KNAG Onderwijsdag
Energie Vrijdag 10 december 2010 Zwolle
Woord vooraf Welkom op de KNAG Onderwijsdag 2010! Groningen en energie. Een associatie die nog steeds opgaat, maar… De gasvelden zijn eindig, ook in Groningen. En duurzaamheid is een belangrijke troefkaart. Ook daaraan wordt gedacht en gewerkt, in Groningen, in Nederland, in Europa en mondiaal. Het thema van de Onderwijsdag 2010 is energie. Het is een zeer actueel thema in termen van exploratie, van transport, van duurzaamheid in opwekking en verbruik. Actueel ook gelet op het onderwijsveld: het vormt een belangrijk onderdeel van het nieuwe eindexamenprogramma vmbo en het speelt ook in het thema actieve aarde en in de diverse regio’s die in het examenprogramma havo en vwo centraal staan. Het is ook relevant als onderdeel van een curriculum gericht op wereldburgerschap. En een boeiend thema ook gelet op de geografische dimensies van het thema. Variërend van de interrelatie tussen maatschappij en milieu, de geopolitieke aspecten van energieafhankelijkheid, de ecologische risico’s van winning, transport en gebruik, de verschillende gedaanten van het energievraagstuk op de diverse schaalniveaus om slechts een aantal aspecten te noemen. Tijdens de Onderwijsdag komt een aantal van deze aspecten aan de orde waarbij het oog vooral gericht is op de toepasbaarheid binnen het onderwijs. Binnen het onderwijs- en onderzoekprogramma van de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de RUG, die mede voor de inhoudelijke organisatie van de Onderwijsdag zorg draagt, speelt het energievraagstuk een belangrijke rol. De organisatie is dit jaar naast het KNAG in handen van de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen en de vakgroep aardrijkskunde van de lerarenopleiding van Windesheim in Zwolle. Wij heten u van harte welkom en nodigen u uit om deel te nemen aan dit uitdagende programma!
3
KNAG-stand In de benedenfoyer vindt u de stand van het KNAG. Dit jaar kunt u hier terecht voor onder meer: Folder en poster “Aardrijkskunde opent je wereld” In het derde schooljaar stellen leerlingen hun vakkenpakket samen. Dit is het moment om leerlingen te wijzen op de interessante thema’s die in de aardrijkskundeles worden behandeld en het scala aan mogelijkheden dat het vak biedt voor de arbeidsmarkt. De folder en bijbehorende poster drukken de veelzijdigheid van het vak uit in woord en beeld. U kunt een poster en een pakketje van 25 folders gratis afhalen KNAG-kalender 2010: Cartografische Verrassingen Ook dit jaar kunt u de KNAG-kalender Cartografische verrassingen aanschaffen. We hebben geput uit de kaartencollectie van het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap en de Universiteitsbibliotheek Amsterdam en ons bij de selectie laten leiden door onverwachte en boeiende aspecten. Conservator Jan Werner verzorgt bij elke kaart een korte beschrijving. Het resultaat mag er zijn! Alleen vandaag kost de kalender geen € 19,90 maar slechts € 15,Speciaal voor wie aardrijkskunde een warm hart toe draagt, is er het T-shirt “I love AK”. Alleen vandaag koopt u dit T-shirt voor slechts € 5,-. Voor alle items geldt: Zolang de voorraad strekt!
4
Bedrijvenmarkt De volgende bedrijven en organisaties zijn dit jaar met een stand aanwezig op de bedrijvenmarkt: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Aardrijkskunde Olympiade Alice O / KNAG project vmbo Arbeidsmarkt Geo Atlantische Commissie Educatief Amsterdam EPN ESRI Nederland BV Europees Platform GeoWeek ikonderzoekwater.nl KNAG Malmberg NBD/Biblion Nederlands Watermuseum Noordhoff Atlasproducties Noordhoff Uitgevers Onderwijscentrum VU / Edugis Plan Nederland Radboud Universiteit Nijmegen Rijksuniversiteit Groningen Stichting Cosmicus - INESPO Stichting Day for Change Stichting Veldstudie ThiemeMeulenhoff TNO Bouw en Ondergrond Universiteit Utrecht / Faculteit Geowetenschappen Universiteit van Amsterdam / Geografie, Planologie, IDS Veldwerk Nederland VLA Vrije Universiteit / Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen Wageningen UR
5
Rooster workshops Locatie Buitensociëteit Zaal
6
Ronde A 11:45 - 12:45
Ronde B 13:45 - 14:45
Ronde C 15:15 - 16:15
1
13 Examens Havo/VWO
2a
2 17 11 Energie-ruimte landschap Aardkundige monumenten Braindrain of braingain
2b
24 Lesgeven zonder boek
27 Veldwerk en PTA
32 Rekenen met aardrijkskunde
3
15 Watereducatie
5 Energie / plaattektoniek
12 Verstedelijking China
4
42 ICT van buiteNLand
4 Hydro-energie / Mekong
31 Watermanagement
5
14 Ruimtelijk burgerschap
28 Edufictie als leermiddel
29 Stadsproject Groningen
6
22 Veldwerk nabespreken
26 50 Samen praten, samen leren De Geo, Tweede Fase
7
1 Zwarte/groene energie
25 Didactiek en film
6 Exploitatie Nigeria
15
44 Wereldwijs 3 havo/vwo
48 Digitaal onderwijs
7 Gender, duurzame energie
16
3 Energie met GIS
-
-
40
16 Meer dan een nummer
9 Krimpangst Nederland
30 Cultuurhistorie
41
43 Het arrangeerbare boek
18 De toekomst in kaart
20 Ak in het basisonderwijs
42
45 49 De nieuwe Terra 3e editie De ICT bij Terra 3e editie
19 Klimaatdieet
43
23 47 Lespakketten beoordelen buiteNLand op de GPS
51 Projectonderwijs buiteNLand
Locatie Isential Zaal
Ronde B 13:45 - 14:45
Ronde C 15:00 - 16:00
Isential 1
40 * Didactiek digiborden
40 * Didactiek digiborden
Isential 2/3
36 * Geobronnen vh internet
38 * Rondreizen in Google Earth
Isential 4
33 * EduGIS lokaal
34 * EduGIS lokaal
Isential 5
35 * Google Maps in de klas
34 * EduGIS lokaal
Isential 6
46 * De Digitale Klas
21 * Fysische geografie
Isential 7
37 * CBS/lesmateriaal
41 * Materialen in school-elo’s
De workshops met een *zijn ICT-practica. Zij vinden plaats in de ronden B en C op een speciale locatie met veel en goede faciliteiten, Isential genaamd. Dit bevindt zich in het stadion van FC Zwolle en is slechts tien minuten rijden. De deelnemers aan deze excursies worden daar voor workshopronde B met bussen naartoe gebracht en na afloop van ronde C weer opgehaald. De bussen vertrekken voor de deur van de Nieuwe Buitensociëteit en voor de deur van Isential. Vanaf 13.15 zijn er pendelbussen. Het is niet mogelijk om iedereen op het laatste moment te vervoeren, dus wees a.u.b. op tijd. Vergeet daarom niet om op tijd te lunchen en uw jas in de garderobe op te halen.
7
Plattegrond Buitensociëteit Het plenaire ochtendprogramma vindt plaats in zaal 1, de theaterzaal van de Nieuwe Buitensociëteit. Deze is via zowel de begane grond als de eerste verdieping te bereiken. De bedrijvenmarkt is verdeeld over de begane grond en de eerste verdieping. De grijze zones op de plattegronden geven aan waar de bedrijvenmarkt is. Koffie, thee en lunch worden op verschillende plekken op de bedrijvenmarkt geserveerd. De KNAG Onderwijsdag wordt afgesloten met een receptie in de benedenfoyer.
Bedrijvenmarkt / lunch
Bedrijvenmarkt / lunch
8
Bedrijvenmarkt / lunch
9
Excursies
10
Excursie 101 - Ruimte voor de IJssel
Excursie 103 - Stadswandeling Zwolle
Voor deze excursie vertrekt de bus op de speciale touringcar-halte net achter station Zwolle NS. Loop hiervoor naar het station, volg de studenten en/of bordjes door de tunnel. Als u weer boven komt, staat u direct bij de touringcar-halte. Vertrek van de halte: 13:30. Vergeet niet om op tijd te lunchen en uw jas in de garderobe op te halen.
Dit is een wandelexcursie. U vertrekt om 13:45, verzamelplaats is het bordes op de hoek van de rotonde, als u de Nieuwe Buitensociëteit verlaat een paar meter linksaf.
Excursie 102 - Groen Gas
Excursie 104 - Energie in Groningen
Voor deze excursie wordt er gebruik gemaakt van taxi’s om u van en naar ROVA te brengen. De taxi’s vertrekken om 13:45 vanaf de Nieuwe Buitensociëteit. Verzamelplaats is bij de ingang, bij de badge-balies.
Voor deze excursie vertrekt de bus op de speciale touringcar-halte net achter station Zwolle NS. Loop hiervoor naar het station, volg de studenten en/of bordjes door de tunnel. Als u weer boven komt, staat u direct bij de touringcar-halte. Vertrek van de halte: 13:30. Vergeet niet om op tijd te lunchen en uw jas in de garderobe op te halen. U wordt aan het einde van de excursie afgezet op NS-station Groningen, U komt dus niet terug bij de Nieuwe Buitensociëteit!
Programma 09.00 Ontvangst en inschrijving, bedrijvenmarkt 09.45 Welkom en opening, theaterzaal
● Henk Ottens voorzitter KNAG, emeritus hoogleraar sociale geografie Universiteit Utrecht ● Piet Pellenbarg hoogleraar economische geografie, decaan Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen Rijksuniversiteit Groningen
09.55 Lezingenreeks ‘Energie ruimtelijk bekeken’
● Lucia van Geuns plaatsvervangend hoofd van het Clingendael International Energy Programme Van zwarte naar groene energie: Geopolitiek van mondiale energietransitie ● Gert de Roo hoogleraar planologie aan de Rijksuniversiteit Groningen Integrale energielandschappen hebben de toekomst ● Frank Vanclay hoogleraar culturele geografie aan de Rijksuniversiteit Groningen The social impacts of energy
11.05 Uitreiking KNAG Onderwijsprijs 11.20 Koffiepauze, bedrijvenmarkt 11.45 Workshopronde A 12.45 Lunch, bedrijvenmarkt 13:15 Vertrek bussen naar Isential 13:30 Vertrek excursies 101 en 104 13.45 Workshopronde B 13:45 Vertrek excursie 102 en 103 14.45 Koffiepauze, bedrijvenmarkt 15.15 Workshopronde C 16.15 Receptie
