dikke vette ervaring te worden. Ralph van Vugt, producer van NEW_ID legt uit hoe je electromuziek maakt. De gasten van NEW_ID draaiden eerder met Armand van Helden en Swedish House Maffia. En ze zijn Leids. Cool!
Doctor Horror Zestiende-eeuws chirurgijn - doorlopend De tandworm, kende je die al? Dat is een beest dat vreselijk smerige gaten in de kies veroorzaakt door een gebrek aan humor. De chirurgijn zal het je uitleggen!
Door Ad Maas, conservator natuurwetenschappen Museum Boerhaave
De penisverkorter en andere bizarre verhalen uit de geneeskunde Erwin Kompanje 00:00 - 00:30
Ontdek Museum Boerhaave
Het wordt je aangeraden om voor het college van klinisch ethicus Erwin Kompanje echt even stevig te gaan zitten. De kans dat je anders steil achteroverslaat van zijn bizarre praat is anders zeer aanwezig.
In het vernieuwde Anatomisch Theater kom je ogen tekort en had je gewild dat je ze in je achterhoofd had. Overal gebeurt wat: film, video-mapping en een rariteitenkabinet uit de museumcollectie. Vet!
Anatomisch Theater - doorlopend 25
MUSEUM DE LAKENHAL Museum De Lakenhal laat verhalen van grote meesters als Rembrandt, Jan Steen en Erwin Olaf tot leven komen. Bezoek tijdens de Nacht hét museum voor kunst en geschiedenis om kennis op te snuiven óf te dansen. Maar net waar je zin in hebt.
26
Stof tot nadenken
Zijn de Leidse lakens oubollig of juist weer hip and happening? De ontwikkeling in stoffenwereld staat niet stil. Onderzoekers ontwikkelen nieuwe stoffen en kunstenaars verwerken elektronica in kleding. Kijk maar meteen bij binnenkomst in Museum De Lakenhal!
DJ Sorge - doorlopend Dat is nou wat je zegt een lekkere binnenkomer! In de entreehal van Museum De Lakenhal brengt DJ Sorge experimentele dansbare beats van niet standaard repertoire. Grooven!
Blacklight Drawing Lab - doorlopend Ook voor Do it yourselfen ben je op de Nacht aan het goede adres. Onder andere met glow in the dark schmink! Onder begeleiding van professional Roos Tulen ontwikkel je jouw creativiteit in het donker.
Wearable Senses - doorlopend Elektronica wordt steeds kleiner. Zó klein dat we het kunnen verwerken in kleding en accessoires. Wat zijn de functionele en ethische gevolgen van intelligentie zo dicht op onze huid? Wearable Senses houdt zich hier koortsachtig mee bezig. Kom kijken hoe!
Onzichtbaarheidsjurken - doorlopend Anja Hertenberger bracht twee nachten door in de controlekamer van de cameratoezicht bij de politie. Daarna verlangde de kunstenaar om onzichtbaar te
zijn tussen de camera’s en de monitor en ontwierp zij een onzichtbaarheidsjurk. Vanaf haar rug gezien lijkt het alsof er een gat dwars door haar lichaam gaat. Harry Potter wordt al bijna werkelijkheid!
Vilt- en spindemonstratie - doorlopend
Lace Sensor Dress - doorlopend
Happy Camper 01:00 - 02:00
Met Siri kan je iPhone al met je praten. De volgende stap is, natuurlijk, dat ook jurkjes met je praten. De Lace Sensor Dress is een jurk waarbij de jurk, afhankelijk van de houding van de dragger, in je oor fluistert!
Unlace - doorlopend Interactieve lingerie. Hè wat? Ja echt. Héél vet. Ondergoed dat opwarmt en verandert van zwart naar huidskleur door aanraking. Dat brengt partners dichter bij elkaar en maakt ze bewuster van aanraking. Heus dat wetenschap sexy is.
Janine Melai kan toveren met draad. Wol, de warmte en het spinnen zijn de rode draad in haar leven. Kom zien hoe ze werkt en ontdek hoe stof ontstaat.
Happy Camper kampeert in Leiden tijdens de Nacht. Deze gelegenheidsband onder leiding van hoofd Camper Job Roggeveen brengt prachtige popliedjes met invloeden uit chansons, jazz, gipsy- en filmmuziek uitgevoerd door verschillende zangers. Een onvergetelijk muzikaal feest met een verzameling van Nederlands beste muzikanten. Vanavond met o.a. Maurits Westerik, Tim Knol en nog veel meer! De perfecte afsluiter van je Nacht!
Muziek tussen de Rembrandts
Hier moet je op tijd bij zijn. Per keer past er maar een select gezelschap in de zaal vol kunstschatten, die deze Nacht is omgebouwd tot een bijzondere concertzaal. Geniet tussen Rembrandt en zijn tijdgenoten van de beste singer-songwriters van Nederland.
Spinvis (solo) 20:15 - 21:00 Een rariteitenkabinet op pootjes, met het vermogen om schoonheden van teksten en een geheel eigen muziekgenre te produceren. Cultureel professor Spinvis, lieve mensen. Solo tussen de Meesters van de Gouden Eeuw. Mooier kan het niet.
27
Rita Zipora 21:30 - 22:15
Case Mayfield 22:45 - 23:30
Marien Dorleijn 00:00 - 00:45
Rita Zipora maakt pure danspoëzie. Ze schrijft haar teksten over de levensthema’s van een twintiger die volwassen wordt en zich met verwondering en soms verbijstering de wereld eigen maakt.
Een eigenzinnige singer-songwriter. Een beetje een boefje. Case Mayfield ziet het leven als een experiment en brengt zijn breekbare liedjes vol passie en oprechtheid in deze museale omgeving.
Marien Dorleijn is de zanger van Moss. Dat hij mooi kan zingen, is duidelijk. Tijdens de Nacht komt hij voor het eerst - solo! - optreden. Een prachtstem en prachtkunst, wat wil je nog meer?
Tussen Kunst & Kennis
Wetenschappers en kunstenaars die zich begeven op het snijvlak van kunst en kennis verzamelen zich in Museum De Lakenhal voor de Tussen Kunst & Kennis lezingen. Ontstaat een muziekstuk enkel uit emotie of kan je prima een tophit scoren met wiskundige hitsingle-wetmatigheden? Gaat dat horen!
Move over Bohemian Rhapsody Michiel van Poelgeest 20:30 - 21:00 Een primeur heb je hier te pakken hoor! Michiel van Poelgeest, Leids componist, onderzocht samen met allerlei wetenschappers wat een lied nu écht heel goed maakt. En op grond van zijn bevindingen componeerde hij het, wetenschappelijk gezien, beste nummer ooit. Wordt Bohemian Rhapsody dan eindelijk van de eerste plaats in de Top2000 verstoten? Hoor het tijdens de Nacht!
CSI | Hollandse Meesters Joris Dik & Arie Wallert 21:00 - 21:30 Joris Dik is een master in het onderzoeken van kunstwerken zonder ze te beschadigen. Hij ontwikkelde methoden om onderliggende verflagen zichtbaar te
28
maken, en vond verborgen tekeningen, veranderde composities en soms zelfs hele andere schilderijen! Arie Wallert is curator in het Rijksmuseum en onthult als een ware CSI agent de geheimen achter de beroemde schilderijen.
Professor Spinvis 21:30 - 22:00 Spinvis, Erik de Jong, gaat hard deze Nacht van Kunst & Kennis. Hij vliegt van hot naar her om niet alleen muziek te maken, maar ook een college te geven. Over zijn visie op het huwelijk tussen kunst en kennis en over alfa’s en bèta’s die prima hand in hand gaan.
De Kunst van het bouwen en ontwerpen Joep van Lieshout 22:00 - 22:30 Joep van Lieshout is een kunstenaar die internationaal naam gemaakt heeft door het voortbrengen van objecten die balanceren op de grens van kunst, architectuur en design. Gedurfd, uitdagend, praktisch en heel bijzonder hoe Van Lieshout de kunst van het bouwen en ontwerpen verstaat. Joep van Lieshout vertelt.
Je Licht laten schijnen Daan Roosegaarde & Vincent Icke 22:30 - 23:15 Daan Roosegaarde is pionier, kunstenaar en ondernemer. Vincent Icke is beeldend kunstenaar, hoogleraar theoretische sterrenkunde aan de Universiteit Leiden en bijzonder hoogleraar kosmologie aan de Universiteit van Amsterdam. Laat die twee in dialoog gaan over licht en je bent verzekerd van serieus bijzonder boeiende praat.
Open Machines Joost Rekveld 23:15 - 23:45 Joost Rekveld is een kunstenaar die gemotiveerd is door wat we van onze machines kunnen leren. Hij vertelt over zijn recente werk waarin hij bijvoorbeeld apparaatjes bouwt die werken als een extra zintuig. Door dit soort projecten denkt hij na over de verbanden tussen voelen en meten en tussen rekenen en inspiratie. (in samenwerking met Utopisch Nest).
The Animaniacs 23:45 - 00:15 Job Roggeveen van Happy Camper neemt je deze Nacht mee in de wondere wereld van animaties. Samen met zijn partners-in-crime Joris en Marieke staat hij voor illustraties, animaties, design, muziek en won er prijzen mee.
Ontdek Museum De Lakenhal
fysieke verandering als verandering van betekenis door nieuwe historische inzichten. Loop met ze mee en bekijk de kunst door een wetenschappelijke bril!
Poëzie Escribano - doorlopend
Joris Dik 20:00 - 20:15 | 22:00 - 22:15
Een stukje poëzie, speciaal en alleen voor jou. Na een kort gesprek kruipt David Mulder, de Poëzie Escribano, achter zijn antieke typemachine om binnen een spreekwoordelijke poep en een scheet een persoonlijk gedicht voor jou te schrijven.
Colourcastle - doorlopend Tekenen op museummuren! Dat maak je maar eens in je leven mee. Onze vrienden van Colourcastle nemen het voortouw, maar pak vooral ook een kwast!
Science4Arts rondleidingen (bij het meetingpoint in de hal) De wetenschappers van Science4Arts geven een frisse blik op het restaureren en conserveren van kunst. Een collectief van knappe koppen onderzoekt veranderingen in kunstwerken. Zowel chemische en
Joris Dik is de CSI professor onder de kunsthistorici. Hij ontwikkelde nieuwe methoden om door verflagen van schilderijen heen te kijken. Tijdens zijn rondleiding neemt hij je mee langs zijn favoriete stukken in Museum De Lakenhal. Welke geheimen kunnen deze stukken prijsgeven?
Kitty Zijlmans 21:00 - 21:15 | 23:00 - 23:15 Een hedendaags monumentaal historiestuk: Erwin Olafs ‘Leidens Ontzet’ (2011). De rondleiding, of liever het stilstaan bij dit prachtige werk van Olaf, zal gaan over representatie, restaging, rollen en rolpatronen. Wat zegt een hedendaags historiestuk over het heden en het verleden? Wat is het om je een historisch persoon te verbeelden? Ga op ontdekkingstocht door het museum met Kitty Zijlmans.
29
OUDE STERREWACHT
Dit is niet zomaar een locatie. De Sterrewacht. Het aller- alleroudste universiteitsobservatorium van de hele wereld waar tijdens de Nacht onder andere een echte astronautentraining wordt gegeven.
30
College onder de Sterren
Kan jij ook zo wegdromen bij verhalen over de sterren en planeten en alles ver daar voorbij? Dan wordt een bezoek aan de Colleges onder de Sterren je sterk aangeraden. Leidse sterrenkundigen vertellen je wat je altijd al wilde weten. Tot je sterretjes ziet.
Wetenschap is geen weetje, kunst is geen kunstje Vincent Icke 20:30 - 21:00 De overeenkomst tussen kunst en wetenschap is met een enkel woord samen te vatten: onderzoek. Het werk van grote kunstenaars en wetenschappers als Einstein en Picasso veranderde steeds door hun onderzoek. Maar onderzoek is ook riskant, want het gaat meestal fout. Maar wat betekent dit alles voor een wetenschapper die ook beeldend kunstenaar is? Leids sterrenkundige en kunstenaar Vincent Icke vertelt je er alles over in dit college.
planetoïde naar hem vernoemd. Wist je trouwens dat we pas sinds kort een goed antwoord hebben op de vraag waarom het ’s nachts donker is? Gespreksstof genoeg, niet?
Rosetta en de komeet een liefdesverhaal Rob van den Berg, Space Expo 22:30 - 23:00 Nog nooit eerder werd een komeet van zo dichtbij onderzocht. Maar Rosetta, een ruimtesonde waar ook Leidse wetenschappers een bijdrage aan geleverd hebben, flikt het. Hoe dat zo allemaal in z’n werk gaat? Rob van den Berg, directeur van Space Expo, komt het ons haarfijn uitleggen.
De liefdesbaby’s van gas en stof Nienke van der Marel 23:30 - 00:00 De afgelopen 20 jaar zijn er bijna 2000 nieuwe planeten ontdekt. In alle soorten en maten: groot als Jupiter, klein als de aarde, zo heet als de zon, en planeten die in 163.000 jaar om hun ster draaien. Maar hoe ontstaan deze planeten allemaal? Nienke van der Marel, dé opkomende onderzoeker van de Universiteit Leiden, vertelt je alles over de liefdesbaby’s van gas en stof: planeten!
Heeft tijd een begin en waarom is het ‘s nachts donker? Marijn Franx 21:30 - 22:00 Prof. dr. Marijn Franx heeft een CV waar je bang van wordt. In 2010 ontving deze sterrenkundige van de Universiteit Leiden de hoogste Nederlandse onderscheiding in de wetenschap en er is zelfs een
31
32
Ontdek de Oude Sterrewacht Sterrenstof 20:00 - 20:30 | 21:00 - 21:30 | 22:00 - 22:30 | 23:00 - 23:30 | 00:00 - 00:30 Dit móet je meemaken. De koepel is normaal gesproken niet open voor bezoekers, maar tijdens de Nacht wel. Laat je rondleiden en kijk je ogen uit. Wees er snel bij, er is maar heeeel weinig ruimte!
Astronautenpak - doorlopend Hier moeten de Goo Goo Dolls op gedoeld hebben toen ze zongen ‘You’re the closest to heaven that I’ll ever be’: het astronautenpak. Het pak dat écht in de ruimte is geweest en is gedragen door een échte astronaut. Check ‘m in de Sterrewacht!
Een geval van omgekeerde zwaartekracht 20:00 - 20:45 | 21:15 - 22:00 | 22:30 - 23:15 | 23:45 - 00:30 De ervaring van luisteren in het donker is indringend. Naar dit meeslepende luisterspel van Bente Hamel en Nyk de Vries al helemaal. Verzuip, in complete duisternis, in het verhaal over een miljonair die zich in een raket laat lanceren op zoek naar muziek van de planeten. Met o.a. de stem van Eric van Muiswinkel en een inleiding van Nyk de Vries, dichter en belichaming van het ultrakorte verhaal.
Astronautentrainer - doorlopend Iedereen wilde toch astronaut worden toen ‘ie klein was? Verwezenlijk je droom in de astronautentrainer tijdens de Nacht. Kruip even lekker in de heldenhuid van Neil Armstrong. Op naar de sterren en daar voorbij!
33
RIJKSMUSEUM VOLKENK Een van de oudste volkenkundige musea ter wereld staat in Leiden. Rijksmuseum Volkenkunde beheert voorwerpen en audiovisuele bronnen vanuit de hele wereld. Van indianentooi tot ijsberenbontbroek, je kunt het zo gek niet bedenken.
34
KUNDE Wetenschapscafé
In het Wetenschapscafé schaar je je tussen de beste paarden van de Leidse wetenschapsstal. Geschiedenis, geesteswetenschappen, oude en nieuwe talen; Leiden floreert erin! Kom meedenken en praten over de pittige stellingen.
Tennessee; van de Rodeo Bar in New York tot de Continental Club in ‘live music capitol of the world’
‘Loesoe in de sky met diamonds om m’n nek’. Pepijn Lanen alias Faberyayo van De Jeugd van Tegenwoordig heeft zo z’n eigen taaltje. Hij bespreekt zijn werk met taalwetenschapper Marc van Oostendorp.
Emma Anbeek van der Meijden Deze duizendpoot is wereldberoemd in Leiden. Ze kan werkelijk alles en heeft derhalve genoeg om over te vertellen. Emma Anbeek van der Meijden was columniste voor de Mare, neerlandicus, masterstudent en meer, en tijdens de Nacht mag zij elk gesprek aftrappen met een column van eigen hand.
Art Rooijakkers Of je wilt hem zijn of je wilt met hem zijn. Art Rooijakkers. Hij is journalist, documentairemaker en presenteert Wie is de Mol? Met die onderzoekende geest van hem zit het dus wel goed, daarom presenteert hij het Wetenschapscafé tijdens de Nacht.
Blue Grass Boogiemen 20:30 - 20:45 | 21:30 - 21:45 | 22:30 - 23:00 Men neme een banjo, gitaar, contrabas en een viooltje, gooit het in een reageerbuis en men krijgt ‘Het meest authentieke bluegrass gezelschap ten oosten van Kentucky.’ Van Paradiso tot ‘s werelds meest beroemde bluegrassclub de Station Inn in Nashville,
Loesoe in de sky Faberyayo en Marc van Oostendorp 21:00 - 21:30
De glimlach van een kind... Ton Liefaard en Cor Smit 22:00 - 22:30
Austin, Texas; deze Utrechtse boys traden er op. Vanavond zijn ze onze huisband in het Wetenschapscafé.
Supersocial én eenzaam Piet Heijn Coebergh & Sebastiaan van der Lubben 20:00 - 20:30 Worden we nou socialer van al dat Facebooken, of voelen we ons eigenlijk heel zielig en alleen als we eindeloos door onze tijdlijn scrollen? Wat doen social media met ons? Piet Hein Coebergh (Hogeschool Leiden) en Sebastiaan van der Lubben (Universiteit Leiden) zijn experts op dat gebied en komen het uitleggen.
Waarschijnlijk sta je niet zo vaak stil bij de rechten van kinderen in Nederland, die hebben toch permanent een glimlach op hun bakkes. Deze twee heren die bij Art aan tafel schuiven wel. Ton Liefaard is hoogleraar Kinderrechten en bekleedt de UNICEF-leerstoel aan de Universiteit Leiden. Cor Smit is onlangs gepromoveerd op Kinderarbeid in de 19de eeuw. En zij hebben dus wel het een en ander te zeggen over het hoe en waarom een land als Nederland, waar kinderen zo ongeveer het gelukkigst ter wereld zijn, kinderrechten nodig heeft.
35
Lisa Hartgring - presentator Lisa is gepromoveerd in de theoretische natuurkunde op het simuleren van de deeltjesbotsingen bij CERN. Ze werkt als postdoc bij het Antoni Van Leeuwenhoek ziekenhuis aan het verbeteren van radiotherapie software. Verder is ze het brein achter Nerd Nite Amsterdam. Deze dame weet van wetenschappelijk wanten!
It’s the Economy, stupid! Arnold Heertje 20:15 - 20:45
U bent toe aan een taboe Laurens Buijs 23:00 - 23:30 Wat is er in Nederland nog taboe? Waarom eigenlijk? En hoezo verschilt dat per cultuur? Sociaal-weten schapper Laurens Buijs houdt zich bezig met homo-emancipatie, prostitutie en Nederlands nationalisme. Hij licht je in over taboes in het algemeen, en over hele specifieke gevallen in het bijzonder.
Universiteit van de Leek
Rijksmuseum Volkenkunde herbergt tijdens de Nacht van Kunst & Kennis de Universiteit van de Leek. Hier worden grote, complexe onderwerpen in een halfuur uitgelegd. Economie, psychologie, recht en filosofie voor dummies, maar door wetenschappelijks toppers zullen we maar zeggen.
36
Je kan het niet zien en toch is het overal. Niet God, maar de economie. Het heeft ook overal invloed op, vooral sinds de economische crisis merk je dat duidelijk. Maar hoe werkt het nou echt? Arnold Heertje geeft een lesje economie 1.0.
Hokjesgeest Daniël Wigboldus 21:00 - 21:30 Ook wel eens benieuwd naar hoe anderen jou zien? En hoe jij eigenlijk naar anderen kijkt? Prof. dr. Wigboldus, hoogleraar sociale psychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen, vertelt tijdens deze interactieve lezing over de voor- en nadelen van hokjesdenken.
De Dierenrechter Paul Cliteur 21:45 - 22:15 Een dierenvriend ten voeten uit, is de Leidse rechtsfilosoof Paul Cliteur. Hij maakt zich sterk voor een universele verklaring van de rechten van het dier en buigt zich tijdens de Nacht over de vraag of een verbod op vlees eten in strijd is met mensenrechten. Wij
vragen ons af, krijgen we dan straks naast een rijdende rechter dan ook een Dierenrechter?
Kunstgebitten, machines en stof Bas Haring 22:30 - 23:00 Wetenschappers zijn bleekscheten die alleen maar binnen zitten te onderzoeken. Toch? Of niet? Bas Haring, wetenschapsfilosoof aan de Universiteit Leiden, vertelt over de wondere wereld van het sociale leven van de wetenschapper.
Douwe Bob + Band 23:45 - 01:00 Een waardiger afsluiter bedenk je niet. Douwe Bob, de beste singer-songwriter van Nederland, speelde eerder op de Nacht al alleen en akoestisch in de Hortus, maar sluit in Rijksmuseum Volkenkunde knetterend af met zijn briljante band. Bereid je voor op een enorm staaltje genieten.
Cultuur?Barbaar!
Cultuur?Barbaar! is het Leidse platform voor muziek, kunst en cultuurtheorie. Vanavond brengen zij steeds - tijdens deze academische kwartiertjes - deze werelden bij elkaar in toffe speedcolleges.
Wraak om te lachen? 19:45 - 20:00 Eén van de meest bizarre films uit de Nederlandse geschiedenis is De mantel der liefde (Adriaan Ditvoorst, 1978). In deze korte lezing wordt betoogd waarom we deze film dienen op te vatten als een hilarisch-geniale wraakexercitie op het Nederlandse filmklimaat uit die tijd.
Empire and Erotica 20:45 - 21:00 Although there has been an increase in studies concerning gender in the late Ottoman society in recent years, twentieth-century erotic narratives still remain a disregarded field. Therefore, this talk aims at drawing attention to the existence and impact of late Ottoman erotic narratives as a subject matter of literary research.
Wie ik ben – Doorlopend Wat zeggen mensen over zichzelf op sociale media? Kijk mee naar een constante berichtenstroom over wensen, gevoelens en identiteit. Ze worden door een algoritme gevonden op Twitter en zonder hun context getoond. Omdat de berichten live zijn is het resultaat elke keer anders en roept het steeds nieuwe vragen op.
Sherlock Holmes & Inspector Gadget 21:45 - 22:00 Detectives, moord, doodslag, spanning, bloed, sadisme, terrorisme: het hoort allemaal bij een ontspannen avond detectives kijken. Hoe maken en overschreiden deze geweldadige series de grenzen van menselijkheid? Wat doen series als Hannibal, The Bridge, Dexter en Luther met het menselijke? Kijk mee met de Leidse onderzoekster Inge ‘t Hart!
Ontdek Volkenkunde Draailampjes maken - doorlopend Freubelen. Lekker knutselen en priegelen. Maak je eigen draailampje en draag ‘m mee aan een kettinkje. Lijkt ons supertof als de stad tijdens de Nacht versierd wordt door een zwerm aan lichtjes!
Pushin Wood Soundsystem (buiten) Deze drie dudes léven voor dansende mensen, zijn geïnspireerd door oude en nieuwe muziek en weten met iedere gedraaide plaat te verrassen. Pushin Wood, dames en heren! Van funk naar hiphop tot afrobeat en cumbia. Hop! Uit je plaat!
Workshop Djembé 21:00 – 21:30 | 23:00 – 23:30 Cultuur?Barbaar! 23:30 - 23:45 Kun je door middel van kunst wetenschappelijk onderzoek doen? Deze vraag staat centraal in de onderzoeksmethode die Artistic Research genoemd wordt. Gerlov van Engelenhoven en Looi van Kessel, beide als promovendus werkzaam bij het Leiden University Centre for Arts in Society (LUCAS) gaan vanavond met behulp van bezoekers (ja jij dus) en kunstenaars aantonen hoe Artistic Research een creatieve manier van denken stimuleert die de wetenschap goed van pas kan komen.
Als je niet alleen naar muziek wil luisteren maar je ook creatief wilt uitleven ben je hier aan het juiste adres. Leer snel hoe je met een Afrikaanse djembé de meest exotische ritmes kunt maken. Een energieke workshop met een fantastisch groepsnummer als eindresultaat!
Workshop Afrikaanse Dans 20:00 – 20:30 | 22:00 – 22:30 Opzwepende beats voeren je mee naar warm en kleurrijk Afrika. Kom tijdens deze workshop in nauw contact met moeder aarde en vergeet al je zorgen. Hakuna Matata!
37
SCHELTEMA LEIDEN Jacobus Scheltema was een fabrikant die dekens produceerde. Dat ging een tijdje heel goed, maar later wat minder. Zelfs de huidige pronkgevel kon de zaak niet redden. Tegenwoordig is dit gebouw hét complex voor culturele evenementen. Met dank aan de heer Scheltema, dat natuurlijk wel.
38
Na al die prikkels en indrukken van de Nacht van Kunst & Kennis is het onder het genot van muziek van Leidse topbands goed toeven in de bar van Scheltema. Blijf jij altijd als laatste over? Dan is dit jouw eindpunt vanavond!
Gebr. de Nobel stage: Local heroes!
Het kersverse Gebr. de Nobel podium met Leidse bands. Omdat het klokje nergens zo tikt als thuis.
Ziek 20:00 - 20:30 Eén.Groot.Feest. Beloofd. ZIEK is een Hammond funkformatie die instrumentale, rauwe dansmuziek maakt. Loeihard grooven!
Dizzy Fingers 21:00 - 21:30
DJ Rafiki 23:45 - 01:00
Deze formatie is al een oudje, geboren in 1523. Dizzy Fingers is een gypsyjazzformatie bestaande uit contrabas, slaggitaar, sologitaar en slagwerk. Deze flexwerkband moet je zien.
Opzwepende, vrolijke Afrobeats. Kortstondig op vakantie in Leiden op de Afrovibes van DJ Rafiki.
Freddy And The Gardeneers 22:00 - 22:30 De Leidsche band Freddy And The Gardeneers is op een zwoele zomer avond ontstaan in de tuin van een van de bandleden. Naast een constante groove heeft de muziek van Freddy And The Gardeneers invloeden uit de Soul, Blues en Funk.
Black Tarantula 23:00 - 23:30 Black Tarantula heeft een eigen genre gelanceerd. Netherkraut. En dat is een mix van verschillende soorten rock, zijnde surf-, psychedelische garage- en krautrock. Eigenlijk kan je het beste gewoon even zelf gaan kijken. Tof hoor!
Freezing Physics Stichting Rino - doorlopend Hoe gedraagt een banaan, een ballon of jouw hand zich bij een temperatuur van -196°C? Stichting Rino weet het en showt het tijdens de Freezing Physics. Bibberen bij spectaculaire proeven met vloeibare stikstof!
Filosofisch Goochelaar - doorlopend Filosofisch Goochelaar Tilman Andris laat zien hoe onze hersenen causale verbanden proberen te leggen en hoe dit ook ontzettend mis kan gaan. Een complex spel met je waarneming, denkvermogen en redeneerprocessen. Pure magie!
39
STADSGEHOORZAAL
40
De Nederlandse Ig Nobel Night
Precies twee dagen na de uitreiking van de Ig Nobel prijzen op Harvard vindt de Ig Nobel Night tijdens de Nacht plaats. De Ig Nobel prijzen worden uitgereikt aan wetenschappers die onderzoek hebben gedaan dat je eerst aan het lachen maakt en dan aan het denken zet. Denk aan onderzoek naar zwevende kikkers, liggende koeien en necrofilie bij eenden. Je wordt in de Stadsgehoorzaal uitgebreid bijgepraat door bekende Nederlandse wetenschapsjournalisten over de tien winnende onderzoeken en de kersverse Ig Nobel winnaars. Misschien is er zelfs een huldiging van een nieuwe Ig Nobel winnaar! Speciaal voor de Nacht nemen zes Leidse wetenschappers het tegen elkaar op in de Ig Nobel 24/7 Battles. Hierbij geeft bijvoorbeeld Ionica Smeets in 24 seconden een technische beschrijving van hun onderzoek/vakgebied, gevolgd door een samenvatting voor leken in 7 woorden.
Menno Bentveld De Ig Nobel Night wordt gepresenteerd door niemand minder dan Menno Bentveld, Leidenaar, fervent Ig Nobel fan en ijzersterke presentator.
De Nederlandse Ig Nobel Night 20:00 - 20:45 Met lezingen van Kees Moeliker (Hoe win je een Ig Nobel?) en Wolter Seuntjes over blozen in het donker. Maarten Keulemans (Volkskrant) en Ellen de Bruin
(NRC) bespreken drie (van de tien) nieuwe Ig Nobel winnaars, met kersverse filmbeelden van de 2014 Ig Nobel Prize Ceremony. Beleef ook de eerste 24/7 Lecture Battle van de avond, tussen Ineke Sluiter (klassieke talen) en Erik Bähre (antropologie). Referee Michael Diederich bewaakt de tijd (24 seconden) en het aantal woorden (7).
De Nederlandse Ig Nobel Night 21:00 - 21:45 Menno Bentveld presenteert de bespreking van drie (van de tien) nieuwe Ig Nobel winnaars door Maarten Keulemans (Volkskrant) en Ellen de Bruin (NRC), met speciaal geselecteerde filmbeelden van de 2014 Ig Nobel Prize Ceremony. Ig Nobel winnaar Mirjam Tuk geeft een lezing: ‘Betere beslissingen met een volle blaas’, en Hanno van der Pijl geeft de Ig Nobel keynote lecture over ‘FOOD’! En natuurlijk ook de tweede 24/7 Lecture Battle. Dit keer tussen Ionica Smeets (wiskunde) en Roeland Merks (mathematische biologie), met referee Michael Diederich wederom als strenge tijdsbewaker.
De Nederlandse Ig Nobel Night 22:00 - 22:45 Menno Bentveld presenteert de bespreking van vier (van de tien) nieuwe Ig Nobel winnaars door Maarten Keulemans (Volkskrant), Ellen de Bruin (NRC) en Kees Moeliker, met filmbeelden van de 2014 Ig Nobel Prize Ceremony. Lezing Ig Nobel Geneeskunde winnaar Ilja
van Beest: ‘Astma in de achtbaan’. Klassiek Ig Nobel Experiment door Museum Boerhaave. Derde 24/7 Lecture Battle tussen Hermelijn Smits (parasitologie) en Henk Hoekstra (kosmologie), met Ig Nobel referee Michael Diederich als meedogenloze tijdsbewaker.
De Nederlandse Ig Nobel Night 23:00 - 23:45 Menno Bentveld presenteert de huldiging en van een nieuwe Ig Nobel prijswinnaar, gevolgd door lezing (ovb). Kees Moeliker, Maarten Keulemans (Volkskrant) en Ellen de Bruin (NRC) bespreken hun favoriete nieuwe Ig Nobel winnaars en tonen speciale filmbeelden van de 2014 Ig Nobel Prize Ceremony. Lezing door Ig Nobel winnaar Kees Moeliker met als titel: Harvard in ban van een eend. Finale 24/7 Lecture Battle tussen winnaars eerste 3 rondes, bewaakt door Ig Nobel referee Michael Diederich.
De Nederlandse Ig Nobel Night doorlopend In de foyer van de Stadsgehoorzaal zie je de kersverse filmbeelden van de 2014 Ig Nobel Prize Ceremony die een paar dagen voor de Nacht op Harvard University plaatsvindt. Je leert de ins en outs van omvallende boterhammen bij de experimenten van Museum Boerhaave. En vragenkwartiertjes met Ig Nobel winnaars en Ig Nobel 24/7 Battle deelnemers.
41
OOK IN LEIDEN TIJDENS DE NACHT VAN KUNST&KENNIS:
THE BIG DRAW
Tekenfestival The Big Draw Leiden vindt plaats van 13 tot en met 28 september 2014. Overal in de stad laten Leidse kunstenaars zich zien en IEDEREEN kan aanhaken. Ook tijdens de Nacht van Kunst & Kennis is er van alles te doen rondom The Big Draw. Voor het programma op andere dagen kun je kijken op www.thebigdrawleiden.nl.
Leiden vanaf het water
€15,- p.p., max 25 personen per boot Pak om 19.30 uur de boot vanaf De Drie Geuzen (Aalmarkt 13). In anderhalf uur geniet je van het Leidse verhaal van stadsgids Caecil van Harteveld en wordt je begeleid door Theolieke Smit. Schets alles wat je ziet en hoort, ervaring is niet nodig! Kom je eigen werk bewonderen tijdens de Kunstroute op 27 en 28 september bij Werkstudio Kunstproef. De boot gemist? We varen ook op 21 september om 11.00, 14.00 en 19.30 uur.
Drawn Together Gratis toegang Universiteit Leiden | MA Museums and Collections 19:30 - 23:00 In de Oude UB aan Rapenburg 70 vind je het kunstproject After Dark. Vertrouw je stille wensen en diepste geheimen toe aan de muren met onzichtbare glow in the dark. Aan het eind van de avond komt de waarheid aan het licht... Laat je portretteren door een sneltekenaar, maak je eigen verf naar antiek recept in ons PaintLab, beschilder panelen, beteken T-shirts en nog veel meer! @DRAWN2014 of facebook.com/drawntogetherleiden
TIME-BEING Gratis toegang
De tentoonstelling Time-Being in Galerie LUMC toont recente tekeningen, foto’s en een levensgrote installatie van Antoinette Nausikaä. Met tekst, fotografie, tekeningen op papier, draadsculpturen en ceramiek reageert en reflecteert Antoinette Nausikaä op ogenschijnlijk banale gebeurtenissen om haar heen.
Deze tentoonstelling loopt tot en met 16 november 2014; 7 dagen per week open.
Raampresentatie: Natuur 24/7 Gratis toegang
Spannende presentatie van natuurfoto’s waarin gebruik is gemaakt van tekentechniek. De presentatie vindt plaats op de ramen en is dag en nacht van buitenaf te bezichtigen. Benieuwd? Je kan het tot en met 28 september gratis aanschouwen op de Minnebroersgracht 41 (hoek Havenkade).
Workshop Tekenen met de zilverpen €4,- voor de zilveren speld / pen proberen: gratis In het atelier van de edelsmid aan Haagweg 4 G9 maak je een speld van zilver en sier-papier. Op een papieren vorm maak je een tekening met een zilverpennetje: dit is letterlijk een pen van zilver. Het geeft een subtiel, licht schitterend effect, net even anders dan je van grafietpotloden gewend bent. Abstract lijnenspel, organische patronen of een figuratieve voorstelling van mens of dier: op papier kan alles, dus voel je vrij.
Je kunt op 20 september tussen 16.00 en 18.00 uur gewoon binnenwandelen, er zijn echter max. ± 10 plaatsen tegelijk. Meer info www.jannageesink.nl.
‘Onaf’ in Vooraf en Toe Gratis toegang
Veel tekeningen hebben een onaf karakter hoewel ze daarmee niet perse onaf zijn. Onaf geeft een suggestie van spontaniteit. Ook laat het duidelijk zien dat en hoe het materiaal gebruikt is. Je ziet papier, je ziet inkt, je ziet de sporen van het potlood. In de galerie liggen tijdens The Big Draw potloden en vellen papier met het begin van tekeningen. Aan de bezoekers om deze tekeningen ‘(on)af’ te maken. Er wordt een muur gereserveerd om alles op te hangen. En dat alles, met een kopje koffie, in de kleinste galerie van Leiden bij Vooraf en Toe, tussen 08.00 en 20.00 uur.
Colofon De Nacht van Kunst & Kennis bedankt: BKB | Het Campagnebureau Campaigns & Results Cultuur?Barbaar! Cultuurfonds Leiden De Nederlandse Ig Nobel Night Fonds 1818 Gebr. De Nobel Gemeente Leiden HDC Mediagroep Hogeschool Leiden Leiden BioScience Park Foundation Leiden Marketing Leids Universitair Medisch Centrum Leiden Merel van Meerkerk Michiel van Poelgeest Museum Boerhaave Museum De Lakenhal
NTR NWO Peen & Ui Podiumstart PS|theater Rijksmuseum Volkenkunde Scheltema Leiden Stadspodia Leiden The Big Draw Universiteit Leiden Wolf.Atlas Bookings En natuurlijk alle vrijwilligers en crew! Redactie: BKB | Het Campagnebureau, Marilyn de Beurs Opmaak: Campaigns & Results Uitgave: Leiden Marketing 43
De Nacht van Kunst & Kennis is een initiatief van Cultuurfonds Leiden, Leiden Marketing, Museum De Lakenhal en BKB | Het Campagnebureau.
ZATERDAG
20 SEPT 19.30 - 02.00 UUR
WWW.LEIDEN.NL
