JAARVERSLAG 2012
Inhoud Voorwoord 3 Waar Humana voor staat
5
2012 in vogelvlucht
7
Ons werk in Afrika
9
Uitgangspunten voor ons werk Werkwijze fondsenbesteding Partnerlanden in het kort Onze partners Onze projecten Monitoring en evalueren Knelpunten, dilemma’s en missers
9 9 9 10 11 17 18
Fondsenwerving 21
Textiel inzamelen Donaties uit het bedrijfsleven Donaties van particulieren Donaties van institutionele fondsen
23 27 29 32
Onze organisatie
35
MVO beleid Communicatie en PR Personeelszaken Automatisering
35 36 37 40
Verantwoording 41
Boerin in Malawi toont trots haar pindaoogst.
Lessen voor 2013
45
45 46 47 48 51
Belangrijkste uitdagingen in 2012 SWOT analyse Risico analyse Strategie en doelstellingen 2013 Meerjaren fondsenwerving 2008 t/m 2014
Financieel verslag
53
voorwoord Humana bestaat 25 jaar. Een bijzonder moment om stil te staan bij de resultaten van de afgelopen kwart eeuw: bijna 4.000 leraren zijn opgeleid waardoor meer dan 750.000 kinderen goed basisonderwijs hebben gekregen en ruim 500.000 mensen direct en blijvend hebben geprofiteerd van het (her) structureren van dorpen en gemeenschappen, waardoor hun leefomgeving aanzienlijk is verbeterd. Humana is opgericht vanuit de overtuiging dat alle mensen, ook in zuidelijk Afrika, de kans moeten krijgen of kunnen creëren om zichzelf te ontwikkelen; zelfredzaam te worden. Iemand die zelfredzaam is, kan niet alleen onafhankelijk beslissen en voor zichzelf zorgen, maar daarnaast ook veel betekenen voor zijn of haar gemeenschap. Humana gelooft dat de sleutel tot echte verandering training en onderwijs is. De projecten die wij steunen worden met de grootste zorg uitgekozen. De focus ligt daarbij op de duurzaamheid van de projecten. Humana kan met overtuiging zeggen dat de projecten die wij steunen een echt verschil maken voor de deelnemers en hun directe omgeving. De resultaten van de projecten in 2012 kunt u lezen in Ons werk in Afrika. Dit jaar hebben wij voor € 482.502 meer aan projecten besteed dan begroot. Dit komt doordat we ons eigen vermogen hebben verlaagd en de textielprijzen stegen. Niet alleen streven wij naar duurzame effecten voor de mensen van de projecten, maar ook voor onze omgeving in Nederland. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) is voor Humana meer dan een kreet. Het is voor Humana al vele jaren een belangrijk uitgangspunt voor haar bedrijfsvoering en organisatie. Humana biedt in Nederland werk aan mensen met
afstand tot de arbeidsmarkt, mensen die anders niet of slechts met grote moeite aan het werk komen. Transparantie van haar organisatie, volledige openheid over haar activiteiten en de bereikte resultaten en het afleggen van verantwoording voor het gevoerde beleid zijn voor Humana voor zich sprekende zaken. De in het jaarverslag 2011 afgelegde verantwoording voor het beleid en de besteding van de donaties, fondsen en subsidies is in het kader van de Transparantprijs beoordeeld met het cijfer 7,7. Humana zat hiermee in de top 15 van de goede doelenorganisaties. Namens het bestuur wil ik alle donateurs danken voor hun bijdragen. Wij danken de partnerorganisaties in Afrika voor de prettige en resultaatsgerichte samenwerking, waardoor de verleende steun kon worden geoptimaliseerd. Onze dank gaat ook uit naar alle gemeenten, bedrijven en andere organisaties waarmee Humana heeft samengewerkt. Tot slot een woord van dank aan alle medewerkers van Humana die door hun enthousiaste inzet hebben bijgedragen aan de bereikte resultaten. Mr. F.L.J. van Wersch Voorzitter van bestuur Stichting Humana en van bestuur Stichting Humana People to People Utrecht, 22 februari 2013
3
Humana creëert kansen die zelfredzaamheid bevorderen. 4
waar Humana voor staat Humana is in 1986 opgericht en is een zelfstandige Nederlandse ontwikkelingsorganisatie. Zij werkt met diverse andere buitenlandse partnerorganisaties samen in een federatief verband. Meer dan een derde van de wereldbevolking leeft onder de armoedegrens van twee US dollar per dag. Humana wil bijdragen aan een wereld waarin iedereen de kans krijgt zichzelf te ontwikkelen en daardoor honger en armoede terug te dringen. De belangrijkste inkomstenbron van Humana is de kledinginzameling. De opbrengsten uit kledingverkoop en inkomsten via particulieren, bedrijven en fondsen worden besteed aan ontwikkelingsprogramma’s die hieraan bijdragen. Humana is een sociale onderneming en haar bedrijfsvoering sluit goed aan bij de huidige publieke private samenwerkingsverbanden in ontwikkelingssamenwerking. Het recht voor alle mensen op aarde om gezond en veilig te leven is evident. Dat dit nog niet overal in de wereld een feit is, vinden wij triest. Humana is positief gestemd en ziet in sommige Afrikaanse landen een sterke verbetering voor veel van haar inwoners. Alle problemen oplossen is geen reële optie voor Humana. Vandaar dat Humana focust.
Visie Ons werk zorgt voor een wereld waar mensen kansen pakken om zelfredzaam te worden.
Missie Om de visie gestalte te geven werkt Humana intensief samen
Afrikanen zijn dolblij met betaalbare kleding uit Nederland met partners ter plekke. Naast zelfredzaamheid zijn betrokkenheid en duurzaamheid de kernwaarden van Humana. De sleutel om een verandering teweeg te brengen zijn training en onderwijs en een sterke gemeenschapsstructuur. Humana stelt overdracht van kennis en het aanleren van vaardigheden centraal, zowel voor boeren als voor studenten. Gelijktijdig bevorderen we bij de uitgekiende projecten een zorgvuldig omgaan met het milieu en het verbeteren van de positie van de vrouw. 5
Humana staat voor een richting waarbij AANPAKKEN voorop staat. De volgende principes hanteren we hierbij: • Onze projecten zijn efficiënt en effectief: jaren later bestaat er nog een blijvend effect; • We geven in principe niets zo maar weg omdat is gebleken dat dit niet zorgt voor een blijvende verbetering; • Humana excelleert in MVO waarbij de drie P’s (people, planet en profit) centraal staan.
Hoe Humana zich onderscheidt Humana onderscheidt zich van andere Nederlandse goede doelen door innovatieve inhoud aan de projecten mee te geven die gedragen wordt door de lokale overheden. Hierdoor is duurzame werking gegarandeerd, ook als onze steun stopt. Een ander belangrijk onderscheid is dat door onze jarenlange samenwerking met geselecteerde partners die veel lokale mensen in dienst hebben, wij onze steun op maat aanbieden. De lokale omstandigheden zijn leidend voor onze programma’s. Deelnemende boeren en studenten zijn geen passieve ontvangers van informatie, maar actieve deelnemers in de programma’s. Op het gebied van fondsenwerven zijn we onderscheidend omdat we als sociaal ondernemer in Nederland met het credo AANPAKKEN fondsen werven. Zo organiseert Humana al jaren de textielinzameling, en –verwerking om aan fondsen te komen. Dat is goed voor het milieu en met de winst financieren we de duurzame projecten in Afrika. Daarbij zijn we trots dat we met veel sociaal werk organisaties in Nederland samen werken.
Duurzame toekomst In onze programma’s houden we rekening met alle aspecten van een programma zoals samenwerking, afzet en voorbereiding op de toekomst. De landbouwtraining programma’s hebben de “plant tot bord” benadering. Door opschaling van landbouwproductie kunnen producten worden verkocht op markten of afgezet bij de voedingsindustrie. In het vakonderwijs volgen we de studenten tot ver in de toekomst. Door de studenten na hun opleiding te blijven volgen, kunnen we de 6
Winkelbediende stelt de prijzen vast van nieuw binnengekomen kleding duurzaamheid van onze activiteiten monitoren en waar nodig toekomstige programma’s aanpassen.
Programma’s op basis van behoefteanalyse Humana ondersteunt alleen projecten en programma’s waar vraag naar is. Samen met lokale bedrijven brengen de partnerorganisaties de lokale behoeften in kaart; diploma’s geven immers geen baangarantie. Met deze analyse zijn de partnerorganisaties in staat om een opleiding of cursus te starten die aansluit bij lokale omstandigheden en de meeste kans geeft op een duurzame toekomst van de studenten.
2012 in vogelvlucht 2012 is een bijzonder en bewogen jaar geweest voor Humana. Allereerst zijn wij verhuisd naar de Techniekweg 22 in Utrecht. Ons nieuwe en compacter kantoor heeft ervoor gezorgd dat wij efficiënter en duurzamer kunnen werken. Wij hebben 25 jaar Humana gevierd met een symposium over internationale samenwerking en de rol van textiel in onze maatschappij en in die van ontwikkelingslanden. Humana breidde haar samenwerking met SW-organisaties uit. En dat is goed nieuws voor mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt die via dit soort samenwerkingsverbanden weer aan de slag kunnen en een leuke werkplek krijgen. Zo hebben wij een nieuw sorteercentrum in Eindhoven geopend, waardoor 7 langdurig werklozen nu onze collega’s zijn. Erg trots ben ik op het zeer fraaie financiële resultaat dat Humana dit jaar heeft geboekt uit de kleding inzameling. Er kon € 482.502 meer dan begroot aan projecten in Afrika worden besteed.
Burgers willen niet dat charitatieve inzamelaars hoge bedragen aan gemeenten moeten betalen om te mogen inzamelen. Dit blijkt uit onderzoek van TNS NIPO, waaruit ook blijkt dat 83% van de Nederlanders denkt dat gedoneerde kleding of textiel naar een goed doel gaat. Humana heeft dit onder de aandacht gebracht van de gemeenten en het grote publiek. De campagne mondde uit in het stellen van vragen over deze gang van zaken in de Tweede Kamer. Sinds 2010 probeert Humana andere fondsenwervende activiteiten te ontwikkelen. We richten ons onder meer op partnerships met bedrijven. Humana speelt daarmee in op de duidelijk sterker wordende behoefte van bedrijven om maatschappelijk verantwoord te ondernemen (MVO). Ik ben ervan overtuigd dat mijn collega’s en ik ook in 2013 met veel plezier de ambitieuze doelstellingen van Humana zullen blijven nastreven. Marc Vooges, directeur
Het goede financiële resultaat is overigens vooral te danken aan de sterk gestegen verkoopprijzen van tweedehands textiel. Dat is plezierig, maar ook beangstigend. Door de stijgende prijzen betreden steeds meer commerciële spelers de markt, zoals sorteerders, handelaren en gemeentelijke diensten. Deze partijen zorgen er mede voor dat de vergoedingen die Humana aan de gemeenten moet betalen om kleding te mogen inzamelen stijgen. In het verleden is gebleken dat deze partijen bij dalende textielprijzen de markt snel verlaten en de desbetreffende gemeenten in chaos achterlaten. Directeur Marc Vooges met de medewerkers die duizenden toiletafdekplaten maken, in DR Congo 7
Humana ondersteunt duurzame landbouwprogramma’s en vakopleidingen in Angola, DR Congo en Malawi. 8
ons werK in aFriKa Humana biedt kansen aan mensen in zuidelijk Afrika door hun zelfredzaamheid te bevorderen. In 2012 hebben wij 50.000 mensen bereikt via programma’s in Angola, DR Congo, Malawi, Mozambique en Zambia.
uitgangspunten voor ons werk Bij de projecten van Humana staan trainingen en het opbouwen van structuren centraal. We kiezen voor duurzame landbouw, omdat de mensen die we helpen voor het overgrote deel voor hun inkomen afhankelijk zijn van landbouw. Kleine investeringen maken hier al een groot verschil. Duurzame landbouw levert extra productie op om te verkopen, de mogelijkheid om zelf gezond en gevarieerd te eten én behoud van natuur en milieu. We kiezen voor vakopleidingen, omdat in de landen waarin wij actief zijn een groot tekort is aan geschoolde vakmensen. Met een gedegen opleiding en een erkend diploma hebben mensen meer kans op een betaalde baan of om een eigen onderneming te starten.
werkwijze fondsenbesteding Humana concentreert zich in haar bestedingsbeleid op vakopleidingen, duurzame landbouw en voedingsonderwijs en op bepaalde regio’s in Angola, DR Congo en Malawi. De keuze om onze activiteiten te centreren en ons te focussen op drie landen, heeft tot gevolg, dat we in 2013 de programma’s in
Mozambique en in Zambia afronden en de samenwerking met de betreffende partnerorganisaties beëindigen. Basisvoorwaarden voor het kiezen van projecten zijn: • een duurzame structuur voor de programma’s van lokale organisaties opzetten of ondersteunen; • een exitstrategie vaststellen aan het begin van ieder project; • een contract opstellen per project, waarin staat hoe lang en met welk budget het project wordt gefinancierd; • de tegenprestaties van de ontvangers van goederen duidelijk vastleggen; • de verklaring van de partner om bereid te zijn ieder kwartaal te rapporteren over de in de projecten behaalde resultaten en bestede financiën.
Partnerlanden in het kort angola Er wonen ongeveer 18 miljoen mensen in Angola. Na 27 jaar burgeroorlog eindigde in 2002 de burgeroorlog. Door deze langdurige oorlog is een hele generatie opgegroeid zonder onderwijs. Ondanks het feit dat Angola op dit moment één van de snelst groeiende economieën ter wereld is, zijn de investeringen van de overheid in onderwijs laag. Meisjes in het bijzonder hebben slecht toegang tot onderwijs. Tienerzwangerschappen komen in Angola zeer veel voor; ongeveer 50% van de Angolese vrouwen krijgt haar eerste kind voordat ze 19 is.
dr congo DR Congo is één van de grootste en onrustigste landen in Afrika. Door de onrust en onveiligheid in het land zijn veel
9
mensen van het platteland naar de steden getrokken. In DR Congo wonen 73,5 miljoen mensen waarvan 9,5 miljoen in de hoofdstad Kinshasa. De financiële en sociale positie van vrouwen in DR Congo is slecht vanwege hun lage opleidingsniveau; 49% is ongeletterd. De vrouwen die werk vinden, moeten genoegen nemen met de eenvoudigste werkzaamheden. De meeste vrouwen missen de basisvaardigheden om een beroep uit te kunnen oefenen. Op het gebied van landbouw heeft DR Congo veel potentie. In de provincie Equateur, waar Humana een duurzaam landbouwproject ondersteunt, is veel vruchtbare grond en voldoende regenval. De boeren hebben echter nauwelijks toegang tot duurzame en goede landbouwtechnieken en kwaliteitszaden. 95% van de bevolking in de provincie Equateur leeft van kleinschalige landbouw.
Malawi Malawi heeft bijna 14 miljoen inwoners. Jaarlijks ronden 40.000 jongeren de middelbare school af. Ten gevolge van het grote tekort aan opleidingsplekken hebben slechts 8.000 van hen de mogelijkheid om verder te studeren op een lerarenopleiding, vakopleiding of universiteit. In 2012 telde Malawi slechts 20 volledige geaccrediteerde vakopleidingen, die plaats boden aan 3.600 studenten. Meer dan 65% van de bevolking in Malawi leeft onder de armoedegrens; bijna 90% is afhankelijk van landbouw. Veel boeren verbouwen groenten om te voorzien in de eigen voedselbehoeften en voor de lokale markt. Vooral vrouwen zijn in Malawi betrokken bij de landbouw. Vanwege de kwetsbare sociale en economische positie van vrouwen, hebben zij echter maar beperkt toegang tot land, zaden, financiële diensten en de markt. In 2012 kampte Malawi met een torenhoge inflatie en een continu gebrek aan buitenlandse valuta. Hierdoor konden benodigde materialen niet worden aangeschaft en was het moeilijk om de projecten uit te voeren zoals gepland. Voorts 10
Studenten in Malawi leren zonnepanelen te installeren en te onderhouden konden minder lokale werkbezoeken afgelegd worden vanwege het grote brandstoftekort.
Onze partners Humana werkt in zuidelijk Afrika met lokale partnerorganisaties. Deze zijn verantwoordelijk voor het opzetten en uitvoeren van de programma’s. We hebben langdurige en goede samenwerkingsrelaties met deze organisaties. Onze partners zijn soms al meer dan 20 jaar actief in het betreffende land. Zij houden zich verre van politieke activiteiten en zijn daardoor flexibel. Zo nodig werken zij samen met andere lokale organisaties. In 2012 werkte Humana samen met de volgende organisaties: ADPP Angola, ADPP Mozambique, DAPP Malawi, DAPP Zambia en HPP Congo.
ons werK in aFriKa
onze projecten vakopleidingen Vakopleidingen Angola Regio Caxito en Huambo Duur programma 2011 – 2015 Totaal projectbudget € 761.892 In 2012 betaald € 299.656 Doelen 2012 • 210 studenten volbrengen het eerste of tweede jaar van hun opleiding. 30% is vrouw Resultaten 2012 • 216 studenten (104 %) hebben het eerste of tweede jaar volbracht. 32% is vrouw
In de provincies Caxito en Huambo ondersteunt Humana sinds 2011 verschillende vakopleidingen die opgezet zijn door de lokale partnerorganisatie ADPP Angola. De opleidingen sluiten aan bij de lokale behoeften. Jongeren worden opgeleid tot kok, elektricien, milieu- en duurzaamheidpromotor en informatie en communicatieassistent. Elke opleiding duurt drie jaar. ADPP Angola heeft in 2012 6 studenten meer toegelaten dan oorspronkelijk gepland. Vanwege schooluitval van voornamelijk meisjes door onder andere zwangerschap besteedt ADPP Angola extra aandacht om dit terugdringen. De gemiddelde kosten van een student per jaar bedragen € 1.422. De hoge kosten geven een enigszins vertekend beeld, omdat daarin onder meer een deelrenovatie van slaapzalen (€ 25.000) is opgenomen en er daarnaast ook extra kosten zijn geweest voor de aanschaf van een werkplaats en koksattributen. Het ging om een nieuw gestarte opleiding. Maar desondanks zijn de opleidingen in Angola duurder dan in de andere Afrikaanse landen en dat komt omdat de kosten van dagelijkse benodigdheden erg hoog zijn.
Beroepsopleidingen voor vrouwen DR Congo Regio Kinshasa Duur programma 2012 – 2014 Totaal projectbudget € 283.020 In 2012 betaald € 78.825 Doelen 2012 • 200 vrouwen volgen een ondernemerscursus • 75 vrouwen volgen een vakopleiding (kleermaakster of kapster) • 300 vrouwen volgen een intensieve alfabetiseringscursus • Dagelijks gaan er 80 kinderen naar het nieuw opgezette kinderdagverblijf Resultaten 2012 • 160 vrouwen hebben de ondernemerscursus gevolgd • 113 vrouwen volgen een vakopleiding • 324 vrouwen volgen een intensieve alfabetiseringscursus • 120 kinderen gaan dagelijks naar het kinderdagverblijf
In 2012 is Humana samen met partnerorganisatie HPP Congo een nieuwe vakopleiding gestart in de hoofdstad Kinshasa. De opleidingen voor kleermaakster en kapster richten zich primair op jonge vrouwen, omdat zij slechte toegang hebben tot onderwijs en de arbeidsmarkt. Om hun deelname mogelijk te maken is er tevens een kinderdagverblijf opgezet waar hun kinderen jonger dan zes jaar oud, tijdens de lesuren kunnen verblijven. De vraag naar de cursussen en vakopleidingen is zeer groot. De grootste uitdaging voor HPP Congo is ervoor te zorgen dat de studenten de gehele cursus doorlopen. Zij onderzoekt actief de redenen van uitvallen en bedenkt mogelijke oplossingen om uitval tegen te gaan. De leraren bezoeken bijvoorbeeld cursisten thuis om de persoonlijke omstandigheden te achterhalen en te bezien of zij een oplossing kunnen aanbieden. Dit project wordt deels gefinancierd door Turing Foundation, CSO Adviesbureau en uit de opbrengsten van de Heldenrace 2012 (hoofdstuk Fondsenwerving).
11
economische ontwikkeling Vakopleiding Malawi Regio Mikolongwe Duur programma 2012 – 2013 Totaal projectbudget € 65.000 In 2012 betaald € 55.097 Doelen 2012 • Slaapfaciliteit bouwen voor 32 studenten • 10 studenten volgen de formele eenjarige opleiding • 40 studenten volgen de verkorte cursus van 4 maanden Resultaten 2012 • De slaapfaciliteit voor 32 studenten is gebouwd. Het interieur, zoals de bedden zijn gemaakt door de studenten houtbewerking • 10 studenten volgden de één-jarige cursus in 2012; hiervan waren er 4 vrouw • 40 studenten hebben een verkorte cursus gevolgd in 2012; hiervan waren er 16 vrouw
Humana heeft in 2012 een nieuwe cursus opgezet samen met TEVETA - het Ministerie van Onderwijs in Malawi - en de DAPP beroepsopleiding in Mikolongwe: duurzame energie technieken. Deze cursus bouwt voort op de bestaande elektricien opleiding, met als uniek onderdeel dat het zich richt op het installeren, repareren en adviseren over duurzame technologie oplossingen, zoals zonne-energie. De animo voor de cursus was erg groot; de school ontving 117 aanvragen. Het eerste jaar van de cursus is goed verlopen. De contacten met het bedrijfsleven moeten worden uitgebreid, aangezien de school haar studenten meer gastlessen en bezoeken aan relevante bedrijven wil bieden. Om deze activiteiten te verbeteren is er een plan ontwikkeld dat in 2013 zal worden geïmplementeerd.
12
Duurzaam landbouwproject DR Congo Regio Equateur Duur programma 2011 – 2015 Totaal projectbudget € 500.000 In 2012 betaald € 100.000 Doelen 2012 • 1000 boeren leren nieuwe landbouwtechnieken • 200 boeren volgen de alfabetiseringscursus • 8 schooltuinen introduceren bij omringende basisscholen • Nieuwe inkomen genererende activiteiten introduceren (doorgeefleningen van kleinvee en bijenteelt) Resultaten 2012 • Gemiddeld volgden 840 boeren 5 verschillende cursussen gericht op nieuwe landbouwtechnieken zoals duurzame technieken, natuurbehoud, commercialisatie en conserveren van gewassen • 320 boeren volgden de alfabetiseringscursus • 8 schooltuinen zijn opgezet met behulp van de boeren uit het programma • 897 boeren hebben een cursus gevolgd over inkomen genererende activiteiten • 100 boeren volgden een intensieve training over bijenteelt • 100 boeren volgden een intensieve training over het houden van kleinvee; om te starten ontvingen zij allen twee geiten, kippen of varkens. Het nageslacht van dit kleinvee wordt doorgegeven aan andere boeren binnen de gemeenschap
In 2012 kunnen we al verschillende goede resultaten zien van het duurzame landbouw project dat in 2011 in de provincie Equateur is gestart. Enkele boeren hebben motoren kunnen kopen van de winst die ze dankzij het project verworven hebben. Zij kunnen nu makkelijker hun producten verkopen op de lokale markt. De toename van de cassaveproductie van 500 kg per hectare naar 900 kg per hectare is eveneens een resultaat van het project.
ons werK in aFriKa
Duurzaam landbouwproject Zambia Regio Choma en Kalomo Duur programma 2011 – 2013 Totaal projectbudget € 462.371 In 2012 betaald € 170.000 Doelen 2012 • 5900 boeren passen één of meerdere duurzame landbouwmethoden toe • 300 boeren verkrijgen microkrediet • 2 private partnerschappen gecreëerd • 8000 boeren nemen deel aan de gender dialoog bijeenkomsten • 40% van de vrouwelijke boeren geeft aan dat ze beslissing in het huishouden samen met hun echtgenoot maken Resultaten 2012 • 5934 boeren passen duurzame landbouwmethoden toe • 392 boeren hebben microkrediet gekregen; 52% is vrouw • 3 private partnerschappen gecreëerd • 7820 boeren hebben de gender dialoog bijeenkomsten gevolgd • 39% van de vrouwelijke boeren geeft aan dat ze beslissingen in het huishouden samen met hun echtgenoot nemen
Gezien de resultaten werpen de trainingen die in 2011 en 2012 zijn gegeven hun vruchten af; 76% van de boeren maakt gebruik van duurzame landbouwtechnieken zoals het maken van compost, diversificatie van gewassen en duurzame landbewerking. Het aantal boeren dat een microkrediet heeft ontvangen is hoger dan verwacht, dankzij het efficiënter maken van de kredietverlening methode van onze partner CETZAM. Er zijn waardevolle partnerschappen gecreëerd tussen de boeren en de private sector, zoals met ZAMBEEF. De boeren hebben nu vaste afnemers en kunnen kennis beter delen. Binnen het project is extra aandacht voor de rol van vrouwen. 36 gender dialoog bijeenkomsten zijn dit jaar georganiseerd die goed zijn bezocht door zowel vrouwen als mannen.
Landbouwcursussen dragen bij aan de economische ontwikkeling van vrouwen Uit de halfjaarlijkse enquête is gebleken dat 39% van de vrouwelijke boeren aangeeft dat ze beslissingen in het huishouden samen met hun echtgenoot neemt; slechts 1% verwijderd van het gestelde doel voor eind 2012.
Duurzame landbouw Malawi Regio Chiradzulu Duur programma 2012 – 2014 Totaal projectbudget € 233.621 In 2012 betaald € 124.233 Doelen 2012 • 120 vrouwen volgen trainingen in verschillende spaarmethoden • 24 demonstratievelden aanleggen • 500 hout besparende ovens zijn gebouwd • 900 vrouwen hebben een training gevolgd over nieuwe landbouw-technieken Resultaten 2012 • 120 vrouwen hebben trainingen gevolgd in spaarmethoden • 24 demonstratievelden zijn aangelegd • 480 hout besparende ovens zijn gebouwd • 960 vrouwen volgden een training over nieuwe landbouwtechnieken
13
Het duurzame landbouw project in Malawi is goed van start gegaan in 2012. Uniek aan dit project is dat het zich met name op de vrouwelijke boeren richt. De eerste doelstellingen die gericht waren op het opzetten van de Farmers Club structuur, zijn gehaald. De resterende hout besparende fornuizen staan ingepland voor 2013.
Duurzame landbouw Mozambique Regio Tete Duur programma 2010 – 2012 Totaal projectbudget € 156.000 In 2012 betaald € 52.029 Doelen 2012 3000 bomen planten Resultaten 2012 2.258 bomen zijn geplant
Het duurzame landbouw project in Mozambique is 2012 naar grote tevredenheid afgerond en afgesloten. Het merendeel van de projectdoelstellingen zijn behaald. De impact van het project
Leraren leren hoe zij hun studenten op speelse wijze bij de schooltuinen kunnen betrekken 14
is al merkbaar: 6 groepen boeren hebben zich kunnen organiseren in een Farmers Club. Aan het einde van het project kregen de 6 clubs training in het aanvragen van krediet, waardoor zij gezamenlijk krediet bij de overheid hebben kunnen aanvragen. Deze aanvraag is gehonoreerd. Met de lening hebben ze diverse landbouwmaterialen, transportmiddelen en twee koeien kunnen kopen. Naar verwachting zullen meer clubs volgen.
overige projecten Voedingsonderwijs Malawi Regio Chilangoma Duur programma 2011 – 2014 Totaal projectbudget € 21.000 In 2012 betaald € 5.772 Doelen 2012 • 110 studenten volgen het nieuw ontwikkelde voedingsonderwijs programma • 10 leraren trainen in voedingsonderwijs en methodiek • 4 proef schooltuinen bouwen bij de lerarenopleiding • 4 ecosan latrines bouwen Resultaten 2012 • 116 studenten hebben het voedingsonderwijs programma gevolgd • 10 leraren zijn getraind in voedingsonderwijs en methodiek gedurende een 2 daagse workshop • Studenten hebben 5 proef schooltuinen aangelegd bij de lerarenopleiding • 1 ecosan latrine is gebouwd op de lerarenopleiding • 1 ecosan latrine is gebouwd op de lerarenopleiding
Het voedingsonderwijs project fungeert als pilot project dat opgeschaald kan worden naar andere lerarenopleidingen. Deze pilot is mogelijk gemaakt door het Nederlandse voedingssupplementen-bedrijf Bonusan. In dit project wordt gebruik gemaakt van bijzondere latrines: een ecosan latrine vangt urine
ons werK in aFriKa
In 2012 hebben wij het ‘SMS in de strijd tegen HIV/AIDS’ project afgesloten. In dit project verzamelde DAPP Malawi via sms-berichten informatie van tienduizenden lokale respondenten over hun kennis en hun houding ten opzichte van HIV/AIDS. De doelstelling van 60.000 ontvangen sms-berichten is met 50.000 ontvangen berichten niet gehaald. Halverwege het jaar was er een verbindingsstoring met de database, waardoor de sms-berichten niet meer binnenkwamen. Als oplossing hebben alle veldwerkers nieuwe simkaarten ontvangen. De gegevens uit de database worden door DAPP Malawi verwerkt om in de toekomst doelgroep specifieke campagnes op te zetten in de strijd tegen HIV/AIDS.
In demonstratietuinen brengen deelnemers hun geleerde kennis in de praktijk en ontlasting apart op, om dit later te verwerken tot compost voor de gewassen in de schooltuin. In overleg met de partnerorganisatie en Bonusan is besloten slechts één ecosan latrine te bouwen in het gebouw van de lerarenopleiding. In 2013 zullen de resterende drie ecosan’s in omringende basisscholen worden gebouwd.
SMS in de strijd tegen HIV/AIDS in Malawi Regio Zuidelijke provincie Duur programma 2009 – 2012 Totaal projectbudget € 324.777 In 2012 betaald € 20.003 Doelen 2012 • 60.000 sms berichten worden ontvangen in de database • 85% van de sms berichten zijn goed ontvangen Resultaten 2012 • 49.827 sms berichten zijn ontvangen in de database • 96% van de ontvangen sms berichten zijn correct ontvangen
Gemeenschapsontwikkeling project Kinshasa, DR Congo Regio Kingabwa buurt in Kinshasa Duur programma 2012 – 2014 Totaal projectbudget € 150.000 In 2012 betaald € 50.215 Doelen 2012 • Op 8 scholen de hygiëne verbeteren, volgens UNICEF richtlijnen • 2000 gezinnen nemen maatregelen om veilig drinkwater in huis te hebben • 600 jongeren sluiten zich aan bij een jongeren club Resultaten 2012 • Op 8 scholen is de hygiëne verbeterd. • 80 jongeren zijn getraind om hun leeftijdsgenoten en hun familie voor te lichten • 1310 gezinnen hebben structurele maatregelen genomen om veilig drinkwater in huis te hebben • 530 jongeren hebben zich in 2012 aangesloten bij een club
De doelstelling om 2000 gezinnen maatregelen te laten nemen om veilig drinkwater in huis te hebben, is niet gehaald. Uit gesprekken met de deelnemers en doelgroepen blijkt dat zij de benodigde materialen, zoals houtskool, niet kunnen kopen om water te koken. In 2013 gaat HPP Congo samen met de 15
deelnemers hiervoor oplossingen ontwikkelen. Er hebben zich ook minder jongeren aangesloten bij een club dan voorzien. De uitgevoerde activiteiten van de clubs waren boven verwachting succesvol en zijn goed ontvangen. Er zijn mini Olympische spelen georganiseerd met bijna 1000 deelnemers en 76 jongeren hebben een afwateringssloot schoon gemaakt.
Werkplaats Children’s Town Chibombo Zambia Regio Chibombo Duur programma 2012 – 2013 Totaal projectbudget € 18.252 In 2012 betaald € 16.500 Doelen 2012 • Een nieuwe werkplaats voor de (vak)opleiding in Children’s Town Chibombo Resultaten 2012 • De fundering is inmiddels geplaatst
Humana ontving voor dit project financiering van de Rabo Share 4 More stichting.
goedgekeurde programma’s eind 2012 De nieuwe projecten die eind 2012 gestart zijn: Duurzaam landbouw project in Bengo provincie Angola Duur: 3 jaar Begroting project: € 183.207 Betaald in 2012: € 76.001 Doelstellingen 2013: • 15 boeren clubs met elk 50 boeren opgezet • 675 boeren getraind in duurzame landbouwmethoden
In de buurt van de al door Humana ondersteunde vakopleiding in Caxito, in de provincie Bengo, is Humana eind 2012 gestart 16
met een duurzaam landbouwprogramma. Het doel is ook dat er uitwisseling van kennis zal plaatsvinden tussen de vakopleiding en de ondersteunde boeren.
Duurzaam landbouw project Madimba regio, DR Congo Duur: 3 jaar Begroting project: € 179.853 Betaald in 2012: € 60.000 Doelstellingen 2013: • Er zijn 15 demonstratievelden opgezet • 750 boeren zijn getraind in duurzame landbouw methoden
Na goede ervaringen met een soortgelijk landbouwproject in de Equateur provincie in het noorden van DR Congo, heeft Humana samen met HPP Congo besloten om een dergelijk project op te starten meer in de buurt van de hoofdstad Kinshasa.
Sanitatie project Kinshasa, DR Congo Duur: 1 jaar Begroting project: € 50.000 Betaald in 2012: € 50.000 Doelstellingen 2013: • 3000 gezinnen hebben de hygiëne en sanitatie cursus gevolgd • Er zijn 2000 hygiënische latrines gemaakt
Humana heeft ervoor gekozen om in Kinshasa, de hoofdstad van DR Congo, een kort sanitatie project te starten om snel het tekort aan latrines te verminderen en de kennis op het gebied van hygiëne en sanitatie te vergroten in de wijk Kingabwa. Er was dringend behoefte aan een dergelijk project vanwege de slechte hygiënische omstandigheden in de wijk.
ONS WERK IN AFRIKA
Monitoring en evalueren Humana monitort de voortgang en ontwikkelingen van de projecten continue. Dit doen wij op verschillende manieren en op verschillende momenten: Dagelijkse gang van zaken Communicatie met onze partnerorganisaties vindt wekelijks plaats via e-mail en skype. Kwartaalrapportages Humana heeft met de partnerorganisaties afgesproken dat zij ieder kwartaal een voortgangsrapportage sturen. In 2012 was slechts 33% van de rapportages op tijd binnen. In 2013 gaat Humana nog actiever sturen op het halen van de deadlines. Humana streeft ernaar dat 100% van de rapportages op tijd binnen is in 2013.
Bezoek aan DR Congo In november 2012 bezocht directeur Marc Vooges de projecten van Humana in DR Congo. Hij werd getroffen door het vele afval dat in de straten van Kinshasa ligt. Onze partner organisatie HPP Congo brengt het afvalproblematiek al langer onder de aandacht van de studenten en cursisten. Eind 2012 is er tevens een project geheel op hygiëne en sanitatie in Kinshasa gestart. Marc kon tot zijn genoegen vaststellen, dat er al vele latrineplaten vervaardigd waren door lokale metselaars. Marc was onder de indruk van de informatie die hij kreeg van de vrouwen die de vakopleiding volgen. Diverse vrouwen vertelden over hun toekomstdromen en plannen en dat ze al op kleine schaal geld verdienen door bijvoorbeeld kleding te repareren. Met de partnerorganisatie heeft Marc Vooges kritische punten besproken. Vooral over onvolledige en beter te structureren rapportages. Dat is inmiddels verbeterd.
Monitoringbezoeken Over inhoudelijke beleidsmatige en projectvoortgang wordt uitvoerig gesproken tijdens monitoring en evaluatiebezoeken aan de partners en de projecten. Deze bezoeken worden één keer per jaar afgelegd door projectmedewerkers, de directie en bestuursleden. Voorafgaand aan het bezoek worden de doelen besproken met de partnerorganisaties. Evaluatie Humana door partnerorganisaties Wij hechten veel belang aan het goed functioneren van Humana. Daarom wordt de samenwerking jaarlijks door de partners via een vragenlijst geëvalueerd. De uitkomsten waren positief in 2012. Over het algemeen waarderen de partners de monitoring formats die Humana heeft ontwikkeld en de feedback die Humana geeft. In één geval maakte Humana geld te laat over. Een partner wil beter op de hoogte zijn van de richting die Humana op wil met de projecten. Dit onderwerp zal tijdens een monitoringbezoek in 2013 uitvoerig worden besproken.
Enthousiaste ouders vertellen directeur Marc Vooges over hun kinderen op een kleuterschool
17
Bezoek aan Malawi Programma manager Marianne Löwik bezocht Malawi in februari 2012. Zij bezocht het voedingsonderwijs project en adviseerde de leraren over verschillende lesmethoden op dit gebied. Hiernaast evalueerde zij het project ‘SMS in de strijd tegen HIV/AIDS project’, met als belangrijkste conclusies dat de capaciteit van de veldwerkers soms lager was dan verwacht. DAPP Malawi moest meer actie ondernemen om ervoor te zorgen dat iedereen op niveau presteert. Bovendien benadrukte Marianne het belang van het delen van de enquête-uitkomsten in de SMS database met de veldwerkers, zodat zij begrijpen waarvoor ze zo hard gewerkt hebben. Tijdens het werkbezoek dat Marianne aflegde aan de vakschool Mikolongwe samen met de heer Alide, directeur van TEVETA, het overheidsorgaan dat vakopleidingen accrediteert, was het schrijnende tekort aan opleidingsplekken een belangrijk onderwerp van gesprek. Marianne was verder onder de indruk van de goede organisatie van de Mikolongwe vakschool, de enthousiaste studenten, hun toekomstdromen en werkelijke mogelijkheden. Dit projectbezoek is mede de aanleiding geweest om extra te investeren in Mikolongwe.
Knelpunten, dilemma’s en missers Behoefteanalyse essentieel voorafgaand aan het implementeren van een programma Eind 2011 werd duidelijk dat het animo voor het vak land- en tuinbouwer op de vakopleiding in Huambo in Angola onvoldoende was om door gaan. De studenten die in de brugklas zaten bleken, tegen verwachting in, niet voor het vak te kiezen. ADPP Angola heeft vervolgens in overleg met de studenten en hun ouders een ander vak geïntroduceerd: informatie en communicatie assistent. Dit vak sluit meer aan bij de toekomstperspectieven van de studenten die uiteindelijk liever naar de stad trekken dan naar het platteland. Een belangrijk leerpunt trekken wij uit deze ervaring. Het is belangrijk een onderzoek te verrichten naar de interessen en toekomstperspectieven van de studenten voorafgaand aan de implementatie van programma’s en programmaonderdelen.
De projecten in Malawi zijn in 2012 eveneens bezocht door de eind 2011 aangetreden bestuursleden. Voor hen was het de eerste directe kennismaking met de door Humana gesteunde projecten. De bestuursleden hebben op verzoek van de programma manager ook contacten gehad met de partnerorganisatie. De ervaringen van deze bestuursleden komen overeen met de rapportage van de programma manager.
Programma manager Marianne Löwik in gesprek met Peter Mwanza, Minister van Landbouw in Malawi 18
Humana stimuleert vrouwen hun toekomst in eigen handen te nemen
ONS WERK IN AFRIKA
Consequent streven naar correcte, volledige en tijdige communicatie met en door partners Humana heeft continu contact met de partnerorganisaties in Afrika. Regelmatig ontvangen we onvolledig ingevulde kwartaalrapportages, of worden onze vragen niet tijdig beantwoord. Om het project op afstand te kunnen sturen is correcte, volledige en tijdige communicatie met en door partnerorganisaties essentieel. Regelmatig is gebleken dat de communicatie onvoldoende was, waardoor projecten en de financiering ervan onnodig vertraging opliepen.
is de communicatie significant verbeterd. Goede communicatie blijft een speerpunt voor 2013.
We hebben in het verslagjaar meer dan in het verleden onze partners direct aangesproken op de onvolkomenheden. Tijdens projectbezoeken stond communicatie hoog op de agenda en we schuwden potentiële maatregelen niet, zoals het niet overmaken van toegezegde fondsen voor de projecten. Door continue het belang van een goede wederzijdse communicatie uit te leggen en hen aan te spreken op de onvolkomenheden,
Communicatie met deelnemers levert waardevolle informatie op Humana heeft geleerd dat persoonlijke verhalen van deelnemers van de projecten erg waardevol zijn voor monitoring en communicatiedoeleinden, maar dat het in praktijk lastig is om deze met regelmaat te ontvangen. Vandaar dat Humana medewerkers tijdens hun monitoringsbezoeken tijd inruimen om dit zelf te doen.
Structuur is nog onvoldoende om impact projecten te meten In 2012 heeft Humana geconstateerd dat de projectrapportages die we per kwartaal ontvangen, vooral gericht zijn op directe resultaten. Er is een onvoldoende duidelijke structuur om de impact van de projecten na afloop van de projectperiode te meten. In 2013 zal deze structuur in samenwerking met de partnerorganisaties worden opgezet.
Farmers club Sikabenga in Zambia Erica Sidenda vertelt haar persoonlijke verhaal: “Onze groep is erg ontvankelijk, we willen graag nieuwe landbouwtechnieken leren en in praktijk brengen. Velen van ons hebben bijvoorbeeld geulen gegraven om te voorkomen dat water direct wegloopt en we hebben de bodem bedekt met stro zodat de grond vochtig blijft en er minder onkruid groeit. Ook hebben de meesten inmiddels composthopen. Via DAPP hebben we nu ook meer kennis over het houden van kleinvee. Voordat het project startte hadden er maar zes gezinnen kleinvee. Vanwege de hogere opbrengsten die we hadden van ons land door de nieuwe geleerde landbouwtechnieken hebben we nu allemaal kleinvee. En omdat een aantal boeren extra getraind zijn in het houden van kleinvee, wordt het aantal dieren alleen maar groter in plaats van dat de dieren dood gaan aan makkelijk te voorkomen ziektes.”
Erica Sidenda is lid van de Sikabenga Farmers Club in Zambia.
19
Textiel donaties via de containers blijft een belangrijke bron van inkomsten. 20
fondsenwerving Humana moet zekerheid hebben over de in een jaar beschikbare gelden om op basis daarvan vaste afspraken te kunnen maken met haar partners voor het ontwikkelen en uitvoeren van programma’s. Daarom hebben we de diversificatie van de inkomstenbronnen in 2012 verder uitgebouwd. De doelstellingen zijn helaas niet gehaald, maar enige groei in inkomsten uit nieuwe bronnen is wel gerealiseerd. Onze belangrijkste bronnen van inkomsten zijn:
Textiel inzamelen (zie pag. 23) Wij hebben verschillende inzamelmethoden. Zo zamelen wij in via textielcontainers, winkelcontainers, huis-aan-huis acties, instellingen en scholen. Humana heeft de inzameling bij Nederlandse gemeenten en de verwerking van textiel verdeeld in zes regio’s om de afstanden tussen de plaatsen van het inzamelen van textiel en het verwerken daarvan zo klein mogelijk te houden. Daardoor proberen we de CO2 uitstoot te minimaliseren. Textiel wordt ingezameld, gewogen en verwerkt bij de eigen gecertificeerde sorteerlocaties of bij externe sorteerbedrijven. Op deze locaties wordt textiel gesorteerd op hergebruik, recycling en grondstoffen voor nationale en internationale afnemers. Vanuit het hoofdkantoor worden alle textielstromen continue gemonitord. Bij alle afnemers letten wij op prijs, kwaliteit en transparantie van onze contractspartners. Humana zamelt ook textiel in bij scholen en bij bedrijven en instellingen zoals winkels, kinderdagverblijven, zorginstellingen, bouwmarkten, tuincentra, voetbalclubs en sportscholen. Sommige bedrijven organiseren op eigen initiatief inzamelac-
ties. Humana plaatst hiervoor op verzoek containers of zorgt dat het textiel wordt opgehaald.
Donaties uit het bedrijfsleven (zie pag. 27) Humana gelooft in de kracht van persoonlijk contact. Wij investeren tijd, energie en kennis in het benaderen van bedrijven om deze duurzaam aan ons te binden. We zoeken partners binnen het Nederlandse bedrijfsleven en bieden op maat gemaakte samenwerkingsvoorstellen, waarbij MVO een belangrijk element is. Naast financiële donaties focussen wij ons bij bedrijven in de kleding- en schoenen branche op het doneren van textiel. Dit kunnen bestaande collecties zijn, maar ook voorraden kleding die voor deze bedrijven geen waarde meer hebben en slechts geld kosten (opslag) omdat ze uit de mode of onverkoopbaar zijn.
Donaties van particulieren (zie pag. 29) In 2012 heeft Humana zich meer dan in 2011 gericht op particulieren voor steun voor onze internationale samenwerkingsprogramma’s. Dit doen wij door middel van het organiseren van of deelnemen aan evenementen. Ook is onze website verder ingericht op particulieren. Op onze website kan direct worden gedoneerd, en uitgebreide informatie over evenementen, nalatenschappen en testamenten is daarop te vinden.
Donaties van institutionele fondsen (zie pag. 32) Waar mogelijk vragen wij subsidies aan bij de Nederlandse overheid of de Europese Unie. Wij doen die aanvragen bij voorkeur samen met andere partners zoals andere non-profit 21
organisaties of partners uit het bedrijfsleven. Tot slot werft Humana fondsen bij stichtingen en vermogensfondsen.
Invloeden op fondsenwerving De grootste invloed op onze fondsenwervende activiteiten in 2012 had de economische crisis. Er is sprake van een trend van minder doneren aan goede doelen. De Nederlandse overheid voert zwaardere bezuinigingen door, gemeenten willen verdienen aan de kledinginzameling, bedrijven hebben minder te besteden en investeren zorgvuldiger, particulieren worden steeds kritischer en willen meer informatie. “Het bestaansrecht van een goede doelenorganisatie is niet meer vanzelfsprekend” (Goed doel, goed verhaal door Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants, december 2012). Daarnaast blijft het aantal goede doelen groeien, waardoor fondsen en andere organisaties minder geld over meer doelen gaan spreiden. Het Goede Doelen Rapport noemt daarnaast ook nog als ontwikkelingen in de sector: • de overheid bezuinigt op internationale samenwerking; • minder donateurs binden zich aan een organisatie; • het draagvlak onder de Nederlanders voor het handhaven van de overheidsuitgaven aan ontwikkelingssamenwerking vermindert (van 17% in 2006 naar 10% in 2011).
Ontwikkelingen bij onze relaties Naast algemene, nationale en internationale trends en partnerships, hebben ontwikkelingen bij relaties zoals gemeenten, particulieren en bedrijven ook invloed op ons beleid. Gemeenten Het aanbestedingsbeleid van gemeenten verandert. Gemeenten: • kiezen voor een aanbesteding om de markt te verkennen; • vragen een (hoge) inzamelvergoeding om begrotings tekorten te dekken; 22
• vinden inzicht in (internationale) verwerking van textiel belangrijker (certificering); • laten lokale samenwerkingsverbanden, met bijvoorbeeld Sociale Werkplaatsen, zwaarder wegen. Charitatieve inzamelaars hebben te maken met meer con currentie: • gemeenten gaan vaker zelf textiel inzamelen; • gemeenten geven vaker textiel inzamelingstaken aan een regionaal afvalbedrijf of adviesorgaan; • gemeenten gedogen regelmatig illegale textielcontainers; • commerciële sorteerbedrijven gaan textielinzamelen; • inzamelaars gaan vaker juridische trajecten in vanwege slechtere onderlinge verhoudingen; • Inzamelaars moeten communicatie met de burgers vaker zelf betalen, omdat het bestedingsbeleid van veel gemeenten versobert. Bedrijven Het bestedingsgedrag van het bedrijfsleven verandert. Bedrijven: • trekken de broekriem verder aan vanwege de aanhoudende economische crisis. Dit is te merken aan de afname van giften aan goede doelen; • maken steeds vaker een duidelijke keuze voor een beperkt aantal projecten met zoveel mogelijk impact. Het budget wordt niet langer versnipperd over een groot aantal doelen. Van alle bedrijven in Nederland doneert 60% één keer per jaar aan een goed doel. Voor bedrijven met meer dan 10 werknemers is dat percentage 75%; • hebben steeds meer aandacht voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO); • geven voornamelijk ‘vanwege het doel’ (84%). 14% van de bedrijven die geven doen dit vanwege imago en 13% vanwege klantenbinding. Wanneer er wordt gegeven, kiest 12% voor een doel met focus buiten Nederland. Particulieren Het doneergedrag van particulieren verandert. Particulieren:
fondsenwerving
• kopen minder kleding (7% volgens CBW MITEX); • dragen kleding langer en repareren meer; • doneren minder textiel; • willen betrokken worden bij het doel dat zij steunen; • doneren graag aan vrienden en familie die ‘iets doen’ voor goede doelen in het kader van (sport)evenementen. Hoe groter de inspanning, hoe groter de donatie.
Keurmerken en brancheorganisaties Humana is lid van de Nederlandse brancheorganisaties Partos, Nederlands Water Platform (NWP) en Vereniging Fondsenwervende Instellingen (VFI). Als lid van de VFI onderschrijft Humana de afgesproken gedragscode voor fondsenwervende instellingen. Humana is aangewezen als ANBI en heeft het CBF- Keur voor goede doelen.
TEXTIEL INZAMELEN Nog steeds komen veruit de meeste inkomsten van Humana uit textielinzameling in de gemeenten. Deze vorm van fondsenwerving staat onder grote druk mede vanwege de hevige concurrentiestrijd tussen inzamelaars. Omdat de prijzen van textiel hoog zijn hebben zich meer commerciële inzamelaars in deze strijd gemengd. De marges staan verder onder druk door de veranderende eisen van de gemeenten; zij vragen een hogere inzamelvergoeding en een bijdrage in het kader van social return en stellen strengere duurzaamheideisen. In 2012 is het door Humana ingezamelde aantal kilo’s textiel gedaald, maar de inkomsten zijn gestegen door de hogere verkoopprijzen. Vanaf 1 januari 2013 verzorgt Humana de inzameling van textiel in 73 gemeenten met 962 textielcontainers.
Internationale samenwerking Humana is lid van de Federation for Associations Connected to the International Humana People to People Movement (“de Federatie”). De Federatie is gevestigd in Zwitserland en heeft haar hoofdkantoor in Shamba, Zimbabwe. De Federatie is een internationaal netwerk van onafhankelijke organisaties dat in 1996 is opgericht. Het onderlinge contact tussen de leden van de Federatie zorgt voor verhoging van de aan projecten besteedbare fondsen en de kwaliteit van de projecten door uitwisseling van kennis en ervaring met betrekking tot kledinginzameling en internationale samenwerking. Wereldwijd hebben de 32 leden van de Federatie door middel van meer dan 400 projecten de leefomstandigheden verbeterd van ruim 11 miljoen mensen. Via het Partos lidmaatschap zijn we lid van CONCORD (European NGO confederation for relief and development). Kennisuitwisseling en gezamenlijke lobby bij de Europese Unie zijn de belangrijkste voordelen van dit lidmaatschap.
In Assen sorteren we alle textiel, van kleding tot handdoeken en lakens 23
Uitgangspunten voor textiel inzamelen De kernwaarden van de organisatie komen uiteraard ook terug bij het uitvoeren van onze inzamelactiviteiten. Wij streven daarom naar: • het realiseren van een maximale netto opbrengst; • een effectieve en efficiënte inzameling, mede door het gebruik van boordcomputers en volmelding registratie systemen; • zo kort mogelijke afstanden tussen de plaatsen waar wordt ingezameld en waar het textiel wordt verwerkt; • een verantwoorde verwerking van textiel, waarbij maximaal wordt ingezet op hergebruik en textielrecycling; • goede communicatie rondom de inzameling van textiel; • een goede kwaliteit van de bedrijfsprocessen en het milieubeleid volgens richtlijnen ISO 9001 en 14001; • een goed sociaal beleid volgens MVO prestatieladder niveau 3; • compensatie van alle CO2 uitstoot via de Climate Neutral Group.
Doelstellingen en resultaten 2012 Doelstelling
Resultaat
Totaal kilo’s ingezameld textiel (9.2 miljoen in 2011) (exclusief textieldonaties) (x 1.000 kg)
10.000
8.573
Opbrengst textiel (€ 5,066 in 2011) (x € 1.000)
6.100
5.997
6%
5,4%
Aantal gemeenten
74
73
Aantal containers
900
962
1
1
1
0
Resttextiel (8% in 2011) Gemeenten
Kringloopbedrijven Nieuwe samenwerkingsverbanden Afvalbedrijven Nieuwe samenwerkingsverbanden
Overige locaties - scholen, winkels, kinderdagverblijven, bouwmarkten, zorginstellingen, tuincentra en sportverenigingen Aantal nieuwe containers geplaatst
25
47
Donaties
10
17
8
8
Interne doelstelling Waardering klanttevredenheidsonderzoek
Gemeenten Ten gevolge van verloren offerte trajecten in 2011 zijn we het jaar 2012 zonder de gemeenten Menterwolde, Westland en Zederik begonnen. Het eindresultaat van 2011 was 9.2 miljoen kilo textiel. De opbrengst van bovengenoemde verloren gemeenten was 400.000 kg textiel. De uitgangspositie op 1 januari 2012 was dus 8.8 miljoen kilo textiel. Dat maakte het behalen van de doelstelling van 10 miljoen kilo meer dan uitdagend.
Kleding wordt in Nederland gesorteerd en in balen verstuurd 24
In 2011 en 2012 zijn diverse aanbesteding trajecten gewonnen. Op dit moment verzorgen we de inzameling ook in gemeenten Moerdijk, Tynaarlo, Nieuwegein, Best, Nuenen, West Maas en Waal. Gemeente Zundert is als nieuwe relatie binnen gehaald en diverse gemeenten hebben gekozen voor een verlenging van het contract met Humana. We hebben enkele offerte
fondsenwerving
trajecten in de loop van dit jaar verloren, namelijk Boekel, Sint Mill en Hubert, Sint Michielsgestel, Schijndel, Horst aan de Maas, Utrecht en ZRD. De redenen hiervoor waren dat concurrenten een hoger bod uitbrachten of dat Humana geen adequate invulling kon geven aan de eisen van social return. Afsluitend hebben we het offerte traject in Amsterdam Nieuw-West verloren door een gebrekkige toetsing van de uitgebrachte offerte. Kringloopbedrijven Humana heeft gesproken met Kringloopbedrijven Midden Holland, KOOK, de Schalm en Noggus & Noggus over een mogelijke samenwerking vanaf 2013. Daarnaast zijn we met Kringlooporganisatie Wawollie in het oosten van het land een samenwerking aangegaan. Afvalbedrijven Alle samenwerkingsverbanden met de regionale afvalbedrijven zijn behouden en er is een kans om in 2013 samen te gaan werken met RD4 in Limburg. Overige locaties - scholen, winkels, kinderdagverblijven, zorg instellingen, bouwmarkten, tuincentra en sportverenigingen. De doelstelling van het aantal kledingdonaties is ruimschoots behaald. Individuele scholen en sportverenigingen benaderen voor donaties is een tijdrovende activiteit met een zeer beperkte opbrengst. In 2013 zal hieraan geen prioriteit worden verleend.
Communicatie met relaties Communicatie met gemeenten en afnemers Onze relaties worden door ons op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen en activiteiten via persoonlijke contacten met de relatiebeheerders. De bezoeken worden ondersteund door middel van rapportages, nieuwsbrieven, jaarverslag, folders, mailingen met terugbelacties, adverteren in vakbladen zoals Afval! en Gram, deelname aan het jaarlijkse Afvalcongres en de themadagen van de NVRD.
Scholieren in actie voor Humana Campagnes In 2012 is besloten om in onze communicatie de aandacht op twee thema’s te vestigen: • alle textiel mag in de container; • textielinzameling moet charitatief blijven. Het eerste thema is vooral gericht op de burgers. Deze boodschap hebben wij uitgedragen door middel van: • driehoeksbordcampagnes samen met verschillende gemeenten, zoals Amstelveen, Dronten, Nieuwegein, en Tynaarlo; • gedichtenwedstrijd met basisscholen in Zwolle; • reclame op afvalwagens; • advertenties in vakbladen. Humana heeft samen met Agentschap NL en brancheorganisaties uit de afval- en textielsector met Maxime Verhagen, minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de Green Deal ‘textiel’ ondertekend. De Green Deal heeft als doel textiel uit het restafval te houden. 25
Humana samen met de andere charitatieve textielinzamelaars opzetten, maar deze bleken daartoe niet bereid.
Monitoren en evalueren
Voorbeeld van een succesvolle textiel-campagne Het tweede thema is vooral gericht op gemeenten. Om deze boodschap onder de aandacht te brengen hebben we: • een onafhankelijk onderzoek laten uitvoeren onder 1000 Nederlanders naar hun gedrag en mening over textielinzameling (september 2012); • de onderzoeksresultaten zijn verwerkt in een direct mailing naar alle gemeenten in Nederland. Samen met de brief verstuurden wij een T-shirt mee met daarop de centrale boodschap (november 2012); • de onderzoeksresultaten zijn verwerkt in een persbericht en deze mediabreed uitgestuurd. Dagblad Metro en RTL ontbijtnieuws hebben deze boodschap opgepikt (november 2012). Het PR Bureau en ConceptMill hebben ons bij deze mailing pro deo of tegen een geringe vergoeding ondersteund. Mede dankzij de inspanningen van het PR Bureau heeft Marc Vooges een interview met de Volkskrant gehad. Begin januari 2013 was dit voorpaginanieuws en hebben grote en kleine media vervolgens de publicatie overgenomen. het PR Bureau en ConceptMill hebben ons bij deze mailing pro deo of tegen een geringe vergoeding ondersteund. Deze campagne wilde 26
Humana analyseert en evalueert continue de inzameling en verwerking van textiel bij haar relaties door middel van bezoeken en een jaarlijkse enquête. De volgende onderwerpen maken onderdeel uit van die evaluatie: • zijn er voldoende locaties met textielcontainers? • is de inzameling effectief en efficiënt? • wordt textiel volgens de gemaakte afspraken uitgevoerd en verwerkt? • wordt daarover goed gerapporteerd? • heeft de textielinzameling toegevoegde waarde voor Humana en blijft er voldoende marge over voor het goede doel? Uit de gesprekken en de jaarlijkse enquête zijn onze activiteiten en werkzaamheden met een ruime 8 beoordeeld. Hieruit blijkt dat wij ons werk goed doen, maar dat er altijd ruimte voor verbetering is.
Knelpunten, dilemma’s en missers Burgers weten vaak niet wat allemaal in containers mag Nog veel textiel beland bij het restafval, daar is voor ons winst te behalen. Wij gaan daarom meer publieksgerichte communicatiecampagnes voeren - al dan niet met gemeente. Deze campagnes hebben effect. Offertes zijn maatwerk We hebben verschillende keren een aanbesteding verloren, omdat we werden verrast door een goede zet van een concurrent of door een onverwachtse actie van een gemeente. We moeten ons nog meer inleven in de verwachtingen van een gemeente en de inschrijvingen bij aanbestedingen zo veel mogelijk op maat maken. Daarbij moeten we een nog betere inschatting maken van de aanbiedingen van onze concurrenten om aanbestedingen te kunnen winnen.
fondsenwerving
DONATIES UIT HET BEDRIJFSLEVEN De afgelopen jaren hebben we een toenemende concurrentie ervaren bij de zakelijke fondsenwerving. Het totale bedrag aan bedrijfsdonaties is afgenomen. Bedrijven beperken het aantal doelen dat ze steunen. Humana onderscheidt zich van andere goede doelen door de individuele benadering van de bedrijven bij fondsenwerving. Ieder bedrijf krijgt een plan op maat voorgelegd, waarbij maatschappelijk verantwoord ondernemen een belangrijk element is.
ontwikkeld om ook daarmee een voet tussen de deur te krijgen bij het bedrijfsleven.
Doelstellingen en resultaten 2012 Financiële donaties Donaties Donateurs (bedrijven)
Doelstelling
Resultaat
€ 130.000
€ 15.605
10
11
Aantal bedrijven telefonisch benaderd
500
300
Succesratio activiteiten
10%
2,5%
€ 6.500
€ 200
MVO als belangrijk uitgangspunt
Crowdfunding via Pif world
Humana vindt het belangrijk dat haar contractspartners (MVO) maatschappelijk verantwoord ondernemen, net als wijzelf. Wanneer onze partners behoefte hebben aan advies op dit gebied, bieden we informatie en contacten aan. Als partner van MVO Nederland is Humana toegetreden tot het Koploper Netwerk. Voor het tweede jaar op rij bezitten wij het certificaat MVO Prestatieladder Niveau 3. Humana is in 2012 genomineerd voor de Koning Willem 1 prijs voor duurzaam ondernemerschap. Daarnaast hebben we samen met studenten van de Hogeschool voor de Kunsten te Utrecht materialen van restkleding
Kleding
€ 90.000
€ 92.763
Schoenen
€ 90.000
€ 30.027
Overige textiel
€ 15.000
€0
Donaties In natura
IT Materiaal Totale opbrengst Succesratio activiteiten (0 meting)
€ 5.000
€0
€ 200.000
€ 138.790
0
0,5%
Financiële donaties Het financiële resultaat van onze zakelijke fondsenwerving is achtergebleven bij de ambitieuze doelstelling van €130.000. In 2012 ontving Humana € 15.605 aan donaties en € 12.482 aan toezeggingen voor het komende jaar. Dit is mede te verklaren door de economische omstandigheden in 2012. We hebben gewerkt aan een aantal belangrijke voorwaarden voor succesvolle zakelijke fondsenwerving: • realiseren van een grotere naamsbekendheid; • vormgeven aan een duidelijke en transparante positionering; • inbedden van een consequente en verder geprofessionaliseerde acquisitieaanpak.
In Chilangoma in Malawi heeft Bonusan het bouwen van innovatieve latrines mogelijk gemaakt
Omdat we realistisch moeten zijn over de haperende markt en onze beperkte naamsbekendheid, hebben we de doelstellingen voor zakelijke fondsenwerving voor 2013 bijgesteld naar € 85.000. 27
Donaties in natura In 2012 heeft Humana deze doelstelling niet helemaal gehaald. De donaties van kleding en schoenen die we hebben ontvangen hebben, waren van goede kwaliteit. Ten opzichte van 2011 is het resultaat met € 25.109 gestegen; een stijging van 22%.
Communicatie met bedrijven Bij het aangaan van op maat gemaakte partnerships zorgt Humana voor duidelijke afspraken en sluitende contracten, zodat de wederzijdse verwachtingen duidelijk zijn. We communiceren direct met deze partners over de met hun donaties bereikte resultaten. We zijn zuinig op onze lange termijn relaties. We hebben in 2012 drie keer bedrijven aangeschreven met het verzoek om aan ons te doneren. Tevens hebben we de eerste stappen gezet op het gebied van crowdfunding via het consumentenplatform ‘Pifworld’. Zestig bedrijven zijn via dit medium uitgenodigd om een donatie te doen. Uiteindelijk heeft die actie een donatie van € 1.100 opgeleverd, maar slechts € 200 daarvan is via Pifworld gekomen. Naast het brengen van bezoeken en organiseren van evenementen gebruikt Humana nog diverse andere communicatiemiddelen, zoals cold calling, direct mail, social media, en persoonlijke presentaties met Prezi.
Monitoren en evalueren Humana evalueert voortdurend de gevoerde acties. Iedere week vindt er overleg plaats binnen het fondsenwerving team en maandelijks schuift de directeur bij dat overleg aan. Via activiteitenlijsten, presentaties, doelenrapportages en samenvattingen worden het bestuur en de staf van Humana op de hoogte gehouden van de voortgang en uitdagingen. Ons succesratio is in 2012 slechts 2,5%. De meest genoemde reden waarom bedrijven niet met Humana in zee gingen was dat ze al samenwerkten met andere goede doelen. Geschrapte budgetten door de economische crisis was de tweede reden voor afwijzing. 28
Vendor steunt een project in Malawi waarin sanitaire voorzieningen en onderwijs samenkomen
Knelpunten, dilemma’s en missers Economische omstandigheden zijn leidend Ondanks de economische crisis had Humana ambitieuze doelstellingen voor 2012 gesteld. De resultaten hebben ons geleerd dat bij een economische crisis bescheidener doelstellingen passen en dat we meer moeten experimenteren met originele en individuele benaderingen en ideeën. Lage naamsbekendheid struikelpunt bij fondsenwerving Samen met een team van ABN AMRO medewerkers en Laluz hebben we onze fondsenwerving strategie geanalyseerd. Onze lage naamsbekendheid en onduidelijke positionering zijn struikelpunten bij fondsenwerving, terwijl onze kennis, ervaring
fondsenwerving
en concrete projecten juist sterk zijn. Het ABN AMRO team raadde Humana aan: “Ken jezelf en breng je talenten en datgene waar je energie van krijgt in kaart. Het draait om het uitbuiten van de sterke punten van Humana en haar medewerkers.” ‘Koude benadering’ heeft beperkt succes Binnen de zakelijke fondsenwerving ontwikkelt Humana zich van een vragende partij naar een aanbieder. We hebben geleerd dat de ‘koude benadering’ met projecten op maat slechts beperkt succes heeft. We dachten dat we een basis voor samenwerking konden creëren door de projecten klein en concreet te maken en te laten aansluiten bij de beleving van de ondernemers. In 2012 zagen we dat de kans dat bedrijven tot een donatie overgaan wanneer ze Humana nog niet kennen slechts 2,5% is. Onze projecten zijn sterk, maar onze communicatie is onvoldoende krachtig om het bedrijf te overtuigen van de toegevoegde waarde van een donatie voor het bedrijf zelf. Persoonlijke video als ijsbreker onvoldoende effectief We hebben in 2012 geprobeerd om persoonlijk contact een nieuwe dimensie te geven. Humana weet uit ervaring dat e-mails verloren gaan in overvolle inboxen en dat ongevraagde telefoongesprekken vaak als storend worden ervaren. Om deze reden experimenteerden we met een persoonlijke video van onze zakelijke fondsenwerver. Met een opbrengst van € 1.100 bleken de financiële resultaten van deze aanpak uiteindelijk teleurstellend. Hierdoor weten we dat een persoonlijk filmpje bedrijven niet kan overtuigen wanneer ze geen budget of interesse hebben om een donatie te doen. MVO wordt steeds belangrijker Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) wordt steeds belangrijker. Daarom hebben we in samenwerking met communicatiebureau Concept Mill de eerste stappen gezet voor een nieuwe en betere presentatie van Humana waarin MVO centraal staat.
DONATIES VAN PARTICULIEREN Humana verkeert in de positie dat we onze kledingdonateurs niet direct kennen en dat we geen adressenbestanden hebben. We weten niet wie zijn of haar gebruikte spijkerbroek in onze containers stopte en wie ons tassen vol kinderkleding schonk. Het werven van financiële donaties bij particulieren is een grote uitdaging die we in 2012 creatief hebben aangepakt.
Uitgangspunten voor particuliere fondsenwerving Het belangrijkste uitgangspunt bij het organiseren van of deelnemen aan (fondsenwervende) evenementen is dat de doelstellingen van het evenement bij ons moeten passen en kunnen bijdragen aan onze naamsbekendheid. Dit zorgt ervoor dat we Humana herkenbaar naar buiten brengen.
Doelstellingen en resultaten 2012 Fondsenwervende evenementen
Doelstelling
Resultaat 2012
€ 25.000
€ 25.421
Binnen onze projecten wordt deelname van vrouwen gestimuleerd 29
In 2012 had Humana als doelstelling een verdubbeling van de inkomsten van 2011 uit deze bron. Om deze doelstelling te halen is besloten om deel te nemen aan tenminste 6 (fondsenwervende) evenementen. De fondsenwervende evenementen hebben in totaal € 25.421 opgebracht. De doelstelling van een verdubbeling van de inkomsten in 2011 is daarmee behaald. Daarnaast hadden de evenementen als doel bij te dragen aan de vergroting van de naamsbekendheid van Humana. Het studentenbestuur van de ‘Ragweek’ Maastricht heeft toegezegd om ook in 2013 geld voor Humana te gaan inzamelen door middel van ludieke acties. In 2012 hebben we online doneren op onze website eenvoudig en zichtbaar gemaakt. Potentiële donateurs kunnen een bedrag doneren aan Humana als organisatie, of kiezen voor specifieke projecten, zoals een opleiding op het platteland in Malawi of “Een heel gezellig en goed georganiseerd evenement waar ik met veel plezier op terug kijk!”, aldus een bezoeker Evenement
Beschrijving
Inkomsten Bezoekers
Ragweek Utrecht (7 – 14 maart)
De Ragweek Utrecht is een jaarlijks terugkomend evenement waarin studenten zich inzetten voor goede doelen. Humana was in 2012 trotse begunstigde. “ RaG” staat voor “ Raise and Give”
Humana Reloved Festival (13 mei)
Voor het eerst organiseerde Humana op Moederdag een kledingruil. De reacties waren zo positief dat we in 2013 willen uitbreiden.
€ 648 111 bezoekers
Zwarte Cross (20 – 22 juli)
Humana stond op de kermis van een motorcross evenement. Bezoekers betaalden muntjes om op de kop van jut te slaan.
€ 823 300 gezinnen
Helden Race (8 juli)
In de stromende regen renden 18 lopers ruim zes kilometer door het Amsterdamse bos.
Afscheidsreceptie CNV Onderwijs (21 september)
Ter gelegenheid van het afscheid van Humana’s bestuurslid Michel Rog als voorzitter dan CNV Onderwijs werden genodigden gevraagd een donatie te doen voor studentenbeurzen aan een Malawiaanse lerarenopleiding die Humana steunt.
€ 1.925 200 gasten
Utrechtse Introductie Tijd (13 – 16 augustus)
De UIT is het introductieprogramma voor nieuwe eerstejaars studenten in Utrecht. Dit jaar kochten honderden studenten petjes en zonnebrillen voor Humana, gingen bungeejumpen of sms-ten. Opbrengst: € 2.726,-.
€ 2.726 3.500 studenten
Nationaal Sustainability Congres (20 november)
Samen met bouwbedrijf VORM BV bemande Humana een stand op het grootste duurzaamheidcongres van Nederland. Hier praatten we met topmensen uit het bedrijfsleven over duurzaam ondernemen.
- 750 deelnemers
Millennium campagne gemeente Het Bildt (lopend)
Een donatie aan Humana was dit jaar opnieuw deel van deze campagne.
30
€ 3.281 50 studie-verenigingen en tientallen studentenverenigingen.
€ 14.258 18 Humana lopers
€ 1.760 CBS: 10.796 inwoners
fondsenwerving
een ondernemerstraining voor vrouwen in DR Congo. Dit project hebben wij ook geplaatst op het platform ‘Pifworld’, dat vooralsnog weinig fondsen heeft opgeleverd.
Communicatie met particulieren en studenten Humana vraagt actief aan studentenbesturen om zich voor Humana in te zetten en fondsen te werven. In 2012 leidde dat tot twee samenwerkingsverbanden. Wanneer een derde partij voor ons een evenement organiseert, draagt Humana zorg voor beeldmateriaal, geschreven rapportages en promotiemateriaal
zoals vlaggen en stands. Persoonlijk contact is de basis voor de relatie. Humana was bijvoorbeeld op het slotfeest van de Utrechtse Introductie Tijd waar we één van onze projecten presenteerden aan de studentenverenigingen tijdens de Ragweek.
Monitoren en evalueren Ieder evenement dat Humana zelf organiseert is na afloop geëvalueerd met alle betrokkenenrelaties. Het doel van de evaluatie is te onderzoeken of het evenement kan worden verbeterd dan wel moet worden geconcludeerd het evenement niet meer te organiseren of eraan deel te nemen. Evaluaties bestaan uit een uitgebreid verslag en persoonlijke interviews.
Knelpunten, dilemma’s en missers Deelnemen aan evenementen levert financieel meer op Het organiseren van een eigen evenement levert niet automatisch geld voor de projecten. Zo heeft Humana meer geld opgehaald met de deelname aan de kermisattractie Zwarte Cross dan met ons eigen Reloved Festival. Humana Reloved moet groeien om fondsen te werven Het Reloved Festival is pas fondsenwervend wanner er meer dan 1.000 bezoekers op af komen en de prijs van een entreekaartje verhoogd wordt. Om meer dan 1.000 bezoekers te krijgen, zal Humana moeten investeren in betaalde publiciteit.
De opbrengst van het introductieprogramma voor eerstejaars studenten in Utrecht was voor Humana
Loods Humana is niet beste locatie voor een groot fondsenwervend evenement Het is niet mogelijk meer dan 150 bezoekers naar Humana’s loods in Utrecht te laten komen door alleen gebruik te maken van zogenaamde ‘free publicity’. Onze eigen locatie is door de decentrale ligging en slechte bereikbaarheid met openbaar vervoer in het weekend ongeschikt voor grotere fondsenwervende evenementen. 31
DONATIES VAN INSTITUTIONELE FONDSEN De beperkte naamsbekendheid Humana als ontwikkelingsorganisatie lijkt een belemmering voor het gezamenlijk indienen van voorstellen of het goedgekeurd krijgen van voorstellen bij stichtingen.
Uitgangspunten voor donaties institutionele fondsen
trainingen, economische ontwikkelingen in ondernemerschap binnen de doelstellingen van de donor?; • passen onze landen bij de donor?; • kunnen we voldoen aan alle voorwaarden van de donor?; • waar mogelijk en relevant betrekken we partnerorganisaties en/of bedrijven bij indienen van gezamenlijke aanvragen.
Doelstellingen en resultaten 2012 Doelstelling Institutionele fondsen Stichtingen en vermogensfondsen
Bij het ontwikkelen van een financieringsvoorstel wordt gelet op de volgende punten: • passen onze kernwaarden bij die van de fondsen waar we een aanvraag indienen?; • passen onze werkvelden, beroepsopleidingen, landbouw
Aanvragen ingediend
Resultaat
€ 150.000
€0
€ 65.000
€ 42.500
14
14
Stichtingen en vermogensfondsen Humana ontving onder andere donaties van de volgende fondsen: • Rabo Share 4 More, de werknemersstichting van de Rabobank doneerde € 5.000 voor een werkplaats in Children’s Town Chibombo in Zambia; • Turing Foundation doneerde € 25.000 aan een vakopleiding voor vrouwen in Kinshasa, DR Congo; • Door Wilde Ganzen is een toezegging gedaan aan partnerorganisatie DAPP Malawi voor een bedrag van € 31.935 voor uitbreiding van de vakschool Mikolongwe. Humana betaald met € 58.065 mee aan het project. In 2012 zijn 4 aanvragen niet toegekend. De redenen hiervoor waren de beperkte beschikbare financiën die slechts het honoreren van enkele aanvragen mogelijk maakten. Vaak kiezen de fondsen dan voor al bestaande samenwerkingsverbanden met goede doelen. Toch heeft Humana de doelstellingen behaald.
In samenwerking met de Turing Foundation ondersteunt Humana vakopleidingen voor vrouwen in DR Congo 32
Institutionele financieringspartners Tot oktober 2012 had Humana een Schokland Akkoord subsidie van de Nederlandse overheid. Met de subsidie werd een innovatief SMS project in Malawi ondersteund. In december heeft
fondsenwerving
Humana een voorstel ingediend voor een pinda waarde keten in Malawi waarbij twee lokale partners betrokken zijn. We hopen in juni 2013 te horen dat onze aanvraag is gehonoreerd. We hadden dit jaar graag een voorstel ingediend bij het Fonds Duurzaam Water (FDW), maar we konden helaas geen geschikte bedrijfspartner vinden die in DR Congo actief is of wil gaan werken. In 2012 heeft Humana 2 EU aanvragen ingediend, die helaas alle zijn afgewezen, ondanks dat de beoordelingsscores varieerden van zeer goed tot redelijk. Sinds 2010 dient Humana jaarlijks een aanvraag in bij de Nationale Postcode Loterij (NPL) om begunstigde te worden. Onze werkzaamheden passen goed bij de sectoren die de NPL belangrijk vindt zoals ontwikkelingssamenwerking, milieu en sociale cohesie. De concurrentie is groot en tot nu toe zijn onze aanvragen niet gehonoreerd. In 2012 heeft Humana bij de NPL niet alleen de meerjarige aanvraag ingediend, maar ook een eenmalige aanvraag. In februari 2013 hebben we vernomen dat de aanvragen weliswaar goed waren maar dat dat die van andere goede doelen zijn gehonoreerd.
Ook middelen zoals mobiele telefoons worden ingezet in de strijd tegen HIV/AIDS
Communicatie met relaties
Knelpunten, dilemma’s en missers
Humana communiceert met (potentiële) fondsen via e-mail en per telefoon. Vaak gaat een kennismakingsgesprek vooraf aan het indienen van een voorstel. In afstemming met de donor stuurt Humana kwartaal of halfjaarlijkse rapportages van het ondersteunde project. Waar mogelijk verzorgt Humana ook tussentijdse, meer informele rapportages met foto’s of presentaties.
Meer fondsen aanvragen vergroot de kansen op toewijzing Door de grote concurrentie van goede doelen moeten we meer fondsen en subsidieaanvragen indienen om evenveel of meer kans te maken op gehonoreerde aanvragen.
Monitoren en evalueren In 2012 zijn 14 aanvragen ingediend waarvan er 5 zijn toegekend, 8 zijn afgekeurd en 1 nog in behandeling is. Bij afgekeurde aanvragen vragen we naar de reden van afwijzing en evalueren we of en hoe we onze aanvragen kunnen verbeteren. We vragen tevens of we in de toekomst weer een aanvraag kunnen indienen.
EU aanvragen nog nauwkeuriger beantwoorden De concurrentie is zeer groot en we hebben geleerd dat er naast de behoeften van het focusland nauwkeuriger moeten worden ingegaan op de door de EU aangegeven voorwaarden en eisen. Samen met bedrijven fondsen aanvragen werkt Zowel de overheid als vermogensfondsen kennen eerder aanvragen toe, als deze worden ingediend met een partner uit het bedrijfsleven en als een duurzame toekomst wordt beoogd. 33
Hele gemeenschappen hebben baat bij de duurzame projecten van Humana. 34
onze organisatie MVO beleid
Kwaliteits- milieu- en MVO-managementsysteem van Humana
Een van de kernwaarden van Humana is duurzaamheid. Wij zijn ervan overtuigd dat het noodzakelijk is om de negatieve effecten op mens (people), milieu (planet) en economie (profit) zoveel mogelijk te beperken, zodat de kwaliteit van ons leefmilieu en onze werkomgeving positief worden beïnvloed. Aan de hand van zeven thema’s wordt het beleid van Humana weergegeven: • transparantie; • passende arbeidsomstandigheden; • bijdrage aan de lokale gemeenschap; • bijdrage aan de mondiale gemeenschap; • eerlijke concurrentie en eerlijk zaken doen; • duurzame kledinginzameling; • zorg voor het milieu.
Het kwaliteits-, milieu- en MVO-managementsysteem zorgt voor de nakoming van alle met klanten gemaakte afspraken. Daarnaast waarborgt het de veiligheid, gezondheid en het welzijn van de medewerkers, een zo min mogelijke belasting van het milieu en een duurzame ontwikkeling van de organisatie.
Doordat Humana deze thema’s op praktische en relevante wijze invult, beschikken wij over verschillende certificeringen: • ISO kwaliteitsnorm 9001:2008; • ISO milieunorm 14001:2004; • MVO prestatieladder op niveau 3.
Mvo doelstellingen & resultaten 2012 Institutioneel ingediende programmavoorstellen bevatten een milieudoelstelling en/of CO2 maatregel Resttextiel verlagen (8% in 2011)
Doelstelling
Resultaat
75%
80%
6%
5,4%
Humana voert haar bedrijfs- en managementprocessen uit volgens een Plan-Do-Check-Act cyclus. De processen zijn vastgelegd in het zogenaamde Blue Book van de organisatie. Gedurende het jaar wordt het kwaliteits- en milieumanagement getoetst om het proces en de kwaliteit te waarborgen. Deze activiteiten bestaan uit het uitvoeren van een management review, een stakeholder- en klanttevredenheidsonderzoek, leveranciersbeoordelingen, interne audits en het onderhouden van een milieuaspecten- en MVO-register, waarmee de bedrijfsprocessen worden vertaald naar de belasting voor het milieu.
‘Continu verbeteren’ Een belangrijk aspect van het managementsysteem is dat Humana op een systematische wijze continu streeft naar verbeteringen op het gebied van kwaliteit, milieu en duurzaamheid. Dit gaat samen met evaluaties met klanten, een goede interne overlegstructuur, periodieke interne audits en een jaarlijkse beoordeling van het managementsysteem waarbij rekening wordt gehouden met veranderingen in de wet- en regelgeving en de verwachtingen van relaties. Door de diverse toetsmomenten komen mogelijke verbeterpunten regelmatig naar voren. Deze worden opgenomen in het overzicht ‘continu verbeteren’. Aan ieder actiepunt wordt een deadline en een verantwoordelijke 35
medewerker gekoppeld. Deze systematische wijze van werken aan kwaliteit, milieu en maatschappelijk verantwoord ondernemen zorgt ervoor dat deze onderwerpen onder de aandacht van alle medewerkers blijven, zodat Humana kan blijven streven naar een continue verbetering van de organisatie en haar processen.
Communicatie en PR Een van onze MVO thema’s is transparantie. Via onze communicatie geeft Humana belanghebbenden en belangstellenden een goed beeld van Humana en het werk dat wij doen, zowel in zuidelijk Afrika als in Nederland. Met onze verschillende certificeringen en keurmerken tonen wij aan dat wij luisteren naar de commentaren en kritische opmerkingen van de relaties en deze actief verwerken in onze activiteiten. Om mensen in zuidelijk Afrika zelfredzaam te maken, hebben wij inkomsten nodig om de projecten te financieren. Een hoge bekendheid van Humana helpt bij het werven van fondsen bij particulieren, bedrijven, stichtingen en andere organisaties. Onze activiteiten zijn daarom in 2012 ook meer gericht geweest op het bereiken van grote groepen mensen.
Communicatie doelstellingen en resultaten 2012 Onderzoek
Doelstelling
Resultaat
Geholpen naamsbekendheid (39% sep. 2011)
50%
43%
Spontane naamsbekendheid (2,8% sep. 2011)
10%
9,2%.
Geholpen naamsbekendheid van Humana als ontwikkelingsorganisatie (nulmeting)
-
14%
*Het onderzoek naar de naamsbekendheid van Humana is uitgevoerd door Direct Search onder 1000 Nederlanders in september 2012.
De doelstellingen voor de naamsbekendheid zijn dit jaar niet behaald. De stijging van 4% geholpen naamsbekendheid en 6,4% spontane naamsbekendheid ten opzichte van 2011 duidt erop dat de ingezette koers effect heeft, maar dat we onze 36
activiteiten op dit punt naar onze doelgroepen verder moeten intensiveren.
Activiteiten De fondsenwervende en bewustwording activiteiten die op gemeenten en bedrijven waren gericht, staan vermeld in hoofdstuk Fondsenwerving. De belangrijkste overige communicatie activiteiten in 2012 staan hieronder. Jubileum Humana bestond 25 jaar in 2012. Als PR stunt heeft kunstenaar en Radio538 DJ Ruud de Wild een 12 meter hoge pop ontworpen, genaamd Eddie. Eddie is gemaakt van gerecycled katoen en gevuld met ingezamelde kleding. Eddie was een ludieke en duidelijk aandachttrekkende attractie op zowel ons symposium over ontwikkelingshulp en duurzaamheid als op de Huishoudbeurs. Op de Huishoudbeurs had Humana een samenwerking met URGENDA, die een duurzame omruilonderbroeken actie heeft gehouden. Diverse media zoals Shownieuws, Telegraaf en Metro hebben hierover bericht. Bij beide activiteiten zijn wij ondersteund door het PR Bureau (pro bono) en Close & Counters. Pers en PR “Ontwikkelingswerk = aanpakken” In oktober stond een interview met directeur Marc Vooges in meer dan 40 huis-aan-huis bladen en een regionale radiospot is door ruim 201 lokale omroepen meerdere malen uitgezonden. ‘Veel gemeenten pikken geld goede doelen in’ Met resultaten uit het onderzoek van Direct Search heeft Humana in november een mailing en een persbericht verstuurd naar media (online en offline) met de titel: ‘Veel gemeenten pikken geld goede doelen in’. Ook is een ludieke mailing verstuurd naar alle gemeenten (hoofdstuk Fondsenwerving) om hen met de uitkomsten van het onderzoek ervan te overtuigen dat het wenselijk is kleding alleen door een charitatieve organisatie te laten inzamelen.
onze organisatie
In eerste instantie pakten alleen Metro en RTL ontbijtnieuws het verhaal op. In december heeft de Volkskrant een interview gehad met onze directeur. Begin 2013 is onze boodschap via de Volkskrant groots opgepakt door veel andere media. Er zijn zelfs Kamervragen gesteld. NRC Charity Award Met een nieuwe advertentie ‘Gedragen kleding gewoon weggooien’ die één keer in de krant is geplaatst, maakte Humana kans op de NRC Charity Awards. Met deze award wil NRC Media de non-profit branche ondersteunen bij het bereiken van donateurs. Helaas hebben wij dit jaar niet gewonnen. Huisstijl In 2012 hebben studenten van de Hogeschool voor de Kunsten (HKU) nieuwe stickers voor op de vrachtwagens van Humana ontworpen. Ook alle containers zijn voorzien van de nieuwe stickers. We hebben vervolgens ook folders ontwikkeld voor gemeenten en het publiek. Voor de vakbladen gericht op gemeenteambtenaren zijn drie advertenties, een brochure en een infowand gemaakt. Humana online
Opvallende uiting op onze wagens, bedacht door studenten van de HKU
Humana blijft de in 2011 vernieuwde website aanscherpen en verbeteren. De online donatiemodule is bijvoorbeeld na reacties van donateurs gebruikersvriendelijker gemaakt. Dit jaar hebben we bijna 70.000 websitebezoekers gehad. Het aantal unieke websitebezoekers (80%) is gelijk gebleven. Ook bouwen we met facebook en twitter langzaam een trouwe achterban op. Naast de eigen informatiekanalen presenteerd Humana zich op diverse zakelijke en particuliere MVO- en duurzaamheidplatforms. Interne communicatie Beslissingen, ontwikkelingen of gebeurtenissen rond Humana komen bij de medewerkers via: • de maandelijkse brief van de directeur die bij het salarisstrookje zit; • het prikbord geplaatst in de kantines van de verschillende vestigingen.
Personeelszaken Medewerkers Bij Humana werken 28 mannen en 14 vrouwen (35,95 fte). We hebben 13 nieuwe medewerkers gekregen en van 9 mensen hebben wij afscheid genomen; vanwege pensionering of andere redenen. In 2012 vierden drie medewerkers hun 20-jarig jubileum en vijf medewerkers hun 10-jarig jubileum. Als gevolg van de gewonnen aanbesteding in Eindhoven, heeft Humana op 1 juli 2012 naast de sorteercentra in Utrecht en Assen, ook een sorteerafdeling in Eindhoven geopend. Hier zijn 1 meewerkend voorman, 1 chauffeur en 5 productiemedewerkers werkzaam. Deze medewerkers wonen in de gemeente Eindhoven en komen uit het bestand van de sociale dienst. Tijdens de proeftijd hebben wij afscheid moeten nemen van 1 productiemedewerkers en 1 chauffeur, waarvoor nieuwe medewerkers zijn aangenomen. Medewerkers werken op verschillende locaties en zien elkaar niet vaak. Humana het belangrijk vindt dat de medewerkers 37
elkaar kennen en begrijpen, daarom organiseert Humana ieder jaar in juni een teambuildingsdag.
verschillende stagiaires gehad ter ondersteuning van evenementen en in het kader van maatschappelijke stages.
Humana heeft 6 vrijwilligers die 1 á 2 dagen per week of per maand onze afdelingen ondersteunen. Vanwege de specialistische werkzaamheden en de veiligheid maken wij bij het inzamelen en sorteren van textiel weinig tot geen gebruik van vrijwilligers. Begin 2012 zijn twee medewerkers met pensioen gegaan. Zij werken nu 1 tot 2 dagen per week als vrijwilliger. Ook in 2013 zal per evenement worden gekeken of wij ondersteuning kunnen gebruiken. Ook hebben wij uitzendkrachten ingezet ter ondersteuning of vervanging. De afdeling Fondsenwerving en Communicatie en PR hebben
Leerbedrijf en sociaal project Humana vindt het belangrijk om scholieren en studenten een eerste stap op de arbeidsmarkt te bieden. Humana is in 2012 erkend als leerwerkbedrijf door de VLT voor de beroepskwalificatie Manager Transport en Logistiek. Hierdoor kunnen stages bij het ROC worden aangemeld. Omdat wij mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in Nederland willen helpen, is Humana een projectplaats voor de uitvoering van taak- en werkstraffen. Wij hebben overeenkomsten gesloten met de Stichting Reclassering Nederland en
Organigram
Bestuur
Directeur
Kwaliteits- en Milieu coördinator
PR & Communicatie Medewerker
Controller Administratief medewerkers • Voorraad& PZ • Archivering
Hoofd Afdeling Relatiebeheer
Hoofd Sorteercentrum/ Salesmanager
Administratief medewerkers • Financieel • Voorraad
Projectmanager
Bedrijfsleider
Hoofd Afdeling Logistiek Medewerker Relatiebeheer
Accountmanager
Logistiek medewerker
(Vrachtwagen) Chauffeurs
Zakelijk fondsenwerver
Meewerkend voorman (platform)/ Kwaliteistcontroleur Heftruckchauffeur
38
Hoofd afdeling Fondsenwerving & Programma management Programmamanager
Technisch medewerker
Productie medewerkers
onze organisatie
met de Raad voor de Kinderbescherming. De werkstraffen worden voornamelijk uitgevoerd in de werkplaats of in de voorraadhal. In 2012 zijn bij Humana in totaal 37 werkstraffen ten uitvoer gelegd.
Doelstellingen en resultaten 2012 Doelstelling
Resultaat
Ziekteverzuimpercentage terug dringen (8,6% in 2011)
7,5%
Onderzoek naar verbeterde arbeidsvoorwaarden afronden
Onderzoek is afgerond
Loongebouw extern getest
Behaald
Opleidingsbeleid is opgesteld
Het beleid is opgesteld en geïmplementeerd
Voorstel opstellen voor een excedentregeling pensioenen
Voorstel is opgesteld en aangenomen
Voorstel opstellen voor een werkkostenregeling
Voorstel is opgesteld en aangenomen
Het Humana team in Nederland Belangrijkste ontwikkeling Als gevolg van de gewonnen aanbesteding in Eindhoven, heeft Humana op 1 juli 2012 naast de sorteercentra in Utrecht en Assen, ook een sorteerafdeling in Eindhoven geopend. Hier zijn 1 meewerkend voorman, 1 chauffeur en 5 productiemedewerkers werkzaam. Deze medewerkers wonen in de gemeente Eindhoven en komen uit het bestand van de sociale dienst. Tijdens de proeftijd hebben wij afscheid moeten nemen van 1 productiemedewerkers en 1 chauffeur. Nieuwe medewerkers zijn aangenomen. Ziekteverzuim In 2012 is de doelstellig om het ziekteverzuimpercentage terug te dringen gerealiseerd, maar met 7,5% ligt dit percentage boven het landelijke percentage van 4,2%. Dit percentage is te verklaren door: • het aantal langdurig zieken (3,6 fte); • ziekte als gevolg van zwangerschap (1 fte).
In 2012 is één bedrijfsongeval geregistreerd dat heeft geleid tot langdurig ziekteverzuim; na 7 weken heeft de medewerker het werk weer volledig hervat. Naar aanleiding van dit ongeval is een nieuwe werkinstructie geschreven en onder de betreffende medewerkers verspreid. Voor het salaris van de directie hanteert Humana als leidraad de “Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen” van de VFI. Het salaris van de directeur is per 1 januari 2012 incidenteel verhoogd. Voor de overige medewerkers is per 1 januari 2012 een nieuw loongebouw ingevoerd. De lonen zijn per 1 januari 2012 niet geïndexeerd. In december 2012 heeft Humana besloten een nieuwe pensioen overeenkomst te tekenen met de SPNG (Stichting Bedrijfspensioenfonds Nederlandse Groothandel). De pensioenregeling is 39
medewerkers opgeleid tot BHV-er en 1 medewerker heeft de herhalingscursus gevolgd. In 2012 heeft Humana via de arbo-dienst een externe preventiemedewerker aangesteld om de RIE en het plan van aanpak op te stellen voor de nieuwe huisvesting van Humana in Utrecht. De punten met een hoge prioriteit in het plan zijn zo snel mogelijk opgelost. De overige punten worden in 2013 verder aangepakt. Het bedrijfsnoodplan is opgenomen in het personeelshandboek, dat op elke vestiging voor iedereen ter inzage ligt.
Medewerkers zetten zich ook tijdens de Heldenrace in voor de projecten verbeterd en is nu marktconform voor alle medewerkers. De nieuwe pensioenregeling is 1 januari 2013 ingevoerd. Meldregeling en vertrouwenspersoon Humana streeft naar een open bedrijfscultuur, waarin integer handelen, het uiten van kritiek en het aanspreken op gedrag, wordt gestimuleerd en op prijs gesteld. Op deze wijze kunnen eventuele misstanden vroegtijdig worden gesignaleerd en kan schade voor Humana, de melder en andere medewerkers worden voorkomen. In 2012 is geen enkele melding of klacht binnengekomen bij de directie, de voorzitter van het bestuur of de externe vertrouwenspersoon. Arbo-jaarverslag De arbo-commissie vergadert iedere twee maanden. In de vergaderingen komen arbo gerelateerde onderwerpen aan bod, zoals het ziekteverzuim, het ongevallenregister, de voorbereiding van een ontruimingsoefening, het plan van aanpak voor de risico inventarisatie en evaluatie (RIE) en gevaarlijke situaties tijdens het werk, preventie en controles. In 2012 zijn twee 40
Diefstal op de werkplek Om te voorkomen dat er diefstal van gedoneerde zaken plaatsvindt, heeft Humana een plan van aanpak opgesteld voor onder andere diefstal en fraude. Daarnaast worden de goederen door camera’s bewaakt en vindt een aantal administratieve controles plaats. Er is in 2012 geen diefstal of fraude geconstateerd.
Automatisering Humana besloot met de verhuizing van Bunnik naar Utrecht een aantal IT-zaken duurzaam aan te pakken. Dit resulteerde in onder andere een nieuwe systeembeheerder en vervanging van de netwerkbekabeling, server- en softwarepakketten en besturingssystemen. De nieuwe software voor alle servers en werkstations ter waarde van ruim € 16.000 hebben wij van Microsoft bijna gratis gerkegen. Het nieuw ingerichte IT-systeem functioneert goed en veilig. In 2012 zijn de voorbereidingen getroffen voor een nieuw CRM-systeem, dat alle afdelingen met elkaar koppelt. Efficiënter werken is het doel van dit nieuwe systeem. Het nieuwe systeem is inmiddels actief.
onze organisatie
Verantwoording Humana onderschrijft de Code Wijfels. Humana voldoet aan alle vereisten van “Richtlijn 650” voor fondsenwervende instellingen van de Raad voor de Jaarverslaggeving en de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen (“Code Wijffels”). Eind 2012 is het CBF-keurmerk van Humana door het Centraal Bureau Fondsenwerving verlengd tot eind 2014. Bestedingsbeleid Humana streeft continu naar het verbeteren van haar organisatie en een optimale besteding van de beschikbare middelen. De door Humana gesteunde projecten zijn met veel zorg uitgekozen. Op de besteding van middelen en de effectiviteit wordt nader ingegaan in hoofdstuk Ons werk in Afrika. Een belangrijk verschil met vorige jaren is dat Humana in de jaarplannen en dus ook in het jaarverslag meetbare doelstellingen bij de projecten opneemt. De donaties van Humana gaan rechtstreeks naar de projecten van de partnerorganisaties van Humana in Afrika. Transparantie Het bestuur acht transparantie en openheid van wezenlijk belang. Belanghebbenden kunnen vragen stellen en klachten doorgeven via de website en de telefoon. Een goede inventarisatie, monitoring, evaluatie en afhandeling van opmerkingen of klachten, zorgen ervoor dat Humana weet wat de behoeften van belanghebbenden zijn en of deze wijzigen. Daarnaast volgt Humana de media nauwgezet op belangrijke aandachtsgebieden zodat Humana weet wat belanghebbenden belangrijk vinden. Het bestuur De besturen van de Stichting Humana People to People en Stichting Humana leggen in deze verantwoordingsverklaring vast op welke wijze zij invulling geven aan:
• de functiescheiding tussen uitvoeren, besturen en toezicht houden; • het continu verbeteren van effectiviteit en doelmatigheid bij het realiseren van de doelstellingen; • het optimaliseren van de relaties met belanghebbenden. • Door het ondertekenen van de zogenaamde ‘Bijlage 12’ van het CBF bevestigen de bestuursleden individueel dat zij deze drie principes van goed bestuur voor goede doelen onderschrijven. Scheiding tussen functies toezicht houden, besturen en directievoering Het bestuur van Humana bestaat uit vrijwilligers die voor hun werkzaamheden geen vergoeding ontvangen. Bij Humana zijn de functies toezicht houden, die bestaan uit het vaststellen of goedkeuren van de jaarstukken, de beleidsplannen en de te ondersteunen projecten, het volgen van de resultaten en de algemene gang van zaken en het besturen, duidelijk gescheiden van het dagelijks leiding geven aan de organisatie en het uitvoeren van het beleid (directievoering). In de statuten is aan de directie een statutaire volmacht gegeven om Humana binnen de aangegeven grenzen te vertegenwoordigen. In de statuten en het bestuurs- en directiereglement is vastgelegd dat het bestuur: • het meerjarenplan en het jaarplan met begroting, de jaarrekening en het jaarverslag vaststelt; • over wijzigingen in het arbeidsvoorwaardenbeleid beslist; • het oprichten van/deelnemen in dochterbedrijven/samenwerkingsverbanden dient goed te keuren; • betalingen en/of het aangaan van verplichtingen boven een bedrag van € 150.000 dient te fiatteren; • de accountant benoemt; • de directieleden benoemt en ontslaat; 41
• op basis van een voorstel van de directie en de staf vaststelt welke projecten worden gesteund. Samenstelling en benoeming van bestuur Het bestuur van Humana moet statutair uit vijf tot zeven personen bestaan. In het verslagjaar is besloten de statuten op dit punt te wijzigen. Nieuwe bestuurders worden benoemd door het bestuur via een extern wervingstraject. Een benoeming tot bestuurslid geschiedt voor een periode van vier jaar. Een bestuurslid kan maximaal twee keer worden herbenoemd. Eind 2012 bestond het bestuur uit vijf personen.
Binnen het bestuur is sprake van onder meer: • een duidelijke affiniteit met ontwikkelingssamenwerking en de doelstellingen van Humana; • een brede maatschappelijke binding en functionele netwerken; • een ruime spreiding van maatschappelijke achtergronden en deskundigheden, zoals ontwikkelingswerk, (tweedehands) kledingbranche, openbaar bestuur, PR en communicatie, financieel-economisch, juridisch, politiek-, sociaal- en bedrijfskundig; • een onafhankelijke en kritische houding tegenover medebestuursleden. De leden van het bestuur hebben geen zakelijke relaties met Humana. Iedere schijn van mogelijke belangenverstrengeling dient voorkomen te worden.
Het bestuur in 2012: Naam
Bestuursfunctie
Datum Benoeming
Datum Aftreden
Maatschappelijke functies 2012
Dhr. mr. F.L.J. van Wersch
voorzitter
29.09.2003
29.09.2015
Raadsheer-/rechter plv.; arbiter; adviseur NVM; consulent OKB; vertrouwenspersoon klokkenluidersregeling Stichting Zorgbeheer De Zellingen.
Mw. ir. H.J.H.M. Walravens
bestuurslid
25.08.2010
25.08.2014
Interim-manager voorzitter r.v.c. Van Harte & Lingsma
Dhr. H. de Vries
portefeuille-houder financiën
31.03.2003
31.03.2015
Stafvrijwilliger bij PUM Senior Experts (landencoördinator Burkina Faso en Niger).
Mw. drs. M.T. Blom
vicevoorzitter
20.12.2004
20.12.2012
Eigenaar en directeur van Blom Financial Management; Senior project manager Larive International
Dhr. H. Holtslag
Bestuurslid
31.03.2010
09.08.2012
Consultant ontwikkelingssamenwerking
Dhr. M.R.J. Rog
bestuurslid
26.10.2011
26.10.2015
Lid Tweede Kamer van de Staten Generaal
Dhr. A.B. Blase
bestuurslid
20.12.2011
20.12.2015
burgemeester Alblasserdam; waarnemend burgemeester van Hardinxveld-Giessendam; auteur; lid RvT Kleurrijk Wonen; lid congrespresidium PvdA
Henk Holtslag is op eigen verzoek op 9 augustus 2012 afgetreden. Hij kon het bestuurslidmaatschap niet meer verenigen met zijn gewijzigde werkomstandigheden. Op 20 december 2012 eindigde de tweede termijn voor Marise 42
Blom. Herbenoeming vond niet plaats, omdat zij te kennen had gegeven niet voor herbenoeming in aanmerking te willen komen. Per die datum is Bert Blase vicevoorzitter geworden.
onze organisatie
Nevenfuncties bestuursleden en directeur De door de bestuursleden uitgeoefende andere (neven) activiteiten en (neven)functies leiden niet tot enige belangenverstrengeling. De directeur heeft geen nevenfunctie. Belangrijkste aandachtspunten en besluiten van het bestuur In 2012 hebben vijf reguliere bestuursvergaderingen en een speciale themavergadering over de strategie plaatsgevonden in aanwezigheid van de directie. Daarnaast vond regelmatig tussentijds overleg plaats tussen (leden van) het bestuur en de directie. De belangrijkste discussies en besluiten in 2012 hadden betrekking op: • de strategie; • de positionering van Humana in de goede doelen wereld; • de duurzaamheidaspecten van de organisatie; • effecten en consequenties van de wijzigingen in de wet vennootschapsbelasting; • wijziging van de statuten; • initiatieven tot innovatie; • een nieuw meerjarenbeleidplan; • de aanbestedingstrajecten bij de gemeenten; • de naleving van de voor Humana geldende regelgeving • het functioneren van de organisatie, de directie en het bestuur; • het aanvragen van subsidies en het uitbreiden van de fondsenwerving; • de ontwikkelingen bij Humana Kledinghergebruik Assen BV; • het PR- en marketingbeleid; • het functioneren van de controlemechanismen binnen Humana; • de evaluatie en monitoring van de gesteunde projecten; • de verlenging van het CBF Keurmerk; • een verbeterde pensioenvoorziening. Evaluatie bestuur en directie In de bestuursvergadering van februari 2013 heeft de jaarlijkse evaluatie plaatsgevonden van het bestuur en de directie. Bij die evaluatie was de directeur niet aanwezig. De directeur was
vooraf gevraagd zijn visie op zijn eigen functioneren en het functioneren van het bestuur te geven. De stafleden zijn eind januari 2013 in de gelegenheid gesteld hun visie op het functioneren van het bestuur en de directie te geven. Uit de plaats gehad hebbende evaluaties kan de conclusie getrokken worden dat de directie en het bestuur bevredigend hebben gefunctioneerd. De onderlinge afstemming van de verantwoordelijkheden van het bestuur en de directie liep goed. Bezoldiging directie Het salaris van de directeur is per 1 januari 2012 incidenteel verhoogd. Zijn pensioenvoorziening is samen met dat van alle Humana medewerkers per 1 januari 2013 verbeterd. Bij de bepaling van het bezoldigingsbeleid en de vaststelling van de beloning volgt Humana de Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen van Vereniging van Fondsenwervende Instellingen (VFI) en de Code Wijffels (zie www.vfi.nl). Deze regeling geeft aan de hand van zwaartecriteria een maximumnorm voor het jaarinkomen van directieleden. In 2009 is bij een weging van de bezoldiging van Marc Vooges een BSD-score van 390 punten met een maximaal jaarinkomen van € 98.257 (1 fte/12 maanden/inclusief vakantietoeslag) vastgesteld. Het jaarinkomen van de directeur bedroeg in 2012 € 88.561 (zie pag. 57). Naast het jaarinkomen betaalde Humana de directeur een bijdrage in zijn pensioenopbouw en in de premie van zijn ziektekostenverzekering. Aan de directeur zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt. Financieel verslag / volledige jaarrekening In dit jaarverslag heeft Humana een verkort financieel verslag opgenomen. De volledige jaarrekening 2012 kan worden opgevraagd bij Humana door een e-mail te sturen naar
[email protected]. Mr. F.L.J. van Wersch Voorzitter bestuur Stichting Humana / voorzitter bestuur Stichting Humana People to People
43
Dankzij betrokken deelnemers wordt kennis overgedragen binnen hun gemeenschap. 44
lessen voor 2013 Zelfredzaam, transparant, duurzaam en betrokken zijn de kernwaarden van onze organisatie. Door ons werk en onze werkwijze te monitoren en te evalueren kunnen wij onze activiteiten verbeteren. De jaarlijkse evaluatie van Humana bestaat onder andere uit een onderzoek onder onze relaties, interne evaluaties op basis van de jaarplannen en het evalueren van onze omgeving. De uitdagingen in 2012, de SWOT analyse en de risico analyse vormen de basis voor nieuwe plannen en doelstellingen voor 2013 en de toekomst.
Belangrijkste uitdagingen in 2012 De gestelde doelstellingen in 2012 zijn voor een belangrijk deel gerealiseerd. Positief is dat we meer fondsen hebben gegenereerd dan voorzien, zodat we in 2013 meer projecten kunnen steunen. Teleurstellend is de terugval in het aantal ingezamelde kilo’s kleding. Diverse oorzaken liggen daaraan ten grondslag, zoals beschreven in hoofdstuk Fondsenwerving. Daarnaast is ook de fondsenwerving uit andere activiteiten dan de textielinzameling achtergebleven bij de begroting. De doelstelling is te ambitieus gebleken, aangezien deze activiteiten meer tijd vergen om resultaten te behalen dan voorzien. Er zijn goede stappen gezet om hierin verandering te brengen. De belangrijkste leerpunten uit 2012 zoals deze uitgebreid zijn beschreven in hoofdstuk Fondsenwerving, zijn: Communicatie en transparantie • Het belang van correcte, volledige en tijdige communicatie door partners in Afrika continue onder de aandacht brengen,
om te voorkomen dat financiering en uitvoering van de projecten onnodige vertraging oploopt. • Er is kans om meer textiel in te zamelen als we vaker en duidelijker communiceren wat er in de textielcontainer gedeponeerd mag worden. • Intern het belang van transparantie benadrukken, zodat alle medewerkers deze transparantie op al onze relaties kunnen overbrengen. Partners en leveranciers • Gemeentelijke aanbestedingen zijn maatwerk. • MVO wordt steeds belangrijker en de kennis die wij in huis hebben, mag meer onder de aandacht worden gebracht. Fondsenwerving • Economische omstandigheden zijn leidend in beslissingen over donaties door bedrijven. • De lage naamsbekendheid is een struikelpunt bij fondsenwerving. • Sociale media zijn (nog) geen fondsenwervend instrument. • Mediapartner is van belang voor een succesvol evenement. • De toekenning op aanvragen bij vermogensfondsen is onvoorspelbaar; we moeten de kansen spreiden door meer aanvragen in te sturen en te diversifiëren. • ‘Koude benadering’ heeft beperkt succes, net als persoonlijke e-mails met videoboodschappen. • Deelnemen aan evenementen levert vooralsnog financieel meer op dan eigen evenementen. • Humana Reloved moet groeien om fondsen te kunnen werven. • Een goed bereikbare locatie voor een evenement is essentieel. • Samen met bedrijven fondsen aanvragen werkt.
45
SWOT analyse Sterke punten
Duurzame steun De projectdeelnemers veranderen hun levens blijvend ten goede. In de ogen van Humana is een project pas geslaagd indien na een aantal jaren na afsluiting van het project, de resultaten nog steeds zichtbaar zijn. Meten is weten Humana beschikt over een sterk monitoring- en evaluatieprogramma binnen haar projecten. Sterk lokaal netwerk De uitgebreide netwerken van de partnerorganisaties geven toegang tot omvangrijke kennis van de lokale samenhang, tot rechtstreekse toegang tot de lokale markten voor de afzet van goederen en tot invloedrijke contacten binnen onze projectlanden in zuidelijk Afrika. Milieubewust en betrouwbaar Humana heeft de ISO 9001 en 14001 milieu- en kwaliteitscertificaten. Humana probeert de afstand tussen inzamelen en verwerken van textiel klein te houden om zo CO2-uitstoot te verminderen. Duurzame bron van inkomsten Humana is één van de grootste kledinginzamelaars in Nederland en genereert hiermee al meer dan 25 jaar eigen inkomsten. Voorloper op het gebied van MVO Humana heeft als enige textielinzamelaar het certificaat MVO Prestatieladder, niveau 3. Sociale organisatie Humana heeft ruime ervaring in het creëren van werk voor mensen met achterstand tot de arbeidsmarkt. Humana heeft nauwe samenwerkingsverbanden met sociale werkplaatsen.
Zwakke punten Lage naamsbekendheid Met 43% heeft Humana een lage naamsbekendheid. Daarnaast is Humana meer bekend als kledinginzamelaar, maar niet zozeer als ontwikkelingsorganisatie. Een lage naamsbekendheid is een belemmering voor fondsenwerven. Fondsenwerving Andere structurele bronnen van inkomsten dan inkomsten uit textielinzameling zijn vooralsnog zeer beperkt. Ambassadeurs Humana zet nog geen invloedrijke personen in die kunnen helpen om de doelstellingen van Humana te bevorderen. Het is een punt van aandacht. Innovatieve oplossing resttextiel Humana heeft nog geen echte resultaten geboekt bij het introduceren van een product dat is gemaakt van resttextiel. Vele goede initiatieven leverden niets op. Het blijft een punt van aandacht.
46
Kansen Nieuwe vormen van fondsenwerving Het laten adopteren van projecten door het bedrijfsleven en het werven van fondsen via evenementen. Uitbreiding van marktaandeel Gemeenten houden regelmatig aanbestedingen voor het verstrekken van vergunningen om kleding in te zamelen. Door deel te nemen in aanbestedingen kan Humana haar marktaandeel vergroten en meer textiel inzamelen. MVO beleid Maatschappelijk verantwoord ondernemen heeft steeds meer aandacht bij bedrijven en instituten. Het steunen van een project van Humana kan bijdragen aan het MVO-beleid van een onderneming. Milieubewust Humana moet aandacht blijven besteden aan de bewustwording van burgers dat het wenselijk is om textiel in textielcontainers te deponeren in plaats van bij het afval. Het restafval dat gemeenten verbranden, kan daardoor worden verminderd.
Bedreigingen
Financiële recessie Mensen en/of bedrijven doneren tijdens een economische teruggang minder snel kleding en/of geld. Sterke ontwikkelingen in textielinzamelingsmarkt: • de concurrentie bij textielinzameling zorgt voor prijsopdrijving bij de aanbestedingstrajecten van de gemeenten. Er blijft minder geld over voor het goede doel; • gemeenten gaan vaker in zee met een commerciële textielinzamelaar; • gemeenten gaan zelf inzamelen; • concurrenten spannen eerder een rechtszaak aan bij verloren aanbestedingen, waardoor ook Humana meer geld moet uittrekken voor juridische bijstand; • nieuwe concurrenten, zoals kringloopbedrijven, regionale afvalbedrijven, en andere gelukzoekers zien textielinzameling als een bron van inkomsten. Overheidsbestedingen verminderen De overheid stelt de komende jaren minder fondsen beschikbaar voor ontwikkelingssamenwerking. Dit zou het draagvlak hiervoor onder Nederlandse burgers negatief kunnen beïnvloeden.
lessen voor 2013
Risico analyse Humana loopt elk jaar diverse risico’s. Door het naleven van monitorenprotocollen en -procedures komen deze risico’s vroegtijdig aan het licht, zodat passende maatregelen kunnen worden genomen. In de maandelijkse managementteamvergaderingen besteedt Humana aandacht aan het voorkomen van of reageren op bedreigingen of risico’s. De belangrijkste risico’s voor Humana zijn:
Financiële risico’s Onvoldoende gemeenten zijn bereid de textielinzameling door Humana te laten verzorgen Vooralsnog is het aantal gemeenten voldoende om te blijven inzamelen tegen kosten die de inzamelingsactiviteiten rechtvaardigen. Omdat gemeenten opzegtermijnen hanteren, kan Humana redelijkerwijze aan zien komen wanneer de inkomsten aanzienlijk wijzigen. Humana is te afhankelijk van inkomsten uit kledinginzameling of subsidies Humana zoekt naar andere vormen van fondsenwerving, zoals het matchen van projecten aan het bedrijfsleven, en het werven van fondsen via evenementen. Gemeenten vragen steeds vaker veel geld waardoor Humana aanzienlijk minder financiële middelen overhoudt om projecten in zuidelijk Afrika te ondersteunen Door middel van onder andere bezoeken en campagnes probeert Humana gemeenten te overtuigen dat zij moeten kiezen voor een charitatieve textielinzamelaar en geen vergoedingen moeten vragen. Uit onderzoek blijkt dat burgers denken dat zij door kleding te doneren bijdragen aan de goede doelen, zoals Humana. Fraude met gedoneerd geld Humana maakt geen geld over naar regeringen of andere overheden in zuidelijk Afrika. Humana minimaliseert het risico van fraude door het geld rechtstreeks over te maken naar de
Studenten aan de koksopleiding in Angola tonen trots hun laatste gerecht partnerorganisaties en een controle uit te laten voeren op de bestedingen door erkende accountants. Onvoldoende inkomsten Om aan haar verplichtingen te kunnen blijven voldoen heeft Humana een continuïteitsreserve (deel van het vermogen) die de kosten van haar financiële verplichtingen gedeeltelijk dekken.
Operationele risico’s Protocollen en procedures voor een goede bedrijfsvoering, zoals beschreven in de ISO 14001 en ISO 9001, worden onvoldoende nageleefd In het maandelijkse managementteamoverleg worden beide normen besproken en waar nodig geëvalueerd. Alle leidinggevenden bij Humana weten hoe te handelen. 47
adviezen worden geïmplementeerd en opgenomen in de procedures. De opbrengst vermindert doordat een afnemer wegvalt of dat bepaalde gesorteerde textielkwaliteiten minder oplevert Humana genereert een optimale opbrengst uit de ingezamelde textiel door verschillende kwaliteiten te sorteren en te werken meerdere afnemers. Daarom is Humana continu op zoek naar nieuwe kopers van originele (niet gesorteerde) kleding en van gesorteerde kleding.
Reputatie risico’s
Gedisciplineerd luisteren vrouwen in Kinshasa naar de trainster van de naai-opleiding Medewerkers van Humana beschikken niet over de benodigde kennis, vaardigheden, competenties of ervaring In het opleidingsplan zijn de gewenste opleidingen opgenomen voor alle medewerkers en de verplichte keuringen en bijscholingscursussen. Afdeling Personeelszaken is verantwoordelijk voor de naleving van het plan. Medewerkers van Humana ontvreemden textiel, gelden of andere goederen Humana heeft een beleid ter bestrijding van diefstal. Op onregelmatige tijdstippen vinden controles plaats. Bovendien heeft Humana videocamera’s hangen op plekken waar de gedoneerde goederen zijn opgeslagen. Door vastgestelde procedures te volgen is het risico dat goederen worden ontvreemd gereduceerd tot een minimum. Humana heeft ontoereikende maatregelen genomen om brand en inbraak te voorkomen Humana heeft diverse maatregelen getroffen die door officiële instanties regelmatig worden gecontroleerd. De gegeven 48
Negatieve publicaties over bepaalde (voormalige) leden van de lerarengroep Een aantal (voormalige) leden van de lerarengroep heeft in Denemarken ruim 14 jaar geleden fiscale fraude gepleegd. Twee personen zijn in Denemarken veroordeeld waarbij de rechter overigens heeft vastgesteld dat persoonlijk gewin geen rol speelde. Omdat leden van de lerarengroep werkzaam zijn bij (leden van) de Federatie is deze fraude ten onrechte in verband gebracht met Humana en de Federatie waarvan Humana lid is. Humana zoekt altijd de dialoog om deze aantijgingen te ontkrachten. Humana is volstrekt open en transparant richting alle relaties.
Strategie en doelstellingen 2013 Ons werk in zuidelijk Afrika Op het gebied van programma management zijn weinig wijzigingen voorzien in vergelijking met 2012. De projecten worden aan de hand van rapportages per kwartaal met de directie besproken. Op basis van die kwartaalrapportages worden nieuwswaardige zaken gedeeld met het grote publiek of andere relaties. Wat de projecten zelf betreft zullen we in 2013 kennis opdoen met de nieuwe activiteiten rond zonneenergie in Angola. Verder blijven we vele vakopleidingen steunen en ook de activiteiten rond de Farmers Clubs projecten zetten we door.
lessen voor 2013
Projectdoelstellingen 2013 Land
Gebied
Project
Projectjaar (looptijd)
Doelen 2013
Angola
Huambo
Vakopleiding: communicatie specialist en milieu voorlichter team 2011
laatste jaar (3 jaar)
60 afgestudeerden
Angola
Caxito
Vakopleiding: Kok en elektricien team 2011
laatste jaar (3 jaar)
60 afgestudeerden
Angola
Caxito
Vakopleiding: Landbouwvoorlichter en elektricien team 2012
tweede jaar (3 jaar)
63 studenten die over gaan
Angola
Caxito
Vakopleiding: Kok en elektricien team 2012
eerste jaar (3 jaar)
63 studenten die over gaan
Angola
Caxito
Farmers Club
eerste jaar (3 jaar)
700 deelnemende boeren 675 getrainde boeren in duurzame landbouw methodes
Zambia
Choma and Kalomo
Farmers Club
laatste jaar (3 jaar)
5498 boeren die compost gebruiken 7,330 boeren die hun maisproductie met 20% hebben verhoogd
DR Congo
Kinshasa
Beroepsopleiding voor vrouwen
tweede jaar (3 jaar)
200 afgestudeerden
DR Congo
Kinshasa
Hygiëne en sanitatie cursus
laatste jaar (1 jaar)
3.000 families hebben die afgerond
DR Congo
Equateur
Farmers Club
derde jaar (5 jaar)
200 boeren kunnen lezen en schrijven
DR Congo
Madimba
Farmers Club
eerste jaar (3 jaar)
750 boeren leren duurzame landbouw methodes
2.000 geïnstalleerde latrines
15 nieuwe demonstratievelden DR Congo
Kinshasa
Gemeenschapsontwikkeling
tweede jaar (3 jaar)
2.000 families die veilig water gebruiken
Malawi
Mikolongwe
Vakopleiding: duurzame energie installateur
tweede jaar (3 jaar)
10 nieuwe studenten voor de 1-jarige opleiding
Loodgietersopleiding
eerste jaar (3 jaar)
600 deelnemers aan gestarte jeugdclubs 40 studenten voor de 4 maandencursus 10 nieuwe studenten voor de 1-jarige opleiding 40 studenten voor de 4 maandencursus Malawi
Chiradzulu
Farmers Club
tweede jaar (3 jaar)
620 hout besparende ovens gemaakt
Fondsenwerven Net als in 2012 wil Humana het marktaandeel ingezamelde kleding uitbreiden ondanks de inschatting dat 3% minder kleding zal worden gedoneerd door de Nederlanders. Een inzamelresultaat van 9.5 miljoen kilo textiel (een groei van 8% ten opzichte van de situatie van begin januari 2013) zien wij als een realistische doelstelling en moet tot stand komen door het winnen van marktaandeel en door te focussen op meer textiel uit het
restafval te houden. Humana stelt zich tot doel om eind 2013 € 180.000 te hebben ontvangen van bedrijven die kleding en schoenen via Humana een tweede leven geven. In 2013 wordt gestreefd naar € 220.000 aan inkomsten van andere bronnen dan textielinzameling en –verkoop. Door alle marktontwikkelingen zullen de kosten voor inzameling verder stijgen (verwacht wordt een stijging van ruim € 200.000 ten opzichte van 2012). 49
Door het realiseren van deze financiële doelen verwacht Humana in 2013 € 1,5 miljoen (waarvan € 1,3 miljoen uit de textielinzameling) beschikbaar te hebben voor besteding aan goede doelen. Dat is weliswaar lager dan in 2012, maar dat komt doordat we in dat jaar extra hebben gedoneerd ten lasten van het eigen vermogen. Doelstellingen fondsenwerving 2013 Fondsenwerving uit textiel
Resultaat 2011
Resultaat 2012
Doel 2013
Hoeveelheid ingezameld textiel (x 1.000 kg)
9.227
8.573
9.200
Hoeveelheid gesorteerd textiel (x 1000 kg)
2.855
3.300
3.807
Omzet uit (on)gesorteerde textiel (x €1.000)
5.066
5.997
6.267
Uitvoeringskosten (x € 1.000 euro)
3.974
4.321
5.088
Beschikbaar voor doelstelling zonder in natura (x € 1.000)
1.092
1.676
1.179
114
123
180
1.206
1.799
1.359
In natura (nieuwe kleding, schoenen) (x € 1.000) Totaal beschikbaar voor doelstelling (x € 1.000)
EU (x € 1.000)
51
24
0
0
0
0
Overige externe ontvangsten (x € 1.000)
47
84
220
Totaal besteed aan doelstelling (x € 1.000)
98
108
220
Met bovenstaande budgetten haalt Humana in 2013 beide CBF normen. Eén norm is het bestedingspercentage baten uit kledinginzameling (norm 10%). Humana denkt 19% te kunnen rapporteren. De andere norm is de voortschrijdend netto gemiddelde opbrengst (norm € 0,10). Humana verwacht € 0,15 te kunnen realiseren. 50
De communicatiestrategie staat in het teken van het verbeteren van de geholpen naamsbekendheid van Humana van 43% (sep 2012) naar boven de 50%. Om dit te bereiken zal Humana haar PR- en marketingactiviteiten intensiveren. Er zal intern meer aandacht zijn voor nieuwswaardige onderwerpen, de contacten met journalisten zullen worden geïntensiveerd en Humana zal zich meer profileren bij landelijke discussies die Humana aangaan. Onze deelname aan diverse sociale platforms breiden we uit.
MVO Humana heeft in 2012 opnieuw de certificaten verkregen voor ISO 9001, ISO 14001, en MVO Prestatieladder. Hiernaar blijven handelen, is de opdracht voor 2013. Humana bekijkt of het nog meer sorteerwerkzaamheden kan laten uitvoeren door mensen met afstand tot de arbeidsmarkt als gevolg van een lichamelijke of verstandelijke beperking. Door textiel meer regionaal te laten verwerken, vermindert Humana ook de uitstoot van uitlaatgassen. Het ingezamelde textiel hoeft minder ver te worden vervoerd. Dat is goed voor het milieu.
Productie uit resttextiel
Fondsenwerving uit overige bronnen Nederlandse overheid (x € 1.000)
Communicatie
In 2013 wil Humana via een innovatief concept de eerste stappen zetten bij het fabriceren van nieuwe consumentenproducten uit resttextiel. Ook kapotte of versleten kleding, schoenen, lakens, handdoeken en gordijnen mogen in de textielbak
lessen voor 2013
Meerjaren fondsenwerving Humana verwacht dat de textielinzameling verreweg het belangrijkste fondsenwervende middel blijft. In de komende jaren wordt meer nadruk gelegd op het werven van fondsen bij
bedrijven. Daarnaast blijven we aanvragen indienen bij stichtingen, vermogensfondsen en bij de Nederlandse en Europese overheid. Wij blijven streven naar een zo efficiënt mogelijke organisatie rondom de textielinzameling.
Meerjaren Fondsenwerving 2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
10.409
10.227
10.176
9.227
8.573
9.200
11.500
366
417
436
240
444
300
200
10.775
10.644
10.612
9.467
9.017
9.500
11.700
6.356
5.080
5.660
5.228
6.203
6.667
6.300
Subsidies derden (x € 1.000)
1.973
2.205
1.839
52
24
0
700
Totaal baten (x € 1.000)
8.329
7.285
7.499
5.280
6.227
6.667
7.000
-4.848
-3.897
-3.459
-3.666
-4.012
-4.751
-4.585
-145
202
0
0
-10
-17
0
Eigen inzameling (x 1.000 kg) Inkoop (x 5.000 kg) Totaal (x 1.000 kg) Baten eigen fondsenwerving (x € 1.000)
Kosten eigen fondsenwerving (x € 1.000) Aandeel derde deelneming (x € 1.000) Kosten beheer en administratie (x € 1.000) Beschikbaar voor doelstelling (x € 1.000)
-257
-343
-306
-08
-315
-337
-326
3.079
3.247
3.734
1.306
1.890
1.562
2.089
Donaties van kleding ( x € 1.000)
-733
-703
-739
-354
-517
0
-368
Donaties van geld (x € 1.000)
-317
-551
-454
-616
-1.539
-1.513
-719
-1.815
-1.983
-1.630
-15
-20
0
-650
Donaties uit subsidie (x € 1.000) Uitvoeringskosten (x € 1.000) Totaal besteed aan doelstelling (x € 1.000) Resultaat (x € 1.000) Overige baten en lasten (x € 1.000) Resultaat geconsolideerd (x € 1.000)
-161
-152
-208
-86
-17
0
-50
-3.026
-3.389
-3.031
-1.071
-2.093
-1.513
-1.787
53
-142
703
235
-203
49
302
-35
46
-2
-9
1
-9
0
18
-96
701
226
-202
40
302
Norm
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Netto opbrengst per kg (in €)
0,12
0,10
0,17
0,14
0,21
0,15
0,12
Voortschrijdend netto gem. opbrengst per kg.
0,12
0,10
0,13
0,14
0,17
0,16
0,12
Bestedings% tot. baten: (besteed aan doelst./tot. baten)
>20
46
40
20
35
23
26
Bestedings% baten kledinginz.: (besteed aan doelst./baten eigen fondsenwerving)
>20
25
21
19
35
23
17
Fondsenwervings%: (kosten eigen fondsenw./baten eigen fondsenw.)
<75
77
61
70
65
71
73
% Kosten beheer & administratie (kosten b&a / baten fondsenwerving)
<8
6,8
5,4
5,9
5,2
5
5,2
51
Humana stimuleert ondernemerschap. 52
FINANCIEEL VERSLAG Het ingezamelde aantal kilo’s textiel in 2012 bleef achter bij 2011 en bij onze begroting over 2012; circa 7%. Dit is een landelijke trend die ook bij collega inzamelaars zichtbaar is. Dit is te verklaren doordat Nederlanders door de economische crisis minder textiel kopen en daardoor minder textiel doneren. Ondanks deze ontwikkeling is de omzet beperkt achtergebleven bij de begroting en ruim € 900.000 hoger dan de omzet van 2011. Dit is een gevolg van gestegen textielprijzen.
De doelstelling voor 2012 was het eigen vermogen te verlagen van 61% van het totaal vermogen in 2011 tot tenminste 50% in 2012. Het bestuur heeft daarom begin 2012 besloten om extra donaties ten laste van het eigen vermogen te doen. In totaal is er € 482.502 meer aan projecten besteed dan begroot, waardoor het eigen vermogen met € 201.624 is afgenomen, wat resulteert in 43% van het totaal vermogen. Hiermee is de doelstelling om het eigen vermogen te verlagen gerealiseerd.
Geconsolideerde balans per 31 december 2012 ACTIVA
31-12-2012
31-12-2011
PASSIVA
Vaste activa
Reserves en fondsen
Materiële vaste activa
Aandeel derden
Bedrijfsmiddelen
471.581
31-12-2012
31-12-2011
1.188.566
1.390.190
15.781
5.668
236.878 Schulden 471.581
236.878
Voorraden Bedrijfsvoorraden
388.798
322.170
Direct beschikbaar voor de doelstelling
110.952
78723
499.750
0
30.000
Op korte termijn
1.590.183
827.574
Totaal
400.893
521.477
681.280
Liquide middelen
1.301.722
934.381
Totaal
2.794.530
2.253.432
Vorderingen
Op lange termijn
1.590.183
857.574
2.794.530
2.253.432
Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2012 De materiële vaste activa worden geheel gebruikt voor de bedrijfsvoering. In 2012 heeft Humana geïnvesteerd in nieuwe containers, productiemiddelen en een automatiseringssysteem. De bedrijfsvoorraad is in 2012 met € 98.857 toegenomen tot € 499.750. Verkoop van textiel vormt op dit moment geen probleem. Het stijgen van de waarde van de voorraad wordt veroorzaakt door de prijsstijgingen in 2012, die zijn meegenomen 53
in de waardering, en het openen van een nieuw sorteercentrum met de daarbij behorende voorraad. De liquide middelen zijn in 2012 gestegen met € 367.341 tot € 1.301.722. Een deel van de steun aan de projecten (ten laste van 2012) wordt pas in 2013 daadwerkelijk uitbetaald. De korte termijn schulden zijn ten opzichte van 2011 met € 762.609 gestegen tot € 1.590.183. Dit wordt verklaard door het bedrag € 819.451 dat we hebben toegezegd aan projecten
en nog moeten uitbetalen. Verder bestaat deze post uit nog te betalen belastingen, reserveringen voor vakantiegeld en vakantiedagen. Het beleid van Humana is erop gericht dat de reserves en fondsen minimaal 35% bedragen en maximaal 50% van het totaal vermogen. Voor 2012 komt Humana uit op 43%, dit was 61% in 2011. Deze daling wordt veroorzaakt door de toename van het balanstotaal, zoals de nog uit te betalen donaties en door de afname van het eigen vermogen.
Bedrijfsmiddelen Aanschafwaarde
Aanschafwaarde per 01-01-2012
Investeringen 2012
Aanschafwaarde per 31-12-2012
Verbouwing pand
114.522
7.944
122.466
Magazijninventaris en kledingcontainers
590.758
268.454
859.212
Kantoorinventaris
103.012
44.270
147.282
68.998
20.090
89.088
Machines en installaties Vervoermiddelen Totaal
Afschrijvingen Verbouwing pand
95.415
18.500
113.915
972.705
359.258
1.331.963
Afschrijvingen per 01-01-2012
Afschrijvingen 2012
Afschrijvingen per 31-12-2012
62.951
20.643
83.594
490.977
60.342
551.319
Kantoorinventaris
76.973
19.443
96.416
Machines en installaties
43.644
7.510
51.154
Magazijninventaris en kledingcontainers
Vervoermiddelen Totaal
Boekwaarde
61.282
16.617
77.899
735.827
124.555
860.382
Aanschafwaarde per 31-12-2012
Cumulatieve afschrijvingen
Boekwaarde per 31-12-2012
Verbouwing pand
122.466
83.594
38.872
Magazijninventaris
859.212
551.319
307.893
Kantoorinventaris
147.282
96.416
50.866 37.934
Machines en installaties
89.088
51.154
Vervoermiddelen
113.915
77.899
36.016
1.331.963
860.382
471.581
Totaal
54
Een vak leren biedt studenten kans op zelfredzaamheid
Financieel verslag
Geconsolideerde staat van baten en lasten over 2012 Gerealiseerd 2012
Begroting 2012
Gerealiseerd 2011
BATEN Baten eigen fondsenwerving: Donaties en giften (in natura) Donaties en giften (in geld) Netto omzet kleding Overige baten uit eigen fondsenwerving
122.791 185.000 113.681 83.526 175.000 46.677 5.996.605 6.100.000 5.066.398
Subsidies van overheden
0 0 0 6.202.922 6.460.000 5.226.756 24.144 215.000 51.507
Totaal baten
6.227.066 6.675.000 5.278.263
LASTEN
Totaal besteed aan doelstelling
0 0 8.800 0 0 24.960 2.092.502 1.610.000 1.037.649 2.092.502 1.610.000 1.071.409
Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten verkrijging subsidies overheden
4.011.958 4.500.000 3.665.688 0 0 0
Totaal werving baten
4.011.958 4.500.000 3.665.688
Beheer en administratie Uitvoeringskosten eigen organisatie
315.552 305.000 308.175
Totaal lasten
6.420.012 6.415.000 5.045.272
Financieringslasten
-6.696 0 4.458
Besteed aan doelstellingen Noodhulp AIDSpreventie Structurele hulp
Tekort/overschot voor belasting
-186.250 260.000 228.533
Vennootschapsbelasting, bate/last
5.261 p.m. 1.488 -191.511 260.000 227.045
Aandeel derden in het groepsresultaat
-10.113 0 -2.977
Tekort/overschot na belasting
-201.624 260.000 224.068
Toelichting op de geconsolideerde staat van baten lasten over 2012 Het resultaat exclusief de bestedingen aan doelstellingen is in 2012 € 1.890.878. Dit was begroot op € 1.870.000. De totale opbrengsten zijn € 447.934 achtergebleven ten opzichte van de begroting, dit wordt vooral veroorzaakt door de lagere dan begrote ontvangsten van subsidies en overige geld donaties. De kosten eigen fondsenwerving en uitvoeringskosten eigen organisatie zijn daarentegen € 477.490 lager dan begroot. Dit komt voornamelijk door lagere inzamelingskosten en door minder opgehaalde kilo’s textiel. De netto-omzet van kleding inclusief de mutatie in de voorraad is gestegen van € 5.066.398 in 2011 naar € 5.996.605 in 2012. Dit betekent een stijging van € 930.207 (= 18,4%), die te verklaren is door de prijsstijgingen in 2012. Het aantal verkochte kilo’s is gedaald ten opzichte van 2011, van 9,2 miljoen kilo naar 8,6 miljoen kilo. De gemiddelde verkoopprijs is gestegen van € 0,54 in 2011 naar € 0,75 in 2012. De nettoopbrengst per kilo was in 2011 € 0,14 en is in 2012 gestegen naar maar liefst € 0,21. De kosten eigen fondsenwerving zijn in 2012, ten opzichte van 2011 met € 346.270 gestegen tot een bedrag van € 4.011.958. Dit wordt mede veroorzaakt doordat dat gemeenten steeds meer geld vragen voor het inzamelen van textiel. Dit was al opgenomen in de 55
een totale opbrengst van € 122.791. Microsoft heeft software ter waarde van € 16.000 ter beschikking gesteld aan Humana.
begroting. Opgemerkt moet wel worden dat voor deze kosten minder kilo’s zijn ingezameld en dat we medio 2012 met een nieuwe sorteercentrale in Eindhoven zijn gestart.
Donaties en giften in geld
Donaties en giften in natura Omzet in €
Doelstelling in €
Ontvangsten in €
Doelstelling in kilo’s
Begroot in €
Bedrijven/Stichtingen
58.105
150.000
10.515
0
Kleding
92.763
90.000
45.000
Particulieren
Schoenen
30.028
90.000
30.000
Evenementen en acties
14.906
25.000
Computer
0
5.000
Totaal
83.526
175.000
122.791
185.000
Totaal
Toelichting donaties en giften in geld De donaties en giften in geld afkomstig van bedrijven, particulieren en uit evenementen zijn in 2012 achtergebleven ten opzichte van de begroting.
Toelichting donaties en giften in natura De donaties en giften in natura zijn lager dan begroot. In totaal is er 53.492 kilo ontvangen en 49.407 kilo verkocht. Dit geeft Bestedingen en kosten specificatie Structurele hulp Subsidies en bijdragen, eigen projecten
Werving Baten Eigen Fondsen werving
Beheer en administratie
Totaal 2012
Begroot 2012
Totaal 2011
2.075.718
0
0
2.075.718
1.510.000
16.784
0
0
16.787
100.000
85.880
2.092.502
0
0
2.092.502
1.910.000
1.071.409
2.086.440
247.070
2.333.510
2.303.000
2.013.374
216.556
28.594
245.150
381.000
285.078
1.314.258
0
1.314.258
1.656.600
1.224.688
Kantoor- en algemene kosten
178.358
40.426
218.784
231.500
242.145
Publiciteit en communicatie
95.801
0
95.801
150.700
124.900
Uitvoeringskosten eigen organisatie
Personeelskosten Huisvestingskosten Kosten inzameling
Afschrijving en rente
Totaal
2.092.502
Toelichting op kosten specificatie De kosten beheer en administratie zijn in 2012 € 315.552. In het overzicht zijn de kosten van beheer en administratie toegelicht overeenkomstig de aanbevelingen van de Vereniging Fondsenwervende Instellingen (VFI). 56
985.529
120.545
-538
120.007
82.200
83.678
4.011.958
315.552
4.327.510
4.805.000
3.973.863
4.011.958
315.552
6.420.012
6.415.000
5.045.272
De kosten voor beheer en administratie bedragen 5,1% van de baten eigen fondsenwerving. Dit was in 2011 nog 5,9%. Als interne norm hanteert Humana een maximum percentage van 8% van de baten eigen fondsenwerving. Humana voldoet dus ruimschoots aan deze norm.
Financieel verslag
Specificatie kosten beheer en administratie Beheer en adm. norm Bestuur
100%
Automatisering
100%
Administratie
100%
Secretariaat
100%
Directie
Bedrag
Toelichting
6.718 Reiskosten naar Afrika en verzekering bestuurs aansprakelijkheid 17.719 Alle kosten 156.156 Personeelskosten/werk derden 27.785 Personeelskosten
50%
56.411 De directie houdt zich ondermeer bezig met fondsenwerving.
Huisvesting
11.7%
28.594 Pro rata deel naar aantal fte's Stichting Humana
Kantoorkosten
11.7%
10.728 Pro rata deel naar aantal fte's Stichting Humana
Algemeen beheer
11.7%
11.979 Pro rata deel naar aantal fte's Stichting Humana
Afschrijvingen en rente
11.7%
-538 Pro rata deel naar aantal fte's Stichting Humana
Totaal
315.552
Verstrekte donaties en subsidies Verstrekte donaties en subsidies
2012
Financiële donaties HPP Congo
619.040
Financiële donaties ADPP Angola
563.483
Financiële donaties DAPP Malawi
554.070
Financiële donaties DAPP Zambia
186.500
Financiële donaties ADPP Mozambique Windmolenpark in Turkije in kader van CO 2 neutraal
52.029 22.291
Bijdrage lokale projecten Zwolle
10.453
Financiële donaties The Hunger Project Benin
10.000
Overige donaties (o.a. Penitentiare Inrichting Zwolle)
57.852 2.075.718
Uitvoeringskosten eigen organisatie Totaal verstrekte donaties en subsidies
16.784 2.092.502
Directiebeloning 2012 Naam M.J. Vooges functie Algemeen directeur Dienstverband Aard (looptijd) onbepaald uren 40 part-time percentage 100 periode 01/01 - 31/12 Bezoldiging (EUR) Jaarinkomen brutoloon vakantiegeld variabele beloning
80.788 7.243 530
Totaal
88.561
SV lasten (wg deel) Belastbare vergoedingen Pensioenlasten (wg deel) Onbelaste vergoedingen Totaal bezoldiging 2012 Totaal bezoldiging 2011
Toelichting op directiebeloning Per november 2011 is aan de algemeen directeur een auto ter beschikking gesteld met een cataloguswaarde van € 32.840. De algemeen directeur is op 1 november 2009 in dienst getreden.
9.733 3.000 8.887 2.640 112.821 112.413
Toelichting verstrekte donaties en subsidies In 2011 heeft Humana € 985.529 verstrekt aan donaties en subsidies, in 2012 is dit gestegen naar € 2.075.718. Dit is een stijging van € 1.090.189 ten opzichte van 2011 en € 565.718 ten opzichte van de begroting. Dit komt door de extra bijdrage ten laste van het eigen vermogen en door de gestegen textiel prijzen. De ingezamelde kleding wordt door Humana voor een belangrijk deel, zo’n 28%, verkocht aan Afrikaanse non-profit organisaties in landen waar wij projecten hebben lopen. Hiermee wordt de lokale economische activiteit gestimuleerd. Het deel van de ingezamelde kleding dat niet of minder geschikt is voor Afrika wordt voornamelijk verkocht aan Oost-Europese non-profit organisaties en deels aan Nederlandse sorteerbedrijven. Van de totale opbrengsten uit de verkoop van de ingezamelde kleding worden de eerder genoemde projecten gefinancierd. 57
De jaarrekeningen van onze partnerorganisaties over 2012 waren nog niet beschikbaar. De jaarrekeningen van onze partnerorganisaties over 2011 zijn wel gecontroleerd en de accountantsverklaring vermeldt dat deze voldoen aan de geldende regelgeving.
dan de stijging van onze netto opbrengst, dit komt door hogere kosten, zoals gemeenten die hogere vergoedingen vragen.
Van het totale donatie bedrag € 2.075.718 vindt de betaling van € 819.451 daadwerkelijk in 2013 plaats. Dit bedrag is ten laste van 2012 gereserveerd.
Kengetallen Liquiditeit current ratio
2012
2011
Norm
1,39
2,44
1,5 - 2
Liquiditeit quick ratio
1,08
1,95
>1
Solvabiliteit
0,43
0,62
0,3 – 0,5
Gemiddelde marktprijs per kg (in €)
0,65
0,54
Voortschrijdende marktprijs per kg.
0,60
0,50
Netto opbrengst per kg (in €)
0,21
0,13
0,12
Voortschrijdend netto gem. opbrengst per kg.
0,17
0,14
0,12
Voortschr.netto gem. opbrengst / voortschrijdende marktprijs in %
26,67
27,31
>20
Bestedings% tot. baten: (besteed aan doelst./tot. baten)
34
20
>20
Bestedings% baten kledinginzameling: (besteed aan doelst./baten eigen fondsenwerving)
34
18
>20
Fondsenwervings%: (kosten eigen fondsenw./baten eigen fondsenw.)
65
71
<75
Toelichting op kengetallen 2012 De gemiddelde marktprijs per kilo voor originele kleding is in 2012 met € 0,21 gestegen van € 0,54 naar € 0,75. De nettoopbrengst per kilo is in 2012 gestegen met € 0,07 van € 0,14 naar € 0,21. De netto gemiddelde opbrengst per kilo over de afgelopen drie jaren is in 2012 gestegen met €0,03 van € 0,14 tot € 0,17. De stijging van de gemiddelde marktprijs is groter 58
De gemiddelde opbrengst per kilo over de afgelopen drie jaar als percentage van de gemiddelde marktprijs was 26,7% in 2012 ten opzichte van 27,3% in 2011. De CBF norm is 10%, waaraan Humana ruimschoots voldoet. Wij hebben intern als norm dat het percentage gemiddeld minimaal 20% moet bedragen over de laatste drie jaren. Het bestedingspercentage van de baten (besteed aan doelstelling gedeeld door totale baten) is in 2012 gestegen naar 34% ten opzichte van 20% in 2011. Dit ligt boven het door Humana gehanteerde streefpercentage van 20%. De stijging wordt met name verklaard door het besluit in 2012 extra te doneren om het eigen vermogen te verlagen, totaal € 482.502 extra ten opzichte van de begroting. Humana streeft naar een zo laag mogelijk percentage kosten fondsenwerving, zodat er zoveel mogelijk gedoneerd kan worden aan Afrika. Het fondsenwervingspercentage (kosten eigen fondsenwerving / baten eigen fondsenwerving) is gedaald van 71% in 2011 naar 65% in 2012. Humana hanteert intern een maximaal percentage van 75%. De daling wordt verklaard door een grotere stijging van de omzet ten opzichte van kosten voor inzameling zoals hierboven reeds is beschreven. De baten uit fondsenwerving zijn achter gebleven, dit heeft hier weer een negatief effect op gehad.
Kunnen lezen, schrijven en rekenen is de basis voor een goede toekomst
Financieel verslag
Kasstroomoverzicht Kasstroom uit operationele activiteiten Som der baten Kosten eigen fondsenwerving Resultaat deelnemingen Uitvoeringskosten eigen organisatie Totaal beschikbaar voor doelstelling Aanpassingen voor: Afschrijvingen Mutatie aandeel derden
Veranderingen in werkkapitaal: Mutatie vorderingen Mutatie voorraden Mutatie kortlopende schulden
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Vennootschapsbelasting Aandeel derden in groepsresultaat Reserve waardeverschillen deelnemingen
2012
2011
6.227.066 -4.011.958 -315.552 1.899.556
5.278.263 -3.665.688 -308.175 1.304.400
124.556 10.113 134.669 2.034.225
79.151 2.978
159.803 -98.857 762.608 823.554 2.857.779
1.386.529 -135.264 160.994 258.328 1.670.587
-5.261 -10.113 -15.374 2.842.405
-1.488 -2.977
1.666.122
-359.258
-120.603
-
10.289
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa (incl. omrekenverschillen) Desinvesteringen in materiële vaste activa (incl. omrekenverschillen)
-359.258 Kasstroom uit financieringsactiviteiten Besteed aan projecten Financieringslasten Aflossingen leningen
-1.071.409 -4.458 -33.031
Toename geldmiddelen
-2.092.502 6.696 -30.000 -2.115.806 367.341
Stand per 1 januari Mutatie boekjaar Stand per 31 december
934.381 367.341 1.301.722
487.471 446.910 934.381
446.910
Hout besparende fornuizen zijn goed voor zowel de gemeenschap als het milieu Toelichting op het kasstroomoverzicht In 2012 zijn de geldmiddelen toegenomen met € 367.341. De toename van de kortlopende schulden wordt onder andere verklaard door de nog uit te keren donaties ten laste van 2012. De investeringen in nieuwe containers zijn uit eigen middelen betaald, met als doel de jaarlijkse financieringslast te verlagen. Dit had een negatief effect op de kasstroom. 59
Begroting 2013 Begroting 2013 (x € 1.000)
Gerealiseerd 2012 (x € 1.000)
BATEN Donaties en giften (in natura) Donaties en giften (in geld) Netto omzet kleding Subsidies overheden
180
123
220
83
6.267
5.997
6.667
6.203
0
24
6.667
6.227
1.513
2.076
0
17
1.513
2.093
Kosten eigen fondsenwerving
4.751
4.012
Totaal werving baten
4.751
4.012
337
316
6.601
6.421
0
-7
Overschot voor belasting
66
-187
Vennootschapsbelasting
9
5
57
-192
Totaal baten
Toelichting op de begroting 2013 In 2013 is de verwachting dat de verstrekte donaties ongeveer € 500.000 lager zullen zijn dan in 2012, omdat in 2013 geen extra bijdrage van uit het eigen vermogen zijn gepland. Ook verwachten we een stijging van de kosten eigen fondsenwerving. Dit komt door de geplande innovaties en de PR- en marketingactiviteiten. Tevens verwachten wij dat de bijdrage, die we aan de gemeentes moeten doen om te mogen inzamelen, stijgt.
LASTEN Besteed aan doelstellingen Verstrekte donaties Uitvoeringskosten eigen organisatie Totaal besteed aan doelstellingen Werving baten
Beheer en administratie Uitvoeringskosten eigen organisatie Totaal lasten Financieringslasten
Overschot na belasting Aandeel derden
17
10
Overschot na belasting
40
-202
60
Als boeren zich organiseren kunnen ze hun producten beter verkopen
Financieel verslag
Accountantsverklaring
61
Door fondsenwervende activiteiten in Nederland kan Humana projecten steunen.
Colofon Tekst en redactie Humana Beelden Medewerkers en bestuursleden van Humana, Joseph Moura (DR Congo) en partnerorganisaties Vormgeving en druk Kerckebosch Media, Zeist Contact Bezoekadres Postadres Humana Humana Techniekweg 22 Postbus 40275 3542 DT Utrecht 3504 AB Utrecht T: 030 6570009 F: 030 6561455
E:
[email protected] W: www.humana.nl
HumanaNL Stichting Humana KvK nr: 30178893
@HumanaNL Stichting Humana People to People KvK nr: 30285304
Donaties zijn welkom op IBAN: NL26 INGB 0661436926 BIC INGBNL2A Humana is in het bezit van het CBF-keurmerk van het Centraal Bureau voor de Fondsenwerving staat voor verantwoorde fondsenwerving en -besteding. Humana is in het bezit van een anbi-beschikking, waardoor giften die worden gedaan aan Humana, aftrekbaar zijn van het belastbaar inkomen. Daarnaast heeft Humana de volgende certificaten: - ISO kwaliteitsnorm 9001:2008; de internationale norm voor kwaliteitsmanagementsystemen; - ISO milieunorm 14001:2004; de internationale norm voor milieumanagementsystemen; - MVO prestatieladder niveau 3; de certificatienorm voor maatschappelijk verantwoord ondernemen.
ISO 9001
ISO 14001
NIVEAU 3
