1 Geschreven boodschappen verwerken Omschrijving: De sociaal vertaler neemt geschreven boodschappen door om inzicht te krijgen in de structuur en de inhoud. Hij identificeert de tekstsoort en vertaalproblemen zodat hij zijn vertaalstrategie kan bepalen. Wanneer de gebruikte woordenschat of achterliggende boodschap niet begrepen wordt, gebruikt de vertaler een geschikte zoekstrategie om de boodschap te achterhalen. Indicatoren: De sociaal vertaler achterhaalt de structuur van de geschreven boodschap.
identificeert specifieke kenmerken van de tekstsoort.
identificeert de betekenis van woorden en de verbanden ertussen.
achterhaalt onderliggende boodschappen.
onderscheidt logisch samenhangende tekstdelen.
onderscheidt kerngedachten en details in de boodschap.
identificeert vertaalproblemen en cultuurspecifieke referenties.
past een geschikte zoekstrategie toe om de volledige boodschap te achterhalen. Onderliggende kennis: het Europese C1- niveau1 voor het Nederlands of een vreemde taal (afhankelijk van de brontaal): lezen
cultuurspecifieke referenties2
sociale context3
tekstsoorten
informatiebronnen Onderliggende attitudes en sleutelvaardigheden: nauwkeurigheid
kritische zin
analytisch vermogen
1
Meer informatie over deze Europese niveaus vind je op: http://www.coe.int/t/DG4/Portfolio/?L=E&M=/main_pages/levels.html
2
Cultuurspecifieke referenties zijn woorden die verwijzen naar elementen die typisch zijn voor een bepaald land of cultuur van de brontaal en niet gekend zijn door de gebruikers van de doeltaal. Hierdoor hebben ze ook geen equivalent in de doeltaal. Het kan gaan om elementen uit kunst en cultuur (bijv. ikebana), dagelijks bestaan (bijv. iglo), territoriale indeling (bijv. arrondissement), militaire wereld (bijv. SS), aardrijkskunde (bijv. steppe) of fauna en flora (bijv. kiwi). 3 Het gaat hier om de sociale werkvelden: OCMW, CAW en psychologische hulpverlening, verblijfstatuten en asielgerelateerde onderwerpen, inburgering, onderwijs, gezondheid en de sociale aspecten ervan, Kind en Gezin enz…
Beroepscompetentieprofiel Sociaal Vertaler, februari 2013
Pagina 1
strategisch inzicht 2 Geschreven boodschappen reproduceren Omschrijving: De sociaal vertaler zet geschreven boodschappen om in de doeltaal. De vertaler reconstrueert de inhoud van de boodschap zo volledig, getrouw en correct mogelijk. Hij past hierbij een geschikte vertaal- en zoekstrategie toe. De sociaal vertaler produceert een vertaling die leest alsof die oorspronkelijk in de doeltaal werd geschreven. Hij controleert de doeltekst om een kwaliteitsvolle vertaling af te leveren. Indicatoren: De sociaal vertaler zorgt ervoor dat vertaalde boodschap bij de originele boodschap blijft.
hanteert de schrijfstijl die hetzelfde effect heeft als bij de lezer van de brontekst.
past een geschikte vertaalstrategie toe zodat de originele boodschap correct en volledig wordt weergegeven.
kiest voor een oplossing voor de vertaalproblemen die de originele boodschap het best weergeeft.
zet taalspecifieke uitdrukkingen en constructies van de brontaal om in uitdrukkingen en constructie die als natuurlijk en correct aanvoelen door de gebruikers van de doeltaal.
controleert of de boodschap volledig, getrouw en correct overgebracht is en brengt nodige wijzigingen aan. Onderliggende kennis: het Europese C1- niveau4 voor het Nederlands en een vreemde taal: schrijven (afhankelijk van de doeltaal) vertaalstrategieën Onderliggende attitudes en sleutelvaardigheden: nauwkeurigheid
kritische zin
probleemoplossend denken
besluitvaardigheid
doorzettingsvermogen
4
Meer informatie over deze Europese niveaus vind je op: http://www.coe.int/t/DG4/Portfolio/?L=E&M=/main_pages/levels.html
Beroepscompetentieprofiel Sociaal Vertaler, februari 2013
Pagina 2
3 Handelen volgens deontologische code Omschrijving: De sociaal vertaler handelt steeds volgens de regels van de deontologische code die rechten en plichten van een sociaal vertaler beschrijft en die handelingsprincipes aanreikt. Deontologische code bevat ook werkafspraken die de sociaal vertaler steeds naleeft om een optimale samenwerking te garanderen. De sociaal vertaler kan tijdens zijn carrière terechtkomen in situaties waarbij hij de deontologische code moeilijk kan naleven. In die situaties grijpt de sociaal vertaler in en lost hij het conflict op. Hij houdt rekening met zijn rechten en plichten als sociaal vertaler en voert zijn opdracht uit volgens de geldende werkafspraken en procedures. In alle situaties streeft hij er in de eerste plaats naar om een kwaliteitsvolle vertaling af te leveren. De sociaal vertaler treedt op als een loyale en verantwoordelijke partner die problemen tijdig aan de organisatie meldt. Indicatoren: De sociaal vertaler
vertaalt getrouw en volledig, zonder iets toe te voegen, weg te laten of te veranderen in de boodschap.
neemt een strikte geheimhouding in acht voor alle informatie die hij verwerft tijdens de vertaalopdracht.
aanvaardt enkel vertaalopdrachten waarvan hij de kwaliteitsvolle en tijdige afwerking kan garanderen.
weigert een vertaalopdracht in het geval van een gewetensconflict, belangenvermenging en/of andere reden als de kwaliteit en de neutraliteit van de vertaling in gedrang komt.
vraagt of aanvaardt geen giften of tegenprestaties van de betrokken partijen.
respecteert de gemaakte werkafspraken.
brengt de sociaal vertaaldienst onmiddellijk op de hoogte als hij tijdens het vertalen merkt dat hij de vertaalopdracht niet tijdig of kwaliteitsvol kan uitvoeren.
houdt zich aan de vertaalopdracht en is niet behulpzaam bij andere taken.
vertoont correct en respectvol gedrag in zijn omgang met de medewerkers van de organisatie. Onderliggende kennis : de deontologische code van het sociaal vertalen
het Europese C1- niveau5 voor het Nederlands en een vreemde taal: lezen en schrijven
Onderliggende attitudes en sleutelvaardigheden: discretie
5
Meer informatie over deze Europese niveaus vind je op: http://www.coe.int/t/DG4/Portfolio/?L=E&M=/main_pages/levels.html
Beroepscompetentieprofiel Sociaal Vertaler, februari 2013
Pagina 3
loyaliteit
verantwoordelijkheidszin
assertiviteit
kwaliteitsbewustzijn
besluitvaardigheid
probleemoplossend denken
betrouwbaarheid
doorzettingsvermogen
Beroepscompetentieprofiel Sociaal Vertaler, februari 2013
Pagina 4
4 Werken met relevante software en Internet. Omschrijving: De sociaal vertaler hanteert geschikte vertaalsoftware en online informatiebronnen. Hij maakt gebruik van een tekstverwerkingsprogramma om de opmaak van de brontekst te benaderen. De sociaal vertaler is in staat om de vertaling in een digitaal formaat te bezorgen. Indicatoren: De sociaal vertaler
maakt vertaling in een tekstverwerkingsprogramma en benadert de opmaak van de brontekst.
is in staat om een vertaling in een digitaal formaat te leveren.
gebruikt geschikte vertaaltechnologieën.
gebruikt geschikte online informatiebronnen. Onderliggende kennis: tekstverwerkingsprogramma
online informatiebronnen
vertaaltechnologieën Onderliggende attitudes en sleutelvaardigheden: strategisch inzicht
kritische zin
Beroepscompetentieprofiel Sociaal Vertaler, februari 2013
Pagina 5
5 Plannen en organiseren Omschrijving: De sociaal vertaler bepaalt wat haalbaar en prioritair is en plant zijn werk realistisch in om een kwaliteitsvolle vertaling tijdig te leveren. Hij gaat gestructureerd te werk. Hij verzamelt bij de aanvraag van de opdracht informatie over de bron- en de doeltaal, het doelpubliek en het onderwerp om de gewenste vertaling te leveren. De sociaal vertaler selecteert en beheert relevante informatiebronnen. Indicatoren: De sociaal vertaler informeert zich bij de aanvraag van de opdracht over de taal, het doelpubliek , het onderwerp om de gewenste vertaling te leveren.
houdt een agenda bij om verschillende vertaalopdrachten in te plannen.
schat in hoeveel tijd hij nodig heeft voor de vertaalopdracht.
houdt zich aan deadlines.
selecteert en beheert relevante informatiebronnen.
houdt zijn administratie bij.
Onderliggende kennis : agendabeheer
informatiebronnen
ICT
Onderliggende attitudes en sleutelvaardigheden: organisatievermogen
timemanagement
zelfstandigheid
kritische zin
assertiviteit
stressbestendigheid
Beroepscompetentieprofiel Sociaal Vertaler, februari 2013
Pagina 6
6 Eigen deskundigheid opbouwen Omschrijving: De sociaal vertaler werkt aan zijn eigen professionele ontwikkeling. Hij onderhoudt en verruimt voortdurend zijn kennis, attitudes en vaardigheden die nodig zijn bij het vertalen. Op deze manier levert hij kwaliteitsvolle vertalingen en oefent hij zijn beroep steeds beter uit. Indicatoren: De sociaal vertaler
evalueert zijn functioneren, zijn vertaling en het vertaalproces.
stuurt zijn strategieën voor gebruik van relevante informatiebronnen bij.
actualiseert zijn cultuurspecifieke, taalkundige kennis en kennis van de sociale context in de bron- en doeltaal.
verzamelt relevante informatie en bewaart ze op een gestructureerde manier.
stelt terminologielijsten op en werkt ze regelmatig bij.
wisselt tips en ervaringen uit met andere vertalers.
neemt, indien mogelijk, actief deel aan team- en stafvergaderingen, intervisiemomenten en vormingsactiviteiten.
maakt gebruik van de feedback van de revisoren en andere relevante actoren.
blijft op de hoogte van wetten en voorschriften die de uitoefening van het beroep regelen.
blijft op de hoogte van technologische ontwikkelingen.
Onderliggende kennis : het Europese C1- niveau6 voor het Nederlands en een vreemde taal (lezen en schrijven)
cultuurspecifieke referenties
sociale context
vertaalstrategieën
informatiebronnen
vertaaltechnologieën
tekstverwerkingsprogramma
6
Meer informatie over deze Europese niveaus vind je op: http://www.coe.int/t/DG4/Portfolio/?L=E&M=/main_pages/levels.html
Beroepscompetentieprofiel Sociaal Vertaler, februari 2013
Pagina 7
Onderliggende attitudes en sleutelvaardigheden: zelfreflectie
strategisch inzicht
leergierigheid
nauwkeurigheid
kritische zin
openheid voor feedback
ondernemendheid
Beroepscompetentieprofiel Sociaal Vertaler, februari 2013
Pagina 8
7 Eigen administratie en financiën opvolgen. Omschrijving: De sociaal vertaler kiest een passend statuut en stelt zich in orde met de vigerende wetgeving, conform zijn statuut. Indicatoren: De sociaal vertaler staat in voor het financieel en administratief beheer.
informeert zich over verschillende statuten.
kiest een passend statuut.
informeert zich over en stelt zich in regel met de vigerende arbeidsrechtelijke, sociaalrechtelijke en fiscale wetgeving. Onderliggende kennis : vigerende arbeidsrechtelijke, sociaalrechtelijke en fiscale reglementeringen Onderliggende attitudes en sleutelvaardigheden: nauwkeurigheid
discipline
verantwoordelijkheidszin
Beroepscompetentieprofiel Sociaal Vertaler, februari 2013
Pagina 9