Beroepscompetentieprofiel Calculator/kostendeskundige
SBW O&R04/7/041/mdr/10-9-2004
O&R04/7/041/mdr/10-9-2004
Inhoudsopgave Algemene informatie Kerntaken van het beroep Kernopgaven van het beroep Competentiematrix Beroepscompetenties met succescriteria
2 5 7 8 9
1
O&R04/7/041/mdr/10-9-2004
Beroepscompetentieprofiel calculator / kostendeskundige Algemene informatie
datum: 10-9-2004
versie: 2
Onder regie van SBW kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven Ontwikkeld door:
Brondocument(en)
Legitimering beroepscompetentieprofiel door: - op format vereisten - op de inhoud
SBW, afdeling O&T
1. Eindrapport Beroepenanalyse middenkaderfunctionaris gww/geodesie IO008/011/RPS/LB(2000); IO008/005/RPS/SH (2000) 2. Loopbaanpaden middenkaderfunctionaris infratechniek SAOB 19-12-2003
SBW, d.d. 16-11-2004 Bolegbo-vok, d.d. 01-12-2004 Vereniging STADSWERK Nederland, d.d. 22-11-2004 ONRI, d.d. 29-11-2004 Vianed, d.d. 22-11-2004 VNBG, d.d.30-11-2004 FNV Bouw, 21-12-2004 Hout- en Bouwbond CNV, d.d. 20-12-2004 HZC, d.d. 09-12-2004.
Mogelijke functiebenamingen • calculator • bedrijfsleider/calculator • hoofd bedrijfsbureau • kostendeskundige • calculator/inkoper Beroepsbeschrijving Beroepscontext/ werkzaamheden
Sector en bedrijf De calculator / kostendeskundige verricht zijn werkzaamheden in de sector grond-, water- en wegenbouw. Deze sector is onderdeel van de bedrijfstak bouw. De calculator / kostendeskundige is vooral werkzaam in bedrijven met tussen de 50 en 100 werknemers. De bedrijven zijn voornamelijk uitvoerende bouwbedrijven in de gww algemeen. Er zijn geen specifieke of algemene nevenactiviteiten. De opdrachtgevers zijn aannemers, overheidsinstellingen, particulieren en particulier bedrijfsleven. Werkomgeving De calculator / kostendeskundige werkt in en vanuit een kantooromgeving.Hij bezoekt werklocaties om zich een beeld te vormen bij het begroten van opdrachten en het maken van planningen. Hij draagt alternatieven aan, al dan niet gericht op de mogelijkheden van het eigen bedrijf. Hij heeft te maken met medewerkers van zijn eigen organisaties, opdrachtgevers, leveranciers en afnemers. 2
O&R04/7/041/mdr/10-9-2004 Werkzaamheden De belangrijkste werkzaamheden van de calculator / kostendeskundige zijn: • calculeren en prijs aanbieden • alternatieve oplossingen uitwerken • aanbesteden • werkvoorbereiden • marketing en acquisitie • inkoop Materiaal/materieel Geen Relaties en contacten De calculator / kostendeskundige heeft contact met de verschillende afdelingen, uitvoerder, opdrachtgever, leveranciers, klanten en bij een project betrokken organisaties. In alle gevallen voorzien ze hem van informatie. Persoonskenmerken Er zijn geen bijzondere fysieke kenmerken vereist.
Rol en verantwoordelijkheden
Complexiteit
Typerende beroepshouding
Wettelijke vereisten Geen specifieke wettelijke vereisten gevonden. De calculator / kostendeskundige is verantwoordelijk voor: • het uiteenrafelen van bestekken in activiteiten en verplichtingen • het realiseren van gunstige prijzen bij goede kwaliteit • het aanbesteden van werk aan derden • het verrichten van marketing, acquisitie en inkoop De calculator / kostendeskundige werkt zelfstandig, bepaalt de volgorde van zijn eigen werk en legt eindverantwoording af aan bedrijfsleiding. Hij deelt het werk in met collega’s, en controleert het werk van anderen. Hij voert onderhandelingen en draagt alternatieven aan. Het goed toepassen van werkprocessen en het goed inkopen vereist veel creativiteit en afstemming. Dat is een complexe verwevenheid van tal van aspecten die elkaar op diverse fronten beïnvloeden. Daarmee varieert de complexiteit van het werk van een calculator/kostendeskundige met het type of omvang van een project van eenvoudig tot hoog. Het afbreukrisico bij verkeerde inschattingen of slechte inkoop is hoog. De calculator / kostendeskundige is een kwaliteit - en prijsbewuste organisator, die zorgvuldig relaties bouwt en onderhoudt. De calculator / kostendeskundige moet over goede contactuele eigenschappen beschikken naast uitgebreide communicatieve vaardigheden. Hij moet goed koopmanschap verenigen met een oplossingsgericht resultaat binnen technische specificaties. Hij moet goed op de hoogte zijn van wet- en regelgeving en ontwikkelingen rondom het bouwproces die zijn resultaat beïnvloeden.
3
O&R04/7/041/mdr/10-9-2004
Trends/innovaties Marktontwikkelingen
Wetgeving/ Overheidsregulering
Technologische ontwikkelingen
Bedrijfsorganisatorische Ontwikkelingen
Internationale Ontwikkelingen
Loopbaanmogelijkheden
Op dit moment van economisch beperkte groei of stilstand stabiliseert de markt Bedrijven houden met moeite het hoofd boven water. Er is een overnameperiode geweest waardoor grote aannemingsbedrijven zijn ontstaan waarbij relatief veel combinaties B&U met infra. De toekomstverwachting zijn nauw gekoppeld aan kabinetsbeleid. Voor de calculator / kostendeskundige geldt dat hij in een groeimarkt in hoge mate het rendement kan beïnvloeden. In een krimpende of stagnerende markt zal hij de verliezen moeten beperken. Zijn functie in de markt zal qua betekenis toenemen, naarmate contracten een meer geïntegreerd karakter aannemen (turn-key/ design-construct-maintain). Europese regelgeving en geïntegreerde contractvormen brengen met zich mee dat de grootte van projecten in tijdsomvang zal toenemen en dat voor een te realiseren werk al in de ontwerpfase rekening gehouden zal moeten worden met de eisen van de beheerfase. De specifieke regelgeving voor dit type contracten vereist uitgebreide juridische kennis. Dat betekent dat in de nabije toekomst met meer van die aspecten rekening gehouden moet worden. Ook de verplichting om projecten met een aanneemsom boven een vastgesteld bedrag Europees aan te besteden zal leiden tot toetreding van Europese aannemersbedrijven tot de aanbestedingsmarkt. Dat zal effecten hebben op het inkopen van materiaal, materieel, diensten en arbeid. Daar gevolgde werkmethoden en personeelsbeleid met daaraan gekoppelde kosten zullen voor de uitvoerder reden zijn zich daar nader in te verdiepen. De toename van wetgeving leidt tot grotere complexiteit. Als voorbeelden voor bestaande (en muterende) regelgeving zijn te noemen: Kwaliteitseisen, arbobesluiten, Bouwbesluit, Bouwstoffenbesluit, BPAB, UAR, UAV(gc), landelijke en regionale milieuverordeningen, uitvoeringsregelingen CROW, BBRL’s etc.. Enerzijds neemt de mogelijkheid tot beheer van informatiestromen toe, anderzijds worden technische en uitvoeringseisen aan producten en werkmethoden steeds geavanceerder of van meer randvoorwaarden en regelgeving voorzien. De calculator / kostendeskundige zal voor een aantal kentallen minder eenvoudig toegang hebben tot digitale bestanden en afhankelijk zijn van andere deskundigen. Door regelgeving en schaalvergroting door bedrijfsclusteringen zal de calculator / kostendeskundige opdrachten en inkoop (vb diensten) bij zijn eigen organisatie plaatsen en daarom ook overleggen en samenwerken met collega’s van andere disciplines Een toetreding tot de Europese aanbestedingsmarkt van zijn bedrijf zal voor de calculator / kostendeskundige inspanningen vergen om elders geldende normen, regels en wetten, handel en uitvoering op de goede manier toe te passen. De calculator / kostendeskundige kan door studie en ervaring doorgroeien naar seniorfunctionaris, commercieel technisch medewerker of een leidinggevende functie zoals hoofd bedrijfsbureau of bedrijfsleider.
4
O&R04/7/041/mdr/10-9-2004
Kerntaken van het beroep 1. Kosteninformatie verzamelen 2. Voor infraprojecten calculeren en prijs aanbieden
Kerntaak 1 Verzamelen kosteninformatie verzamelen Proces
Rol/verantwoordelijkheden
Complexiteit
Betrokkenen
(Hulp-)middelen Kwaliteit van proces en resultaat Keuzes en dilemma’s
De calculator / kostendeskundige zal voor een infraproject waar op ingeschreven kan worden de te maken kosten moeten kennen en zal daarvoor offertes opvragen van aannemers, leveranciers, adviseurs, stelt prijsvergelijkingen op en onderhandelt met aannemers. Er is een besluit over het te kiezen product. De calculator / kostendeskundige is verantwoordelijk voor het op tijd en in voldoende mate beschikbaar zijn van informatie over kosten van producten en diensten. Hij stemt deze informatie af met uitvoering, externe of interne deskundigen, collega’s en bedrijfsleiding, en verwerkt de resultaten van de afstemming. Hij deelt zijn eigen werk in en samen met collega’s het werk van collega’s. Hij legt verantwoording af aan de bedrijfsleiding. Het aantal variabelen kan erg groot zijn en onderling op meer dan één manier samenhangen. Prijzen zullen vergeleken moeten worden op basis van resultaatsverplichting, keurmerken en leveringsvoorwaarden. Alle bij een project noodzakelijke medewerkers voor een specifieke discipline, zowel intern als extern, zoals leveranciers van materialen en materieel, technische en commerciële adviseurs, uitvoerder, opdrachtgever, onderaannemer. Computerapparatuur met geëigende software De in te kopen producten zijn onderling vergeleken en met elkaar vergeleken in voorwaarden. Er is een besluit over het te kiezen product. • Tijd-kwaliteit. De startdatum van een project kan een te korte voorbereidingstijd betekenen, waardoor de zorgvuldigheid en daarmee de kwaliteit van de informatie lager is. • Plaats –omstandigheden. De locatie van een toekomstig project kan reden zijn voor bijkomende kosten. Er moeten dan keuzes gemaakt worden die deels gebaseerd zijn op schattingen. • Jaargetijde-uitvoerbaarheid De kosten voor een project kunnen fors variëren als jaargetijdegebonden weersomstandigheden (vorst, neerslag) uitvoeiringstechnische effecten hebben. • Levertijden- specificatie. Vanwege het niet (tijdig) beschikbaar zijn van bouwstoffen of producten zullen alternatieven gekozen worden. Daarbij kunnen specificaties afwijken, waardoor opleveringsproblemen kunnen ontstaan.
5
O&R04/7/041/mdr/10-9-2004
Kerntaak 2 Voor infraprojecten calculeren en prijs aanbieden
Proces
Rol/verantwoordelijkheden
Complexiteit
Betrokkenen (Hulp-)middelen Kwaliteit van proces en resultaat Keuzes en dilemma’s
De calculator / kostendeskundige bepaalt aan de hand van bestek en bijbehorende tekeningen de hoeveelheden en aantallen. Hij bezoekt inlichtingsbijeenkomsten en neemt het werk op de toekomstige bouwlocatie op. Hij beoordeelt een bestek (mede) op technische uitvoerbaarheid, trekt hoeveelheden uit en vraagt offertes aan leveranciers en aannemers en onderhandelt daarover. Is mede betrokken bij onderaanbesteding. Daarnaast wordt de kostprijs in overleg met de bedrijfsleiding aangepast naar de aanbiedingsprijs. De calculator / kostendeskundige is verantwoordelijk voor vaststelling van aantallen en hoeveelheden. Hij is verantwoordelijk voor goede afspraken over resultaatsverplichtingen van producten, goederen en diensten, waarbij hij uitermate alert is op prijskwaliteitverhouding. Hij deelt zijn eigen werk in en verdeelt het werk in overleg met collega’s. Hij legt verantwoording af aan zijn leidinggevende. Het werkproces is maatgevend voor levermomenten en omvang. Om bij het werken in fasen de juiste hoeveelheden op het juiste moment bij beperkte opslagmogelijkheden te realiseren moeten complexe maatwerkoplossingen bedacht worden, die vertaald worden naar opdrachten. Er wordt door de calculator / kostendeskundige overleg gevoerd met uitvoering. Bedrijfsleiding, opdrachtgever of diens vertegenwoordiger, tekenaar, bestekschrijver, uitvoerder, leveranciers, aannemers Computerapparatuur met geëigende programma’s Een calculatie waarbij zorgvuldig de juiste prijs kwaliteit verhouding is vastgesteld evenals risico’s in variabele kosten zoals brandstof/ bitumen en weersomstandigheden. • Tijd-kwaliteit. De startdatum van een project kan een te korte voorbereidingstijd betekenen, waardoor de zorgvuldigheid en daarmee de kwaliteit van de informatie lager is. • Plaats –omstandigheden. De locatie van een toekomstig project kan reden zijn voor bijkomende kosten. Er moeten dan keuzes gemaakt worden die deels gebaseerd zijn op schattingen. • Jaargetijde-uitvoerbaarheid De kosten voor een project kunnen fors variëren als jaargetijdegebonden weersomstandigheden (vorst, neerslag) uitvoeringstechnische effecten hebben.
6
O&R04/7/041/mdr/10-9-2004
Kernopgaven van het beroep
Kernopgave 1 Weersomstandigheden De calculator / kostendeskundige staat voor de opgave om alles wat er aan projecteisen of resultaatsverplichtingen benodigd is zodanig te begroten dat de risicoo’s die de uitvoering van weersgevoelige activiteiten die in de jaargetijden met dat weertype moeten worden uitgevoerd zo goed mogelijk worden berekend. Kernopgave 2 Plaatselijke omstandigheden De calculator / kostendeskundige staat voor de opgave de plaatselijke omstandigheden en eisen voor wat betreft werkvoorwaarden nauwkeurig te inventariseren en mee te wegen in de begroting van uitvoering, zoals bijvoorbeeld doorstroomeisen voor verkeer, bereikbaarheid van aan het werk gelegen percelen of andere tijdens het werk in stand te houden voorzieningen. Ook de extra kosten van specifieke eisen voor een werklocatie zoals bijvoorbeeld trillingsomvang, geluidbeperking , werktijden moeten worden begroot. Kernopgave 3 Prijsschommelingen De calculator / kostendeskundige staat voor de opgave een goede schatting te maken van de mogelijke variaties in prijzen die niet vast afgesproken kunnen worden voor de duur van een project, zoals bijvoorbeeld brandstofprijzen en de prijs voor bitumen. Kernopgave 4 Toegankelijkheid De calculator / kostendeskundige staat voor de opgave de toegankelijkheid van het werkterrein voldoende te laten meewegen in de uitvoeringsplanning van projecten. Het probleem kan bestaan uit bijvoorbeeld maximale asdruk voor een wegennet, plaatselijke grondmechanische omstandigheden waardoor aan- en afvoerproblemen logistieke en of voortgangsconsequenties hebben en daardoor extra kosten genereren.
7
O&R04/7/041/mdr/10-9-2004 Competentiematrix Beroepscompetenties
1 2 3 4 5 6
Tekening lezen Planning maken Planning hanteren Begroting maken Bestek hanteren Inkopen producten diensten Zie matrix algemene competenties
Kerntaak 1 2 X X X X X X X X X
Kernopgave 1 X X X X X X
2 X X X X X X
3 X X X X X
4 X X X X X X
Kerntaken van het beroep 1. Kosteninformatie verzamelen 2. Voor infraprojecten calculeren en prijs aanbieden Kernopgaven 1. Weersomstandigheden 2. Plaatselijke omstandigheden 3. Prijsschommelingen 4. Toegankelijkheid
8
O&R04/7/041/mdr/10-9-2004 Beroepscompetenties met succescriteria 1 Tekening lezen Beroepscompetentie De calculator / kostendeskundige is in staat om op adequate wijze tekeningen te lezen. (BOS/SC) Succescriteria Proces Controleert de status van de tekening Maakt een scheiding tussen hoofd- en bijzaken Controleert of de informatie volledig is Controleert of de informatie onderling consistent is Controleert de tekeninginformatie met overige op de tekening betrekking hebbende informatie (bv bestek of tekeningen van andere organisaties) Meldt onvolkomenheden Verzoekt om nadere informatie bij de betrokkenen Stelt de status vast van wijzigingen en aanvullingen volgens geldend kwaliteitssysteem Archiveert wijzigingen. Met de informatie van de tekening kan eenduidig het vervolgtraject starten Resultaat De status van de tekening is eenduidig vastgelegd 2 Planning maken Beroepscompetentie De calculator / kostendeskundige is in staat om op adequate wijze planningen te maken. (BOS/SC) Succescriteria Proces Verzamelt projectinformatie, zoals bestek, bestekstekeningen en werkmethoden Definieert opdrachten in tijd, inzet personeel, goederen en diensten Bepaalt en berekent nauwkeurig de hoeveelheden in aantallen Bepaalt nauwkeurig de wederzijdse afhankelijkheid van werkprocessen (kritieke pad) Overlegt om tot optimale capaciteitsbezetting te komen Overlegt en onderhandelt met opdrachtgevers, externe adviseurs, leveranciers en aannemers Draagt zorg voor het informeren van interne en externe betrokkenen Werkt volgens algemeen geldende procedures en regels binnen de eigen organisatie en van opdrachtgevers Houdt rekening met beperkende collectieve omstandigheden zoals weerverlet en verlof Diverse onderling afgestemde planningen en schema’s Resultaat
9
O&R04/7/041/mdr/10-9-2004
3 Planning hanteren Beroepscompetentie De calculator / kostendeskundige is in staat om op adequate wijze civieltechnische planningen en werkschema’s te hanteren. (BOS/SC) Succescriteria Verzamelt aan planning gerelateerde relevante informatie Proces Verdeelt planningen in hoofd- en bijzaken Vertaalt planningen naar afroep-, levering- en inzetmomenten Signaleert knelpunten voor afgeleide of gerelateerde planningen en schema’s als gevolg van vertraging of versnelling van het bouwproces (leveringen, kritieke pad) Vertaalt knelpunten naar voorstellen voor actie Communiceert te nemen acties met betrokkenen Een begroting die is gebaseerd op de actuele planning Resultaat
4 Begroting maken Beroepscompetentie De calculator / kostendeskundige is in staat om op adequate wijze een begroting voor een civieltechnisch project te maken (BOS/SC) Succescriteria Verzamelt projectinformatie over locaties, tijdsplanning, resultaatsverplichting, Proces aantallen, hoeveelheden en keuren Verzamelt externe gegevens van kosten en leveringsvoorwaarden Bezoekt inlichtingenbijeenkomsten Bepaalt gelijksoortigheid van werkzaamheden Bepaalt prijzen per eenheid Onderhandelt met leveranciers van producten, goederen en diensten over prijzen en leveringsvoorwaarden. Houdt rekening met variabele omstandigheden zoals afstanden, aanvoerroutebelemmeringen, ondergrond, brandstofvariaties, weersomstandigheden en jaargetijde. Houdt rekening met resultaten van eerder uitgevoerde vergelijkbare projecten. Berekent de kostprijs voor een project Voert overleg met bedrijfsleiding over aanneemsom of aanbiedingsprijs Een begroting met opgave van nauwkeurigheid en betrouwbaarheid, waarin de Resultaat uitvoeringsrisico’s verrekend zijn
10
O&R04/7/041/mdr/10-9-2004
5 Bestek hanteren Beroepscompetentie De calculator / kostendeskundige is in staat om op adequate wijze een civieltechnisch bestek te hanteren. (BOS/SC) Succescriteria Verzamelt aan het bestek gerelateerde informatie, zoals planningen en Proces werkschema’s, afspraken met leveranciers en anderen. Leest de resultaatsverplichtingen of leveranties af en vergelijkt die met de actuele stand Past aanvullende voorwaarden toe Kan besteksposten toedelen aan betalingstermijnen Onderhandelt met opdrachtgever over betaalbaarstelling en termijnen Stelt wijzigingen in uitvoering of realisatie vast ten aanzien van bestek Communiceert en rapporteert wijzigingen in bestek Het project wordt uitgevoerd volgens bestek, of volgens goedgekeurde wijzigingen Resultaat 6 Inkopen Beroepscompetentie De calculator / kostendeskundige in staat om op adequate wijze in- en aankopen te verrichten voor het realiseren van civieltechnische projecten (BOS/SC) Succescriteria Proces
Resultaat
Stelt een overzicht op van in te kopen goederen, producten en diensten. Stelt specificaties op van in- en aankoopeisen Gebruikt prijscatalogi (analoog en digitaal) voor raming van kosten Vraagt offertes aan Onderhandelt met leveranciers van goederen, producten en diensten over prijzen, kortingen en leveringsvoorwaarden Maakt prijsvergelijkingen met leveringsvoorwaarden Formuleert keuzen en overlegt die met bedrijfsleiding Verstrekt opdrachten en zorgt voor afhandeling volgens geldend kwaliteitssysteem Verstrekt informatie aan leveranciers over tijd en plaats. Organiseert controle van levering Overeenkomsten met duidelijke leveringsvoorwaarden tegen een gunstige prijskwaliteitverhouding.
11
