hygiënisch produceren

JAARGANG 5 - MAART 2016

KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKT

BEWUSTZIJN EN KENNIS

hygiënisch produceren Breemes maakt het waar:

Bruisend Projectmanagement Agio Cigars Hoe laat je 160 machines communiceren?

12 Hein Timmerman

Hygiënisch produceren

VOORWOORD Er zijn weinig industrieën zo veeleisend op vlak van hygiënische vereisten als de levensmiddelenindustrie. De vooruitgang in deze sector, de globalisering van de handel maar ook wijzigende voedingsgewoontes stellen nieuwe randvoorwaarden bij het produceren van levensmiddelen. Niet alleen dienen producenten rekening te houden met een gegarandeerde veiligheid, maar ook de bewijsbaarheid en naspeurbaarheid dienen binnen

Hygiënisch produceren vraagt om bewustzijn en kennis. Het Breemes opleidingscentrum organiseert voor onze F&B klanten “Hygiënisch bewustzijn in de Maintenance room“. Meer hierover op pag. 19.

de volledige keten te worden geborgd. De Europese wetgeving stelt dat apparatuur hygiënisch moet zijn, maar geeft niet precies aan op welke manier.

Om in de F&B sfeer te blijven zoomen we in op 3 projectrealisaties. We kennen het allemaal, het sprankelende Chaudfontaine bronwater. Maar weet U ook dat eigenaar Coca-Cola Enterprises Belgium steeds op zoek is naar elke proces-en productverbetering. Maintenance manager

Hoe ziet nu een hygiënische omgeving er uit? Welke materialen mag U gebruiken? Hoe is de bekabeling boven de productielijn aangebracht? Worden de juiste technieken en materialen toegepast in de installatie en het onderhoud ervan?

In deze speciale uitgave gericht naar onze Food & Beverage klanten geven we toelichting hoe EHEDG deze leemte invult. EHEDG staat voor European Hygienic Engineering & Design groep. Hein Timmerman, voorzitter van EHEDG België, geeft toelichting hoe deze organisatie u actief kan ondersteunen met de toepassing van de Europese wetgeving.

Georges Hardy getuigt in deze hoe Breemes/itsme samen met Danfoss Belgium & induzz3 in één week tijd 78 frequentiesturingen weet om te bouwen op glaslijn 7.

Maak kennis met het vleesverwerkend bedrijf Marmo en haar ambitie naar energiebewust en ecologisch produceren. We zitten aan tafel met Maintenance manager Robin Loonbeek en Bert Aerts van automatiseringsbedrijf Sabond.

Hoe laat je 160 machines met elkaar communiceren? Dirk van der Velpen en Peter Convens van AGIO sigars zochten en vonden een oplossing om de data van alle productiemachines te verzamelen in een MES systeem. Meer hierover op pagina 22.

Jo Breemans

12 004

Hein Timmerman, wetgeving hygiënisch produceren nog vaak onduidelijk

010

Bruisend projectmanagement Breemes maakt het waar

022

Agio Cigars investeert in MES: Hoe laat je 160 machines communiceren?

004 Wetgeving hygiënisch produceren nog vaak onduidelijk

0 1 7 De eerste EHEDG-gekeurde signaaltoren van WERMA

Interview met Hein Timmerman, voorzitter van EHEDG

0 1 8 Joren Marteaux 007 Dé adequate oplossingen voor de voedingsindustrie

Onze Product Specialist Industrial Automation

008 Hygiënische bekabeling

0 1 9 Cursussen industriële automatisering

009 Detecteerbaar kabelmangement

020 Sick biedt oplossingen voor de voedingsindustrie

0 1 0 Bruisend projectmanagement

022 AGIO Cigars investeert in MES

Breemes maakt het waar

024 SIEMENS SIRIUS ACT 0 1 3 VLT FlexConcept: Sneller en kosteneffectiever 025 Een connector die voldoet aan alle hygiënische veiligheidseisen 0 1 4 Grip op energieverbruik 026 Magelis HMI: een aanraakscherm voor de voedingsindustrie 0 1 6 Phoenix Contact Bekabeling voor de voedingsindustrie

027 Legrand: Global standards, local excellence!

EHEDG: bron van kennis Wetgeving hygiënisch produceren nog vaak onduidelijk Bij de productie van voedsel staat hygiëne op de eerste plaats. Maar hoe ziet een hygiënische omgeving eruit? En welke materialen mag u gebruiken? “Hygiënisch produceren in de voedingsmiddelenproductie vraagt om bewustwording en een andere manier van kijken”, stelt Hein Timmerman, voorzitter van EHEDG België. “EHEDG is er voor alle bedrijven die werkzaam zijn in de foodindustrie.”

De grootste vijanden van ons voedsel zijn

EHEDG deelt en borgt kennis over hygiëne

meestal onzichtbaar: minuscule micro-orga­

In 1989 nam een aantal mensen uit de voe­

nismes, virussen en bacteriën als Salmonella

dingsmiddelenbranche het initiatief om EHEDG

en E.coli. Daarnaast vormen schadelijke stoffen

op te richten. EHEDG staat voor European

en productvreemde materialen een gevaar

Hygienic Engineering & Design Group. Het

voor de gezondheid. Besmet voedsel levert

is een onafhankelijke organisatie die kennis

grote risico’s op. Alle schakels in de keten

van voedsel­ veiligheid wil delen en borgen

van de voedingsindustrie dragen een grote

binnen de hele branche. EHEDG ondersteunt

verantwoordelijkheid. Van machinebouwer tot

actief de Europese wetgeving, die voorschrijft

verpakkingsleverancier. De keten is kwetsbaar.

dat hanteren, voorbereiden, bewerken en

Een kleine, op het oog onschuldige fout

verpakken van voedsel hygiënisch gebeurt

kan ingrijpende gevolgen hebben voor een

met gebruik van hygiënische machines en

grote groep mensen én de gehele Europese

in hygiënische ruimtes (EG-richtlijn 2006/42/

voedingsindustrie. Denk dan aan gigan­

EG voor machines, EN 1672-2 en EN ISO 14159

tische kosten en onherstelbare imagoschade.

Hygiëne-eisen). Inmiddels heeft EHEDG leden

Ondanks de wetten en regels is er rondom

in meer dan 55 landen, waaronder grote

hygiëne nog veel onduidelijk.

multinationals op voedingsmiddelengebied, onderzoeksinstituten,

"Alle schakels in de keten van de voedingsindustrie dragen een grote verantwoordelijkheid. Van machinebouwer tot verpakkingsleverancier."

machinebouwers

leveranciers. EHEDG doet onder­ zoek, stelt richtlijnen

op,

organiseert

trainingen

en

opleidingen en geeft publicaties en hand­ leidingen

uit

voor

machinebouwers,

de

voedings­ industrie en haar toeleveranciers, universiteiten en overheden.

004

en

"De Europese wetgeving stelt dat apparatuur hygiënisch moet zijn, maar geeft niet precies aan op welke manier. EHEDG vult dit gat."

Een gapend gat tussen wetgeving en werkvloer Hein Timmerman is voorzitter van EHEDG België. Voedselveiligheid loopt als een rode draad door zijn carrière. Het is een gebied dat mij altijd geboeid heeft, zegt hij. “De combi­ natie van techniek en voeding is interessant en uitdagend. De laatste jaren is er veel veranderd rondom voedselveiligheid. De wetten en regels zijn aangescherpt. Niet iedereen is daarvan op de hoogte of weet hoe hij hiermee om moet gaan. Innovaties in de industrie gaan nu eenmaal snel. De Europese wetgeving stelt dat apparatuur hygiënisch moet zijn, maar geeft niet precies aan op welke manier. EHEDG vult dit gat. We zijn geheel onafhankelijk en werken zonder winstoogmerk. Sterker nog, bijna al het EHEDG-werk wordt op vrijwillige basis gedaan.”

Hein Timmerman is voedingstechnoloog, opgeleid aan de Universiteit van Gent. Timmerman vervulde diverse functies op het gebied van projectmanagement, sales en engineering in de levensmiddelenindustrie wereldwijd. Zijn huidige functie is Global Sector Expert – Hygiene Solutions bij Diversey,

onderdeel

van

Sealed

Air.

Timmerman is sinds enkele jaren op vrijwillige basis actief in de EHEDGorganisatie. Sinds 2014 is hij board member EHEDG internationaal en voorzitter van EHEDG België. Daarnaast is hij gecertificeerd EHEDG-trainer.

005

44 handleidingen staan voor u klaar Timmerman vertelt wat EHEDG doet en waarom het belangrijk is voor de voedings­ middelenindustrie, machinebouwers en toe­ leveranciers. “De bouwers en gebruikers van

En hoe is de bekabeling boven de productielijn

machines zijn verantwoordelijk voor het

aangebracht? Zijn de kabels bevestigd met

toepassen van de regels. EHEDG wil zo veel

kabelbinders, klemmen of kabelgoten? Overal

mogelijk kennis delen. We verzorgen daarom

kan vuil tussen blijven zitten. Binnen ons

opleidingen en trainingen en ontwikkelen

vakgebied is het motto: alles wat je niet ziet

trainingsmateriaal. Dit jaar organiseren we

kun je niet schoonmaken. Je moet echt overal

bijvoorbeeld ook het EHEDG World Congress

bij kunnen. En dat terwijl engineers of technici

on Hygienic Engineering & Design op 2 en

graag zaken keurig afsluiten of afschermen.

3 november 2016 in Denemarken. Daarnaast

Niet doen. Houd het open, glad en vooral

stellen we in werkgroepen richtlijnen vast die

zichtbaar.”

we publiceren. Op dit moment zijn er al 44 beschikbaar. Over gebouwontwerp, lucht­ behandeling, warmtebehandeling, apparatuur

Over EHEDG

en reiniging. Bedrijven kunnen die richtlijnen

De European Hygienic Engineering & Design Group (EHEDG) is een consortium van

tegen een lage vergoeding via de EHEDG-

machinebouwers, voedings­middelenproducenten, onderzoeks`­instituten en volks­gezond­

website bestellen en gebruiken. Ook adviseren

heid­­autoriteiten. EHEDG werd in 1989 opgericht met het doel om hygiëne te bevorderen

we de wetgever en toezichthouders en

tijdens de productie en verpakking van voedingsmiddelen. De missie van EHEDG is het

bieden onafhankelijke geautoriseerde EHEDG-

bevorderen van voedselveiligheid door het verbeteren van hygiënische engineering en

instituten

ontwerp in alle aspecten van de voedingsmiddelenproductie.

certificeringsmogelijkheden

aan

voor zowel component- en machinebouwers

www.ehedg.org

als levensmiddelenfabrikanten.” Kennis als een olievlek verspreiden

"Door het delen van ervaringen en samen zoeken naar oplossingen werken we samen aan een nog betere voedselhygiëne in Europa."

“Voedselveiligheid is in eerste instantie een kwestie van bewustwording: met andere ogen naar het productieproces kijken. In de praktijk merk ik dat bedrijven hun best doen, maar simpelweg niet weten waar ze op moeten letten. Zo kreeg ik laatst een vraag van een bedrijf dat een robot had ontworpen voor de voedingsindustrie. Ze vroegen of ik wilde kijken of de grijper voedselveilig was, maar ze realiseerden zich niet dat alle

Alleen de dingen die je ziet zijn reinigbaar

andere onderdelen van de robot ook van

“De voedingsmiddelenindustrie moet begrijpen

belang zijn voor voedselhygiëne. EHEDG wil

dat hygiënisch produceren verder gaat dan

bedrijven ondersteunen en bewustmaken.

alleen de machine­onderdelen die recht­streeks

Iedereen kan gebruik maken van ons materiaal,

voedings­contact hebben. De hele omgeving

vragen stellen of deelnemen in een van de

is van belang. De fabriek wordt ontworpen

werkgroepen. Door het delen van ervaringen

door

altijd

en samen zoeken naar oplossingen werken we

rekening met voedsel­ hygiëne. De machines

samen aan een nog betere voedselhygiëne in

hebben ribbels, gaten, randjes of zijn ruw.

Europa. Dat heeft voordelen voor ieder bedrijf

Plaatsen waar bacteriën zich heerlijk voelen.

individueel én de totale branche.”

006

engineers.

Zij

houden

niet

Het juiste concept vermijdt contaminatie Dé adequate oplossingen voor de voedingsindustrie Sinds 1 januari 2006 is er de Machinerichtlijn 2006/42/EG en een aantal bijkomende normen met vereisten voor machines en productielijnen zoals vb. de EN1672-2 en ENISO14159. Daarnaast is sinds 1989 ook de European Hygienic Engineering and Design Group (EHEDG) actief. EHEDG stelt voorschriften op voor het optimaal ontwerpen van installaties en machines voor de voedingsindustrie. In deze groep zitten belangrijke actoren uit de voedingsindustrie, machinebouwers en overheidsinstanties. goede oppervlakte-afwerking (korrelgrootte

ontworpen dat ze volkomen reinigbaar zijn en

400) zodat een oppervlakteruwheid kleiner

de kans op vuilafzetting minimaal is. Rittal biedt

dan 0,8 bereikt wordt. Dit zorgt ervoor dat

deze wartels van M12 t.e.m. 25 aan. Daarnaast

alle delen perfect gereinigd kunnen worden.

is er ook een EMC-versie verkrijgbaar voor het

De klemmenkasten hebben een afschuining

invoeren van afgeschermde kabels.

Hygiëne en Hygienic Design

van 3°. HD compacte en koppelbare kasten

Hygiëne betekent in de eerste plaats dat

hebben een dak met een afschuining van 30°.

Hygiënische bevestiging

alles wat in aanraking zou kunnen komen

Dit schuine dak is achteraan hoger zodat het

Een ruimte tussen de behuizing en de wand

met voedingsmiddelen eenvoudig en snel

water aan de voorkant afloopt. De bovenkant

is aanbevolen. Hiervoor heeft Rittal in haar

te reinigen moet zijn. “Dode” en verborgen

van de kasten blijft hierdoor zeer goed zichtbaar

gamma wandafstandshouders in roestvast

ruimtes zijn daarom te vermijden. Toepassingen

en kan eenvoudig geïnspecteerd worden.

staal. Deze zorgen ervoor dat tussen de wandbehuizing en de wand een vrije ruimte

met buitenliggende schroefdraad, schroef­ koppen met binnenzeskant of Torx schroeven

Rondom perfect afgedicht

van minimaal 150 mm zit, zo blijft dit nog

zijn niet toegelaten. Hoeken of overgangen

De behuizingen hebben een beschermings­

toegankelijk voor reiniging en inspectie. Alle

moeten glad en zuiver uitgevoerd worden.

graad van IP 66 (volgens IEC 60529) en IP 69K

verbindingen tussen de behuizing en het

Om te vermijden dat er water op de oppervlaktes

en zijn dus bestand tegen hogedrukreiniging.

bevestigingsoppervlak moeten hygiënisch af­

blijft staan, wordt er voorgeschreven dat

De dichting is gerealiseerd door middel van

gedicht en rondom naadloos afgelast worden.

deze van een afschuining voorzien dienen te

een blauwe doorlopende siliconedichting

worden.

in plaats van de klassieke PUR-dichting.

Het alternatief voor de wandbevestiging is

Grotere kasten kunnen aan elkaar gebouwd

het gebruik van een onderstel of stelvoet die

Het Rittal Hygienic Design concept

worden, waarbij dan gebruikgemaakt wordt

op dezelfde hygiënische manier ontworpen is.

Met de Hygienic Design behuizing biedt Rittal

van een koppelframe met dezelfde blauwe

Elke stelvoet is afzonderlijk in de hoogte

een gamma kasten dat aan deze zeer strenge

siliconedichtingen. Een perfecte afdichting

regelbaar zodat oneffenheden gecompenseerd

eisen voldoet en zo de ideale oplossing is

met bijhorende kabeltrekontlasting is ook

kunnen worden en de behuizing

voor projecten binnen de voedingsindustrie.

van belang bij de kabelinvoer. Hiervoor

ook in de bodem vastgemaakt kan

De behuizingen worden geproduceerd in roest­

zijn specifieke HD-kabelwartels ontwikkeld.

worden.

vast staal 1.4301 (inox 304) en hebben een zeer

Deze wartels zijn vervaardigd uit RVS en zo

007

Hygiënische bekabeling Voedselveiligheid is een van de grootste issues binnen de voedingsmiddelenindustrie. Er zijn Europese richtlijnen en (inter)nationale normen om de voedselveiligheid te waarborgen, maar er is nog veel onduidelijk hoe het in de praktijk moet toegepast worden als het gaat over het design, de keuze van componenten en materiaalsoorten. De hygiënerisico’s van bekabelingssystemen is een bijzonder aandachtspunt.

Kabels en kabelgoten bijvoorbeeld zorgen

andere toepasbare richtlijnen (vb. ATEX) en

Ook ons laboratorium en testcentrum zijn

in de voedingsmiddelen­­industrie voor nogal

normen (vb. EN60204 - elektrische uitrusting

hierbij een toegevoegde waarde

wat uitdagingen op het gebied van hygiëne.

van machines).

Door langdurige samenwerkingsverbanden met verschillende partijen in de sector zijn wij

Op dit moment geldt voor de voedsel­ middelenindustrie, farma­ ceutische sector en

De oplossingen van Lapp

zeer bekend met de specifieke eisen waaraan

cosmetica-industrie dat alle onderdelen van

Door de jarenlange ervaring in de machine­

voldaan moet worden. Daarom kunnen wij

de productielijn goed schoon te maken zijn.

bouw en installatietechniek heeft Lapp een

onderbouwde oplossingen bieden voor alle

Dat is wel wetgeving, maar voor veel technici

uitgebreid gamma van standaard en op maat

toepassingen die gerelateerd zijn aan:

is dit toch nog moeilijk te volgen materie.

gemaakte producten die aan de eisen van de

• Zuivelverwerking en -technologie

En de vertaling van wettelijke eisen naar de

voedingsmiddelen- en drankindustrie voldoen.

• Vlees- en visverwerking

praktijk blijkt al helemaal lastig te zijn. Een

Voor bijna elke toepassing hebben wij een

• Industriële bakkerijen

bijkomend aandachtspunt is dat de hygiënische

oplossing in ons assortiment met producten

• Bottelarijen

uitvoering niet conflicterend mag zijn met

die de relevante testen hebben doorstaan.

• Verpakkingsindustrie

008

Detecteerbaar kabelmanagement

ONGELUKKEN VOORKOMEN

voor de levensmiddelenindustrie Uw productielocatie voor voedingsmiddelen en dranken is ultramodern. U voldoet aan alle relevante wet- en regelgeving. Op een dag wordt er echter ergens tijdens een routine-onderhoud per ongeluk een kunststof bundelband doorgesneden en belandt ergens op de verwerkingslijn, de batch is verontreinigd. Opeens staat uw reputatie op het spel, met name als het gaat om veiligheid en hygiëne. Hoe kunt u voorkomen dat een klein drama een enorme crisis wordt?

HellermannTyton weet wat er bij u speelt Een onopgemerkte contaminatie van een productiebatch met een vreemd voor­werp is een horrorscenario voor elke voedings­middelenen drankenfabrikant, ongeacht of het de brood- en banketsector, groente-, zuivel- en vleesverwerking of farmacie betreft. Ondanks de grootste inspanningen kunnen ongelukken toch gebeuren. Daarom implementeren fabrikanten de Hazard Analysis and Critical Control Point (HACCP) methode. Hierbij gebruiken ze visuele detectiemethoden (zoals gekleurde componenten), en röntgen- en metaaldetectieapparatuur om de productie­kwaliteit en de integriteit van batches en het product te controleren en waarborgen. Oplossingen voor hoog detecteerbaar kabelmanagement dragen bij aan kwaliteitscontrole en -borging HellermannTyton kent de behoeften van levensmiddelenfabrikanten.

beschermslang en koppelingen, RVS-kabelbinders en zadels, en

Onze ervaring in de sector gaat verder terug dan die van al onze

gereedschap voor een optimale verwerking. Alle producten worden

concurrenten. Wij waren tenslotte de eerste die een detecteerbare

vervaardigd uit kwalitatief hoogwaardige materialen en de meeste zijn

kunststof kabelbinder op de markt brachten. Op dit moment bieden

ontworpen om specifiek te voldoen aan de eisen van de Amerikaanse Food

onze oplossingen voor kabelmanagement middels metaalhoudende

and Drug Administration (FDA), EG Nr. 1935/2004 evenals verschillende

componenten één van de hoogste niveaus van detecteerbaarheid

nationale normen. Alle kabelbinders in onze MCTS-serie zijn zeer roestvast

– van een instelling met een gevoeligheid voor een kogeltje van

waardoor ze geschikt zijn voor zoute omgevingen en cleanrooms. Verder

ferro-metaal van 1,0 mm tot 3,4 mm diameter, met in de branche

is MCTS geschikt voor temperaturen van -40 °C tot +85 °C.

geaccepteerde meettechnieken. Door de gelijkmatige verdeling van metaal in onze componenten worden kleine fragmenten, zoals in het

Onze detecteerbare producten kunnen daarom een aanzienlijke bijdrage

worstcase-scenario hierboven beschreven, makkelijk gedetecteerd. Ons

leveren aan het realiseren van uw HACCP-doelstellingen.

portfolio metaalhoudende –dus detecteerbare- componenten voor de levensmiddelenindustrie bevat bundelbanden en zadels, spiraalslang,

009

Bruisend projectmanagement Breemes maakt het waar Aan de voet van de Belgische Ardennen ontspringt een thermale bron die we allemaal kennen: Chaudfontaine. De Chaudfontaine-site bottelt en distribueert het mineraalwater en is sinds 2003 eigendom van Coca-Cola Enterprises België. Dit najaar zijn alle 78 frequentiesturingen van één productielijn vervangen. Breemes tekende voor het projectmanagement.

Signaal is uitgenodigd voor een bezoek aan

reist meer dan 60 jaar via zuiverende rotslagen

de Chaudfontaine-vestiging. We passeren

tot wel 1600 meter diep, voor het ontspringt.

Luik en rijden door het schilderachtige land­

De Chaudfontaine-site heeft drie productie­

schap van de Ardennen. Direct naast het

lijnen: één voor plat water, één voor bruiswater

kleine dorpje, aan de rivier de Vesder, staat de

en een RGB-lijn (return glass bottles) waar de

indruk­ wekkende Chaudfontaine-fabriek. De

statiegeldflessen worden schoongemaakt en

thermale bron die zich hier bevindt is uniek en

opnieuw gevuld. Iedere lijn produceert 30.000

onuitputtelijk. Het natuurlijke mineraalwater

flessen water per uur.

(met een stabiele temperatuur van 37 graden!) Het vervangen van 78 drives in één week Coca-Cola

Enterprises

België

investeert

miljoenen in proces- en productverbeteringen. In de tweede helft van 2015 werden in Chaudfontaine 78 frequentiesturingen op de RGB-lijn vervangen door nieuwe Danfossdrives - “de standaard” binnen Coca-Cola Enterprises. Een flinke klus, aangezien iedere frequentiesturing op een andere en unieke plaats zat. Bovendien was er een productiestop van maar één week waarin al het werk moest gebeuren. Georges Hardy, Maintenance Manager Chaudfontaine, vertelt: “We zochten contact met Danfoss om te bespreken hoe we dit project zo goed mogelijk konden uitvoeren. Chaudfontaine opteerde voor de Danfoss VLT® Decentrale Drives FCD 302, die compatibel zijn met de Danfoss OGD - een EHEDG goed­ gekeurde PM gearmotor. Deze zijn specifiek

010

"Op maandagmorgen konden we beginnen en de zaterdag erna moest het klaar zijn. Die deadline was onwrikbaar."

had voor deze job. Samen gingen we kijken bij Chaudfontaine en brachten we de situatie in kaart. Vervolgens zorgden we dat de technische voorbereiding geheel volgens de wensen van de klant verliep. Hierbij moesten we uiteraard ook rekening houden met voedselhygiëne- en veiligheidseisen.” Dirk Paesen van Induzz3 legt uit hoe de situatie was: “Iedere drive moest worden voorzien van een RVS halfopen behuizing volgens de HACCP-normen. We behandelden daarom iedere drive als een uniek project, legden dossiers aan met foto’s, maatvoeringen en instellingen. Dat resulteerde uiteindelijk in 78 verschillende sets met materialen (de juiste voorgeboorde dozen, bevestigingsmiddelen etc.) en uitleg voor onze monteurs. We programmeerden de drives zoveel als mogelijk op voorhand in ons labo in Houthalen. Kortom; alles was tot in detail voorbereid. Dat was ook nodig. Op maandagmorgen konden we beginnen en de zaterdag erna moest het klaar zijn. Die deadline was onwrikbaar.”

geschikt voor transportbandtoepassingen en

in een korte tijd veel werk moesten verrichten

installatie in natte en hygiënische ruimtes, met

waar veel verschillende partijen bij nodig

name in de voedsel- en drankenindustrie en

waren. Zo gezegd, zo gedaan. Breemes werd

De uitvoering

de verpakkingsindustrie.” Op deze manier be-

ons enige aanspreekpunt. Zij droegen de

De fabriek lag gedurende één week stil.

komt men het Danfoss VLT® Flex concept; een

verantwoordelijkheid voor het hele project.”

In totaal werkten er tachtig technici van verschillende contractors op een erg compacte

open concept, dat een flexibele combinatie van Kiezen van de juiste partner

productielijn. Dirk: “Organisatorisch hadden

Josse Balthasar van Breemes was project­

we onze handen vol met het juist afstemmen

Breemes als aanspreekpunt

manager. Hoe pakte hij deze omvangrijke klus

van onze werken op die van de andere

Al snel kwam Breemes met het voorstel om

aan? “Ik zocht contact met Dirk Paesen van

contractors. Gelukkig was iedereen zeer

ons het hele project uit handen te nemen.

Induzz3 uit Houthalen. Ik kende dit bedrijf en

meewerkend. De communicatie tussen alle

Daar hadden we wel oren naar, aangezien we

wist dat Dirk de juiste kennis en ervaring in huis

verschillende monteurs verliep zeer goed.”

energie-efficiëntie componenten garandeert.

011

Nadat alle mechanische en elektrische werken waren afgerond volgde het tweede grote luik: het fijn afstellen van de drives en de integratie in het bestaande PLC-programma. In deze fase werd de kracht van de samenwerking tussen Induzz3 en Breemes/itsme nog beter zichtbaar. Dirk: “Terwijl Guillaume Schneijderberg van Breemes/itsme de PLC programmeerde, stelden onze mensen de drives af. Na ongeveer twee uur konden we de volledige installatie al autonoom laten draaien. Als je dan weet dat dit voor ons het eerste project van deze omvang was dat we samen met Breemes/ itsme uitvoerden, dan kan ik niet anders dan concluderen dat we de juiste mensen op de juiste plaats hadden en dat de communicatie met de Breemes/itsme medewerkers ontzettend vlot is verlopen!” Tevreden? “Jazeker. Alle tussentijdse deadlines zijn gehaald dankzij de inzet van alle medewerkers. We hadden alle drives al na vier dagen geplaatst, dus er was nog voldoende tijd om te testen. Het vlotte verloop was vooral ook te danken aan de goede voorbereiding en duidelijke structuur die Breemes/itsme ons bood. Het was een zeer intensieve week met lange dagen, maar ik heb geen moment gedacht dat we het niet zouden kunnen halen. Geen slapeloze nachten dus.” En wat vindt Coca-Cola Enterprises Ook Josse is trots: “Met dit project bewijzen

België ervan?

we dat Breemes/itsme naast het leveren van

Georges: “Wij zijn zeer tevreden. De samen­

juiste componenten ook goed is in ontzorgen.

werking met Breemes/itsme is ons heel goed

We voegen hiermee waarde toe aan de keten.

bevallen. De communicatie was helder en

Chaudfontaine had één aanspreekpunt en

duidelijk. Breemes is proactief en denkt mee

hoefde zich verder nergens mee te bemoeien.

in oplossingen. Prijs en service zijn daarnaast

Mede door de goede samenwerking en

ook uitstekend. De ingeschakelde monteurs

know-how van Induzz3 is dit voor ons een

waren vakmensen. Zij volgden onze strenge

succesverhaal dat zeker een vervolg gaat

regels op het gebied van veiligheid en Hygiëne.

krijgen.”

Dat is voor Coca-Cola Enterprises erg belangrijk. De lijn draaide direct op volle kracht, zonder

"We voegen hiermee waarde toe aan de keten."

problemen. Er zijn tot nu toe geen storingen geweest. Ik kan Breemes dan ook van harte aanbevelen. Als leverancier, distributeur én projectmanager.”

012

VLT FlexConcept ®

®

Sneller en kosteneffectiever Minder varianten, grotere keuzevrijheid voor een lagere kostprijs

Het VLT® FlexConcept® verschaft de gebruiker perfect

aangepaste

energie-efficiënte

componenten

frequentieomvormers

voor

Tot 70% minder varianten in de instal-

in

latie door het gebruik van de componenten

alle systeemgebieden. Het concept bestaat

van het VLT®FlexConcept®.

uit de VLT® OneGearDrive®, de VLT® Decentral Drive FCD 302 en de VLT® AutomationDrive FC 302.

Danfoss Drives [email protected] www.danfoss.be/drives/nl

013

Grip op energieverbruik  Met een energiemanagementsysteem Energieprijzen stijgen, duurzaamheid is een hot topic en om te negotiëren op de vrije energiemarkt zijn

We zitten aan tafel met Robin Loonbeek, Maintenance Manager van

correcte meetwaardes nodig. Stuk

Automation van Breemes. Robin vertelt waarom Marmo interesse had

voor stuk redenen voor steeds meer bedrijven om inzicht te willen krijgen in energieverbruik. Signaal is uitgenodigd bij het vleesverwerkend bedrijf Marmo in Molenstede (Diest). Daar installeerde Bert Aerts van Sabond een energiemanagementsysteem met standaard Siemens-componenten.

Marmo, Bert Aerts van Sabond en Peter Devue, Product Manager Industrial in een energiemeetsysteem: “We werkten zoals veel bedrijven met een dagelijkse telronde. Eén persoon was een halfuur per dag bezig om deze ronde te doen. Daarna moesten we al die gegevens handmatig invoeren in de computer. Dat kon efficiënter. Daarbij waren de gegevens ook niet honderd procent betrouwbaar. Ze werden namelijk niet iedere dag op exact dezelfde tijd opgenomen. Bert werkt hier al vier jaar twee dagen per week als freelance technieker. Hij kwam met het idee voor dit energiemanagementsysteem.” Minimale investering met een maximaal resultaat Bert koos voor een oplossing met de Siemens Sentron PAC 3200 in combinatie met een Siemens 1200 PLC. Waarom? Bert: “Deze producten gaven ons de mogelijkheid om een open en flexibel systeem te bouwen dat we in de toekomst verder kunnen uitbreiden. We konden het op de bestaande bekabeling en het eigen netwerk aansluiten. Bovendien hoefden we geen dure licenties aan te kopen. Kortom: een minimale investering met een maximaal resultaat.” In eerste instantie plaatste Bert twee meetpunten in de fabriek. Inmiddels zijn er al vijf Sentron PAC’s geïnstalleerd. Ze communiceren met vier PLC’s. Marmo meet nu op deze manier het elektriciteits-, gas- en waterverbruik.

"We zagen in de meetresultaten dat we op zondag water verbruikten. Dat kan eigenlijk niet, dan draaien we geen productie. Diverse waterlekken waren de oorzaak." Direct terugverdiend Het resultaat was meteen zichtbaar. Al in de eerste weken kwamen er diverse knelpunten naar boven. Robin knikt. “We zagen in de meetresultaten dat we op zondag water verbruikten. Dat kan eigenlijk niet, dan draaien we geen productie. Diverse waterlekken waren de oorzaak. Ook houden we nu heel precies bij hoeveel water het bedrijf binnenkomt en hoeveel er wordt geloosd. Een goede leidraad: deze waarden moeten ongeveer gelijk zijn. Van elke corrigerende actie die onze technische mensen hieromtrent uitvoeren, zien we snel het resultaat. Een extra motivatie! Al met al is dit een rendabele investering die zichzelf snel terug verdiend.”

014

Sparren met Breemes

Robin controleert eens per week de gegevens. “Ik zie meteen of er iets

Bij het installeren van het systeem had Bert regelmatig contact met

afwijkends aan de hand is. Ik kan op iedere computer inloggen om direct

Breemes. “Ik heb veel aan de kennis van Breemes gehad. Zeker in het

de meest recente verbruiksresultaten te zien. Deze worden ook bekeken

begin van het project heb ik regelmatig met Peter overlegd. Met vragen

door de productiemanager en de CEO van ons bedrijf. De informatie

kon ik ook altijd bij de helpdesk terecht.” Peter: “Mooi om te zien hoe het

wordt meegenomen in de bedrijfsvoering. Nu we precies weten

in de praktijk uitpakt. De Siemens PAC’s in combinatie met s7 1200 plc’s

hoeveel energie, gas en water we verbruiken, hebben we beter grip op

zorgen voor een slimme vorm van energiemanagement. Door meten,

onze energie­kosten. Zo kunnen we dit veel specifieker linken aan onze

evalueren van de data en het uitvoeren van aanpassingen is een continue

productprijs. We kunnen zelfs per productiehal zien wat de verbruiken

verbetering mogelijk. Bedrijven krijgen meer inzicht in het verbruik

zijn. En als we aanpassingen in het productieproces doen, zien we direct

en kunnen het energieverbruik aanzienlijk verlagen, wat uiteraard

welke impact dat heeft voor het energieverbruik. Het geeft ons veel meer

kostenbesparend werkt.”

grip en inzicht.”

"Nu we precies weten hoeveel energie, gas en water we verbruiken, hebben we beter grip op onze energiekosten. Zo kunnen we dit veel specifieker linken aan onze productprijs."

"De grote energielekkages zijn nu wel in beeld gebracht en opgelost, maar er is uiteraard altijd ruimte voor verbetering." Toekomstbestendig Bij Marmo hebben ze nog meer plannen. Robin: “We investeerden de

In één oogopslag een duidelijk beeld

afgelopen jaren veel in onze productieplant. We gaan nu kijken hoe we

De meetpunten verzamelen veel data. Die worden verwerkt en

zo efficiënt mogelijk kunnen produceren. Energie- en waterverbruik

vervolgens op een toegankelijke manier weergegeven. Bij Marmo werkt

verminderen hoort daar zeker bij. De grote energielekkages zijn nu wel

men ‘gewoon’ met Excel. Bert programmeerde dit zelf. Hij laat een aan-

in beeld gebracht en opgelost, maar er is uiteraard altijd ruimte voor

tal schermen zien. “Kijk, je ziet het verbruik in overzichtelijke grafieken.

verbetering. We kunnen dit systeem heel gemakkelijk verder uitbreiden.

Zo valt direct op wanneer er afwijkingen zijn. Ook zijn gegevens veel beter

Bert heeft het zo geïnstalleerd dat we er ook zelf mee uit de voeten

met elkaar te vergelijken, je ziet meteen het verbruik van vorige dagen,

kunnen. De technische dienst is dan ook kennis aan het opdoen over

maanden of jaren.”

PLC’s zodat we er ook zelf mee verder kunnen. Wij zijn zeer tevreden!”

Over Sabond bvba

Over Marmo

Sabond bvba is opgericht door Bert Aerts in 2009. Sabond bvba richt

Marmo is opgericht in 1975. Het bedrijf levert verkoopsklaar vers

zich voornamelijk op industriële automatisering en onder­steuning

vlees, gehakt, gevogelte en specialiteiten aan de retail. Het maakt

aan de technische diensten, voor­namelijk van bedrijven werkzaam

deel uit van de Marmo Group samen met de zusterbedrijven.

in de voedingsmiddelenindustrie.

De Bruycker Foodservice en Marmo Logistics.

015

HYGENIC DESIGN

Bekabeling voor de voedingsindustrie

M8 & M12-oplossingen van Phoenix Contact Betrouwbaar bekabelen in omgevingen met hoge hygiënische eisen

Hygienic design, een schone zaak! In de levensmiddelenindustrie worden wat betreft beschermklasse, corrosiebestendigheid en hygiëne de allerhoogste eisen gesteld aan componenten en materiaal. De bekabeling dient bestand te zijn tegen agressieve reinigingsmiddelen en -processen. Hiervoor zijn onze connec-toren met hygiënisch ontworpen roestvaststalen rand (M12)

Phoenix Contact biedt een complete oplossing voor toepassingen in

en washdown design met kunststofrand (M8 & M12) uitermate geschikt.

dergelijke omgevingen. Door het speciale hygiënische design zijn de connectoren uiterst eenvoudig te reinigen. Bovendien zorgt roestvast staal voor verregaande corrosiebescherming en dankzij de lichte omspuitingskleur is vuil snel te zien. De eisen voor de connectoren variëren van toepassing tot toepassing – Phoenix Contact biedt voor elke applicatie een passende oplossing. Uw voordelen • allesomvattend programma: voor zowel farmacie als voedingsindustrie • eenvoudige reiniging dankzij speciaal hygiënisch design • corrosiebestendig door toepassing van roestvast staal • verontreinigingen snel zichtbaar dankzij de lichte kleur • IP69K Bestendigheid van de metalen en kunststoffen Speel op veilig en gebruik alleen betrouwbaar materiaal. De metalen en kunststoffen die Phoenix Contact verwerkt, zijn op de gangbare reinigings- en desinfectiemiddelen getest. • P3-topactive DES • P3-topax 19 • P3-topax 56 • P3-topax 66 • P3-topax 91 Meer informatie over onze bekabeling voor de voedingsindustrie vindt u op www.phoenixcontact.be/hygienicdesign.

016

Werma CleanSIGN De eerste EDEHG (European Hygienic Engineering & Design Group)-gekeurde signaaltoren. Kenmerken • Onderhoudsvrije LED Technologie met zeer lange levensduur 50.000 uren • Hoge beschermingsgraad IP 67 / IP 69k • Geïntegreerde hoog-volume buzzer • Polyamide behuizing, zéér resistent! • Bracket versie en Base mounting versie • 3 Uitvoeringen: SMD; RGY; RGB • Eerste signaaltoren met EHEDG & IPA certificaat • Voldoet aan Air Cleanliness Class 2 voor Cleanroom applicaties in overeenstemming met DIN EN ISO 14644-1.

www.wermabenelux.com

017

Maak kennis met Joren Marteaux, onze Product Specialist Industrial Automation Kent u Joren al? Hij geeft bij Breemes opleidingen én beantwoordt de lastigste vragen over industriële automatisering.

Joren is 23 jaar, geboren en getogen in Diest.

Helpdesk industrial automation

Hij

nu ook in België

studeerde

elektromechanica

aan

de

Hogeschool PXL in Diepenbeek. “De liefde

Daarnaast bemant Joren de helpdesk, waar

voor techniek zat er al vroeg in bij mij”, vertelt

klanten met allerlei vragen over industrial

hij. “Mijn vader was leraar technologische

automation terecht kunnen. “Er is al een help-

opvoeding. Bij ons thuis werd er altijd veel

desk van onze itsme-collega’s in Nederland.

geklust. Eigenlijk was het logisch dat ik ook

Die is zeer succesvol. Toch merken we dat

de techniek inging. Ik heb een hoofd vol

Vlamingen graag met een landgenoot bellen,

kennis, maar vind het ook heerlijk om met mijn

we spreken dezelfde taal. Daarom zijn we bij

handen te werken. Zo kook ik ook graag in

Breemes gestart met een eigen helpdesk.

mijn vrije tijd.”

Ik ondersteun de collega’s in België en beantwoord vragen van klanten. Daag me

Techniek én mensen

gerust uit! Het kan me niet moeilijk of inge-

“Mijn drijfveer?” Joren denkt even na. “Ik ben

wikkeld genoeg zijn. Ik bijt me vast in ieder

graag op de hoogte van alle laatste technische

probleem en rust niet tot het is opgelost”,

snufjes, oplossingen en producten. Daarnaast

lacht hij.

vind ik het heel leuk om met mensen om te gaan. Om ingewikkelde dingen zo uit te leggen dat mensen het ook echt zelf snappen. Al deze dingen komen samen in deze job. Ik zit hier dus helemaal op mijn plek.” Nieuw Opleidingen op maat

Helpdesk industriële automatisering

Joren verzorgt onder andere de opleidingen bij

Breemes

Breemes. “We werken met kleine groepjes van maximaal twaalf mensen, zodat er voldoende

Heeft u vragen over industriële auto­

tijd en aandacht is voor iedere cursist. Ik wil

matisering? Bent u met een project bezig

dat iedereen aan het einde van de dag de deur

en wilt u advies van een vakgenoot? Bel dan

uitgaat met een stukje nieuwe kennis over

de helpdesk van Breemes. Joren Marteaux

industriële automatisering. Nuttige informatie

staat u graag te woord.

die ze in hun eigen situatie kunnen toepassen en uitbreiden.”

Nummer helpdesk: +32 (0)11 39 94 96 Bereikbaar van 8.00u tot 16.30u

018

Cursussen

industriële automatisering Cursussen SIEMENS TIA Portal S7-1200/1500 S7-300/400

S7-1200/1500 S7-300/400

Weinig ervaring met STE7P V5

Ruime ervaring met STE7P V5

Cursussen SIEMENS STEP7 Classic V5 SIMATIC S7-300/400 Weinig PLC ervaring

OPC BASIS Datacommunicatie beheren en controleren

S7-PCS7SERV TIAP-BASIS Basiskennis TIAP S7-1200/1500/300 S7-400/ET200 PLC

S7-BASIS SIMATIC S7 PLC’s Programmeurs Installateurs Monteurs

TIAP-UPDATE Update STEP7 V5 en SIMATIC S7-300/400

Servicecursus Procesautomatisering

S7-PCS7 Implementeren, onderhouden of beheren PCS7 V8.1 TIAP-SERVICE Met basiskennis TIAP storingzoeken in en rond SIMATIC S7

TIAP-PROG Programmeren TIAP S7-1200/1500 en ETC200 PLC’s

TIAP-PANELS Programmeren SIMATIC HMI Panels

S7-SERVICE Installeren en inbedrijfnemen SIMATIC S7 PLC’s

TIAP-SCADA WinCC SCADA Professional

Cursus PILZ

Cursus Danfoss

Gecertificeerd Expert Machineveiligheid

Frequentieregelaars

CMSE Certified Machinery Safety Expert

VLT Flex concept Frequentieomvormers Systeemarchitectuur

Hygiëne Hygiënisch bewustzijn in de maintenance room

Deze opleiding richt zich naar maintenancemedewerkers van onze Food & Beverage klanten. De Europese wetgeving stelt dat apparatuur hygiënisch moet zijn, maar geeft niet precies aan op welke manier. Hoe ziet nu een hygiënische omgeving er uit? Wat zegt de wetgeving? Welke materialen en technieken moet U gebruiken in de installatie en onderhoud van het machinepark?

Heeft U interesse? Neem contact op met Joren

Marteaux

voor

nadere

details.

Per telefoon: 011/399432 of per e-mail: [email protected].

019

Sick biedt oplossingen voor de voedingsindustrie CONTINU PROCES

Een praktijkvoorbeeld: Om geen enkel risico te nemen inzake

De hygiënische fotocellen bevinden zich net

voedselveiligheid wordt in een voedings­

voor de verpakkingsmachine in de fabriek in

middelenbedrijf in Mechelen niet alleen

Mechelen waar snacks gemaakt wordt voor

gebruikgemaakt van speciale fotocellen voor

de Europese markt en Rusland. U kent ze wel

hygiënische toepassingen, ze zijn ook zodanig

– de chips die qua vorm, grootte en kleur alle

ingebouwd dat er geen enkele rand of naad

perfect hetzelfde zijn en die netjes gestapeld

meer overblijft. De fotocellen zijn hierdoor

verpakt worden in een kartonnen koker.

perfect bestand tegen reinigingsbeurten en er

Die uniformiteit is te danken aan het feit dat

kan nergens spoelwater op achterblijven.

deze chips niet gewoon van aardappelschijfjes gemaakt zijn, maar stuk voor stuk gevormd worden. “We vertrekken van een deeg van aardappel­ bloem”, legt Philippe Bossaert uit. Hij is een van de team leaders van de ploeg die verantwoordelijk is voor elektriciteit en auto­ matisering. “Het deeg wordt aan het begin van de lijn platgewalst en uit die laag worden de ellipsvormige chips gesneden. Ze worden vervolgens op een vorm gebakken in olie, waarbij ze hun karakteristieke zadelvorm krijgen.” Bestand tegen reiniging De productie is een continu proces waarbij elke lijn 12 parallelle banen telt waarin de chips in opeenvolgende stappen gesneden, gebakken en gekruid worden. De volgende uitdaging is het stapelen van de chips in de kokers, waar­ voor aan het eind van elke lijn een speciale verpakkingsmachine gebouwd werd. Philippe Bossaert: “Om gewichtsvariaties bij het verpakken te vermijden moeten we controleren

020

W4S-3 INOX - MADE FOR EXTREMEST USE MEETS IMPORTANT STANDARDS & REQUIREMENTS

WORLDS MOST ROBUST PHOTO SWITCH

of er voor de verpakkingsmachine voldoende

- ECOLAB

- Flush metal membrane teach-in button

chips aanwezig is in elke baan. Anders kunnen

- FDA applied - EHEDG conform

- Scratch-proof SiOx coated & extreme robust front window

- Beyond IP69K

- Bullet proof - made of 316L / V4A

- Designed to improve HACCP investigations

- Extreme resistant

zich fouten voordoen bij het opduwen van de chips richting kokers. De controle gebeurt met een rij fotocellen boven de lijn, één voor

- (H2O2, alkohol, acetic acid, NaoH…) - Water jet 100 bar, 80˚C proof

elke baan.” Een van de grote uitdagingen voor deze applicatie is dat de lijn bij elke productwissel grondig gereinigd wordt. De fotocellen moeten daarbij niet alleen bestand zijn tegen het water en de detergenten. Omwille van de hygiënische

NO BETTER SOLUTION FOR TRANSPARANT OBJECTS

PINPOINT TECHNOLOGY - Best object detection you find in the market today

- All objects in Food, Beverage and Pharmaceutical will surely be detected

- Easy and fast alignment means by Best light spot visibility

- No influence of drifts and dust -

- Best background suppression

means of automatic treshold adaption

- No laser technology laser precautions are not requiered

- Chemical resistant reflectors are available

vereisten moet er ook voor gezorgd worden dat er nergens water kan achterblijven. Montagebeugels op draagstructuur De oplossing die Philippe Bossaert hiervoor uitwerkte, mag gerust een schoolvoorbeeld genoemd worden. Er werd gekozen voor

Randjes en oppervlakken weggewerkt

Geen enkel risico

W4S-3 Inox Hygiene sensoren van SICK die

De hygiënische versie van de W4 fotocellen

De oplossing ziet er bijzonder strak uit en

zodanig ingebouwd zijn in een draagstructuur

zijn uitgevoerd in een roestvrijstalen behuizing

beantwoordt in alle opzichten aan de strenge

dat er geen enkele naad of oppervlak meer

met lage Ra. Alle hoeken en vlakken zijn

regels die de fabriek zich oplegt inzake voedsel­

is waarop water kan achterblijven. Ook de

afgerond en de drukknop voor het instellen

veiligheid. Philippe Bossaert: “In het verleden

bekabeling is volledig ingewerkt.

van de sensoren zit onder een membraan dat

hadden we gewone fotocellen op een profiel

naadloos aansluit op de behuizing zodat ook

boven de productielijn. Dat bracht heel wat

daar geen water kan achterblijven.

risico’s met zich mee en leverde ook problemen

De draagstructuur is een buis in RVS, dwars op

op omdat connectoren snel geoxideerd raak­

de productielijn, waar de montagebeugels op gelast zijn. Die beugels van SICK zijn zodanig

De verbinding tussen sensor en montage­

ten door het spoelwater. Daarom waren de

ontworpen dat de kabels en aansluitpluggen

beugel gebeurt met een bajonetsysteem en

sensoren zelfs redundant uitgevoerd.”

zich volledig binnen in de structuur bevinden.

heeft een bijkomende afdichting in teflon om

Het profiel waarop de beugels gelast zijn,

het geheel perfect waterdicht te maken. De

“Dat is nu niet meer nodig en de betrouw­

buigt naast de lijn af naar beneden, tot bij de

montagebeugel zit volledig rond de connector

baar­heid van het systeem, dat cruciaal is voor

sturingskast die onder de lijn geplaatst werd.

en kabel zodat ook deze beschermd zijn tegen

ons verpakkings­proces, is sterk toegenomen.

het spoelwater. Met het inwerken van de

Boven­ dien kunnen we absoluut garanderen

“Op die manier kan er nooit iets op de

bekabeling en connectoren worden ook weer

dat het systeem geen enkel risico meer vormt

productie­ lijn terechtkomen. Alles wat zich

heel wat randjes en oppervlakken weggewerkt

inzake voedsel­­veiligheid. Voor een bedrijf dat

boven de lijn bevindt, vormt één enkel geheel

waar anders water of chipsresten op zouden

actief is in de voedings­­sector is dat van zeer

dat volledig afgedicht is.”

kunnen achterblijven.

grote waarde.”

021

Hoe laat je 160 machines communiceren? Agio Cigars investeert in MES Bij Agio Cigars in Westerlo rollen er jaarlijks 760 miljoen sigaren van de band. Voor een optimale en efficiënte aansturing van het proces installeerde Agio een manufacturing execution system (MES). Signaal nam een kijkje.

Data verzamelen van 160 machines: een flinke klus Een bedrijf wordt niet zomaar ouder dan honderd jaar. Productkwaliteit en efficiency is voor Agio dan ook erg belangrijk. Het bedrijf investeert in verbeterprojecten. De aankoop en installatie van het manufacturing execution system in Westerlo is er een van. Dirk van der Velpen, Manager Technische Dienst, en Peter Convens, Process & Quality Engineer, vertellen samen met Peter Daems, Technisch Afgevaardigde Industrial Automation Breemes, (bron: Wikipedia)

Agio Cigars is wereldwijd een begrip onder

over de keuze van het systeem en de imple-

sigarenliefhebbers. Het bedrijf produceert

mentatie.

sinds 1904 sigaren, waaronder de merken

022

Mehari’s, Panter, Balmoral en De Huifkar. Agio

Peter: “We produceren hier een grote diversiteit

heeft vier vestigingen: het hoofdkantoor in

van sigaren en verpakkingen. Dat doen we

Duizel (Nederland) en productielocaties in

met maar liefst 160 verschillende machines.

Westerlo (België), de Dominicaanse Republiek

Om de kwaliteit van onze processen en

en Sri Lanka. De site in Westerlo werd in

producten te meten en te verbeteren, hebben

2001 geopend. Het is de grootste Europese

we inzicht nodig in onze productie. Dat bete-

productielocatie. Agio produceert hier diverse

kent dat we van iedere machine data nodig

merken en soorten sigaren in verschillende

hebben. Denk aan productieaantallen, sto-

verpakkingen. Die zijn voor ieder land anders,

ringen, uitval, productietijd enzovoorts. Deze

aangezien de wetgeving daar per land

gegevens verzamelden we eerst handmatig –

specifieke eisen aan stelt. In totaal gaat het om

dagelijks een dikke stapel papier – en voerden

honderden variaties.

we in ons ERP-systeem in. Behoorlijk tijdrovend.”

2. De operator die aan de machine werkt krijgt nu

Dirk: “We hebben de beschikking over alle

de CP 343-1 communications processor

via het scherm direct alle realtime productie-

data. We krijgen gegevens van de machines

“We zochten een geautomatiseerd systeem

informatie: hoe draait de machine, welke

veel sneller door. Vroeger zat er minimaal een

waarin alle data samen zouden komen”, vult

werkorders staan er open, welk materiaal is er

dag tussen. Nu is het realtime. Dat betekent

Dirk aan. “Een MES dus. We willen processen

nodig et cetera. Door gebruik van de kleuren

dat we ook veel sneller kunnen bijsturen.

realtime kunnen volgen en direct bijsturen als

rood, groen en oranje kan de operator in een

Machines optimaliseren: controles uitvoeren,

dat nodig is. De grootste uitdaging? Het aan-

oogopslag zien waar er knelpunten zijn.

productiesnelheid verhogen of verlagen en

De oplossing:

tal productielijnen. Elk van de 160 machines

3. Tot slot is ook de traceability stukken verbe-

processen beter op elkaar aan laten sluiten.

moet haar data apart doorgeven aan het MES.

terd. Door te werken met RFID die de bakken

Storingen en uitval worden automatisch

Samen met Siemens en Breemes onderzochten

met sigaren ‘leest’, kan Agio nu altijd zien

gelogd. Historische gegevens zijn allemaal

we de diverse industriële communicatie­

waar iedere sigaar in de fabriek zich bevindt.

terug te halen en we kunnen in het systeem ook

mogelijkheden en kozen we de beste methode voor onze situatie.”

filteren en selecteren op diverse punten. Zijn Dirk: “Dat laatste is ook een grote stap vooruit.

er terugkerende problemen, dan kunnen we

Vroeger telden we alle bakken met sigaren

zo de oorzaak snel achterhalen en elimineren.

In iedere machine werd een CP-kaart (Siemens

hand­ matig. U kunt zich wel voorstellen dat

Het grootste voordeel? Dat is zeker de tijdwinst.

343-1) geïnstalleerd. Deze kaart stuurt de

dit complex, tijdrovend en foutgevoelig was.

En dan met name voor onze bedrijfsadmini-

PLC-signalen over Profinet door naar het MES.

Met dit systeem is dus ook ons voorraadbeheer

stratie, de planner en het voorraadbeheer.

Alle machines kregen bovendien een eigen

verbeterd.”

Door de grondige voorbereiding van het project

touchpanel waarop de productievoortgang

samen met onze partners, waaronder Breemes,

te zien is. Dirk: “We werken met vrij uniforme

De voordelen

zijn we geen onaangename verrassingen tegen-

machines. We konden dus gelukkig 160 keer

De installatie- en testfase is inmiddels afgerond.

­gekomen. Wij zijn zeer tevreden.”

hetzelfde type kaart gebruiken. Kwestie van

Begin 2016 is het hele systeem operationeel.

plug & play. In twee maanden tijd hebben

Wat zijn de grootste voordelen voor Agio Cigars?

we alles omgezet. Zonder noemenswaardige problemen.” Wat is een manufacturing execution system (MES)? Testen en perfectioneren

Een manufacturing execution system is een informatiesysteem voor het monitoren en

Na het installeren werd het systeem getest.

aansturen van productieprocessen met een continu karakter, bijvoorbeeld in olieproductie

Agio sloot tijdens verschillende productiestops

en -verwerking, metaalindustrie, chemie of voedingsmiddelenindustrie. Een MES kent de

steeds een aantal machines aan op het MES.

volgende kenmerken:

De operators van die machines volgden

• Het is mogelijk productiewinsten te berekenen op basis van productiegegevens.

een training on the job. Peter: “Je ziet in de

• Het wordt voornamelijk gebruikt door managementniveaufuncties, procescontrolerende

praktijk dan meteen de potentie van het

leidinggevenden, hoofdmedewerkers productie (supervisors) en toegewezen medewerkers.

systeem. Geweldig. Natuurlijk waren er ook

• Het is zowel een realtimesysteem als een data-archief voor historische gegevens.

wat kinderziektes. Een aantal zaken moest

• Het biedt een controlefunctie over het hele productieproces, zoals planning en controle

aangepast worden: zo was de typesnelheid op

van de productieorders, primairekostcalculaties, materiaal- en energiebalansaccounting,

het scherm erg traag in het begin. Onze system

monitoring van batchproducties, etc.

integrator CPA nam al onze feedback mee. Ook

• Het systeem geeft het productieproces weer als een gesloten systeem van energie- en

met deze partner hebben we een uitstekende

materiaalstromen. De informatie over deze materiaalstromen is afkomstig uit PLC’s, DCS of

samenwerking.”

SCADA die hun data via busnetwerken ophalen uit de aangesloten I/O op de procesvloer,

Verbeteringen

• Het systeem maakt het voor elke geassocieerde grondstof in functie van het eindproduct

maar kan ook handmatig worden ingegeven. Het systeem verbetert de kwaliteit bij Agio op

mogelijk de betrokken kosten te berekenen, materiaalstromen in geldstromen om te

drie gebieden.

zetten, via realtimemonitoring van de primairekostformatie de redenen bloot te leggen

1. Alle data worden verzameld en opgeslagen.

van groei en actie te ondernemen voor verliesreductie.

Het is waardevolle informatie waarmee Agio

• Het systeem biedt MES-statistieken van (niet-)productie, onderhoud en faaltijden.

de efficiency kan monitoren en de kwaliteit

• Het kan automatisch rapporten opmaken en berekent benodigde indices hiervoor.

kan beheren en borgen.

023

SIEMENS SIRIUS ACT

Drukknoppen met standaard IP69K beschermingsgraad Sirius Act is een nieuwe generatie drukknoppen met een robuust design en standaard IP69K beschermingsgraad. De vier designfamilies in plastic en in metaal zijn zeer esthetisch van vorm en uiterst gebruiksvriendelijk. De standaard IP69K beschermingsgraad maakt de Sirius Act lijn ongevoelig voor en resistent tegen stof, olie, bijtende oplossingen en extreme invloeden van natuurverschijnselen. In die mate zelfs dat ze veilig schoongemaakt kunnen worden met een hogedrukreiniger aan hoge temperaturen. U heeft de keuze uit een breed gamma van toetsen, noodstopknoppen, keuzeschakelaars, vergrendelbare schakelaars en verklikkers met akoestisch en optisch signaal. De toetsen die op het voorpaneel worden gemonteerd zijn naadloos te combineren met de verschillende soorten contacten en LED modules op de achterzijde. Met behulp van de online configurator maakt u in een handomdraai uw keuze en stelt u in een mum van tijd uw bestelling samen. Bij de ontwikkeling is in het bijzonder de nadruk gelegd op de eenvoud van installatie. Dankzij het revolutionair klikconcept, is het mogelijk om snel en zonder gereedschap deze nieuwe drukknoppen foutloos te monteren. De belangrijkste troeven nog even voor u op een rijtje: • Vormvaste designs met standaard IP69K beschermingsgraad. • Modulaire drukknoppen in vier designfamilies. • Uitgebreide keuze van drukknoppen, schakelaars en verklikkers in diverse kleuren en ontwerpen voor iedere mogelijke toepassing. • Bijzonder eenvoudig te installeren en te demonteren. Lees meer over Sirius Act op www.siemens.com/sirius-act

De SIRIUS ACT-drukknoppen van Siemens, met vier design­

stof, olie, bijtende oplossingen en extreme invloeden van

uitvoeringen en een brede waaier van opties zijn geschikt

natuur­ verschijnselen.

voor

monteert en demonteert u deze nieuwe drukknoppen foutloos,

nagenoeg

ieders

smaak.

De

IP69K

beveiligingsgraad

maakt de SIRIUS ACT-lijn ongevoelig voor en resistent tegen

024

Dankzij

snel en zonder gereedschap.

het

revolutionair “klikconcept”

Een connector die voldoet aan alle hygiënische veiligheidseisen in de voedingsmiddelenindustrie HARTING lanceert een

In de productcontact- en sproeizone, ziet het

Het

er anders uit. Hier moeten alle oppervlakken

bestand

egaal en vlak zijn en mag er geen speling of

reinigingsmiddelen en door de FDA is goed­

ruimte tussen oppervlakken bestaan. Wordt dit

gekeurd. De zachte productcomponenten

niet aangehouden, dan bestaat het gevaar dat

zijn uitgevoerd in een blauwe kleur zodat

er levensmiddelresten kunnen achterblijven.

camerasystemen, die de kwaliteit bewaken,

De eisen met betrekking tot

Het gevolg is een onaanvaardbare biologische

eventueel losgeraakte onderdelen kunnen

hygiëne en voedselveiligheid,

belasting van de installatie. Naast ontwerp-

detecteren. De beschermingsklassen IP67/

specifieke voorwaarden, is ook dagelijkse

IP69K

zijn streng en hebben

reiniging voorgeschreven: de apparatuur wordt

van HARTING F&B connectoren, blijven be-

met hogedruk- en stoom­ reinigers schoon­

houden, ondanks dagelijkse inwerking van

verstrekkende gevolgen voor

gemaakt, vaak met agressieve reinigings­

reinigingsmiddelen.

connector-serie, die toegepast kan worden in de voedingsmiddelenindustrie.

de inrichting van het totale productieproces. De productie en verpakking van voedingsmiddelen, worden verdeeld over drie zones: een productcontactzone, een sproeizone en een productvrije

basismateriaal is

en

tegen

de

is

PP-kunststof,

dat

ECOLAB-gecertificeerde

oppervlakte-eigenschappen

middelen op basis van zuren of op alkalische basis. Standaard­componenten zijn daarom niet

Een veelzijdige ‘plug and play’ connector

geschikt.

Contactoverdracht is veelzijdig. Er zijn meer dan 12 verschillende contactinzetstukken

Nieuwe HARTING-connectoren voor de

voor bus-systemen, signalen (o.a. glasvezel)

voedingsmiddelenindustrie

en contacten voor stroomvoorziening tot 40A.

HARTING Han® F&B connectoren zijn ont­

Mogelijke toepassingen zijn afwas-, spoel-,

wikkeld voor de omgeving van de sproeizone.

afzuig-, koel- en

Het ontwerp is gepatenteerd en kenmerkt

verwarmingsunits.

zich door grote radii (afrondingen) en gladde oppervlakken

volgens

EHEDG-richtlijnen.

zone. De productvrije zone is het gebied van de installatie waar de producten reeds verpakt en daardoor beschermd zijn tegen verontreinigingen. Hier kunnen bestaande HARTING connectivityproducten worden ingezet.

025

Een aanraakscherm voor de voedingsindustrie?

Magelis HMI heeft het allemaal Schneider Electric HMI producten zijn zonder twijfel best-in-class. Voor de voedingsindustrie is er specifiek de grafische HMIGTO reeks beschikbaar. Verkrijgbaar in vijf verschillende formaten en allen met een duidelijk leesbaar TFT-beeldscherm + LED verlichting. Magelis GTO heeft seriële, Ethernet en USB-2.0-aansluitingen. Voor gegevensopslag worden SD-kaarten gebruikt.

De modellen voor de voedings- en farma­

De Magelis GTO munt uit door zijn perfecte

Vlot te integreren en aan te passen

ceutische

industrie

behuizing

voldoen

grafische eigenschappen, zijn snelle respons­

De nieuwe Magelis GTO terminals zijn

1672-2,

tijd en door zijn groot aantal supervisiefuncties

over Ethernet gemakkelijk te koppelen op

een Europese norm voor machines die

(SCADA, datalogging, historieken, integratie van

IT architecturen (webgate, ftp server met

aanbevelingen bevat m.b.t. hygiëne. Deze

multimedia, Ethernet interface, webserver…).

alarmlijsten/datalogging bestanden, e-mails).

modellen hebben een speciale vernislaag op

Ook munt de GTO uit door de eenvoudige

Daarnaast hebben ze één of twee seriële

de elektronische componenten en voldoen aan

koppeling met PLC’s, printers en andere

verbindingen en een USB2.0-aansluiting om

de ATEX normering (stof explosiegevaarlijke

apparatuur van diverse merken (Schneider

te kunnen communiceren met diverse appara-

omgevingen). Alle Magelis GTO terminals

Electric, ABB, Omron, Rockwell, Mitsubishi,

tuur. SD kaarten tot 4 Gb worden gebruikt

werken tot temperaturen van 55°C en ze

Siemens,…) en niet in het minst door de kracht

voor het opslaan van grote databestanden.

worden zoals alle andere Magelis HMI

en de uitzonderlijke programmeermogelijk-

De IDS software, een optie van Vijeo Designer,

apparatuur geprogrammeerd met de Vijeo

heden van Vijeo Designer V6.2.

laat toe om elke handeling op de HMI te

met aan

roestvrijstalen

de

EN

Designer 6.2 configuratiesoftware.

traceren conform de FDA part 11 normering. Het HMIGTO gamma is gecertificeerd voor

De inox versies van Magelis GTO zijn bestemd voor toepassingen waar hygiëne een essentiële rol speelt en waar machines met waterstraal onder druk afgespoten en gedesinfecteerd moeten worden. De inox versies hebben een IP66K beschermingsgraad (waterstraalbestendig tot 10 bar) waardoor ze uitermate geschikt zijn voor de farmaceutische nijverheid en de voedsel- en drankindustrie. Ze zijn sterk bestand tegen corrosie en hoge druk reiniging.

026

ATEX (categorie 3), en UL Class 1 Div2.

Legrand

Global standards, local excellence! Bij industriële projecten is het product de basis maar moet u kunnen vertrouwen op een echte business partner. Met onze industriële kabeldraagsystemen kunt u bij elk project met dezelfde vertrouwde systemen werken, waar ook ter wereld. Dat biedt zekerheid, efficiëntie, constante kwaliteit en wereldwijde beschikbaarheid. Deze standaardisatie levert u voordelen op, onder meer op het vlak van ontwikkeling, aankoop, onderhoud, logistiek, test & inspectie. Kortom één standaard wereldwijd.

Legrand

Cablofil

Excelleren in hygiëne

De wereldstandaard in draadgoten

Voor een optimale voedselveiligheid worden de hoogste eisen aan

• Speciale draadgoten zoals de C-Tray of G-Mini zijn een

hygiëne gesteld. Legrand is thuis in de voedingssector en kent de strenge voorwaarden waaraan producenten, machinebouwers en adviseurs dagelijks moeten voldoen. Speciaal voor de voedings- en dranken­

goed alternatief voor kabelbuizen. • Standaard verkrijgbaar in Sendzimir, thermisch verzinkt, RVS 304 en 316L.

industrie biedt Legrand een compleet pakket kabeldraagsystemen

• Open structuur. Geen vuil- en/of stofophoping, eenvoudig te reinigen.

en aanverwante producten aan, dat wereldwijd verkrijgbaar is.

• FAS-systeem: geen bouten en moeren die los kunnen komen.

Eén standaard­pakket dat voldoet aan de hoogste eisen op het vlak van

• RVS-uitvoering: gladde afgeronde vormgeving.

hygiëne én maximale constructieve flexibiliteit en duurzaamheid biedt.

027

VESTIGINGEN itsme - Hoofdkantoor

Breemes

ES Elektro

Schultz+Erbse

Steurweg 2 - 4941 VR Raamsdonksveer Postbus 128 - 4940 AC Raamsdonksveer Nederland Telefoon: +31 162 484 200 Fax: +31 162 484 299 E-mail: [email protected]

Vogelsancklaan 260 3520 Zonhoven België Telefoon: +32 11 399 499 Fax: +32 11 399 498 E-mail: [email protected]

Feldmühlenstraße 41 58099 Hagen Duitsland Telefoon: +49 2331 36 10 Fax: +49 2331 36 11 23 E-mail: [email protected]

Steurweg 2 - 4941 VR Raamsdonksveer Postbus 128 - 4940 AC Raamsdonksveer Nederland Telefoon: +31 162 484 200 Fax: +31 162 484 299 E-mail: [email protected]

Hoogland-Mennens

Wieldrechtseweg 24 - 3316 BG Dordrecht Postbus 114 - 3300 AC Dordrecht Nederland Telefoon: +31 78 618 33 55 Fax: +31 78 618 16 16 E-mail: [email protected]

Elektres

ES Elektro Romania

Crta. Santa Coloma, 82 pis 2 17005 Girona Spanje Telefoon +34 972 237 883 Fax: +34 972 239 604 E-mail: [email protected]

No 12, Muncii Blvd. RO - 400641, Cluj-Napoca Roemenië Telefoon: +40 364 41 63 33 Fax: +40 364 41 73 33 E-mail: [email protected]

COLOFON Oplage 3000 stuks SIGNAAL verschijnt drie keer per jaar SIGNAAL Redactie: Postbus 128 – 4940 AC Raamsdonksveer – Nederland Tel: +31 (0)162 58 22 00 - E-mail: [email protected] Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen mogelijk na schriftelijke toestemming van de redactie. Vormgeving: dBOD – Amsterdam - Nederland Grafische adviezen en productie: SITNO – Bergen op Zoom – Nederland www.sitno.nl

Wilt u in het vervolg geen uitgave van SIGNAAL meer missen? Stuur dan een e-mail met als onderwerp ‘aanmelding’ naar [email protected]. Vergeet dan niet uw gegevens in de e-mail te vermelden. Wenst u SIGNAAL niet langer te ontvangen? Stuur dan een e-mail met als onderwerp ‘opzegging’ naar [email protected]. Vergeet dan niet uw gegevens in de e-mail te vermeleden. SIGNAAL is een uitgave van itsme