42 Een uitgave van Schneider Electric B.V. voor alle relaties in de elektro- en besturingstechniek
Ecodial V3.3
Prisma Plus: semi-uittrekbare (plug-in) uitvoering
Viaduct van Millau
DECEMBER 2005
PETER LUGTIGHEID VAN CROON/HVL:
INTRO
PAGINA ÉÉN
COLOFON
Voorwoord De kerstperiode staat weer voor de deur. Altijd een leuke, gezellige periode in de winterdagen. Bij Schneider Electric kijken wij terug op een goed jaar waarin veel nieuwe producten en oplossingen geïntroduceerd zijn en deze trend zullen wij in het komende jaar voortzetten. ijn naam is Joost de Koning en ben nu 5 jaar als product manager verantwoordelijk voor de Merlin Gerin laagspanningsvermogensschakelaars. Daarnaast ben ik namens Schneider Electric lid van een tweetal normalisatiecomités, de NEC64 en de NEC23E.
M
Interface is een uitgave van Schneider Electric B.V, Haarlem. Redactie-adres: Schneider Electric B.V. Afdeling communicatie Postbus 836, 2003 RV Haarlem Telefoon (023) 5 124 124 www.schneider-electric.nl Teksten: Schneider Electric B.V. Rudolph Tekst & Concept, Barneveld Fotografie en illustraties: Schneider Electric B.V. Boerma Reclame, Waddinxveen Hamoen Fotografie, Bodegraven Ontwerp en opmaak: Boerma Reclame, Waddinxveen Drukwerk: Veldwijk-Van Loon Grafische Bedrijven, Waddinxveen Oplage: 20.500 exemplaren. Interface wordt toegezonden aan bedrijven en instellingen die werkzaam zijn in de besturingsen elektrotechniek. Meerdere exemplaren zijn bij de
Graag wil ik onze Ecodial V3.3 ontwerpsoftware voor laagspanningsinstallaties onder de aandacht brengen. Met dit pakket kunt u op eenvoudige wijze en in korte tijd een installatie ontwerpen en berekenen. Een kabel snel berekenen? Met Ecodial kan dit in slechts 30 seconden worden gerealiseerd. Verderop in deze Interface kunt u meer lezen over Ecodial. Verder vindt u een artikel over de 5 secondenregel. Er waren wat onduidelijkheden over het toepassen van de 5 secondenregel, die in het artikel beter worden toegelicht. Ook kan ik het niet nalaten iets te melden over onze Merlin Gerin Masterpact NT vermogensschakelaars. De kleinste vermogensschakelaar ter wereld heeft nu ook de belangrijkste scheepvaartkeuringen, wat de betrouwbaarheid van Masterpact onderstreept.
redactie op aanvraag verkrijgbaar. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen mogelijk na schriftelijke toestemming van de redactie. De interface wordt gedrukt op chloorvrij papier.
2 SCHNEIDER INTERFACE | AUGUSTUS 2005
Ik wens iedereen veel leesplezier, een fijne kerst en een voorspoedig 2006! Joost de Koning Product manager
IN DIT NUMMER
Inhoud
4
16
20
Amsterdamse RWZI: staaltje van projectmanagement en samenwerking
Ecodial V3.3 Ontwerpsoftware voor laagspanningsinstallaties
Prisma Plus gaat verder... met een semi-uitrekbare (plug-in) uitvoering
Verder in dit nummer: 7
Boostergemalen Amsterdam: “Unieke combinatie van toegepaste technologieën”
18
Installateur Hogenes gebruikt Ecodial voor kabelberekeningen
26
Het voeden van distributiegroepen met de ‘5 secondenregel’ (2)
9
Merlin Gerin Masterpact NT: Scheepvaartcertificering
19
Modulair en veelzijdige Sepam beveiligingsrelais voor middenspanningsinstallaties en retrofits
27
Laagspanningscatalogus 2006
28
Nieuwe producten in het kort
10
Van oerknal tot veiligheidssysteem
22
Het viaduct van Millau
12
Lexcom Office Glasvezel
24
De nieuwe Power Meter PM700
Overspanningsbeveiligingen van Merlin Gerin
25
Merlin Gerin PowerLogic wint de award ‘Building Service Product of the Year’
14 15
Eerste bijeenkomst LexCom installateurs is een succes!
SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
3
REFERENTIEPROJECT
Schneider Electric bouwt mee aan Europa’s grootste rioolwaterzuiveringsinstallatie
Amsterdamse RWZI staaltje van projectmanagement en samenwerking Nog even, en de nieuwe Rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) Amsterdam-West is een feit. Complimenten wimpelt projectmanager Peter Lugtigheid van Croon/HVL bescheiden af, onder het motto “we hebben het met z’n allen gedaan”. En toch verschijnt er een brede smile op zijn gezicht, als hij zegt: “Het was een enorme kick. We hebben het zonder kleerscheuren gered.” Onder de leiding van Lugtigheid verrees in Amsterdam Europa’s grootste RWZI. Een project waar Schneider Electric niet minder trots op is.
4 SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
ven de feiten op een rij. De nieuwe RWZI in Amsterdam-West vervangt de oude zuiveringsinstallaties in Oost en Zuid. De installatie beslaat een gebied van 1 km bij 250 meter en heeft een capaciteit van 1 miljoen vervuilingseenheden, wat toereikend is voor een gelijk aantal bewoners. Saillant detail: de installatie telt zo’n 10.000 I/O’s. Bijna 400 mensen werkten op het hoogtepunt onder supervisie van Lugtigheid gelijktijdig aan de realisatie. In totaal gaat het om zo’n 150.000 manuren. De totale opdrachtsom voor montage, hardware en software komt naar verwachting op 13 miljoen euro. En om de uitdaging voor Lugtigheid compleet te maken, was de vertraging van dit tweeënhalf jaar durende project maar liefst een jáár.
E
Over succesfactoren gesproken, Lugtigheid zou niet zonder zijn webgebaseerde software voor projectmanagement kunnen. De applicatie had zich al bewezen bij de realisatie van de Westerscheldetunnel en werd voor dit project verder opgetuigd. “We werken in zes vestigingen aan dit project”, aldus Lugtigheid. “Al die mensen moeten over dezelfde informatie beschikken. Daarom staan alle data in een centrale database die via het internet benaderd kan worden. Letterlijk alle correspondentie over het project staat erin, maar ook alle tekeningen, e-schema’s, verbruikerslijsten, etc. Als er relevante informatie wordt toegevoegd, krijgen de juiste personen een melding. De actie die zij hierop ondernemen, wordt weer teruggekoppeld.” SAMENWERKING
Voor Lugtigheid was deze applicatie cruciaal om snel en adequaat te opereren. En daar kwam het op aan, wilde hij met succes een inhaalslag maken. Met tevredenheid kijkt hij terug. Helemaal zonder zorgen is het project niet verlopen – hoe kan het ook anders. Lees verder op pagina 6
UITDAGENDE OMVANG
“De uitdaging van dit project zat ‘m vooral in de omvang”, vertelt Lugtigheid. “Omdat het ontwerp en de automatisering een behoorlijk beslag legden op onze capaciteit, heeft Croon een vennootschap opgericht met HVL. Ik heb daarvoor zelf de mensen geselecteerd.” Overigens is dat niet zomaar een detail, maar een succesfactor. “Ik heb niet alleen op kennis en kunde geselecteerd, maar op karakter. Anders was dit project nooit gelukt. Ga maar na, mensen moeten tweeënhalf jaar nauw met elkaar samenwerken!”
SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
5
REFERENTIEPROJECT
Maar het is zeker dat deze opdracht een staaltje van projectmanagement en samenwerking is geworden. “Met Schneider Electric onder andere”, zegt Lugtigheid, doelend op de samenwerking. “Zij hebben meegedacht, maar zijn ook met oplossingen gekomen als we vragen of problemen hadden. Zij hebben de software, de hardwarecomponenten die daar bijhoren en de Motor Control Centers geleverd. Het is gebleken dat Schneider Electric berekend is op projecten van deze omvang.”
6 SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
UNIEK PROJECT
De twee servers en de cruciale PLC’s van de installatie zijn redundant uitgevoerd. Voordat de eerste tests uitgevoerd konden worden, moesten de nodige hobbels worden genomen. Twaalf werktuigbouwkundige en drie civiele partijen leverden input voor de metingen- en verbruikerslijst. Die lijst bleek een bron van wijzigingen te worden. “We zitten nu op revisie F”, zegt Lugtigheid, die in elk geval de tel nog niet kwijt is. “Je kunt wel nagaan dat elke wijziging in de specificatie van apparatuur vèrstrekkende consequenties kan hebben. Enfin, op dit moment draait de nieuwe RWZI al voor 90 procent. Het is een uniek project. Croon/HVL en Schneider Electric hebben het vertrouwen van de opdrachtgever niet beschaamd!”
INDUSTRIELE AUTOMATISERING
Betrouwbaarheid cruciaal voor boostergemalen Amsterdam
“Unieke combinatie van toegepaste technologieën” ‘Inzicht is de oorsprong van succes’, meldt de poster achter het bureau van Frits Boddeman. Elke dag wordt de Manager Industrial Automation van GTI Industrie Noordwest bv. eraan herinnerd. Zowel het inzicht als het succes bleven niet uit bij de realisatie van vier boostergemalen in Amsterdam. Samen met projectleider Eric Roos blikt hij terug op dit veelzijdige project. “Dit is een uniek project. De gebruikte technologieën hebben we in deze combinatie nooit eerder toegepast.”
oddeman is een industriële automatiseerder in hart en nieren. Vol vuur kan hij vertellen over één van de specialismen van GTI Industrie: MES, ofwel: Manufacturing Execution System. “Nu bedrijven hun primaire processen geautomatiseerd hebben, is het tijd om te optimaliseren. Met een MES kunnen nog de nodige kosten worden bespaard.”
B
een nieuwe rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI), die de twee installaties in Oost en Zuid vervangt. Het rioleringsstelsel in de stad is echter gemaakt op afschot. Daarom zijn er vier boostergemalen nodig die het rioolwater door de nieuwe persleiding naar de zuiveringsinstallatie pompen.” STAD ONDER WATER
V.l.n.r: Frits Boddeman en Eric Roos van GTI Industrie Noordwest bv.
NIEUWE RWZI
Roos is als projectleider betrokken bij de realisatie van de boostergemalen voor opdrachtgever DWR (Dienst Waterbeheer en Riolering) in Amsterdam. Hij combineert de kennis van een inhoudelijk deskundige met de capaciteiten van een projectmanager. Roos licht toe wat er in Amsterdam gebeurt. “In Amsterdam-West komt
De gemalen verschillen in omvang, maar tellen in totaal 16 pompen. De software is in alle gemalen identiek. Een slimme oplossing. Dankzij de modulaire opbouw hoeft alleen het aantal pompen plus een aantal parameters ingevoerd te worden. De software berekend vervolgens wanneer welke pompen ingeschakeld moeten worden. Schneider Electric leverde de hardwarecomponenten. “De installatie moest bijzonder betrouwbaar zijn”, zegt Boddeman. “Als een gemaal niet functioneert, staat een deel van de stad onder water! Lees verder op pagina 8
SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
7
INDUSTRIELE AUTOMATISERING
Daarom hebben we de installatie redundant uitgevoerd. Elke PLC heeft twee gescheiden netvoedingen. Bij stroomuitval blijft dankzij een generator altijd de helft van de capaciteit beschikbaar. Bovendien zijn de I/O’s per pomp volledig gescheiden, met verschillende rekken en verschillende kasten voor de even en oneven pompen. De verbinding tussen de remote I/O’s en de CPU is dubbel uitgevoerd”, somt Boddeman op. “Verder is de CPU uitgerust met een hotstandby systeem, dat bij storing naadloos de taken van de hoofdprocessor overneemt. Een UPS levert bij stroomuitval nog een half uur lang energie aan het besturingssysteem. We hebben dus echt het zekere voor het onzekere genomen.” DRIEMANSCHAP
Roos legt ter aanvulling uit dat het om een onbemande installatie gaat. Voor de visualisatie en bediening worden industriële pc’s ingezet. ”Een GPRSverbinding stuurt relevante informatie en alarmmeldingen door naar het hoofdkantoor van DWR, waarna de statusinformatie op elke locatie met internettoegang geraadpleegd kan worden”, vertelt Roos. Hij tuurt naar buiten, waar een havenkraan met deftige buigingen een binnenvaartschip van zijn vracht verlost. “De combinatie van deze technieken is uniek: een volledig redundante installatie, dubbele coax voor de
8 SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
remote I/O’s, een CPU met webserver én een GPRS-verbinding. Een mooi project!” Boddeman en Roos denken er hetzelfde over. “Dit project is tot stand gekomen in een driemanschap: DWR (de opdrachtgever, red.), GTI Industrie en Schneider Electric. Een goed voorbeeld van succesvolle samenwerking!”
ENERGIEDISTRIBUTIE
Merlin Gerin Masterpact NT: scheepvaartcertificering Schneider Electric biedt met de Merlin Gerin Masterpact NT de kleinste 1600A vermogensschakelaar ter wereld. Deze Air Circuit Breaker heeft een bouwmaat van slechts 290 mm breed en 320 mm hoog voor een 3-polige uitrijdbare uitvoering. Hiermee is de Masterpact NT eenvoudig in te bouwen in een 400 mm breed en 400 mm diep paneel. De Masterpact NT biedt de kleinste afmetingen en de hoogste specificaties welke van een vermogensschakelaar verwacht mogen worden.
S
peciaal voor de maritieme sector heeft Masterpact NT nu ook de meest belangrijke scheepvaartkeuringen:
Lloyds Register of Shipping Germanischer Lloyd ■ Bureau Veritas ■ American Bureau of Shipping ■ Russian Maritime Register of Shipping ■ ■
Uiteraard biedt Masterpact NT daarnaast een nauwkeurige beveiliging, selectiviteit en snelle schakeltijden. Meer informatie? Kijk op www.schneider-electric.nl
De Masterpact NT bewijst hiermee een betrouwbare vermogensschakelaar te zijn met het voordeel bijzonder compact te kunnen bouwen.
Meer informatie? Kruis ‘Artikel 1’ aan op de antwoordkaart.
SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
9
INDUSTRIELE AUTOMATISERING
AMEC SPIE realiseert samen met Schneider Electric uniek project in Genève
Van oerknal tot veiligheidsalarmsysteem
Frank Kozole
Ooit, miljoenen jaren geleden, was er een oerknal, zo doet Darwin ons geloven. Het is een boeiende vraag hoe dat er precies aan toeging. Niemand kan het navertellen, maar in Genève leggen ze zich daar niet bij neer. In onderzoeksinstituut CERN wordt driftig gezocht naar de oorsprong van alle materialen. Zo leverde de oerknal uiteindelijk de Limburgse installateur AMEC SPIE een prachtproject op. Een project met internationale allure. Schneider Electric was van de partij.
ERN is een Europees instituut voor nucleair onderzoek. De unieke onderzoeksfaciliteiten van het instituut worden benut door wetenschappers en onderzoekers uit heel de wereld. Neem bijvoorbeeld de 27 kilometer lange ring, honderd meter onder de grond. In deze baan wordt met positieve en negatieve ionen het bigbang-effect gesimuleerd en onderzocht.
C
10 SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
VEILIGHEIDSZONES
“Indrukwekkend”, knikt Frank Kozole, afdelingshoofd Industriële Automatisering AMEC SPIE. Hij zwaait de scepter in Elsloo, de uitvalsbasis voor de specialisten in industriële automatisering. “Het is daar één grote magneet om de deeltjes in de baan te houden. Met behulp van detectoren en sensoren worden alle effecten gemeten.
“Een deel al in de offertefase. Zoals we het systeem tóen ontworpen hebben, zo is het ook gerealiseerd.” MEEDENKEN
Om alle berekeningen te kunnen maken, had AMEC SPIE veel data nodig van hardwareleveranciers, bijvoorbeeld over faalkansen, diagnostic coverage en storingsgevoeligheid. En daar bleek de kracht van Schneider Electric te liggen. In eerste instantie vormden de producten van een andere fabrikant het uitgangspunt, maar al snel werd de link naar Haarlem gelegd. “Schneider Electric ondersteunde ons veel beter, kwam sneller met antwoorden. Ze waren nauw betrokken bij dit project en dachten mee”, aldus een tevreden Kozole. Het voorstel dat AMEC SPIE uiteindelijk neerlegde, gaf voor CERN de doorslag. De Limburgse system integrator stak daarmee vijftien concurrerende partijen de loef af.
De onderzoeksresultaten zijn van belang voor de ontwikkeling van nieuwe processen en technologieën.”
“We hebben 33 ‘local safety alarm controllers’ (LSAC’s) geïnstalleerd. De signalen worden vanuit de veiligheidszones via drie wegen naar twee centrale wachten, de ‘fire brigade’ en de ‘technical control room’ getransporteerd”, vertelt Kozole. “Tweemaal via glasvezel TCP/ IP en éénmaal hardwired. Het centrale systeem bestaat onder meer uit redundante scada servers, ca. 40 scada cliënts, ‘hot stand-by plc’ met mimic panel en een webserver.” INGENIEUZE OPLOSSING
Kilometers groot is het CERN-terrein. Kozole vergelijkt het met een campus. Omdat nucleair onderzoek niet zonder risico’s is, is deze ‘campus’ verdeeld in 33 veiligheidszones. Elke zone heeft haar eigen risicofactor, van explosiegevaar tot giftige gassen. Detectoren en sensoren houden de omgeving nauwlettend in de gaten. Gaat er iets mis, dan worden automatisch de hulpdiensten geactiveerd. VOLDOEN AAN STRENGE NORM
“Wel vervelend dus als er veel loos alarm is”, vindt Kozole. “En dat was het geval. Het oude veiligheidsalarmsysteem was onbetrouwbaar. Dat kwam onder meer door het gebruik van koperkabel, dat gevoelig is voor magnetisme. Het totale systeem moest daarom vervangen worden. Mede door twee Franse vestigingen van AMEC SPIE kwamen wij in beeld voor dit uitdagende project.” Kozole overdrijft niet: dit project was een bijzondere uitdaging. Het systeem moest namelijk worden ontworpen, ontwikkeld en gebouwd met als leidraad de IEC-61508 norm, om precies te zijn: klasse SIL 2. Een norm die bepaald niet is inge-burgerd in Nederland. Met trots verklaart Kozole dan ook dat AMEC SPIE een van de weinige system integrators is die een dergelijke klus geklaard heeft. “We hebben tal van veiligheidsstudies, beschikbaarheidsberekeningen en netwerkanalyses gemaakt”, meldt Kozole trots.
Het systeem dat AMEC SPIE ontwierp, is niet alleen gerealiseerd volgens de SIL 2-eisen, maar is bovendien bijzonder efficiënt. De engineers bedachten een slimme oplossing. Ze bouwden namelijk een prototype dat voor elke LSAC (lees: veiligheidszone) identiek is. Gedurende een half jaar werd dit prototype onder de loep genomen in een testopstelling. “Het resultaat is een systeem dat zichzelf configureert”, legt Kozole uit. “Het enige wat we moeten doen is testen, in bedrijf nemen en integreren in het centrale systeem. Dus geen ontwikkelwerk meer. Een ingenieuze oplossing!” In februari 2006 moet het veiligheidsalarmsysteem volledig zijn geïmplementeerd. Na die tijd blijft AMEC SPIE verantwoordelijk voor zowel operations als het onderhoud. Kozole en zijn (Franse) collega’s hebben een staaltje van hun kunnen laten zien. Samen met Schneider Electric realiseren zij een project van internationaal aanzien. Met dank aan de oerknal.
SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
11
ENERGIEDISTRIBUTIE
LexCom Office Glasvezel Het LexCom Office programma is uitgebreid met een complete range glasvezelproducten voor building
CD
BD
FD
CP
TO
backbone toepassingen. Het glasvezelprogramma Campus Backbone
bestaat onder andere uit glasvezelkabel, patchkabels,
Building Backbone
Horizontale bekabeling
Werkplek bekabeling
90 meter max.
connectoren en patchpanelen en maakt uiteraard deel
# 500 meter # 2000 meter
uit van het Schneider Electric certificeringsprogramma.
SYSTEEMOVERZICHT
LEXCOM OFFICE GLASVEZELKABEL
3 2
OM1
1
uitgevoerd met glasvezelbekabeling 2: BUILDING BACKBONE
uitgevoerd met glasvezel- en/of koperbekabeling 3: HORIZONTALE NETWERKEN
traditioneel uitgevoerd met koperbekabeling. Bewezen, eenvoudig en relatief goedkoop te installeren.
12 SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
OM3
Indoor (4,6 of 12 vezels) Multimode (µM): 62,5/125 of 50/125 ■ OM1, OM2 of OM3 ■ Halogeenvrij en brandvertragend (LSZH) ■ Op haspel van 2000 meter of op gewenste lengte. De kabels zijn voorzien van type aanduiding, aantal vezels, vezel afmeting, metermarkering en fabricagecode ■ Andere typen kabel op aanvraag (Single Mode, Loose tube, Indoor/Outdoor). ■ ■
1: CAMPUS BACKBONE
OM2
B
UILDING BACKBONE NETWERKEN
GLASVEZEL HEEFT VELE VOORDELEN
Het building backbonenetwerk verbindt de verschillende horizontale netwerken in een gebouw. Voor kleine datanetwerken, waarbij de afstand tussen de patchkasten kleiner is dan 90 meter, is twisted-pair datakabel veelal voldoende. In grotere netwerken waar mogelijk veel capaciteit wordt vereist, een hoge bandbreedte en betrouwbaarheid noodzakelijk is en waar men zich geen problemen met capaciteit kan permiteren, is glasvezel de enige optie. Al dan wel of niet gecombineerd met twisted pair datakabel. In ieder geval is het verstandig om glasvezelkabel parallel te leggen met de rest van de installatie. De kosten die hier mee gepaard gaan, zijn beperkt ten opzichte van installatie naderhand en de glasvezel is direct beschikbaar op het moment dat de noodzaak aanwezig is.
LEXCOM OFFICE GLASVEZELPANELEN
De grootste voordelen zijn onder andere grotere bandbreedte, grotere immuniteit voor interferentie, geringe verliezen, veiligheid (afluisteren, vonken) en gewicht. Een nadeel is de hogere initiële investeringen voor het actieve gedeelte van het netwerk. EEN GLASVEZELNETWERK IS TOEKOMSTGERICHT
De bandbreedte is in eerste aanzet veel groter en de capaciteit van een glasvezelnetwerk is eenvoudig op te waarderen door het vervangen van actieve apparatuur. Er vanuit gaande dat gekozen is voor producten van bepaalde klasse (OM1, OM2 OF OM3), die de gewenste toepassing ondersteunen. DE LEXCOM OFFICE GLASVEZELLINK
In de EN50173-1:2002 zijn drie verschillende optische klassen gedefinieerd: ■ OF-300 (ondersteunt applicaties tot minimaal 300 meter lengte) ■ OF-500 (ondersteunt applicaties tot minimaal 500 meter lengte) ■ OF-2000 (ondersteunt applicaties tot minimaal 2000 meter lengte) Uiteraard voldoen LexCom Office producten aan de eisen in deze klassen.
Meer informatie? Kruis ‘Artikel 2’ aan op de antwoordkaart.
GLASVEZELCONNECTOREN
Universeel glasvezelpaneel
SC
Glasvezelpaneel 24-voudig SC duplex Montage gereedschap Unicam connector
ST
LC
Unicam connector met voorgepolijste glasvezel, in SC, ST of LC uitvoering
Glasvezelpaneel 12-voudig SC duplex
De LexCom Office glasvezelpanelen zijn uitschuifbaar en dit vereenvoudigt de montage. De volgende 19” glasvezelpanelen zijn beschikbaar: ■ Universeel glasvezelpaneel, voorzien van drie sparingen, 1HE. Verschillende adapterplaten maken het mogelijk om SC, ST, LC of MTRJ connectoren toe te passen ■ 12-voudig SC Duplex paneel, Multimode. Paneel voorzien van 12 adapter met keramische geleiders, 1HE ■ 24-voudig SC Duplex paneel, Multimode. Paneel voorzien van 24 adapter met keramische geleiders, 1HE.
Uitvoeringen: SC, ST en LC Unicam connectoren, eenvoudig zelf glasvezelconnectoren monteren ■ Epoxy & Polish, voor de ervaren glasvezelmonteur. ■ ■
SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
13
ENERGIEDISTRIBUTIE
Overspanningsbeveiligingen van Merlin Gerin Merlin Gerin heeft een compleet nieuwe generatie aan overspanningsbeveiligingen in het pakket. Overspanningsbeveiligingen zijn ontworpen voor de beveiliging van elektrische en elektronische componenten tegen overspanningen, veroorzaakt door de atmosfeer (directe en indirecte blikseminslag) en/of overspanningen veroorzaakt door het schakelen van grote vermogens (afkomstig van een industrie).
inds november 2004 zijn de eisen voor overspanningsbeveiligingen vastgelegd in een nieuwe normering, de EN 6164311 (CEI 61643-1). Hierin wordt er een duidelijke onderverdeling gemaakt tussen Type 1 en Type 2 beveiligingen:
S
OVERSPANNINGSBEGRENZER TYPE 1 (KLASSE 1 TEST):
Deze begrenzer zorgt voor een beveiliging tegen directe blikseminslag. De rechtstreekse bliksemstroom die afkomstig is van een bliksemafleider op het gebouw wordt door deze begrenzer opgenomen, waardoor de installatie optimaal beveiligd is. Deze testen zijn uitgevoerd onder een impuls schokstroom (Iimp) volgens de golfstroom 10/350µs. OVERSPANNINGSBEGRENZER TYPE 2 (KLASSE 2 TEST):
Deze begrenzer zorgt voor de beveiliging tegen indirecte blikseminslag. De elektrische componenten in het netwerk worden tegen geïnduceerde of geleide overspanningen beveiligd. Deze testen zijn uitgevoerd onder een maximale ontladingsstroom (Imax) volgens de golfstroom 8/20µs.
WANNEER TYPE 1 EN VOOR WELKE SITUATIES TYPE 2?
Zodra een gebouw is uitgevoerd met een bliksemafleider of een kooi van Faraday en er een risico voor directe blikseminslag aanwezig is, dan wordt een beveiliging van het Type 1 aanbevolen. Een Type 1 werkt echter nooit alleen en moet ten alle tijden gecombineerd worden met een ontkoppelingsautomaat en een Type 2 beveiliging om het systeem optimaal te beveiligen. Indien het gebouw niet is uitgerust met een bliksemafleider en de risico op directe blikseminslag gering is, maar het gebouw wel in de buurt staat van hoge obstakels met een verhoogd risico op directe blikseminslag, dan zorgt een Type 2 beveiliging voor uw bedrijfszekerheid. TYPE 1 EN TYPE 2
Type 1 is bestemd voor elektrische installaties in tertiaire en industriële gebouwen, voor het geval dat er zich een bliksemafleider op het gebouw bevindt, maar ook voor telefoonnetten en telecommunicatiestations. Stroomstoten, veroorzaakt door een stijging van het aardpotentieel door de bliksemafleider, als gevolg van een directe blikseminslag, worden door het Type 1 afgeleid naar de aarde. Type 1 en Type 2 onderscheiden zich door hun afleidingsvermogen uitgedrukt respectievelijk in Iimp en Imax. Type 1 weerstaat aan schokken met golfvorm 10/350µs (directe blikseminslag) en Type 2 weerstaat aan schokken met golfvorm 8/20µs (indirecte blikseminslag). Deze overspanningsbegrenzers moeten altijd voorzien zijn van de juiste stroomopwaartse beveiliging van het type automaat (voor de ontkoppeling). De werking van de overspanningsbegrenzers Type 1 berust op de technologie van ingekapselde gasvonkbrug. Deze kan direct aan de blikseminslag blootgesteld worden. TYPE 1 EN ONTKOPPELINGSAUTOMAAT
Overspanningsbegrenzers kunnen door te hoge of vaak optredende overspanningen overbelast raken, waardoor veroudering optreedt. Op het ogenblik dat zij het einde van hun levensduur bereikt hebben, veroorzaken ze een kortsluiting van de installatie die ze zouden moeten beveiligen. Deze ontoelaatbare toestand wordt vermeden door het installeren van een gepaste ontkoppelingsautomaat.
14 SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
Merlin Gerin biedt ook een volledige gamma modulaire ontkoppelingsautomaten (D125) die compatibel zijn met de overspanningsbegrenzers Type 1, gezien deze automaten de golfstroom 10/350 µs aan kunnen. HET COMPLETE GAMMA
De Type 1-reeks, PRF1 en PRF1 Master, omvat de éénpolige overspanningsbegrenzers in de uitvoeringen 1P, 1P+N, 3P en 3P+N (5 referenties), de gepreassembleerde monoblok overspanningsbegrenzers in de uitvoeringen 1P+N, 3P en 3P+N (3 referenties), en de met ontkoppelingsautomaat gecombineerde overspanningsbegrenzers in de uitvoeringen 1P+N en 3P+N (2 referenties). De Type 2-reeks in éénpolige uitvoering (PE) en meerpolige monoblokuitvoering (PF) lenen zich uitstekend in functie van het nulleiderstelsel. Het einde van de levensduur wordt als volgt gesignaleerd: ■ Overspanningbegrenzer PF: oranje knipperlicht (PF65r, PF30r, PF30, PF15 en PF8) ■ Overspanningbegrenzer PE: rood mechanisch controlelampje (PE65, PE40, PE15 en PE8).
VOOR ALLE TOEPASSINGEN
Met de invoering van de PRF 1 overspanningsbegrenzers biedt Merlin Gerin een volledig gamma dat beantwoordt aan alle nieuwe wettelijke normeringen volgens EN 61643-1 en IEC 61643-11. De Type 1 en Type 2 producten lossen alle overspanningproblemen op van studiebureaus, installateurs, paneelbouwers en van technische verantwoordelijken in de grote industriële en tertiaire sectoren. Uiterst uniek aan deze serie is de integratie van de ontkoppelingsautomaat in de overspanningsbegrenzer. Bovendien kunnen overspanningsbegrenzers van Type 1 en Type 2, dankzij een in Type 1 geïntegreerde spoel, in dezelfde schakelkast in cascade geschakeld worden. Het van elkaar scheiden van de apparaten, door middel van een minimum lengte verbindingsgeleider, wordt hierdoor overbodig. Het volledige gamma van deze door Merlin Gerin aangeboden overspanningsbegrenzers kan harmonieus met de andere producten van Merlin Gerin geïntegreerd worden. Meer informatie? Kruis ‘Artikel 3’ aan op de antwoordkaart.
Eerste bijeenkomst LexCom installateurs is een succes! Bijna 2 jaar wordt LexCom Office onder de vlag van Schneider Electric gevoerd. Op dit moment maken we met LexCom Office een stormachtige groei door. Om deze ontwikkelingen te continueren hebben we de gecertificeerde LexCom installateurs uitgenodigd in een unieke locatie te Utrecht, DeFabrique®. ijdens deze zeer succesvolle bijeenkomst hebben we een tipje van de sluier opgelicht over de aankomende introductie van het LexCom Office glasvezelprogramma, nieuwe ontwikkelingen op het gebied van normering en een revolutionaire stap op het gebied van woningbouw, LexCom Etraxx.
T
Deze bijeenkomst werd afgesloten met een sportieve race op het 1200 meter lange indoor kartcircuit.
SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
15
ENERGIEDISTRIBUTIE
Ecodial V3.3 Ontwerpsoftware voor laagspanningsinstallaties Installatieontwerp is een tijdrovende bezigheid wat veel geld kost. Om het leven wat gemakkelijker te maken is er in de markt diverse software te verkrijgen voor het maken van berekeningen. Deze berekeningen zijn nodig voor o.a. vermogenshuishouding, leidingdiameters en kortsluit-stromen. Bedieningsgemak is een belangrijk onderdeel van de software, het invoeren van de gegevens moet immers overzichtelijk zijn. Teveel parameters bij elkaar maakt de invoer overbodig moeilijk.
16 SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
codial 3.3 is de opvolger van het populaire softwarepakket Ecodial 3.2. Ecodial is een softwarepakket voor het ontwerpen van laagspanningsinstallaties volgens de NEN1010: 2003 en omvat de volgende functies: ■ Rekenmodules voor voedingsbronnen, kabels, railkokers, motoren, verlichting, kortsluitstromen, spanningsverlies, etc. ■ Modules voor het bepalen van de beveiligingen (zowel automaten als smeltpatronen) en het verifiëren van selectiviteit en cascadetechniek ■ Diverse modules voor het projectmanagement en de keuze van producten.
E
DE WERKMETHODE IN ECODIAL
Een volledig installatieontwerp in Ecodial wordt in 5 overzichtelijke stappen gemaakt.
1
Om te beginnen wordt het één-lijn installatieschema gemaakt. Met behulp van standaard symbolen is op eenvoudige wijze een compleet één-lijnschema in te voeren als basis voor de berekening. Er kan gewerkt worden uit een uitgebreide symbolenbibliotheek.
5
In de vijfde en laatste stap kunnen alle resultaten bekeken, afgedrukt en/of geëxporteerd worden. Het schema kan worden geëxporteerd als DXF bestand wat door de meeste tekenpakketten is in te lezen. De resultaten zijn tevens te exporteren naar onze SISPro software waarmee u vervolgens snel de verdelers kunt berekenen. DE BELANGRIJKSTE VERNIEUWINGEN TEN OPZICHTE VAN ECODIAL 3.2:
Ecodial V3.3 is geheel omgezet in 32-bit technologie en daardoor 3x sneller Compatibel met de meest recente besturingssystemen (bijvoorbeeld: Windows XP) ■ Verbeterde ergonomie; alles overzichtelijk in één scherm ■ Verbeterde bron met extra parameters, ideaal bij TT-stelsels (Ra en Rb) ■ Droge- en olietransformatoren ■ Motoren van 0,06 tot 950kW ■ Duidelijk symbool voor contactdoos groepen ■ Softstarters, frequentieregelaars, ster-driehoek starters, en directe starters zijn geïntegreerd ■ Alle nieuwe producten zijn geïntegreerd (ATS48, ATV38, TeSys model U, Masterpact NT..H2, etc.) ■ Verbeterde overzichtelijkheid van de resultaten ■ Meerekenen van de invloed van de 3e harmonische conform NEN1010-5 bijlage CC523. ■
2
De tweede stap bestaat uit het invoeren van de kringparameters. Hierin kan elke kring zijn eigen naam of groepnummer krijgen. Daarnaast wordt het vermogen (of stroom), en aantal fasen van de belasting ingevoerd. Tevens kan de leidinglengte ingevoerd worden als basis voor de vermogensbalans.
3
In de derde stap, de vermogensbalans, wordt het benodigde vermogen en stromen in de kringen naar de bron toe berekend. Ecodial berekent het vermogen van de distributiegroepen en het vermogen van de voedende transformator of generator. Uiteraard kan Ecodial werken met gelijktijdigheid factoren van de belasting.
4
In de vierde stap, de stap-voor-stap berekening, wordt elke kring berekend. Hier kunnen tevens specifieke kringparameters zoals installatiemethode, temperatuur en harmonischen ingevoerd worden. Daarna worden de kabels, railkokers, kortsluitstromen, automaten, smeltpatronen, etc. berekend. Uiteraard kunnen kleine aanpassingen worden gemaakt en eenvoudig herberekend worden.
■
TRAINING
Om zo efficiënt mogelijk van de software gebruik te kunnen maken, wordt het pakket geleverd met een training. Deze training kan bij Schneider Electric in Haarlem of op een locatie naar keuze worden gevolgd. TOT SLOT
Met Ecodial 3 reduceert u de tijd die nodig is voor het berekenen van een installatie aanzienlijk. U bespaart dus kosten én u beschikt over de juiste gegevens voor het bouwen van de installatie. Meer informatie? Met Ecodial V3.3 wordt het ontwerpen van Kruis ‘Artikel 4’ aan op de antwoordkaart. elektrische installaties een stuk eenvoudiger.
SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
17
ENERGIEDISTRIBUTIE
“Pakket is gebaseerd op de NEN-1010 met bijbehorende symbolen”
Installateur Hogenes gebruikt Ecodial voor kabelberekeningen Achter de ruitjesramen waar nu elektrotechnische installaties worden uitgedokterd, huisden vroeger de ouden van dagen. Het pand van Elektrotechnisch Bureau A. Hogenes uit Koudekerk a/d Rijn is een pand met historie. Buiten drijven watervogels voorbij over het water van de Rijn. Binnen geeft technisch directeur Marcel Hogenes uitleg over Ecodial. Een softwarepakket van Schneider Electric waarmee installateurs kabelberekeningen uitvoeren.
iet alleen het pand van Hogenes dateert van jaren terug. “Met sommige klanten hebben we al meer dan veertig jaar een relatie”, aldus de technisch directeur. “In 1960 is mijn vader dit bedrijf begonnen. Onze manier van werken - flexibel en alert - spreekt aan. Inmiddels hebben we 25 medewerkers.” Hogenes verdeelt zijn klanten in vier categorieën: lichte industrie, bouwmarkten, woningbouwverenigingen en grote vastgoedeigenaren. Een veelzijdig klantenbestand dat om een even veelzijdige installateur vraagt. “We houden ons bezig met energiedistributie, zeg maar van hoofdverdeler tot stopcontact, verlichting en datanetwerken. Behalve de aanleg van nieuwe installaties doen we veel onderhoud en uitbreiding van bestaande installaties.”
N
KRACHTIGE OPLOSSING
Daarbij wordt dankbaar gebruik gemaakt van Ecodial. Kabels zijn in dit vak nu eenmaal niet weg te denken. De vraag is steeds opnieuw: hoe dik moet een kabel zijn? Dat hangt af van tal van variabelen. De NEN-1010 is de beslissende norm. “Ecodial is een krachtige oplossing voor het uitvoeren van kabelberekeningen”, klinkt Hogenes enthousiast. “We tekenen een installatie of een deel daarvan in Ecodial, waarna het pakket de berekeningen uitvoert. Overigens werkt het pakket niet alleen met installatieautomaten en vermogensschakelaars, maar ook met smeltpatronen. Bijzonder handig”, aldus Hogenes, ”omdat wij veel aanpassingen doen van installaties waar in het verleden veelal smeltpatronen zijn toegepast. Ecodial is voor ons een waardevol pakket met logische verwijzingen naar de tabellen uit NEN1010.” KENNIS VAN NORMEN OPFRISSEN
Voldoet een installatie niet aan de normen, dan krijgt Hogenes automatisch een melding op zijn scherm. Zo wordt het ontwerpen van een installatie een stuk eenvoudiger. “Hoewel”, relati-
18 SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
veert Hogenes, “je natuurlijk je aandacht er bij moet houden. Geef je de verkeerde data in, dan wordt ook een verkeerde berekening gemaakt. Wat wij heel nuttig vonden, was de cursus die we kregen als Ecodial-gebruikers. We leerden de software te gebruiken en ondertussen werd onze kennis van de normen opgefrist!” Alle berekeningen worden door Ecodial omgetoverd in een keurige presentatie. Klaar om te printen en aan klanten voor te leggen. Een pluspunt in commerciële trajecten, maar niet alleen als het om nieuwe klanten gaat. “Dankzij Ecodial kunnen we klanten ervan overtuigen dat de bestaande situatie niet veilig is of niet aan de normen voldoet. Dat betekent voor ons werk aan de winkel!”
M. Hogenes voor het pand van elektrotechnisch bureau A. Hogenes; een pand met historie.
Meer informatie? Kruis ‘Artikel 5’ aan op de antwoordkaart.
ENERGIEDISTRIBUTIE
Modulair en veelzijdige Sepam beveiligingsrelais voor middenspanningsinstallaties en retrofits Nieuw installatie? Aanpassingen, uitbreidingen of een retrofit van huidige middenspannings- of beveiligingsinstallaties?
alle metingen, meldingen en bedieningsfuncties doorgegeven tussen de display en de basis unit. Ook de juiste interface benodigde voor communicatie tussen de Sepam en andere netwerken met een bepaalde protocol (RS485, glasvezel, enz) kan gekozen zonder veranderingen aan de basis unit.
Sepam is toepasbaar in elk situatie! AANPASSINGEN / UITBREIDINGEN
e bekende Sepam serie 20, 40 en 80 beveiligings- en meetrelais voor middenspanningstoepassingen van Merlin Gerin is door zijn modulaire componenten geschikt voor alle toepassingen en middenspanningsinstallaties.
D
Niet alleen toepasbaar in nieuwe middenspannings- of beveiligingsinstallaties maar ook geschikt voor aanpassingen, uitbreidingen en retrofitprojecten. Door verschillende modulen (I/O, communicatie en temperatuurmetingen) is het mogelijk om de functie van de Sepam uit te breiden en in te passen in verschillende middenspanningsinstallaties. NIEUWE INSTALLATIES
Door de verschillende componenten en displayinterfaces is het mogelijk om de Sepam geheel met display in een deur van het middenspanningsinstallatie te monteren. Maar indien gewenst kan alleen het display gemonteerd worden in de deur van een installatie terwijl de basis unit van de Sepam in de laagspanningscompartiment wordt geplaatst. Door een communicatiekabel worden
Bestaande Sepam installaties kunnen eenvoudig aangepast of uitgebreid worden met: ■ Ingangs-/uitgangsmodulen ■ Communicatie-interfaces voor communicatie met industriële of gebouwenbeheernetwerken ■ Temperatuurmodulen voor metingen van motoren of transformatoren ■ Verandering van de beveiligingsfuncties binnen de toepassing van de Sepam producten. Bijvoorbeeld het aanpassen van de beveiligings-karakteristieken van de Sepam bij het vervangen van een bestaande 6 kV motor door een nieuwe motor met andere aanloopeigenschappen. Bij de Sepam 80 is het mogelijk om de complete beveiligingsfunctie te veranderen omdat alle beveiligingsfuncties en instellingen in het geheugenmodule van de Sepam 80 zijn geïnstalleerd. Dus een bestaande transformatorveld kan veranderd worden om een motor te voeden. De bestaande Sepam 80 transformatorbeveiliging wordt aangepast door het geheugenmodule te verwisselen met een module met de motorbeveiligingsfunctie. RETROFIT
Oude beveiligingsinstallaties (primair en secundair) kunnen vervangen worden door Sepam beveiligingsrelais. Door de compacte componenten is het mogelijk om Sepam onderdelen in te passen in bestaande installaties. In het geval dat er geen ruimte beschikbaar is, kan de Sepam geïnstalleerd worden in een nieuw te plaatsen beveiligingspaneel in de nabijheid van de middenspanningsinstallatie. Bestaande stroom- en spanningstransformatoren kunnen gebruikt worden afhankelijk van de nauwkeurigheidsklasse voor de Sepam beveiligingstoepassingen.
Meer informatie? Kruis ‘Artikel 6’ aan op de antwoordkaart.
SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
19
ENERGIEDISTRIBUTIE
Prisma Plus gaat verder… Ruim een jaar na de succesvolle lancering
van de Prisma Plus verdeelinrichtingen,
is er een fraaie uitbreiding van de reeks.
N
IEUWE FUNCTIONALITEIT: PLUG-IN
Afgaande groepen tot 630 A met Compact NS vermogensschakelaars en multi 9 componenten kunnen nu semi-uittrekbaar worden gemaakt. De verbinding met het verticaal railsysteem wordt tot stand gebracht door middel van insteekcontacten (clusters), waardoor de flexibiliteit van de verdeler wordt vergroot. Voor het railsysteem worden montageplaten gemonteerd die de verwisselbare clusters vasthouden. De afgaande groep wordt met de hand in de clusters geschoven en de afgaande kabels worden aangesloten. NIEUW VERTICAAL RAILSYSTEEM, VOLLEDIG AFGESCHERMD
Prisma Plus MCC met semi-uittrekbare motorstarters.
Eenvoudig plaatsen of wegnemen van een complete motorstarter met TeSys model U tot 15 kW met een hoogte van slechts 50 mm.
In een 600 mm diep systeem P kolom wordt een verticaal railsysteem gemonteerd, die volledig IP20 (Vorm 2) is afgeschermd. Met prefabverbindingen wordt de koppeling tussen horizontaal en verticaal tot stand gebracht. De rails hebben een nominale stroomwaarde bij IP30 van 1200, 1750 of 2100 A, en bestaan uit eenvoudige koperen staven van 50 x 10 mm tot 100 x 10 mm. De clusters van de functionele eenheden passen over de 10mm dikke rail, zonder wrijving. Pas wanneer de functionele eenheid aan de andere kant van de cluster wordt ingeschoven, zal de klemming op het railsysteem ontstaan. Hierdoor kunnen onbeperkt veranderingen worden uitgevoerd tijdens bedrijf. NIEUWE MCC
Snel plaatsen van een afgaande groep met Compact NS tot 630 A. Alle functionele eenheden zijn onder spanning te plaatsen of te veranderen.
20 SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
Naast de afgaande distributiegroepen met vermogensschakelaars en automaten, is het nu ook mogelijk om van een Prisma Plus verdeler een MCC (Motor Control Center) te maken. Op hetzelfde verticale railsysteem kunnen motorgroepen worden geplaatst die eveneens semi-uittrekbaar zijn. Complete motorstarters tot 37 kW kunnen worden ingeplugd. De hoofdstroom kabels worden aangesloten direct op het component, en de stuurstroom verbindingen via stuurstroom-connectoren. De verkregen MCC heeft een vorm 2 afscherming.
met een semi-uittrekbare (plug-in) uitvoering MOTORSTARTERS MET 1- OF 3-COMPONENTEN
Met name de unieke eigenschappen van de 1-component motorstarter, TeSys U met zijn totale coördinatie, kleine afmetingen en slimme communicatiemogelijkheden, komen volledig tot zijn recht in de Prisma Plus MCC. Een volledige motorstarter tot 15 kW van slechts 50 mm hoogte kan worden verkregen. Aangezien de hoogte capaciteit van een kolom 30 modules van 50 mm bedraagt, kunnen per kolom dus 30(!) van deze motorstarters worden geplaatst. Voor grotere en meer complexe motorstarters zijn diverse 3-component combinaties samen te stellen, met de Compact NS80, de GV2 of zelfs de GS-1 componenten. De instructies voor het maken van de motorstarters worden in de nieuwe Plug-in catalogus met schema en stuklijst aangeven voor D.O.L.-, omkeer-, 2 snelheden-, ster-driehoek- en Dahlander-starters. DE INTELLIGENTE MCC (IMCC)
Elke motorstarter kan met een PLC via een bus worden verbonden, door middel van een communicatiemodule. Deze communicatiemodule zal dan met een “supervisor” gegevens uitwisselen over de status van de motorstarter, de gemeten waarden van overstroom, onderstroom, isolatie, en dergelijke. Door het aangeven van een fout bij de bron (motortemperatuur, uitval van een fase, etc.) geven deze communicerende elektronische relais de mogelijkheid om onderhoudswerkzaamheden te vereenvoudigen. Dit verlaagt de kans op onverwachte stops en verlaagt de kosten voor reparaties en onderhoud.
DE VOORDELEN VAN PLUG-IN: ■ EEN VERDELER DIE KAN WORDEN UITGEBREID… Toevoegen of vervangen van een (motor)groep onder spanning kan snel en veilig worden uitgevoerd door gekwalificeerd personeel dankzij de afschermingen. De plug-in montageplaten worden direct verbonden met het verticaal railsysteem door middel van klemcontacten (clusters). Veranderingen kunnen dus op elk moment en zonder risico worden aangebracht.
Een plug-in PCC energieverdeler van 600 mm diep met diverse Compact NS en Multi 9 semi-uittrekbare eenheden.
■ EENVOUDIG TE INSTALLEREN
■ HOGE BETROUW-
Met de combinaties van vermogenschakelaars en magneetschakelaars of met de Tesys U motorstarter kunnen de functionele modules voor communicatie of beveiliging eenvoudig en op elk moment worden veranderd zonder dat de verdeler opnieuw bedraad hoeft te worden. In bedrijfsteltijden en onderhoudstijden worden aanzienlijk verkort. Besturing via een PLC wordt met een bus uitgevoerd op een modern communicatieprotocol (Modbus, Profibus, Devicenet, Ethernet). Bedrading is tot een minimum gereduceerd.
BAARHEID OM HET BEDIENEND PERSONEEL EN DE INSTALLATIE TE BESCHERMEN
■ EEN ELEKTRISCHE INSTALLATIE DIE ONDER SPANNING BLIJFT
Fouten (zoals motorisolatie) worden gedetecteerd bij de bron voordat zij kritisch worden. Nauwkeurige onderhoudswerkzaamheden kunnen vooraf optimaal worden geregeld zonder dat de installatie uitgeschakeld hoeft te worden.
Alle componenten en typische verdeler configuraties zijn getest in laboratoria. Zij voldoen aan de norm voor verdelers (IEC 60439-1) en voor vermogensschakelaars (IEC 60947.4.1).
Meer informatie? Kruis ‘Artikel 11’ aan op de antwoordkaart.
SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
21
Schneider Electric is trots, dat zij met haar merken Merlin Gerin en Telemecanique aan dit buitengewoon technisch hoogstandje heeft mogen deelnemen.
22 SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
INTERNATIONAAL
Het fabelachtige en oogstrelende viaduct van Millau is met een hoogte van 343 meter en een
Het viaduct van Millau
lengte van 2,5 kilometer de hoogste en langste meervoudige tuiconstructie ter wereld. Gilles Robain, Minister van Openbare Werken in Frankrijk, vergeleek het in zijn openingsrede met de faraonische bouwwerken van weleer.
et viaduct, in Clermont-Ferrand-Bézier, is de laatste schakel in de snelweg dwars door Frankrijk naar Spanje. Er waren 30 maanden ononderbroken werkzaamheden en niet minder dan 300 miljoen Euro nodig om deze gigantische constructie onder deskundige leiding van zijn ontwerper Michel Virlogeux tot een goed einde te brengen. De totale lengte van het brugdek bedraagt 2.460 meter. Het bestaat uit acht bovengalerijen (7 metalen brugpijlers en 2 bruggenhoofden). De langste galerij heeft een lengte van 343 meter. Het wegdek is onderverdeeld in twee maal twee rijvakken die de rivier Tarn op een hoogte van 270 m overspannen. De langste pijler-pyloon-combinatie is 340 meter hoog, even hoog dus als de Eiffeltoren.
H
MERLIN GERIN EN TELEMECANIQUE
Forclum is de elektrische tak van de Eiffage groep die het viaduct bouwde en is verantwoordelijk voor de commerciële uitbating ervan. Forclum liet zijn keuze vallen op Merlin Gerin als leverancier van de energiedistributie en op Telemecanique’s oplossingen op het gebied van industriele automatisering. Voor de distributie zorgen dertien 400 kVA verdeelinrichtingen en zestien Prisma Plus verdeelinrichtingen. Zij verzorgen de voeding van de tolcabines, de verlichting, de stopcontacten, de airconditioning, de ventilatie en de veiligheidssystemen. De automatiseringsfuncties worden waargenomen door negen Micro PLC’s met Ethernet communicatie (de zeven pijlers en de twee bruggenhoofden). Een Premium PLC op Ethernet en drie PC-stations met PCvue- software staan in voor de systeembewaking. Een redundant ringvormig optisch vezelnetwerk levert alle gegevens die nodig zijn voor het ontlasten en het herbelasten van de elektrische distributie en voor het besturen van de brandbeveiligingspompen. Op dit netwerk circuleren ook alle technische gegevens en veiligheidsinformatie ten behoeve van de systeembewaking (tolcabine op 6 km afstand) Schneider Electric is uitermate trots, dat zij met haar merken Merlin Gerin en Telemecanique aan dit buitengewoon technisch hoogstandje, dat ook een wereldrecord is, heeft mogen deelnemen.
SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
23
ENERGIEDISTRIBUTIE
De nieuwe Power Meter PM700 De meetcentrales Power Meter serie 700 van het PowerLogic-assortiment brengen in één zeer compacte behuizing van 96 x 96 mm (diepte minder dan 50 mm) alle metingen samen die nodig zijn voor de bewaking van een elektriciteitsinstallatie.
en omvangrijk scherm maakt het mogelijk de drie fasen en de nulleider gelijktijdig te bewaken. Het niet reflecterende en krasbestendige scherm met grote 11 mm hoge lettertekens is voorzien van een achtergrondverlichting die zorgt voor een zeer goede leesbaarheid in moeilijke verlichtingsomstandigheden of bij moeilijke afleeshoeken.
E
De Power Meter-modellen van de serie 700 bestaan in drie versies: ■ PM700, basisversie voor het meten van de THD en van de min./max. waarden ■ PM700P, basisversie plus twee impulsuitgangen voor het meten van de energieën ■ PM710, basisversie plus Modbuscommunicatie op RS 485.
Keuzemogelijkheden Algemeen Gebruik in LS- en HS-net Nauwkeurigheid inzake stroom en spanning Nauwkeurigheid inzake vermogen en energie Efficiënte meting van momentwaarden Stroom Fase en nulleider Spanning Fase / Nul en Fase / Fase Frequentie Werkelijk, blind, schijnbaar Totaal en per fase vermogen Totaal Arbeidsfactor Meting van de energieën Werkelijke, blinde en schijnbare energie Meting van gemiddelde waarden Stroom Huidige en max. waarde Werkelijk, blind, schijnbaar Huidige en max. waarde vermogen Parametrering van de Vast, glijdend berekeningsmodus Meting van de energiekwaliteit Totale harmonische Stroom en spanning vervorming Registratie van de gegevens Min./max. van de momentwaarden scherm en I/O Backlit LCD-scherm Impulsuitgang Communicatie RS 485-poort Modbus-protocol
PM700
PM700P
PM710
■
■
■
0.5% 1%
0.5% 1%
0.5% 1%
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
-
2
-
-
-
■ ■ Meer informatie? Kruis ‘Artikel 8’ aan op de antwoordkaart.
24 SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
ENERGIEDISTRIBUTIE
Merlin Gerin PowerLogic wint de award ‘Building Service Product of the Year’ Het innovatieve PowerLogic Power monitoring systeem van Merlin Gerin, een wereldwijde productreeks van Schneider Electric, ontving de ‘Building Service Product of the Year’ award na een zware selectie op 20 oktober 2005 tijdens de Electrical Industry Awards gehouden in de United Kingdom.
n meetresultaten elen va zam Ver Communicatie Apparaten
Controleren
Opm mee aken tre va su n lt a te Centrale controle n
PowerLogic Systeem Analyse
Implementatie
Verbeter en
Studie/ Oplossingen
van het stroomnet
ndanks de zware concurrentie laat Schneider Electric zien dat door het winnen van de award, het PowerLogic systeem gezien kan worden als een uniek en indrukwekkend hulpmiddel voor het verzamelen en evalueren van data waarmee de gebruiker op kosten en energie kan besparen.
O
“We zijn verheugd met het winnen van deze award” zegt Gaël de la Rochére, Algemeen Directeur van Schneider Electric in de United Kingdom. PowerLogic gebruikers vind je terug in alle commerciële sectoren van de bouw en industrie. Allen geven aan dat met de data, geproduceerd door PowerLogic, grote winsten zijn te behalen in de energie efficiency. Dit is een belangrijke demonstratie waarmee Schneider Electric laat zien dat haar innovaties niet alleen voordelen bieden voor de klanten maar ook voor haar omgeving. PowerLogic staat bekend om haar eenvoud in het gebruik en biedt hierdoor een voordeel voor nieuw technologisch personeel. De Power monitoring methode kan praktisch voor elke applicatie geschikt worden gemaakt. En door de service en ondersteuning van de medewerkers van Schneider Electric worden gebruikers geholpen om te komen tot maximale energiebesparing.
HOE WERKT POWERLOGIC?
PowerLogic kenmerkt zich als middel voor de Transparent Ready webenabled Ethernet communication. Het stelt de gebruiker in staat om zonder speciale software en training de gewenste informatie te verkrijgen, gebruikmakend van een standaard web browser. Voor de applicaties die voorzien in data analyses en sterk en makkelijk in het gebruik zijn, is de PowerLogic System Manager software verkrijgbaar. Deze is speciaal ontwikkeld voor monitoring en control, voorzien van vooraf geprogrammeerde overzichten en converteert data in direct bruikbare informatie voor Building Services Engineers. Schneider Electric PowerLogic Services is een aanvulling op het aanbod van hardware en software. Door gebruik te maken van PowerLogic systemen kan het team de klant voorzien van analyses, observaties, conclusies en aanbevelingen Meer informatie? ten behoeve van maximalisatie in Kruis ‘Artikel 9’ aan op de antwoordkaart. kostenbesparing.
SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
25
NEN1010 & BEVEILIGING
Techniek in de praktijk: NEN1010 & Beveiliging
Het voeden van distributiegroepen met de ‘5 secondenregel’ (2) In de vorige Interface kwam het voeden van distributiegroepen met de 5 secondenregel aan bod. In dit artikel is een bepaald aspect niet geheel juist uitgelegd. Hieronder volgt een uitleg hoe een en ander wel benaderd moet worden.
A
ANRAAKSPANNING WEL OF NIET LAGER DAN 50V?
Volgens NEN1010 artikel 413.1.3.5 is voor het voeden van distributiegroepen (van een bouwwerk) in een TN-stelsel een uitschakeltijd van ten hoogste 5 seconden toegelaten. De gedachte achter dit artikel is dat de kans op een kortsluiting tussen fase en aarde in een verdeelinrichting zeer klein is. Er is slechts één situatie waar de aanvullende aarding verplicht is volgens de NEN1010. Dit is het geval wanneer er naast 5 seconden eindgroepen ook 0,4 seconden eindgroepen gevoed worden vanaf de verdeelinrichting. In dit geval moet er aanvullende aarding aanwezig zijn om de aanraakspanning bij de verdeelinrichting onder de 50V te houden. Zie het voorbeeldschema hieronder.
In andere mogelijke situaties, alleen 5 secondenregel eindgroepen of alleen 0,4 secondenregel eindgroepen, is het niet noodzakelijk om aanvullende aarding aan te brengen. Het kleine risico om een hoge aanraakspanning gedurende 5 seconden op de verdeler en alle afgaande eindgroepen te krijgen, wordt hierbij geaccepteerd. WAAROM DE 5 SECONDENREGEL?
Volgens NEN1010 artikel 413.1.3.5 is voor het voeden van distributiegroepen (van een bouwwerk) een uitschakeltijd van ten hoogste 5 seconden toegelaten. Bij het toepassen van smeltpatronen geeft de 5 seconden regel een lengte vergroting van 60 tot 100% t.o.v. de 0,4 secondenregel. KUNNEN AUTOMATEN OOK LANGE LEIDINGEN VOEDEN?
Afgaande groep 1: 5 secondenregel 2: 0,4 secondenregel Aanraakspanning <=50V
Het grote voordeel van een automaat is de instelbare magnetische drempel. Hierdoor is het mogelijk om dezelfde (of langere) leidinglengtes te verkrijgen vergeleken met smeltpatronen volgens de 5 secondenregel.
Voor het voeden van een onderverdeler moet normaal gezien niet meer dan 3% spanningsverlies meegenomen worden. Hierdoor zal de leidingkeuze meer afhangen van het spanningsverlies dan vanwege de maximale lengte i.v.m. de beveiliging. De toepassing van de 5 secondenregel zal met name liggen bij eindgroepen voor het voeden van motoren. Hier moet de smeltpatroon immers overgedimensioneerd worden i.v.m. de aanloopstroom.
TOT SLOT
De 5 secondenregel voor het voeden van distributiegroepen is toegelaten. In de praktijk is echter een ander aspect belangrijker en dat is spanningsverlies.
26 SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
Meer informatie? Kruis ‘Artikel 10’ aan op de antwoordkaart.
ENERGIEDISTRIBUTIE
Laagspanningscatalogus 2006 De vernieuwde catalogus Laagspanningssystemen en -componenten 2006 is beschikbaar.
Belangrijkste noviteiten die opgenomen zijn in de nieuwe catalogus zijn de reeks Prisma Plus verdeelinrichtingen, IHC (Intelligent Home Control) systeem, LexCom Home en LexCom Office netwerken, het vernieuwde aanbod PK contactmateriaal en de modulaire componenten Vigirex aardlekrelais, PM700 power meters en PRF1 overspanningbeveiligingen. Om de catalogus in PDF formaat online te kunnen raadplegen of te kunnen downloaden kunt u onze website raadplegen, www.schneider-electric.nl. Uiteraard kunt u de gedrukte uitvoering ook bij ons bestellen. Neem hiervoor contact op met ons Customer Support Center, 023 - 5 124 124.
SCHNEIDER INTERFACE | DECEMBER 2005
27
KORT NIEUWS
Lexcom Office Glasvezel
Ecodial V3.3
Het LexCom Office programma is uitgebreid met een complete range glasvezelproducten voor building backbone toepassingen. Het glasvezelprogramma bestaat onder andere uit glasvezelkabel, patchkabels, connectoren en patchpanelen en maakt uiteraard deel uit van het Schneider Electric certificeringsprogramma.
Met Ecodial 3 reduceert u de tijd die nodig is voor het berekenen van een installatie aanzienlijk. U bespaart dus kosten én u beschikt over de juiste gegevens voor het bouwen van de installatie. Met deze nieuwe versie van Ecodial wordt het ontwerpen van elektrische installaties een stuk eenvoudiger!
Prisma Plus: semi-uittrekbare (plug-in) uitvoering
DECEMBER 2005
Nieuwe producten in het kort
Power Meter PM700
Ruim een jaar na de succesvolle lancering van de Prisma Plus verdeelinrichtingen, is er een fraaie uitbreiding van de reeks. Afgaande groepen tot 630 A met Compact NS vermogensschakelaars en multi 9 componenten kunnen nu semi-uittrekbaar worden gemaakt.
De meetcentrales Power Meter serie 700 van het PowerLogicassortiment brengen in één zeer compacte behuizing van 96 x 96 mm (diepte minder dan 50 mm) alle metingen samen die nodig zijn voor de bewaking van een elektriciteitsinstallatie.
Cijfers en feiten Schneider Electric wereldwijd 7%
11%
+15%
18% 26%
63%
+18%
54%
+21%
+27% +7%
OMZETVERDELING PER ACTIVITEIT ■ ■ ■
Energiedistributie Industriële automatisering Nieuwe activiteiten
OMZETVERDELING PER REGIO ■ ■ ■ ■
10.365 miljard Euro omzet 2004
Africa and the Middle East Latin America India
+75% +16%
21%
Eastern Europe
Japan and Korea China Other Asia Pacific
GROEI IN 2004 PER REGIO
Europa Noord-Amerika Azië Overig internationaal
130 landen op 5 continenten
84.866 werknemers wereldwijd
Schneider Electric B.V. Postbus 836, 2003 RV Haarlem Telefoon (023) 5 124 124 www.schneider-electric.nl