InternationaleDagPalliatieveZorgLimburg

InternationaleDagPalliatieveZorgLimburg Symposium: 31oktober2013 Thema: Depraktijkvan palliatievezorg inLimburg Locatie De Oolderhof,

Programma

Broekstraat 35, 6049 CJ Herten, Roermond

Tijdstip 14.30-21.00 uur

Aanleiding Eén keer per twee jaar organiseren de zes Limburgse Netwerken Palliatieve Zorg in het kader van de IDPZ een symposium op provinciaal niveau voor professionals en vrijwilligers.

2013: Best practices De IDPZ 2013 wordt een dag, waarbij goede voorbeelden van palliatieve zorg in de praktijk worden gepresenteerd. Het met elkaar delen van ‘the best practices’ gebeurt in flitsende, interactieve workshops. Bij die workshops kan gekozen worden uit een twaalftal thema’s.

Accreditatie Accreditatie aangevraagd voor (huis)artsen, specialisten ouderengeneeskunde, artsen verstandelijk gehandicaptenzorg, verpleegkundigen en geestelijk verzorgers.

Aanmelden Aanmelden via link: www.netwerkpalliatievezorg.nl/roermond

De kaartverkoop start 16 september. Deelnemersbijdrage € 47.50. Schrijf snel in, vol=vol!

• Plenairelezing:

ZorgmodulePalliatieveZorg, door drs. Marjo van Bommel, kaderarts palliatieve zorg

•12interactieveworkshops Zie volgende pagina’s>>> •Dinerbuffet •Informatiemarkt •Plenairetoespraak: Visieopdetoekomstvanonze palliatievezorg: door drs. Peter van Dijk, Gedeputeerde Provincie Limburg en huisarts in Brunssum. •UitreikingLimburgsePrijs voordePalliatieveZorg2013 aan één van de werkers in de palliatieve zorg in Limburg • Presentatie‘Eendoodgewoon boek’ met 50 verhalen over bijzondere palliatieve zorg; elke deelnemer krijgt het boek gratis!

Jekuntkiezenuit12interactieveworkshops 1.STEM:vijfsterfstijlen. Workshopleider Margriet van Glabbeek, trainer: docent/trainer communicatieve vaardigheden. Initiatiefneemster van een hospice en een V.P.T.Z.- organisatie; van deze laatste 5 jaar coördinator. Draagt het gedachtegoed van STEM en de Theorie van de presentie (Baart) een warm hart toe. Doelstelling De deelnemers weten welke 5 sterfstijlen er zijn en hoe divers de persoonlijke opvattingen zijn en welke dingen belangrijk zijn ook in de laatste levensfase. Wanneer je als zorgverlener kennis hebt van de verschillen in persoonlijke voorkeuren dan maakt dit duidelijk op welke manieren mensen het liefst benaderd willen worden en hoe jij als zorgverlener daarbij het beste kunt aansluiten. Inhoud Via beeldmateriaal worden de 5 verschillende typen mens gepresenteerd die ieder op een eigen manier omgaan met sterven. Daarnaast wordt via casuïstiek duidelijk gemaakt hoe bepalend jij bent in het contact als zorgverlener. Boodschap Deze typering is niet dé waarheid, maar bedoeld om als zorgverlener bewust te zijn met wie je in contact bent én wie jezelf bent in het omgaan met sterven.

2.Medischebeslissingenrondhetlevenseinde bijmensenmeteenverstandelijkebeperking. Workshopleider Annemieke Wagemans; werkzaam in zorg voor mensen met een verstandelijke beperking, zowel intramuraal als poliklinisch en onderzoeker op gebied van beslissingen rond levenseinde; arts voor verstandelijke gehandicapten bij Koraalgroep en azM, onderzoeker bij universiteit Maastricht, lid netwerk palliatieve zorg Heuvelland. Doelstelling Deelnemers hebben na afloop inzicht in de rollen en de wijze waarop dit proces verloopt. Voorts hebben deelnemers een idee over communicatie met mensen met een verstandelijke beperking. Inhoud Hoe worden beslissingen genomen op het einde van het leven bij mensen met een verstandelijke beperking? Wat zijn de rol en de invloed van de familie, van de verzorgers en van de artsen? Gesprekken over dit onderwerp zijn ingewikkeld, de rollen en posities van de betrokkenen zijn niet altijd duidelijk. Mensen met een verstandelijke beperking worden vaak niet betrokken bij gesprekken over ziekte en dood; noch als het over hen zelf gaat, noch als het over anderen gaat. Er is een korte inleiding, er wordt naar een filmpje gekeken waarin mensen met een verstandelijke beperking zelf iets duidelijk proberen te maken, er worden voorbeelden besproken en er is ruim de tijd voor discussie en vragen. Boodschap Beslissen voor een ander is moeilijk voor familie die dit voor hun naaste moet doen, maar ook voor de betrokken professionals, zoals dokter en verzorgende. Het proces verdient ruim aandacht en het vroeg plannen (advance care planning) en samen beslissen (shared decision making) zijn een belangrijk onderdeel van dit proces.

3.Pro-actievezorgplanningbijCOPD. Workshopleider Carmen Houben, medisch psycholoog. Na haar opleiding medische psychologie aan de Universiteit van Tilburg is Carmen sinds oktober 2012 werkzaam als wetenschappelijk onderzoeker bij CIRO+. Doelstelling De deelnemers weten na afloop wat proactieve zorgplanning is, waarom proactieve zorgplanning belangrijk is bij COPD en kennen de basisvaardigheden voor proactieve zorgplanning. Inhoud Na een korte uitleg over wat proactieve zorgplanning inhoudt en waarom dit belangrijk is voor patiënten met COPD zullen de basisvaardigheden voor proactieve zorgplanning worden toegelicht. Boodschap Proactieve zorgplanning is het proces van communicatie tussen patiënten, naasten en zorgverleners over zorg rond het levenseinde. Proactieve zorgplanning kan de zorg voor patiënten en hun naasten verbeteren en is belangrijk voor patiënten met COPD. Wanneer proactieve zorgplanning in de praktijk wordt toegepast zijn zowel de inhoud als de stijl van belang.

4.Zorgdatachterde patiëntgeennieuwe patiëntopduikt. Workshopleider Ans Verdonschot, wijkverpleegkundige en projectleider palliatieve zorg IKZ. Doelstelling Na afloop kennen deelnemers het belang van mantelzorgondersteuning in de palliatieve zorg, kunnen zij werken met een model om de belasting vast te stellen en hebben ze handvatten voor ondersteuning. Inhoud Ondersteuning van mantelzorgers in de palliatieve zorg. In de palliatieve zorg zijn mantelzorgers niet weg te denken. Echter hun positie is kwetsbaar. Overbelasting van mantelzorgers komt veel voor en heeft vergaande consequenties voor de patiënt. Hoe kun je adequaat inspelen op deze problematiek? Welke handvatten kun je bieden en hoe kom je tot een effectieve samenwerking? De deelnemers krijgen uitleg over het ‘Formulier Mantelzorg in het zorg(leef)plan. Boodschap Het gebruik van dit formulier geeft op een eenvoudige en snelle wijze een helder beeld van de situatie en eventuele overbelasting van de mantelzorger.

5.Fabels&feitenovermorfineenandereopioïden. Workshopleider Riet Janssen - Jongen, specialist Ouderengeneeskunde Cicero Zorggroep en consulent palliatieve zorg Atrium MC Parkstad. Doelstelling Na afloop hebben de deelnemers zoveel kennis over sterke opioïden, dat ze de fabels kunnen ontkrachten. Deelnemers zijn dan in staat om aan patiënten en familieleden adequate informatie te geven. Inhoud Er bestaan veel misverstanden over het gebruik van sterke opioïden. Morfine is eng… Aan de hand van stellingen over sterke opioïden worden de fabels en feiten interactief ontrafeld. Boodschap Morfine is niet eng.

6.Palliatievezorgen dementie.

7.Spirituelezorg,kun jedateten?

Workshopleider Harrie Kuipers, specialist ouderengeneeskunde Stichting Land van Horne; consulent palliatieve zorg Midden Limburg; bestuurslid Franciscus Hospice Weert.

Workshopleiders Aloys de Haan en Manon Bommer, geestelijk verzorgers, werkzaam in verpleeghuizen en een palliatief centrum, bij Cicero Zorggroep.

Doelstelling Aandacht voor ongemakken zoals pijn, problemen rondom eten en drinken, probleemgedrag. Betere interpretatie van ongemakken. Het belang van zorgvuldig vooruitzien en gezamenlijke besluitvorming. Beschrijving Na een korte inleiding worden aan de hand van stellingen op een interactieve wijze problemen besproken die specifiek zijn in de palliatieve zorg voor mensen met dementie en hun naasten. Boodschap Dementiezorg en palliatieve zorg vergen een boeiende zoektocht en verdieping in de cliënt.

Doelstelling De deelnemers krijgen inzicht in zingeving, spirituele zorg en inzicht in een rastermodel om vragen van zingeving te verstaan. Inhoud Wat kunnen we onder spirituele zorg en zingeving verstaan? En hoe kunnen we daarmee omgaan in de palliatieve praktijk; een handreiking van het diamantmodel. In de workshop worden begrippen levensvragen, zingeving, spiritualiteit vragenderwijs uitgelegd; wordt het ‘laagjesmodel’ geoefend; wordt ‘aandacht’ besproken; komt de kern van de ‘Richtlijn spirituele zorg’ aan de orde en bespreken we het model ‘innerlijke ruimte’, ook wel aangeduid met het diamantmodel, aan de hand van een casus. Boodschap Een warming up Spirituele zorg die naar meer smaakt!

8.Palliatievezorgbijmensenmeteen niet-Westerseachtergrond. Workshopleider Danielle Laumen-Smits, huisarts groepspraktijk ‘Het Roosendael’, Roermond; kaderarts achterstandswijken; huisarts-coördinator achterstandsfonds 2009-2012; lid werkgroep themabijeenkomsten NPZ Roermond. Doelstelling Bewust te worden van de eigen houding, de kennis van specifieke culturele achtergrond/religie in de terminale fase en de communicatieve en medische mogelijkheden in deze fase. Inhoud Communicatie is overdracht van informatie, maar vooral de voordeur naar goede zorg. Maar wat als de patient allochtoon is, de taalbarrière groot én er een palliatief traject ingezet moet worden? Vaak blijkt de taalbarrière meer te berusten op een vertrouwensbarrière en te weinig specifieke culturele kennis dan op drempels van technische aard. Met welke tools kun je de voordeur naar palliatieve THUIS-zorg in een allochtoon huishouden openhouden? Aan de hand van een casuïstiekbespreking worden zorgproblemen geïnventariseerd en bieden we handvatten bij het begeleiden van een allochtone patiënt in een palliatief traject. Boodschap De communicatieproblemen berusten meer op het gebrek aan kennis van specifieke culturele en religieuze achtergronden in de terminale fase dan op een taalbarrière.

9.Signaleringindepalliatievezorg;denk-en werkmethodevoorverzorgende. Workshopleiders Jetty Zuidema, opleidingsadviseur Integraal Kankercentrum Nederland, ontwikkelaar/projectleider ‘Signalering in de palliatieve zorg’, en Paul van Oyen, consulent regionaal palliatief team. Inhoud Verzorgenden signaleren vaak als eerste een verandering in conditie, ADL of gedrag bij zorgvragers en hebben daarom een heel belangrijke rol! Goed signaleren draagt in belangrijke mate bij aan goede palliatieve zorg. Maar het is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Als verzorgende kun je daarom wel een steun in de rug gebruiken; de denk- en werkmethode ‘Signalering in de palliatieve fase’ geeft je die. Tijdens de workshop gaan wij op een actieve manier aan de slag, zodat iedereen zelf kennis kan maken met de inhoud van de ‘Signaleringsbox’. Aan de hand van een casus werk je samen een aantal stappen uit volgens het stappenplan. Bij de nabespreking gaan wij vooral in op de praktische toepassing in de praktijk. Op welke manier is het materiaal te gebruiken binnen de palliatieve zorg en wat zijn de opgedane ervaringen tot nu toe. Op deze manier ervaar je zelf wat de meerwaarde is van werken met de signalering box voor jezelf, de zorgvrager en zijn naasten en het multidisciplinaire team. Doelstelling De deelnemer maakt kennis met het materiaal en de methodiek ‘Signalering in de palliatieve fase’. De deelnemer kan benoemen wat de meerwaarde is van werken met de Signaleringsbox. De deelnemer kan enkele stappen van de methodiek toepassen op een zorgsituatie.

10.Hetlevengaatdoor. Workshopleiders Cis van. Deursen, Diane Henraat, Marril Korten, leidinggevenden hospice. In Limburg zijn ongeveer tien hospices. De workshopleiders hebben verschillende achtergronden maar gemeenschappelijk kenmerk is dat zij de vrijwillige en/of professionele zorg in het hospice of bijna thuis huis coördineren. Doelstelling Deelnemers informeren elkaar over goede voorbeelden m.b.t. het invullen van de laatste levensfase. Inhoud Is een hospice een sterf- of een levenshuis? Memento Mori of Carpe Diem? Ligt de nadruk in het hospice op het sterven of op het leven of een combinatie van beiden? Wie bepaalt dit en hoe kleurt dit de inhoud van het (vrijwillig) werken en zorgen? Wat betekent deze visie voor professionals en vrijwilligers? We starten met een presentatie waarin een o.a. een film wordt getoond die uitnodigend is om ‘out of the box’ te denken. Aan de hand van praktijkvoorbeelden wordt interactief ingegaan op het verschil in visie en de uitwerking er van. Discussie in subgroepen over mee gekregen vragen; met de deelnemers wordt de discussie aangegaan over welke visie zij voor staan en wat dit voor hen betekent. Boodschap Visie kleurt weliswaar de uitvoering van de zorg, het vrijwilligerswerk en de sfeer in een hospice maar voorop blijft staan staan dat de client/patient leidend is en de situationele (zorg) vraag bepaalt hoe er mee kan worden omgegaan.

11.WatisPaTz(PalliatieveThuiszorg)? Workshopleider Marjo van Bommel, huisarts, supervisor, kaderarts palliatieve zorg Doelstelling Inzicht krijgen in het functioneren van een PaTzgroep en wat dat op zou kunnen leveren. Inhoud PaTz staat voor Palliatieve ThuisZorg: huisartsen uit een praktijk of hagro en wijkverpleegkundigen hebben tweemaandelijks een gezamenlijk overleg. Zij identificeren hun palliatieve patiënten en houden daar een Palliatief Zorg Register van bij. Vervolgens maken ze een zorgplan en maken afspraken over de uitvoering. De wensen van de patient zijn daarin leidend. De bijeenkomsten, zgn PaTz-overleg wordt ondersteund door de aanwezigheid van een inhoudsdeskundige, een consulent van het palliatief team. In Weert en Roermond starten eind 2013 meerdere Patz-groepen. Aan de hand van een praktijksituatie gaan we met elkaar aan de slag, zoals in een PaTz-groep. Boodschap Elementen uit het PaTz-gebeuren kunnen voor iedere hulpverlener nuttig zijn.

12.Rouwalslevenskunst. Workshopleider Karin van der Plas, rouwdeskundige, eigenaar van praktijk de Spiegelaar, adviseur gezondheidsbeleid/Wmo. Doelstelling In een rouwproces (b.v. na een overlijden, echtscheiding of ziekte) kun je leren hoe je (beter) met emoties/pijn kunt omgaan. Om dit te kunnen leren, moet je je eerst bewustzijn van je eigen patronen en afweer. Deelnemers leren meer inzicht te krijgen in hun eigen patronen en gedrag (bewustwording). Aan de hand van eigen voorbeelden uit de praktijk gaan we samen oefenen om anders te leren kijken naar communicatie. De kunst van geweldloos communiceren is om in verbinding te zijn met jezelf en de ander. Inhoud Hoe kunnen professionals communiceren met mensen in rouw? In de workshop gaan we aan de hand van een praktijkcasus aan de slag met oefeningen die deelnemers laten ervaren wat met geweldloze communicatie wordt bedoeld. De nadruk ligt op de ervaring en uitwisseling (herkenning), zodat je beter toegerust bent om het in de dagelijkse praktijk toe te passen. Conclusie/boodschap Voor medewerkers in de zorg is hun grondhouding en boodschap belangrijk, want werken vanuit deze grondhouding (GC) biedt mensen meer houvast en zekerheid in moeilijke en/of emotionele situaties. Als je weet wat er bij jou gebeurt en begrip kunt opbrengen voor de ander, zul je merken dat er minder spanning is, meer ruimte en dat werkt voor alle betrokkenen in het voordeel. Zelfkennis is de sleutel tot de ander!

Organisatie De zes netwerken voor palliatieve zorg in de provincie Limburg, p/a dhr. Theo Peters, voorzitter organisatie IDPZ Limburg 2013, [email protected]