INVEST IN YOUR FUTURE

2

INVEST IN YOUR FUTURE Inleiding De laatste examens komen eraan en je staat binnenkort voor de keuze: na de zomer verder studeren of gaan werken. Allerlei vragen en twijfels schieten door je hoofd. Op school, thuis, op je stageplaats, je vrienden: iedereen heeft wel zo zijn of haar mening over wat je volgend jaar best wel of niet zou doen. In deze brochure willen we jou wegwijs maken in de verschillende mogelijkheden die er zoal zijn, zodat je hieruit zelf een keuze kan maken. Doe je ASO en weet je niet wat studeren volgend jaar? Volg je BSO of TSO en denk je dat verder studeren niets voor jou is? Twijfel je om een 7de jaar bij te doen? Zoek je meer info over verschillende opleidingen in binnen-en buitenland? Weet je niet goed of je unief of hogeschool aankan? Ben je benieuwd hoe sommige studenten studies combineren met werken, trouwen of zelfs een kind?

In de brochure vertellen Amal, Mounir, Nassim, Ozgür, Soumia, Youssef, Ali, Yasemin en anderen over hun keuze om te gaan studeren! Mounir is nog aan het studeren. Soumia combineert werken, studeren en een druk huwelijksleven. Youssef studeert en heeft een toffe studentenjob in de bioscoop. Yasemin vroeg én kreeg een studentenlening en maakte zo haar studies af. Nassim begon een opleiding aan de hogeschool na z’n 7de jaar Metaal. Ümit maakte de verkeerde studiekeuze maar kwam uiteindelijk op z’n pootjes terecht. Maak dus kennis met Soumia, Youssef, Amal, Ümit, Nadia, Yasemin, Mounir en de anderen! Misschien kunnen hun verhalen je helpen bij jouw keuze. In de kadertjes naast de verhalen vind je telkens beknopte informatie over zaken als studiefinanciering, voorzieningen op hogescholen en universiteiten

die allochtone studenten verder helpen, examenstress, studieplanning, op kot gaan of niet op kot mogen, studentenvoordelen, allochtone studentenorganisaties, studiekeuze, hoofddoek en stageplaatsen, … Niet iedereen moet verder studeren of hoge diploma’s halen. Je kan ook aan ’t werk na je secundair. Volg Filiz, Sara en Murat in hun zoektocht naar werk. Hou er rekening mee dat in deze samenleving een diploma vaak een must is. Je bent nu op een punt in je leven dat (bijna) alles nog open ligt. Je kan alle kanten uit. Wat je kiest hangt af van jezelf, je capaciteiten, je interesses, je vorige opleidingen, je omgeving, je motivatie, je doorzettingsvermogen, … Doe vooral wat je graag doet, wat je goed kunt en verloochen je capaciteiten niet! Veel succes met je keuze!

Inhoud

3

1.

Verder studeren da’s iets voor mij ............................................ p. 4

2.

Met vallen & opstaan .................................................................... p.10

3.

Money, Money, Money ................................................................... p.15

4.

Scoren met je diploma & aan ’t werk k ......................................... p.18

4

Verder studeren, 1. da’s iets voor mij! Je studeert BSO of TSO en je denkt dat verder studeren niets voor jou is? Je ziet het nut niet in van verder studeren? Zelfs met een diploma op zak zien ze een allochtoon liever gaan dan komen? Je hebt geen zin om te gaan studeren en wil liever trouwen en kindjes krijgen? Je wil wel gaan verder studeren, maar weet niet goed wat er allemaal bestaat aan opleidingen en mogelijkheden? Allerlei vragen? Allerlei antwoorden mogelijk! Je bent nu op een punt in je leven dat (bijna) alles nog open ligt. Je kan alle kanten uit. Wat je kiest hangt af van jezelf, je capaciteiten, je interesses, je vorige opleidingen, je omgeving, je motivatie, je doorzettingsvermogen, … Fatiha, Nassim en Mounir vertellen hoe het bij hen gelopen is.

Ik twijfelde of ik zou gaan verder studeren of niet. Ik had in het middelbaar beroeps metaal gevolgd. Niet echt een voorbereiding voor hogeschool. Eigenlijk ondervond ik tijdens mijn studies en stages al dat metaal niets voor mij was, maar ik heb het toch afgemaakt en een zevende jaar bij gedaan om tenminste een diploma secundair op zak te hebben zodat ik aan hogeschool zou kunnen beginnen. Ergens speelde ik dus allang met het idee om verder te studeren. Ik zag mezelf eerlijk gezegd ook nooit in de metaal werken : aan de band werken, in shiften werken, …ik zag dat niet zitten. Dan heb je echt het gevoel dat je MOET gaan werken om te werken. Toch was het niet evident om me in te schrijven in de hogeschool. Ik twijfelde. M’n vrienden uit het beroeps begonnen één voor één te werken. Uiteindelijk heeft mijn zus me overtuigd. Ze zei ‘schrijf u gewoon in, als ’t niet gaat, kan je stoppen, maar dan heb je ’t tenminste geprobeerd’. Ik ben dan naar Plantijn Hogeschool Antwerpen gegaan om office management te studeren. De eerste examens waren een ramp: ik haalde slechte punten. Maar ergens had ik wel het gevoel dat de richting iets voor mij was. Dat eerste jaar heb ik gedubbeld. In het begin weet je gewoon nog niet hoe je zulke leerstof moet aanpakken, maar dit leer je gaandeweg. Je moet ook leren omgaan met de vrijheid die je krijgt. In het begin ging ik veel te weinig naar de les. Nu weet ik wel beter. Zoals ik al zei: met de tijd leer je hoe je moet studeren en hoe je de studies moet aanpakken. Als je dan ook ‘ns een positief resultaat behaald, raak je gemotiveerd. Ondertussen zit ik in mijn laatste jaar en denk ik eraan om volgend jaar een buitenlandse stage te doen! Nassim

Ik wilde altijd al voor mijn studies gaan en uiteindelijk is ’t mij ook gelukt, hoewel het niet altijd gemakkelijk was. De eerste kleuterklas zat ik in Mechelen, daarna ben ik naar Marokko gegaan, daar heb ik mijn basisschool doorlopen. Op 12-jarige leeftijd ben ik terug naar België gekomen. Ik kon meteen beginnen in het 1ste middelbaar ‘onthaalklas’ om Nederlands te leren. Dat ging vrij goed. De school had me toen aangewezen om het eerste jaar opnieuw te doen zodat ik ASO kon volgen, die raad heb ik ook effectief gevolgd want dit was de beste optie. Vanaf het 4de middelbaar ben ik toch terecht gekomen in TSO omdat ik niet zo hoog scoorde op Nederlands en Engels (spelling, grammatica). Ik haalde uiteindelijk mijn diploma Boekhouden-informatica en op hogeschool heb ik Sociaal-agogisch-werk, optie maatschappelijk werk gedaan. Hoe heb ik die keuze gemaakt? Ik heb eerst en vooral veel met mijn familie daarover gepraat. Vooral mijn moeder was een grote steun voor mij. Ze heeft zelf nooit gestudeerd maar toch kon zij de waarde van studeren goed inschatten. Op zowel emotioneel als financieel vlak kon ik goed op haar rekenen. Mijn moeder verwachtte ook niet van mij dat ik mee het huishouden zou doen, zolang ik mij maar bezig kon houden met mijn studies. Van mijn vader moest ik gewoon verder studeren. Van hem liefst een richting die vrij bekend was zoals politieke wetenschappen of advocaat of …maar dat wilde ik niet en hij respecteerde ook wel mijn keuze. Zolang ik het niet opgaf was het goed. Op financieel vlak stond hij altijd klaar voor me. Ik ben ook te rade gegaan bij Prisma steunpunt onderwijs te Mechelen. Daar kende ik twee mensen die ook hoge studies hebben gedaan. Ik wilde ook meer weten over de verschillende studierichtingen en wat haalbaar was voor mij. Die gesprekken hebben mij enorm gemotiveerd. Op school heb ik niet veel steun gekregen omdat de leerkrachten er toen precies van uitgingen dat ik hoge studies niet zou aankunnen. Ik heb ook slechte ervaringen gehad met het CLB. Mensen onderschatten, vooroordelen, enz… Ik heb uiteindelijk zelf gekozen voor de studie maatschappelijk assistent omdat ik iets wil betekenen voor de maatschappij, omdat ik graag mensen wil helpen. Fatiha

5

Ik heb eerst twee jaar Latijn gedaan en daarna moderne talen-wiskunde. Ik had een brede basis, maar echt geen zin meer om te studeren. Unief zag ik niet zitten. Ik hoorde er wel van, maar da’s niets voor mij, dacht ik. M’n vader heeft mij eigenlijk enorm gesteund en gemotiveerd. Hij had zelf niet gestudeerd en wilde het beste voor mij. Laat ons zeggen dat hij me juist niet heeft verplicht om hogere studies te doen! ’t Is een kennismaatschappij, je moet studeren om te kunnen meedraaien. Ik herken mezelf in mensen die nu in ’t zesde zitten. Sommigen hebben geen zin. Ze denken dat studeren een optie is. Ze willen gaan werken. Ze zien studeren als een mogelijkheid, maar niet als een vanzelfsprekendheid. Ik heb echt een klik gemaakt en heb nu zelfs geen zin om te werken. Ik wil nog verder studeren na mijn master. Mounir

6

Weegwijs in het doolhof van opleidingen in 3 stappen 1. Ken jezelf Studiekeuze vraagt zelfkennis. Weten wie je bent, waar je (niet) goed in bent, waar je met je leven naar toe wil. Die vragen moet je eerst beantwoorden. Studiekeuze vraagt ook tijd. Sommigen weten van kindsbeen af dat ze dit of dat willen worden, anderen ontdekken gaandeweg waar hun interesses liggen. Belangrijk is stil te staan bij de vragen ‘wat kan ik?’ en ‘wat wil ik?’. Wat kan ik? Scoor je met je handen of met je hersenen? Leraren kunnen je helpen om je kennis en vaardigheden af te bakenen. Maar ook je ouders, broers en zussen, vrienden, de baas op je stage of vakantiewerk. Wat wil ik? Een vraag met veel facetten. Wil je veel geld verdienen? Wil je een beroep waar je andere mensen kan helpen? Wil je een “9 to 5” job: na de werkdag thuiskomen en alle tijd hebben voor je hobby’s en interesses, partner en kinderen? Wil je veel vakantie? Of wil je proberen invloed te hebben op de maatschappij? Wil je liefst naar het buitenland? Wil je zelfstandig zijn? Allemaal factoren die je keuze beïnvloeden, beperken misschien.

2. Informeer je Kiezen gaat beter als je over goede informatie beschikt. Hoe kom je aan die informatie? De school, de leraren en het CLB zijn een belangrijke informatiebron. Maar ga ook eens in gesprek met mensen die studeren of gestudeerd hebben. Hoe hebben zij die stap ervaren?

3. Action! Als je weet wat je kan en wil, moet m je op zoek naar het aanbod. Welke opleidingen vallen binnen jouw interessesfeer? Surf naar www.ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs deren.be of www.hogeronderwijsregister.be voor een compleet overzicht van het hoger onderwijs in Vlaanderen en Brussel. Bekijk het aanbod grondig! Welke lke op opleidingen interesseren je? Wat is de moeilijkheidsgraad ervan? Maak een inventaris van alle mogelijkheden. Maak een eerste keuze. Bespreek de twee of drie opleidingen bovenaan je lijst: jst: th thuis, met leraren, met vrienden en kennissen. Bijna alle hogescholen en universiteiten eiten organiseren SID-in informatiedagen, waar je meer informatie kan krijgen over hun aanbod en vaak ook met studenten in gesprek kan gaan. Neem contact met de opleidingsinstitutenn en vraag meer details. Ga naar hun informatiedagen. Sommige opleidingen organiseren proeflessen: ga er naar toe! Stilaan ga je meer zicht krijgen op de w werkelijke inhoud van je (voorlopige) keuze. Op die manier kan je een geïnformeerde meerd beslissing nemen!

Voor elk wat wils! Kort een aantal andere opleidingsvormen op een rij

Check list 1. Wat houdt de opleiding precies in? Welke vakken krijg je? Zijn er stages? Hoe lang duurt de opleiding? 2. Welke voorkennis is nodig om de opleiding te starten? Heb jij die voorkennis? Is er een toelatingsexamen? 3. Hoe werkt het examensysteem? 4. Wat zijn je kansen op de arbeidsmarkt achteraf? 5. In welke onderwijsinstelling kan je de opleiding volgen? Zijn er info-dagen? Zijn er proeflessen? 6. Heb je zicht op de kosten van je gekozen studie? Ga je op kot? 7. Tot wanneer kan je je inschrijven? 8. Zijn er (allochtone) studentenorganisaties waar je terecht kan met je vragen? 9. Welke sociale voorzieningen zijn er? Is er begeleiding? Waar kan je terecht met vragen en problemen?

7

Wil je een diploma halen via zelfstudie? Sluit dan een examencontract af met een hogeschool of universiteit. Je kiest er dan voor om enkel examens af te leggen. Dat kan om één of een paar opleidingsonderdelen gaan, maar evengoed om een complete opleiding. Je volgt dus géén onderwijsactiviteiten. Vraag info bij je hogeschool of universiteit. Zie je voltijds onderwijs niet zitten?? Een aantal onderwijsinstellingen hebben ook een aanbod voor deeltijds onderwijs .Praat er met hen over. Of kies je voor afstandsonderwijs? Je volgt een vak of een opleiding in je eigen tempo. Je wordt schriftelijk of via internet door een coach begeleid. Kijk eens naar het aanbod van het ministerie van Onderwijs en Vorming op www.bis.vlaanderen.be of op www.wvdab.be Je wilt zelfstandige worden of een eigen zaak starten? Daarvoor moet je bij het VIZO zijn ( www.vizo.be). Gemiddeld duurt een ondernemingsopleiding bij hen 2 jaar en leer je hoe je een zaak begint, leidt en uitbouwt. De cursussen vinden meestal ’s avonds plaats in een syntraopleidingscentrum ( www.syntra.be) Zin in buitenlandse studies? Je wilt je diploma halen aan een buitenlandse universiteit of hogeschool? Je wilt tijdens of na je opleiding aan een Vlaamse hogeschool of universiteit een tijdje in het buitenland studeren. Je wilt je vakantiecursus of een stage in hett buitenland volgen? Je vraagt je af of je buitenlands diploma gelijkwaardig is aan je Vlaamse diploma? Je wilt meer info over een studiebeurs in het buitenland… Dat kan allemaal. Meer info op www www.ond.vlaanderen.be/infolijn/faq/buitenland/ .

8

Eerste hulp bij studenten. Niet elk studieparcours loopt van een leien dakje. Onderweg kunnen er allerlei problemen of (on)voorziene persoonlijke omstandigheden optreden. Elke hogeschool heeft een aantal sociale voorzieningen (sovo’s) om je te ondersteunen en te begeleiden op het vlak van huisvesting, voeding, gezondheidszorg, psychosociale begeleiding, sociale dienst, medische hulp, culturele of sportactiviteiten, enz. In de meeste steden zijn er ook allochtone studentenorganisaties actief waar je terecht kan voor hulp.

Wij zijn in 2004 met een aantal Turkse vrienden gestart. Met de bedoeling om de ondervertegenwoordiging van de allochtonen in het hoger onderwijs te verhelpen. Het eerste jaar zijn we op bezoek geweest op verschillende scholen. We hebben vooral allochtonen proberen te overtuigen om toch te kiezen voor hoger onderwijs. We spreken met hen over de knelpunten, moeilijkheden, we hebben ook geprobeerd om hen een aantal tips (studietips, organisatietips…) te geven. Het tweede jaar werden er infodagen georganiseerd, o.a. ook gericht naar de ouders. Niet iedereen hoeft natuurlijk hoger onderwijs te volgen, ook TSO en BSO is belangrijk. We proberen nu jongeren een aantal zaken bij te brengen, vooral i.v.m. attitudes: tips geven hoe mensen zich moeten gedragen in bepaalde situaties (sollicitaties), hoe jongeren blijk kunnen geven van ambities, leergierigheid, enthousiasme, stiptheid. Studenten kunnen ons gemakkelijk bereiken via onze website. We kunnen hen tips geven i.v.m. het studeren van grote cursussen, hoe pak je studeren aan tijdens de examens, planningen opmaken…” Özgür

Waarvoor kan je bij hen terecht? Vragen allerhande omtrent studeren, examens, onderwijssysteem, bijlessen, …en de leuke dingen die bij ’t studeren horen ( thee-avonden, barbecues, iftaar tijdens de ramadan, …) Soumia, Ôzgür en Youness vertellen wat Studenfocus, Flux en Attafsier onder andere doen: Organisatie Student Focus Antwerpen Motief Antwerpen Flux Gent Stimulans Gent Attafsier Mechelen Tügök Limburg Koeleur Local Jongerenvereniging Ahlan Leuven Bana Leuven Nasieha

Contact www.Student Focus.be www.kdg.be ( link motief) www.vzwflux.be www.arteveldehs.be (link stimulans) www.attafsier.com www.tugok.be www.tsleuven.be [email protected] www.ahlanleuven.be [email protected], [email protected]

Locatie Antwerpen Antwerpen Gent Gent Mechelen Limburg (Turkse studentenvereniging) Leuven Brussel, VUB Leuven (Congolese jongerenvereniging) Leuven Brussel, Erasmus Hogeschool

Met onze groep Student Focus bezoeken we scholen in het Antwerpse en leggen uit wat studeren in het hoger onderwijs inhoudt. Voor veel jongeren is studeren een ver-vanmijn-bed-show. Ze kennen ook zelf weinig Marokkanen of Turken die hogere studies doen. Op de unief organiseert Student Focus debatten, lezingen, uitstappen, film-, kwisen thee-avonden. We onthalen studenten, helpen en motiveren hen tijdens de examens en hebben samen eigenlijk gewoonweg een fantastische tijd. Soumia

9

Ik wist allang dat ik graag unief wilde doen. Ik wilde dokter worden. Bij ons thuis werd ik heel hard gemotiveerd om verder te studeren. Ik zat op een witte school: iedereen ging na ’t secundair naar de universiteit. Dankzij de studentenorganisatie studenfocus voel ik mij hier op de universiteit Antwerpen echt thuis. Ik vind dat belangrijk dat er in die organisatie ook Marokkanen zijn. Tijdens je studies maak je veel mee en heb je echt wel nood aan een leuke omgeving en aan mensen die je begrijpen. Je komt die jaren samen door. Tijdens de examens steunen we elkaar door dik en dun. ’t Is zwaar, maar als je d’er samen inzit, kom je d’er wel. Amal

In het jaar dat ik mijn studies in de hogeschool begon, zijn wij gestart met de studentenvereniging ‘Attafsier’. Motivatie van studenten en begeleiding naar een juiste studiekeuze is dan ook een belangrijke taak van de studentengroep. We hebben ook een Mentor-pool van afgestudeerden en studenten die andere studenten helpen. Op vraag wordt er iemand voor je gezocht. We organiseren ook activiteiten met studenten: vb. een iftar tijdens de Ramadan. Studenten moeten kunnen ventileren. Jongeren moeten beseffen dat ze er niet alleen voor staan. Younes

10

2. Met vallen & opstaan Niet iedereen maakt direct de juiste keuze. Soms heb je verwachtingen van een bepaalde opleiding die helemaal niet blijken te kloppen of besef je dat je liever iets anders had gedaan. Sommigen werken eerst een tijdje en beginnen dan terug met nieuwe moed te studeren. Anderen combineren hun studies met een job én soms zelfs met een druk gezinsleven. Ben je op zoek naar opleidingen die je met een job wil combineren? Had je ooit genoeg van school en heb je nu spijt? Wil je op latere leeftijd alsnog proberen je diploma secundair onderwijs te halen? Zit je in de foute richting en denk je dat het te laat is om nog van gedacht te veranderen? De getuigenissen van Nabila, Selma, Youness, Choumicha, Filiz & Ümit zullen je dan bekend iin de oren klinken!

M’n grootvader was één van de eerste Marokkanen in Borgerhout. Ik ben hier geboren en opgegroeid. Mijn mama heeft BSO gevolgd, mijn papa is als jonge kerel in België aangekomen en werkt nu nog in de metaalnijverheid. Zelf heb ik TSO gedaan, Secretariaat-Talen. Ik zat daar volledig fout. Mijn ouders stimuleerden me ook niet om verder te studeren. Op mijn achttiende ben ik thuis vertrokken. Ik ben gehuwd en in Brussel gaan wonen. Mijn man had in Marokko chemie-fysica gestudeerd.. Ik was toen nog zo naïef om te denken dat hij hier een goede job zou vinden en dat we een comfortabel leven zouden hebben. Niets was en is minder waar: zijn diploma is hier weinig waard en hij moest in de metaalsector gaan werken. Mijn droom om in Brussel te studeren, kon ik wel vergeten. Om financieel rond te komen moest ik gaan werken. Omdat ik perfect tweetalig was, vond ik snel een job. Maar wat voor jobs? Uiteindelijk kwam ik op flutjobs terecht en was ik een soort knechtje voor iedereen. Ik had geen hoger diploma en werd voor alles ingezet. Op een dag vroeg mijn baas mij om champagne te halen. Toen was voor mij de maat vol en heb ik ontslag genomen. Ik wilde terug gaan studeren. Mijn baas wilde me niet laten gaan en stelde voor om toch te blijven, maar dan als jobstudent. Ik ben dan handelwetenschappen gaan studeren, maar dat paste niet bij mij. Dan ben ik terug fulltime gaan werken. Maar ik voelde dat het niet juist zat. Ik wilde mijn diploma behalen. Uiteindelijk hebben mijn man en ik in die tijd beslist om terug naar Antwerpen te komen. Nu werk ik deeltijds op de Retail-afdeling van een internationale petroleumbedrijf en studeer ik voltijds politieke en sociale wetenschappen. Ik heb een heel goede job en op ’t werk zijn ze heel flexibel. Ze steunen mij echt en begrijpen dat mijn studies belangrijk voor mij zijn. Nu heb ik het gevoel dat ik echt mijn ding heb gevonden. Mijn man steunt me voor de volle 200%. Hij heeft zelf hogere studies gedaan en hij heeft nu een vermoeiende job als metaalarbeider. Eender welke man zou zich gefrustreerd voelen, maar hij bijt door en blijft mij motiveren. Zodra ik mijn diploma op zak heb, is het zijn beurt. Ik zou iedereen graag de raad geven om door te bijten: hoe moeilijk de situatie ook is, val terug op je studies! Ga desnoods werken, stop even, maar zolang je de capaciteiten hebt, maak je studies af! Mijn persoonlijke ervaringen wil ik delen met andere lotgevallen, daarom ben ik actief binnen Student Focus, een vereniging ter bevordering van de instroom, doorstroom en uitstroom van jongeren geboren uit laaggeschoolde immigratie in het hoger onderwijs. Selma

In het secundair onderwijs heb ik in het eerste en tweede middelbaar Latijn gevolgd. Vanaf mijn derde jaar ben ik overgestapt naar Economie-Moderne talen omdat mijn vriendinnen dat ook deden. Ik heb daar nu eigenlijk nog spijt van. Nadien heb ik aan de unief de richting Arabistiek en Islamkunde gevolgd. Dat zijn vier academie-jaren. Deze studie omvat een resem aan vakken. Het belangrijkste vak daarin was het Arabisch (zowel modern als klassiek). Daarnaast heb je veel geschiedenisvakken over de islam, de Arabieren, het Jodendom, het Christendom, de politieke en economische situatie van de Islamwereld,… Heel boeiend allemaal. Mijn eerste jaar was uiteraard het spannends. Alles was nieuw: de vakken, de profs, de manier waarop werd lesgegeven en de vele vrije uren waar ik gretig gebruik van maakte om te studeren. Ik wist dat de cursussen aan de universiteit niet bepaald dun van omvang waren dus studeerde ik alles grondig in gedurende het jaar. Ik moet zeggen dat mijn eerste jaar ook een jaar van plezier was. Ik leerde toffe nieuwe mensen kennen. We gingen vaak samen iets eten of gewoon lol trappen. Vanaf mijn tweede jaar ging het wat moeilijker omdat ik ondertussen getrouwd was en een kindje kreeg. Studeren was dan heel moeilijk te combineren met het moederschap. Soms zag ik het echt niet meer zitten. Ik heb meermaals met de gedachte gespeeld om met mijn studies te kappen. Gelukkig steunden mijn ouders mij. Ze bleven in mij geloven. Mijn moeder paste regelmatig op mijn dochtertje als ik naar de les moest en tijdens de examens bleef mijn dochtertje bij haar logeren. Dankzij mijn moeder maakte ik mijn studies af. Het waren vier onvergetelijke jaren! Ik denk er over na om in september aggregaat te doen. Choumicha

11

In m’n secundair ben ik begonnen met ASO. Het eerste jaar had ik een aantal herexamens voor talen en wiskunde. Tegen beter weten in, ben ik die examens niet gaan doen. Ik was jong en eigenwijs en luisterde niet naar de raad van mijn ouders. Zo ben ik afgedwaald naar TSO,de richting elektro-technieken. Dit heb ik afgemaakt. Maar eigenlijk zag ik er het nut niet van in. Ik hoorde van vrienden dat ze gestudeerd hadden, maar geen werk vonden. Dat motiveerde mij niet. Dan heb ik me ingeschreven in de hogeschool, maar eerlijk gezegd daar is niets van gekomen. Mijn ouders zetten studeren op de eerste plaats. M’n vader liet me wel de keuze. Hij zei dat het mijn verantwoordelijkheid is. Mijn mama wilde dat ik zeker studeerde, ze vond het belangrijk. Haar familie in Marokko studeerde, voor haar was verder studeren dan ook evident. Ik ben dan toch gaan werken. In mijn eerste job moest ik een aantal machines testen. Ik besefte toen dat mijn leerstof van het secundair niet voldoende was. De apparatuur op school was helemaal anders. Ik was niet genoeg voorbereid om te gaan werken. Ik ben dan ook vrij snel gestopt in dat bedrijf. Na 6 maanden zag ik een vacature bij de Vlaamse gemeenschap voor administratief bediende. Dat heb ik dan ook weer voor een tijdje gedaan. Daarna ben ik via een speciaal project terecht gekomen op een school. Daar hield ik me bezig met leerlingenbegeleiding in het deeltijds onderwijs. Hier kreeg ik voldoening van. Jongeren motiveren is echt iets voor mij. Dat heeft mij gestimuleerd om in die richting te blijven werken. Maar ik voelde dat ik een basis miste. Ik had geen opleiding om dit werk te doen. Nu werk ik bij schoolopbouwwerk en studeer ik aan het Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen. Ik kan mij verdiepen in de zaken waar ik op mijn werk mee bezig ben. Ik ben ook blij dat ik die kans van mijn werkgever krijg. Want de combinatie werken én studeren is eigenlijk best wel zwaar. Je hebt bijna geen vrije tijd meer. De lessen zijn elke maandag. Ik heb educatief verlof, en een aantal uren gekregen van ’t werk. Gelukkig! Ze steunen me echt. Normaal kan je ook op een zaterdag deze opleiding volgen, maar dat zag ik echt niet zitten. Ik voetbal en ik heb dat echt nodig! Dus als mijn baas wil dat ik in de week presteer, heb ik mijn voetbal in ’ t weekend nodig.Toch blijft het zwaar en moet ik echt doorbijten. De cursussen zijn vaak op universitair niveau. Da’s wel interessant, maar ’t vraagt inspanningen. Soms heb je 2 à 3 examens op één dag. Ik ben ook iemand die heel gevoelig is aan de omgeving. Ik kan niet studeren als er teveel afleiding is. Je kent dat bij ons: familie komt onverwachts langs en je kan het niet maken om niets tegen die mensen te gaan zeggen. Ik kom meestal op mijn werk studeren. Daar is ’t rustig. Tot hiertoe loopt alles goed! Younes

12 Ik ben in België geboren, maar heb het grootste gedeelte van mijn jeugd in Turkije doorgebracht. Mijn ouders waren gastarbeiders en konden niet voor mij zorgen, daarom ben ik een tijd door mijn grootouders in Turkije opgevoed. Op mijn 16de ben ik teruggekeerd naar België. Vanaf toen had ik veel problemen op school in verband met Nederlands. Ik werd doorverwezen naar het Bijzonder onderwijs (BLO), maar heb het nooit afgemaakt. Ik wist dat ik niet op mijn niveau zat. Het is enorm frustrerend om op je 16 jaar naar het BLO doorgestuurd te worden. En geloof mij, ik ben niet de enige. Mijn ouders wisten toen niet wat het BLO betekende en konden ook niet ingrijpen. Later heb ik op eigen houtje toch mijn studies afgemaakt. Mijn middelbaar diploma heb ik gehaald via de examencommissie. Daarna heb ik een opleiding voor verpleegkundige gevolgd. Ik ben zelfs geslaagd met onderscheiding en werk nu als verpleegkundige. Filiz Het is nooit tte laat om te studeren! Heb je geen zin of tijd om op de schoolbanken te zitten, maar je wil wel je diploma secundair behalen? Je kan ook op eigen houtje de leerstof instuderen en een examen afleggen bij de Centrale Examencommissie. Tweemaal per jaar organiseert de commissie examenzittijden. Je kunt je op verschillende manieren voorbereiden op de examens van de examencommissie: door zelf je materiaal bij elkaar zoeken aan de hand van de leerinhouden en bibliografieën die je vindt in het examenprogramma van de commissie of in het leerplan van de school of door een BIS-cursus te volgen. Voor meer info http://www.ond.vlaanderen.be/secundair/examencommissie/ Wil je je heroriënteren, iets anders bijleren of alsnog je diploma halen? In het tweedekansonderwijs kan je je diploma van het secundair halen. Ben je vroegtijdig gestopt met ASO, TSO of BSO? Surf naar www.tweedekansonderwijs.be. De lessen worden overdag en/of ’s avonds gegeven. Iedereen is welkom, ongeacht de reden waarom je vroeger je diploma niet behaalde. Het is zelfs mogelijk dat je 3 weken betaald educatief verlof krijgt om je examen voor te bereiden en af te leggen. Via het onderwijs voor sociale promotie kun je alsnog een erkend studiebewijs behalen of een om- of bijscholing volgen. De studiebewijzen van het onderwijs voor sociale promotie zijn niet helemaal gelijk aan de sstudiebewijzen van het dagonderwijs, maar bieden toch veel kansen. Zowel bedrijven als een aantal openbare ddiensten aanvaarden een studiebewijs van het onderwijs voor sociale promotie. Heet aanbod is heel ruim. De opleidingen worden vooral ’s avonds en in het weekend georganiseerd doorr centra voo oor volwassenenonderwijs. Het onderwijs voor sociale promotie wordt georganiseerd op secundair niveau veau (beeroeps en technisch) en op het niveau van het hoger onderwijs korte type. httpp://www.ond.vlaanderen.be/onderwijsaanbod/osp/

Foute keuze! Trek op tijd aan de alarmbel. Neem contact op met de studiedienst van je school. Praat erover met je docenten, vrienden en familie. Probeer zo duidelijk mogelijk te krijgen waarom deze richting je niet ligt. Als je je tijdig uitschrijft, kan je meestal ook (een deel van) je inschrijvingsgeld terugkrijgen en ev. iets anders beginnen. In sommige opleidingen is het mogelijk om gedurende het schooljaar van richting te veranderen. Je hebt dan de start gemist, maar misschien kan je toch nog een aantal vrijstellingen halen. Informeer je en laat je begeleiden door deskundigen.

Na mijn secundair ben ik Criminologie begonnen. Ik ben niet geslaagd in mijn eerste jaar. Ik was er wel door voor een aantal vakken. Ik vond het een veel te moeilijke en theoretische richting. Naast de moeilijkheid deed ik het ook niet graag. Criminologie lag mij niet. Het jaar daarop heb ik me opnieuw ingeschreven in de criminologie. Maar eigenlijk heb ik een sabbat jaar genomen. Ik ben beginnen werken, maar ik wist ook dat het dat niet was. Na mijn sabbat jaar van hier en daar een beetje werken, heb ik besloten ‘sociaal werk’ op hogeschool te volgen. Nu zit ik in mijn tweede jaar en ik loop momenteel stages. Ik loop stage in bijzondere jeugdzorg in Melle. Jongeren worden daar geplaatst door de jeugdrechter. De jongeren zijn daar in een veilige omgeving. Er zijn er ook veel allochtone jongeren. Nu studeer ik wat ik echt wil. Mijn keuze voor criminologie werd enorm beïnvloed door mijn omgeving. Iedereen raadde mij aan om hoog te beginnen en als het niet lukt kon ik toch wel lager. Maar zo ben ik toch twee jaar verloren. Uiteindelijk doe ik nu wat ik wil. In de toekomst wil ik met jongeren werken in de sociale sector. Ik wil niet alleen met Turkse of allochtone jongeren werken. Mijn kennis van Turks is toch wel een meerwaarde, maar daar mag niet op gefocust worden. Wat ik studeer heeft geen symbolische of prestigieuze waarde, maar het geeft mij wel voldoening. Mijn ouders zijn ook tevreden omdat ik hoger onderwijs volg. Naast mijn studies werk ik als jobstudent. Ik ben ook actief binnen Flux. Ik probeer daar ook een inbreng te leveren. Ik volg ook saz-cursus. Volgende jaar heb ik van november stage tot maart. Na mijn opleiding zal ik misschien nog een jaartje bij studeren. Misschien wel in Turkije. Ümit

Ik ben vol goede moed begonnen aan hogere studies, maar het heeft lang geduurd voor ik mijn ding gevonden heb. Ik koos eerst voor vertaler-tolk. Daarvoor had ik secretariaat-talen gedaan. Ik wilde die richting volgen omdat ik dat altijd wilde doen. Frans en Duits waren mijn belangrijkste taalvakken. Frans zag ik goed zitten. Ik ben thuis tweetalig opgevoed en Frans was in ’t middelbaar één van mijn beste vakken. Met Duits had ik weinig ervaring, maar het leek me een troef om die taal te goei te leren. Tegen alle verwachtingen werd in november Frans een probleemvak en bij Duits kon ik niet meer meevolgen. De richting was totaal iets anders dan wat ik verwacht had. Het was een heel ‘brede’ opleiding met veel theoretische vakken die mij niet interesseerde. Ik ben toen nog veranderd van richting. Ik hoopte dat de opleiding office management –talen meer iets voor mij zou zijn. Deze opleiding was specifieker gericht op talen in het bedrijfsleven. Veel concreter, dus. Maar mijn motivatie was sterk gedaald. Het jaar was al begonnen en ik had al een achterstand. Het jaar daarop heb ik me terug ingeschreven in het eerste jaar office management-talen. Vol goede moed wilde ik nu van bij de aanvang de opleiding volgen. Toch zat er iets niet goed. Ik was al een jaar kwijt en eigenlijk vond ik na een paar maanden ook deze richting niet echt iets voor mij. Ik verveelde mij en ik twijfelde. Ik zat met de vraag: werken of verder studeren. Toch heb ik de examens meegedaan. Ik haalde een paar vrijstellingen, maar slaagde niet voor het eerste jaar. Het jaar daarop wilde ik mijn eerste jaar afmaken en een paar vakken van het tweede jaar meedoen. Echt gemotiveerd was ik niet. Uiteindelijk heb ik besloten te stoppen. Ik was ondertussen 22 en mijn andere klasgenoten waren 18, bijna even oud als mijn jongste broer. Ik voelde mij niet goed in die richting. Ik had het gevoel dat ik bevestigde wat ze zeggen over allochtonen en verder studeren. Dan ben ik beginnen werken. Heel mijn familie was tegen mijn beslissing. Maar bon, uiteindelijk hebben ze mijn beslissing gerespecteerd. Ze zeiden dat ik er ooit spijt van zou krijgen. Mijn eerste werkdag als receptioniste had ik al spijt van mijn beslissing. Ik heb het aan niemand durven zeggen. De job was echt onder mijn niveau: ik moest koffie zetten, post regelen en telefoons opnemen. Ik mocht niet eens de e-mails alleen beheren. Na enkele maanden was er intern een vacature voor office manager vrij. Ik heb daarvoor gesolliciteerd en werd gepromoveerd. Ik wist toen al dat dat eigenlijk niets voor mij was, maar ik wilde die promotie vooral om mijn geweten te sussen. Nu kon ik tegen mijn ouders en mijn omgeving zeggen ‘ ik kan het ook zonder diploma’. Ondertussen knaagde mijn geweten. Ik had er spijt van dat ik gestopt was met studeren. In september 2006 heb ik mij geïnformeerd om mijn studies van office management talen af te maken in avondonderwijs. Toen vertelde mijn beste vriendin mij over één van haar vriendinnen. Het ging om een meisje dat een paar jaar gewerkt had en dan toch terug was gaan studeren. Dat verhaal raakte mij, want dat meisje zat ondertussen in haar laatste jaar en die werkervaring had haar goed gedaan. Hierdoor besefte ik dat het voor mij niet te laat was om terug te gaan studeren. Ik heb dan van de ene op de andere dag mijn ontslag gegeven op het werk. Deze werkervaring had mij doen stilstaan bij wat ik echt wilde doen. Ik heb gekozen om voor lerares lager onderwijs te gaan. Ik kan heel goed met kinderen opschieten en ben graag creatief bezig. Een vriendin van me geeft les op de middelbare school en vraagt me soms of ik geen ideetjes heb voor lesjes. Dat vind ik wel leuk. Achteraf gezien heeft het me altijd al geïnteresseerd om in ’t onderwijs te gaan. M’n werkgever had het niet verwacht dat ik na de promotie tot office manager zo snel zou stoppen, maar hij had er begrip voor. Ik voel me nu veel beter. Hoewel ik nu geen inkomen heb. Ik heb geen moment spijt gehad van mijn beslissing. In deze opleiding voel ik mij goed. De mensen van mijn klas zijn anders van mentaliteit. Ze zijn anders dan van een office-management talen richting. Het zijn mensen van sociaal werk. Ze weten waarom ze die richting kiezen. Die zijn er voor het ‘goede doel’. Ze zijn rijper. Ik hoop binnen twee jaar af te studeren als lerares! Nabila

13

Combineren! Je werkt pas of een tijdje en je wil nog vanalles bijleren? Je kan terecht in het avond- en weekendonderwijs. Bij deze onderwijsvorm kan je werk en studies combineren. Talen leren, een cursus bloemschikken of universitaire studies voor ingenieur, …Er zijn tal van opleidingen mogelijk die je na je werkuren kan volgen. In Vlaanderen zijn zo’n 250 scholen waar je avondonderwijs kan volgen. Voor meer info kan je terecht op: www.prettiggeleerd.be www.wordwatjewil.be www.prettiggeleerd.be www.wordwatjewil.be www.bijblijven.be

14

Ik heb eigenlijk nooit negatieve reacties gehad op mijn hoofddoek. Af en toe deed een prof nogal negatieve uitspraken t.o.v. de hoofddoek maar ik zat daar niet echt mee in. Andere meisjes echter wel wat tot gevolg gaf dat ze weggingen. Jammer, want ze hadden wel degelijk het potentieel om te studeren. Choumicha

S.O.S racisme Met klachten over discriminatie en racisme op school, je stage, bij sollicitaties of op het werk kan je terecht bij het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding via het gratis nummer (0800)173.64, of [email protected]. Het centrum kan een bemiddelende rol spelen tussen jou en je werkgever. Bovendien kan het centrum jou ondersteunen in een eventuele rechtszaak. www.diversiteit.be of gratis groene lijn: 0800 14912

Ik heb op de Erasmushogeschool gezeten. Nu geef ik les Islam in het middelbaar onderwijs. Van mijn studententijd heb ik echt genoten en ik ben nu blij dat ik met jongeren kan werken. Eén ding doet wel pijn: ik draag een hoofddoek en moet mijn hoofddoek afdoen als ik andere lessen wil geven. In feite mag ik ook informatica en Engels geven, maar dan mag ik dus mijn hoofddoek niet dragen. Echt frustrerend dat er nog altijd zoveel heisa wordt gemaakt van zo’n stukje stof. Ik was een goeie studente en haalde hoge cijfers en nu voel ik me beperkt, gewoon omdat sommige mensen nog altijd niet kunnen wennen aan het idee dat ik een hoofddoek draag. Aishe

3. Money Money Money Studeren kost k geld. Niet iedereen heeeft ouders die moeitelooos de studies kunnen bekoostigen. Je kan dit op verschiillende manieren oplossen: eenn studiebeurs aanvragen, een en studentenjob zoeken of aan je hogeschool of universiteit een ee lening aanvragen. Neem m contact op met de socialee dienst en informeer je. Yasemin en Yousseef pakten het zo aan:

15

Toen ik nog in het secundair onderwijs zat, wist ik met zekerheid dat ik nadien criminologie zou studeren. Wat ik toen nog niet wist, is dat verder studeren (en vooral op kot gaan) nogal duur kan zijn. Bovendien heb ik een zus die net als ik verder wou studeren en op kot wou gaan. Thuis besloten we dan ook een studiebeurs aan te vragen. Helaas vielen we net buiten ‘de prijzen’. Als bijna-beursstudent kreeg ik wel een vermindering op het inschrijvingsgeld. Met mijn ouders had ik afgesproken dat ik zelf zou bijdragen aan de kosten van mijn studies, maar zonder beurs was hetgeen ik met mijn vakantiejob verdiend had niet genoeg. In het laatste jaar middelbaar had een leerkracht ooit de studieleningen ter sprake gebracht. Ik ben dan op zoek gegaan naar informatie over deze leningen en kwam zo terecht bij de sociale dienst van de universiteit. Met hen heb ik enkele gesprekken gehad. Ik moest ook een formulier invullen, het bedrag dat ik zou willen lenen opgeven en een motivatiebrief schrijven. Het voelt wel raar aan, want je moet je financiële situatie helemaal uit de doeken doen zonder dat je weet dat je ook werkelijk geholpen wordt. Bovendien kunnen ze ook wel wat vervelende vragen stellen onder meer over je gezinssituatie. Na ongeveer een maand kreeg ik een antwoord van de sociale dienst: ik kreeg een studielening. Maar wat houdt zo een lening nu eigenlijk in? Wel, het bedrag van de lening hangt af van wat je aanvankelijk gevraagd hebt en je financiële situatie (of als je nog thuis woont, die van je ouders). Er zijn geen interesten op zulke leningen, je moet wel bijkomende dossierkosten betalen. De terugbetaling van de lening moet aanvangen na een periode van twee jaar te tellen vanaf het jaar dat je afstudeert of je studies stopzet. Het interessante aan de studielening is dat je zelf mag bepalen op welke Studielening manier je de som terugbetaalt rekening houdend met het feit dat je jaarlijks minstens 500 euro moet terug Alle hogescholen, universiteiten betalen. Je mag dus een afbetalingsvoorstel doen dat jou het beste past. Naast deze voordelen zijn er nog een en provincies geven renteloze paar pluspunten zoals: ten eerste wordt de financiële last, die verder studeren met zich meebrengt, lichter. studieleningen. Zo’n lening kan Verder ben je op die manier ook niet verplicht om door het jaar ook nog regelmatig als jobstudent te werken. nodig zijn om je beurs aan te Toch moet ik ten aanzien van deze voordelen ook een opmerking maken. In mijn geval kreeg ik per schooljaar vullen of omdat je geen beurs een lening van 500 euro. Op zich kan je hier niet veel mee doen. Je kan dus best nog wat werken naast je studies, krijgt. Deze lening moet je later tijdens de zomer of gewoon tijdens het schooljaar af en toe een baantje erbij nemen. De studielening is volgens wel terugbetalen. Klop aan bij mij absoluut aan te raden. Ik heb wel al gemerkt dat veel studenten dit niet kennen. Jezelf informeren kan dus de sociale dienst van de school of echt wel nuttig zijn. universiteit om er het fijne van te Yasemin weten. Bij deze dienst kan je ook nog andere financiële steun krijgen.

16

Ik ben afgestudeerd als opvoeder A2. Mijn specialisatie was toen bijzondere jeugdzorg. Ik ben gaan verder studeren omdat ik niet in die branche wilde gaan werken. Ik volg nu marketing. Ik kom uit een totaal andere richting in ’t secundair, voor sommige vakken had ik echt een achterstand. Het eerste jaar heb ik eigenlijk een selectie gemaakt van vakken die mij haalbaar leken en die mij interesseerden. Ik dacht op die manier mijn kansen af te wegen om door te gaan of niet. Als je je voor elk vak inzet en voor elk vak buist, raak je gedemotiveerd. Met tweede zit heb ik weer een aantal vakken meegedaan en zo heb ik uiteindelijk het eerste jaar gehaald. Financieel ben ik eigenlijk wel tevreden. Ik heb een studentenjob in de bioscoop en ik krijg een studiebeurs. Die studiebeurs heeft mij ook wel gemotiveerd. Uiteindelijk steunt de staat je om je studies te doen. Ik vind echt dat mensen zich niet moeten laten afschrikken door geld. Als geld echt zo belangrijk Studietoelagen is, zoek dan een studentenjob, maar laat je studies Als het inkomen van je ouders (of van jezelf als je onafhankelijk er niet voor vallen. Ik ben blij dat ik deze kans krijg. bent) een bepaalde grens niet overschrijdt, heb je recht op een Voor mij persoonlijk is de combinatie studeren en studietoelagen. een studentenjob perfect. Als je niet slaagt of van richting verandert, heb je éénmaal recht Youssef op een jokerbeurs. Het bedrag van de jokerbeurs is gelijk aan dat van de gewone studietoelage. Het is mogelijk om je studiebeurs in schijven te ontvangen zodat je niet moet wachten tot het einde van het schooljaar. Meer informatie vind je op de website: www.studietoelagen.be Of bel gratis naar de Vlaamse Infolijn: 0800 - 3 02 01

Jobs Je kan als student ook zelf bijklussen om je studies (en je vrije tijd) te betalen. Op de meeste hogescholen en universiteiten is er een jobdienst. Op www.studentenjob.be vind je een aanbod van jobs en kant- en klare juridische informatie die je wegwijs maakt in de regelgeving omtrent studentenarbeid. Let op! Je kan niet onbeperkt als student aan de slag: de hoogte van je inkomen of het aantal uren dat je presteert kan negatieve gatieve gevolgen hebben voor dee kinderbijslag k en/of belastingen.

Op kot! Als je kiest voor hogere studies komt meestal de vraag of je al dan niet op kot zal gaan ter sprake. Dat was ook bij mij het geval. In feite was de keuze voor mij nogal vanzelfsprekend. Ik had immers gekozen voor een studierichting die nergens in de omgeving gegeven werd. Op kot gaan was de enige optie. Mijn ouders hebben me hier altijd in gesteund, vooral ook omdat ze wisten dat kortbij huis studeren niet mogelijk was. Tijdens de paasvakantie van het zesde jaar middelbaar onderwijs zijn we in Leuven op zoek gegaan naar een kot. De broer van een vriendin zat op een gesubsidieerde residentie van de universiteit. Op zij aanraden zijn we met zijn vijven (de vriendin, mijn zus, ik en de twee mama’s) een aantal residenties voor meisjes gaan bekijken. En wat we zagen beviel ons wel. Het waren grote gebouwen met verschillende kamers, een mooie keuken, een badkamer met -oh zo belangrijk- verschillende douches en meerdere wc’s. Per verdieping waren er afzonderlijke leefeenheden en de bewoonsters waren allemaal kandidatuurstudentes. We besloten dan ook meteen een aanvraag voor een kamer te doen. Je komt dan op een wachtlijst te staan en kan dan alleen nog maar wachten op een antwoord. De bevoegde dienst van de universiteit gaat ondertussen na of je aan de voorwaarden voldoet en of er nog plaats is in de residentie van jouw keuze. Een paar maanden later kregen we goed nieuws: zowel de vriendin als mijn zus en ik hadden een kamer gekregen in een residentie en bovendien werden we buurmeisjes! In de laatste week van de zomervakantie gingen we onze sleutel halen en konden we onze kamers gaan bekijken. Het viel best mee, het enige nadeel is dat je zelf niet kan kiezen welke kamer je zal krijgen. De huurprijs wordt bepaald op basis van je gezinsinkomen dus ook al betaal je meer dan je buur, je kan toch nog met de kleinste kamer opgescheept zitten. De residenties zijn volgens mij echt aan te raden, vooral omwille van het sociale aspect: je zit meestal met een stuk of tien bewoners op eenzelfde verdieping. De ‘meisjes onder elkaar’-sfeer maakte het zo gezellig dat ik bij hoog en bij laag beweerde nooit op een gemengd kot te willen zitten. Maar dan kwam ik in de licentiejaren en moest ik de residentie verlaten. Meisjesresidenties voor licentiestudenten waren toen nogal schaars in Leuven. Er zat niets anders op dan een aanvraag in te dienen voor een gemengd kot. Zo kwam ik terecht in een residentie met omkaderingsgroepen. In deze residenties zitten studenten en studenten met een functiebeperking samen op kot. De studenten met een functiebeperking kunnen op hun buren beroep doen als ze ergens hulp bij nodig hebben. Meestal wordt er ook een permanentieregeling opgesteld zodat er altijd wel een student in de buurt is. Omkaderingsgroepen kunnen best wel zwaar zijn, tijdens de blok of de examens loopt de permanentieregeling gewoon door en regelmatig moet je ’s nachts permanentie doen. Maar dat alles weegt niet op tegen de fijne sfeer die er binnen de leefgroepen hangt (inderdaad samen op kot met jongens viel best wel mee…ondanks de meningsverschillen op hygiënisch gebied!). Daarnaast zijn er ook nog andere voordelen: de huurprijs wordt bepaald op basis van het gezinsinkomen en daarbovenop krijg je nog een kleine korting. Bovendien ben je, als je jezelf kandidaat stelt voor een omkaderingsgroep, zo goed als zeker van een kamer. Het valt waarschijnlijk een beetje op, maar ik kijk inderdaad met veel plezier terug op mijn ‘kotperiode’. Je krijgt op die manier wat meer vrijheid, je kan je dagen zelf indelen, je hebt je eigen stekje en je wordt zelfstandiger. Eerlijk toegegeven, af en toe steekt heimwee de kop op, maar laat je daar zeker niet door afschrikken! Pendelen is ook niet alles, zou ik zo zeggen… Yasemin

17

18

Scoren met je diploma 4. & aan’t werk Verder studeren of gaan werken Niet iedereen moet hogere studies doen. Heb je genoeg van de schoolbanken en heb je zin om eindelijk eens zelf de kost te verdienen in plaats van afhankelijk te zijn van ma & pa? Waag dan je kans op de arbeidsmarkt! Als je BSO hebt gedaan, heb je een vak op zak. Een stiel, zoals ze zeggen. Wil je een krak worden in je vak, dan kan je ook nog een zevende jaar volgen. Je leert in dat jaar nog heel wat bij over je ‘vak’, en bovenal levert het je een diploma secundair onderwijs op, terwijl je na zes jaar enkel een getuigschrift hebt. Zo sta je sterker in je schoenen op de arbeidsmarkt én heb je nog altijd kans om hogere studies te doen. Niet iedereen heeft geluk en vindt een boeiende job zonder middelbaar onderwijs diploma. Volg Sara, Leyla en Murat in hun zoektocht naar een vaste job en hun keuze om niet verder te studeren.

Ik heb 6 jaar beroeps gedaan. Van kindsbeen af wilde ik al kapster worden. Eigenlijk dacht ik er na mijn 6de jaar al aan om te gaan werken. Uiteindelijk heb ik er een 7de jaar bij gedaan om toch mijn secundair diploma te hebben en sterker in mijn schoenen te staan. Ik was ook bang om later misschien een allergie te krijgen en dan heb ik tenminste iets om op terug te vallen. Na mijn 7de jaar heb ik een paar maanden naar werk gezocht, geen haar op mijn hoofd dat er aan dacht om te gaan studeren. Ik wilde echt als kapster aan de slag. Ik ben dan begonnen bij een kapsalon in Wilrijk: eerst als hulpstylist, dan als stylist en uiteindelijk als topstylist. Al snel kreeg ik een vast contract aangeboden. Ik mocht alles doen daar en ik deed het ook heel graag. We kregen regelmatig opleidingen van andere topkappers om met de laatste trends mee te zijn. Ook in mijn vrije tijd ben ik graag met haar bezig: haar brushen van mijn zussen en vriendinnen of opsteekkapsels uitproberen. Kapster is echt mijn ding. Ik wilde het altijd graag doen en ben heel blij met mijn keuze. ’t Is alsof je van je hobby je beroep maakt. Ik verdien geld met iets dat ik heel graag doe. Een jaar geleden heb ik een ongeval gehad, ik werd 6 maanden werkonbekwaam verklaard. Het heeft me mijn job gekost. Iedereen was heel tevreden over mij, maar ze konden geen zes maanden wachten. Ondertussen ben ik herstellende van een rugletsel en ben ik bezig mijn eigen kapsalon op te starten. Toen ik begon in deze ‘business’ heb ik besloten om een paar jaar hard te werken en dan voor mezelf te beginnen. Ik kan dan mijn eigen ding doen. Als werknemer word je niet altijd gewaardeerd. Ik werkte echt keihard, was supergemotiveerd, had heel goei contact met mijn ‘klantjes’, maar toch…ik denk dat het beter voor mezelf gaat zijn om ‘mijn eigen baas’ te zijn. Ik wilde altijd al iets voor mezelf beginnen, maar mijn ontslag heeft nu alles versneld. Ik heb zoiets van ‘ ik ga er nu voor’. Leyla

Ik ga niet verder studeren. Ik zie dat echt niet zitten. In het middelbaar heb ik een paar jaar verloren: een jaar drie keer gedubbeld en één keer van school gestuurd wegens afwezigheden. Achteraf gezien allemaal stom natuurlijk. ’t Is voor mij nu echt tijd om te gaan werken. Vorig jaar heb ik nog wel mijn diploma van het 7de jaar gehaald en da’s genoeg voor mij. Ik ga de wereld niet veranderen. Ik wil gewoon vast werk in een goei bedrijf en geld verdienen. Vrije tijd is belangrijk voor mij, gewoon rondhangen met vrienden en ontspannen. Na mijn studies heb ik me ingeschreven bij de interim. Op die manier ben ik terecht gekomen in een bedrijf dat auto-onderdelen maakt. Ik moest in shiften werken. Shiften vond ik op zich niet erg, maar het was echt heel hard werken en slechte sfeer onder de collega’s. Ik voelde mij een robot. Gelukkig had ik daar geen vast contract en ben ik gestopt. Een paar maanden later ben ik begonnen bij coca cola: bandwerk, maar wel leuk. Na mijn studies had ik me ingeschreven bij de VDAB. Ik heb toen ook mijn cv op de VDAB website achtergelaten en ineens kreeg ik telefoon van een bedrijf in Nederland. Ik ben dan bij coca cola gestopt en krijg binnenkort een vast contract in Nederland. ’t Is daar ook werken in ploegen. Momenteel zit ik bij de weekendploeg en ben ik in de week vrij. Ideaal om nog een job voor in de week in de horeca ofzo bij te zoeken. Als jobstudent heb ik drie jaar gewerkt in een restaurant. Eigenlijk is dat wel leuk. De sfeer onder de collega’s zat goed en ik werk graag in een plezante groep. Na ’t werk gingen we vaak nog op stap. Ik hoop dat ik snel iets vind. Murat

19

In het secundair heb ik een beroepsopleiding secretariaat-talen gevolgd. Op mijn zestiende was ik het school echt beu. Ik had gewoon geen zin meer om te studeren. Op school raadden ze me aan om deeltijds onderwijs te volgen. Ik ben daar dan aan begonnen. Ik had een ‘pak’ minder les en eigenlijk was alles veel te gemakkelijk voor mij. Ik had alle leerstof al gezien. Via mijn school kwam ik deeltijds bij de firma boma terecht. De leraren waren heel tevreden over mij en zochten een goede firma waar ik deeltijds aan de slag kon. Maar zoals ik al zei deeltijds onderwijs was niets voor mij. Na twee maanden hield ik het voor bekeken en ging ik voltijds aan de slag bij boma. Een diploma secundair heb ik dus niet. In het begin moest ik classeren, daarna ben ik op de boekhouding terecht gekomen en vanaf deze maand ben ik sales manager. Ik heb de afgelopen zes jaar echt hard moeten werken om te staan waar ik nu sta. Binnen het bedrijf worden er wel regelmatig opleidingen georganiseerd, maar toch voel ik de concurrentie met andere collega’s die wel een diploma op zak hebben. Mijn baas steunt me en gelooft in mij, maar toch voel ik dat ik zonder diploma extra moet knokken. Ik heb geluk gehad om zonder diploma zover te geraken. Niet iedereen heeft zoveel geluk! Voor ’t zelfde geld zat ik nu in één of andere uitzichtloze functie. Dus ik zou mensen toch willen aanraden om verder te studeren en minstens het middelbaar onderwijs af te maken. Zelf wil ik ooit ook mijn studies afmaken, maar nu moet ik mij ten volle concentreren op mijn nieuwe functie. Sara

20

First things first Als je stopt met studeren schrijf je je in bij de VDAB. Of je snel werk vindt of niet, als schoolverlater kom je in een doolhof van administratie en regels terecht. Surf naar www.vdab.be voor informatie over je mogelijkheden of ga langs bij een VDAB-kantoor bij jouw in de buurt! Als je niet meteen werk vindt na je studies, dan ontvang je niet onmiddellijk een uitkering. Eerst doorloop je een wachttijd. Meer info over de wachttijd en uitkeringen bij de VDAB. De overheid heeft een aantal maatregels uitgewerkt om mensen aan werk te helpen. Die regels veranderen regelmatig. Op www.vdab.be vind je een up-to-date overzicht. Weet je niet goed hoe je moet solliciteren? Heb je hulp nodig bij je cv? Deze en andere vragen krijgen een antwoord op de sollicitatietraining van de VDAB. De VDAB heeft ook een ruim aanbod aan opleidingen die je direct voorbereiden op een job. Als je een opleiding volgt die leidt tot de uitoefening van een knelpuntberoep dan kom je in aanmerking voor een premie. Als werkzoekende kan je op weekdagen tijdens kkantooruren volledig gratis een cursus volgen. VVoorwaarden en info over alle opleidingen vind jee op de www.vdab.be.

Het is verstandig je aan te sluiten bij de vakbond. Er zijn drie vakbonden: de socialistische (ABVV), de liberale (ACLVB) en de christelijke (ACV). Vakbonden verdedigen de belangen van werknemers tegenover werkgevers en bekommeren zich om alles wat met werk te maken heeft. Je krijgt advies over de werkloosheidsreglementering en over alles wat met arbeidscontracten (ontslag, proeftijd, loon...) en werk (deeltijds werk, uitzendarbeid, vakantiewerk...) te maken heeft. Je kan gratis juridische bijstand krijgen. Bij de verschillende vakbonden bestaan er goedkope ledenformules voor studenten en jongeren. Voor meer info surf naar www.abvvjongeren.be of www.aclvb.be of www.acv-jongeren.be.

Eens kapster altijd kapster? Eens automecanicien, altijd automecanicien? Heb je voor een bepaald beroep gekozen en weet je niet meer zeker of het wel iets voor jou is? Wil je jezelf ontplooien en doen waar je goed in bent? Heb je zin in een andere job, maar weet je niet wat? Of zit je met andere vragen in verband met je loopbaan? Dan is loopbaanbegeleiding zeker iets voor jou! Surf naar www.vdab.be

Geen diploma= geen werk? Bekwaamheid kun je op verschillende manieren opbouwen. Door een beroep uit te oefenen natuurlijk, maar ook door een opleiding te volgen of in je vrije tijd actief te zijn. Die ervaring vormt een troef bij de uitbouw van je loopbaan en het Ervaringsbewijs kan je daarbij helpen. Dat bewijs is een officieel document van de Vlaamse overheid. Het verklaart dat je bewezen hebt het beroep in de praktijk te kunnen uitoefenen. Voor verschillende beroepen werden alle belangrijke vaardigheden op een rijtje gezet. In een gesprek en een praktische proef kun je aantonen dat je die vaardigheden wel degelijk onder de knie hebt. Als je slaagt, krijg je het Ervaringsbewijs. Dat officiële document maakt je ervaring tastbaar en is een formeel bewijs van je vakbekwaamheid. Dat kun je uitspelen op de arbeidsmarkt en dus sta je sterk in je werk. Het Ervaringsbewijs bestaat nu al voor verschillende beroepen: autobuschauffeur, autocarchauffeur, begeleider buitenschoolse kinderopvang, callcenteroperator, industriële schilder, kapper, kapper-salonbeheerder, torenkraanbestuurder, verhuizer-drager en verhuizer-inpakker. De lijst van beroepen wordt regelmatig aangevuld. Meer weten? Surf naar www.ervaringsbewijs.be.

Bijblijven De arbeidsmarkt verandert voortdurend. Vandaag werk je als ober, morgen als kelner en overmorgen heb je één of andere functie bij een groot internationaal bedrijf. Bijblijven én bijleren is de boodschap. Via verschillende instanties kan je verschillende opleidingen of korte cursussen volgen. En het hoeft je niet veel te kosten: soms komt je werkgever of de overheid tussen in de kostprijs van je opleiding door middel van opleidingscheques of educatief verlof. Meer info, surf naar www.bijblijven.be, www.wordwatjewil.be, www. prettiggeleerd.be

Meer info over gaan werken? VDAB www.vdab.be gratis groene lijn: 0800 30 700 De federale overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg Op de website www.meta.fgov.be kun je de verschillende publicaties ( wegwijs in de deeltijdse arbeid, de studentenarbeid, het betaald educatief verlof, …) terugvinden omtrent tewerkstelling en regelgeving. De publicaties kun je ook gratis via de website bestellen.

21

22 Voor de twijfelaars: lees volgende tips van je voorgangers en begin aan hogere studies! Niets is onmogelijk! Ga ervoor… probeer het ten minste en geef de moed niet op. Ga opzoek naar mensen/vrienden die ook verder hebben gestudeerd. Informeer je goed over de verschillende richtingen Ga naar opendeurdagen, studiedagen, … Denk twee keer na over wat je echt wil doen. Denk aan wat je later wil worden. Werken kan je altijd doen maar met een stevig diploma op zak kan je het ver schoppen. Als je niet in de fabrieken wil belanden, studeer dan verder. Fatiha

Het is heel belangrijk om verder te studeren. Je hebt vandaag de dag het diploma echt nodig. Het is veel moeilijker om aan werk te geraken met enkel een secundair onderwijs diploma en als je al ergens werkt dan begin je eigenlijk met een lage functie en moet je jezelf eigen heel hard bewijzen om te kunnen doorgroeien. ’t Belangrijkste is zoveel mogelijk naar de les te gaan, dan pik je heel wat mee. Maak zelf samenvattingen van lessen of probeer goeie samenvattingen van anderen te pakken te krijgen. Geniet van je vakanties. Toen ik werkte besefte ik dat vakanties voorwaardelijk zijn. Nu geniet ik er dubbel en dik van! Nabila

Als je denkt dat je niet op je plaats zit in de richting en je wil iets anders doen: doe het dan nu! De schrik is vaak groter dan het ‘kunnen’ zelf. Hoger onderwijs is een totaal ander soort onderwijs dan beroeps en technisch. Het is moeilijker, je moet zelfdiscipline hebben. Misschien ben je bang dat je achterstand hebt op taal of andere vakken. Je kan dat bijschaven, op sommige hogescholen zijn er extra lessen die je beter voorbereiden op de examens. Ik denk dat je vooral in jezelf moet geloven. Nu is ’t de moment, want als je vanuit beroepsonderwijs gaat werken, dan is de stap om te gaan studeren veel groter en moeilijker. Nassim

Je mag zeker niet opgeven! Bij problemen: zoek iemand om die je kan helpen. Vergelijk het met een voetbalwedstrijd : de match duurt 90 min, ook al wordt je getackeld, je speelt de match uit. Bij voetbal krijg je veel stampen, maar je mag niet opgeven. Zo ook in ’t onderwijs, maar je moet doorbijten en positief blijven. Youness

Ik wil iedereen ten stelligste af raden om af te haken. Ik weet dat het in het begin nogal moeilijk is omdat je er nogal verloren bij loopt. Alles is nieuw en je hebt veel vrije uren in het begin waar je geen raad mee weet en dan komen er de dikke boeken bij. De eerste reactie is er dan één van: ik heb de verkeerde keuze gemaakt, dit is niets voor mij. Veel allochtonen onderschatten zichzelf en hun capaciteiten en denken dat de unief of hogeschool niet voor hen is weggelegd. Ik raad hen dan ook aan om te zoeken naar hun sterke punten: waar ben ik goed in, wat kan ik aan, waar wil ik mezelf zien staan binnen dit en zoveel jaar en op die manier kunnen ze zichzelf aanmoedigen om toch maar die stap te zetten. Als het even niet lukt, kunnen ze altijd raad vragen aan profs, ombudsmannen en mensen die bekwaam zijn om zulke problemen op te lossen. Als men eenmaal ingeburgerd is in het studentenleven, loopt het wel los. Een grote fout die studenten maken waardoor ze afhaken, is het niets doen gedurende het jaar en als het dan examentijd is, zitten ze met hun handen in het haar omdat ze niet weten hoe en waar te beginnen. De bedoeling is dat je gebruik gaat maken van de vrije uren om de lessen grondig te bestuderen, samenvattingen en schema’s maken die je helpen bij het instuderen zodat je het tegen de examen alleen nog maar hoeft te herhalen. Het heeft geen zin om de mogelijkheid tot verder studeren meteen uit te sluiten als je die mogelijkheid niet eens benut. Zoals ik daarnet als zei: waar een wil is, is een weg. Als je in jezelf gelooft, genoeg steun krijgt van familie en omgeving dan geraak je er weL Choumicha

23

Naar aanleiding van het Europees Jaar voor Gelijke Kansen 2007 werd het project “M/V United: perfect in balans” gelanceerd door Vlaams Minister van Mobiliteit, Sociale Economie en Gelijke Kansen, Kathleen Van Brempt. M/V United loopt in samenwerking met het Europees Sociaal Fonds (ESF), de VRT (Emma), Sanoma Magazines (TeamTime), SEIN (Casanova-project) en De Overmolen (Mira-project) met de bedoeling gelijke kansen voor mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt en thuis op de agenda te zetten. Binnen het kader van M/V United werd deze brochure opgesteld. Dit is een uitgave van het Mira-project, uitgewerkt door Steunpunt Allochtone Meisjes en Vrouwen in samenwerking met De Overmolen, het Minderhedenforum, Flying Carpet en de VRT. Steunpunt Allochtone Meisjes en Vrouwen Koningsstraat 136 1000 Brussel Tel: 02/209 34 69 Fax: 02/209 34 65 [email protected] www.samv.be Redactie Nadia Babazia Yasemin Yilmaz Judith Perneel Sünbül Karakaya Lay-out FM graphics bvba