If you have issues viewing or accessing this file contact us at NCJRS.gov. ------~
--
---------.-~-----
I
!i""~"
This microfictirll was produced hom doclImnts nuiud for inclusion in the NCJRS data base. Since NCJRS ca6Unt uer~is~ control over the physical condition of the diJCUiiHHlts submitted, the individual frame quality will vary, The resolutiu chart Oil this frame may b! used to evaluate the document quality.
I
EEN AFHANDELINGSPROCEDURE IN GEVAL VAN EENVOtillIGE WINKELDIEFSTAL
'"
i
•
I
·1.0 1.1
-111111.25 111111.4
11111
25 .
2.2
varslag en evaluatie
.0
van sen experiment
111111.8
1I1111.~
MICROCOPY RESOLUTION TEST CHART
Den Haag, november 1974
NATIONAL BURtAU OF STANDARDS-J963-A
Microfilmirlg procedures used to create this fiche comply_with the standards set forth in 41CFR 101·11.504 Points of view or opinions stated in this document are those of the authorlsj and do not represent the official position or policies of the U.S. Department of Justice.
'.
drs. W. Scheepmaker
i·
f
r i
l
Crime preven'cion would seem best achieved
}
- ,I-
by helping the law violators retain their self-image of respectability
'.
U.S'. DEPARTMENT OF JUSTICE LAW ENFORCEMENT ASSISTANCE ADMINISTRATION NAnONAL CRIMINAL JUSTICE REFERENCE SERVICE WASHINGJON, D:C.20531
•
while making it clea.r to
~Aem
that a
seoond offense will really mean disgrace Mary Owen Cameron
I 1 ,
1"
Inhoudsopgave Inhoudsopga:ve
bIz.
DEEL A
DEEL :B
".
'.
....
bIz.
1
a. de aohtergrond van het experiment
1
b. de op~let Yan het experiment o. de uitvoering van het experiment
2 2
II. :Besohl'ijving van de zaken t~a.v. 'felke h~ t experimen't bep!..2..e;;;.;f;;;..d~i=s______ a~ b,~
IV. :Beachrijving van de zaken die in de experimentele periode door het O.M. zelf werden afgedaan.
geslaoht en leeftijd van de verdachten pleegmaand
c .. soort zaak d. aardvan het gestolen goed 'e. was:rde van het gestolen goed
3
8
III. E:t'varingen p meningsn en aanbevelingen van ~etrokken hulp-offioieren van just;tie
1;
:eoort z$.a.k c. aard van het gestolen goed d. waarde van hat geetolsn goed
1,
ee redenen waa.rom dQze zaken aan het oordeel van hat O.M. werden onderworpen f. a.antal vsrzwarende omatandigheden g. aa.rd van de verzwarende omstandigheden'~
7 7
f .. probleemaignalering en verwijzing g. duur van het afsluitend gesprek
a. aantal en geslaoht van de verdaohten b.
3 4 5 6
6
:v.
;
9
.'
13
14
15
h. wijze van afdoening door het O.M.
15 16 17 17
i. herziening van hat seleotiecriteria?
18
Ter, afslui ting
"
.:I~
.. :
a. een groepsinterview
a. wat eventueel verder nag te onderzoeken ware b. een theoretische ruggesteun vaor het experiment
9
b. de selectie (voorstel tot verruiming der criteria) c .. het afsluitend ges-prak (doel, -probleemsignalering, reola.sseringafolder, reaotie verdaohte,. taak voor de rachercheur) d. doorgaan op de ingeslagen weg (1)
9 "
.{
10
11
'.
"".&,,"""""&&E·,,".....aa........
~_. ____________ \~_~b= ____________
....__________ __
~
~
~
21 21
~----
-._--------
"
.
"
Ge*n D0ter® ult$Qnzetting omtr~nt d~ ~ituatie die aanleiding wam tot hQt inetellGll van hat @xp~riment lijkt mij aogelijk, dan die lutlk. de inlti®.tief'nollfltr - m:r WGLo de Wall~. hooi·d.of'!ioier van justi tie 1D AlmGlo - ttr ~()~ gaf in zijn brief' t'l)r:,introduotie van het experim~~t bij d~ b0trokken politieohefm - zie pijlag® 1.
Op
b&Bi~
van
h~t ~~t
mr
!it~ld€fl
votarde oTerleg
WG~.
de Wal10 .n mr
CoJoG~ ~l@iohrodt
ge-
ik (ten handlsiding op voor het "Verloop van
da a.,fhe.ndclingoprotledure 1n geval van eenvoudige winkeldh;!at&1" I
a$n saari "draaibQ~k" xelkend van ontdekking ~n het deliot door hat vinkelpersoneGl tot en met het &f~luit.nd onderhoud b!j'sonde Tan
do hulp-of'.fio bl.'
yall
Een bclang'rijk:EI vrs,(&.g in lfaru'l.(!!!,
,door,
op gI'ond
d~li ti~
in
',&1.1.
just i tie - z1e d.~ tGl
!!.!ll.61
volgl!!ln prooedut'!It is I
!!!!
IUtlflcteert,
01.'1 terirl. die zaken die voar afdot\ln~
B,~erk.ing
or1 t~ria iii! opgeJnomen in
lli.1!s:'U g,o
kom@l'1? Een lijllit met melootio-
hv~t hierba)v~n
varmeld0 lr1erkf3tult.
Viii"olg®n~ ontwierp ik oe113. ifA&llVUllfllrldf,ntorma.tielijst bahorend@ bij h~t verkorte p.v~ x in gtllval van eenvoudige winkeldie!otal" z1~
.1?.1..11a..s:$ l ..
t0r st:euotuJ:l9ring van hat a.i"sluit.smi onderhaud T&n d0 hulp-offioier met de verd~ohten. Dit onderhoud h®eft tveo~rl®i funotiel proble.meignalering teneindo te kunnGn verwijzen f on bel:'1.nping/vermMlng,.
Dit formu1.1@:lt' I¥trl!lkt/.&
T.&jjv. de te hanter_X! Eutleotieori ter:!.u. h(i}'bbell nog enige bijlJtol-
lingen plaetsgevondan: 1~. Bij hftt seleotiecri toriUlll
'.
mr
x dit
Y'. L.
d~
tid\)
174frdaoh ire heeft bekl.'llnd", pll.lltstli!l
)(31119 d.1I vClilg'lindfl kantt~kening¥
v.rkort~ p.v. is dus hat verkortG p.v~ al~ ingevoord op baain van de "Nota workgroepvere6lnvoudiging van werkzl2l.a.inh.&chm Vl\n d~ pol! ti& t.,n dion.ete van de justi ti 16 " Tan d1!i W'@rk{f.t'CH.1p-Vam !uU«ll~.,
~~?--------~--
__--.-r------__----- 3 -
3"Hot lijkt
gmwt'rlnat
genoemde gemeenten in de periode van 1 april tim 31 deoember 1973 ~oor de politie werden aangehouden 01' vQ}rde1'l:king van (eenvoudige) wi!lkeldiefstal.
om 1i.118 verdaohten, oak degenen die ont-
kennen - vaak gaat het om "helve" antkenningen - ai~luitond ko~t door de hulp-offioier van justitia te dOGn hor$n. V~nuit psychologisoh oogpunt is het van belang om doze _ ~ioh Taak bodreigd g@voalende - vardachten de gelegenheid t~ geven in de ruotige steer van het onderhoud met de hulpoffioial.' all'!'lnog d~ Ds.rriGre, di~:hen van eon bekentenis soheidt, to nomen. !lijft do VGrd&oht~ ontkennsn. dan zal het poT. uiter&ard normaal moe ten vorden afgewikkeld en inge§onden. De hulp-ottioier kan aldu9 - ook afgezien van bovenbedoelde oWitegorie - dfJ s!»l!}lektie-ori taris. hantereu,," :h,Het th~l'8oti(uu\1'i t®JI."ium betr@tt{9nde het "firl!lt-offender"-eehap Tan de verdaohte ward op verzook van do politie v@~soep~ld in di@ sin, dat de b0paling "nieteel.'der t.a.v. winkaldiefstal geTerbalias0rd" ~erd vorvangen door IigedurendC!l dQ laatato twee ja&r niet v8gens vinkeldiof!5ta.l geverbe.lbe6rd". V~rder word Iill.an de t~ 'Volgcm prooedure nog 60n handeling toegevoegdl uitr~iking door do hulp-offioier aan al1e vordachten van
II
..
..
van de zaken
t._~~6
welke het expnriment beproefd iae
Ter inleiding zij allereeret aangegeven f dat de experimentele groep In totaal uit 55 personen heaft bestaan, waarvan ar 46 in Ensohede, 4 in Hengelo (0) en 5 in Almelo werden geverbalieeerd op verdenking vanwinkeldiefstal. a. g~!!!2~~_!~_!!~f!!~~_!~~_~~_Y~~~!2~!!~. Onder de 55 peraonen van de&~perim~ntele grosp bevonden zich 37 vrouwen en 18 mannen~· De verhouding vrouwena·mannen is dus 2 : 1. In mijn landelijk onderzoek uit 1969 x is het~s.p,dl!!lel dar mannen in de totale onderzoekagroep geringst't toeln':ia.a de verhouding der geslaoh"belCl :; : 1" TIi t verschil is voer drie~~lai ui tleg vatbaar: 1e de verhoudingen liggen and~r!':l bij IIf.i:rst offenders" dan •
;:':. .
.. >xx
b1j de totals gro~p?(inol~ O.M~-zak'n) ; 2e de verhoudingen liggep. ill de Steden'band andel'S den gemiddeld in Nederland~
winksldbfaial ve:t.n Ill! reclal5ocring/IDo,folder "Wat nUl? ,,- zie bij lage
!
~sohrijving
(uitgav~
in rood). Zuloca geaohieddc op T&r~oek van de folderoommia~ie van d0 gezamemlijke Reolaaseringaverenigingen in Tvente. (E~n groan~ veraie van de~e folder wordt sinds begin 1913 in Henglltlo,(O) door de politie in prinoipe uitgereiltt aa.n alle van misdrijf verdaohte permonen.)
3e er is sprake van eon toen~ruend aantal mannen onder de verdaohten van winkeldiefstal. Op basis van de waarnemingen van diverse onderzoekers en van de
C.:a.S.-oijfers, is de dE/rde verklaring de meest ,,,aars.chijnlijke. De verde ling del' geelaohten OV8r de diverse leeftijdscategorie;n is
als te Ie zen val t in tabsl °1" Daze tabel geeft zowel het abs91ute aantalwger, ale het gemiddelde aa!ltal verdachten per jaargang (afgekort: gern~p~jrg~)xxx binnen de le~ftijdscategorie~n: via daze
HI. lJohri:f'telijk en mondaling bij de betrokkan hulp-officieren
:van
justi tie
~~latiave
cijfers is het mogalijk te bepalen welke leeftijdsoategorie €len opmerkelijk aandlllel heeft in het geheel del' groep verdaohten ..
zijn gointroduo®erd, is het experiment per 1 april 197' van start gegaan in de gemeenten Almelo; Hon~elo (0) tin Enoohede /I' t~
De (rode) r~ola8seringlll.fold6r is mystematisoh aan alle betrolr.keln
J.
verdaahten ultg$raikt vanaf 5 juni 1973.
.' • De hj.erna te geven besohrijving is gebaseerd op de gegevenea ""rmC!lld op d® verkorta p.v.
I"
en de aa.nvullonde informatielijerten. (gooomplete~rd met de staten van inliohtingen en eTentuele uit- , tJJ:'&Nc9'H!lle ui that !lgemeen Dooumentatieregistor) van hem die 1n d'o
'1-,
'.
,
x Tweede mededelingenblad lnzake het onderzoek naar het justi tUne beleid in geval van diafatal ill w·:I,nkels en warenhuizen; 'december 197'/ - losse .E.ijla5e_.5.. .. xx Nad:iem is gebleken dat voor de total@ groep d~ verhouding vrOU"Tenman'nan 3: 2 is (VOOT.' OM~za,bm nl:-TiT) J desalni.ettemin blijft dill derdel verkla:r.ing de bOVen-boon voeren .. xxx: _ .aa.ntal. verda.(~hte~..Eer leefliJdacatagorie gE'u,a .. p .. jrg .. - aante.l jaarg:a.ngen per leeftijdsoategorie
- 5 ...
- 4Tabell 2e As.ntal winkeldiefatallen naar geslaoht en pleegmaand Tabsl 1. Aantal vrouwel1jke en mannelijke verdachten van w1nkeldiefstal per leeftijdscategor1e vrouwen
leeft1jdmcategorie
18 tim 20 j.
21 25 30 35 45 55 65
tim 24 j. tim 29 j. tim 34 j. tim 44 j. tim 54 j. tim 64 j. j. en ouder
abaoluut
aant. jrg.
3 7 4 7 4 10
3 4 5 5 10 10 10
2
?
. -.
manneR abeoluut
aante jrg.
gem.p. jrg.
0,75
3 6
.LAQ
2
0,80 0,70 0,40
2
2
1.t...Q.Q
1
3 4 5 5 10 10 10
.L..QQ 1.t.2Q 0,40 0,40 0,20 0,20 0,10
?
-
gem.po jrg.
-
2
?
'. ,
..
..
de leeftijdsoategorie der 25 tim 29 jarigen. Dit is in overeenstemming met mijn landelijke cijfere uit 1969. Zo niet het hier gevonden relatief grote aandeel der 55 tim 64 jarigen~ Bij de mannen blijkt hier de "geva..arlijke leeftijd" te liggen tussen 21 en 25 ja..ar, terwijl ook de 18 tim 20 jarigen zioh nist onbatuigd laten. In mijn onder2C ek ui t 1969 sparlde juist daze laatste leeftijdsoategorie de "kroon" .. In beide gevallen kan men weer de vraag stellen: ie er sprake van een versohulving van het patroon, of liggen daze zaken in de Stedenband IN wat andere dan gemiddeld in Nederland? De voorhanden zijnde gegevens zijn nist toereikend om tot een antwoord te komen. Aangezien deze laoune zioh ook voordoet bij de faotoren die hiarna de revue passeren, zal lk de versohillen sleohta signaleren zonder de steeds terugkorende vragen te herhalen.
8
6
II
me! juni
5 3
2
juli
2
1
7 4 3
aUgIlst1..ull september ekto'b®r novembttr
3
1
4
2
1
3
....8
wi
12
4
2
6
1
2
totaal
2
o. Soort zaak Het zal geen Terwond~ring ~&kken, dat utt tabel ; blijkt dat het merendeel der delioten ward volvaerd in zaken of afdelingen van zaken met een zel!bedieningssituatia (d.w.z. de klant pakt zeIt de goederen en moet daze ter afrekening aanbieden): de supermarkt ~n het warenhuie zijn veruit faToriet. Oak voor 1969 not~Grde ik dat 95% der wink@ldiefstallcn in een dergelijke situatie plaatsvond. Tabel 3.
winkeldiefstallen naar g0s1aoht. an soort zaak
Aant~l
soort zaak
~.
,
i
Nadien is gebleken~ dat voer het tO~Qal der vrouwelijka verda6hten (inol. OM-zaken) in de experimentele periode geen sprake iB van sen relatief groet aandael dar 55 tim 64 jar!gen.
april
mannen
Zovel veer d~ vrouwen al~ de mannen geldt, dat naar verhouding dG meeat&'.!l winkeldiefstallen door hen werdl9n gepleegd in de maanden april an oktober. Do C.B~S6-oijrars daarentegen geven per jaar ean versohillenn beeld van de l1lleizoeneohemmeling te ziilln.,
B1j de vrouwelijke verdachten v.al t op het relatief grote aandeel van
!£
vrouwen
d~oember
-
Tabel 2 versohaft interessante informatis yoor hen die do idee hul~ digen, dat het komen en vallen der bladeren, i~o. de visseling der seizoenen, mede van invloed is op het plegen van winkaldiefstallen"
maand
vrouwen
mannen
n.
11
l}Jupermarkt warenhuiel kledingmagazijn overige
e
5 1
I
I\~ ~h
='IIIUIUUZ
6
WIllI
is
1
-
---~---------:-----------
Col.
- 6 -
:x:
7
CIt
steadu in een warenhuie uitgevoerd
Naar varhouding atalen vrouwen en mannen even vaak in ~upermarkten. In 1969 stond landelijk bezien bij beida groep&n het warenhuia bovenaant,yc>oral bij de mannen (in meal' dan 40% vergrepen zij zich
hebbGn~
':','.
~coon aan
de eigendommen van warenhuizen), de supermarkt bij de vrouwen pas op de vierde plas,ts 0
kWaIn
toen . ·totale waarde van het gebraoht door tabel 5.
De
Eveneens naar verhouding sloegen de mannen iets vaker hun slag in warenhuizen dan de vrou~~n.
g@~tolen
goederenpakket wordt in
b~Gld
Tabel 5. Waardo van het gestolen goed naar geslaoht waa.rde mindel' dan t 5,van t 5,- tot t 10,van t 10, - tot t 25,van t 25,- tot t 50;van t 50,- tot f 100,-
','
""at ar zoal onreohtmatig toegeiHgend w0rd xz , valt in taoilll 4 >',6 lozano
I ,
!i:&b81 4~ Aard van het gestolen geed naar geslaoht --------------"------~--,.-------------,----------------------------
g'0stolen goed
l
vrouw~m
"."
levencm14d., rook~ft., dranken (wan.rvan Tlee,,) •. kleding, ~oho&imol, t,ex't1ela.r"c.
2 12)
14 7
2
26
4
~1
.1Q
1
U)
15
4
De waardtll van het gsetolen goe.d ligt bij de Mannen gemiddsld ieta
2
hoger dan bij de vrouwens bij deze laatsten blijft de waard. in ± tweederde del' gevallen binnen de grenzen van t 5,- tot f 25,-, bij de ee:rl!rlian llgt. het a.ooent in :roil'll de heli't del.' geva.llen op de
meer dan f 100,-
12
2
1
oTerig~
1
to11etart., onuister:Ljel1
4
platen g speelgoad, hobby-
art.
oategorie t 10,- tot f 50 9 - . Ook dellle ui tkoml3t loopt pa:t'allel met die welke ik vond v()o~ de l&ndelijke groep u1 t 1969: t00n blesk dat maUXlen "leI gemid.d@ld minder goederen etalen dan vrouw~n, maar dat hun goederen gemiddeld duurder
2
In meor dan de helft d,er gevallen verdwenen levensmiddelen ollafgerekond in de~tas9l!tn en zakken van zowel de vrouwen ale de mannen, beide groeponhaddon hot daarbij "":,!venals d~ landelijke groep ui t 1969 - yooral op vlaea voorzien (zie de tUBsen haakjeB geplaatste oijfers).
waren o
),',
"
IJ(fveml!lmiddelen 19. d. worden voora.l u1 t 8upermarkten on tvreemd, d~ mannflFl kwaman daa:r n:au.r vl!lrhollding oven regelma.tig ala vrouW«lIn f hetg*en z1ch due weerapiegelt in de overeenkomst tUBsen de uitkomsten van de tabollen 3 en 4. ZoalB te verwaohten viel bazweken de vrouwen vaker dan de mannen voor d@ vel.'ledding om eon kledingatuk wag te nemoll'a .. De mannen 41e zulkl!ll ded~n moeton dit blijkens tabel 3 (geen diefBtal uit kledingma.gazijnen) :ltde grosp vrouwlZln'ie immel's 2 x m,1O groot aIm de groep mann~n, zodat om de beids groepentG vergelijken, d@ aantallen bij de mann®n ms't 2 mooten wo~den vermenigvuldigd. XXhierbij moet b8daoht worden, dat per paraoon dive.l'se goederen kunnen zijn aangegevf:m. zocla.t het totaa.l boven de 55 u;Vtkomt. ;" ',"rr
mannen
26 (12)
hui SI houd. aJ~t ., sohoonlllaak- en onderhoudsart .. boeken~
mannen
vrouwen
. . _ , 2LL
.
0".
Iets mEHl1r dan de halft del.' verdachten - 21 vrouwen en 10 mannen gaf op met bepaalde problem®n te kampen to hcbbon. T.a~v. daze 31 verdaohten werden in totaal 34 problamen goeignaleerd~ Van welke aard doze problemen zijn en ho~ daze over de Mannen en vrouwen verdeeld ligg0n, wordt in kaart gebraoht in tabol 6.
....
,
<
I
- 9 -
- 8 -
Tabsl '7. Duur van het afeluitend gssprek naar goslaoht Tabsl 6. Gesignaleerde
p~oblemen
problemen finanoislo problamen (wa.arvan werkeIooaheid) problemen met Iioh. en geestel. gazondheid
naar
vrouwen
geBla~ht
duur van het gespr\')k:
mann en ".
<
3
.~
.'
~wanger(sohapsproblemen)
3
o~ergangBproblemon
1
gezinsproblemen huvelijkaproblamen problemen op het werk
3
vrOUWOl1
Mannon
10 min.
4
6
15 min.
20
2-
20 min.
7
1
25 mino
3 3
1
30 min.
In de mseate gevallen duurde het gosprek 15 minuten, bij ve~l mannen evonw~l maar 10 minuten, bij eon groot doel del' vrouwen 20 minuten of langeI'.
1
1 1
Bij de vrouwen 11gt het aooent op gezondhe1deproblemen, op "n geval na was er ~tgeda reeds sprake van oontaot met huisarts en/of apeoialist .. Diltz8 sne '1rouw is naar sen huisarts verwezen, evenall!! een andere vrouv met gezinaproblemene Van de drie zwangere vrouwen waren er twee onder behandeling van huisarte of specialist, de derde werd niet verwezen. Verdar werden nog naa.r eon reolasseringevereniging verwezent cen vrouw met gezinsproblemen, een met finanoiele problemen en ~'n met problemen op het werk. Een vrouw ward met huwelijk~problemen verwezen naar een bureau voor hmi'elijks- en gezinsmoeilijkhe1den. De mannen geven hoofdzakelijk t'111ancHile problemen te zian, voor de helft varoorzaakt door werkeloosheid (zie tU8sen haakjea geplaatst cijfcr) • Twee mannen werden naar cen reolaeseringsvereniging verwezens de 66n met financiiHe problemen f de ander was bovendien werkeloos en had oak neg gezinaproblemen.
III
meningen en aanbevelingen van do betrokken hulpofficieren van justitie___
Ervaring~n,
a$ Een groepeinterview -~-----------------
De opzet van het experiment io bodaoht van aoht6r een bureau. Van groot belang is het daarom om na te gaan hoe daze opzet in de praktijk gestalte heet't gekregan1 vat de ervaringen, meningen en ae.nbevelingen zijn van dogenen die er ms@ hebb~n moeten werken, i.e. da betrokken polit1afunotionariasen mat de hoedanigheid van hulpofficier van justitie~ Om ~en en ander te son.deran, heb ik lion groepsinterview georganiseerd x: met die hulp-offioieren die verreweg het grootste aa.ndeel in de uitvoering van het experiment hebben gehad. Dat waren er uit Ene cheda drie en ui t Hengelo (0) en Almelo iader een.• Ann de ha,nd van enige thema' s zullen hier hun bevindingen worden verhaald. b. De oeleotie
•..
Hoovesl tijd beateedden gemiddeld de hulp-offioieren aan het afsluitend gesprek en was daarbij nog een verBohil te constateren in geval het een man of sen vrouw betrot'? Op deze vragen geeft tabel 7 hot an·bvoord.
De gang van zaken bij de saleo·tie voIgt de "voorgaschreven It paden. De reoheroheur die de verdaohten ophaalt uit de winkel, oeleoteerte Hij praat in aerate instantie met de verdaohten en gtelt het verkorte p.v e op in ovarleg metre hulp-offioier. AIle aangehouden verdaohten wOl'den aan daze voorgeleid. x
I
m.m.v. mej. A.K. Kraner van hat Wetensohappalijk Onderzook- en Dooumentatieoentrum.
------
----------------~----~------~--- -----~.----------
- 10 -11-
De aelectiecriteria vindt men te streng. Men stelt voor oma 1e. de
Men vraagt zioh af, of ala reaultaat van de actie met de folder
verkorte procedure in princi~e uit te breiden tot aIle "first
zioh veel verdaohten vrijwillig ala cliijnt bij een reolaseeringsvereniging hebben aangemeld.
oi,fenders" en 2e. de leeftijdsgrens te verlagen, zodat de regaling ook voor jeugdigen kan gelden~ Hierdoor komt dan weI ook het
."
seleotieoriterium "niet in vereniging" ter disoussia, aangezien de jeugdigen ~aestal in groepen opereren. De bovengrena van vijftig
."
gulden bij het selecteren op "geringe waarde van het gestolen goedlt heeft men niet in aIle geval1en gehandhaafd (zie hoofdstuk II, punt e). 0&
".
Zulks is inmiddels, uit een desgevraagd bericht van de Reolasseringsraad te Almelo,gebleken niet het geval te zijnr geen der verdaohten heeft eigener b~weging of als gevolg van een expliciete verwijzing, contaot opgenomen met de reolassering. In Hengelo en Enschede was de recheroheur die de zaak in aerate instantie had opgenomen, aanwezig tijdenB het gesprek tussen hulp-officier
Het a!sluitend gesprek, de reolasseringsfolder -----------------------------~----------------
en verdaohts o Dit werd aanvankelijk door beide politiefunctionarissen ala hinderlijk ervaren. Maar de hulp-officieren deden dit om te voor-
Men is het er over eens dat de inhoud van dit gesprek diends te bestaan
komen dat van het voorbereidend werk van de recheroheur te veel ver-
in het duidelijk maken aan de verdachten van de coneeq~entieB voor hem van sen herhaling van zijn gedrag.
loren zou gaana deze heeft immers tijdens de begin-rase met de verdaohte die relatie opgebouwd waarin de bedoelde waarsohuwing zin kan
Naar eventuele problemen moet niet te explioiet gevraagd worden. WeI
hebben. Handhaving van deze relatie door de rechercheu~ te laten
kan worden ingegaan op problemen die de verdachte zelf noemt of die duidelijk blijken te bestaan.
participeren in het afsluitend geaprek, leek daarom aangewezen. Thans blijkt er in deze een goed lopend samenspel te zijn ontstaan.
De indruk bestaai;"
In bepaalde gevallen aoht men het mogelijk om het afsluitend gesprek
dat de verdaohte deze vorm van afdoening van zijn
zaak peleeft met een gevoel van opluohting (mon. omdat er op die ma~ nier niets bekend wordt via de krant).
aan de betreffende reoheroheurs t'<;:le te vertrouwen, ui teraard na overleg met de hulp-officier.
Het in a.lle gevallen uitreiken van de reolasseringsfolder wordt door de hulp-offioieren niet zinvol geaoht. In die gevallen waarin men dit nodig aoht, is men toch al gewend om een direct contact te leggen
Men ia van mening dat het werken met de verkorte afhandelingsprooedure in feite een verzwaring van.de taak van de politie betekent.
tUBsen verdaohten en een reolasseringsmedewerker. Voor het overige wil men diegenen die er niet v~~r voelen om zioh vrijwillig tot de
3(
reolassering te wenden, er niet toe verplichten om de folder aan te
Voor de hulp-officier, omdat hij tijd moet vrijmaken voar en inhoud moet geven aan het afsluitend gesprek.
nelllen. Ook wordt de merting verkondigd, dat het uitreiken van de
Voor de recheroheur, omdat hij nu niet de verdachte aIleen tar plaatse
folder da het gesprek met de hulp-officier, dit gesprek voor het
kan horen - zoals voorheen in bepaalde zeer eenvoudige zaken gebeurde
gevoel van. de verdaohte van zijn afalui tend karakter zou kunnen beroven.
maar hem steeds ook mee moat nemen naar het politiebureau teneinde hem te kunnen voorgaleiden aan de hulp -offioier.
hetgeen teohnisch niet' mogelijk is, gezien het bepaalde in art. 493 ST.
J
Er is dus een zeker tijdsverliea aan de zijde van de politie, maar die vindt zelf dat de payohologisoha winet voer de verdachten daar ruimschoots tegen op weegt.
-13-12-
DEBt B
IV Op bards Tan bOV91'1.staande mag geconcludeerd worden, dat men van
BeschtiJvj.ng van de zaken die in. de e?=perimentele periode door het
politiezijde, ondanka bepaalde wensen m.b.t. de verkorte afhandelingsprooedure, niet tarug wil naar de oude gang van zaken, maar door wil gaan op de ingeslagen wag.
.'
'
a.M.
zelf werden atgedaan
. Het experiment had betrekking op een bepaalde
geBelectee~ue
groep
van pereonen. De eerate vraag die vervolgens opkomt is, wie bleven er bui ten het experiment, m.a.w. hoe staat het met <» zaken van hen wier winkeldiefstal te zwaar bevonden werd voor afdoening door de politie? Daarop komt de vraag aan bod: hoe werden deze zwaardere zaken door het
a.M.
afgedaan? Het antwoord op deze vraag is van belang i.v.m.
het voorstel van teria~
po~itie-zijde
tot verruiming van de selectieori-
Dit zou wellicht mogelijk zijn indien het
a.M.
in de meeate
gevallen alsnog tot een sepot zou besluiten e Aan de hand van een analyse van de betreffende strafdossiers zal in het navolgende gepoogd worden sen antwoord op de genoemde vragen te geven. De beschrijving zal voor zover mogelijk en zinvol, dezelfde lijnen volgen ala hiervoor bij de experimentele groep. Daar waar vergelijkingen tuasen beida groepen verdachten worden getrokken, wordt soma kortheidshalvegesproken van "politie-zaken"/"politie-groep" tegenover "O.M.-zaken"/"O.M e -groep".
Gedurende de experimentele peri ode pleegden in totaal 34 personen winkeldiefstallen die aan het oordeel van het
a.M.
werden onderworpen.
Bij aommige personen heeft zioh "serie-vorming" Yoorgedaan, d.w.z. dat tijdens het verhoor door de politie m.b.t. het delict waarvoor zij in aerate instantie werden aangehouden bleek, dat nog andere diefstallen waren gepleegd. Vandaar dat het aantal delicten groter is dan het aantal personen o Nemen we aIleen die diefstallen in ogenschouw die blijkens de dagvaarding door het
a.M.
tot
een
zaak zijn gevoegd, dan
komt dit aantal op 52? Hetblijkt dan verder, dat 11 vrouwen voor 23 en 11 mannen voor 29 deJ
lie ten aansprakelijk waren. b. Soort zaak
----------
Uit tabal 8 blijkt da.t ook bij de OM-groep het vooral de zelfbedieningsituatte is die crimineel wordt uitgebuit. Bij de mannan valt evenwel
!
I
lb.I , J I I !; 1I
11
-14-
II
meer, bovendien gaat het juiat in deze gevallen vaak om dure artikelen.
..
Tabel 8. Aantal winkeldiefatallen naar geslaoht en soort zaak.
..
z~ll.ak
dierstallen door ,vrouwen
6}
l5upsrma.rkt ",,,,renhuis
10
kllBidingm~gazijn
.
It
op, het grota aandeel 'van delioten gepleegd in winkels die vallen in oategorie "overige": van een bazwijken VOOl:' de verleiding geaohapen door een bepaald verkoopeysteem is hierbij dan al lang geen sprake
Boort
,-15-
De mannen die kleding stalen deden dat in de~e groep oak uit kledingmagazijnen.
". Tabel 10 oonfronteert 0119 eens temeer met het feit dat mannen gemiddeld duurdere goederen atelen dan vrouwen.
diefstallen door ma:nnen
Tabel 10. Waarden van het gestolen goed naar geslaoht
.
3} 9 -
16 -
I
Waarde
12
bij vrouwen
bij mannen "
overige
-
4
7
3
10
minder dan f 50, ... van f 50,= tot f 100,= van f 100,. tot f 250,,van f 250, .. tot f 500,-
-
12
11
7
4
2
5
2
7
-
meer dan! 500,.
2
In tegenatelling tot de politie-groep, bij wie vooral levensmiddelen Hantering van de grana van f 50,mhalveert het aantal delioten
e.d. in trek waren, ligt bij de O.M.-groep zowel veor mannen ala voor vrouwen het aooent op kleding e.d., zoals tabel 9 ons laat zien
door vrouwan gepleegd, en Iaat zien, dat bij de mannen het zwaartepunt lig-t bij de groep die voor meer dan f 50, .. ont..reemdde. Wat de vrouven betreft leidt dit tot de'oonolusie dat er aanvullende redenen moaten zijn geweeetom hun zaken over te drag-en aan het O~M~ De punten f. e~ g. laten ons zien hoe deze vork in zijn ~teel zat.
Tabel 9. Aard van hat gestolen goed naar gealaoht ges'tolen goed
door vrouwen
door mannen
-----------------------_________
levensmidd~, rookart., dranken
8
3
(waarvan vleea)
(5)
kleding, sohoeisel g overige taxtielart.
(3)
.12.
11
1
8
hui~h.
art .. , sohoonmaak- en ondarhoudsartikelen toiletart., snuisterijen
We zouden hier kunnen spreken van "verzwarende omstandigheden" die
'" '
leiden tot een nega tieve seleotie. Ze zijn te definierei/·:~;a.n· de hand
,
!
1
platen, speelgoed~ hobby-artikelen
~:
3
2
'el:eo,~:p ••,a'pparaten, foto- en £ilmapparatt\'t;~, '
-
bo&k~n,
I
I
'
~
,j,
van de seleotieori teria voor de experimentale groep*en wel;'~f,a volgtl 1. recidive, c.qo ssrievormingl de verdaohte werd eerderwegens winkel'-
diefstal of een ander vermogensdeliot geverbaliseerd, dan weI el' 5
k,,-amen tijdena hat verhoor,. q.oor de, poli tie andereonontdekte winkel-
• I"~ ~ ';.~ ~ ••
diefstallan aan het lioht,;:"
",'iii;,
~
____________ ................ __ ·.~.a
~
5_-__
..
e. Redenen waarom deze za.ken aan heti,oooordeel van het O.M.werden u.._~----------------- ~_:_------
______,_.________________________
~S_-
~ck_
,vergelijk bijlage
2~
bIz. 1
-16-
-17-
2. de daad werd in vereniging gepleegd;
3 .. bij de uitvoering werd van bedreiging of geweld gebruik gemaakt; 4. de daad was een onderdeel van een "strooptoqht" op de be'rl'Uste dag;
'.'
5. de verdachte ontkendeJ 6. het gastolene had een waarde van meer dan f 50,Over het aantal verzwarende omstandigheden per persoon licht tabel 11 Ol1a in.
Naast de (hogs) waarde van het gestolen goed blf,ilc t dat vooral recidiv6 en! of het plegan in v€lreniging aanleiding ia geweest totinsohakeling van het O.M. Volgens tabel 12 geldt dit zowel voor manneD als voar. vrouwen. Tabel 12. Aard van de verzwarende omatandigheden naar geslaoht Aard
vrouwen
mannan
6
12
9
15
in vereniging
8
11
geweld of bedreiging
-
-
"strooptooht"
3
A.,
3
3
waarde Aan de hand van tabel 11 kan worden geconcludeerd p dat bij de mann en
recidive
er in meerderheid sprake is van 3 of 4 verzwarende omstandigheden per per8oon~ bij de vrouwen is dat meestal niet mear dan 2. Tabol'11. Aantal verzwarende omatandighedan naar gealacht
aantal verzwarende oInatandigheden
vrouwen
ontkenning
mann en
'
..
2
9}14 5 -
3
2
4
1
0
"
"
..
1
1
Integenatelling tot hetgeen de geruchten in het Westen des lands
1
doen vermoeden, is er in de Stedenband geen reden voor bevreeadheid over toenemeilci'geweld bij het plegen van winkeldiefstallen. Er was
4
in een enkel geval slechta aprake van enig verzet bij aanhouding.
."
8} 11 :3 -
-
Hoe het O.M. de zaken heeft beoordeeld die ~iet voor afhandeling door de poli tie in aanmerking kw.amen, brengt tabel 13 voor ons in beeld.
0pDllll'kelijk is, da t de zoi'ak van 1 man, hoewel er bij hem geen sprake w~s
",\
van,verzwarende omstandigheden, tooh aan het O.M. is overgedragen.
Oak vond t.a.v. hem huiszoeking (met negatief resultaat) en een (korte) ~. inverzekeringstelling plaats. Het enige dat opvalt is, dat het hier een kleurling betreft, afkomstig van Aruba. Een verklaring voor de behandeling die hem ten deel viel kan gezocht worden in het feit, dat
t
juiat in die tijd ertkele kleurlingen versohillende zware winkeldiefs+'allen pleegdan, die zelfs tot het toepassen van preventieve hechtenisbebben B,leid.
",
\'
-18-
I
Tabel 13. Wijze van afdoening naar geslaoht vrouwen sepot, onvold. bew.
Ad 1. ma.nnen
to~
3
·2
5
yoeging ad info
-
'1
1
onyoorw. aepo'1;
:1
vOOX'W .. aapot dagvaarding totaal
?:
11
-19-
:\
'"
11
17
17
\
In 4 g~vallen, betrekking hebbend
!
.. f
".
--I
: j14
3
14
-
\1
OP:
3 Mannen vas de waarde van het
gestolen goed tussen de ! 50,- en ! 100,D ge1egen. T.a.v. evenwel a1 deze personen was sprake van nog andere verzwarende omstandighedens steeds ook recidive + in vereniging + "strooptooht". In 7 geva11en, betrekking hebbend op 6 vrouwen was de .,{aarde van het gestolen goed tussen de ! 50,m en ! 100,- gelegen. T.a.v. evanwel a1 deze personen was sprake van nog andere verzwarende omstandighedenl 1 x reoidive, 2 x recidive + in vereniging 2 x reoidive + Ifstrooptocht" 1 x recidive + ontkenning Conolusiea invoering van de ! 100,= grana zou bij de totale groep geen verschuiving geverl in de aanta1len van de politie-groep en de O.M.-groep.l.f.a.w. op de verde1ing van de werkzaamheden tussen politie en 0.11. heeft verI egging van de grens van het "toelaatbare" van ,f 50,
I
34 .
De ~epQta wagens onvoldoende bewija betreffen allen ontkennende verdaohtenJ fjlechts 1 ontkennende man is tach gedagyaard. In hot geval van de voeging ad informandum ging het om een man wiens winkeldiefsta1 gevoegd werd bij sen gekwalifioeerde diefstal~ T ~1i."Y. :2 vrouwel1 wier delict voorwaardelijk geseponeerd werd, vond onde:t'toeziohtatelling van de reclaasering plaata.
III
naar f 100,a p althans bij een Q9nstellatia zoals deze in de onderzoohte groep ward aangetroffen, goen invloed. Ad 2.
De ae,nta,llen bij de sepots o.q. dagTaardingen vormen bij de mannen en
In 10 gevallen, be trekking hebbend op even zoveel personen?is geen sprake van reoidive. Indian deze gavallen door de politie;waren afgehandald p dan zouden de volgende verzwarende omatandigheden aan het oordeel van het O.M. zijn onttrokkenr
Y:t'ouw~n elkaara spiegelbeeld C~ tegen 11); de nadruk op de dagvaardil1-
,','.,,'
gen bij de mannen v10ei t VOOl.'t ui. t het fei t dat zij de zwaarste de-
licten pleegden. In .allG gavellen Van aerievorming VOlld dagvaarding plaa ts.
- bij de vrouweni
1 x hogs waarde
1 x hoge waarde + in vereniging + ontkenning
4 x in vereniging 1 x in vereniging
Van pol! tiezijde kiofam het vooratel om d'e verkorte procedure in principe
1 x ontkennirig
ui t to hraiden tot alle tl first offenders It. flir. w. L. de Walle opende de mogalijkhaid van verhoging van de aanvanke1ijke grans van f 50,= tot t 100,101. In het navo1ga,nde zal kart 'Worden g'eschetat hoe de zaken er toa.y. de onderzochte O.M.-groep voor zouden komen ta staan indien: 1, de grans van het If'toelaatbare" wordt geateld op f 100, .. met handpaving van de overige seleotieoriteriaJ 2. aIleen het (negatia,~e) l3eleotiec':t'iterium "reoidiys" '/ordt gehanteerd.
______ ·.2___________ ,__________ "
+ ontkenning
- bij de mannen:
1 x hoge waarde + ontkenning
(1 Arubaan)
.'
Het "in vereniging" betrof in a1 daze gevallen het medeplegen van eohtgenoot, vriend of vriendin, en niet een min of maar afgesproken collectieve diefatal zoals in de echt zware gevallen.
°
AIleen tegen die ene ontkennende man is door he t .M. verv'olging ingesteld. De waarde van het gestolen goed bedroeg in dit geval ! 250,-.
I
-21-
II
· -20-
v
II
Tel.' afsluiting
I'
II
I!
Oonolusisf hantlJring van aIleen het "first offender"-cl.'iterium zan geleid hebben tot een iet8 grater aandeel va.n de poli·tie bij de afhandeling van de betrokken zaken, dit extra- aandeel Van de politie beataai.;.1..ti';j; zaken waarin door het a.M. meeeta.l van dagvaarding word t afgezien:'\Moa.wo indien de politie alleen de recid~visten aan het a.M. zou overdragen, dan leidt dit er, althans bij een constellatie zoa.ls deze in de onderzochte groep ward aangetrofi'en, slechta bij wijze van
IIII II
J'
I
! ..,
uitzondering toe dat er een zaak aan de beoordeling van het a.M. wordt onttrokken waarin :dj dag:,i!aarding aangewezen aclrt. Hiermee wil be.. ' 'paald niet gezegd zijn, d~t hetgaen het O.M. doet tea.v. peraonen in
".
Ean groep bleat buiten schot van het experiments de strafrechtelijke minderjarigen. Zoals hierboven vermeld, voelt de politie er voor om de experimentele afha.ndelingsprocedure ook over hen uit te atrekken (hoofdatuk III, punt b.). Ook hier stuit men op discussie over de seleotieoriteria, zij het met een principieler tintje, gezien de thans bestaande wettelijke bepalingen.
wier zaak zij niet tot vervolging overgaat, een luxe is die evengoed gemist kan worden.
Allereerst zou evenwel na te gaan zijn hoe het beeld er uit ziet alB, naast de zaken del.' strafrechtelijke meerderjarigen, ook de jeugdzaken in de besohouwingen zouden worden opgenomen.
Of het O.M. op basis van hetbovenstaande kan en wil overgaan tot wijziging van de twee aan de orde zijnde selectiecriteria, is een beleidabeslissing die geheel aan haar is.
Tot slot nog de vraag die slechts op de langere termijn bekeken kan worden: hoe staat het met de speoifiake reoidivGcijfers van de experimentele grosp? Een praktische moeilijkheid die zich bij het bepalen van deze speoifieke recidive voordoet, is het feit dat uit de gegevens van het Algemene Documentatieregiater ten parkette, niet blijkt of eon e13:r-
,":".
del.' p~vo terzake van overtreding van art. 310 Sr. ee~ winkeldi.efstal betreft. De ins tan'bie dis in daze ui tkomst vermag te brengen is het Centrale Politieregister dat berust bij de Directie Politie Van het Ministerie van Justitieo
Een van de uitgangshypothes6 van mijn eerder vermeld onderzoek uit 1969 1ui4t aldus: 'M.b~t. de vraag naar de reoidive kan ge8teld worden dat f indien
enerzijds het bij het vooronderzoek gerezen vermoeden juiet blijkt -:"
,
"A
.t.,_nt. . . ._. _________• ______________________________ ,__
'a·_ _ _ _
~_
dat na een maal ontdekt to zijn de winkeldieven (-dieveggan) zelden recidiveren terwijl anderzijds sprake zou zijn van Gan grote diversitelt in het politi~le an justiti~le beleid, daze geringe reoidive niet aan het veronderstelde preventieve affect van een bepaalde vorm van straf en/of maatregel kan worden toegeschreven: belangrijk is dan kennelijk niet wat de politHile en justitiele infJ'tanties ondernemen, maar dat zij iets doen".
...
----------~---...,----~-
-""-,-----,.---~--
II
II
-22-
te bevestigen. Dat houdt in, dat ar van ean verder gaa.Il op die weg die met het houden van het experiment is ingeslagen, geen groot reoidive-gevaar te duohten valt. Op grond van het oitaat waarmea ik dit verslag wil besluiten, kan zelfe gesteld worden~ in tegendeel.
I
De 'l.litkomsten van mijn onderzoek lijken daze stelll:ng
..
x
tekat is van Mary Owen Cameron , een van d·e "klassieken" op het gabied van onderzoek naar winkeldiafstal. Men mag er uit concluderen met het experiment op een goede weg te zijn. De
!
."
"The oontrast in behavior between the pilferer and the recognized and selfadmittad thief is striking. The experienoed thief either already knows ,\"hat to do or knows precisely where and how to find out. His emotional reaotions may involve anger directed at himself or at fea.turea in the si tua tion around him, but he is not at a loss for ~eaotione. He follows the presoribed modes of behavior, and knows, aithar beoause of priqr experienoe or through the vioarious oxperienoes of aoqua:Lntances, what arrest involves by way of obligations and righ'ts" He has Borne familiarl ty with bonding practioe and either already has or knows how to find a lawyer who will act for him. Beoause the adult pilferer does not think of himself, prior to his arrest, as a thief and oan oonoeive of no in-group support for himself in that role, his arrest foroes him to rejeot the role (at least inaofar as department store shoplifting is concerned). The arrest prooedure, even though not followed by proseoution, is in itself suffioient to oaU8e him to redefine his situation. He is, of oourse, informed tha.t subsequent arrest by any store will be followed by immediate proseoution and probably by a oonsiderable jail sentenoe. But since this does not aot as a deterrent to the self-admitted "thief nor oould this kind of admonition deter the oompulsive neurotic, neither the fear of punishment nor the objeotive severity of the punishment in itself isfue oruoial point in relation to the change form oriminal to law-abiding behaVior. Rather the threat to the person's system '~o1' values and prestige relationships is involved. Social soientists who have investigated oriminal aotivities which have Buboultural SUpport 801'1& unanimous in pointing out the persis tence of criminal aotivity, the high rate of reoidivism and the resistance to reform shown by law violators. Pilfering seems to be the other side of the
Xuits IIThe·.'boost(n~ and thesnitQ,h"; 1964, p.166.
____
_lIllm~"····_"'_tp
III'IIIIiIllli~_iu·_ _ _':'\'_ _ _ _ _ _ _ _......._ _ _ _ _ _ _ _ _ __
"
ooin. Not having the support of a oriminal !Suboulture, pilferers are very "reformable" individuals. If the fintiingo of this study are SUbstantiated by stUdies of other offensea in whioh the offenders are similarly without support of a oriminal suboulture, there would be a strong argument in favor of keeping pilferers out of jail lest they receive there tho kinds of knowledge and i'motional support they need to beoome "successful" oommeroial thieves. Crime prevention would seem best achieved by helping the law violators retain their self-image of respeotabilit7 while making it olear to them that a seoond offense will really mean disgraoe."
.... :BIJLAGEN
» •
"
..
\
..
.,J
'.
Almelo,
februari 1973 ..
Aan Heren: Hoofdcommissaris van Politie te Enschede; Commissarissen van Politie te Almelo en Hengelo (0)0
.. ~.
'\ kenmerk: B.O.16.dW/RA. onderwerp: afd.oening winkeldiefstallene>
Hierbij moge ik Uw aandacht vragen voor het navolgende. Ongeyeer tien jaren geleden is het Almelose parket er toe ovej'egaan om winkeldiefstallen 9 gepleegd door een bekennende firs -·offender, in beginsel niet meer aan het oordeel van de ree er te onderwerpen. Een uitzondering.vormden de winkeldiefstallen in groepsverband., al dan niet vergezeld van geweld, alsmede omvangrijke min of meer systematiseh gepleegde diefstallen, welke zaken in het algemeen weI ter zitting werden aangebracht. Wetensehappelijk onderzoek steunt namelijk de stelling, dati onderseheid moet worden gemaakt tussen bovenbedoelde ernstige vormen van dit delikt en de incidentele winlceldiefstal 1 de gevallen dus, waarin de dader(es) voor de verleidingen, die de moderne ve~optechnieken noodzakelijkerwijze inhouden, bezwijkt en goederen met meestal een betrekkelijk geringe waarde wegneemt. .u
\
..
"
Sedert 1963 werd door het Almelose parket in aIle gevallen ? van -incidentele-winlceldiefstallen via de reclasseringsraad een Yoorlichtingsrapport ingewonnen .. Deze gedragslijn werd ingegeven door de gedach\e, dat meermalen een bepaalde psychische of maatsehappelijke.problematiek tot dergelijke delikten leidt. In het merendeel van de gevallen werd v~'volgens -na een onderhoud ten parkette met de betrokken officier van j,usti tie- de zaak voor.waardelijk geseponeerd~ waarbij in voorkom~nde gevallen de bi-jzondere voorwaarde werd gesteld, dat betrokkene gedurende . de proeftijd kontaktzou onderhouden met een reclasseringsinstelling ceq. een psychiater. Kort samengevat is dit beleid, dat zoals U wellicht bekend - is, elders in -
...".-._----.-
~-.
,II"
--"-'-
1
- 3 -
;1
- 2 -
i
is, elders in het land navolging heeft gevonden, gegrond op de volgende overwegingen: a. het feit wordt vaak gepleegd door personen (tot nu toe in meerderheid vrouwen) met bepaalde problemen, die .. overigens geen criminele instel1.Lng of achtergrond hebben; de "verleiding" van warenhuis of supermarkt vlOrdt in de spanningssituatie te groot;
-,
I'
dat in strijd met de opgave van de verdacht~, '\l~'ze toch eerder ·met de justi tie in aanraking is geweest, de betreffende zaak zal worden geseponeerd, doch weI op de gebruikelijke wijze zal worden geregistreerdo Op dezgwijze,zou, na de korrektie, die de ontdekking van het feit en het daarop volgende politie-onderzoek zonder twijfel inhouden, de zaak zonder uitstel op een zinvolle en efficiente wijze kunnen worden afgedaan. In de vergadering van de Procureur-Generaal te Arnhem en de Hoofdofficieren in het ressort Arnhem d.d. 27 november 1972 is het hierboven geschetste voorstel van het Almelose parket onderwerp van bespreking geweest. Genoemde vergadering heeft mij gemachtigd om dat voorstel nader uit te werken en -bij wijze van proefneming- uit te voeren.
b. gelet op het betrekkelijk geringe belang van het feit, zou een openbare terechtzitting -na de schok van de aanhouding en het politie-onderzoek- een te groot leed betekenen; c. de recidive-percentages zijn bij de thans gedurende tien jaren
Ik zou het op prijs stellen een en ander in een stafvergadering van Uw korps nader te bespreken en toe te lichten. Het ligt in de bedoeling om, indien U zich met genoemd voorstel kunt verenigen, na een aantal maanden de gevolgde gedragslijn te evalueren. In verband daarmede heb ik mij tot het Wetenschappelijk Voorlichtings- en Documentatiecentrum van het :wanis'berie van Justitie gewend met het verzoek om advies met betrekking tot de wijze~ waarop deze evaluatie zou kunnen plaatsvinden~ Drs. W. Scheepmaker van genoemd Centrum, die de mogelijkheden daartoe nader zal onderzoeken, he eft zich op mijn verzoek bereid verkla?-rd om bovenbedoelde bespreking bij te wonen& Tevens zal daarbij aanwezig zijrl de substituut-Officier van Justitie Mr. C.J.G. Bleichrodt • .Een tweetal werkstukken van Drs .. Scheepmaker moge U hierbij aantreffen. de hoofdofficier van justitie,
,.,
de Walle ..
- dat -
..
! \
b'lJ I "',ge
it::'"~,
\IV
~, '
C') ~
~ ~
jI
'j
11 Ii Ii
VERLOOP VAN DE AFHANDELINGSPROCEDURE IN GEVAL VAN
11
EENVOUJHGE WINKELDIEFSTAL
fl
~I L
lJ
.
I
;i 11 ;'
,.
I~
j';
De gang van zaken vana! ontdekking tot aan het afsluitende onderhoud met d& hulp-offioier van justitia
....
11
;\
d
)1
- Ontdakking van de winkeldiefatal en aanhouding van de dader(ea) door het ,,,inkelparsoneel, gekoppeld aan
I:
H
1I
!j
aangifte vall de zaak bij en het overgevell van de verdaohte aan de politie, die de38 vervolgens naar het bureau brengt. - Verhoor van de verdaohte.
\1 p
'I
!
tl t!
I"
- Opmaking van het verkorte p.v.
~
- Sohifting van de verdaohtan op grond van de ernst van het deliot, i.o .. seleotia van die gevallen die voor sep8t door do hulp-offioier van justitie in aanm8rking komen .. De seleoti!oriteria zijnl 1 .. de verdaohte ia "firet offG'nder", in di@ zin dat hij
of zij niet eerder t.a.v. vinkeldicfetal ward goverba¥ liaoGrd, 2. d@ daad is uiet in voreniging ,bedraiginen
..
gaple6gd~
geen
~eweld
of
3.. de daa~ is lI!!!! onderdeel van een "stroontooht" op de bfHlUs'to dag. 4. de verdaohie is atrafreohtelijk meerderjarig, 5. de verdaohte heeft bekand, 6. het , gel!Jtoleno ,heoft geringe waardo (bijv~ minder dan ! 50,-)$
.
"
.
- Voorgeleiding van de verdaohte aan de hulp-offioier voor een afsluitend onderhoud •
•
<'c,.,_cev ••.• ,\...'_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __
_ _ _ _ _ _ _ -_
""v-----....
----~-
-'~---,
... 2 -
II
Het aialuitend
- 3
onderhou~ '.
1
.E~!leinde
of halL,r eventueel te kunnen verwijzen naar hulpbiedende instan-
.,.,
'f
ti~eq
2
0
"
Signalering van de eventuele problematiek van de verdachte
'
aignalering 'Wan eventuele problematiek van de ver'dachte hOIllJ
III
.
Dit onderhoud heaft tweeerlei functie: 0
ow
Hiertoe dienen de vragen aan de verdachte op de bijgaande "Aanvullende informatielijat etc." en hetgeen dOOl' de verdachte mogelijk aan de orde is gesteld in zijn of haar verklari~ van het delict, zoals daze
berisp1ng/vermaning van de verdachte.
voorkomt op het verkorte p.v .. ··formulier. VerdeI' wordt een beroep geg:i!!an op het persoonlijk inzicht en ervaring van de behandelende hulp-officie~ Ditinzicht krijgt vooral zijn volle kans en gewicht bij vraag 3 uit deel A van de bedoelde informatielijst: "Heeft U in het algemeen
Ad 10: s1gnalering van de problematiek en de hUfpbiedendu inatanties waarnaar verwezen kan worden
gesproken momenteel problemen waar U erg mee inzit?" Met behulp van deze vraag kunnen aIle nog niet genoemde problemen gesignaleerd wordenQ Dit dient evenwel te geschieden zonder dat daarbij gesuggereerd wordt: het gevaar beataat nl. dat de verdachte het idee krijgt dat zijn of haar zaak er betel' voor komt te staan als hij of zij maar met veel
Ala oorzaak van, of in ieder geval aanleiding tot wiruteldiefstal wordt veelal hot bestaan van bepaalde bewuste dan weI onbewuste probleman bij de verdachte gezien. Deze problsmatiek kan zich op een veelheid van lcvenagebieden voordaen: op de terreinen 'V"an werk en studio, lichamelijke en psychiache gezondheid/welbevinden, aexualiteit en hUYfelijk
moeilijkheden op de proppen komt,. VerdeI': iedereen heeft weI eens probleman, het moet hier gaan om reele, ernstige zaken, die bovendien "iets" Met hat gepbegde delict uitstaande zouden !tunnen hebben. Deal B van de informatielijst is bedoeld om daarop aante geven lfelke
en gezin, hUisvosting en inkomen., etc. Al naa1' gf'Jlang de aard;' van de geaignaleerde problemen kan verwezen worden naa1': huisarts, paychiater ot lIJ.ndl!lre apecialist, Conaultati5bureaux VOOl" Alcoholisme, GG & GD? bureaux voo~ huwelijks- en gezinsmoeilijkheden, G.A.B., Gemeentelijke Sooiale Dienat .. 1Il8,t:\tachappelijkwerkinstanties'11 reclaaaaringaverenigingeD, e.8..
problemen geflignaleerd werden en naar welke hulpverlanende instanties door de hulp-officier ward verwezen.
Vra~gpuntan blijven: of een verwijzing wordt opgevolgd, of hulpaanvaa~dillg leidt tot probleemoplosains, of or een !chakel bestond tUBS en
het geaignaleerde probleem en de gepleegde winkeldietstal en in direct verband daarmee: ot probleewoplosaing de reaidivekansen vermindert~ februari 1973
drs. W. Scheepmaker
Het vermanende alotwoord dient, uitgaande van een bepaald - door de Hoofdofficier ~an Justit~! op to stallen schema, afgestemd te worden "• op de parsoon van de verdachte. de omstandighc4en waaronder hat delict plaatsvond, en de problematiek die daarin tot uiting komt of die tijdens dit onderhoud aan de orde wordt geateld.
,
•
."
- 3 -
AANVULLENDE INFORMATIELIJST BEHORENDE BIJ RET VERKORTE P.V. IN GEVAL VAN EENVOUDIGE WINKELDIEFSTAL
.o. A.
Vragen aan de verdachte
Personaliat
,.
,,:.
I
Hebt uzelf een verklaring hoe u tot dit feit bent gekomen?
1
neen
Heeft u of heert uw gezin financiele problemen?
2
ja
ja
neen
! I
I --------~-----------------,------------------------------------------~-----------------
i
I I
3
a)
Heeft u in het algemeen gesproken momenteel problemen waar u erg mee inzit; zo ja: welke? (Instructie: de hier genoemde problemen zo mogelijk noteren op de
1
I
lijst in deel B van dit formulier, evenals die welke bij de voorgaande vragen of in de verklaring van de verdachte naar
I
i
voren kwamen)
! b)
c)
Zo ja: welke zijn de hulpverlenende instanties
"
•
d)
Bent u momenteel onder behandeling van een huisarts
.
r
..
~
______
of specialist
~
?
neen
?
,
I
ja
Staat u momenteel i.v.m. een of ander probleem in contact met bepaalde hulpverlenende instanties ?
I
ja, huisarte ja, psychiater ja t andere specialist neen
__________________________________________________________- L________
~_
L
-------~----
B. Vragen aan de
-------------
hulp-offi~
Heeft u de indruk t dat bij deze verdachta problemen bestaan en is er
1
aanleiding geweest de verdachte nasr een hulpverlenende instantie te verwijzen ? (Instructie: problem en en instanties in onderstaande lijst aanstrepen) ~------------------------------------------~-------------------.----------------------
Problemen (bv):
Instanties waarnaar verwezen:
~--~-----------------------------------------~----~....------------------------------------------
problemen op het werk studieproblemen problemen met lich.gezondheid problemen met psych.gezondheid sexuele problemen huwelijksproblemen problemen in het gezin huisvestingsproblemen financiele problemen andere probleman: (noemen)
huisarts psybhiater andere specialist GG & GD
Cons.bur.v. Alcoholisme bureau voor huwelijks·· en gezinsproblemen G.A .• B. Gem. Sociale Dienst reclasseringsvereniging andere instanties: (noemen)
o
_
2
~
______.. __._ _ _ ._ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _...I...-_J-.._ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __
Wat is uw;·etlgemene indruk van deze verdachte, hoe waa de reaktie· van de verdachte op het onderhoud ?
..
3
duur van het onderhoud:
______________________ ___________________ ~~
4
naam van de hulp-officier:
-------------------------------------------~"l
.. '
"WAT NU?"
U bent in aanraking gekomen met de politie.
WAAR U DE REKLASSERING KUNT VINDEN:
U vraagt zich wellicht af:
- Consultatieburo voor alcohol en drugs: Adastraat 30 - Almelo tel. 05490 - 14503 Enschedesestraat 126 - Hengelo (0.) tel. 05400 - 15809 Javastraat 125 - Enschede tel. 05420 - 19761
"Hoe heb ik dit toch kunnen doen?" "Hoe is het mogelijk dat mij zoiets is overkomen?" Mogelijk ook: dat u meent dat bepaalde problemen (zoalg persoonlijke-, huiselijke-, financiele of andere) hiermee te maken hebben. Zou u daarover een gesprek willen hebben dan kunt u zich wenden tot de reklassering. Zij beschikt oVer maatschappelijk werkers die u graag te woord staan en zo mogelijk willen helpen. Deze kunt u bereiken tijdens de dagelijkse kantooruren op de volgende adressen:
- Kath. Reklasseringsvereniging: Steijnstraat 42 - Hengelo (0.) tel. 05400 - 12907 - Leger"des Heils: GrotestT.aat 137 - Almelo tel. 05490 - 14067 - Dr. F.S. MeyerQvereniging: Hofkampstraat 61 - Almelo tel. 05490 - -11987 --Ned. Genootschap tot Reclassering: Anninksweg 73a - Hengelo (0.) tel. 05400 - 23925 - Prot. Chr. Reklasseringsvereniging: Grotestraat 137 - Almelo tel. 05490 - 12356
---------------~ - - - - - -
