juli 2013-juli 2014 Tussenevaluatie juli 2012-juli 2014 Vitale Groene Ruimte de Peel Synergie tussen economie en quality of life

Jaarrapportage juli 2013-juli 2014 Tussenevaluatie juli 2012-juli 2014

Vitale Groene Ruimte de Peel Synergie tussen economie en quality of life

Helmond, 26 juni 2014

Jaarrapportage juli 2013-juli 2014 Tussenevaluatie juli 2012-juli 2014

Vitale Groene Ruimte de Peel Synergie tussen economie en quality of life

Helmond, 26 juni 2014

4 |4Peelnetwerk | Peelnetwerk

HET PEELNETWERK BIEDT ONDERSTEUNING AAN INITIATIEVEN DIE BIJDRAGEN AAN EEN VITALE GROENE RUIMTE IN DE PEEL. SYNERGIE TUSSEN ECONOMIE EN QUALITY OF LIFE.

Dit rapport is een uitgave van:

peelnetwerk de groene campus scheepsboulevard 1 5705 KZ Helmond T: 0492 - 594353 E: [email protected] I: www.peelnetwerk.nl twitter: @Peelnetwerk

Contactpersoon: Liliane Schriks Tekst: Marij Aben Vormgeving: Thijs Witjes Afbeeldingen: Peelnetwerk: www.peelpanorama.nl Foto voorkaft: ‘Mist over het land’ - Ad van Gerwen Foto achterkaft: ‘Spelen in een veld van gele bloemen’ Celine van der Berg

Helmond 26 juni 2014

jaarrapportage juli 2013 - juli 2014 | 5

Inhoud 1 Inleiding

7

2 Uitvoering Peelagenda 2.1 Versterken en verduurzamen landbouw

9 9

2.1a Versterken landbouw 2.1b Verduurzamen landbouw/verbinden boer-burger

9 10

2.2 Kraamkamerfunctie VAB’s in evenwicht met omgeving

11

2.3 Professionaliseren en profileren vrijetijdssector

12

2.4 Versterken MKB

13

2.5 Cultuurhistorie en ontwikkelen Peelidentiteit

14

2.6 Robuuste natuur, aantrekkelijk landschap en robuust watersysteem

16

2.7 Behoud vitale kernen en leefbare groene ruimte

18

2.8 peelpanorama

21

3 Organisatie en werkwijze

23

4 Financiering

29

bijlage

33

6 | Peelnetwerk

De Weerspiegeling | Ludo Manders


1 inleiding Op 1 juli 2014 is het Peelnetwerk, waarin overheden, maatschappelijke organisaties, ondernemers, onderwijs en burgers in de Peel samenwerken aan een vitale groene ruimte, twee jaar actief. Het Peelnetwerk heeft haar ambities vastgelegd in de Peelagenda Vitale Groene Ruimte juli 2012-juli 2016. Elk jaar wordt de uitvoering gemonitord om alle netwerkpartners te informeren over de stand van zaken met betrekking tot de uitvoering van de Peelagenda. Voor u ligt de tweede jaarrapportage die uitgebreid ingaat op de periode juli 2013-juli 2014. Omdat we tevens halverwege de uitvoeringsperiode zijn, combineren we deze jaarrapportage met de tussenevaluatie voor de periode juli 2012-juli 2014. De jaarrapportage geeft voor de periode juli 2013-juli 2014 inzicht in: a. de mate waarin de diverse partners bijdragen aan het Peelnetwerk; b. de mate waarin ondernemers, onderwijs, overhe den en omgeving (de 4 O’s) in het Peelnetwerk participeren; c. de mate waarin het Peelnetwerk succesvol is in het genereren van private middelen ten behoeve van de uitvoering van de Peelagenda; d. de mate waarin het Peelnetwerk in staat is projec ten te genereren die bijdragen aan het realiseren van de ambities. In hoofdstuk 2 wordt per ambitie de doelstelling weergegeven, zoals opgenomen in het ambitiedocument, aangevuld met de doelen die de provincie nastreeft. Na een korte terugblik op het eerste jaar (juli 2012-juli 2013), volgen de resultaten van afgelopen jaar (juli 2013-juli 2014). Hierbij komen expliciet de participatie van de vier O’s aan de orde en de mate waarin het Peelnetwerk erin is geslaagd private middelen en projecten te genereren. Tot slot volgt een korte vooruitblik. De hoofdstukken 3 en 4 geven inzicht in de organisatie en werkwijze respectievelijk de financiering van het Peelnetwerk (in 2013) en in hoeverre dit overeenkomt met de voornemens en begroting uit het ambitiedocument.

Vistrap | Leo van der Heyden

8 | Peelnetwerk

De weg naar het weiland | Inge van Dooren


2 UITVOERING PEELAGENDA Brabantse agrofoodagenda via de BOM, samen met 2.1 Versterken en andere betrokkenen zoals AFC Den Bosch en LIB verduurzamen (provincie/ZLTO). landbouw

2.1.a Versterken landbouw Doelstelling De sterke positie van de Peel in zowel de primair agrarische sector als de voedselverwerkende industrie wordt benut om de agrobusiness te versterken en daarmee bij te dragen aan de economische ontwikkeling en werkgelegenheid. Ook de provincie zet in op versterking van de agrofoodsector als belangrijk onderdeel van het stimuleren van economische ontwikkeling. Agrofood is een belangrijke top- sector in Brabant. De ontwikkeling van de sector moet komen van verduurzaming en niet van volumegroei Zoveel mogelijk produceren tegen een bodemprijs is economisch niet langer houdbaar. De intensivering van de sector veroorzaakt maatschappelijke discussies over gezondheid, leefbaarheid en dierenwelzijn. Het is tijd voor verandering en verduurzaming van de sector. Hoe het agrofoodcluster er straks uitziet, is nog niet duidelijk. Wat wel zeker is, is dat samenwerking een voorwaarde is om vooruit te komen. Om initiatieven op gang te brengen heeft de provincie, samen met talrijke partners binnen de agrofoodsector, het Innovatieprogramma Agrofood 2020 opgesteld. Het Peelnetwerk werkt samen met de provincie en Peelhorst om de ambities zoals verwoord in het innovatieprogramma te realiseren.

Resultaten

Tweede jaar FCP is nog steeds actief met het ondersteuningstraject Food2Market, een leertraject gericht op het managen van een innovatieproces binnen agro- en foodbedrijven in zowel Brabant als Limburg. De ambitie is gericht op het behouden van een goede concurrentiepositie. Speerpunten zijn de relatie met retail en het te gelde maken van innovaties binnen de food maar zeker ook de agrosector. FCP ondersteunt met een voucherregeling ook het verwaarden van reststoffen en technologische innovatie in fabrieken. De innovatiecoöperatie die in oprichting is kent op dit moment vijf belangstellende bedrijven uit zowel de agro- als foodsector. Bijdrage partners/Participatie van de O’s Het FCP is bestuurlijk trekker van het thema versterken agrobusiness en wordt ondersteund door de alliantiemakelaar economie. Binnen de Food Campus wordt intensief samengewerkt tussen ondernemers, onderwijs en overheid. De foodkant is goed vertegenwoordigd, de agrokant minder. Genereren private middelen Het Food Technology Park Brainport is een initiatief van ondernemers dat ook voor een groot deel gefinancierd wordt door ondernemers. Voor een aantal trajecten wordt subsidie verkregen, onder andere vanuit de ontwikkelservice van het SRE. De subsidie voor het Food2Markettraject is met een jaar verlengd. Dit koplopersproject moet op termijn ook zonder subsidie levensvatbaar zijn.

Algemeen Eerste jaar Het eerste jaar is door diverse partners uit het Peelnetwerk hard gewerkt aan de invulling van het Food Technology Park Brainport (FTPB), als onderdeel van de Food Campus in Helmond. De Speerpunten voor het FTPB zijn: »» milde conservering (zonder hitte); »» milde scheidingstechniek (vriesdrogen, e.d.); »» verwaarden plantaardige reststromen; »» commercialisatie. Food Connection Point (FCP) is betrokken bij de

Ondersteunen/genereren projecten Het aantal door Food Connection Point ondersteunde projecten is opgelopen van 25 in het eerste jaar naar 40 op dit moment.

Vooruitblik Het verstevigen van de relatie agro en food blijft ook voor de toekomst belangrijk aandachtspunt. Om meer agrobedrijven te interesseren voor innovatie en het belang van professionele marktintroductie, wordt hier extra inzet op gepleegd. Vanuit het kernteam van het Peelnetwerk wordt informatie verschaft aan agrarische

10 | Peelnetwerk

bedrijven die iets willen maar de weg nog niet weten. Er zal een inventarisatie plaatsvinden van bedrijven die op korte termijn nieuwe markten willen aanboren.

2.1.b Verduurzamen landbouw / verbinden boer-burger Doelstelling Het economisch succes van de landbouw heeft een keerzijde. De maatschappelijke acceptatie neemt zienderogen af. Om het vertrouwen terug te winnen dient fors ingezet te worden op de verdere verduurzaming van de landbouw. Het advies van de Commissie van Doorn en de uitkomsten van de gezondheidsonderzoeken zullen hierbij leidend zijn. De boer zal opnieuw zijn ‘ license to produce’ moeten verdienen om zo de verbinding tussen boer en burger te herstellen. Met het breed uitdragen van de verdergaande verduurzaming van de landbouw werken wij aan het herstellen van het vertrouwen van de burger in de landbouw. Ook stimuleren wij de boeren de deuren open te zetten en zo ontmoeting met de burger te bevorderen. Ook de provincie zet in op verduurzaming van de agrofoodsector om deze te behouden als sterke economische sector. Groei is niet meer vanzelfsprekend. Zoveel mogelijk produceren tegen een bodemprijs is economisch niet langer houdbaar. De intensivering van de sector veroorzaakt maatschappelijke discussies over gezondheid, leefbaarheid en dierenwelzijn. Het is tijd voor verandering. De provinciale agrofoodagenda geeft de koers aan die de provincie gaat volgen. De duurzaamheidsmaatlat, dialoog en de aanpak van urgentiegebieden zijn hierbinnen belangrijke speerpunten.

Resultaten Algemeen Eerste jaar Het eerste jaar stond in het teken van oriëntatie, inspiratie opdoen en ideevorming (inspiratiesessies transitiedeskundige Harry te Riele, excursie Oss) en het aanhalen van de banden met Peelhorst. Tweede jaar Afgelopen jaar heeft het Peelnetwerk het initiatief genomen een bewustwordingstraject te ontwikkelen ten aanzien van de landbouwtransitie. Het doel is begrip kweken voor de transitie en de discussie aan te gaan over de rol die een ieder vanuit zijn positie kan

spelen om de transitie zo harmonieus mogelijk te laten verlopen. In nauw overleg met Peelhorst is een stappenplan opgesteld om hieraan invulling gegeven. De eerste stap is reeds afgerond. Het Peelnetwerk heeft drie inspiratiesessies georganiseerd voor ZLTObesturen, burgers respectievelijk dorps- en gemeenteraden, onder leiding van Te Riele. Het doel is deze doelgroepen in een ‘veilige’ omgeving (met gelijkgestemden) door eenzelfde bril naar de transitie te laten kijken. In totaal hebben zo’n 180 mensen deze bijeenkomsten bezocht. Met deze basis gaan het Peelnetwerk en Peelhorst aan de slag om, in de woorden van Te Riele te blijven, samen met alle betrokkenen het nieuwe grote landbouwverhaal te schrijven. De tweede stap, waar het Peelnetwerk nu aan werkt, is de selectie van een bureau dat aan de slag gaat met het ophalen van het landbouwverhaal van de Peel en het op beeldende wijze ‘vertellen’ van dit verhaal (in de vorm van een Prezi of filmpje). Dit Beeldend verhaal dient vervolgens als instrument om breder in de Peel begrip te kweken voor de landbouwtransitie en met elkaar de dialoog aan te gaan over de toekomst van de landbouw en ieders rol daarin. Daarnaast ondersteunt het Peelnetwerk ook initiatieven van onderop, zoals beschreven onder het kopje Genereren van projecten. Bijdrage partners/Participatie van de O’s De Werkgroep landbouw is de trekker van deze ambitie. Deze bestaat uit de gemeente Deurne en ZLTO als bestuurlijke trekkers en de alliantiemakelaar quality of life als ondersteuning. De doelgroepen ZLTO-bestuurders, burgers en leden van dorps- en gemeenteraden zijn separaat geïnformeerd via de inspiratiesessies. Een werkgroep, bestaande uit ZLTO, gemeente Deurne (namens de gemeenten), BMF, Rabobank en Peelhorst, gaat de ontwikkeling van het Beeldend verhaal begeleiden. Er is sprake van een mix van de drie O’s (ondernemers, overheid en maatschappelijke organisaties). Het aantal partners zal nog verder toenemen als het Beeldend verhaal via de achterbannen van betrokken organisaties verspreid gaat worden. Genereren private middelen De inspiratiesessies landbouwtransitie zijn gefinancierd door het Peelnetwerk en Peelhorst. Voor het ontwikkelen van het Beeldend verhaal wordt op dit moment co-financiering gezocht bij Rabobank en ondernemers. Doordat het Peelnetwerk, samen met Peelhorst, de inspiratiesessies heeft georganiseerd, is bij ZLTObestuurders, burgers en dorps- raadsleden de kennis


van de landbouwtransitie vergroot en is een basis gelegd voor meer begrip en draagvlak. Dit is ook het doel van het Beeldend verhaal dat aan partners aangeboden wordt om, met eigen menskracht, als een olievlek verder te verspreiden opdat steeds meer organisaties, burgers en ondernemers actief betrokken raken bij de landbouwtransitie en zelf in actie komen. Het Peelnetwerk vervult de functie van smeermiddel om vooral in de beginfase de bewustwording te versnellen dat we samen moeten optrekken en dat de tijd rijp is voor innovatieve ideeën. Ondersteunen/genereren projecten Het traject Beeldend verhaal is geen doel op zich maar een middel om te komen tot een versnelling van de transitie door het stimuleren van initiatieven die bijdragen aan een meer duurzame landbouw en waarbij boeren en andere initiatiefnemers zelf aan de lat staan voor de uitvoering. Zo hebben na de inspiratiesessies diverse initiatiefnemers zich bij het Peelnetwerk gemeld met de vraag met hen mee te denken over hun innovatieve plannen. In het afgelopen jaar zijn of worden de volgende zeven initiatieven door het Peelnetwerk ondersteund: vernieuwing NME-centrum Ossenbeemd, Soet op Suyt (innovatief groen in de stad), tentoonstelling Zonder boer geen voer, Groen4life (centrum voor duurzaamheid), Productiehuis (experimenteren met duurzame productieprocessen), bioraffinage (sluiten regionale kringloop) en pilot PPP-scan. De ondersteuning bestaat uit het onderzoeken van de haalbaarheid van het project, het vinden van financiering en het verbinden van (nieuwe) partners. Diverse gemeenten met een hoge concentratie aan intensieve veehouderijen zijn actief bezig de aanpak van urgentiegebieden vorm te geven. In het Intergemeentelijk Afstemmingsoverleg (IGA) wordt hierover kennis en ervaring uitgewisseld.

Vooruitblik Met het Beeldend verhaal start in het najaar een interactief communicatietraject met de achterbannen van betrokken organisaties zoals ZLTO, BMF, Rabobank, VKK en gemeenten. Vervolgens stimuleert het Peelnetwerk dat deze achterbannen het Beeldend verhaal verder verspreiden tot in de haarvaten van de samenleving. Het betreft hier bijvoorbeeld grootkeukens, woningcorporaties, waterschappen, gemeenten, culturele instellingen, recreatieve ondernemers en burgers. Zo nodig wordt een train-de-trainercursus aangeboden om de intermediaire doelgroep hierin te scholen. Om kennisdeling en dialoog verder te stimule-

ren wordt ingezet op het verwerken van het Beeldend verhaal in bijvoorbeeld inspiratiesessies, apps en tentoonstellingen/ exposities analoog aan de tentoonstelling ‘Zonder boer geen voer’ die nu in het Boerenbondsmuseum in Gemert te bezichtigen is. Hier worden onder andere musea en onderwijsinstellingen bij betrokken. Door deze opzet zullen naar verloop van tijd de drie of vier O’s intensief betrokken raken bij dit traject. Het Peelnetwerk zet met dit traject in op het medio 2016 actief hebben van een regionaal netwerk rondom agrofood, inclusief cross-overs naar leefbaarheid en andere sectoren. Dit netwerk zal ook naar de verdere toekomst toe het nieuwe, grote landbouwverhaal van de Peel blijven actualiseren. Onderdeel van deze strategie is dat we de initiatieven die passen binnen de landbouwtransitie regelmatig in het zonnetje zetten als voorbeelden van de richting die we met zijn allen op willen. Hieronder vallen nadrukkelijk ook initiatieven die de relatie stad-land versterken. Het Peelnetwerk onderzoekt samen met Peelhorst waar beide netwerken elkaar kunnen aanvullen bij de ondersteuning van de aanpak van de urgentiegebieden. Uiteraard blijft het Peelnetwerk op verzoek ook individuele ondernemers met duurzame ideeën ondersteunen. Een innovatief idee dat zich bij het Peelnetwerk heeft aangediend is het sluiten van kringlopen op regionaal niveau door de toepassing van bioraffinage. Door het organiseren van studiedagen rondom het thema sluiten van kringlopen, ondersteunt het Peelnetwerk dit soort initiatieven met het ontwikkelen en delen van kennis en ervaring. Dit gebeurt in samenwerking met Peelhorst, waterschap, provincie en Royal Haskoning.

2.2 Kraamkamerfunctie VAB’s in evenwicht met omgeving Doelstelling Om leegstand, verval en illegaal gebruik van VAB’s te voorkomen en de economie te diversifiëren is het wenselijk VAB’s in te zetten als kraamkamer voor kleinschalige, liefst innovatieve economische ontwikkeling die leidt tot ‘schone’ werkgelegenheid en bedrijvigheid. Het Peelnetwerk bevordert dat dit proces in gang wordt gezet en streeft hierbij naar een zo groot mogelijke uniformiteit. Dit thema heeft relaties met provinciale thema’s als innovatie MKB en verbeteren van de quality of life.

12 | Peelnetwerk

Resultaten

worden en blijven kansen die zich aandienen benut worden.

Algemeen Eerste jaar Het eerste jaar is intensief informatie uitgewisseld tussen de gemeenten over het lokale VAB-beleid. Geconstateerd is dat het in het ambitiedocument opgenomen streven naar een zo groot mogelijke uniformiteit op Peelniveau, niet haalbaar is gebleken. Diverse lokale omstandigheden, zoals het al dan niet hebben van uitgeefbaar bedrijventerrein, bepalen mede het lokale VAB-beleid. Tweede jaar Afgelopen jaar is wederom informatie uitgewisseld over nieuw ontwikkeld beleid.

Ook de provincie is van mening dat een goed leef-, werken vestigingsklimaat bijdraagt aan de ambitie om tot de top van de kennis- en innovatieregio’s te blijven behoren. Een divers en kwalitatief hoogwaardig vrijetijdsaanbod draagt bij aan een goed leefklimaat. De provincie heeft de ambitie de meest innovatieve en gastvrije provincie van Nederland te worden. Hiervoor is het nodig cross-overs te maken met andere beleidsterreinen, in te zetten op storytelling en het versterken van het internationale aanbod. Daarnaast acht zij het noodzakelijk hiertoe een onderscheidende gastvrijheid te ontwikkelen en de basis (informatie, infrastructuur en marketing) op orde te hebben.

Resultaten Bijdrage partners/Participatie van de O’s Afstemming op Peelniveau vindt plaats binnen het IGA (Intergemeentelijk Afstemmingsoverleg) met GemertBakel als eerste en Deurne als tweede bestuurlijke trekker. Gemeente Gemert-Bakel is tevens ambtelijk trekker. Ondersteuning vindt plaats door de liaison Peelnetwerk-SRE. Genereren private middelen Niet aan de orde. Ondersteunen/genereren projecten Niet aan de orde.

Vooruitblik Informatie-uitwisseling over het lokale VAB-beleid en de opgedane ervaringen blijft plaatsvinden in het IGA. Op dit moment wordt het voorgestane beleid van de gemeente Deurne besproken. Hierbij wordt ook een relatie gelegd met het voorstel Kwaliteitsimpuls cultuurlandschap (zie ambitie cultuurhistorie) dat ook betrekking heeft op het op verantwoorde wijze hergebruiken van VAB’s.

2.3 Professionaliseren en profileren vrijetijdssector Doelstelling Om recreatie en toerisme als belangrijke economische pijler voor de Peel te behouden, wordt er een aanpak ontwikkeld gericht op kwaliteitsverbetering, differentiatie en profilering/marketing, met als belangrijk aandachtspunt de relatie stad-land. Daarnaast blijft het realiseren van nieuwe voorzieningen ondersteund

Algemeen Eerste jaar/Tweede jaar Afgelopen jaren is gewerkt aan het op orde krijgen van de basis. Erfgoedwiki is ontwikkeld, enerzijds om aandacht te genereren voor cultuurhistorische waarden en anderzijds als basis voor toeristisch-recreatieve arrangementen. Het rapport Behoefte en waardering recreatieve voorzieningen is voor ondernemers een handvat voor productontwikkeling. De Handreiking versnelling ruimtelijke procedures kan door gemeenten gebruikt worden om ondernemers beter te faciliteren. Ook is het eerste jaar veel energie gestopt in het ontwikkelen van een aanpak gericht op innoverend ondernemerschap door het realiseren van cross-overs met sectoren als TDK, sport, food en automotive. Vanwege onvoldoende draagvlak bij ondernemers in de vrijetijdssector is even pas op de plaats gemaakt. Tweede jaar Afgelopen jaar is de Corporate Story van de Peel opgesteld als basis voor de marketing van de Brabantse en Limburgse Peel. Bijdrage partners/Participatie van de O’s TOP-Brabant en gemeente Asten zijn de bestuurlijke trekkers. TOP-Brabant is tevens ambtelijk trekker. Ondersteuning vindt plaats door de alliantiemakelaar economie. De Corporate Story is ontwikkeld in samenwerking met een vertegenwoordiging van de Brabantse en Limburgse ambtenaren VTE en VVV’s en de expert


cultuurhistorie. Een aantal ondernemers is in de gelegenheid gesteld hierop te reageren maar heeft hier geen gebruik van gemaakt. Genereren private middelen Het blijkt telkens lastig draagvlak, en dus ook financiering, te vinden bij ondernemers uit de vrijetijdssector. De grotere ondernemers hebben er geen behoefte aan en de kleinere ontberen de middelen om in geld of menskracht hun bijdrage te leveren. In de toekomst zal blijken of met de Corporate Story als basis het lukt voldoende draagvlak te vinden voor het marketingplan en daarmee ook voor een financiële basis vanuit het bedrijfsleven. Ondersteunen/genereren projecten In het afgelopen jaar is ondersteuning verleend bij het uitwerken van de Peeltroeven ten behoeve van de gebiedsontwikkeling Peelvenen en de ontwikkeling van de Natuurpoort Peelhoeve. Ten behoeve van de Natuurpoort Stiphout heeft het Peelnetwerk onder andere een werkbezoek voor provinciale medewerkers georganiseerd om de ruimtelijke mogelijkheden te verkennen.

Vooruitblik Via VisitBrabant wordt gekeken of er alsnog kansen benut kunnen worden om cross-overs te realiseren tussen de vrijetijdseconomie en andere sectoren. Nu de Corporate Story de Peel ontwikkeld is, zal deze breed kenbaar gemaakt worden bij (Brabantse en Limburgse) ondernemers, VVV’s en gemeenten. Er zal een werkgroep actief worden met de bestuurlijke en ambtelijke trekkers om het traject opstellen marketingplan te begeleiden. Er blijft ondersteuning geboden worden bij de uitvoering van de Peeltroeven en naar behoefte ook bij de ontwikkeling van de Natuurpoorten Stiphout en Heihorsten en andere initiatieven.

2.4 Versterken MKB Doelstelling Het MKB is belangrijk voor de economische ontwikkeling en de leefbaarheid van de Peel. Ook buiten het kader van de VAB’s vinden tal van innovatieve ontwikkelingen plaats die dienen als kraamkamer voor technologische ontwikkelingen. De vrijetijds- en agrofoodsector zijn elders apart benoemd. Binnen dit agendapunt richt de inzet zich op het faciliteren van

Van melkveebedrijf naar ambachtelijke ijsmakerij Bianca Teuwsen

14 | Peelnetwerk

innovatie en ondernemerschap in kansrijke sectoren als de paardenhouderij, de medische sector, automotive en energietransitie/verduurzaming. Ook de provincie zet in op het versterken van Brabant als kennis- en innovatieregio. De basis voor de economie van de toekomst zijn ondernemingen die vanuit kennis nieuwe marktkansen zien en die weten te vertalen naar nieuwe producten en diensten. MKBbedrijven spelen hierin een cruciale rol.

Resultaten Algemeen Eerste jaar/Tweede jaar Er is afgelopen jaren regelmatig overleg geweest met BZW en MKB-Nederland (de vertegenwoordigers van ondernemers in het Bestuurlijk Platform), gemeenten, ondernemersverenigingen en ondernemerscafés om te peilen waar behoefte is aan ondersteuning. Dit heeft vooralsnog niet tot een concrete vraag of projecten geleid. Een van de problemen is dat MKB-Nederland weinig contact heeft met zijn achterban en daarom nauwelijks de vertegenwoordigende rol kan invullen. Een deel van de ondersteuning van het MKB vond afgelopen jaren plaats via onze netwerkpartner het SRE. Het betreft vooral de inzet van het Aanjaagfonds en de Ontwikkelservice. Daarnaast worden ook vanuit de Stimulerings- en adviesregeling (SIR en SAR) en het Stimuleringsfonds projecten ondersteund die bijdragen aan de ambities van het Peelnetwerk. Vanuit het Aanjaagfonds zijn de afgelopen twee jaar onder andere Groen4Life, Soet op Suyt, Happen en trappen in Rijk van Dommel en Aa, en De Groene Campus 2020 ondersteund. Vanuit de Ontwikkelservice betreft dit onder andere Food Technology Park Brainport, Heyde Hoeve, Koepelproject energiecoöperaties, De Groene Campus 2020 en het Weverijmuseum in Geldrop. Voor meer informatie zie de bijlage. Per 1 juli van dit jaar stopt de inzet van Aanjaagfonds/ Ontwikkelservice. De acht Peelgemeenten onderzoeken of ze hieraan op Peelniveau een vervolg kunnen geven. Tweede jaar Om meer zicht te krijgen op de doelgroep MKB is afgelopen jaar onderzoek verricht door twee studenten bestuurskunde van Avans. Dit onderzoekt bevestigt de onbekendheid van het Peelnetwerk bij het MKB, levert nieuwe inzichten op en doet enkele aanbevelingen. De studie is een bevestiging voor de door het Peelnetwerk reeds in gang gezette aanpak.

Bijdrage partners/Participatie van de O’s MKB-Nederland en gemeente Helmond zijn de bestuurlijke trekkers van dit agendapunt. Gemeente GeldropMierlo is ambtelijk trekker. Ondersteuning vindt plaats door de alliantiemakelaar economie. Omdat in de verkennende fase met gemeenten en BZW en uit de diverse bijeenkomsten geen gezamenlijke onderwerpen zijn benoemd die om een regionale aanpak vragen, is de werkgroep vooralsnog niet actief. Genereren private middelen Nog niet aan de orde. Ondersteunen/genereren projecten Het Peelnetwerk zal op verzoek projecten ondersteunen. Het blijkt echter dat ondernemers de weg naar het Peelnetwerk op dit moment nog niet weten te vinden.

Vooruitblik Aangezien het lastig is gebleken via MKB-Nederland het bedrijfsleven te bereiken, wordt ingezet op het intensiveren van het contact met ondernemersverenigingen. Hierbij spelen de gemeentelijke bedrijfscontactfunctionarissen/medewerkers economie een belangrijke rol. Het idee is in het najaar een workshop te organiseren voor zo’n 20 ondernemersverenigingen in de Peel. Een werkgroep bestaande uit de bestuurlijke trekkers, BZW en de gemeentelijke aanspreekpunten economie neemt hierbij het voortouw. Mogelijke onderwerpen zijn energiecoöperaties, Noordoost-Corridor, detailhandel, Krediet Unie Brabant en VAB’s. De gemeente Helmond neemt als bestuurlijke trekker het voortouw bij het vervolgtraject Aanjaagfonds/ Ontwikkelservice. Deze taken zijn in het kader van de decentralisatie van de GEO-taken van het SRE komen te vervallen. Het idee is een Knooppunt Economie in te richten door de Peelgemeenten onder de paraplu van het Peelnetwerk met als doel de economie in de Peel te versterken. Naar verwachting is dit Knooppunt eind 2014 operationeel.

2.5 Cultuurhistorie en ontwikkelen Peelidentiteit

Doelstelling Het ontwikkelen van een sterke identiteit voor de Peel is zowel van belang voor de quality of life als de regionale economie. Het ontwikkelen van een eigen identiteit bevordert de binding tussen burgers onderling en tussen burger en het gebied waar hij woont en werkt. Een sterke identiteit kan leiden tot verbetering


van het imago van de Peel en hiermee een bijdrage leveren aan de Peelbranding. Cultuurhistorie kan een belangrijke rol vervullen bij het bepalen van de identiteit. Centrale doelstelling van dit thema is behoud en beleefbaar maken van cultuurhistorische waarden, zoals landschap, bebouwing en streekgebonden verhalen en mythen. Ook de provincie acht behoud van de regionale identiteit van belang om de ambities uit de Agenda van Brabant te realiseren. Zij zet vooral in op behoud en hergebruik van grote erfgoedcomplexen zoals kloosters, kastelen en industrieel erfgoed en gaat daarnaast op zoek naar erfgenamen van erfgoed.

Resultaten Algemeen Eerste jaar Het eerste jaar is de basis gelegd voor een aantal structurele activiteiten zoals de ontwikkeling van erfgoedwiki en het kerktorenproject met de jaarlijks terugkerende Torendag. Het afgelopen jaar zijn deze projecten verder ontwikkeld. Vanuit Heemkundekringen wordt regelmatig een beroep gedaan op de expert cultuurhistorie om ondersteuning. Ook wordt deze expertise ingezet bij integrale gebiedsontwikkelingen en projecten. Tweede jaar De Stichting Brabantse Boerderij (SBB) heeft het Peelnetwerk gevraagd mee te denken over een structurelere aanpak die moet leiden tot een kwaliteitsimpuls van het cultuurlandschap in de Peel. Voor dit traject ‘Kwaliteitsimpuls cultuurlandschap de Peel’ hebben het Peelnetwerk en de SBB een conceptprojectplan opgesteld waarvoor momenteel draagvlak gezocht wordt. Belangrijk onderdeel van dit project is het verantwoord hergebruik van VAB’s waarbij behoud en/of ontwikkeling van zowel de gebouwen, de erven als het omliggende cultuurlandschap aandacht krijgen. Dit traject heeft dan ook een duidelijke relatie met de ambitie kraamkamerfunctie VAB’s in evenwicht met omgeving. Daarnaast heeft dit traject ook raakvlakken met de ambities MKB, natuur en landschap, en vrijetijdseconomie. Tot slot ligt er ook een duidelijke relatie met het koepelproject Peelpanorama dat vanuit een economische invalshoek ook breed inzet op verbetering van de ruimtelijke kwaliteit in de Peel. Het ontwikkelde erfgoedwiki raakt steeds verder gevuld met cultuurhistorische informatie vanuit de Heemkundekringen en verwante organisaties.

Opgemerkt wordt dat het ontwikkelen van de Peelidentiteit deel is gaan uitmaken van de ambitie professionaliseren en profileren vrijetijdseconomie en aldaar behandeld wordt. Bijdrage partners/Participatie van de O’s Vanwege het belang dat het Peelnetwerk hecht aan cultuurhistorie is vanuit SAS een expert cultuurhistorie ingehuurd. Deze is zowel bestuurlijk als ambtelijk trekker van deze ambitie. Er is nog geen werkgroep die vanuit een brede basis vorm en inhoud geeft aan deze ambitie. Wel is regelmatig overleg tussen de expert cultuurhistorie en de Heemkundekringen en verwante organisaties. Van hieruit worden regelmatig ideeën gegenereerd die met ondersteuning van de expert cultuurhistorie tot ontwikkeling komen. De betrokkenheid van andere partners wisselt per project en betreft vaak overheden. Over het algemeen is er weinig betrokkenheid van onderwijs en ondernemers. Daar waar sprake is van inbreng cultuurhistorie in integrale projecten/gebiedsontwikkelingen zijn er wel meer partijen bij betrokken. Genereren private middelen Vanwege het smalle draagvlak (heemkundekringen, soms overheid) onder cultuurhistorische projecten is het steeds lastiger de financiering rond te krijgen. Er is behoefte aan verbreding van participanten, bijvoorbeeld door meer relaties te leggen met de vrijetijdssector. Daar waar sprake is van inbreng cultuurhistorie in integrale projecten is de financiering makkelijker rond te krijgen omdat het deel uitmaakt van een groter project. Met de trajecten Kwaliteitsimpuls cultuurlandschap de Peel en het Peelpanorama wordt getracht meer verbindingen te leggen tussen cultuurhistorie en andere sectoren, waardoor de financieringsbasis mogelijk vergroot wordt. Ondersteunen/genereren projecten In het afgelopen jaar zijn of worden de volgende vijf initiatieven door het Peelnetwerk ondersteund: doorontwikkeling erfgoedwiki en kerktorenproject, tentoonstelling Zonder boer geen voer, bundelen en ondersteunen initiatieven rond Lieropse Heide en Moorsel in Someren, reconstructie kaak en galg in Laarbeek, en Kasteelseloop en Molenheide in Mierlo. Het Peelnetwerk heeft aan de wieg gestaan van de projecten erfgoedwiki, kerktorenproject en de expositie Zonder boer geen voer. Zonder de inbreng van het Peelnetwerk zouden deze projecten niet uitgevoerd zijn.

16 | Peelnetwerk

Daarnaast is een beroep gedaan op de expert cultuurhistorie bij de volgende zeven integrale projecten: Peelse Loop, opstellen Corporate Story de Peel, Breuken Beleven, Peelpanorama, Pilot Hergebruik kerken, Waterpoort de Peel en Beeldend verhaal landbouw. De expert cultuurhistorie heeft de redactie van de Corporate Story De Peel verzorgd. Voor Breuken Beleven is de inhoudelijke bijdrage vanuit cultuurhistorie van doorslaggevend belang. Bij de andere projecten is de bijdrage vooral in de initiatieffase van waarde gebleken.

Vooruitblik Het van de grond krijgen van het traject Kwaliteitsimpuls cultuurlandschap krijgt de komende periode prioriteit. Er wordt onderzocht of er één of meerdere VAB-locaties zijn die als pilot willen dienen om te experimenteren met een verantwoorde herontwikkeling van deze locaties, vanuit zowel cultuurhistorisch als economisch perspectief. Bij gebleken succes zal de pilot uitgerold worden naar meerdere VABlocaties. In dit kader wordt onder andere een symposium georganiseerd. Aanvullend zal met overheden, ondernemers, heemkundekringen en andere betrokkenen, daar waar lokaal draagvlak is, ingezet worden op een kwaliteitsimpuls van het cultuurlandschap in bredere zin (revitaliseren oud-groen, veldkapellen, grenspalen, poosplaatsen, zichtbare markeringen die in het veld de geschiedenis vertellen, etc.). Door, aansluitend aan bestaande routenetwerken, wandel- en fietsroutes te ontwikkelen die al dit moois ontsluiten en gebruikmaken van erfgoedwiki, en met het organiseren van publieksactiviteiten, wordt de cultuurhistorie toegankelijk en beleefbaar gemaakt. Erfgoedwiki vraagt komende periode de nodige aandacht. Voor het onderhoud van het systeem is door het SRE tot november geld beschikbaar gesteld. De financiering voor de periode daarna dient nog zeker gesteld te worden. Ook het goed vullen en actueel houden van de informatie vraagt continu aandacht. Daarnaast blijft een aantal cultuurhistorische projecten ondersteund worden, zoals het kerktorenproject en Lieropse Heide/Moorsel. Dit geldt ook voor de inbreng van cultuurhistorie in de integrale projecten Pilot Hergebruik kerken, Breuken Beleven, Peelpanorama en Waterpoort De Peel. Aandachtspunt voor de komende periode is ook het verbreden van het draagvlak onder cultuurhistorische projecten door deze te verbinden met bijvoorbeeld de vrijetijdssector. Ook het traject Kwaliteitsimpuls

cultuurlandschap biedt hiervoor aanknopingspunten. Beoogde partners zijn: ZLTO, Brabants Landschap, Rijksdienst Cultureel Erfgoed, Agrarisch Erfgoed Nederland, Erfgoed Brabant, Renovatieplatform, IVN-afdelingen, Heemkundekringen, ondernemers (MKB, VTE), onderwijsinstellingen, gemeenten en het Innovatienetwerk.

2.6 Robuuste natuur, aantrekkelijk landschap en robuust watersysteem Doelstelling Het versterken van de natuurwaarden, het vergroten van de biodiversiteit, het realiseren van een robuust watersysteem en het bijdragen aan de quality of life zijn de doelstellingen die binnen dit thema worden nagestreefd. Ondanks de bezuinigingen van de rijksoverheid houdt de provincie haar natuurambitie overeind en kiest ze er bijvoorbeeld voor de eerder vastgestelde EHS af te maken. Er is wel sprake van een nieuwe aanpak met een sterkere koppeling tussen natuur enerzijds en economie en samenleving anderzijds. Er wordt ingezet op meer betrokkenheid en regie vanuit het gebied zelf. Binnen het waterbeleid kent de provincie als speerpunten het verbetering van de waterkwaliteit, bescherming tegen wateroverlast en opheffen verdroging van natuur- en landbouwgebieden.

Resultaten Algemeen Eerste jaar/Tweede jaar Afgelopen jaren is gestaag gewerkt aan diverse integrale natuur- en waterprojecten zoals Peelvenen, Sang en Goorkens, waterberging Groene Peelvallei en Diesdonk, en diverse trajecten beekherstel/EVZ’s. Tweede jaar De stimuleringsregeling groen-blauwe-diensten (STIKA) is door de binnen het Peelnetwerk samenwerkende overheidspartners voor vier jaar verlengd, zodat er ook de komende jaren weer ruim 1 miljoen euro beschikbaar is voor de versterking van natuur en landschap. Aanvullend op de lopende projecten is ingezet op het ontwikkelen van de nieuwe aanpak van de groene en blauwe ambities, met betrokkenheid van meer partners dan gebruikelijk en een bredere financiële basis. Het project Breuken Beleven (zichtbaar en beleefbaar


maken van breuken) is hier een mooi voorbeeld van. Ook bij de aanpak van de ‘witte vlekken’ binnen de blauw-groene-opgaven staat een brede aanpak en draagvlak van onderop voorop. Onderdeel hiervan is het leggen van verbindingen met andere sectoren als recreatie en toerisme, economie en cultuurhistorie. De ‘witte vlekken’ zijn inzichtelijk gemaakt door op een kaart aan te geven welke blauw-groene opgaven zijn of worden opgepakt en welke van deze opgaven vooralsnog zijn blijven liggen. Een mooi vervolg hierop is het project ‘Drijvende krachten Diesdonk’ waarbij het doel is om te peilen of er bij stakeholders in en rond het gebied animo en draagvlak is om een proces van integrale gebiedsontwikkeling voor Diesdonk op te starten. Bijdrage partners/Participatie van de O’s De Werkgroep Groen-blauwe ambities is trekker van deze ambitie. Waterschap Aa en Maas is zowel bestuurlijk als ambtelijk trekker; ondersteuning vindt plaats door de alliantiemakelaar quality of life. Binnen de integrale waterprojecten werken diverse overheden, ZLTO en agrariërs veelal samen. De expert cultuurhistorie zorgt voor de cultuurhistorische inbreng en ook recreatie en toerisme krijgt aandacht door het beleefbaar maken van cultuurhistorie en het toegankelijk maken van de gebieden voor de wandelaar en fietser. Aan het compensatieproject Moorsel dragen de gemeente Someren, provincie, DLG en Staatsbosbeheer hun steentje bij. Binnen het project Breuken Beleven wordt intensief samengewerkt tussen ondernemers (Natuurpoort Nederheide), onderwijs (HAS, universiteit van Twente, Design Academy), overheden (gemeente, provincie en waterschap) en overige partijen (TNO, ANWB). De ‘Wittevlekkenkaart’ is besproken met een groot aantal partners (diverse overheden, BMF, STIKA, Bosgroep Zuid, Brabants Landschap) om te achterhalen waar energie zit om aan de slag te gaan. Het verst is het project ‘Drijvende krachten Diesdonk’; hier is sprake van samenwerking tussen waterschap, DLG en gemeenten Helmond en Asten.

Tunneltuinbouw | Jos Jansen

Genereren private middelen Het Peelnetwerk heeft gezorgd voor financiële middelen voor Breuken Beleven via het project Mijn-Mooi Brabant van de provincie. Aanvullend is afgesproken dat alle partners een bijdrage leveren in de vorm van

18 | Peelnetwerk

geld of menskracht. Ook is veel kennis ontwikkeld op het terrein van breuken (waar liggen ze, wat is de functie). Als uitvloeisel van de Wittevlekkenkaart is door betrokkenen een viertal kansrijke gebieden geselecteerd die nu nader verkend worden. De toekomst zal uitwijzen in hoeverre er voldoende draagvlak, inclusief financiering, voor de uitvoering gevonden kan worden. Ondersteunen/genereren projecten Het project Breuken Beleven is een pilot die, indien succesvol, uitgerold wordt naar andere locaties. De vier geselecteerde gebieden vanuit de Wittevlekkenkaart zijn Oude Aa, Kleine Aa, Hooidonkse Beek en Diesdonk.

Vooruitblik De integrale waterprojecten worden deels komend jaar afgerond en lopen deels nog langer door. Het project Breuken Beleven is eind 2014 afgerond. Het succes bepaalt of het project op andere locaties een vervolg krijgt. In de loop van komend jaar zal blijken welke van de vier kansrijke wittevlekken-projecten daadwerkelijk tot uitvoering komen. Met name het Waterschap Aa en Maas gaat hier extra inzet op plegen. Besloten is meer gebiedsgericht te gaan werken en hiervoor ook een gebiedsadviseur te gaan werven. Het idee is ook vanuit het waterschap een trainee te koppelen aan het Peelnetwerk.

2.7 Behoud vitale kernen en leefbare groene ruimte Doelstelling

Behoud van leefbaarheid op het platteland en in de kleine kernen vraagt blijvende aandacht, ook na afronding van de iDOP’s. De belangrijkste uitdaging voor de komende tijd is het tijdig en creatief inspelen op maatschappelijke veranderingen zoals krimp en vergrijzing en de decentralisatie van rijkstaken. Ook stimuleert het Peelnetwerk de eigen verantwoordelijkheid van burgers voor hun leefomgeving en zet hiermee stappen richting de participatiesamenleving. Bovenstaande past bij de provinciale aanpak die focust op leefbaarheidsvraagstukken die het gevolg zijn van demografische ontwikkelingen en op innovatieve benaderingen.

Nationaal park De Groote Peel | Danique Delmee


Resultaten Algemeen Eerste jaar Het eerste jaar stond in het teken van het afronden van de uitvoering van de iDOP’s en het verkennen van maatschappelijke ontwikkelingen die bepalend zijn voor de leefbaarheid op de middellange termijn. Tweede jaar Afgelopen jaar heeft het Peelnetwerk het initiatief genomen het Beeldend verhaal leefbaarheid te ontwikkelen op verzoek van maatschappelijke organisaties en gemeenten die allerlei ontwikkelingen op zich af zien komen, maar het lastig vinden hier mee om te gaan. Het doel is te kunnen anticiperen op relevante maatschappelijke trends, zoals de vergrijzing, krimp, ontgroening en de transitie van de WMO. Er is een ‘Beeldenbank’ met relevante feiten en voorbeelden in ontwikkeling waarvan dorpsraden, gemeenten, zorgen welzijnsinstellingen, woningcorporaties, Rabobank en andere gebruik kunnen maken. Elke organisatie kan haar eigen mix aan beelden en perspectieven samenstellen om met haar achterban de discussie te voeren over de transities en te onderzoeken wat de veranderingen betekenen en hoe hier mee om te gaan. De beelden hebben betrekking op bijvoorbeeld (andere) woonvormen voor ouderen, afname winkels, virtuele verbindingen, afname aantal basisscholen en samenwerking verenigingen. Naast het Beeldend verhaal leefbaarheid, dat zich richt op anticiperen op toekomstige ontwikkelingen, is er een aantal speerpunten dat nu al om aandacht vraagt. Het betreft de aanleg van glasvezel en de (dreigende) leegstand van kerken. Ten aanzien van glasvezel onderzoekt het Peelnetwerk of samenwerking op Peelniveau kan leiden tot een gebiedsdekkende aanleg. De toekomst van kerkgebouwen is afgelopen jaar in een aantal kernen belangrijk aandachtspunt gebleken. Het Peelnetwerk is gevraagd hierin een verbindende en ondersteunende rol te vervullen. Er is een conceptprojectplan gemaakt om een pilot ‘Toekomst kerkgebouwen’ op te zetten met als doel bewonersgroepen te faciliteren bij de eerste stap op weg naar het (gedeeltelijk) herbestemmen van kerken. Ten slotte heeft het Peelnetwerk initiatieven van onderop ondersteund, zoals beschreven onder het kopje Generen van projecten.

Bijdrage partners/Participatie van de O’s De Werkgroep leefbaarheid is de trekker van deze ambitie. Deze bestaat uit VKK en KVO als bestuurlijke trekkers en de gemeente Deurne als ambtelijk trekker. Ondersteuning vindt plaats door de alliantiemakelaars quality of life en economie en het SRE. Een klankbordgroep begeleidt het opstellen van het Beeldend verhaal leefbaarheid. Deze bestaat uit vertegenwoordigers van VKK, KVO, Zorgboog, Bergopwaarts, LEV, Rabobank, GGDBZO, BOW, dorpsraden Beek en Donk en Elsendorp, en de gemeenten Deurne en Gemert-Bakel. Er is sprake van een mix van de drie O’s (ondernemers, overheid en maatschappelijke groeperingen) met diverse voor het Peelnetwerk nieuwe partners. Het aantal partners zal nog verder toenemen als het Beeldend verhaal via de achterbannen van betrokken organisaties verder verspreid gaat worden. VKK trekt de pilot toekomst kerkgebouwen en werkt hierbij samen met gemeente Laarbeek, provincie, Initiatiefgroep Donk, kerkbestuur Heusden, Monumentenhuis Brabant, Zet en de bisdommen Den Bosch en Breda. Daar waar bewonersgroepen actief zijn, worden ook andere Peelgemeenten hierbij betrokken. Genereren private middelen Het opstellen van het Beeldend verhaal leefbaarheid is gefinancierd door de provincie. Het betreft een instrument om te stimuleren dat initiatieven ontstaan die breed gedragen en gefinancierd gaan worden. Zonder inbreng van het Peelnetwerk zal er later beweging op gang komen. Bovendien stimuleert het Peelnetwerk met dit project de onderlinge samenwerking, het over de grenzen heen kijken (van lokaal naar regionaal zoeken naar oplossingen) en de gezamenlijke kennisontwikkeling. Ook bij de pilot hergebruik van kerken zal, zonder de bijdrage van het Peelnetwerk, elke partij zelf het wiel gaan uitvinden, zal er minder samenwerking ontstaan en zal het genereren van private middelen lastiger zijn. De ondersteuning van het Peelnetwerk zal vooral in de startfase nodig zijn. Hetzelfde kan gaan gelden voor de aanleg van glasvezel als dit van de grond komt. Ondersteunen/genereren projecten Het Beeldend verhaal leefbaarheid leidt tot bewustwording van ontwikkelingen die effecten hebben op de leefbaarheid. Door te stimuleren dat maatschappelijke organisaties hier actief mee aan de slag gaan, zal dit

20 | Peelnetwerk

naar verwachting leiden tot projecten op lokaal en regionaal niveau die de leefbaarheid in stand houden of verbeteren. Ook de pilot Toekomst kerkgebouwen zal leiden tot meerdere projecten, waarbij parochies en het bisdom in samenwerking met dorpsraden en ondernemers op zoek gaan naar andere bestemmingen voor de kerk. Afgelopen jaar heeft het Peelnetwerk de dorpsraden van Heusden en Beek en Donk ondersteund bij het organiseren van bewonersavonden om te komen tot actieplannen waarbij geanticipeerd wordt op nieuwe ontwikkelingen. Peelnetwerk ondersteunt het Zelfregiecentrum (ondersteuning bij armoede) bij het vinden van een geschikte locatie. Op het schaalniveau van Zuidoost-Brabant hebben de drie streeknetwerken, onder regie van het SRE, de energiecoöperaties ondersteund door het faciliteren van kennisuitwisseling.

Vooruitblik Het Beeldend verhaal wordt breed verspreid binnen de betrokken organisaties, onder andere door het organiseren van train-de trainercursussen, zodat medewerkers van deze organisaties bereid en in staat zijn het beeldend verhaal te gebruiken richting burgers en bedrijven. De verdere verspreiding zal onder andere plaatsvinden tijdens bewonersavonden en informatieve bijeenkomsten, door middel van een interactieve website, filmpje, spel of andere creatieve vorm. Dit moet uiteindelijk leiden tot bewustwording van de ontwikkelingen die op de dorpen en wijken afkomen en tot het opstellen van actieplannen om hier op te anticiperen. Bij het uitvoeren van de acties zal in voorkomend geval over de grenzen heen gekeken worden. De verkenning van het onderwerp aanleg glasvezel loopt nog door. Er zijn diverse initiatieven waar mogelijk op aangesloten kan worden. De Pilot Toekomst kerkgebouwen gaat in het najaar van start met een excursie/minisymposium. Er wordt een expertpool opgericht waar vanaf volgend jaar via een vouchersysteem een beroep op gedaan kan worden. Het Peelnetwerk faciliteert het organiseren van werkbijeenkomsten en intervisie opdat een actief regionaal netwerk gaat ontstaan dat zorgdraagt voor kennisuitwisseling rondom behoud religieus erfgoed/ herbestemmen kerkgebouwen. Hallo lente! | Inge van Dooren

De ondersteuning van de energiecoöperaties door SRE


stopt medio 2014. De coöperaties beraden zich op dit moment of ze zelfstandig verder gaan met hun netwerk rondom kennisdeling en mogelijk inkoop of dat ze voor ondersteuning een beroep zullen doen op de streeknetwerken.

2.8 peelpanorama Doelstelling Dit koepelproject is als zodanig niet opgenomen in het Ambitiedocument. Het project richt zich op het realiseren van een hoogwaardige ruimtelijke kwaliteit in de Peel en moet een stip op de horizon zijn waar de Peel zich naar toe wenst te ontwikkelen. Het wordt een inspiratiekader voor ruimtelijke ontwikkelingen. Dit wordt gezien als een basisvoorwaarde voor de ontwikkeling van de wereldwijd opererende agrofoodsector en andere economische sectoren. Het is de verbindende factor van alle overige ambities van Peelnetwerk en laat zien waar we in de Peel trots op zijn. Het past ook binnen het brandingverhaal van de Peel en haakt aan bij de beeldende verhalen landbouw en leefbaarheid. Peelpanorama past binnen de provinciale ambitie om tot de top van innovatieve regio’s te behoren. Zij ziet ‘quality of life’ daarbij als noodzakelijke randvoorwaarde. Ruimtelijke kwaliteit maakt hier deel van uit.

Resultaten Algemeen Tweede jaar Afgelopen jaar zijn twee grote bijeenkomsten geweest om het project onder de aandacht te brengen en om ideeën te verzamelen die bijdragen aan het doel. Parallel aan de bijeenkomsten is de interactieve website www.peelpanorama.nl ontwikkeld, waarop een ieder zijn of haar idee op een drietal thema’s en gericht op het verbeteren van de kwaliteit van de Peel kan aanleveren. Het aantal bezoekers is iets minder dan 300 per maand, waarvan zo’n 235 unieke bezoekers. De bedoeling is de uit het bedrijfsleven bekende innovatiefunnel te gebruiken om de ingebrachte ideeën te filteren en zo te komen tot een aantal concrete projecten die ook uitgevoerd gaan worden. De eerste stap is gezet door vier ideeën te selecteren waar de meeste belangstelling naar uit ging. Deze worden nu in subgroepen nader verkend. Deze kunnen, als zich een trekker aandient en financiering geregeld wordt, uitgroeien tot concrete projecten. Elders is al ervaring opgedaan met dit soort trajecten. Om hier gebruik van te maken is een excursie naar

Limburg georganiseerd. Om het bredere publiek meer bij het traject te betrekken is een fotowedstrijd uitgeschreven voor de categorieën jongeren en volwassenen. De foto’s zijn gepubliceerd op de website. Er zijn 93 foto’s aangeleverd, waarvan 15 gemaakt door jongeren en 78 door volwassenen. Er is per mail of via de facebookpagina www.facebook.com/peelpanorama 216 keer gestemd, waarvan 499 keer op de foto’s van de jongeren en 717 keer op de foto’s van de volwassenen. Bij de jeugd is veel gestemd via facebook. De pagina heeft 20 ‘vind-ik-leuk’s’ en de berichten worden door volgers gedeeld. Het aantal bezoekers op de website kende in die periode een piek van 2000 bezoekers per maand, waarvan 1200 unieke bezoekers. De prijsuitreiking vond plaats tijdens de Netwerkdag op 21 mei. De genomineerde foto’s zijn nog een tijd te zien op De Groene Campus. Na een klein jaar actief te zijn geweest op de hierboven beschreven wijze bleek dat er zich wel voldoende ideeën maar vooralsnog geen trekkers aandienden. Als alternatief is onlangs besloten via BZW per gemeente een of twee iconen uit de foodsector te zoeken die de stip op de horizon gaan benoemen en bereid zijn projecten te trekken die hieraan bijdragen. Bijdrage partners/Participatie van de O’s BZW is bestuurlijke trekker van dit project. De alliantiemakelaar economie, de medewerker communicatie en de voorzitter van het Peelnetwerk bieden ondersteuning. Aan de bijeenkomsten hebben diverse overheden (provincie, SRE, gemeenten, waterschap), ondernemers en ondernemersverenigingen (ZLTO, BZW), maatschappelijke organisaties (BMF) en onderwijs (De Groene Campus, Design Academy) deelgenomen. Burgers zijn vooral betrokken door deelname aan de fotowedstrijd. De komende periode komt de nadruk meer te liggen op het betrekken van ondernemers om de kans op het vinden van trekkers en draagvlak te vergroten. Genereren private middelen Er is een breder draagvlak, met name ook onder ondernemers, nodig om het project uit de startblokken te krijgen. In de opbouwfase wordt ingezet op inbreng ‘om niet’. Als hieruit breedgedragen projecten ontstaan, is de verwachting dat hier ook private middelen voor beschikbaar komen.

22 | Peelnetwerk

Ondersteunen/genereren projecten Het project verkeert nog in de opbouwfase. Naar verwachting ontstaan er komend jaar projecten die ondersteund gaan worden. Er zijn al concrete ideeën, die van start kunnen gaan zodra er zich enthousiaste trekkers aandienen.

Vooruitblik Er zijn ondernemers in de Peel die het belang van het project onderkennen en een trekkende rol willen vervullen. Zij participeren actief in dit traject. Indien er voldoende iconen gevonden worden, zal een visie ontwikkeld worden (stip op de horizon) en zullen binnen dit kader concrete projecten, waarvoor zich ook trekkers aandienen, uitgevoerd worden. De ambitie is ook het initiatief te verbreden naar andere organisaties in de Peel, maar ook draagvlak en commitment te blijven zoeken bij partners als provincie en Brainport. De eerder opgehaalde ideeën vanuit de bijeenkomsten en website zullen, voor zover er raakvlakken liggen, hierbij betrokken worden.

Zonsondergang in Deurne | Beau van den Berg


3 organisatie en werkwijze Doelstelling Het Peelnetwerk is dé uitvoeringsorganisatie voor het realiseren van een vitale groene ruimte in de Peel, waarbij gekozen is voor een integrale aanpak met aandacht voor versterking van elk van de drie kapitalen (People, Profit en Planet). Het Peelnetwerk streeft een flexibele uitvoeringsstructuur na met fluïde grenzen, waarbij de inhoud bepaalt wie aan tafel komt en wat de aard van het samenwerkingsverband is. Het bestaande netwerk van Streekplatform en Reconstructiecommissie vormt de basis van de samenwerking, maar verdieping en verbreding van het netwerk vraagt continu aandacht. De triple helix is een belangrijke samenwerkingsvorm voor onderwerpen waarbij ondernemers betrokken zijn. Maar ook van burgers en maatschappelijke organisaties wordt een steeds actievere inzet verwacht.

Resultaten Organisatie Eerste jaar Het eerste jaar zijn de hoofdcontouren van de organisatie neergezet. Deze bestaat uit een Bestuurlijk Platform van 21 organisaties dat integraal (4 O’s en 3 P’s) is samengesteld en dat als algemeen bestuur zorg draagt voor de aansturing van het Peelnetwerk. Ter ondersteuning is het Ambtelijk Platform actief dat in beginsel uit dezelfde partijen bestaat als het Bestuurlijk Platform. Niet elke in het Bestuurlijk Platform vertegenwoordigde partij kent echter een ambtelijk afgevaardigde. Overheden en maatschappelijke organisaties zijn hierin dan ook beter vertegenwoordigd dan de ondernemerskant en onderwijsinstellingen. Het Bestuurlijk Platform heeft uit haar midden een dagelijks bestuur gekozen. Daarnaast is een door de acht Peelgemeenten opgerichte Stichting Peelnetwerk actief met eveneens een algemeen en een dagelijks bestuur. De stichting voert haar werkzaamheden uit onder aansturing van het Bestuurlijk Platform. Het kernteam is in de loop van het eerste jaar opgebouwd. Ten opzicht van het ambitiedocument is de bezetting met 1,5 fte achtergebleven. Het betreft de inbreng vanuit agrofood/economie. Tweede jaar Bovenstaande organisatiestructuur is gecontinueerd in

het afgelopen jaar. Recentelijk is Carel Dahmen, voormalig medewerker van de gemeente Helmond, als extra ondersteuning aan het kernteam toegevoegd. Onder de paraplu van het Peelnetwerk zal hij zich inzetten voor een betere koppeling met het onderwijs en het leveren van een bijdrage aan diverse projecten. Uitvoering Peelagenda Het Bestuurlijk Platform heeft als taak de uitvoering van de Peelagenda te prioriteren, organiseren en bewaken. Hiertoe heeft het voor elk agendapunt een eerste en tweede bestuurlijk trekker, een ambtelijk trekker en een ondersteuner vanuit het kernteam aangewezen. In het eerste jaar is een begin gemaakt met het oprichten van werkgroepen die invulling geven aan de trekkersrol en zijn per ambitie de eerste conceptwerkplannen opgesteld. Het afgelopen jaar zijn voor diverse ambities de nodige stappen vooruit gezet. Voor leefbaarheid, verduurzamen landbouw, natuur en water, VTE en Peelpanorama zijn werkgroepen actief onder aansturing van de bestuurlijke trekkers. Van hieruit worden projectplannen opgesteld en flexibele samenwerkingsverbanden in het leven geroepen. Voorbeelden hiervan zijn de klankbordgroep Beeldend verhaal leefbaarheid, de inspiratiesessies landbouwtransitie, de brainstormsessies rondom de ‘wittevlekkenkaart’, de brainstorm Corporate Story de Peel en de starten vervolgbijeenkomsten Peelpanorama. Versterken landbouw vindt vooral plaats vanuit het aan het Food Technology Park Brainport gelinkte Food Connection Point. Voor de ambitie cultuurhistorie is niet echt een werkgroep actief die voor de aansturing zorgt. Er vindt wel regelmatig bilateraal overleg plaats met heemkundekringen en verwante organisaties. Het bestuurlijk en ambtelijk trekkerschap ligt in één hand. Het verbreden van deze smalle basis is aandachtspunt voor de toekomst. De ambitie MKB heeft last van het feit dat binnen het Peelnetwerk het MKB niet goed vertegenwoordigd wordt. Er wordt gezocht naar manieren om meer aan te sluiten bij de decentraal georganiseerde ondernemersverenigingen. De verwachting is dat er zo beter ingespeeld kan worden op de behoeften van MKBondernemers en er zo concrete stappen gezet kunnen gaan worden.

24 | Peelnetwerk

De ambitie herontwikkeling VAB’s is regelmatig onderwerp van het Intergemeentelijk afstemmingsoverleg (IGA). Van hieruit vindt ook de aansturing plaats. Vooralsnog heeft dit niet geleid tot concrete stappen. Ook dit is aandachtpunt voor de toekomst. Er wordt onderzocht of de ambities VAB’s, MKB en cultuurhistorie elkaar kunnen versterken door ze meer met elkaar te verknopen. Het laatste agendapunt van de Peelambitie heeft betrekking op het uitvoeren van de prioritaire gebiedsontwikkelingen uit de provinciale structuurvisie. Het betreft Brainport-Oost (Noordoostcorridor en Rijk van Dommel en Aa) en Peelhorst. Vanuit het Peelnetwerk wordt actief geparticipeerd in de projectorganisaties van deze gebieds-ontwikkelingen. Samen met de Stuurgroep Brainport-Oost is besloten tot het ontwikkelen van het Peelpanorama. Het Rijk van Dommel en Aa valt onder de te decentraliseren SRE-taken. Onder aansturing van de gemeente Nuenen zal deze taak door betrokken gemeenten en andere partners worden voortgezet. Er komt een programmamanager die, meer dan in het verleden, zorg moet dragen voor nauwe samenwerking met het Peelnetwerk. Met Peelhorst zijn de banden afgelopen jaar geïntensiveerd. Er wordt samen opgetrokken binnen de ambitie verduurzamen landbouw. Nadruk ligt op het verspreiden van het transitieverhaal, het inzetten op bewustwording door stimuleren dialoog en door samen het nieuwe, grote landbouwverhaal te ‘schrijven’. Het aanhaken op de ontwikkelingen rondom de urgentiegebieden maakt hier deel van uit. Het Peelnetwerk beschikt nog steeds over het Streekfonds, dat in het verleden is opgebouwd uit de rente op de inmiddels opgeheven streekrekening. Het Streekfonds levert nog steeds co-financiering voor de uitvoering van projecten. De middelen zijn ook ingezet voor ondersteunende werkzaamheden zoals het organiseren van de gemeentelijke workshops en het opstellen van het communicatieplan. Workshops Na het eerste jaar een start gemaakt te hebben met de gemeentelijke workshops voor het cluster Asten en Someren, zijn in het afgelopen jaar de overige twee workshops georganiseerd: voor het cluster Laarbeek, Deurne en Gemert-Bakel en het cluster Helmond, Nuenen en Geldrop-Mierlo. De laatste workshop was speciaal gericht op jongeren. Gebleken is dat ook de jeugd bereid is mee te denken; zij vragen wel om een eigentijdse manier van benadering.

Uit de evaluatie is gebleken dat de drie workshops voor een belangrijk deel aan de doelstellingen beantwoord hebben. Er zijn enkele nieuwe initiatieven naar voren gekomen, maar bovenal bleek het een bevestiging dat het Peelnetwerk met onderwerpen bezig is waar ook echt behoefte aan is. Er is een follow-up gegeven aan de workshops door de aangedragen ideeën mee te nemen in de diverse werkgroepen en over de voortgang te berichten in een reeks artikelen in de nieuwsbrief en op de website. Door de workshops is de bekendheid van het Peelnetwerk toegenomen, maar de reikwijdte is beperkt omdat het de ’bekende’ partijen zijn die op zo’n workshop afkomen. Bijdragen partners/Triple helix De meeste partners die het Peelnetwerk hebben opgericht, zijn nog steeds hiermee verbonden. Per 1 juli 2014 geldt dit niet meer voor het SRE, aangezien de 21 gemeenten in Zuidoost-Brabant besloten hebben de SRE-taken gebiedsgerichte ontwikkeling (waaronder plattelandsontwikkeling valt) te decentraliseren. Op korte ter mijn zal duidelijk worden in hoeverre de acht Peelgemeenten de uitvoering van deze taken gaan overnemen. De gemeenten nemen deel aan het Intergemeentelijk afstemmingsoverleg (IGA) waar met de wethouders en ambtenaren ruimtelijke ordening kennisuitwisseling en afstemming plaatsvindt rond diverse onderwerpen (agrarische milieuzaken, ruimtelijke ordening, VAB’s, duurzame landbouw, urgentiegebieden, etc.). Daarnaast vindt regelmatig kennisuitwisseling plaats met de ambtenaren recreatie & toerisme en economie. De gemeenten verzorgen het voorzitterschap van het Ambtelijk Platform en zijn als bestuurlijk of ambtelijk trekker of als ondersteuner betrokken bij de diverse Peelambities. Ook hebben alle gemeenten actief bijgedragen aan het organiseren van de workshops, Peeldagen, etc.. Daarnaast vindt inzet plaats op de diverse projecten. Ook vanuit de niet-gemeentelijke partners vervullen diverse partijen het bestuurlijk of ambtelijk trekkerschap. Het is tot nu toe lastig gebleken vanuit het MKB een trekker te vinden. Deze partners leveren vaak ook een bijdrage aan het organiseren van bijvoorbeeld de Peeldagen, de workshops landbouwtransitie en de brainstorm groen-blauwe-opgaven. En uiteraard geldt ook hier dat partners inzet plegen op de diverse projecten. Het Peelnetwerk zet bewust in op samenwerking in de triple of quadruple helix. Rondom versterken agrofood


is deze samenwerking al jaren gemeengoed. Binnen De Groene Campus/Food Technology Park Brainport werken Helicon en het foodbedrijfsleven, ondersteund door overheden als gemeente Helmond en SRE, al intensief samen. Een mooi voorbeeld is ook het Project Breuken Beleven waarbinnen samengewerkt wordt met partners uit elk van de vier O’s. De Beeldende verhalen die nu ontwikkeld worden rondom leefbaarheid en landbouw zullen breed verspreid worden en gaan dienen als instrument voor bewustwording en dialoog. In beide gevallen wordt een brede betrokkenheid beoogd vanuit de drie of vier O’s. Kennismakelaar/kennisloket Het Peelnetwerk geeft ook vorm aan de triple helix door de inzet van de kennismakelaar en het kennisloket van De Groene Campus, als schakel tussen onderwijs en de Peelregio. Een tijd terug is duidelijk geworden dat door een reorganisatie van Helicon het kennisloket in zijn oude vorm ophoudt te bestaan. Afgelopen jaar is de beschikbare capaciteit afgebouwd en per 1 juli van dit jaar stopt de samenwerking zoals die tot nu toe binnen het kennisloket vorm kreeg. De Groene Campus beraadt zich nog hoe ze in het nieuwe schooljaar verder gaat met het kennisloket. Voor het Peelnetwerk betekent dit dat vanaf het nieuwe schooljaar ze zelf de kennismakelaar inhuurt. Hierdoor is sprake van een forse vermindering van de capaciteit van 1,1 naar 0,2 fte. De samenwerking met De Groene Campus blijft echter in een andere vorm doorlopen. Ter illustratie een aantal voorbeelden van projecten die afgelopen periode door studenten zijn uitgevoerd dan wel nog in uitvoering zijn: »» Samenstellen Kookboekje Vergeten groenten; »» Onderzoek naar beter betrekken MKB bij het Peelnetwerk; »» Nieuwe opzet Peeltrofeecampagne; »» Inzet ten behoeve van Netwerkdag de Peel; »» Inrichtingsplan buitenterrein voor Tienerhuis en skatepark Helmond; »» Project Onderzoek in de sector: voor het tweede jaar gaan studenten in groepjes aan de slag met een concrete praktijkvraag. Communicatie Het Peelnetwerk hecht veel waarde aan een goede communicatie naar de buitenwereld om zichtbaar, vindbaar en herkenbaar te zijn. Loos Projectmanagement is ingehuurd om het Peelnetwerk

hierbij te ondersteunen. Eerste jaar In het eerste jaar zijn een nieuw logo, huisstijl en website ontwikkeld en is het communicatieplan opgesteld. Op 24 juni 2013 werd de nieuwe website gelanceerd. Ook is een begin gemaakt met de inzet van Twitter. Daarnaast bleef de (vernieuwde) nieuwsbrief een belangrijk communicatiekanaal. Traditiegetrouw werd in het voorjaar de Peeldag georganiseerd, aansluitend bij een publieksevenement, waarbij de Peeltrofee werd uitgereikt aan het meest aansprekende project dat in het voorafgaande jaar werd uitgevoerd. Tweede jaar Het afgelopen jaar stond vooral in het teken van het gestructureerd gebruik maken van de gekozen communicatiemiddelen zoals de website, nieuwsbrief en Twitter. De vernieuwde website trok afgelopen jaar gemiddeld 1500 bezoekers per maand, waarvan 950 unieke bezoekers. De alliantiemakelaars hebben een eigen Twitteraccount en het Peelnetwerk heeft op Twitter inmiddels 183 volgers. Werd de nieuwsbrief voorheen een keer per vier weken verstuurd, vanwege de actualiteit en het aantal berichten is deze frequentie verhoogd naar een keer in de twee weken. Het aantal abonnees is gestegen van 620 (juni 2013) naar 770 (juni 2014). Er is een begin gemaakt met het koppelen van de website van het Peelnetwerk aan de websites van de partners. Op dit moment heeft het Peelnetwerk een structurele plaats op de websites van zes gemeenten en een aantal andere partners. Ook nieuwsberichten worden verspreid via de websites en overige communicatiekanalen van een aantal partners. Persberichten Er zijn het afgelopen jaar 15 persberichten verstuurd. In zijn algemeenheid worden deze berichten vaak letterlijk overgenomen in de plaatselijke kranten. Het Eindhovens Dagblad publiceert ook regelmatig de berichten, maar dan meestal beknopt. En steeds vaker wordt er door externen getwitterd over onderwerpen waarover het Peelnetwerk een persbericht heeft verstuurd. Soms vormt een persbericht de aanleiding voor een interview/toelichting bij Omroep Helmond. Flyers Om de zichtbaarheid en de vindbaarheid van het Peelnetwerk te vergroten is er voor elke gemeente een flyer uitgebracht, met daarin voorbeelden van projecten die binnen het Peelnetwerk tot stand zijn gekomen. Aanvullend is een algemene flyer ontwikkeld om te

26 | Peelnetwerk

gebruiken bij publieksbijeenkomsten. Peeldag/Netwerkdag Er is afgelopen jaar gekozen voor een andere invulling van de traditionele Peeldag. Om het netwerk te verbreden is niet langer gekozen voor aansluiting bij een publieksevenement maar voor het organiseren van een netwerkdag. Samen met Food Connection Point vond op 21 mei, tijdens de Dutch Technoloy Week, de eerste Netwerkdag plaats rondom het thema food en technology. Naast het uitreiken van de Peeltrofee, vond tijdens dit evenement tevens de prijsuitreiking van de fotowedstrijd van het Peelpanorama plaats. Hoewel de dag wat betreft aantal bezoekers, program-

Historie in nieuwe natuur | Rens Hubers

ma en ambiance zeker een succes genoemd mag worden, is het verbreden van het netwerk maar ten dele geslaagd. De deelnemers waren voornamelijk afkomstig uit het Peelnetwerk en veel minder uit het netwerk van Food Connection Point. Ontmoetingen partners Er is met de start van het Peelnetwerk bewust gekozen voor een lagere vergaderfrequentie van het Bestuurlijk en Ambtelijk Platform ten gunste van de meer thematisch georganiseerde flexibele samenwerkingsverbanden (werkgroepen, brainstormsessies, klankbordgroepen, etc.). Dit leidt ertoe dat de banden tussen de partners en het kernteam losser worden. Om voldoen-


de feeling met elkaar te houden is gestart met het organiseren van ontmoetingen tussen kernteam en de afzonderlijke partners. Afgelopen jaar is dit gebeurd voor zeven van de acht gemeenten.

Vooruitblik Organisatie Het Bestuurlijk Platform blijft de vinger aan de pols houden wat betreft de uitvoering en prioritering van de Peelambities. De werkplannen en de terugkoppeling vanuit de bestuurlijke trekkers vormen hiervoor de input. Daarnaast zullen de bijeenkomsten van het Bestuurlijk Platform gebruikt worden om de partners te blijven inspireren omtrent nieuwe ontwikkelingen om tijdig hierop te kunnen inspelen. Het animo voor het Ambtelijk Platform is tanende. Nu het Bestuurlijk Platform, ten opzichte van voorheen de Reconstructiecommissie en het Streekplatform, een meer bewakende en signalerende en minder een inhoudelijke rol vervult, heeft de ondersteunende rol van het Ambtelijk Platform aan belang ingeboet. Op korte termijn vindt een evaluatie plaats van het functioneren van het Ambtelijke Platform. De samenwerking met een aantal partners verandert. Het betreft het wegvallen van de ondersteuning vanuit SRE en de verandering van het kennisloket. De gemeenten zijn bezig de weggevallen SRE-taken over te nemen. Belangrijk onderdeel hiervan is het inrichten van het Knooppunt Economie als alternatief voor Aanjaagfonds/ Ontwikkelservice, dat naar verwachting eind dit jaar gereed is. De kennismakelaar wordt losgekoppeld van De Groene Campus en direct ingehuurd door het Peelnetwerk. Er zal van hieruit de verbinding gezocht worden met het kennisloket nieuwe stijl dat achterblijft bij De Groene Campus. Positief is het besluit van het Waterschap Aa en Maas meer gebiedsgericht te gaan werken met de gerichte inzet van een gebiedsmakelaar en mogelijk een trainee, direct gekoppeld aan het Peelnetwerk. Uitvoering Peelagenda De reeds actieve werkgroepen gaan door met het uitvoeren van de diverse Peelambities. Voor komend jaar staat voor een aantal onderwerpen verbreding op de agenda, waardoor meer (nieuwe) partners bij de uitvoering betrokken gaan worden. Voor de ambities waar nog geen werkgroepen actief zijn, wordt bekeken hoe, wellicht met andere trekkers,

alsnog werkgroepen geformeerd kunnen worden. Wat betreft het Rijk van Dommel en Aa ligt de bal bij het nieuwe samenwerkingsverband dat op decentraal niveau hiermee aan de slag gaat. Het Peelnetwerk staat open voor een vergaande samenwerking door nauwere banden met de nieuwe programmamanager. De intensieve samenwerking met Peelhorst wordt voortgezet bij het verder vormgeven van het traject verduurzamen landbouw. Workshops/themabijeenkomsten Het Peelnetwerk blijft workshops organiseren. De opzet van de algemene gemeentelijke workshops heeft voor een groot deel aan de verwachtingen voldaan, maar zal bij herhaling een afnemende meerwaarde hebben. In de toekomst worden workshops gekoppeld aan concrete behoeften aan verdieping of verbreding vanuit de diverse thema’s. Op deze manier kunnen rondom een bepaald thema deelnemers gericht worden uitgenodigd en met elkaar worden verbonden. Door ook nieuwe partners uit te nodigen wordt de bekendheid van het Peelnetwerk vergroot. Een voorbeeld van de hierboven voorgestelde aanpak zijn de drie workshops rondom de landbouwtransitie. Communicatie De communicatie met behulp van website, nieuwsbrief en Twitter wordt voortgezet. Aanvullend gaan de alliantiemakelaars gebruikmaken van LinkedIn om hun activiteiten nog meer zichtbaar te maken voor partners en initiatiefnemers. Er wordt nog meer ingezet op het verspreiden van nieuwsberichten via de websites en overige communicatiekanalen van de diverse partners. De Netwerkdag de Peel krijgt een vervolg, rekening houdend met de dit jaar opgedane ervaringen. Door studenten is een rapport geschreven met als idee een Peeltrofeecampagne te starten, vergelijkbaar met de dorpenderby. Voor dit jaar was het te kort dag om hier op in te zetten. Een dergelijke campagne vraagt ook om de nodige inzet van kernteam en partners. Op korte termijn wordt de haalbaarheid nader onderzocht. Als voor deze opzet gekozen wordt, gaat een aantal studenten hier mee aan de slag. De ontmoetingen met gemeenten worden voortgezet en regelmatig herhaald. Ook met de andere netwerkpartners worden dergelijke ontmoetingen georganiseerd. Al deze activiteiten moeten bijdragen aan de ambitie van het Peelnetwerk om onze resultaten voor zijn partners en de buitenwacht zichtbaar te maken.

28 | Peelnetwerk

Brug naar je toekomst | Wim van den Broek


4 Financiering Inzet in menskracht en middelen In onderstaande tabellen is aangegeven hoe de financiering en personele inzet van de ondersteuning van het Peelnetwerk er momenteel uit ziet, in relatie tot de in het ambitiedocument opgenomen raming. In tegenstelling tot de rest van dit jaarrapport heeft dit overzicht betrekking op het kalenderjaar 2013.

Oud en nieuw | Martien van der Els

Tabel 1: Toegezegde en geleverde financiële bijdragen partners, 2013

Organisatie

Bedrag Bedrag toegezegd geleverd Opmerking

8 Peelgemeenten

€ 100.000

€ 100.000

SRE

€ 175.000

€ 225.000

Bedrijfsleven

€ 11.000*

€ 11.000

Waterschap Aa en Maas

€ 15.000

€ 15.000

Groene Campus

€ 30.000

€ 30.000

In natura geleverd (kennisloket)

Gemeente Helmond

€ 30.000

€ 30.000

Subsidie aan de Groene Campus t.b.v. het kennisloket

€ 2.500

€ 2.500

€ 250.000

€ 250.000

ZLTO Provincie noord-brabant

Totaal

Naast de bijdrage van 50.000 euro is via Ontwikkelserviceservice/Aanjaagfonds ongeveer € 175.000,- in de Peel geïnvesteerd (zie bijlage). Bijdrage Rabobank en VKK

€ 613.500 € 663.500

* het bedrag is in de Jaarrapportage juli 2012-juli 2013 structureel verlaagd van € 15.000,(Ambitiedocument) naar € 11.000,-

Toelichting tabel 1: Het geleverde bedrag is hoger dan opgenomen in het Ambitiedocument omdat er meer projecten met succes een beroep gedaan hebben op Aanjaagfonds/Ontwikkelservice dan verwacht.

30 | Peelnetwerk

Tabel 2: Toegezegde en geleverde capaciteit in fte; geraamde en feitelijke kosten inhuur + overige kosten, 2013

Functionaliteit

Benodigde capaciteit in fte volgens Ambitiedocument

Raming levering in fte volgens Ambitiedocument

Feitelijk geleverd in fte, 2013

-

-

1

1

0,5

0,5

0

Onafhankelijk voorzitter, inhuur Manager, levering door provincie Office manager. inhuur Streekhuis, huur + kosten ICT

Raming kosten inhuur + Feitelijke overig kosten 2013 volgens Ambitiedocument

€ 13.500

€ 15.000

-

-

0

€ 30.000

€ 33.093

-

-

€ 14.500

€ 18.498

Communicatiemedewerker, inhuur

0,2

0

0

€ 21.000

€ 19.838

Alliantiemakelaar quality of life, levering door provincie

0,5

0,5

1

-

-

Alliantiemakelaar economie, 1 fte levering door bedrijfsleven 0,5 fte eigen medewerker

1,5

1

0

€ 76.500

€ 81.556

Netwerker agrofood/ duurzame landbouw, 0,5 fte levering door ZLTO 0,5 fte eigen medewerker

1

0,5

0

€ 76.500

€ 61.597

1,1

0

0

€ 90.000

€ 90.000

»

»

»

Kennismakelaar, gelijkelijk betaald door Helmond, De Groene Campus en Peelnetwerk

»

»

»


Tabel 2: VERVOLG

Functionaliteit

Benodigde capaciteit in fte volgens Ambitiedocument

Raming levering in fte volgens Ambitiedocument

Feitelijk geleverd in fte, 2013

Expert cultuurhistorie, inhuur

0,2

0

0

Liaison SRE-gemeenten, levering door SRE

0,3

0,3

0,3

Ontwikkelservice en aanjaagfonds, levering via ondersteuning projecten

-

-

Liaison gemeentenpeelnetwerk, levering door gemeenten

5

Liaison waterschapPeelnetwerk, levering door waterschap Aa en Maas

Raming kosten inhuur + Feitelijke overig kosten 2013 volgens Ambitiedocument

€ 21.000

€ 21.315

-

-

-

€ 125.000

€ 175.000

5

5

-

-

2

2

2

-

-

Kosten stichting

-

-

-

€ 15.000

€ 23.712

Ontwikkel- en aanjaagmiddelen

-

-

-

€ 125.000

€ 44.567

Onvoorzien

-

-

-

€ 10.000

€0

13,3

10,3

8,8

€ 618.000

€ 584.176

Totaal

32 | Peelnetwerk

Toelichting tabel 2 Van de 10,3 fte toegezegde in menskracht te leveren capaciteit is 8,8 fte geleverd. Net als vorig jaar blijven het bedrijfsleven en ZLTO achter in hun inzet. Deze partijen investeren wel in capaciteit en middelen ten behoeve van concrete projecten. Het verschil van begrote en geleverde inzet is dus minder groot dan op het eerste gezicht lijkt. Ook de gemeenten komen door bezuinigingen steeds krapper in hun capaciteit te zitten. De beschikbare capaciteit wordt steeds meer ingezet op projecten. Aandachtspunt is het vasthouden van een goede koppeling tussen het Peelnetwerk en de gemeenten, zowel ambtelijk als bestuurlijk. »» De inzet van de manager is met 0,5 fte verlaagd ten gunste van de inzet van de alliantiemakelaar quality of life; de totale bijdrage van de provincie blijft zoals toegezegd1,5 fte. »» Kosten officemanager zijn structureel hoger door onkosten en hogere kosten inhuur. »» Kosten streekhuis zijn structureel hoger door ict en andere voorzieningen. »» Kosten eigen medewerker stichting zijn enigszins geflatteerd omdat over 2013 in 2014 nog een nabetaling moet plaatsvinden. »» De kosten van de stichting zijn hoger dan geraamd vanwege extra advieskosten. »» Bij de ontwikkelen aanjaagmiddelen is sprake van onderuitputting door extra bijdragen van de provincie als tegemoetkoming in de extra kosten voor niet geleverde capaciteit en bijdragen uit het Streekfonds. Ook is het restant Leader-budget voor een deel teruggevloeid naar deze post. »» Er is geen gebruik gemaakt van de post onvoorzien.

Eenzaam maar niet alleen | Leo van der Heyden

Moderne kersenboomgaard | Peter Vlemmings

Vooruitblik De situatie rond de kennismakelaar verandert door een andere opstelling van De Groene Campus per 1 juli 2014 ingrijpend. Het Peelnetwerk huurt vanaf die datum zelf de capaciteit in voor het begrote bedrag van € 30.000,-. De bijdrage van De Groene Campus en de extra capaciteit die werd ingehuurd met subsidie van Helmond komt niet meer rechtstreeks ten goede aan het Peelnetwerk. Dit heeft uiteraard gevolgen voor de begroting van Peelnetwerk. De Groene Campus blijft wel partner van het Peelnetwerk. Door de decentralisatie van SRE-taken, vervalt vanaf 1 juli 2014 ook de in het SOK opgenomen toezegging van het SRE. Het betreft de levering van 0,3 fte, de bijdrage aan het Peelnetwerk van € 50.000,- en de geraamde bijdrage vanuit Aanjaagfonds/ Ontwikkelservice van € 125.000,- (waarvan € 85.000,gegarandeerd). Gemeenten bekijken op dit moment op welke wijze zij deze verplichtingen gaan overnemen. De fondsen SIR en SAR en het Stimuleringsfonds blijven wel bij het SRE (dan wel de rechtsopvolger MRE). Deze kunnen, indien nodig, aanvullend op Aanjaagfonds/Ontwikkelservice ingezet worden als co-financiering in het kader van het SOK, voor zover zij bijdragen aan het realiseren van de Peelambities.


bijlage DOOR DE INZET VAN AANJAAGFONDS/ ONTWIKKELSERVICE ONDERSTEUNDE PROJECTEN De Ontwikkelservice ondersteunt initiatiefnemers met bijvoorbeeld het schrijven van projectplannen, advisering over financiering of het verbinden van partners. De geleverde inzet is in uren en niet in geld. De kapitalisatie hiervan ligt voor het jaar 2013 rond de € 100.000,-. De totale bijdrage vanuit Aanjaagfonds en Ontwikkelservice voor het jaar 2013 is dan afgerond € 175.000,-.

inzet aanjaagfonds 2013 project

organisatie

toegemeente gekende subsidie

Ondernemend Talent

Helicon

Deurne

Gebiedscontract De Peel

Provincie Noord-Brabant

BioEnergy project (IVB)

Energyport Peelland

Deurne

€ 6.970

Kwartier maken Soet op Suyt

De Groene Campus

Helmond

€ 6.900

De Groene Campus 2020

De Groene Campus

Helmond

€ 17.000

Communicatieplan De Wieger nieuwe stijl

Museum de Wieger

Deurne

€ 10.000

Kwartier maken Knooppunt

Knooppunt Bouwen met Groen

Nuenen

€ 10.000

Happen en trappen.nl

Happen en Trappen

Asten

€ 10.000

totaal

€ 9.000 € 5.000

€ 74.870

34 | Peelnetwerk

Inzet Ontwikkelservice 2013 Food Technology Park Brainport Heyde Hoeve Ichop Biobased projecten Eigen haard goud waard Business Center Biobased Brainport B3 Peel Agro Food Weverijmuseum Geldrop Pure Hubs Koepelproject Energiecoöperaties Zuidoost-Brabant LEADER gebieden Zuidoost-Brabant Kansen voor braakliggende terreinen Groene Campus 2020 Insectenkwekers

Groote Peel in de morgen | Piet van Rijt

Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen. Als publieke organisatie met kennis van het landelijk gebied zorgen wij dat beleid wordt uitgevoerd. Wonen, werken en recreëren in een mooi en duurzaam ingericht Nederland. Met waardevolle natuur, ruimte voor water en gezonde landbouw. Daar zetten wij ons voor in, samen met bewoners, overheden en belanghebbenden. Van ontwerp tot realisatie.

Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen

HET PEELNETWERK BIEDT ONDERSTEUNING AAN INITIATIEVEN DIE BIJDRAGEN AAN EEN VITALE GROENE RUIMTE IN DE PEEL. SYNERGIE TUSSEN ECONOMIE EN QUALITY OF LIFE.

peelnetwerk de groene campus scheepsboulevard 1 5705 KZ Helmond T: 0492 - 594353 E: [email protected] I: www.peelnetwerk.nl twitter: @Peelnetwerk

juli 2013-juli 2014 Tussenevaluatie juli 2012-juli 2014 Vitale Groene Ruimte de Peel Synergie tussen economie en quality of life

Recommend Documents