Decompressie / Herniotomie
Inhoud Inleiding
3
De wervelkolom
3
Noodzaak van een benige decompressie
3
Benige decompressie: de operatie
3
Noodzaak van een herniotomie
4
Herniotomie: de operatie
4
Risico's van een herniotomie
4
De opname
5
Na de operatie
5
De wond op de rug
6
Het ontslag
6
Pijn in de rug en/of het been na de operatie
6
Weer thuis
7
Poliklinische controle
7
Adviezen
7
Weer aan het werk
8
Vragen
8
Tip
9
Sint Maartenskliniek
10
Colofon
12
2
Inleiding U ondergaat een operatie aan de rug om één of meerdere beknelde zenuw(en) vrij te leggen. In deze folder krijgt u informatie over de operatie en adviezen met betrekking tot de belasting van de rug in de eerste weken na de operatie.
De wervelkolom Het onderste gedeelte van de rug bestaat uit 5 lendenwervels die met behulp van tussenwervelschijven en bandstructuren met elkaar verbonden zijn. In het wervelkanaal loopt het ruggenmerg. Vanuit het ruggenmerg lopen zenuwen naar de benen.
Noodzaak van een benige decompressie Ten gevolge van slijtage (artrose) van de lendenwervels ontstaan er botwoekeringen die de ruimte voor de zenuwwortels vernauwen. De zenuwen kunnen hierdoor bekneld raken. Deze beknelde zenuwen veroorzaken pijnklachten in de rug die kunnen uitstralen naar één of beide benen. Een benige decompressie is een operatie waarbij de chirurg de botwoekeringen weghaalt. Hierdoor verminderen de pijnklachten in het been.
Benige decompressie: de operatie Nadat u onder algehele narcose bent gebracht, wordt u op uw buik gelegd. De chirurg maakt een snede in het midden van de onderrug en legt de lendenwervel vrij op de plaats waar de beknelde zenuw zich bevindt. Vervolgens haalt hij de botwoekering weg. Hierdoor komt de beknelde zenuw weer vrij te liggen. Tot slot wordt de wond gehecht.
3
Noodzaak van een herniotomie Ten gevolge van slijtage van een tussenwervelschijf kan er een uitstulping van die tussenwervelschijf (= hernia) ontstaan. Omdat de zenuwen vlak langs de tussenwervelschijf lopen, kan zo’n uitstulping op een zenuwwortel drukken. Dit veroorzaakt voornamelijk pijnklachten in één van beide benen. Een herniotomie is een operatie waarbij de hernia wordt weggehaald zodat de beknelde zenuw weer vrij ligt. Hierdoor verminderen of verdwijnen de pijnklachten in het been. Herniotomie: de operatie Nadat u onder algehele narcose bent gebracht, wordt u op uw buik gelegd en maakt de chirurg een snede in het midden van de onderrug. Hij legt de tussenwervelschijf vrij op de plaats waar de hernia zich bevindt en haalt deze weg. Hierdoor komt de beknelde zenuw weer vrij te liggen. Tot slot wordt de wond gehecht.
Risico's van een herniotomie/decompressieoperatie Algemeen Een operatie brengt minder risico met zich mee als u gezond en fit bent. Het is dan ook aan u om de complicaties van de operatie zo klein mogelijk te houden. Dit kan bijvoorbeeld door te stoppen met roken, uw gewicht in de gaten houden en te blijven bewegen (wandelen, fietsen). Als u bloedverdunners gebruikt, is het van belang dat uw arts hiervan op de hoogte is. Bij mensen met diabetes is de kans op infectie iets verhoogd en het herstel van de zenuwen kan wat achter blijven. Trombose is de vorming van een bloedstolsel in een ader. Hierdoor wordt de doorstroming van het bloedvat belemmerd. Een bloedstolsel kan zo groot worden dat een ader volledig wordt afgesloten. Er is een verhoogd risico op trombose bij het gebruik van de anticonceptiepil, roken en overgewicht. Specifieke risico’s De zenuw die de pijn veroorzaakt kan al beschadigd zijn. Deze zal dan niet volledig herstellen ondanks een geslaagde operatie. Des te langer de zenuw beschadigd is, des te langer het herstel gaat duren. 4
Bij het weghalen van de botwoekering of de hernia komt de chirurg dicht bij het ruggenmerg en de zenuwen die naar de benen lopen. Het ruggenmerg wordt omgeven door een dun beschermend vlies (= dura) gevuld met vocht (= liquor). Tijdens de operatie bestaat altijd de kans dat deze dura beschadigd raakt en er liquor lekt. Dit duralek geneest vrijwel altijd vanzelf, maar kan tijdelijk hoofdpijnklachten veroorzaken. Tevens kunnen de zenuwen (tijdelijke) schade oplopen. Dit kan leiden tot verlammingsverschijnselen en/of pijnklachten in de benen. In de meeste gevallen verdwijnt dit echter naar verloop van tijd vanzelf. Er bestaat altijd de kans dat een infectie van de wond optreedt. Dit is in de meeste gevallen goed te behandelen met antibiotica. Resultaten 70-75 % van de geopereerde patiënten ervaart een aanzienlijke verbetering/genezing voor wat betreft de beenpijn. 20-25 % van de geopereerde patiënten voelt zich beter, maar houdt nog wel wat beenpijn. 5% van de geopereerde patiënten ervaart geen verbetering. 1% van de geopereerde patiënten ervaart een verslechtering ten opzichte van vóór de operatie.
De opname U wordt op de operatiedag zelf opgenomen op de afdeling orthopedie. Een verpleegkundige zal u informeren over de gang van zaken op de verpleegafdeling en u aldaar rondleiden. Voor meer informatie rondom de opname verwijzen wij naar de opnamefolder .
Na de operatie Gedurende de opname krijgt u iedere dag een injectie met een antistollingsmedicijn. Dit voorkomt de vorming van trombose (bloedstolsel) in de bloedvaten tijdens en na de operatie.
5
Onder begeleiding van de fysiotherapeut mag u de eerste dag na de operatie weer uit bed. Wanneer dit goed gaat, zult u - met instructies van de verpleegkundige - zelfstandig naar het toilet mogen. In een enkel geval is er na de operatie sprake van lekkage van ruggenmergvocht uit de wond. Dit stopt over het algemeen vanzelf met behulp van bedrust. U zult dan pas op een later tijdstip uit bed mogen. De verpleegkundige zal u verder informatie geven over de verzorging van de wond. De zaalarts zal neurologisch onderzoek uitvoeren en u informeren over de operatie. Indien u nog vragen heeft omtrent de adviezen met betrekking tot de belasting van de rug na de operatie, kunt u die ook aan de zaalarts stellen. Het is niet nodig om een korset te dragen na de operatie, tenzij de chirurg anders voorschrijft. U zult ook geen fysiotherapie krijgen na de operatie.
De wond op de rug De wond is gehecht met oplosbare hechtingen en hoeven dus niet te worden verwijderd. Wel mag de huisarts 14 dagen na de operatie de eventueel aanwezige knoopjes aan weerszijde van de wond afknippen. Eventueel kan dit ook op de polikliniek orthopedie.
Het ontslag U wordt meestal op de tweede dag na de operatie ontslagen uit het ziekenhuis, tenzij de zaalarts anders beslist.
Pijn in de rug en / of het been na de operatie Napijn in de rug, bil en/of het been is geen alarmerend verschijnsel. De operatiewond en de zenuw hebben immers tijd nodig om te herstellen. Het is daarom van belang dat de rug de eerste 6 weken niet te zwaar
6
belast wordt. Zie ook het hoofdstuk De belasting van de rug na de operatie verderop in deze folder.
Weer thuis Heeft u op een later tijdstip of na ontslag vragen of problemen dan kunt u contact opnemen met de orthopedisch consulente (zie achterzijde folder).
Poliklinische controle Drie maanden na de operatie komt u voor controle bij uw behandelend arts, arts-assistent of bij een Physician assistant (PA). Een PA is opgeleid om deze controles te doen en werkt onder supervisie van en in overleg met een orthopedisch chirurg. Eventueel wordt op de afdeling radiologie vooraf een controlefoto gemaakt. Vervolgens worden deze röntgenfoto’s en het resultaat van de ingreep besproken.
Adviezen De operatiewond en de beknelde zenuw hebben ongeveer 6 weken nodig om te herstellen. Daarom gelden de volgende adviezen na de operatie: Wat u de eerste 3 weken na de operatie niet mag: De eerste drie weken is het beter geen seksuele gemeenschap te hebben. Daarna kan het wel, indien u bepaalde regels in acht neemt. U mag bijvoorbeeld geen holle of bolle rug maken. Wat u de eerste 3 weken na de operatie wel mag: autorijden douchen, mits de wond droog is Wat u de eerste 6 weken na de operatie niet mag: zwaarder dan 5 kilo dragen of tillen bukken en een holle rug maken lang en onderuitgezakt zitten 7
gelijktijdig door beide knieën zakken fietsen en bromfiets rijden (ook niet achterop zitten) sporten een grijpstang boven uw bed gebruiken de hond aangelijnd uitlaten
Met de volgende activiteiten moet u voorzichtig zijn omdat ze de rug zwaar kunnen belasten lang staan, slenteren, hardlopen dragen en duwen van en trekken aan zware objecten (bijv. bij het uitoefenen van hobby's of bij boodschappen doen) huishoudelijke activiteiten als stofzuigen, bed opmaken, strijken en ramen wassen: o U mag zittend strijken (niet staand). o U mag stofzuigen als iemand anders de stofzuiger klaarzet en als de stofzuigerstang op de langste stand staat. o U mag koken. Overige adviezen Wissel rust en beweging met elkaar af; het is aan te raden, zeker in het begin, minimaal 2 keer per dag een half uur te rusten. U mag zowel op de rug, de zij als de buik slapen. Het is aan te raden activiteiten als lopen en wandelen geleidelijk op te voeren ter verbetering van uw conditie.
Weer aan het werk Heeft u een benige decompressie of herniotomie ondergaan, dan mag u vanaf 6 weken na de operatie uw werkzaamheden weer hervatten.
Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u contact opnemen met de orthopedisch consulente (zie achterzijde folder).
8
Tip Het is handig om deze folder mee te nemen wanneer u wordt opgenomen. U kunt dan alle informatie nog eens nalezen.
9
Sint Maartenskliniek De Sint Maartenskliniek is als enige ziekenhuis in Nederland volledig gespecialiseerd in houding en beweging. U kunt op verschillende locaties in het land bij ons terecht voor behandeling van eenvoudige tot zeer complexe aandoeningen op het gebied van orthopedie, reumatologie en revalidatie na ziekte, een ongeval of hersenletsel. Doordat we ons volledig richten op aandoeningen aan het houding- en bewegingssysteem is onze ervaring en kennis groot. We staan dan ook bekend als een vooraanstaand ziekenhuis dat in de behandeling gebruikmaakt van de laatste inzichten. Op onze onderzoeksafdeling ontwikkelen we nieuwe behandelmethoden en doen we onderzoek naar het effect ervan. De Sint Maartenskliniek beschikt verder onder meer over een gespecialiseerde apotheek, een sportmedisch centrum en een pijnbehandelcentrum. Bij de Sint Maartenskliniek staat de patiënt centraal. U wordt persoonlijk benaderd, deskundig begeleid en u kunt rekenen op onze uitgebreide voorzieningen. Wij staan klaar om u gastvrij te ontvangen. Voor meer informatie over onze behandelingen en een overzicht van al onze behandellocaties, kunt u terecht op onze website www.maartenskliniek.nl.
10
11
Meer informatie of vragen
U kunt bij Maartenskliniek Woerden een afspraak maken via het afsprakenbureau orthopedie, telefoonnummer (0348) 42 78 00. Met vragen over uw behandeling of operatie kunt u binnen kantoortijden contact opnemen met de orthopedisch consulenten (0348) 42 77 86.
Colofon
Uitgave van de afdeling Communicatie, i.s.m. medewerkers van afdeling orthopedie Oktober 2015
Bestelcode
001604646
Bezoekadres
Maartenskliniek Woerden Polanerbaan 2 3447 GN Woerden Postbus 8000 3440 JD Woerden www.maartenskliniek.nl
Postadres Internet