EM/Informatienota LIFE Programma 2014-2020 Wat is het LIFE-programma ? Het LIFE-programma is een van de belangrijkste EU-mechanismen voor de financiering van projecten op het gebied van het milieu dat in 1992 gelanceerd werd. In Vlaanderen werden meer dan 100 projecten gefinancierd, met een totale bijdrage door EU van bijna 100 mio euro aan milieu- en natuurbescherming. LIFE heeft in eerste instantie een belangrijke rol gespeeld bij de uitvoering van de Habitaten Vogelrichtlijn en de Kaderrichtlijn Water . LIFE 2014-2020 Een nieuwe LIFE-verordening voor de periode 2014-2020 werd eind 2013 goedgekeurd: LIFE 2014-2020 Regulation (EU) No 1293/2013
De doelstelling van het nieuwe programma is de implementatie en integratie van milieu -en klimaatdoelstellingen in andere beleidsdomeinen en sectoren op niveau van de lidstaten te bevorderen. Er is een specifieke link naar de EU-prioriteiten inzake efficiënt gebruik van hulpbronnen, verlies aan biodiversiteit en klimaatadaptatie en mitigatie. LIFE 2014-2020 zal een totaal budget van ongeveer 3,5 miljard euro hebben (ter vergelijking: voorgaande periode kwam totaal budget op 2,1 miljard euro), waaier van mogelijke projectthema’s is echter ook veel ruimer. I.
Co-financiering door EU
= 60% van projectbudget, 75% voor projecten mbt prioritaire habitats/soorten van de Habitat Richtlijn
II. Vier nieuwe dimensies aan LIFE 2014-2020 De volgende zijn de belangrijkste wijzigingen in het nieuwe programma : 1 . De instelling van twee subprogramma's: milieu en klimaatactie – voor de ontwikkeling en kennisdeling van goede praktijken, innovatie- en demonstratieprojecten: i. Sub - programma MILIEU – voor ondersteuning van een betere implementatie en integratie van milieudoelstellingen in de volgende thema’s: 1. Milieu en efficiënt hulpbronnengebruik: gericht op de uitvoering van het milieubeleid; 2. Natuur en biodiversiteit: gericht op ontwikkeling van goede praktijken voor de bredere uitdagingen inzake biodiversiteitsbehoud, met de focus op Natura 2000; 3. Governance (beleid en bestuur) en informatie: het delen van kennis en ervaring, de verspreiding van beste praktijken, bevorderen van een betere naleving, bewustmakingscampagnes . Het sub-programma Milieu zal een budget van circa EUR 2,6 miljard hebben over de looptijd van het programma ( of 75 % van het totale LIFE-begroting 2014-2020) – hiervan is 55% voorzien voor thema Natuur en Biodiversiteit. Voor de periode 2014-2017 wordt een indicatieve nationale allocatie gehanteerd (criteria: totale populatie, populatiedensiteit, % nationale opp Natura 2000 van EU1
EM/Informatienota LIFE Programma 2014-2020 totaal, % opp Natura 2000 van lidstaat) (zoals in de voorgaande periode is indicatief EU-budget voor België ca 6 mio euro/jaar). Voor de periode daarna gebeurt selectie volledig op kwaliteit en meerwaarde van het projectvoorstel. ii. Een Sub-programma Klimaatactie - voor de ondersteuning een betere implementatie en integratie van klimaatgerelateerde doelstellingen voor de volgende thema’s: 1. Mitigatie: Matiging van de klimaatverandering gericht op het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen ; 2. Adaptatie: Aanpassing aan de klimaatverandering gericht op het vergroten van de veerkracht (van milieu, ecosystemen, soorten, maatschappij,…) tgo de klimaatverandering ; 3. Governance en informatie gericht op het vergroten van het bewustzijn , communicatie, samenwerking en de verspreiding op het klimaat mitigatie-en adaptatiemaatregelen . Het sub-programma Klimaatactie zal een budget van ongeveer 864 miljoen euro hebben over de looptijd van het programma ( of 25 % van het totale LIFE-begroting 2014-2020) 2. De oprichting van een nieuw project - type, de geïntegreerde projecten (Integrated Project [ IP ]) gericht op de uitvoering milieu- of klimaatstrategieën of actieplannen op een ruimere territoriale schaal. 1. Focus is op: natuur, water , afval, lucht , klimaatmitigatie en –adaptatie Implementeren van een plan, een programma of strategie vereist door de EU milieu-of klimaatgerelateerde wetgeving ( bijv. Natura 2000 voor uitvoering van het Prioritised Action Framework PAF (link), bekkenbeheerplannen, strategie/beleidsplan voor klimaatbeleid ), of op grond van andere wetten ( bijv. Communication on Climate Change Adaptation ) , of ontwikkeld door de autoriteiten van de lidstaten ( bv. duurzaam stedenbouwkundig plan ) 2. grotere territoriale schaal : nationaal, regionaal , multiregionale (gewest/grensoverschrijdend), groot stedelijk gebied 3. Met mobilisering van andere EU-fondsen en / of nationale en private middelen . => Integrated Project aanvrager zal in de meeste gevallen de autoriteit zijn die verantwoordelijk is voor de betrokken sector. => Om geografisch evenwicht te verzekeren is voorzien om ten minste drie geïntegreerde projecten voor elke lidstaat gedurende de looptijd van het programma 2014-2020 toe te wijzen – mits deze aan de selectiecriteria voldoen. Maximaal 30 % van de projecten budget wordt toegewezen voor IPs – nl. maximum 855 miljoen euro in de 7 jaar 2014-2020 .
2
EM/Informatienota LIFE Programma 2014-2020 3. Financiële instrumenten Pilootfase voor opstart van financiële instrumenten voor Natuur & Biodiversiteit en voor Klimaatactie, beheer en begeleiding door European Investment Bank EIB; bijdrage uit LIFE voor startkapitaal en operationele kosten en garantiebudget voor leningen ter uitvoering van concrete inkomsten genererende of kostenverlagende projecten door privésector voor uitvoering van milieu- of klimaatdoelstellingen. 1. Natural Capital Financing Facility NCFF: voor projecten natuur en biodiversiteit of klimaatadaptatie restoratie en beheer van natuurlijk kapitaal, ecosysteemgerichte oplossingen voor knelpunten inzake landgebruik-bodem-bos-landbouw-water-afval. Categorieën: payment for ecostystem services, groene infrastructuur, biodiversity offsets (nog onder discussie), innovatieve investeringen voor biodiversiteit en adaptatie 2. Private Finance for Energy Efficiency instruments PF4EE: maatregelen voor energiebesparing, reductie emissies Via participatie in risico/garanties voor leningen en financiering van expertisevoorziening maatregelen voor energie-efficiency promoten en access tot financiering versterken Concrete format voor ontwikkeling projectvoorstel en criteria voor selectieprocedure moeten nog uitgewerkt worden. 4. Meerjarenplan 2014-2017 Voor de eerste periode werd een meerjaren-werkprogramma uitgewerkt waarin de thematische prioriteiten zijn vastgelegd die gelden voor de 4 jaren van de periode, de selectieprocedure en criteria worden toegelicht, de benadering voor de implementatie van de FI is uitgelegd en de tijdsplanning is aangegeven. Dit meerjarenplan werd eind maart goedgekeurd:
LIFE multiannual work programme for
2014-2017
Andere talen: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=OJ:JOL_2014_116_R_0001 -
Totaal budget 2014-17: 1 796,3 mio euro voor o
495,85 Env & resource efficiency 610 Nat & Biodiv 163 Env governance & info
o
193,56 Klimaat mitigatie 190,39 Klimaat adaptatie 47,59 Klimaat governance & info
3
EM/Informatienota LIFE Programma 2014-2020 -
Thematische prioriteiten: geven uitvoering aan Roadmap Resource efficieincy en 7de MAP 1. Milieu: 1.1 milieu en hulpbronnen - Water, incl marien milieu en waterindustrie: overstromingen en droogte risico management, herstel hydromorfologie + habitats, geïntegreerd beheer van nutriënten, polluenten, waterbesparingsmaatregelen; reductie druk economie op marien milieu, afval en contaminanten, geïntegreerd kustzonebeheer en ruimtelijke planning; technologie behandeling drinkwater en stedelijk afvalwater, efficiënte watervoorziening, recyclage - Afval : efficiëntere afvalverwerking (preventie, hergebruik, gescheiden ophaling), plastic beheer, gevaarlijk afval - efficiënt hulpbronnengebruik, bodem, bossen, groene en circulaire economie: industriële symbiose en kennisdeling, vergroening economie; bodem sealing en verbeterd landgebruik, bossenmonitoring en informatiesystemen, bosbranden - milieu en gezondheid incl chemicaliën en geluid, biomonitoring, mildering geluidsimpact van infrastructuur - luchtkwaliteit en emissies incl stedelijk milieu, reductie ammonia emisies van landbouw, preventie industriële pollutie 1.2 Natuur en biodiversiteit: - natuur = implementatie Habitat- en Vogelrichtlijnen: verbetering van staat van instandhouding, activiteiten in uitvoering biogeografische seminars, uitvoering PAF, aanpak invasieve soorten - biodiversiteit: implementatie EU Biodiv Strategie doel 2 groene/blauwe infrastructuur en herstel ecosystemen, validering ecosysteemdiensten; 3 biodiversiteit in bosbouw en landbouw; 4 biodiversiteit in visserij; 5 aanpak invasieve soorten met preventie, early warning en rapid respons, uitroeiing en controle; + aanpak bedreigde soorten – rode lijsten; innovatieve financiering 1.3 Governance en informatie: - informatie, communicatie, bewustmaking mbt thematische prioriteiten milieu - controle en promoten van gepaste uitvoering van EU milieuwetgeving: handhaving, inspectie en surveillance; uitwisseling beste praktijken, groene publieke aankopen 2. Klimaat 1.1 Mitigatie: reductie emissies, promoten van landgebruik met impact op emissies 1.2 Adaptatie en kwetsbaarheid analyses 1.3 Governance en informatie
4
EM/Informatienota LIFE Programma 2014-2020 -
Procedures: o
via jaarlijkse projectoproep, online-systeem voor projectvoorstel
o
selectieprocedures op basis van - criteria ifv vereiste projecttype :piloot (ENV, NAT), demo (ENV, NAT), beste praktijk (NAT), Info-Communicatie (GIE) - criteria voor scoring (technische en financiële coherentie en kwaliteit, meerwaarde EU beleid, meerwaarde synergie en integratie, meerwaarde replikeerbaarheid, meerwaarde transnationale samenwerking en cofinanciering - specificieke criteria ENV: meerwaarde implementatie project topics onder de thematische prioriteiten
o
min score: 55/100
o
voor IP: => 2 stappen: conceptnota dat na screening of voorstel aan criteria beantwoordt verder uitgewerkt wordt tot IP-projectdocument - criteria: grote territoriale schaal, mobilisering van andere fondsen, participatie doelgroepen - criteria inzake thema: onder ENV: Natura 2000 – PAF, afvalbeheerplannen, bekkenbeheerplannen, luchtkwaliteit plannen; onder KLIMAAT mitigatiestrategie/actieplan, multi-steden actieplan klimaatbeleid, regionaal/sectorspecifieke mitigatiestrategie voor emissiebeperking of low carbon economie => Technical assistance project: voor voorbereiding van een IP – max. cofinanciering = 100.000 €, via zelfde projectoproep maar versnelde goedkeuringsprocedure.
III. Verdere planning Publicatie projectoproep 2014: midden juni 2014 Indiening projectvoorstellen: oktober 2014 Start geselecteerde projecten: juni/juli 2015 Organisatie infosessie op Belgisch niveau: 12 mei 2014
5
