JAARLIJKSE UITGAVE VAN DE ANTROPOSOFISCHE VERENIGING & DE CHRISTENGEMEENSCHAP ARNHEM EN OMSTREKEN

JAARLIJKSE UITGAVE VAN DE ANTROPOSOFISCHE VERENIGING & DE CHRISTENGEMEENSCHAP ARNHEM EN OMSTREKEN

DERDE JAARGANG 2014/2015

WWW.SPECTRUMARNHEM.NL

'Ieder inzicht dat je zoekt enkel om je kennis te verrijken, enkel om schatten in je op te stapelen, leidt je van je weg af; ieder inzicht echter dat je zoekt om rijper te worden op de weg naar vervolmaking van de mensheid en de ontwikkeling van de wereld, brengt je een stap verder.' Rudolf Steiner (De weg tot inzicht in hogere werelden p.28)

PAGINA 2 - SPECTRUM 2014/2015

ANTROPOSOFISCHE VERENIGING ..................................................... 6 CONTACTPERSONEN ................................................................................................................ 6 Spectrum en Antroposofische Vereniging afdeling Arnhem en omstreken ................................. 6 Studiecentrum ............................................................................................................................... 6 Jongereninitiatief .......................................................................................................................... 6 ALGEMEEN .............................................................................................................................. 7 Ledengroep........nieuwe start! ...................................................................................................... 7 Klassenuren ................................................................................................................................... 7 Jeugd, jeugd, juicht! ...................................................................................................................... 7 JAARFEESTEN .......................................................................................................................... 8 Michaëlsviering: donderdagavond 25 september ........................................................................ 8 Kerstviering: maandagavond 22 december .................................................................................. 8 Het Zomerfeest / Open Dag: zaterdag 20 juni 2015 ..................................................................... 9 St. Jansviering: maandagavond 22 juni 2015 ................................................................................ 9 Gedenkstonden ............................................................................................................................. 9 STUDIECENTRUM VOOR ANTROPOSOFIE.................................................................................. 9 ARNHEM EN OMSTREKEN ........................................................................................................ 9 Cursus Sprookjes ........................................................................................................................... 9 Cursus Volkenkunde .................................................................................................................... 10 ACTIVITEITEN VOOR LEDEN EN BELANGSTELLENDEN .............................................................. 10 Studie-, Gespreks-, Ledengroep .................................................................................................. 10 Werk-Studiegroep Antroposofische Vereniging in Otterlo ......................................................... 10 Grondsteengroep ........................................................................................................................ 11 Vrije Gespreksgroep .................................................................................................................... 11

AGENDA ANTROPOSOFISCHE VERENIGING 2014-2015 ................ 11 GEZONDHEIDSZORG ......................................................................... 13 THERAPEUTICUM AQUAMARIJN ............................................................................................ 13 APOTHEEK BIERMASZ ............................................................................................................ 13 TANDARTSENPRAKTIJK “Aesculus Cortex” .............................................................................. 14 CONSULTATIEF ARTS .............................................................................................................. 14 PRAKTIJK DE ZONNEBOOM - Integratieve kindertherapie ....................................................... 15 PRAKTIJK MARIANQUE DEN DRAAK ....................................................................................... 15 VOOR IEDEREEN DIE WEL WAT EXTRA'S KAN GEBRUIKEN ....................................................... 16 PRAKTIJK SOCIAAL INTEGRALE GENEESWIJZE ......................................................................... 16 IK-ONTWIKKEL - kunstzinnige therapie en sluierwerk ............................................................ 17 SPRAAKCURSUS: De Helende Kracht van het Woord ............................................................... 18 EXECUTIVE COACH, Margaret Dalman .................................................................................... 18 VERLIESCONSULT ................................................................................................................... 18

BIOGRAFIEWERK ............................................................................... 18 WAT IS BIOGRAFIEWERK? ...................................................................................................... 18 BIOGRAFISCH CONSULENTEN ................................................................................................. 19 WERKPLAATS ARIËLLE KRIJGER .............................................................................................. 19

ONDERWIJS ........................................................................................ 20 PARCIVALSCHOOL VRIJESCHOOL VOOR BASISONDERWIJS ...................................................... 20

KINDEROPVANG ................................................................................. 20 PAGINA 3 - SPECTRUM 2014/2015

KINDERDAGVERBLIJF SPEELATELIER DE BAKERMAT ................................................................ 20 PEUTERSPEELZAAL "DE KARBONKEL" ..................................................................................... 21 KINDERCENTRUM DE SANTEKRAAM....................................................................................... 21 GASTOUDEROPVANG DUIMELIJNTJE ...................................................................................... 21 DE STERRENDAALDERS .......................................................................................................... 22 KINDERDAGVERBLIJF HET KLEINHUYS..................................................................................... 22

BIOLOGISCH DYNAMISCHE LANDBOUW ........................................ 23 KUNST EN AMBACHT ......................................................................... 23 STUDIE -EN WERKGRROEP "KLEUR" ....................................................................................... 23 SCHILDER-/SLUIERWERKGROEP.............................................................................................. 24 ADDIE BIJSTER, BEELDEND KUNSTENAAR EN DOCENT ............................................................. 24 ATELIER "Meander": .............................................................................................................. 24 TEXTIELE WERKVORMEN........................................................................................................ 24

WAAR WILT U MEER OVER WETEN! ................................................ 25 BRIDGE TO THE FUTURE ......................................................................................................... 25 WORKSHOP 'ZORG VOOR DE STERVENDE EN DE GESTORVENE'. .............................................. 25 STICHTING KORE .................................................................................................................... 25 SPROOKJESWERKGROEP ........................................................................................................ 25 WORKSHOP THEMA-LEESCAFÉ ............................................................................................... 26 NORDIC WALKING ................................................................................................................. 26 STICHTING BRANDAAN REIZEN .............................................................................................. 27 LEZING: De werkzaamheid van Christus in het gebied van de kleuren...................................... 27

DE CHRISTENGEMEENSCHAP .......................................................... 28 ADRES EN INLICHTINGEN ....................................................................................................... 28 DIENSTEN .............................................................................................................................. 28 CONTACTPERSOON................................................................................................................ 28 WAT IS DE CHRISTENGEMEENSCHAP? .................................................................................... 28 RELIGIEUZE OPVOEDING ........................................................................................................ 28 RELIGIE WIL OOK REGELMATIG BEOEFEND WORDEN .............................................................. 29 DE GEMEENTE ARNHEM EN OMSTREKEN ............................................................................... 29 OVERIGE ACTIVITEITEN .......................................................................................................... 30 Jaarfeesten .................................................................................................................................. 30 Godsdienstlessen voor kinderen ................................................................................................. 30 Kinder-, jeugd- en gezinskampen ................................................................................................ 30

WEGWIJS WORDEN IN ARNHEM ...................................................... 31 ADVERTENTIES ...................................................................................................................... 31


Op het titelblad staan de namen samengevat van de twee organisaties achter het Spectrum : Antroposofische Vereniging in Nederland, Arnhem en omstreken & De Christengemeenschap, Beweging tot religieuze vernieuwing, Gemeente Arnhem en omstreken

Eindredactie en Lay-out: Mildred de Bock, Johannes Kronenberg en Ton Eland. De informatie in deze uitgave van het Spectrum is met de grootste zorg samengesteld. De redactie van het Spectrum stelt zich echter niet aansprakelijk voor eventuele directe of indirecte schade als gevolg van eventuele onjuistheden of onvolledigheden in deze uitgave.


ANTROPOSOFISCHE VERENIGING “Antroposofie moet gedaan worden’’ Grondlegger Rudolf Steiner (1861-1925)

"Wat is antroposofie?" Antroposofie is een effectieve benadering om inzicht te verkrijgen in de grote (macrokosmos) en kleine (microkosmos) samenhangen. 'Antropos' betekent dan ook mens en 'Sofia' wijsheid. Ieder kan in alle vrijheid en op eigen verantwoordelijkheid op zijn/haar eigen manier met antroposofie voor de ander en de wereld iets betekenen. In dit overzicht worden studiegroepen, werkgebieden en personen genoemd, die in Arnhem en omstreken werkzaam zijn en hierbij de antroposofie als uitgangspunt nemen.

CONTACTPERSONEN Inmiddels is er een "initiatiefgroep " gevormd. die de verschillende activiteiten in Arnhem en omstreken wil initiëren en coördineren. De groep bestaat uit onderstaande personen: SPECTRUM

EN

ANTROPOSOFISCHE VERENIGING

AFDELING

ARNHEM

EN

OMSTREKEN

Algemeen contactpersoon voor leden en belangstellenden: Mildred de Bock, Jezuïetenstraat 37, 6823 PG Arnhem, 026 442 7374, [email protected]. Belangstellenden kunnen zich opgeven voor het ontvangen van tussentijdse berichten per email. Tevens kunt u hier uw opgave van teksten en advertenties voor het Spectrum 2015/2016 doorgeven per mail.

STUDIECENTRUM: Addie Bijster, Diepesteeg 2d, 6994 CD, De Steeg, 026 848 6889, [email protected]

JONGERENINITIATIEF: Johannes Kronenberg , Onder de Linden 29, 6822KG, Arnhem, 06 1301 0929, [email protected]


ALGEMEEN LEDENGROEP........NIEUWE START! Graag willen wij u informeren over de nieuw te starten ledenavonden. Het streven is om op deze avonden hoofd, hart en ledematen aan te spreken. We hebben naar een wijze gezocht om in een bepaalde regelmaat daar vorm aan te kunnen geven. Vanaf september willen we zo mogelijk om de 14 dagen op de maandagavond samenkomen. De invulling van deze avonden zullen afwisselend zijn met een vast studie thema en avonden met een open karakter. Zo kunt u alle avonden, maar ook als mogelijkheid alleen de studieavonden of de avonden met een open karakter volgen. De avonden met het open karakter gaan de leden en belangstellenden zelf bepalen wat de inhoud wordt. Dit zal gaandeweg door het jaar duidelijk worden. Voor de avonden met het studiekarakter is voor de komende tijd gekozen voor het boek "Algemene menskunde als basis voor de pedagogiek" van Rudolf Steiner. De Parcivalschool is bereid ons als gast hun ruimten daarvoor beschikbaar te stellen, waar we erg dankbaar voor zijn. Het studieboek belicht vele pedagogische inzichten, maar ook algemeen menselijke basisgegevens, die inspirerend zijn als opmaat voor een gesprek. In de agenda ziet u de data met toelichting. Adres: Zwanebloemlaan 4 , Arnhem(zuid); tijd 20.00 - 21.45. Graag heten we leden en belangstellenden van harte welkom. KLASSENUREN De klassenuren worden gehouden voor leden van de Vrije Hoge School voor Geesteswetenschap. Om aan de klassenuren te kunnen deelnemen vindt er eerst een gesprek met de klassenlezer plaats. Adres: Onder de Linden 21, Klarendal , Arnhem; aanvang 20.15 uur. Info: Joukje Pothoven (klassenlezer), 0317 414 378, [email protected].

JEUGD, JEUGD, JUICHT! Via dit bericht doe ik een hartelijke oproep aan jongeren in en rondom Arnhem die geïnteresseerd zijn in de antroposofie, of hier in contact mee willen komen. Als tweeëntwintigjarige student verdiep ik mij sinds enkele tijd met veel plezier in de antroposofische literatuur. Tot nu toe doe ik dit uitsluitend met jongeren buiten de regio en qua leeftijd gemixte studieavonden binnen Arnhem. Graag zou ik echter een kerngroep in Arnhem willen vormen die vanuit het 'jongeren motief' zichzelf, de antroposofie en de tijd waarin wij leven wilt onderzoeken en uitdiepen. PAGINA 7 - SPECTRUM 2014/2015

De vorm is nog geheel open, maar om te beginnen gaat het om een maandelijkse bijeenkomst waarvoor een inhoud ontwikkeld zal worden. Een 'instapniveau' is er niet, voel je welkom! De eerste bijeenkomst zal op zaterdag 18 oktober plaatsvinden. We komen in Arnhem samen en zullen vervolgens afreizen naar de tentoonstelling 'Alchemie van het alledaagse' in de Kunsthal te Rotterdam. Een tentoonstelling over Rudolf Steiner. Meld je aan door een mail te sturen naar [email protected] (aanmelden kan op ieder moment, ook na 18 oktober). Graag tot ziens, Johannes Kronenberg

JAARFEESTEN Het komende jaar spelen de Jaarfeesten - als vieringsmoment - een minder nadrukkelijke rol bij de opzet van de activiteiten. Wij hopen dat er de komende tijd enthousiasme zal ontstaan om de "Jaarfeesten" met elkaar in de toekomst door te dragen. Zo mogelijk komen er mensen die graag de organisatie hiervan willen oppakken. Hierbij willen wij als kristallisatiepunt fungeren. Dus spreek ons aan, wanneer je die intentie hebt! Mildred de Bock ( 026 442 7374) en Margaret Dalman ( 06 2245 7063) MICHAËLSVIERING: DONDERDAGAVOND 25 SEPTEMBER Oogsttijd – Michael tijd – Strijd met de draak Albert de Vries, Academie voor Ervarend Leren, houdt een beschouwing over Michaël aan de hand van praktische voorbeelden, onder het motto: ‘Michael kijkt naar de daden.’ Op donderdag 25 september vindt de Michaëlsviering plaats in het Therapeuticum Aquamarijn, Onder de Linden 21, Arnhem. Na de muzikale opmaat om 20.00 uur door Marlies Dhont neemt Albert het woord. Vanaf 19.45 staat de koffie klaar. Graag een vrijwillige bijdrage. KERSTVIERING: MAANDAGAVOND 22 DECEMBER Ariëlla Krijger, zelfstandig onderwijspedagogisch onderzoeker, houdt een voordracht over de verschillende vermogens bij grote en kleine mensen. In de kerstvoordracht : De geboorte van Christus in de menselijke ziel - Basel, 22 december 1918 - vraagt Rudolf Steiner begrip voor de oorsprong van verschillende begaafdheden en talenten van mensen. Juist nu, bij de invoering van passend onderwijs binnen een politiek klimaat dat erop gericht is ‘economisch bruikbare leerlingen’ af te leveren, is dit een hoogst actueel thema. Deze actualiteit verbonden met motieven uit de sprookjes- en of mythische literatuur vormt zich tot een beeld om mee aan de slag te gaan in de kersttijd en daarna. U bent van PAGINA 8 - SPECTRUM 2014/2015

harte welkom in Therapeuticum Aquamarijn. Vanaf 19.45 staat de koffie klaar. Na de muzikale opmaat om 20.00 uur door Lody Steenvoorden neemt Ariëlla het woord. Graag een vrijwillige bijdrage. HET ZOMERFEEST / OPEN DAG: ZATERDAG 20 JUNI 2015 Het zomergeest wordt gehouden op de BD boerderij de Horsterhof van 11.00 uur tot 16.00 uur. Graag nodigen we u, leden en belangstellenden - samen met uw kinderen - hiervoor van harte uit. ST. JANSVIERING: MAANDAGAVOND 22 JUNI 2015 De viering van St. Jan vindt plaats op de ledenavond van maandagavond 22 juni.

GEDENKSTONDEN Op zondag 2 november, de "Gedenkstonden voor de gestorvenen. " zullen samenkomsten in huiselijke sfeer worden gehouden. Daarbij wordt gezamenlijk gezocht naar een passende vorm. Op deze samenkomsten staan aandacht en stilte voor de overledenen centraal in de verantwoordelijkheid, die wij als mensen voor de wereld van de gestorvenen hebben. Wilt u een samenkomst bijwonen, of heeft u iemand, die u speciaal wilt gedenken, neemt u dan contact op met Addie of Mildred. U kunt dan horen wat de dichtstbijzijnde mogelijkheid voor u is om te bezoeken.

STUDIECENTRUM VOOR ANTROPOSOFIE ARNHEM EN OMSTREKEN CURSUS SPROOKJES: dinsdagavond 23, 30 september & 7 , 14 oktober. Inloop vanaf 19:45 uur, de cursus duurt tot 21:45 uur. Adres: Parcivalschool, Zwanebloemlaan 4, Arnhem (Zuid). "Welke wijsheid zit er verborgen in sprookjes?" door Joke Verbrugh. De eerste avonden 23 en 30 september zullen we ons bezig houden met het sprookje 'Klosje, schietspoel en naald' (Grimm nr. 188). “Een arme bruid mocht hij niet kiezen en een rijke wilde hij niet.” Wie is deze koningszoon in het sprookje? Op 7 en 14 oktober zullen we kijken naar het bekende sprookje Roodkapje (Grimm nr. 26). 'En de wolf zei: “Roodkapje zie je niet wat een mooie bloemen hier overal groeien? Kijk toch eens om je heen.” We zullen eerst naar het sprookje luisteren, daarna zullen we kijken naar de beelden en naar wat wij aan de beelden beleven. Tenslotte zullen we kijken naar wat de, door ons werken eraan nu levende beelden, vertellen. Mysteriewijsheid wordt voor ons uit de beelden beleefbaar. Kinderen nemen deze wijsheid nog direct in zich op PAGINA 9 - SPECTRUM 2014/2015

als we deze sprookjes vertellen of voorlezen. Al doende hebben we zo de vierlagen-methode volgens Goethe's fenomenologie leren kennen. De vier avonden vormen een cyclus; de deelname is € 35,- voor de vier avonden (bij meer dan 10 deelnemers wordt het € 30,-); bij voorkeur te voldoen op de eerste avond. Opgave: Addie Bijster: 026 848 6889; Mildred de Bock: 026 - 442 7374 CURSUS VOLKENKUNDE: dinsdagavond 28 oktober en 4, 11 en 18 november. 20.00 u - 21.45. In Het Coachhuis, Zijpendaalseweg 25, Arnhem (op loopafstand van het Centraal station, uitstappen kant Sonsbeek). "Heeft Nederland een opdracht in de wording van Europa" door Karel Post Uiterweer. Nederland is de delta van drie grote rivieren. Door zijn ligging is Nederland bestemd voor de internationale transitohandel. Duitsers, Spanjaarden, Italianen, Fransen en Engelsen hebben onze cultuur beïnvloed. In de laatste decennia komen de culturele invloeden vooral van buiten Europa, zodat ons werelddeel een afspiegeling van de hele wereld lijkt te kunnen worden. Welke metamorfose voltrok zich hierdoor in onze cultuur? Als we er in slagen om inzicht te krijgen in de kwaliteiten van onze eigen cultuur, kan er een vermoeden ontstaan van de plek en de opdracht, die ons volk in Europa heeft. In de cursus wordt ingaan op de cultuur van de ons omringende volkeren. De vraag is wat die cultuur voor Nederland betekende en hoe we die invloed verwerkt, resp. omgewerkt hebben. De eerste avond zal gewijd zijn aan Europa als geheel. De vier avonden vormen een cyclus; deelname € 45,- (bij meer dan 10 deelnemers € 40,-); bij voorkeur te voldoen op de eerste avond. Opgave: Addie Bijster: 026 - 848 6889; Margaret Dalman: 06- 2245 7063

ACTIVITEITEN VOOR LEDEN EN BELANGSTELLENDEN STUDIE-, GESPREKS-, LEDENGROEP Als studieboek dient de 'De Filosofie van de Vrijheid' van Rudolf Steiner als leidraad. Naar aanleiding van wat wij gelezen hebben komen wij in gesprek. Samenkomst is iedere derde maandag van de maand van 20.00 tot 21.30 uur. Iedereen is van harte welkom, zowel leden als niet leden. Plaats: Willemij van der Heijden, Johan de Wittlaan 114, Arnhem. Info: Mildred de Bock 026 442 7374 WERK-STUDIEGROEP ANTROPOSOFISCHE VERENIGING IN OTTERLO Deze groep zal het komende jaar gaan werken met een boek van Rudolf Steiner; "De Wetenschap van de Geheimen van de Ziel". De PAGINA 10 - SPECTRUM 2014/2015

antroposofie komt in dit boek in grote lijnen aan de orde. Deze groep komt om de 14 dagen op een dinsdagochtend bijeen in Otterlo. Na de zomervakantie 2014 starten de bijeenkomsten op 9 september. Info: Loek Hijink, telefoon 0318 591132, [email protected] GRONDSTEENGROEP Info: Gerard Rotteveel; 026 443 9456, [email protected] VRIJE GESPREKSGROEP In een ‘huiskameromgeving”, kan een open en vertrouwelijke uitwisseling tot stand komen rond persoonlijke levenservaringen, -visies en verwachtingen met betrekking tot het Mens-(kunnen) zijn in onze tijd. Het antroposofisch gedachtegoed vormt de inspiratiebron, maar is zelf niet het thema. Info: Mildred de Bock, 026 442 7374, [email protected] en Hendrik Goudappel, 026 379 2408, [email protected]

AGENDA ANTROPOSOFISCHE VERENIGING 2014-2015 Wo Ma Di Do Di

17 september 22 september 23 september 25 september 30 september

Klassenuur (11). Ledenavond: 1e Open gespreksavond. Studiecentrum: "Sprookjes"(1). Michaëlsviering; Albert de Vries. Studiecentrum: "Sprookjes"(2).

Ma Di Wo Di Za Ma Di

6 oktober 7 oktober 15 oktober 14 oktober 18 oktober 27 oktober 28 oktober

Ledenavond: Algemene Menskunde. Studiecentrum: "Sprookjes"(3). Klassenuur (12). Studiecentrum: "Sprookjes" (4). Jongereninitiatief (1) Ledenavond: Open gespreksavond. Studiecentrum: "Volkenkunde "(1).

Di Ma Di Wo Di Wo Ma

4 november 10 november 11 november 12 november 18 november 19 november 24 november

Studiecentrum: "Volkenkunde "(2). Ledenavond: Algemene Menskunde. Studiecentrum: "Volkenkunde "(3). Klassenuur: gesprek. Studiecentrum:" Volkenkunde "(4). Klassenuur (13). Ledenavond: Open gespreksavond.


Ma 8 december Wo 17 december Ma 22 december

Ledenavond: Algemene Menskunde. Klassenuur (14). Kerstviering;Ariëlla Krijger.

Vanaf 2015 Ma 12 januari Wo 21 januari Ma 26 januari

Ledenavond: Open gespreksavond. Klassenuur. Ledenavond: Algemene Menskunde.

Ma 9 februari Wo 18 februari Ma 3 februari


Ma 9 maart Wo 18 maart Ma 23 maart


Ma 13 april Wo 15 april Ma 27 april


Ma 11 mei Wo 20 mei Ma 25 mei


M 8 juni Wo 17 juni Ma 22 juni

Ledenavond: Open gespreksavond. Klassenuur. St, Jan's Viering.


GEZONDHEIDSZORG THERAPEUTICUM AQUAMARIJN Therapeuticum Aquamarijn is een samenwerkingsverband van antroposofisch werkende (huis)artsen, - therapeuten en patiënten. Sinds juni 2013 zijn we gevestigd binnen misschien wel het mooiste gezondheidscentrum van Arnhem: Gezondheidscentrum “Onder De Linden”. Wij proberen in diagnostiek en behandeling uitdrukking te geven aan een mensgerichte geneeskunst op basis van het antroposofisch mensen wereldbeeld. INFORMATIE EN CONTACT: Huisartsen: Barbera Bischot, Hans van Vugt, Kore Luske: 026 351 2712, Consultatief arts: Gerard Rotteveel: 026 389 3375, Psychologische hulp: Monique Voorhaar: 06 2460 2667, Korine Scheeres: 06 2460 2667, Fysiotherapie: Hannie Bakker, Bert de Brouwer, Louis de Groot, Anneke Jansen, Yvonne Siebum: 026 351 1190, Uitwendige therapie: Rina Vlijm 06 1866 1147, Marion Gores: 06 1972 8804, Euritmietherapie: Andrea Wellenstein: 026 442 2838, Kunstzinnige therapie: Anita Lennaerts: 030 604 5818, Biografisch consulent: Hannie Bakker: 026 351 1190, Voedingskundige: Veronika Dietrich: 06 5223 3808, Orthopedagogische hulp: Anneke Jansen: 026 351 1190, Kinderspreekuur: Gerard Rotteveel, Anneke Jansen: 026 389 3375, Consultatiebureau: Loes Klinge en Judith Mulder: 06 3631 2622. Adres: Onder de Linden 21-8 en 21-9, 6822 KG Arnhem. Verdere informatie, bereikbaarheid en e-mailadressen kunt u vinden op onze website: www.therapeuticumaquamarijn.nl. Deelnemersgroep: patiënten die willen deelnemen aan de verdere ontwikkeling van het Therapeuticum: [email protected]. Aanmelden voor de digitale nieuwsbrief: [email protected].

APOTHEEK BIERMASZ Onder de Linden 21-1,6822 KG Arnhem, 026 442 3618, [email protected], www.biermasz.com PAGINA 13 - SPECTRUM 2014/2015

TANDARTSENPRAKTIJK “Aesculus Cortex” Praktijk voor reguliere en antroposofische tandheelkunde. Naast algemene tandheelkundige behandelingen, gebitsontwikkeling, mondhygiëne en preventie, kunt u in de praktijk terecht voor een aanvullend (antroposofisch) consult. Er is een langdurige ervaring en upto-date kennis in gangbaar universitaire en antroposofische tandheelkunde. Tevens is de praktijk gespecialiseerd in orthodontische behandeling met functionele apparatuur, antroposofische benadering van gebitscariës, behandeling van kinderen, de oudere mens en gebitsslijtage. Onze praktijk staat voor een persoonlijke benadering, waarbij rust, aandacht, kwaliteit en vakkundigheid de uitgangspunten zijn. De praktijk is nieuw en modern ingericht en de "Groenste Praktijk van Nederland". Peter J.M. Borm. Info: Burgemeestersplein 13A, 6814 DM Arnhem, 026 351 5648, Fax: 026 442 6871, [email protected], www.tandartsborm.nl

CONSULTATIEF ARTS René Slot, arts, Praktijk voor antroposofische, integratieve en preventieve geneeskunde. Dokter René Slot is een ervaren CAM-arts (complementaire geneeskunde) en voormalig huisarts, gespecialiseerd in de antroposofische geneeskunde. Daarnaast heeft hij aanvullende opleidingen gevolgd en volgt hij nascholing op het gebied van de reguliere geneeskunde, homeopathie, coaching en psychologie. Patiënten worden begeleid vanuit een totaalvisie op de mens. Deze benadering is werkzaam gebleken bij: Kinderen met chronische problemen (KNO-klachten, eczeem), opvoedingsvragen, maar ook bij ontwikkelingsstoornissen en gedragsproblemen; Voedselallergie en intolerantie; Chronische vermoeidheidsklachten; Chronische ziekten als reuma en hypertensie; Stress en slaapstoornissen, depressieve en burnoutklachten; Ondersteunende begeleiding van kankerpatiënten (naast de reguliere behandeling in het ziekenhuis) ; Leeftijdsfase gebonden vraagstukken. Hij is gecertificeerd lid van de Nederlandse Vereniging van Antroposofische Artsen, daarmee worden de consulten geheel of gedeeltelijk vergoed vanuit de aanvullende polis van de zorgverzekering. Plaats: Tandartsenpraktijk "Aesculus Cortex", Burgemeestersplein 13A, 6814 DM Arnhem. Info: 0570 677 000 (afspraken), [email protected], www.dokterslot.nl. Hoofdvestiging: Paracelsus Medisch Centrum (naast NS station Deventer) Leeuwenbrug 11 7411 TE Deventer.


PRAKTIJK DE ZONNEBOOM - Integratieve kindertherapie Voelt je kind zich ongelukkig? Is het niet helemaal zichzelf? Zit er iets dwars? Verdriet, angst, boosheid? Praktijk de Zonneboom biedt uitkomst met integratieve kindertherapie waarbij het kind zelf de basis vormt. Zijn of haar klachten, wensen en beleving zijn het uitgangspunt. Hoe komt het dat je kind zich zo voelt, zo doet, zo denkt? Met plezier, groeiend zelfvertrouwen en steun van ouders en therapeut onderzoekt het kind binnen- èn buitenwereld. Spel, imaginatie, verhalen en creatieve middelen bieden een ingang waarmee je kind zijn weg en zijn ideale situatie ontdekt. Zo ontwikkelen jullie als kind èn ouder(s) steeds nieuwe mogelijkheden om helemaal gelukkig en ontspannen te zijn. Lody Steenvoorden, Arnhem, 06 - 2345 7532, www.praktijkdezonneboom.nl.

PRAKTIJK MARIANQUE DEN DRAAK Burgemeestersplein 13, 6814 DM Arnhem. Haptonomische therapie en zorgmassage op antroposofische basis door Marianque den Draak. Ook voor: Bach Bloesemtherapie, massagetherapie, Schüssler Celzouten en workshops/voordrachten. Huidklachten, onrust, depressie, burn-out, vage pijnklachten, slaapproblemen, hyperventilatie, angst, onzekerheid, boosheid, relatieof opvoedingsproblemen. Deze en andere klachten zijn allemaal goede aanleidingen om aan het werk te gaan. Je klachten zijn namelijk ook je kansen. Een klacht wijst je erop dat er iets niet lekker gaat in je leven. Je zit ergens mee of loopt ergens tegenaan. Het kan ronduit goed zijn om je door iemand te laten begeleiden. Om aandacht voor jezelf te vragen. Aandacht omhult je als een warme deken. Haptonomie op antroposofische basis werpt een nieuw licht op je problemen. Indien u niet mobiel bent, kan Marianque een consult aan huis geven. Slaapproblemen, verwarring, somberheid, verdriet, langdurige ziekte, verlammingsverschijnselen, dementie, naderend levenseinde...In de regio Arnhem komt Marianque den Draak naar ziekbed en zorginstellingen om zorgmassage op maat te geven. Info: Marianque den Draak, , 026 442 2824, [email protected], www.praktijkdendraak.nl, www.zorgmassageoplocatie.nl. Alle Workshops / cursussen vinden plaats in Praktijk den Draak.  di. 30/9 Gratis introductieochtend voor jonge weduwen: "Het hoofd boven water". Een cursus voor jonge weduwen met minderjarige kinderen die veel overeenkomstige lastige situaties meemaken. PAGINA 15 - SPECTRUM 2014/2015



    

 

Op di. 14/10 start de cursus "Het hoofd boven water" voor 4 ochtenden: van 09.30 - 11.30 u; deelname € 50,- . vr. 03/10 Workshop massage: "Een ontspannende rugmassage"; de kunst van het aanraken. Voor 4 - 6 deelnemers; voor samen of alleen. Er wordt in tweetallen gewerkt. Van 9.30 -12.00 u; deelname € 35,- (incl. olie). di. 07/10 Workshop: Bach© Bloesem Remedies: "De sleutel tot de ziel" van 10.00-12.00 u; deelname € 7,50. vr. 17/10 Workshop massage: “Ontspannende en vitaliserende voetmassage”. Voor 4-6 deelnemers; voor samen of alleen. Er wordt in tweetallen gewerkt. Van 9.30-12.00 u; deelname € 35,-. di. 21/10 Workshop "Je bent mooi!", Natuurlijke Make-Up die bij je past. Persoonlijk advies en les in groepsverband. Van 9.30 - 12.00 u; deelname € 35,-. vr. 31/10 Workshop "Ziekte...beterschap!", hoe Bach© Bloesem Remedies via de stemming/persoonlijkheid kunnen bijwerken tot herstel of ondersteuning. Van 10.00 - 12.00 u, deelname € 7,50. di. 3 en vr. 6 /02/2015 Workshop: "Natuurlijke huidverbetering", hoe een probleemhuid aanleiding kan zijn tot persoonlijke ontwikkeling en lichamelijk herstel. Deze workshop wordt 2 x gegeven. Van 10.00 - 12.00 u, deelname € 7,50. di. 10/02 Gratis introductieochtend voor jonge weduwen: "Het hoofd boven water". Informatie zie bij 14/10. De cursus start op di.18/02 voor 4 ochtenden van 09.30- 11.30 u; deelname € 50,- . vr. 13/02 Gratis introductieochtend voor de cursus "Beter slapen". Vanaf 21/2 een cursus van 4 ochtenden, voor mensen met inslaapproblemen; van 10.00-12.00 u; deelname € 50,- .

VOOR IEDEREEN DIE WEL WAT EXTRA'S KAN GEBRUIKEN Uitwendige therapie : Voor Ontspanning, troost en herstel  Ritmische inwrijvingen (met olie) volgens Wegman/Hauschka  Wikkels en kompressen Medische massagetherapie naar Volkier Bentinck: Voor innerlijke ordening en slaapherstel. Een massagevorm met strengheid en humor. Info: Marion Gores, [email protected]; 06 1972 8804.

PRAKTIJK SOCIAAL INTEGRALE GENEESWIJZE Soozein: Praktijk voor Sociaal Integrale Geneeswijze. De initiatiefnemers Josha van Heumen en Marian Wassink besloten drie jaar geleden, na PAGINA 16 - SPECTRUM 2014/2015

een intensieve voorbereiding en onderzoek, verschillende werkwijzen/modules te integreren, die uitmonden in de aanpak van een nieuwe synthese voor sociaal integrale geneeswijze. Soozein ontvangt individuele cliënten/groepen/ bedrijven met verschillende ontwikkelingsvragen/ziektebeelden. Het streven van Soozein is om kerngericht te werken, zodat een ieder weer bewust verbinding kan krijgen met de eigen zelfwerkzaamheid. Soozein biedt op unieke wijze mogelijkheden om stagnaties tijdens ontwikkelingsprocessen deze te helpen doorzien en geeft handreikingen om de ontstane blokkades te overwinnen. Op een stijlvolle eigentijdse manier wordt de problematiek geïnventariseerd en de oplossingen ervan geïntensiveerd zodat een ieder tot verdergaande zelfwerkzaamheid kan komen. Info: Brouwketel 1 6851 ZX Huissen, 026 379 2624, [email protected], www.soozein.nl.

IK-ONTWIKKEL - kunstzinnige therapie en sluierwerk Mijn naam is Hugo Tijssen, kunstzinnig therapeut beeldend, sinds 25 jaar werkzaam o.a. binnen de woon-/werkgemeenschap Bronlaak. Ik heb ervaring met rouw- en stervensbegeleiding, en het werken met mensen met autisme, N.A.H., en hechtingsstoornissen. In en om Arnhem geef ik kunstzinnige therapie aan huis. Op verwijzing van en in overleg met uw behandelend arts stel ik samen met u een behandeldoel op. Een andere activiteit is het geven van kleuradvies en sluierwerk, als onderdeel van het verzorgen van een helende omgeving. Met sluieren (ook wel glaceren genoemd) worden op een (egale) witte ondergrond (eventueel met fijne structuur ) meerdere transparante kleurlagen (glaceerlagen) over elkaar heen aangebracht. Een wand, die met deze techniek is geschilderd, leeft met het verloop van het daglicht mee en reageert met subtiele kleurschakeringen op de wisselende lichtverhoudingen. - Een gevoelig en levendig effect is het resultaat! Voor inlichtingen, therapieafspraken en/of vrijblijvende offertes: 'Ik-ontwikkel', t.a.v. Hugo Tijssen, Van Goghstraat 22, 6813 HG Arnhem, 06 2332 5998, [email protected].


SPRAAKCURSUS: De Helende Kracht van het Woord Met gedichten en spraakoefeningen oefenen we verschillende ziele- en geestelijke kwaliteiten van het gesproken woord. Op deze manier maken we kennis met de krachten die in de taal leven en door ons al sprekend, bewegend en luisterend weer ontdekt kunnen worden. In ons eigen spreken klinkt meer door dan alleen maar de kale betekenis, ook onze lichamelijke toestand, onze zielestemming en onze intenties zijn duidelijk waarneembaar. Ons spreken is een scheppende kracht, die helend kan werken op zowel onszelf als op de luisteraar. Bij voldoende vraag wordt een cursus gestart. Info: Ton Eland, 026 737 0254, [email protected]

EXECUTIVE COACH, Margaret Dalman Voor een verdieping van uw loopbaan en uw leven, zodat u bewustere keuzes gaat maken en u zich gelukkiger gaat voelen, omdat u met de juiste activiteiten bezig bent. De plaats is in het Coachhuis aan de Zijpendaalseweg 25 in Arnhem. Info: 06 2245 6073, www.margaretdalman.nl.

VERLIESCONSULT Iemand verliezen kan in een mensenleven ingrijpend zijn. Het leven vraagt dan om een pas op de plaats te maken. In de tijd van bezinning, die daar op volgt, zijn rouwtaken te volbrengen. Vanuit een ruime ervaring als psychosociale hulpverlener in een hospice geef ik in dit proces begeleiding en ondersteuning. Info: Christiane Voit, Arnhem, 026 445 3134, [email protected].

BIOGRAFIEWERK WAT IS BIOGRAFIEWERK? Onder een biografie verstaan wij een verhaal dat een indruk geeft van hoe iemand was tijdens zijn leven en wat hij heeft meegemaakt. Als biografisch coach gaan we samen met jou kijken naar (aspecten van) je leven, je verleden en het heden. Vooral als dit aan de hand van een vraag gebeurt kun je bijzondere ontdekkingen doen. Daarmee begint dan ook een biografisch traject: het helder krijgen van je eigen vraag. Daarna gaan we d.m.v. gesprekken op een verrassende manier je leven in kaart brengen. Dit geeft inzicht en overzicht. En het maakt je blik op je eigen antwoord authentiek, bewust en vrij. Dit geeft je de mogelijkheid om beter richting te geven aan je leven. PAGINA 18 - SPECTRUM 2014/2015

“Het verleden geeft ons het inzicht om toekomst zinvol te beleven.” Daarnaast zijn er biografisch coaches die cursussen autobiografisch schrijven aanbieden rond verschillende onderwerpen. Hierbij ga je zó schrijven over je leven, dat je meer over jezelf ontdekt. “Kijk achterom en krijg zo meer zicht op je toekomst. Het biografiewerk baseert zich op de wetmatigheden en cycli in de levensloop van de mens. Deze wetmatigheden komen voort uit de samenhang en wisselwerking van lichaam, ziel en geest, zoals we die kennen in het antroposofisch mensbeeld. Voorbeelden hiervan zijn: de zgn. 7-jaarsperioden, de spiegelingen in de levensloop, het ontdekken van levensthema’s en de metamorfoses daarvan, maanknopen etc. Via deze verschillende blikrichtingen kan de levensloop in de gesprekken worden onderzocht op zoek naar ontwikkelingsmotieven. “Levenslooponderzoek werpt licht op je individualiteit” Onderstaand vind je een lijst met mensen die volgens deze manier werken en bij wie je tevens nog meer te weten kunt komen over deze bijzondere methode. BIOGRAFISCH CONSULENTEN LaVieTouche; Praktijk voor biografisch inzicht, Mathilde Polee. Gesprekken ook mogelijk op locatie en in weekendformule. info: 0318 614 596, www.lavietouche.nl Biografisch coach; Magda Vlasblom; Emmastraat 17,6828 HA Arnhem. Cursus biografiek, autobiografisch schrijven en individuele biografische gesprekken. Info: 026 351 7181 / 06 1289 6817, [email protected], www.magdavlasblom.nl Praktijk voor biografisch inzicht; Hans van Tol; Schonenenbergsingel 52, 6881 NS Velp Info: 026 379 4980, [email protected] “Digame” (zeg het me); Praktijk voor levens- en zingevingsvragen, Hilda Hooiberg, Talingsingel 36, 6883 CW Velp, Info: 06 2731 1283, www.digame.nu De Verbindingspost; praktijk voor biografiewerk en verbindingswerk Ingeborg Jacobs-Eelman, Terracottastraat 66, 6515 DE NijmegenNoord. Info: 06- 5536 5572, : [email protected]. WERKPLAATS ARIËLLE KRIJGER Zelfstandig coach & trainer voor onderwijsinstellingen - teams, directies en besturen. Gespecialiseerd in:  schoolorganisatie en onderwijspedagogisch onderzoek, PAGINA 19 - SPECTRUM 2014/2015

 onderzoek naar identiteitsvragen van instellingen, persoonlijke effectiviteit en samenwerking van medewerkers en directie door middel van: interview, biografisch onderzoek, conflictbemiddeling, diverse gesprekstechnieken waaronder socratische gespreksvoering,  kunstzinnige activiteiten met groepen (bestuur, team, ouders). Ervaren vrijeschoolleraar en schoolleider in primair en voortgezet onderwijs, in Nederland en Vlaanderen. Opleiding: Master of Arts Education (educational management), Universiteit in Plymouth (UK). Contact: [email protected], 06 4827 2648, Benedendorpsweg 14,1 6862 WG, Oosterbeek.

ONDERWIJS PARCIVALSCHOOL VRIJESCHOOL VOOR BASISONDERWIJS Dit betekent allround kunstzinnig onderwijs waarbij een creatieve werkwijze wordt gehanteerd voor alle vakken, dus ook voor taal en rekenen. Natuurlijk verwerven onze leerlingen alle kennis om aan landelijke normen te voldoen, maar daarnaast valt onze school op door de sociale en kunstzinnige vorming. Met dit brede aanbod willen we alle kwaliteiten van de leerling laten bloeien. Info: Directeur Mevr. B.Tjerkstra, Zwanebloemlaan 4, 6832 HG Arnhem (zuid). 06 4536 1370, [email protected], www.parcivalschool.nl.

KINDEROPVANG KINDERDAGVERBLIJF SPEELATELIER DE BAKERMAT in Malburgen, op 500 m afstand van de vrijeschool van Arnhem, is het kleinschalige kinderdagverblijf De Bakermat gevestigd. Voor kinderen van 0 – 4 jaar, geopend maandag t/m vrijdag van 07.30 tot 18.30 uur. Samen met ouders en kleine kinderen markeren we belangrijke jaarfeesten, simpel, sober, kleurrijk, blij. De wilde tuin is veilig om vrij te kunnen spelen. De bloemen bloeien mooi, bijtjes, lieveheersbeestjes, torretjes… miertjes zijn er bezig met hun vriendjes. Elfjes en kabouters lijken er wel te werken, maar zij laten zich niet zomaar zien en dat weten we al eeuwen. De zandbak, de kruiwagen en het hout nodigen uit tot werken en samenwerken. In Malburgen wil de Bakermat er zijn voor kleine kinderen en als leerwerkplek voor vrouwen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De voortuin wordt bewerkt samen met bewoners uit de omgeving. De PAGINA 20 - SPECTRUM 2014/2015

Bakermat staat in de multiculturealiteit van Malburgen, op eigen kracht, met elkaar en voor elkaar. “It takes a village to raise a child”…klinkt een Afrikaans gezegde. Komt u gerust eens langs, belt u voor een afspraak Info: 026 - 737 0215, Akkerwindestraat 19, 6832 CS Arnhem, (ingang Hortensialaan) [email protected], www.speelatelierdebakermat.nl.

PEUTERSPEELZAAL "DE KARBONKEL" De Karbonkel is een antroposofisch getinte speelzaal, die sinds 2002 onder de vlag van de SPA valt. Het biedt kinderen tussen de 2½ en 4 jaar een plek om te spelen, een plek waar het andere kinderen kan ontmoeten en waar het kind zich in vrijheid mag ontwikkelen. Locatie: Peuterspeelzaal de Karbonkel, Zwanebloemlaan 4, 6832 HG Arnhem (in de Parcivalschool) : 026 - 364 2548. Info: Will de Waal tel: 06 – 5319 9338 of www.peuterspeelzaalkarbonkel.nl.

KINDERCENTRUM DE SANTEKRAAM Kindercentrum De Santekraam is gesitueerd in de Parcivalschool, voor de buitenschoolse opvang (BSO) van kinderen van 4 – 12 jaar. De Santekraam maakt gebruik van het schoolplein, zodat de kinderen volop en veilig buiten kunnen spelen. In de Santekraam wordt gestreefd naar een huiselijke sfeer en activiteiten en materialen zijn afgestemd op de ontwikkelingsfase waarin de kinderen zich bevinden. Er is een dagritme waaraan de kinderen houvast en veiligheid ontlenen en waarbij het vrije spel centraal staat. Kindercentrum De Santekraam biedt opvangtijden aan die afgestemd zijn op de schooltijden, vakanties en studiedagen van de Parcivalschool.: Zwanebloemlaan 4, 6832 HG Arnhem. Info: Anne Riek Coppelmans, 06 4723 4347, [email protected], www.kindercentrumdesantekraam.nl. GASTOUDEROPVANG DUIMELIJNTJE Mijn naam is Marijke Bogers, moeder van 5 buitenshuis wonende kinderen en voorheen lerares op een basisschool. Het kleinschalige en het geborgen voelen is de basis van mijn opvang. Duimelijntje is een thuisopvang voor maximaal 4 kinderen van nul tot vier jaar. Wonderlijke veranderingen in de natuur krijgen volop aandacht tijdens het buiten zijn, het kringetje, bij het zingen van de liedjes, bij vingerspelletjes en bij het vieren van de jaarfeesten. De kippen, het PAGINA 21 - SPECTRUM 2014/2015

konijn en de vogels worden samen verzorgd, de kinderen beleven dat een kuikentje of een jong vogeltje uit een ei komt. Door de dag heen wordt er voorgelezen en verhalen verteld. Al deze bezigheden stimuleren de taalontwikkeling en de taalverwerving van de kinderen volop! De opvang ligt aan een plantsoen, waardoor het heerlijk buiten spelen is. Er wordt in de tuin gewerkt, geharkt en geveegd. Voor dreumesen en peuters een heerlijke bezigheid. Samen bakken we brood en alles wat we eten is van biologisch of biologisch dynamische kwaliteit. Wij zijn geopend op maandag, dinsdag en donderdag van 8.00 uur tot 18.00 uur, eerder brengen is mogelijk. De opvang ligt in de wijk Vredenburg, Arnhem-Zuid, vijf minuten fietsen vanaf de Parcivalschool. info.06 4548 5655, [email protected].

DE STERRENDAALDERS Kleinschalige professionele kinderopvang in een warme, respectvolle omgeving op een fijne plek met veel groen in Arnhem-Noord. Een plek waar kinderen zich thuis voelen en waar oog is voor de eigenheid van ieder kind zodat het zich op zijn eigen wijze en in eigen tempo vanuit vrijheid kan ontwikkelen. In een ritmisch verloop wisselen spel, muziek, eten en rust elkaar af. Binnen maar vooral vaak buiten in zon, weer en wind. Fijn samen spelen en dan weer alleen je eigen gangetje gaan. Meedoen, ontdekken, klimmen en klauteren, veel plezier en soms een traantje. Het kan en het mag en het is goed. De antroposofische pedagogiek en duurzaamheid zijn de belangrijkste inspiratiebronnen. Er is opvang op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag van 8.00 uur tot 18.00 uur. Wilt U persoonlijk kennismaken met De Sterrendaalders dan bent U van harte welkom voor een vrijblijvende afspraak. Info: Hilleguus Bos, Laan van Klarenbeek 46, 6824 JS Arnhem; 06 4135 0737. KINDERDAGVERBLIJF HET KLEINHUYS Kinderdagverblijf HET KLEINHUTS is gelegen vlakbij park Angerenstein. Net achter de Velperweg, is een kleinschalig dagverblijf voor kindjes van 0-4 jaar. In een rustige sfeer worden de kinderen in drie kleine groepen opgevangen. De vaste leidster is de gehele dag aanwezig, wat veiligheid, rust, en mogelijkheid tot hechting geeft, héél belangrijk voor jonge kinderen. Ook heel kleine baby’s vinden bij ons een rustig en omhuld plekje. Er zijn liedjes, spreuken, vaste ritueeltjes en gewoontes, en een 'ademend' dagritme, zodat de kinderen niet worden overprikkeld. Het vrije spel is belangrijk in ons kinder - dagverblijf, waar we spelen met PAGINA 22 - SPECTRUM 2014/2015

natuurlijke materialen zoals hout, wol, katoen en zijde. We zijn veel buiten in de veilige tuin, er worden wandelingetjes gemaakt in de nabije omgeving, en elk kind kan zich in eigen tempo en op zijn eigen unieke wijze ontwikkelen. We vieren de jaarfeesten op een fijnzinnige wijze, soms met ouders erbij. Bij ons is er geen stress, maar rust, vrolijkheid, veiligheid en aandacht voor elk kind. Het Kleinhuys ondersteunt ouders bij hun opvoedingstaak, zij kunnen er met al hun vragen terecht. Belangstelling voor dit bijzondere kinderdagverblijf? Kijk op de website: www.hetkleinhuys.nl of bel: 06 4795 6852 en vraag naar Josien. Ook voor een kennismakingsbezoek ben je van harte welkom! Graag tot ziens!

BIOLOGISCH DYNAMISCHE LANDBOUW Biologisch Dynamische boerderij "DE HORSTERHOF",Horsterstraat 1, 6921 AM Duiven. Matthias Crum (boer) en Eline Wippert (boerin) wonen met hun gezin op de boerderij. Hun doel is door de seizoenen heen een zo divers mogelijk aanbod van eigen bedrijf te leveren, in de vorm van groente abonnementen in de regio Arnhem en omgeving. Er zijn ca. 6 zoogkoeien met hun kalveren en 3 varkens, die helpen de resten van de groenten en tuin om te zetten in prachtige mest. Verder zijn er ca. 45 kippen, die abonnees en winkelklanten van een wekelijks doosje eieren voorzien. De "Open Dag" is 20 juni 2015. Daarnaast is er een boerderijwinkel met verschillende biologische (-dynamische) producten, zoals droogwaren, zuivel, groenten, fruit, vlees en brood. Deze is geopend op dinsdag en zaterdag van 10.00 tot 13.00 uur en op vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur. Info: 0316 262 604, www.horsterhof.nl.

KUNST EN AMBACHT STUDIE -EN WERKGRROEP "KLEUR" In deze groep wordt het boek “Het wezen van de kleur” van Rudolf Steiner bestudeerd. Elke deelnemer leest thuis het afgesproken hoofdstuk en als we bij elkaar zijn wisselen we ervaringen, vragen en eventueel praktische oefeningen uit. Zo werken we met elkaar de inhoud rustig en grondig door. Dat werkt verhelderend en inspirerend. PAGINA 23 - SPECTRUM 2014/2015

Op woensdagochtend van 10.00 u tot 12.00 u komen we bij elkaar. Data:17 september; 8 oktober (J. v.d. Haagenlaan 24); 29 oktober; 19 november. Adres: Jezuïetenstraat 37, Arnhem. Info: Rinske Dugger (026 334 2350) Mildred de Bock (026 442 7374); Margreet Kraal (026 445 2600).

SCHILDER-/SLUIERWERKGROEP Dit jaar is een nieuw schilderwerkgroep van start gegaan. Door de benadering van de kleurenwereld, verrijkt door de inzichten van Rudolf Steiner en Liane Collot d'Herbois, wordt getracht door middel van de sluiertechniek tot een verdieping te komen in het schilderen. Een ieder leert zelfstandig te werken en daarin een eigen weg te gaan. Op zaterdagen door het jaar heen komen we bij elkaar voor het bespreken van werk, studie en de schildervoortgang onder leiding van Mildred de Bock. Info: 026 442 7374, [email protected].

ADDIE BIJSTER, BEELDEND KUNSTENAAR EN DOCENT www.dekleurenzee.nl & www.addiebijster.nl Verkoop van vrije schoolmaterialen en maatwerk krijtrollen zie: www.etsy.com/nl/shop/ColouredThings. Addie steunt: Stichting Kunstwens: "Met kunst een lichtpuntje brengen in het leven van ernstig zieke kinderen" Samen met een kunstenaar een kunstwerk maken als je ziek bent... www.kunstwens.nl. ATELIER "Meander": voor tekenen, schilderen, boetseren en werken met spekststeen. Info: Ester Peek; [email protected]; 026 442 2810 of 06 4036 6836 TEXTIELE WERKVORMEN Mildred de Bock; destijds docent textiele werkvormen (Rudolf Steiner College). Onder textiele werkvormen valt een veelheid van technieken; zoals vilten, breien, borduren, haken, weven, naaien op de machine en verftechnieken (plangi, batikken). Uw beeldend vermogen is het uitgangspunt voor het komen in een creatief proces; eveneens de wens van wat u altijd al eens hebt willen leren. Workshops kunnen aangevraagd worden, zowel voor volwassenen als voor kinderen. Vaardigheden eigen maken geeft vreugde! Info: Mildred de Bock, 026 442 7374


WAAR WILT U MEER OVER WETEN! BRIDGE TO THE FUTURE 9e Conferentie over "Onschuld " en "War Requiem" bij de 70e herdenking Slag om Arnhem en Market Garden Vrijdagmiddag 19 september a.s. in de Eusebiuskerk Arnhem Ontvangst 13.00 uur, aanvang 13.30 uur precies tot 17.00 uur. Sprekers onder meer General Sir Mike Jackson (UK) en Mrs. Kim Phuc (Vietnam/Canada). Info en aanmelden: www.bttf.nl Vrijwillige bijdrage.

WORKSHOP 'ZORG VOOR DE STERVENDE EN DE GESTORVENE'. Stichting Wederzijds organiseert op 8 oktober een workshop 'Zorg voor de stervende en de gestorvene'. Centrale thema's: de zorg in de laatste levensfase, het geven van de laatste zorg aan de gestorvene en het opbaren van de gestorvene. Plaats: Kerk van de Christengemeenschap in Arnhem, Brugstraat 5. Tijd: 13.30 - 16.30 u, deelname € 35,-. Meer informatie op www.wederzijds-stervenscultuur.nl, zie Agenda. Opgave via [email protected]. STICHTING KORE Stichting Kore is een antroposofisch initiatief dat op de woensdagavonden en de zondagochtenden voordrachten en cursussen organiseert. Stichting Kore geeft twee maal per jaar (september/januari) het tijdschrift 'Kore' uit, met daarin samenvattingen van de meest recente voordrachtenreeks en artikelen over homeopathie en antroposofie. Info: Henk Gerbrands. Dijkstraat 84, 6828 JS Arnhem, [email protected]; www.kore.nl.

SPROOKJESWERKGROEP In de loop van de tijd hebben zich in Nederland een aantal sprookjeswerkgroepen gevormd. In Arnhem is sinds een paar jaar ook zo'n sprookjeswerkgroep. Hier worden de sprookjes en de sprookjesbeeldentaal bestudeerd volgens de vier lagen methode. Meer informatie hierover vind je op: www.levende-sprookjes.nl. Wij komen elke 2e maandagochtend van de maand bij elkaar. Vanaf 10.00 uur is er koffie/thee en we beginnen om 10.30 en we gaan door tot PAGINA 25 - SPECTRUM 2014/2015

12.30 uur. Plaats: Johan de Wittlaan 114 te Arnhem bij Willemij van der Heijden thuis. Bij een nieuw sprookje kunnen nieuwe mensen instromen. De kosten bedragen € 5 per keer. Info: Willemij van der Heijden, 026 379 3556, [email protected].

WORKSHOP THEMA-LEESCAFÉ Het doel van de workshops is ontmoeten via geraaktheid door of enthousiasme voor gevonden teksten. WAT? De thema’s: Innerlijke ontwikkeling, relatie, opvoeding, (wat ik noem) zinvinding. Pakkende alinea’s, aforismen, geselecteerde artikelen of een enkel boek staan klaar om ontdekt te worden. HOE? Drie maal komen we een middag of avond samen. Verloop van de workshop: door middel van kleine oefening ontmoetingsgesprek rond de tafel; in bibliotheeksfeer; ieder voor zich zoekt en vindt …; ”oogst”gesprek rond de tafel. VOOR WIE? Voor mensen die iets hebben met de thema's. Extra suggestie: Wanneer je te weinig tijd en plek hebt om tot lezen te komen, kan je je eigen boek komen lezen. WAAR? Kan bij jou thuis of elders in Nederland; min. 3, max. 7 personen. DOOR WIE? De workshop wordt begeleid door Mathilde Polee, biografisch coach. Info: 0318 614 596, www.lavietouche.nl; [email protected]. Ter kennismaking wordt het Thema-Leescafé aangeboden op 29 of 31 oktober en of 9 november; opgave hiervoor is noodzakelijk. Herhaling vindt plaats op 15, 16 of 18/1/2015. Voor 50-plussers van 15.30 tot 17.00 uur en voor 50- mineurs van 19.30 tot 22.00 uur in de “Read Inn” te Ede; afhankelijk van aantal deelnemers € 6 tot € 8.

NORDIC WALKING Heeft u zin om sportief in de natuur bezig te zijn, dan is nordic walking misschien iets voor u! In het prachtige park Sonsbeek geef ik les aan beginners (kan elke dag) en op dinsdagmiddag maken we mooie wandelingen. Info: Karin Samson, www.nordicwalking-zijpendaal.nl, 06 4478 6317.


STICHTING BRANDAAN REIZEN Deze stichting is voortgekomen uit het Studiecentrum voor Antroposofie Arnhem en heeft jarenlang reizen georganiseerd. Brandaan organiseert incidenteel nog reizen, wanneer een groep mensen of een instelling/organisatie hier om vraagt of wanneer hiervoor er een bijzondere aanleiding toe is. Info: Dick Blokker, postbus 773, 6800 AT te Arnhem; 026 442 6619. [email protected] , www.brandaanreizen.nl.

LEZING: De werkzaamheid van Christus in het gebied van de kleuren door Kees Veenman, natuurkundige. In de hele aardewereld én in de harten van de mensen is Christus werkzaam. Omdat kleur zich zowel in de innerlijk van de mens als in de uiterlijke wereld manifesteert, vormt kleur een gebied waar Christus ontmoet kan worden. De ervaring leert dat dit inderdaad mogelijk is. Vanuit concrete ervaringen met de meditatieve omgang met kleurverschijnselen zal de werkzaamheid van Christus in het gebied van de kleuren worden verkend. Datum: zaterdag 29 november 10.30 tot 12.00 uur Plaats: Brugstraat 5, Arnhem Vrijwillige bijdrage.


DE CHRISTENGEMEENSCHAP Beweging tot religieuze vernieuwing, Gemeente Arnhem en omstreken. ADRES EN INLICHTINGEN De Christengemeenschap Brugstraat 5 6811 MB Arnhem

Geestelijke: mevr. M.H. van Tol-van Hagen 026 362 1769

026 443 3953

www.christengemeenschap.nl

DIENSTEN Zondag om 10.00 uur en donderdag om 09.00 uur CONTACTPERSOON Christiane Voit, Mauvestraat 32, 6813 JM, Arnhem 026 445 3134, [email protected]. WAT IS DE CHRISTENGEMEENSCHAP? De Christengemeenschap - beweging tot religieuze vernieuwing - wordt gevormd door gemeenten waarin mensen op eigen initiatief en uit vrije wil bijeenkomen op zoek naar een eigentijdse manier van christelijk religieus leven in gemeenschap. Centraal in het leven van elke gemeente staat het vieren van de dienst aan het altaar, de ‘Mensenwijdingsdienst’. De Christengemeenschap voelt zich wel verbonden met andere christelijke kerken: met de protestantse kerk heeft zij de vrije en persoonlijke verbinding met God gemeen, met de katholieke kerk de nadruk op de liturgie en de sacramenten en met de orthodoxe kerk het kosmische aspect van Christus. De Christengemeenschap kent geen verplichte geloofsbelijdenis en ook geen vaststaande geloofswaarheden (dogma’s), behalve de inhouden van de haar toevertrouwde sacramenten en rituelen. Ze staat open voor iedereen die aansluiting bij haar zoekt. Bezoekers zijn, vanaf 14 jaar, altijd welkom in de dienst en kunnen als ze dat willen ook de communie ontvangen. De eigen ervaring zegt immers veel meer dan alleen een beschrijving. De Christengemeenschap is op alle continenten vertegenwoordigd, in Nederland zijn in 13 steden gemeenten. RELIGIEUZE OPVOEDING De christelijke ontwikkeling, die met de doop van een kind begint, heeft regelmatige verzorging nodig. Die verzorging kan, naast de religieuze PAGINA 28 - SPECTRUM 2014/2015

opvoeding thuis en op school, bestaan uit het meevieren van de jaarfeesten in de gemeente en later uit het deelnemen aan de Zondagsdienst voor de kinderen en de godsdienstlessen. De zondagsdienst, aan het altaar is voor kinderen van 7 tot 14 jaar. In de godsdienstlessen gaat het om de religieuze inhoud van het christendom. Door de stemming en inhoud van deze lessen bouwt het kind zijn morele waarden op en wordt er een kiem gelegd voor een persoonlijk religieus leven. Vanaf het 13e jaar worden de kinderen in de lessen voorbereid op het sacrament van de Jeugdwijding, dat hun overgang naar de volwassenheid bekrachtigt. RELIGIE WIL OOK REGELMATIG BEOEFEND WORDEN Er zijn momenten in je leven die je heilig zijn. Een belangrijk besluit, de geboorte van een kind, het sterven van een dierbaar mens. Dan kunnen we de behoefte voelen hogere machten daarbij te betrekken. De zeven sacramenten geven hieraan uitdrukking. De Doop begeleidt de geboorte, de Stervenswijding het sterven. Rond het veertiende jaar helpt de Jeugdwijding jongeren de overgang van de kindertijd naar de volwassenwording vorm te geven. De Huwelijkswijding wil de levensgemeenschap van man en vrouw zegenen. Wie ertoe besluit om zijn of haar beroepsleven in dienst te stellen van deze sacramenten en priester wordt, ontvangt de Priesterwijding. Religie is echter niet alleen iets van enkele hoogtepunten. Ze wil ook regelmatig beoefend worden. Dat gebeurt met name in de Mensenwijdingsdienst, de dienst aan het altaar, en verder in het Sacramenteel Gesprek, ook wel Biechtgesprek genoemd. In dit gesprek worden persoonlijke levensvragen onder ogen gezien. Het aansluitende sacrament kan de kracht geven om met deze vragen vruchtbaar verder te leven. DE GEMEENTE ARNHEM EN OMSTREKEN In de Brugstraat, op vijf minuten lopen vanaf het station, vindt u de kapel van de Christengemeenschap in Arnhem. Het is een herenhuis met een aangebouwde cultusruimte. De belangrijkste activiteiten van de gemeente spelen zich in dit gebouw af. Daarnaast vindt een groot aantal bijeenkomsten in de regio plaats: in Nijmegen en Ede bijvoorbeeld komen evangelie- en gespreksgroepen bijeen m.m.v. Marie-Hélène van Tol.  Maandelijks op dinsdagavond in de Brugstraat: Het Onze Vader. 14/10, 11/11, 9/12, 13/1, 10/2, 10/3, 14/4, 12/5 en 9/6/2015. Van 19.30 – 21.30 uur. PAGINA 29 - SPECTRUM 2014/2015

 Maandelijks op donderdagavond in Ede: Verdieping in het Lukasevangelie 9/10, 6/11. Info: Agnes Goudsblom 0318 618 902  Maandelijks op vrijdagochtend in Nijmegen: gesprek over het Evangelie van de week, met kunstzinnige oefeningen. 10/10, 14/11 van 9.45 – 11.45 uur.  Tweewekelijks na de dienst op donderdag: Zingen en verdiepend gesprek. Begindata: 2/10, 16/10, 6/11, enz. 10.15 - -11.30 uur.  Studiegroep voor mensen van 18 tot 35 jaar. Er wordt gewerkt aan de voordrachten “Antroposofie voor jonge mensen”. Data 24/9, 15/10, 29/10, 26/11 enz. Begintijd 19.00 uur. Info: Lody Steenvoorden. [email protected], of 06 2345 7532  Boekpresentatie van het nieuwe boek van Siegwart Knijpenga: “Driewaardig leven” op zondag 28 september van 11:15 tot 12:30  Voordracht over “De werking van Christus in de kleuren” door Kees Veenman op zaterdag 29 november van 10:30 tot 12:00 uur.  Bij de diensten en bijeenkomsten in de Brugstraat, maar ook bij de activiteiten in de omstreken bent u van harte welkom! OVERIGE ACTIVITEITEN Alle actuele aankondigingen van de volgende activiteiten zijn ook te vinden op de website arnhem.christengemeenschap.nl. JAARFEESTEN Rond de grote christelijke feesten vinden er in de kerk vieringen plaats voor jong en oud met spel en zang, toneelstukken, verhalen en inhoudelijke bijdragen. GODSDIENSTLESSEN VOOR KINDEREN In de kerk worden godsdienstlessen verzorgd voor kinderen van 7 tot 14 jaar, mits er voldoende kinderen voor een groep zijn. Het gaat in deze lessen om de religieuze inhoud van het christendom. De oudere kinderen worden in de godsdienstlessen voorbereid op de jeugdwijding. Bij de geestelijke is een overzicht verkrijgbaar van de lestijden per leeftijdsgroep. KINDER-, JEUGD- EN GEZINSKAMPEN Het Bestuur van de Kampen in de Christengemeenschap organiseert elk jaar voor kinderen (van 10 tot 14 jaar) en voor de jeugd (vanaf 14 jaar) kinder-, jeugd-, zeil- en vliegerkampen in Nederland en België en ook internationale kampen. Folders kunt u aanvragen via 'De Christengemeenschap Kinder- en Jeugdkampen', Postbus 269, 3700 AG Zeist. Info: www.christengemeenschapkampen.nl.


WEGWIJS WORDEN IN ARNHEM ADVERTENTIES G&W GEZONDHEIDSWINKEL De gezondheidswinkel is gespecialiseerd in: homeopathie, fytotherapie, vitamines, natuurlijke cosmetica, natuurlijke haarverf, kruiden, glutenvrije voeding, suikervrije producten en gezondheidsboeken. Info: Weverstraat 16A, 6811 EL ARNHEM, 026 443 3945, www.gezondheidswinkel.nl NATUURLIJK LEKKER Voor lekkere veganistische taarten, koekjes en catering met biologische ingrediënten. [email protected]; www.natuurlijklekker.com, 06 3848 4915

Antroposofische poppen en – knuffels. Vele afmetingen. Gemaakt van tricot en gevuld met schone schapenwol. Uit voorraad of op bestelling. Tevens diverse seizoentafelfiguren (o.a kerst). Kom- na afspraak- vrijblijvend kijken!


"BUREAU CAMBIUM" Wij maken duurzame producten bekend en bereikbaar! Verkoop en advies via winkel en webshop voor particulier en bedrijf. Duurzame kado- en gebruiksartikelen, ecologische bouwmaterialen, bamboe maatwerk inrichting! www.bureaucambium.nl Adres: Weverstraat 70, OOSTERBEEK, 026 840 2801

Doula-WERKt aandacht * bewustwording * verbinding Ervaren en kundig in het begeleiden van zwangerschap & geboorte en natuurlijke kraamzorg. Ivonne E.Goth-Jezeer, Emmastraat 2, 6862GT OOSTERBEEK, www.doulawerkt.nl [email protected]; 06 1147 1456

Speelatelier De Bakermat Kinderdagverblijf

Akkerwindestraat 19, Arnhem Telefoon: 026 – 737 0215 www.speelatelierdebakermat.nl [email protected]


CAMPING - JACHTHAVEN – OOSTERBBEEKSE RIJNOEVER Lekker dicht bij en toch helemaal eruit. U kampeert langs de rivier, in de schaduw van de wilgen met uitzicht over de Rijn. Er zijn strandjes om te zwemmen, er is een steiger met zeil- en visbootjes, er wordt gewaterskied en gezeild. Voor de kinderen is er ook een klein badje op het terrein. En er is een terras van onze gezellige Kantine met het schitterende uitzicht op de rivier. Info: Polderweg1, 6862 VX OOSTERBEEK; 026 333 3777, www.oosterbeeksrijnoever.com


Simply Delicious & Petit Café in VELP, Parkstraat 2; tel. 026 361 3836 Simply Delicious in OOSTERBEEK, Cornelis Koningstraat 2, tel. 026 339 2380


JAARLIJKSE UITGAVE VAN DE ANTROPOSOFISCHE VERENIGING & DE CHRISTENGEMEENSCHAP ARNHEM EN OMSTREKEN

Recommend Documents