iviiniatuur-soul?rette

Ie Jaargang.

N0V1E1V|BER; 1916.

dWaan van den Nederl. Bond van Theater- en Bioscooppersoneel. ,' / DE\ HAAG: ieor. V. (fc^eerstr. 130.

Koninklijk Goedgekeurd 12 Mei 1916. AMSTERDAM: Secr. Transvaalstr. 14l.

ROTTERDAM: Secr. Molenw.weg 20a.

°

. DEN HELDER: Secr. Breewaterstr. 6.

' UTRECHT: Secr. Riddersch,str. 19.

Geidzendiqgéri, Advertentiën en ^évèntueele klachten E.an J. HOLEE1N, Molenwaterweg .20a, Rotterdam. T1! Redactie-Commissie; ABONNEMENTSPRIJS; ^ . Per JcwartaaV. . . . , f 0.ƒ5. FR. J, WEBER, Verantw. Redacteur, Gov. Flinckstraat 267, Amsterdam. franco p r ^fist eh bij voofuitM. H. LEVI en CH. VAN DIJK. •betAng. Losu exempl. 10 ^ent..

ADVERTENTIËNPer régel f 0.15 Bij meerdere 'plaatsingen.of contrac­ ten, groote reductie* -1- — —

<3

aONCRET

iViiniatuur-Soul?rette .O

Is>vrij Vanaf :

'É3 .* •

' ' ;

^ '

•" ' / •

.'

•

.

.

'

,,

0

_

^lanuari

-

Adres: Kruisstraat 131b, Rotterdam

•

-

• •

•

•

'

v

'

-

•

.

v

: •

'

,

"

7

,

•S-y, V':

mt

- ' • .

mü

..

;

:

;

: £

l '-2

:

'•

SLUIT UWE

J. Priem Si Co.,

No. 8.

LLVEN5VE.RZ. Mü

RVS. Cmnsoerzekerlng en Bearafenlsfonds

U Blöemdw.str.19, Jlmsterdam Reparatie-inrithting van alle lECHANISCHEenPNEUMATISCHE MUZIEK-1NSTRUMENTEN • alsmede ElectriSche Piano's, Phonola's, Orchestrions. Verder .alle Muziek­ instrumenten, uitgezonderd de Metalen Blaasinstrumenten. Billijke Voorwaarden.

bij de

Bijkantoor: RAADHUl'SSTR. 4.

—

Stemmen van "v ano's. Orgels en Harmoniums.

—

OPGERICHT I83Ö

Noorderstraat 44.

DEN HAAG: Secr. V. d. Neerstr. 130.

Bode van den A. B. v. B.

BK/VH/V B

MSTALL&T1ËN orden soliede uitgevoerd do'or

P. J. GLARIJS

•

,*

5

•è

Ip. J. ;" j Fijnmechaniker. |

TYPEWRITER UNION

102 Segheretraat - Oen Haag.

George Banning en P. J. Clarijs. S 367 Ostadestraut, Den Haag. 7

Repareeren van alle söorten Schrijfmachines onder garantie.

JH(eden leverbaar: Complete ^ Ernemann Imperator-Installatie - > / Montage inbegrepen, j ^ Prijs op aanvraag. 11119 verk oadèr gar;

„Origineel onderdeden. Inktlinten Carbonpapier.

S

Repareeren van

S

>

ONDER GARANTIE.

>

/ 102 Segherstraat - Den Haag. ? 'I

TELEFOOIV I1VTERC. 8S41. Clublocaal van den Nederl. Bond van Theater^ en Bioscooppersoneel.

ïio^ie® Restauraint A la carte den gelieelen daté. Electrische verlichting op alle kamers^

AMSXEL BIER. AANBEVELEND:

Vergaderzalen disponibel.

G. CH. DOON.

Bureau voor Cinematografie. - Directie: P. G J^edp en Ed. Pelster. N. 25. VoorburéVal Sis — Telefoon 6990 Noord.

P

HMVERHUUR: waaat filma's „WeekbericM", de filmgids «oor mmn expioirant. 'Wm

ROTTERDAM:; Secr. Molenw.weg ZOa.

.AMSTERDAM: Secx. Transvaalstr. 141.

UTRECHT; Secr. Riddersch.str. 19:

' DEN -HELDER Secr. Breewaterstr. 6.

Geldzendingen, Advertentiën en' eventueeie klachten aan J. HOLBEIN, Molenwaterweg 20a, Rotterdam v •ö 11 ^ ! ; ADVERTENTIEN. ' l| Redactie-Commissie: . ABONNEMENTSPRIJS; P e r r e g e l . . . . . . • f 0.15 Per kwartaal . 'f 0.33, FR 'J. WEBER, Veraptw. Redacteur, Bij meerdere plaatsingen of contrac­ Gov. Flinckstraat 267, Amsterdam. franco per post en bij vooruit­ — betaling. ' Lolse exempl. >10 cent. , M. H. LEVI en CH. VAN DIJK. ten', gioote reductie. —' —

Langzaam, maar zeker.'

|K1NO-APPARATEN|

Levering van Tweede-Jiands Machines.

Ie Jaargang.

tr\v . 11—1 Goedgekeurd J 10 R* " 1916. to-IC Koninklijk 12 Mei

G.H.Mar8chal

Billijke prijzen.

Transport van Inboedels.

.

Orgaan van den Nederl. Bond van Theater- en Bioscooppersoneel.

Agent: Moderne Inrichting.

NOVEMBER 1916.

DE

VO W •

Minzaam aanbevelend, ^ A. PRIEM & Co. ' fa' .

;

J

Langzaam, maar zeker is er toch vooruitgang in de zaken te bespeuren". • Dat- hebben wij ondervonden te Amsterdam. De Vereeniging van Amsterdamse})e Bioscoop-exploitanten hield op 11 Octolïer j.1. bestuur^flligaderlng in café „Sport". en daarbij werden de heeren bestuurderèn afd. Amsterdam Ned. Bond van Th.- en Biosc.-Pers. uitgenoodigd. • Alle hulde aan' het bestuur van deri Patroonsbond, de heeren' gingen strikt organisatorisch te werk. Voorzitter, de heer De Hoop, opende de vergadering met een welkomstwoord, en drukte zijn spijt uit, dat deze verga­ dering niet vroeger had kuünén plaats hebben, maar aan­ gezien zeer 'drukke werkzaamheden in het bedrijf zulks hadden belet, hoopte hij dat de' heeren bestuurderen van , ' den Ned. Bond,'afd. Amsterdam, zulks wilden yerontschuljdigen. ' ' a . Het doel van deze bijeenkomst was het regelen van den vrijen dag, n.1. het remplacantenstelsel. » ' In'de allereerste .plaats de operateurs, daar het doen veri 0 vangen van een operateur (verstaat u goed ? een operoia/f, d. w. z. iemand,- die buiten zijn papiertje dat brancJj*Berdiploma heet, ook weet wat' operateur zegden wil) in de groote theaters vooral, nog al moeilijkheden oplevert. De heer De Hoop merkte zeer terecht aan,, dat niet alle operateurs van evpn goede kwaliteit.zijn. Hij vond het dan ook wenschelijk het idee van eerste en tweede operateur uit te schakelend Men verlangde bekwame vaklieden die een brevet van chef-operateur hebben. Op deze wijze was men gewaarborgd dat geen strubbeling in de zaken zou ontstaan. Was nu de afd. Amsterdam in staat om dergelijkeTcrachtën te leveïen ? ' •• , -. - . Vol- vertrouwen kon onze ijverige Menist hierin toestem­ men. ""Hij was reeds lang, geprepareerd ; had reeds weken­ lang de zaak zoo geregeld, dat alles kon rollen. Het fa alleen 'maar jammer dat zijn rioeste vlijt en toewijding zoo weinig waardeering bij de lelden schijnt te vinden. Maar geen nood.. Menist, wat hepben wij samen niet gevloekt hé, en 'wie trekt aan 't langste eind ? De toekomst laat geen twijfel over, oude jongen. ^ Dit punt was. dus,in orde. Er bleken vijf bekwame vak­ lieden te zijni Maar nu I en daar zat natuurlijk de gevaar­ lijke kneep. De loonen! „Nee,' pardon heeren, vraag niet te veel, in uw eigen Belang", sprak de heer De Hoop, „als een remplacant zoo­ veel verdient, gaat'alles remplaceeren"..

Waarachtig, 't was' niet onaardig bedacht. Maar ik zou; zeggen: Het is en blijft in Tiet belang van een directeur of .^Sploitant, zoo zijn vaste operateur altijd meer verdient dan zijn /osse >en hoe hooger nu het loon Voor remplacanten, hoe hooger het loon voor de vaste operateurs. De eenige weg zal dus zijn, zoo een operateur zin heeft, remplacant te worden, omdat dit meer geeft; welnu, dan;heeft dè patroon slechts zijn salaris zóódanig te verhoogen, dat hij meer heeft dan een remplacant. •> , Ovet die loonen bestond ook veel verschil van meening. «Er werden vurige debatten gevoerd en een oogenblik vreesde ik zelfs dat onze secretaris van Dijk, tijdens zijn ijverig dispuut op de keièn van het Rembrandtsplein zou worden gekwakt. Hij vocht ,als een( leeuw voor de dubbeltjes. Men'werd het ook over de loonkwestie niet èens, sléchts onder voorbehoud werd aangenomen dat een remplacant die zes dagen arbeid'werd gewaarborgd, een loon van f 18.— per week kon , bekomen, of wel f'3.— per dag: \ Men ziet dé heeren verlangen veel, heel veel zelfs. Be• kwame, vaklieden, chef-operateurs, maar met de dubbeltjes zijn zij niet erg scheutig. V • ''Enfin, .Keulen en Aken zijn ook niet op een dag gebauwd, laten wij voorloopig met het resultaat, d. w. z. het feit, dat wij als een serieus lichaam erkend VvóRien, tevreden zijn. Dien weg moet het toch óp en' dan gaan wij vooruit, hoe­ wel langzaam, maar zeker. . Fr. J. WC\

De Vakvéreèniging. •• •

:

Doel, Eisch en Grens.

\ s ^ IL-,' . • _• , (Zie voor No. l,v waarbij het „Doel" behandeld werd, ons Vakblad van l Oct. 1916). Om tot het „Doel" te geraken, moet men aan „Eischen" kunnen voldoen. ^Daartoe, is evenwel, in de allereerste plaats, BEPERKING noodig. Eerie vakvereenig'ing, die ALLEN wilde omvatten, ware volmaakt nutteloos. \ De Vakvereeniging onderstelt gefijkheid van stelling, waar­ uit gelijkheid van werkkring voortvloeit. Deze laatste ts noodig, om het geheel van rechten'en plichten te kunnen overzien. Staat, men niet op gelijken bodem, dan mist men het noodzakelijkst inzicht, in den èisch van bepaalde ver­ houdingen, loopt gevaar, doordien metj in de techniek den weg niet weet, af te gaan op den schijn, het oppervlak voor het wezen aan te zien, over. allerlei hoeken en kanten te

'2

DE LICHTSTRAAL.

P'E LICHTStRAAi:.

-- ^ v : •' ^ . •" , : • struikelen, en samenwerking 'in den' weg' tè staan, in stede van haar te bevorde;rén.- ° - 'Meerdere pogingen,"om allen onder één hoèd'te vangen, artisten, musici, technisch en zaaljpersoneel, zijp dan pok mislukt, en liet .wil mij voorkomen, dat niemand daarom rouwig behoeft te zijn. -Afzonderlijke Vakvereenigingen dus, .al na^r gelang het' afzonderlijk bedrijf ze eischt; Ik onderscheid daarbij, in ruwe greep, wel degelijk artisten en toonkunstenaars Van technisch-administratief en zaal-personeel. Beteekent nu deze ONDERSCHEIDING, ook algeheele en definitieve scheiding, zoodat ieder,, onbekommerd om „ den ander, zijns weegs.gaat? ~ ' Volstrekt niet. Er is één onderling aanrakingspunt.'één centraal terrein van ' actie, één gemeenschappelijk gebied voor federatieve handeling, en dat is: DE RECHTSTOE­ STAND VAN. DEN THEATERMAN en zijne LOJSVEkBETERING. 'Ik zeg: er moe't verbetering, ontstaan, door entente cordiale, door minnelijke samenstelling. Er moet eene publieke opinie gewekt worden, die pp de verschillende leemten voortdu­ rend hamert. Dat 'is mogelijk. - Want, bij het voortbestaan van eenen gebrekkigen toestand • heeft niemand belang, en , ieder schade. ' , \ De fout schuilt hierin, dat, in de keten van samenwer. king. één' 'schakel' , is, die loslaat. ^elke die^schakel is, -f weet gij. mannen van de practijk, even goed. als ik. En als gij het tiiet weten mocht.Vpraat ér dan onderling over, • Wet mannen «Van de N. C. A' V.; de A- N; T.'V. en de9 N. T. K. y., — en ge zult al zper spoedig, niet slechts de diagnose majeen, maar ook als . medicijnmeester optreden . kunnen. Dit allés noem. ik de. maatschappelijke functie der, in het bijzonder, uwer, Vakvereeniging. Daarmede is even­ wel hét nut der- Vakvereeniging niet, uitgeput. Aangestipt behoeft slechts te wordfen' al het goeds, dat de-Vakvereeniging, in economischcn zin, stichten kan : de coöperatieve doeleinden, die zij kan bereiken ; eigen arbeids­ beurs ; eigen? ziekenfonds ; ondersteuningskas en wat al nog '. meer. \. , - . , !< - • In mijn „slof" stel ik mij voor de „Grens" te bespreken. • . C. A. J. VAILLANT, , 5 Officier d'Académie. October 1916. Voorzitter Afdeeling Rotterdam.

De arbeider is zijri loon waard. Bij een duren tijd' als wij thans beleven .is het arbeidsloon voor den werkgever een steen des aanstoots, voor den werknemer een trekpleister. o Het is het gesprek vaii den dag, de jeremiade gezongen in fabriek eii werkplaats. * ,Het maakt de baajt uit zijn humeur en : den knecht on­ tevreden'• ' . , " - Het maakt een belangrijk punt. uit van bespreking voor elke goede arbeidersorganisatie om langs paden der geleide­ lijkheid hét evenwicht weet eenigszins te herstellen. Ook door den Alg. Ned. Politiebond 'wérd na gedaan onderzoek een rapport uitgebracht betreffende dé loontoestanden in gezinnen van politieambtenaren in Nederland. Gemiddeld stegen de prijzen der noodzakelijke leuensbehoejten metjjlm. 62 0/o en in vele gèmeenten is tot nu toe Weinig of niets gedaan ter tegemoetkoming in de enorme sfijging - van uitgaven, terwijl reeds vóór den oorlog de salarissen véél te klein warén. , / Is hëE te verwonderen, wordt in het rapport gevraagd, dat de politieambtenaar, gedreven door armoede, wel eens overtreedt het voorschrift dat hij geen giften mag aannemen 7, Verbetering der positie is zeer gewemcht. Nu vraag ik uj 'als bet daar zeer 'gewenscht is, is . Ket bij ons schouwburg-, theater- en bioscoop-geëmployeerden dringend noodig; de laagst gesalarièerden vindt men in ons bedrijf. i '

. De buitenstaander bemerkt, dat absoluut niet, vóelt niet. - dat, walmeer hij "een 'der* paleisen, der'publieke vermakelijk­ heden betreedt, hij bediend wordt door slécht gevoede ,menschen, die een scherp contrast vormen met hun schitterende omgeving van vjqolijkljeid, licht en leven. Wij allen wéten zeer goed'dat'die vlieger van „de zaken gaan., slecht", niet opgaat wij. ?ien' het avond aan avond dat de recette's goed. ja veel beter zijn als vóór den oorlog. i Hebben wij duurtetoeslag of loonsverhooging gekregen ?. . Zijn voor ons de noodzakelijkste levensbehoeften niet met jplm.' 620/0 de hoogte in'gegaan?' • ' I Er zijn weinig theaters gesloten in dezen voor H.H. Directeuren zoo' „slechten" tijd, wel zijn er veel theatérs vérbóuwd, voor eigen rekening aangekocht enz.-enz. Dat is ;ih'dezen duren tijd wel mogelijk, maar wekelijks het personeel een gulden meer (geven, is onmogelijk. Er zijn Directie's die Wel meer gegeven hebben," voelende 'dat wat hun personeel verdiende, toch te weinig^was om van"-te leven., er zijn er die het eene gedeelte löonsverhoo.ging geven en hét andere gedeelte, omdat, het hen niet toei komt of omdat zij vrijgezel zijn. niét. "Voor die eene helft is hel wel. voor die andere helft geen slechten tijd.lfc / _ , Voplt u; niet dat u bier een\grove fout begaat? Hier'zaait gij het zaad der ontevredenheid!! Merkwaardig is het dat in 1914 (A'ugustus)'de directeuren bang voor een crisis, bang dat hun business niet goed zou g'éan (welke vrees ongegrond" bleek te zijn) direct er.bij waren om personeel op half salaris te stellen, of f 5.— of f 2.50 te korten... . Langzamerhand. is het bij enkelen weer .her oude gewonden, voor de meesten echter was dit je ge­ legenheid bij uitnemendheid om die- lage loonen te hand­ haven. , Nu het voor ons miribedeelden een entieken tijd is.'de nood nijpend, en- nu; wij/bij 'u aankloppen is u doof, nü hebt gij allerhande bezwaren, nu is u niet te vinden pm ons maar eenigszins tegemoet te komen, de wintermaanden door te helpeii. • . . Wij moeten wel aan „Dirt" offeren, maar • Dirk offert niets aan ons. Neen • heeren, als wij riu vragen'omheen weinigje meer ter leniging van den riood, vragen wij alleen dat terug wat gij ons onrechtmatig hebt onthouden, om niet eens te spreken van ontnomen. Wij vragen dat, wat gij van on» op de bank hebt gezet fwèr jaar lang, wat toch ook wel z'n rente opbrengt^. . . Ü roept zelf een groote -loonactié in hét leven en of u er "dan zoo goedkfeöp zult afkomen, zal de tijd ons leeren •

„

*

-

\

Ziedaar weer een paar krabbers gewijd aan het arbeids-' loon, wat is te vergelijken inet het touw wat meri op het sportterrein, gebruikt voor het touwtrekken, „Dirk" aan het éene, „employee" aan het .andere eind. „Dirk" trekt echter steeds aan het langste eind. , Maar als „organisatie" .trekt op de plaats van „employee" dan . . . ja dan ? ... Trekt u al mee ? . . . Help 'dan ook eep handje en zit niet'laf bij de pakken neer, met de gedachte als wij,wat» winnen krijg ik toch mijn deel. FISCUS.

GEDACHTEN. •

'•

•

•

Nu de warme dagen, dié onzèri arbeid geestelijk zpowel als lichamelijk verlamden, zijn gepasseerd, nu mogen we de handen weef aan den ploeg sla'an en den komenden herfst en- winter benutten, ter voltooiing van onzen onafgedanen arbeid.' Ieder jaar vertoont zich dezelfde leemte in ons werkpro­ gram, hoelang zoo meer wordt, dit een deur, die ten kwade zich teeként en aan ons zeiven wreekt. Wanneer wis van de zomerhitte affen te lijden hadden,8

dan is er vóór de eerste maal s'prake van gelijkvoeligheid, zij het eene, die niet weldadig aandeed. Maar gewoonlijk zijn die gelijkzielige sympathiën zoek. • Multatuli beschreef die abs'èntie in zijn „Minnebrieven! aldus: „Z'n rok was kaal. maar dit scheen .hij nietje-weten. Wie denkt aan eigen rok, bij zooveel ellende van anderen ?" Zoo zeggen de\ boeken, — Maar in de wereld is 't niet zoo. , Waarachtig "het is zoo niet! Ér bestaan inderdaad nienschen, die een hevigen tegenzin hebben in kale rokken, als ze niet hangen om de schouders yan anderen. Geen rampen zijn lichter te\ dragen, dan de rampen van 'n buurt man. Alleen brand en pokken maken eene uitzondering; d i e d i n g e n s l a a n s o m s o v e r . v' In deze enkele zinnen van striemend sarcasme, wordt éen groot deel van het menschdom be- _ en veroordeeld. Maar Spalman's rok' was Multatuli niet vreemd, aan der) lijve had hij gevoeld het ,zielsverdrietende van onbegrepen ellende. Van een zich geheel geven, , waar het betrof anderen ter wille te zijn. Maar er zijn weinigen die eigén zorgen, -op zijde zetten, wanneer zij meenen dit te moeten doen, om anderen ter hulpé te zijn. Wij noenjen dit, met nuchtere bekijk der dingen, geesteiijke absentie van logica.. En misschien terecht. Wanneer men heeft te aibèiden voor zijn gezin' in de gemeenschap, dan trede het gezih niet in de tweede plaats ons belang; want- dan bewijst men.de gemeenschap geen dienst, omreden de nuttigheid van kleine 'en groote 'apussen niet is aangetoond. y Maai zijn arbeidskracht èn voor zijn gezin èn voor de gemeenschap verdeel en, het doen saamvloeién dier beiden, aardoór overdrijving wordt'voorkomen, kan aUéén dé ge­ meenschap (inclusief oris gezin) ten góede komen. lij, die evenzóo denken doch anders, spreken, doen mis­ dadig jegens hun zeiven èn jegerié hen die zij meehen te moéten beflikflooien. Misdadig, 'btndai enkele hoogst-fijngevdelige wezens, de drogredenen voor ernstig betoogen opvatten en daama wenschen te handelen. Deze fijnbe­ snaarde zielen nemen alle indrukken van buiten in zich op. Eén énkele schaduw kan de geheele projectie bederven. . V' o • .V* • •/ 't Is\ te, veroordeélen alle menschen op hen zelf aan té wijzenA Het geheele leven is een groote leêrschóol. waarin de een \leh ander onderricht en bestraft. . , Uitgeleerd ? Alleen een lévenszatte komt tot die conclu' sie èn . .\ . verdrinkt. , Wij moeten elkaar dus onderwijzen, 'b Zij op 'h gemoe­ delijke. zafchte toon. 't zij streng en bestraffend. Beide uitérsten zijn noodzakelijk, 't Is alleen de vraag, wien is hét recht gegeven het levens-elixer toe te dienen 7 ' Wie matigt zich het voorrecht tot het zijn van onderwijzer 1 om in- pn voor het leven op te treden ? y In de allereerste plaats de hoogst begaafden onder ons, want deze voorden als van zelvén naar voren gestuwd, door hun helder Ontwikkelden géést, bij een intuitief meester voelen. . Dan volgen de onmisbare lagere goden, die ieder in hun kring worden gekend, zij de^f kring niet zoo wijd getrokken als voor de eerste catagorie. ' . Ten slotte dé groote rest onbevoegden. — 't Zijn juist de laatste die de werqjd" regeeren. Stóf, die door hen niet kan worden verwerkt, doch des al niet te TOÏn wordt opge­ worpen. is . vaak voedsel voor dén ontwikkelde j van geest, die' alsdan rniniralogiseert en bacheriologiseert alle fijne deelen die opdwartelend dóór hun worden opgevangen. Conclusie:- wij laten óns door dé geestelijk sterkeren drijven» naar het milieu,' waar on«e kracht geen plaats'kon vinden \ 'A M. H. LËVI. ïeïf ruzie. Teneinde den verkeerden indruk weg te, nemen, die , schijnt ontstaan door het artikeltje van den heer van Dijk

J.. • - . • .Y ? ; , ' , ' tegenover den heer Cor. Schuring, zij gemeld, dal de be, doeling geenszins is geweest den heer Sch. in z/jn persoon aan te vallen, iets wat door kwade tongen .wel wordt be­ weerd. Het ging slechts over organisatorisch recht en daarbij mag-men als collega elkaarwel eens gemoedelijk de waagrheid zeggen. Trouwens, elk getrouw lezer weet dat in de „De Lichtstraal" geen persoonlijke twisten mogéh worden behandeld. : . Fr. J. W.-

VAK-TECHNIEK. Over Filmplakken. Hét plakken van een film is lastiger dan de meesten wel denken. Dat is te zeggen om twee stukken aan elkaar te plakken is geen kunst, maar om het zoo te doeri dat hef gedurende de projectie' niét te zien is eh dat het nooit , loslaat, is iets dat verscheidenen niet kunnen. . ' . Een zeer goed plaksel is té maken van anlylacetaat eri acéten met een verhouding ;van ,2 tot een voor brandbare films. Voor onbrandbare films kan men züiver aceten het i ' beste gebruiken. Men kan "het beste, plakken op een stuk spiegelglas, waar­ onder men een lamp. aanbrengt. Tusschen het spiegelglas en de lamp kan men: dan een stuk melkglas zetten,, maar ioo, dat de twee stukken glas een tusschenruimte hebben ' van eeh centimeter, Men neemt dan het eene eind van de film en snijdt ' dat zoo af dat de witte partij van het beeldje b.v. de lucht het begin van het stuk is. Het andere stuk snijdt men zoo af dat !er een gedeelte van ongeveer 2 m.M. • van het afgesneden beeldje nog aan zit. Men moet er echter aan denken, dat men hooit een >lasch maakt op dek witte partij van de film, maar steeds op de donkere, b.v. den 'groncl. r. e .Vervolgens legt men éen stukje glas langs het lipje dat schoongemaakt moet worden en krabt dat met een scherp, • mes schoon. Het dient ter aanbeveling niet aan de film met den mond te kómen, daaf. verscheidene kleurstoffen, waarmee éen film is gekleurd, vergiftig zijn. Wanneer men de film goed heeft schoongemaakt, smeert men dé beide einden met het plaksel in ; dan legt men het k eene eind van dé film op de glasplaat, met de natty kant «• boven- 'eh legt daar het andere eind op. Daarna wrijft men niet het heft van het mesje, flink over de lasch. zoodat de luchtbelletjes, die daar tusschen zitten, er uit gewreven worden. Wanneer men een lasch zoodanig gemaakt heeft, zal deze nooit loslateA en daar de lasch op het donkere gedeelte van de films is gemaakt, zal men ook geen zwarte streep op het doek' zien pp 'de plaats waar de film geplakt is. De bewerking hierbóvén beschreven, is veel gemakkelijker 1 en vlugger dan met een z.g. lijmpers. Vele operateurs gebruiken, wanneer de film gescheurd is, een spéld, om de twee einden voorloopig in het apparaat aan elkaar te zetten. Hierdoor beschadigt men tioodeloos een paar beeldjes . en men kan daarvoor veel beter ,z.g. papierklemmetjés gebruiken. ' . • CINEMA.

Draagbare Bioscope-projectie-machine . volgens geheel nieuw, systeem. . fï Een van ' dp meest compacte en gemakkelijk draagbare projectie -machines, voornamelijk bestemd voor handels-doel­ einden en die men alleen maar aan de stadsstroom heeft aan te sluitén. is -zoo juist'aan de markt gebracht. De machine is een der laatste vindingen en is zoodanig geconstrueerd, . dat zij niet uit het koffertje,, waarin zij gedragen wordt, gehpmen Jaehoeft, te worden, om te projecteeren.De machine is gemonteerd in een koffertje, dat van bin­ nen met asbest en van buiten met leder is'bekleed. De afmetingen zijn : hoogte en lengte 42 c.M. en breedte 18 c.M., terwijl het totale gewicht 9 kilo bedraagt. Het apparaat bevat 350 M. normaalfilm Edison perforatie.

'DÊf LICHTSTRAAL. en loopt op een ingebouwde electro-'motor. Hét projecteert een duidélijLvvast beeld Van. 2 bij 3 Metèr, bij een afstand van 11 Meter. Als lichtbron vordt gebruikt' een 250 watt met nitrageen gevulde lamp. , ' ' . ' ' / t Qmhet warm worden tegen-te gaan heeft men een. ven­ tilator aangebracht, dief. de |uctit van onderen inhaalt en Van bov^R uitblaast, zopdat de gemiddelde "''temperatuur 1 óS" bedraagt. i De film kan stilstaan wanneer-'men wil. De machine wordt, geheel en al geregeld aan de buitenzijde v van het kotfertjq. , Nadat zij nïet .een'stroom vsn 'HO volt verbonden is, behoeft men slechts op. twee knopjes te druk- * ken, n.1. een dm de lamp te doen branden en feen om de motor aan den gang te brengen, en de hjachine projecteert. ' De twee bobines zijn naast elkaar geplaatst en men kan de film terug wenden, zonder een bobine er uit te halen.' Èen ander model van hetzelfde apparaat is nog beter gemaakt dan het eerste en sluit het terugwenden van de film uit. Dit is. verkregen door de twee eincjen aan elkaar te plak­ ken* en de film om-een paar bobines te wikkelen, zoodat' <3e film vanuit het middenpunt naar buitengaat. Door deze ïnethode kan men de film steeds weer laten loopeh, zonder er naar ojtn te kijk'en. Een weer geheel 'andere rnach'ine is zop'juist ter markt gekomen, waarbij het nieuwe is, dat mén om eeri rechten hoek kan projecteeren; in plaats van'rechtuit. . Een gewone booglamp gebruikt men als lichtbron., Het apparaat. wordt echter met de hand .gedraaid. ' CINEMA.

V

Filmkeurings-woede.

* Een ware-, fllmkeurings-woede Heerscht den laatsten, tijd /inWerschinende.gemeènten. En natuurlijk wat te verwachtenA was eri uit den aard der zaak zeer begrijpelijk is; -de diy. \keurings6ommissiên spreken elkander lijnrecht tegen.- ^ In de „toekomst voorzie ik een „kluwen van Ariadnê". EnV'schande, driewerf schande uitgesproken over, de Bioscoop-Directiën die zooiets geleidelijk toezien en-door Kun syhuld en laksheid in het leven lieten .roepen. Waar moet.dat heen? • , Het zoü dwaas zijn de idee te verwerpen als zoude een gezonde critiek-iniet menscheHjfc zijn. Er mag genist?wel', eens een hartig woordje gésproken worden over de streikking en moreele ondergrond! van sommige films. . Hét begrint er me echter 'zoo langzamerhand op te gelij­ ken, dat verreweg alle films, ongeschikt óf met coupure • Vertoond zouden mdeten worden. Om een greep te doen uit' eeh groote'bron van K ".hei­ den, die ik vpor mij heb liggen, f In „de Komeet" is opgenomen een vaste rubriek tet publiceering van afgekeurde en gecoupeerde films. De afgekeurde films wil ik nu even buiten beschouwing laten, om stil te staan bij de aard der coupures. 'Let pp s.v.pl. '" , ' • (KEURINGGOMM1SSIE DELFT). (Knppj e trouwt). Union film. I. „Het gèbaar, waarmede zij doet of zij bij zichzelve een v 1 o b vangt". . ' 2. Het opschrift: „Ik zou liever op een zak met vlooien passen". , (N o rd i s k).„ Tegen de lamp geloQpén. ' Deze film js N.B. gedraaid iq de Witte Bioscoop te Am­ sterdam, waar ik werkzaam ben Sis explicateur'en van de meest onschuldige komische verwikkeling: een film, waaraan geen weldenkend mensch aanstoot kan vinden. Maar wat wil men doen? Men wil liefst de climax : het slot er af knippen. ; e : (Coupure)De scène waarin hij zich wil ophan­ gen en daarna bedrinkt. Nu moet ik u er bij zeggen dat dat ophangen zoo oerkomisch geschiedt en dat zich bedrinken is zóó vreeselijk gechargeerd, dat ik het, hier openlijk als een ziekelijk uit­

vloeisel .van overdrevéh^keurderij-manie. durf 'bestempelen, zooiets als schadelijk vpor de goede zeden te beschouwen. Ge *zoüdt -zeggfefi het is te kinderachtig pm er over, te' schrijven' Neen, én nogmaals neen ! Onderschat alsjeblieft de langzaam voortwoekerende macht niet van zulke pnverantwoprdelljke bedervers van den goeden' geest. ^ > • ' Het gevaar schuilt waarachtig niet in die enkele dwaze coupures, het groote "gevaar schuilt in het verkrijgen van een overwegenden invloed van dergelijke commissiën. - Reeds, herhaaldelijk bén jk tekeer gegaan tégen , dezè idiote uitwassen van „hyper zedelijkheids-martelaren". ' In ernSt en satyre^ maar men zweeg. Men zal opk nu zwjjgen ? Goed. Milar; de satisfactie zal aan mijn zijde zijn, als eens in den jare 19. . zopveel ? De sprpokjês. van moe­ der de Gans, (met groote coupures) als reuzen-schlagers .in de Ie klas theaters gedraaid zullen worden'1 . . . v' ^ v Ik wil hu het oudev en afgezeiagde thema niet weer aan­ roeren van"vergelijken met de minderwaardige stukken, die ons modern tooneel beheerschen, met de variété kwatsch, waarvan ,wij dagelijksch smullen en. Waarover men het diep­ ste stilzwijgen bewaart ? , " ~ . ; Neen' laten wij de Bioscoop nemen, los van alles. . ' De allereerste 'en meest logische vraag is "feel: waarom ^ wordt dan toch de Bioscoop. in zoo hooge mate als zedebedervend gebrandmerkt ? ^ ' '1 De oplossing "is zeer vPor de fyandjiggend.' filmspel is een meer gepronogeerde uiting van tooneelspeelkunst. Gebaren, spel, mimiek treden hierin ten zeerste^, op den voorgrond. Wat men in 't tooneel-stuk als handeling zal bestempelen, zoo is in ''t filrrispel alweer een „aaneen?ehakelmg van handelingen''. - .< .s Zou hien du^-in >'t toónèelstuk 'een moprd, dié heeft plaats gevonden, vertellender wijze ten .tooneele voeren, in het-film­ spel moet zoóiefs aanschouwelijk worden voorgesteld. * ^ Een-„handeling" verwekt ten allen tijde méér' „sensSie" 'dan^_een medédeeling,. vandaar dat in de meeste gevallen het fil^hsppl als ^sensationeel" wordt bestempeld. Maar met dit luttele feit is het dan toch niet ten vér-, derve gedoemd ? , V , •' ' Niets natuurlijker dan dat' verschillende filmfabrikanten (hoe prozaïsch toch) speculeerend, op de lust naar sensatie van het "„groote publiek" hun filmontwerpen met een to-, mantisch' sausje en dikwijls van de meest gpédkoope sport overgoten. ' . "i.. . .• ' V i Er moet dus over-'t algemeen in de'film iets woeden aan•geyuld, dat dezen ten opzicMe van het drama ontbreekt. In ons volgend no. s'tel ik miji vopr de middeleri aan té geven om dit kwaad uit te roeien. , C. J,. v.' D.

Van. verschillende kanten komen slechte berichten uit Am­ sterdam, eh alhoewel* het, Afdeelingsbestuu.r daar ter plaatse v^el in staat zal blijken het scheepje-recht te houden,"zij', het mij.toch als bestuurslid van dé zuster-afdeeling'Rotter­ dam vergund heéren leden er op te wijzen, hoe verkeerd net is onder, elkaar te krakèelen. Zooals het' tpt nogtoe in den regel is gegaan, schijnt pok >iu weer verschil van mee­ ning over - wat het Bestuur alles wel had moe.teft dóén of had kunnén verwezenlijken en zooals het altijd gaat: de beste stuurlui staan aan wal. Men vergeet, dat het .Bestuut van eene jonge véreeniging met tallooze moeilijkheden heeft te kampen. Dat maar al . te dikwijls het Afdeelings-bestuur éener vakorganisatie dopr den werkgever als ïijn. tégenvoéter wordt beschouwd eri wanneer het dan toch aan dit bestuur gelukt enkele voordeelen (zooals eeri vrijen dag enz.) te behalen, waarvan de leden profiteeren, dan gaat het maar niet aan om te ,zeggen.... „er had veel méér gedaan kunnen worden"...; Eerst langzaam kan op den eenmaal ingeslagen wég

DE LICHTSTRAAL. wprden vpprtgegaan en zij die overhaasten zijn in werke­ lijkheid de slechtste raadgèvers. Eerst veel later wanneer hef tegeriwpordige wordingstijdperk van onze vakorganisatie tot de geschiedenis zal behooren, zal de arbeid der . ver­ antwoordelijke- leiders op „zijn juiste waarde geschat kunnen worden. ,• ' ' De hppfdzaak is echter, samenwerking en .... vertrouwen in de eenmaal gekozen en verantwoordelijke leiders. 'Ver­ geten wij niet dat juist strijd in'eigen boezem het geheel vaneen rukt, ons zwak maakt* en het gemakkelijkste wapen is voor hen tegenover wien wij misschien eens,.-niet elk afzonderlijk, maar juist en bloc moeten pal staan. Alleen eendracht geeft óns macht en onze leu'ze kan en mafe niet anders zijn'dan: „Een voor allen en allen voor één!". Maar juist dat kan alleen verkregen worden dopr privé belangen (en dus verschil van te zijn Operateur, Explicateur, Controleur of welk ander particul ook in de vakorganisatie) achterwege te laten. • ' Op kameraden, wij beooger» één doel, laat ons nietjSchipbreuk lijden door egoïstische eigen-vergoding. Zijn we Operateur, Explicateur of welk'-eur ,ook? Neen! Wij zijn éen Bond . . . . éeri groote familie . ." . éen vakorganisatie. : , C. A. J. VA1LLANT, ^ .Voorzitter Afd. Rotterdam. o Officier d'Académie.

Officieele Mededeelingen. AFDEEL1NG ROTTERDAM. L . . . straatjes. , Lid No. 113 geven wij den raad zich niet te vernederen fooien aan te nemen van' Artisten, leden van onze zuster-* vereenigingen. ' — i.J. Een Directeur te Den Haag raden wij in gemoedé aan zich nooit meer zoo mét afschyw ?e verklaren (in het bijzijn van andere Directeuren en een onzer béstuu(ders) tegen onze organisatie. -j. — ,.j > , : • , ' Elk lid dat ingeschreven staat in een onzer plaatsingbureau» is verplicht roodra bij werk heeft gevonden dit-, te melden aan het plaatsingbureau; zoo dat lid in gebreke_ blijft, .betaalt hij eeh boete van f 0.25. Zij die zich bij werkeloo'sheid niet-laten inschrijven, zullen ook. niet door " middel van ons plaatsingbüreau worden geplaatst. ^ .V-. ^ a-;-v• " Rotterdaiasche Leden. — De'8 Nov. ^a.s. viert de afdée-' ling haar' 'één-jarig, bestelari. Komt allen naar de Jaarver-, - gadering op' Wperisdag 8 Nftv. a.s., 's avonds 12 uur, in-hefe. café „Ghristans", Dirk Smitstraat ,1. '. "BONDS'tlNANCÏÊN. .• V •De Bprids-Penningméester verzpekt.zijn colléga's pënningm. iö de verschillende . afd. goed "achter de contribUt'ie-inning heeti tè" zitten?° Want alles moet aangezuiverd zijn voor '1 'Januari 191.7.' - De afdeelihgen hebben npg schuld" aan de Bpndskas; . \ . 5 -a* v "' , ' ' • Afdeéling Amsterdam f 24. — 'a. a .• y . ,,, 'Rotterdam - 24.13' ' s.°„ ' , D^h Haag ' ' • , •' • .-Utrecht ; ' - 1.10 „ Den Helder 1 0,90 *' 4 1 * . Totaal '. . f 50.13 Staat van einde Sépt. 1916. . a / , AFDEELING ROTTERDAM. ' ' RECTIFICATIE. In ons vórig nommer stond:'Ter royement zal worden voorgedragen W. Pastoor, dit was abusivelijk geplaatst. Niet ons lid :W. Pastoor, doch de leden J. Ligthart en F. de Vriest zouden * ter royement worden voorgedragen, wegens contributieschuld, — zooals op de eerstvolgende Alg- Verg. ter royement zal voorgedragen worden Vermeulen.: :

5.

SAMENWERKING. Bij He .Generale repetitie in den Gr. Schouwburg van „Vasantasena" staakten de figuranten, zij wenschten meer loPn: het gevolg was dat .de première van,,Vasantesena" dreigde niet door* te gaan. V, „ , Hen werd door de 'Directié de tóezégging gedaan dat zij eiken spefelavond in plaats van 40, 60 cent per avond zouden krijgen, er zou ook voor% zeep en " handdoeken gezorgd wprden, " < Ook de figuranten,'hebben zich thans vereenigd. » . > ' ' ; ACTIE. - •! . . Door de N. C. A. V. werd een actie gevoerd tegen den heer Theunissen, "Dir. cabaret „Métropole" en „Palatinat",' In h(;t laatste' traden op dilettanten-in plaats van beroepsartisten, hier werden menschen die van hun beroep moeten • leven, tekort gedaan. Arbeiders die arbeiders bestelen! ' Terecht he^eft de N. C. A. V. en de R. T. V. zich mét kracht verzet, is zij voor het goed recht voor haar leden opgekomen en met veel succes. ,'.

-

- AMSTERDAM. ' \ Wegens drukke werkzaamheden moest dé voorzitter afd. Amsterdam aftreden. rIn zijn plaats werd gekozen de heer Ch. van Biene .Verder onderging het bestuur geen verandering. 7 a — •;' • ; : : - ATTENTIE! ' " ' ^ariA^heden is hét Plaatsingbureau afd. Amsterdam ge­ > vestigd : 'Café Sport,1 Rembi;ahdtplein 22. Geopend: Maan­ dag-, Dinsdag-, Woéosdag- en Donderdagochtend yan 10 tot 1 ' uur. • •" I — • • ./ RECHTZAKEN. . Voor .het hof van arbitrage in Den Haag zal van het einde, dézer maand de zaak behandeld worden Halberstadt— ' contra Sjef de Goeie.' in za'lcè beleediging in dé KrisrKras •vap Oqtober. v Sjef de Goeie zal moeten bewijzen dat Hal­ berstadt op een kameel heeft gezeten. Als verdediger van Sjef de Goeie treedt op ex-president Roosevelt, terwijl de rechtskundige raadsman van Halber.stadt is: 'von Holman Bethweg, die volgens de nieuwste eischén der „hochkultur" de. zaak zal behartigen!!^

Afdeeling Amsterdam. > ' . Uit onze vergadering. ^ Wêl mógen 'wij zeggen dat onze laatst gehouden leden•' vergadering ih het teeken stond van agitatie. De opkomst „ was bijster slecht en dat waar de agenda o.a. behelsde het verkiezen van een nieuwen afd. voorzitter. , "Waar blijft in 's hemelsnaam dan toch het verantwoor­ delijkheidsgevoel van onze leden ? Stellen zij zpo'n onbeperkt' vertrouwen in hun bestuur? Dan mocht het toch wel heèl, anders zijn. 't Spijt -mij, er moeten mij bittere woorden uit de, pen aan het adres van de meeste'leden, en wel, dézen die trouw vergeten hun contributie te betalen. Het. is natuurlijk de oude kwaal diè in zoovele vereenigirigen voortwoekert, maar al is het liedje dan wat eentonig, het moet gezongen worden. Net zoolang tot dat de leden het wijsje geheel uit 't hoofd kennen. Punt 3 van de agenda dan, na de traditionéele notulen en, ingekomen stukken. Het Verkiezen van een voorzitter. Het moest den secretaris van het hart dat bij het-afscheid nemen van den heer Polak, toch wel een woord van Waar-, deering gesproken mocht worden. Polak had zich steeds getoond een warm voorstander van de goede zaak te zijn en het deed de mede bestuurderfin Veel leed dat de voorz. zich wegens al te drukke werkzaamheden genoodzaakt had . gezien schriftelijk zijn ontslag als zoodanig in te dienen. Tevens wees de secretaris de le4én op het groot gevaar

6

'DE LICHTSTRAAL.

dat er schuilde in het overhaast kiezen van een plaats­ * In ,pns volgende vakblad (ik mag dit keer niet al teveel vervanger. Spreker raadde de vergadering dat indien zij , van de plaatsruimte vergen) hoop ik daarop nader terug nog niet gedecideerd was, liever nog een paar weken te te komen. Het is intusschen wel wenschelijk deze zaak wachten en desnoods schriftelijk candidaten te stellen. grondig" te doen onderzoeken, ik meen de mogelijkheid tot Maar het meerendeel der vergadering verklaarde zich voor. het reorganiseeren van onze contributie. Enfin een belang­ dadelijk verkiezen vap een nieuwen voorzitter. De leden rijk punt van bespreking voor de e.v. hoöfdbestuurs-verg. werd nu 10 minuten tijd gegeven om onderling te beraad- . Dan tenslotte nog-de kwestie: uitkeering bij werkloosheid. slagen en daarna begon de verkiezing. Wij moeten het hier openlijk erkeriheri, de comm. tot het Er werden eenigen candidaat gesteld en daarvan wilden sanienstellen van reglementen voor een eventueel te stichten drie heeren de evehtueele candidature aanvaarden, n.1.: fonds tot uitkeering bij werkloosheid heeft ptachtig werk Sjef de Goeie, M. Menist en Charles van Biene. verricht. Wij hopen nog vaak gebruik te mogen maken - Met een .schitterende meerderheid van stemmen werd van de hulp van de heeren De Bruin, Hillert en v. Dijk vriend Van Biene gekozen tot onze afd. voorzitter. Bravo in het belang van onzen bond. . Charles, we willen hopen dat ge volkorhen opgewassen Zoo spoedig als . kan zal dit reglement in behandeling zult zijn tegen de moeilijkheden die een dergelijk baantje , worden genomen. Nu moet ik werkelijk eindigen, na nógnoodzakelijk met zich sleept, dat je lieve vrouw wat. consi­ " maals de leden een en ander ernstig in overweging te geven. deratie zal toonen inzake vereen.-belangen, dat je ons zult Ons Plaatsingbureau zal vanaf 1 November gevestigd; zijn een trouw kameraad, een Hchtbaken in menige storm­ zijn in het Café „Sport", Rembrandtplein, Telef. 8541. nacht, dat je zee-vast op de commandobrug zult staan als IVIaandag, Dinsdag, Woensdagen Donderdag yah 10—1 ons vaartuig onbekende klippen moet omzéilen. uur zal stèeds 'een van onze Dagel. Bestïiursleden zitting Nu kwam de kwestie, als volgend punt der-agenda n.1., houden aldaar. ' op de proppeH, de • vrije dag regeling en het verslag van , Dus leden, hebt ü!.dringende aangelegenheden, u weet d e laatstgehouden conferentie met . het „Bestuur van de waar het bestuur te vinden is. Patroons-vereeniging. ' " CH. v. DIJK, Secr, Afd. Amsterdam. Onze hoofd-rédacteur,: de heer Weber, had zich zoo be­ reidwillig betoond een stenograjisch verslag uit te werken Nedr Bond v. Bioscoop- én Theaterpersoneél ei» las dat de vergadering voor. . Afd. UTRECHT. ( En nu gebeurde er iets, wat nooit meer mag gebeuren.. . en wat bijna tot gevólg had dat het afd. bestuur eii bloc Verslag Huishoudelijke Vergadering de functie neer zou leggen. De houding en het besluit op den 4en Oct. '16. (voorwaardelijk n.b.) door ons afd. bestuur genomen in de Gezien 't weinig ledental dat de afdeeling Utrecht telt, jongste conferentie met h.h. Patroons, werd openlijk in de waren de meesten ter vergadering'verschenen en moet dit vergadering : becritiseerd door .... een mede-bestuurder. Let dus goed bezocht heeten. Te 11 uur opent de voorzitter,^ wel, een inedé-bestuurder die nooit tijd heeft een bestuurs­ de heer Hartlooper, de vergadering, heet de leden welkom, vergadering mee te maken I Die de bestuurs-bijeenkoms't inzonder de nieuwe léden, de heeren Kaljee en van Doorn, 1 voorafgegaan aan de bewuste -Conferentie niet met zijn en de afgevaardigde Hoofdbestuur, dé heer Holbein, die, tegenwoordigheid vereerde, en die, ter overmaat bok de volgens spreker, de belangen van den Bond zoo goed en conferentie niet bijwoonde. ' \ ten allen tijde wist te behartigen en op eene wijze, die alle Ik kan de leden niet genoeg op hét hart drukken niet te anonieme brieven en lasterpraatjes ten spijt: op een onbaat­ dulden dat in hün vergadering zooiets óóit weer gebeurt. zuchtige manier werd gedaan. Elen bestuurslid dat, door welke omstandigheid dan ook, Er gaat 'n praatje, dat het bestuur van de afd.'Utrecht een bestuursvergadering niet kan bijwonen, geeft zijn medelaksch is, maar hier is het de schuld of van het H.-B. of bestuurd.eren blanco mandaat tot handelen. Wij moeten van den afdeelings-secretaris Menger. geen papièreh leden, maar papieren bestuurders zullen wij Dé circulaire ,, Duurtetoeslag" was verzonden en de afd. in geen geval in ons midden dulden, nooit. Wij geven dan Utrecht wist er niets van. Hoe kunnen wij dan werken, ook den heer Rosenau ernstig in overweging óf zijn bestuursals we onkundig worden gelaten ? Holbein zegt dat er baantje neer te leggen, indien hij geen tijd heeft, of voortaan stappen worden, gedaan door het H.-B. om in elke afdee­ wat beter te overwegen hoe het in een bestuur gesteld moet . ling 'eene commissie te benoemen, gevormd uit leden vanzijn... Leden, gij hebt ons met vrije wil gekozen, wij zuilen ' N. C. A. V., Toonkunst en N. B. v. T. B. P. en dan ge­ doen, .wat wij denken in uw belang te zijn, wilt gij ons zamenlijk de patroons bewerken. Wellicht met meer succes. als. bestuurderen handhaven, welnu, dan eischen wij ook Hartlooper : Maar kunnen wij dan rekenen op Toonkunst ? het recht tot handelen, in zaken als deze. , volgens voorzitter was . 't wjenschelyk heeren musici in de Wij kunnen er bij h.h. Patroons niet met de zweep achter afd. op te nemen, de afdeeling hier blijft anders te zwak. -ziften, wij zullen de onderhandelingen voortzetten in den De oude statuten veroorloven dat musici toetreden, dus trant zooals wij dat tot nu toe steeds hebben gedaan. ' zullen wij hier heeren musici aanzoeken. ^3 ' Wjj laten ons niet als kwajongens ringelooren. Meer dan Men beklaagt zich over den secretaris, doch waar déze. klein was wel de houding, van een onzer leden, rl.l. Van vertrokken is, wordt méteen besloten,'n ander te kiezen. ' Tiggelen, steeds een der voorsten in de opposanten-rij e n . . . v Candidaten, Bakker en Kaljee. Eerstgenoemde bedankt, „zoo'n sissende slang, dien 'z'n kop opsteekt achter den waardoor laatstgenoemde vanzelf wél moet acceptêeren, rug van V bestuur", die de vergadering verliet en beweerde in 't belang van de zaak. ' geen lid meer te zijn van de organiéatie. Nog werden besproken eenige-plaatselijke toestanden. Zoo ' Weet wel v.s Tiggelen dat wij dergelijke leden, die ver­ werd bijvoorbeeld verteld dat 'n explicateur 's morgens om beten wat plicht is, en den bond als eeri kwajongenstroep 9 uur aan het theater moest zijn om stoelen schoon te beschouwen weten te strafFen ? Zoo maar bedanken zontier maken. Na gedaan onderzoek, bleek dit geheel onjuist te afdoende termen heeft royement ten gevolge. zijn. Nog iets van meer erhstigen aard wordt er beweerd Hoe, contrasteerend staat daartegenover het schriftelijk én schijnbaar naar waarheid. Er moet hier in . Utrecht 'n ingediende voorstel van verschillende leden ,om onzen bond explicateur zijn die fooien aanneemt van h.h. artisten. Ik in vakgroepen te gaan indeelen. Buiten de principe, dus kan me, voorstellen, dat artisten 'n fooi geven en dit den daargelaten of zooiets uitvoerbaar zou kunnen zijn, doet. explicateur (chef) ter hand stellen, ddfch dan zal dat geld het toch werkelijk goed'dat er zulk een geest tot handelen, ni. i. niet bestemd zijn voor hemzelye, doch voor degenen tot eigen initiatief onder de leden zit. die 't verdienen: Tooneelknecht, Suppoost of Operateur, die

DE LICHTSTRAAL. zulk 'n artist dikwijls 'n geheele week moet belichten. Dat is nu eenmaal theatergewoonté, doch 'n explicateur komt dat m. i. in t geheel niet toe en ik acht 'tonteerehd ook. De artisten onderling geven elkaar toch ook geen fooien voor kleine diensten elkaar bewezen, dan drinkt ge saam 'n pot bier of rookt 'n lekkere sigaar, of heeft die explicateur misschien 'n salaris van eehige guldens-, dat hij er'zonder fooien niet kan komen? (Mijnheer blijven s.v.pl.)! Dit is 'n waarschuwing, als 't blijkt dat daarmede door­ gegaan wordt, zullen andere maatregelen genomen worden. Louis Hartlooper. was aanvankelijk van plan z'n functie van voorzitter neer te leggen, doch z'n directie heeft hem geraden, dit niet , teCdpen. Hij behoort z'n kameraden niet in den steek te laten. ' » Mooi gezegd van zulk 'n directie, dat is medewerking. De heer v. d. Heuvel, Dir., New-York, wenscht toe te treden als Donateur. Bij 'voorbaat! . » De heer Menger zal er voor moeten zorgen, dat de boe­ ken en verdere bescheiden in handen komen van den heer Kaljeé, Bilderdijkstraat 60, . Utrecht. Correspondentie zal gevoerd worden met den Utrechtschen Bestuurdérsbond, teneiijde 'te trachten aansluiting daarbij te, krijgen. Nog eenige kléine besprekingen van minder ernstigen aard en de voorzitter sluit onder dankzegging de werkelijk ge­ animeerde vergadering. • v Utrecht, 4-October 1917. De -Ie Secretaris : J / • • W. H." KALJEE. V) -Afd. ROTTERDAM. , \ . ' Huishoudelijke Vergadering van den 7 Oct. '16. De voorzitter opende , de verg. ten 1 ure en heette de aanwezige léden welkom. 27 leden waren aanwezig ; na het voorlezen van de uitgebreide notulen der laatst ge­ houden Huish.. Verg. werden ingekomen stukken voorgele, zen, o.a. van, den heer A^ Tusschinsky. R. B. B. en M. Riet. Alleen het lid H. de Wilde wist dat het plicht was bij verhindering daarvan kennis te geven aan het Bestuur, dat hij niet ter yergadering kon komen. Daarna werden 8 léden geballoteerd, t.w. : H. Neten A. J. -v. Bremen, H. A. H. Groth, Fr. Keijzer, C. D. Schutt. D. Schipper, H. Molkenboer en v. d. Bronk. Nog twee candidaten waren er, de een kelner iri, een •Bioskoop en de andere buffétjuffróuw in een theater ; hier­ over werd zeer lang; gediscussieerd, enkelen waren van mee­ ning dat wij hen' wel moesten aannemen als lid, anderen weer niet aannemen, daar ér geen artikel in de statuten wees pp het-recht van lidmaatschap van menschen die thuis behooreh in den Bond van koffiehuisgeëmployeerden. Besloten werd ' hun candidatüur aan te houden en dü zaakje het H.-B. voor te leggen. Verder werden wegens wanbetaling ter royement yoorgedragen de leden J. Ligthart en , F. de Vries. Dan werd door Holbein rapport uitgebracht van de con­ ferentie4» met het Bestuur van de Vereen, van ondern. v. Publ. Vermakelijkheden te Rotterdam. ' F. Clevéringa las voor het door hem ontworpen „Normaal contract" voor leden van den Bond. Had dit klaargemaakt' in overeenstemming met de Wet op het Arbeidscontract. Besloten werd dit aan het. H.-B. ter beoordeeling óp te zenden. Dan had Cleveringa een voorstel te doen betreffende de nieuwe statuten Huish. Regl. en Diploma met het zegel­ stelsel, wat door'hérh nader zou worden geformuleerd,en opgezonden aan het H.-B. Verder, beklaagde dé heer Vaillant zich over de lakschheid van werklooze leden. ' , ; Spreker had het lid Stok tweemaal laten weten, dat er voor hem als operateur een betrekking vacant was, doch Stok was? .... en antwoordde niet, men zou hem hier­ over. aanschrijven. Voorzitter wenschte • zoonoodig sneller A' •

met de werkélooze' ledén, eventueel per telegram, in venbinding te komen en dacht hier f 5.— voor uit te trekken, om te storten' bij de Rijks Telegraaf; 't voorstel werd itiet aangenomen. We moeten zuinig zijn. . . . In „De Lichtstraal" zou daarover een klein artikéltje ge­ plaatst worden, de Voorwaarden en eventueele boete. Verder werd aangevraagd een nieuw stempeltje voor den • Bpnd., Bij nader inzien bleek dit met het oog op de te verwachten zegels niet meer noodig. Niets meer aan de orde, sluit de voorzitter deze verg. •• ^ . " ' * De Secr.

Ingezonden mededeelingen. (Buiten- verantwoording det Redactie). Hoe krijgen wij bekyrame vaklieden-Operateurs 7 v Mijnheer de Redacteur! ' éé . Vergun mij s.v.p. een . kleine plaatsruimte in ons vakblad. Bij voorbaat mijn 'dank. ^ ' "Tk voelde mij gedwongen, naar aanleiding van onze cpn: t ferentie met' de héeren patroons, eens een artikel uk de pen te laten vldeien over bovenstaand onderwerp. " .De weg die heden ten,dage wordt gevolgd, is. Wat men noemt een wassen neus. Het is geen examen, het is iets vragen wat zoo lijkt alsof het op een rolletje papier staat. De eene opérateur vertelt het aan den 'ander en het resul­ taat is genoegzaam,bekend: wij krijgen natuurlijk operateurs die ,als een machine hét bandje, dat film heet, kunnen afdraaien. Maar o Wee. als er iets aan apparaat of instal- ' lade gebeurt l Dan staan dergelijke menschen met de handen in , het haar. Zij weten, dan tótaal niet wat zij dóén moetfen, want . ; . . . zij hebben niet het flauwste begrip' van. electri-, citeit, weten totaal niets van de inwendige deelen éenèr machine. En wat is dan het gevolg? De patroon moet ,een monteur van de fabriek laten komen, die natuurlijk dik betaald moéten worden. , ^ Operateurs! dat loon. die z.g. monteurs-onkosten, moeten wij in de toekomst zelf gaan verdienen. Sterken en zwakken, > wij moeten de handen inéén slaan en met medewerking van h.h. patroons (zij zijn er sterk voor, ik weet het) eert oefenschool oprichten. Wij moeten ons bekwamen, onze zwakkere^ broeders sterk maken. Ik bedoel niet kweeken, versta mij .goed. ik ben tegenstander; van kWeeken dat weef u allemaal wel, maar onze capaciteiten, móeten *op éeh péil worden gebracht én dat kan, waar een wil is, is een weg. Het resultaat van zulk een oefenschool is niét twijfel. achtig. Het diploma-stelsel moet in andere banen gorden geleid. • Op het oogenblik is'er met de brandweer weinig aan te vangen. Iemand die goed de veiligheidsvoorschriften kent en die weet wat een volt of een ampère is. dat is een operateur, volgens de brandweer. Mis! heeren brandweer-autoriteiteni die man is niemendal. Mijn kind van twee jaar kan dat ook leeren. Die veilig­ heidsvoorschriften kan men in 24, uur tijd uit het hoofd leeren en dan moet men ook natuurlijk weten dat (volgens die voorschriften natuurlijk) de cabine op afdoende wijze op de buitenlucht geventileerd moet worden. (sic). Welnu, opérateurs, 't papiertje, dat wij dan'krijgen, brengt wel eenige centen per kilo op. Het is thans meer dan tijd dat wij hier éen einde aan maken. , Hóe ? zult gij vragen. Zéér gemakkelijk. .. • " ' /Wij moeten beginnen met de 'samenstelling van een éommissie. Drie heeren patroons, mits zij techniekers zijn en drie leden van onze organisatie die ook techniekers zijn. Dit vormt de examen-commissie. Hét natuurlijk gevolg is dan een bond s-3 ip 1 o ma. Om te beginnen moeten wij-, aansturen op her-examen; niet voos, de brandweer, maar voor onze examen-co.mmis'sie, die u niet zal lastig vallen met zoutelóoze theorièn welke iri de praktijk zelden voor­ komen. maar ' die zal vaststellen in hoevérre gij bekwaam gebleken zijt in dé electriciteit, de samenstelling van het

V• •. •:

•

8

' DE LICHTSTRAAL.

toestel enz., — in een woord of gij een up to date vakman zijt. Zeker, er zullen bij dat eerste examen velen zakken, geen nood, onze oefenschool zal van u een, vakman maken in optima-forma I En als het ioover is dat gij een bondsdiploma bezit, welnu dan kunt gij ook loon naar werken eischen. Dan zal voorzitter'de Hoop niet meer kunnen zeggen: „Niet alle operateurs zijn van even goede kwaliteit". En dan, kame­ raden, dan zullen wij zien wie er vóór gaat : Hij met een brandweer-papiertje of hij met een bondsdiploma. ' O p d e laatst gehouden conferentie met de h.h. patróóns hebben wij de overtuiging gekregen dat de laatstgenoemden zullen voorgaan en dus ook van zelf in het genót van een

Ledenlijst. ; v " ' HOOFDBESTUUR: A. Mahler-Dlxon, le voorzitter, den Haag. . Max Polak, 2e voorzitter, Amsterdam. M. H. Levi, le secretaris, den Haag. Chèf.v. Dijk, 2e seoretariê, Arasterdam. 3. Holbjain, le penningm., Rotterdam. M. Hartög, 2e pennin^m., Rotterdam. .T. Smit, le commissaris,'Rotterdam. , ]U- Hartlooper, 2e cónlmissaris, Utrecht.' W. Smulders, 3e commissaris, Helder. G; Banning, 4e commissaris, den Haag. Sjef de Goeie, 5e commissaris, Amsterdam. AFDEELINp DEN HAAG. Aller, H., contr., Ged. Gracht 221. Asten, Ch. T., VaiUantlaaa 520. Baan, L., Spui 113. Baggorman, J. J., supp., Stortenbekerstr. 84. , Banning, G, oper., v. Ostadestr. 367^ Beem, J. G. A. v., toon.m., Loosd.-weg 1003. Bensem, A. W. v.", port., v. c(. Duynstr. 91. Blaauw, D. H., port. Achterom 84. , Bobbe, A., Kalvermarkt 451 , Boor, Mej. v., Zuidwal 17. Bowler, Adr., Wölmeransstr. 34,' Bowier, A. , ' Brand, L., oper., Veenkadelaan 66. vClarijs, P. J., oper., Seegerstraat 102. Doorn, expl., Jac. Catsstraat 115. Franken; M., toon.chef, Wagenplein 152. Geerlof, J., i Meijer, S., Tullmgstraat 21. »_• \Mólenaar, D., Rijs^vijksoheweg 230a. Mulder, W. N.. Ged. Burgwal 51.» , Nes, W. v., Noorwitzstr. 38. Keicbe, H. A., supp.. Doubletstraat 22a. Rensen, J. 0., Westorbaanstr. 419. '

beter salaris zullen worden gesteld. L. MENIST, Secr. v. d. Werkcommissie Afd. Amsterdam. ' .Zeer, prijzenswaardige voorstellen en de geachte inzender kan er zéker van zijn dat hij onzè algeheele sympathie heeft. Laat men in zulk eene richting gaan werken. Dan kan er veel goéds, tot stand komen. • RED. NIBU WJAARSWGNSCHEN! Vóór den 15 December kont gt] Uw Nleuwjaarswenscben doen plaatsen in Nó. 9 van Ons'Orgaan, „Onze Nieuwjaars­ uitgave". De prijzen zlJn i O.SO. 10.50, 10.75 en fl.—. Zendt dus vroegUfdlg Uw cople In aaA J. HOL BE IN. Molenwaterweg 20a, Rotterdam. > . • ALLEEN BIJ VOORUITBETALING.

Ringrok, J. J. ï ^., contr., Ileemstr. 430. : Remmers, J., Kipstraat 53. ' Roos, Fr. de, port., Jacob Marisstr. 128. Ruiter, H. de, Eleanorastr. 34A. Rijsemus, B. D. K;, Cantalou'penburg 14;,. ... Sehroelei, J.,.Vredenoordstr....32B. Sanders, Job., oper., v. Ostadestr. 409. Schipper, D-, sppp., v. d. .Puèlestr. 50.'• Schouten, H., bur., J.. van Riebeekstr. 75. Schut, 0. D., port.. Gen. v. d. Heidestraat. , Seriese, J. L., supp., Doedijnstr. 94. Seibert, J. R. C., port,-Bokelstr. IÖB..;' \ v Sluis,'P. v. d.-, reg., St.. Jacohstrapt 24. Smit, J. H. W., Korte Groenewegje 150. Spierö, J., port.. Hekkenlaan 52. Smit, J., expl., Aert v. Nesstraat.i ; , Stemerdink, J. B., Kemperstr. 154. Staal, J. y. d., Berndinastraat 80. Stevens, F. L. J., port., Sohiestraat 43. . , Staveren; J. v., obang., Drievriendenstr. 34. Velden, J. v. !d., oper., Stoartënbekesrtr; 98. Stavëreü, J. J. v., Hartmanstraatl 9. Vriesland, S. P. v., oper., St. Jacobstr. 5. Steijns, M., supp.. Meent 18. .j •. • Walle, W. C. v,. d., oper., Tasmanstr. 83. ';Stok,/H;, oper., Hendr. Sorchstr.j Wijuandts, F,,..electr., Twentstr. 18. Zwattjes, A. H. A., oper., Speelmanstr.'IISTS. Zech, v., Ger. Dóustraat 174. Termijn, Mej. J., oasS.y K. Wagenstr. 22J>. ; Zómerscboe, J., oper., Nobi-|str..l7. Tauling, T., ouvr. Ged. Slaak lt?c. • yaillant, G. Al J., expl., Dirk Smitsstr. |1. •LEIDEN. /Verhoeven, A., expf., -Marnixstr. 35. ' : Helm, H. v. d., operateur, Oranjegracht 42. /Vermeulen. .,// • ' /' • . AFDEELING ROTTERDAM. Wiesman, M., oper., Leeuwehlaan,7A,. Alpbenaar, C., oper.,'Roentgenstr. 84. Wüdè, H. (ie, oper., Adamshofstr. Sf)H. Bamberg, D., supp., Nic. Zasstraat 8. / Wolf, K. v. d., Hovenierstr. 22A. ! Barzilay, K, ,op'er„'Zoomstr. 126B. /• Zetsehe, O»/oper., Mauritsstraat 11. . Bremer,. A. J. y., Crispijnlaan 64E. . / AFDEELING AMSTERDAM. Bronk, N. v. d., supp.. Dirk Smitstraat ï'. • Brêur, 'J, C., toon.m., N. Kerkstraat 53/. Abbe, yan, supp:, X. Achtergracht 73. / Cleveringa, B. F.., v. Speykstraat 11. / Abbink—Wessink, Mej. cassiere, le SweeDahrs, M., Verseydestr. 25A. / . linckstr. 13. - . • Damen Jr., Th., Paulus Potterstr. 70. Aufenacker, contr., Ter Haarstr 18. Everdink, Joh. v., chang., Schinkelstr. 42A. . Bachra, Mej., ouvr., Gamperstr. 68. /; üelderën, J. v., Goudsche Rijweg'79. Bads, J. de, oper.. Singel 409. , Gertehaar, MejVM., ouvr., Kruisstr. 6. Bakker; J., v. Ostadestr. 170. / Gertenaar, Mej. M., ouvr., Krmsst'r. 6. - Beók, J: W., oper., Prinsengr. 564, Goedkoop, P. 0., requis., Ghrispijnlaan 46i!. : Bedeke, L., oper., Haarl. Hquttuiüen 85. Gorkum, J. v./oper., Albreohtstr. 36. Bie, J. de, oper., v. Boeiselaarstï. 84, Graaf—Lems, J. de, Benthémdw.str. 24. Bienë, Oh. van, expl. v.' Ostadéstr. 496. Grotb, H. A. L., oper., CKrispijnlaan 147b. . ', Biesselaar, J. J., de Clorqstr./91, Guddee, D., roquis., Aert V, Nesstr. 114c. . Blaauw, Mej. B., cass.,'Alb./Cuypstr. 169. Hartog, M.,_expl., Batavierenstr. 23. •/ Blanus, N., expl. N. Amstelstr, 105. Holbem, J.,' expl., Mólënwaterweg 20a, Boelens, A., expl, Lutmastr.- 117, Jager, A. de, chef-^ectr., Aertv. Nesstr.81. . Boer, de, contr., Fr. Hal'sstr.'48. Jóng, A. de, Hoogéwerfstr. 39. V'' . Boeske, Mej. F., le j,/v. d. Heijdenstr. 4!). Keijzer, Fr., explf Linker Rottekade 92B. . Boèsnach, portier, O,. Z. Voorburgw. 11. Kloeteïi, E,. v.. Vort.', Vijverhofstr.'17B. Bookeman, P., v.. Duinstr. fi. Kooijman, N., fjass., Aelbrechtskade 227B. Boon, oper., le Oosterparkstr. 49. •. Korsman, P.,/Loofdakstraat 28a> Braam, J., violist, Kerkstr. 66. . Koster, . part.-secr., Kruisstr. ISB. Brance, W. F., piMiat, Bloemgracht 41, Kramer, J.- W., port.,, Lijnbaanstr. 10. ;Brill6nmn, J., expL tkithaniestr. 16. Landsvale^, H.,7"oper., Speelmanstr. 48B. Broekhuizen, Ch,, expl, Kuiperstr. 59. 'Lant, P. V., port.. Poortstraat 9A. Bruin, J. de, oper.,' Haarl. Houttuinen 46'. Lierj Th. y,, Aert v. Nesstraat 62A. Bruyn, C., chef, St. Willebrordusstr. 31. Meijer/Mej. G., óuvr., Zaagmoienstr. 28. Buisman, Mej. M., cass., Haarlemmerdijk 161. Menséhbard, Boezemsingel 49A. Burger, Gh. H., Bikkerstr. 57. Meuïkens Jr., John, chef-elec'tr.. Prins HéhCanter, J., musicus,- Bethaniedw:str. 5. - drikkade 81. Cardozo, Mi Lop, music., Rapenbürg.str. 118. Mólkenboer, H., sup.. Linker Rottekade. Cavalje, pianist. Binnen Vissöherstr. 2, Mooij, Mej. N., cass., W. Wagènstr. 43. Gavalje, Ph. adm.. Groene Burgw. 55. ^uis, A-, expl, N. Kerkstraat li06A. Coronel,.violist, Vrolikstr. 181. "Netér, L., Aert v. Nesstr. 34A.1. . Grauwei, J., oper., Wilhelminastr. 62. Nielahd, Mej." M.,. Rubenstraat ,'135A'. Creveld, M., Vrolikstr. 164. Nugteren^ A> vl, Sóphiakade 88. . Daame, pianist Marnixstr. 191. Oosthoek, 6. J. H., toon.m., Slachthuisstr. 6B. Dahme, expl, Rozengracht 24. ' Oudheusden, Mej- L. v.', cass. le Diergaar­ Dalfsen, J. v., oper., K. Leidsohedw.str.185. destraat 2. v 'f V •• Davids, M., oper., Valkenierstr. 1. ^ , Pastoor, W., Oudaehstf. ï.; Dekker, Mej. B., cass., v. Ostadestr.'3f6. Penders, P., Vrouw Jennestr, .18E. Dhorit, Warmoesstr. 158, Penders, Th., óper.,: SoeténdaalScheweg 85B. Dolmans, S., Kuysdaelkade 175. • Pieterman. S7 D. P^PJeiri 2B. . • Dongen, H. y., expl, N. Z, Voorburgw. 144. Poele, G. P. v. d., 'oper^.Zaagmolenstraat. Donkervliet, J. y.,port. Jac. v. Lenn.kade406.. Priitzel, E., De Jagefstraat 59A. 7 Donsëlaar, J. A. v., oper., Nieuwendijk 36. " 1 e, J., Lynbaaüstraat 23. / 'Dordrechtef, j.j oper., de Witterjkade 21.

Dreaden, oper., Vrolikstr. 28. Dribbel, Mej. B., pitmiste, Vrolikstr. 230. Duidker, Ji v., oper., Palmgraoht 25. Duppen, Jh. W.), IJ. Leidsohedw.str, 200. Dük, Ch. v., expl, Tranavaalstr. 14. # , , ,Dijk, J. y., expf., Swammerdamstr. 19. 'Dijk, P. v,, oper., éov. Flinokstr. 374. Ehas, J., Hazenstraat 52; . , : Eljon, expl, Burmaii.atr. 22, , Engelander, R., expl, Valkenburgerstr. 178. Engelsman; S., Vrolikstr. 39. f; ' " Erkel, Me^. J. r., ouvr., v. Ostadestr. 70/ Erkel, Mej. M. v., ouvr, v. Ostadestr. 70. Erkelens, J, oper,-Pretoriusstr. 4. •Geerken, A, oper., Vyzelatr: 42., • / Geis, Mej. B, cass, 2e Helmerstr. 119. GellekOin, H. v, portier, ^Toordermarkt 31. •Ge'mert, L. C. v, pottier, VoetbodJjstr. 20; Gerbaiz, Mei, cass," Dusartstr. 26. ; Gloser, J, Quellijnstr. 51. Gobes, A, oper. Havikslaan 44. > ' 'Godefroi, oper, de Wittenkade' 5. -Goeie, M. de, expl, Reohtboomaloot 80. .Goeie; Sjef de, expl, Reohtboomsloot 80. Gotmer, J. T, oper, Commelinstr; 110, Goud, Mej. S,' Vrolikstr, 88. Groot, Mej. J. de, pianiste, Prinsengr, 43. GrUntok, portier, Huidénstr. 30. Halberstadt, J,'pianist. Leliegracht 50. Hecks, van, Waterloopjein 38. . Helinisoh, Mej. J. M, Korte Nieuwendijk 18. Hes, A, Ger.,Dou«tr. 37. . Hillenius, 2b Oosterparkstr. 129. Hillert, H. G, portier, Searnedamstr. 4. Hopman. G, pianist. Oosterpark 50. Huner, W. J, pianist, Alb". Cuypstr. 102. Hünkens, F, Molukkenstr. .72. lbo, Th, Boomstr. 18. Kamhnis, J, Ferd. Bolstr. 53. : Kirsohbaum, S, oper, Swammerdamstr. 53. Klein, Ceintuurbaan 244. Koster, H, oper, Swammerdamstr. 28. Kroonenberg, J, oper., Watërlooplein 60. Lambóer, Mej.M;, pass, Jac.v. Lennepstr,S34. Land Jr, J, pianist, Searnedamstr. 12. Lavosse, musicus, Corn. Trooststr. 40. Leenen, J. C. A. van, portier, Muiderst. 39. Leeuwen, van, opèr, Anjelierstr. 36. Lelieveld, Mei. D. 0. M., pianiste, Haarlem• nierplein 17. . Xiouwers, Kanaal^tr. 181. . Luesken, Mej. N., Fr. Hendrikstr. 184. . Lunau, oper, Veerstraat 28. . Marscha], 'C. H, contr, Noorderatr. 44. MattemaivJ,oper, le J;v.d.Heydenstr. 123. May, A,- Waterloopleiri. ' , , Meier, J. dé. oper. Bloemgracht 152, Menist, I*> oper, N. Achtergracht 85. Metselaar, H, oper, Amstel 58. Metselaar, Ph, oper., Amstel 53. Modder, Mej. A, cass. Droogbak 11. Müller, Fh, Hugö de Grootkade 82. Nabarro, M.,, expl, N. Tolstr. 129. "Ojtje, lSf..r oper. Plant. Kerklaan 41. N Os, O. v, Prinsengr. 285. Ossendrijver; A,,' Plant. Muidergr.'74. Otto, W./ Alh. Cuypstr. 111. Oyerdijk, 0", oper, Barentsstr. 4. Pante, Mej. E, cass, Keier Anslostr. 22. Phillinpeau, pianist, Achtergracht 37. ' : Plas, Mej. R, contr.. Vrolikstr, -Polak, Max,'expl. Oude. Hpogstr. 22. Priem, pianist, Fred. Hendrikplants. 58. Riemersma, Mej. R.,jpianisté,PlanoiuBstr,8. •Robbers, L., portier,Utreobtschedw^tr. 120. •Rooyers, expl, Kerkstr, 258. '• . •Roaenau, T,, oper., Kerkatr. 77. •' Ruys, G. G. C, expl, J. D, Meyerpl. 21.

ilqi, Heerengraoht 394. - : Sijk, J. de, oper, Oostzaanstr, 14. Samson, Mej, 2e Jan Steénstr. 68. aarphatie, Joh, Zwanenburgwal 60.. Sëbalkwijk, H. J. v, supp. Jonge RoelenSteeg 12. •: : Schouw, J, oper. Ceintuurbaan 57., Seyerijnse, pianist. Oude Hoogstr. 19. Snijders, L,, pianist, N. Heerengraoht 181; Sonepouse, D., portier, Joden Houttuinen 50. Spreekmeester, E.p Ruysdaelstr. 114. Steenbergen, J, Kffirte Amstelstr. 10. Stokvis, oper, Rembrandtpleitt 26. Stüyt H. J. v. d., pianist, Govi Flinckstr. 225. Sijmons, F, G. J, contr, Lijnbaansteeg 7. Tiggelen, W, v, oper, Spaamdammerstr. 101; Tolman, S, Ruydaelkade 175. Veen, 'H. van, Zeedijk 128. Veer, de, oper, Haarl.weg 153. Verdun. « Vink, B, J, Weteringestr. 39. Visser, Mej. A. de, Kerkstr. Visser, A. de. Da Costakade 143. Vogel, S, expl, 's-Gravenzandestr. 18. , • Vofraat/iJ, oper;, Jayastr. 173. /; , v Volraat, S, oper, Javastr. 173, Vos, A. H. de. ' Vries, de| port. Droogbak 11. Vussen, % d, port;, Kuysdaelkade 145. Wagner, Mej, Spuistraat 86. Weber, Fa. J, expl, Gov. Flinckstr. 267. Wegenwijl. J. G. P, 3e Kostyerlorenstr..l7. Wens, J. 0- van, port, Elandstr. 88. , ^Westendorp, P, oper, Prinsengr. 612. ' Wilde, G.'de, opér.; Rozengracht 51. Wolf, A, Burmanstr. 30. Wijk, B. v, pianist. N. Leliestr. 156. Zanten, M. J; A. Tv pianist, Rozengracht 1. Zweden, J. v, portier. Zijs, W. v. Ter Haarstr. 18. . MEPPEL, erhagen, B. V. P, expl, Maatkade 5. HAARLEM. llaesSens, J, C, expl. Cinema Ralacé, Groote Houtstr. AFDEELING UTRECHT. , Bakker, W, oper, Nicolaasstr. 18bis. Beemer, G, ass. tooneelm. Berrier, J. W, expl, le Daalsched7. 232.Doorn, J, B. v, sopp, Geertestr. , umink,'H, expl, Doornétr. 16. roenewég, B. 0., oper.', W. v. Noordstr, 70.' "artlooper, L, expl, Hopakken 81biB. > artog, J. den, expl. J. de Bekastr. 51bis. aljee, W. -H, expl, Bilderdijkatr. 60.: Kralingen, H, oper, Bilderdijkstraat 60. Menger, K, A, expl, Riddersohanstr. 19, Merkelbach, J, J, oper, Leidschëkade lUbia. Vèrtnaak, 6., port., Bleekeretr. Ibis. , ' AMERSFOORT. Hartlooper, Tob, expl, M. Withoosstr. 5. 1 AFDEELING DEN HELDER. Bppn, G, pianist, Diaponystr.; 6. ' Boon, W, Hoogstraat 9. • . Bruin, A, P, supp, 2e Molenstï. 82. ,, Frénks, F, I)ijkweg^41. Joaé, J, Jan in 't Veldstraat. , Koek, W. N, Kanaalweg 90. Leeuw, F, de, Jan in 't Veldstr^ 29, Lis; H. B. v. d, Molengracbt 20. Nap, W:- P, Weezenstr. 6. « Neervoort, W, Basstraat 48. f Orelio, C., Gronjestraat 16. Pald, Jób,. Loodsgracht 36. - ; Sobbover, E. de, Binnenhaven.71a..

e

- • '

Smulders, W., Breewaterstraat 6; Steinroth B, Weststraat 99. Voss, A, Loodsgraobt 42. ' Weg, J. v. d, Weezenstraat 6, WiUemse, H, Koningstraat 1. , J ABONNÉ's. G. F. Teunissen, Lange Voorhout 62.den Haag. Leo Schanzer, Dit. „Imperial", Haagscbeveer 29, Rotterdam. ' Peeters, chef Alcazar-Theater,Schiedamscheweg, No. 19, Tel 10754, Rotterdam. I. de Haan, Bokelstr. 12, Rotterdam. A. A. Bok, artisten-café, Kruiskade 27B, Rotterdam. Mevr, Wed. F. J. Strengbolt, Cinema Americain, Hoogstraat, Rotterdam. • A. W. Uitdenboogaard, obrrësp. dér Bios­ coop-courant, Ger. Soboltenstr. 52d, Kotterdam. , . E. de Haan, chef-administrateur Casino, Cpolsingel, Rotterdam. Jaques Blazer, chef d'orcbestre Casino, Aert v, Nesstr. 72B Rotterdam. Cinéma Palace, Kalverstraat, .Amsterdam., Café „Sport", Rembrandtplem 22, Amster­ dam. H.'Bpde, ijs- eh melksalon, Wagenaarsstr, Amsterdam. Van Coevorden, Direct. Edison-Bioscoop, Elandsgracht, Amsterdam. S. Kroonenberg, St. Antoniebreestraat 16, Amsterdam. ^ Filma, N. Z. Voorburgwal 81, Tel 6990 N. Amsteidam. H, van Dongen, N. Z. Voorburgwal, Am­ sterdam. Patbé-frèreSvRaadhuisstr. 42, Amsterdam; R. Minden, Dir. Nassau-Bioscoop, Lijnbaanagraobt' Amsterdam. ; * , Bierman, Dir, Centraal-Bioscoop, Nieuwen­ dijk, Amsterdam. Fontijn, Dir, Juliana-Biosoóop,i&Nieuwend, Amsterdato. 1 ' • Menders/ Dir. Cinema de Munt, Amsterdam. " H. J. C. Evers, Ho^el des Pays Bas, Janskerkbóf, Utrecht, ' René van Oscb, N.V. De Intern. Filmhandel, Eindhoven. \ George v. d. Werf, dir.-éxplicateur Cnioago bioscoop, 's Bosob. •; DONATEURS; ' B. v. d. Heuvel, Dir, New York Bioscoop, Voorstr. 5bis, Utrecht. - GEROYEERD. Wegens wanbetaling: S. Paartje, Amsterdam.' . T R. Roodfeld, Bergen op Zoom. ; , W. du Chartinier, den Haag. W, H. Sohouten, den Haag. J.-Ligthart, Rotterdam. E. de Vries, Rotterdam. Tb. Glazer, den Haag. Mej. L. Kroes, den Haag; E, de Vos, Amsterdam. Halebert, Amsterdam. Wegens meerdere overtredingen: M. J. J. Panbakker, Amsterdam. BIJ VERHUIZING. Zendt Uw adres direct pp aan het Secretariaat of Administratie-bureau: Erasmusstraat 58B, Rotterdam.

BEDOEKT: „ , Sctló^lstraat 31, IDEM HAAG.'

9

Woen^dsg en 35aterciaé CONCERT,

Vereenigingslokaal van den Ipederlandschen Bond Van Theater- en Bioscoop-Personeel. "Tp# • f

'•

't

Jf?' f

^*

Yl

•'d\-•rWm

_

,

'

, ' -

'

m

;.r''

v"

le Jaargang.

DECEMBER 1916. '-V •

CASINO-Film-Verhuur- en Verkoopkantoor J. A. BREMER, N I E U W E

Verhuurt

MARKT 4a. goed

verborgde,

-

Tel.

Int.

334.

-

D E N

"TT

HAAG-

DE L I G H TS TBA AL.

Weetprograms vanaf f25 per week, met, gratis reclame in bruikleen. Enorm succes hebben volgende Billy Ritchie s, Charly Chaplins enz.

Spannende 2-acter. GROOT RECLAMEMATERIAAL.

Kleine Schavuiten - -Artistenbloed - Athème en zijn hand - In levensgevaar - De droom' van een koetsier - Het vrijbiljet - De kreeft, enz.

Örgaan valft -C>den Nederl. Bond van Theater- en Bioscooppersoneel.

Een Éium leUUMaier is BE HMD II DEI fiil, 1211 Meter, leiizeii-yilio's.

Kotijnklijk Goedgekeurd 12'Mei 1916.

' ,

ALLE REPARATIËN SPOTGOEDKOOP. ERNEMANN-RONSELS, ENZ. k Dé Boemelbaron ent Hötel-Detectiveii, zeldzame KEYSTONE-lachnummers. 1-, 2- en 3-daags en Witte Bioscoop-programma's tegen scherp concurreerende prijzen. V "• •' SPOELEN in alle soorten ; vraagt prijs. Sensationeele Zondagsprograms, zeer billijk. • = CHARLY CHAPLIN-F1LM, een succes in ieder programma; ook apart te huur.

V'- •

te

DEN HAAG; Secr. V. "d. Neerstr. 130.

„

m.

^•

N

-

V8in

%

i ; - t>» i 1 1 3 afdeelingen. APPARATEN comDlFKCnnCSlClj pleet voor de reis 95-gulden INKOOP •. • ^ •• . - van alle soorten ^films tegen de hoogste pnjzen.

UTRECHT: Secr. Bilderdijkstr. 60.

DEN HELDER: Sccr. Hoogstraat 9.

eele klachten tan J. HOLBEIN, Molenwatèrweg 20a, Rotterdam.

ABONNEMENTSPRIJS-; -Per kwartaal . . ,' . . f 0 franCö per post, en bij vocjruit' 'betaling. Losse exempl. lOcent.

CIC

AMSTERDAM: "Si Secr, N. Aclitergr.- 85.

ROTTERDAM Secr. Mole

Geldzendingen, Adverténtiën

Hadt je me maar ! MARIA STUART, groote historische Schlager. De SchiDOreUK

:'V -

Redactie-Cainmissie: • f' WEBER, Veiantw. Redacteur^ Gov. Fiinckstraat 267, Amsterdam.

M. k LEVI en CH. VAN DIJK.

1.ADVERTENTIÈN. •" Per regiel . ;y . . . • • ' • i <0.15 Bij meerdere plaatsingen of oontrac^ ten, groote reductie.^ — - —

Éntrée-Boeken lé, 2e en 3e rans, nieuw, voor ieder theater geschikt, •

1000 biljetten (zonder! theaternaam), 85 cent per boek, 3 X genumm. en geperforeerd. - Entree-Boeken ongeregeld, • 33 ct.. 500 coupons. Blokken 30 cent per blok, 500 entreebiljetten. - — KOOLSPITSEN — 14 CENT. ' " iSS?" P r o b e e r t h e t e e n s ! — — — • — — .— DE GESCHIEDENIS VAN EEN WEES, 3 acten. Pakkend drama. Lampen, Apparaten. Finimèters, Zuurstofcylinders. enz. Apparaten, Objectieven., Spotgoedkoop. Opname-Appa­ ; 'i raten, compleet 75;guldeh. , , . ,, . j, Voor F1LMAFVAL betalen .wij f 2.60 p. kilo franco rembours, op rollen, snippers, stukken, alle brandbaar.

il\

EIcctro-TccBoiseh Installatic-Bapcaa A. NUGTEREM & J. VAN GORKUM, ROTTERDAM,

Söphiakade 58, Tel. 10754.

Albrechtstraat 36.

WERKPLAATS SCH1EDAMSCHEWEG. Tel. 10754.

Concessie voor IVederland en West-Indië: Telef. IV. 9790 Amsterdam Raadhuisstraat 42

4

TE KOOP : Eén anker Omvormer, fabr. Conz, 440 x 65 volt (gelijkstroom),40 amp. met aanloopweerstand. Eén omvormer (als ,boveri]f 70 Amp. met aanloopweérstand. KinO-Regulateur. Schakelbord met Vblt en Amp. Meter, Hefboom,. Schakelaar.

\

'

v ilxiKOOiP KINEMATOGRAFISGH MATERIAAL.

HET GROOTSTE FILMVERHUURKANTOOR IN NEDERLAND.

-t

®.

Een Pattlé Kino-Reéalateur» 1 1 0 V o l t , 9 0 A m p . m e t s c h a k e l b o r d ( L e i p l a a t ) w a a r o p g e m o n t e e r d A m p . Meter

90 Amp., Schakelaars enz.

Partij Siemens A. koolspitsen.

H.H. OPERATEURS, dlede PATHÉ "Apparaten eens gewoon zyn, ver­ langen geen ander merk meer, omdat, de bioscoop-toestellen , m e r ji „ P^A T H É" ' ultmuntenrdoof / ; EENWÜDIGE CONSTRUCTIE.

^ c

SE

o. o

ü c •s>1 r;

,« S d

O co

c i ..a .s-

/ •

gJ Q Q

A. H. HAMMER, Burgemeester Hoffmansstr. 31, en v, d. Duijnstr. 4, ROTTERDAM.

Zwak-Lichten Kracht-Installatiën. (SKSIJ6E

•2 ~C.

O -C 'u

00 3 c

•=• S2 s o. a- o

^ "i 1 •» q« S e» o

SS

. V

cö Q

V 6 •

\q J

4)

c ü:

cca ca

^5 -1 Q' ^ : <ü

& m c - -" =.. =- 5 . ^ 's 'O 2 .t 60 s O •3 « .5 uit a- ces • 5 O . u . -Q 1 ^u N tH' t: .SS ca ^ Z «J- CJ • i-t

fa s

1

v u

-

I §

<1 s CQ CQ

c

Ul

c < < Ó

o O C;. (U

H -i'»* ca >

1 .

B. M. Suikerberg, Stoomdrukkerij, Winschoten.

Telef. 68.

_

/

!* ,

/,