GEMEENTERAPPORTAGE 2007-I
Juli 2007
AAN DE GEMEENTERAAD
1
SAMENVATTING Financiën Het totaalbeeld sluit op dit moment met een overschot van € 192.000. In feite kunnen we daarmee zeggen dat we op nul uitkomen. Daarbij plaatsen we twee kantekeningen: 1. Budgetten die beschikbaar moeten blijven voor het volgende jaar In de toelichting op de cijfers is onder kopje “Begrotingswijziging 2008 of Bestemmingvoorstel 2007” vermeld waarom de budgetten voor het doel beschikbaar moeten blijven. We komen in die gevallen met een voorstel de begroting 2008 te wijzigen, omdat er vaak al verplichtingen zijn aangegaan of de uitvoering van het werk doorloopt. Is dat niet zo, dan komen we bij de jaarrekening met een voorstel de middelen via een reserve voor het oorspronkelijke doel te blijven bestemmen. In totaliteit gaat het hier om een bedrag van bijna € 1,7 miljoen, waarvan het leeuwendeel (€ 1,6 miljoen) de uitvoering van de WMO betreft. Opmerking daarbij is dat we ingaande 2008 fors worden gekort op de WMO-bijdrage via het gemeentefonds. 2. Structurele effecten van de eindejaarsverwachting Bij de komende meerjarenbegroting 2008-2011 zullen we op basis van de nieuwe prognoses nog een nadeel van € 0,3 miljoen moeten meenemen in de afwegingen. Dit bedrag komt bovenop de gemiddelde tekorten (van € 0,7 miljoen) die in de Voorjaarsnota 2007 over die jaren zijn berekend. In hoofdzaak betreft het de ontwikkelingen bij Alescon. Op basis van de prognoses blijkt verder dat van de getroffen voorzieningen € 0,7 miljoen zal worden besteed. De voorzieningen lopen daarmee terug tot € 27,6 miljoen. Daarin zit € 17,3 miljoen voor de grondexploitatie. Die voorzieningen worden elk jaar afzonderlijk in het kader van de jaarlijkse herijking van de grondexploitatie tegen het licht gehouden. Daarnaast blijft ruim € 10 miljoen nog beschikbaar voor andere doelen waarvoor de voorzieningen eerder zijn gevormd. Bij de jaarrekening zullen we de bedragen kritisch met de afdelingen doornemen. Personeel De algemene conclusie is dat de cijfermatige, beheersmatige en sturende aspecten van HRM beter worden beheerst met de invoering van de bedrijfsbureaus. Op dit punt: we verwachten dat het budget in 2007 zal worden besteed. Op de andere aspecten van HRM is er nog winst te boeken. Met behulp van een strategisch opleidingsplan, de verwerking van het medewerkerstevredenheidsonderzoek en het project Schitterend Hoogeveen denken we daarin goede investeringen te doen. ICT Voor ICT beperken we ons tot de constatering dat de Raad binnenkort wordt geïnformeerd via een totaaloverzicht. Daarbij zal een relatie worden gelegd met de besteding van de Reserve ICT. Rechtmatigheid De extra aandacht voor dit onderwerp als uitvloeisel van de accountantscontrole over 2006 heeft er toe geleid dat de afstemming van de uitvoering op de regels is verbeterd. Extra aandacht blijft nodig, omdat is gebleken dat we op korte termijn in een aantal gevallen:
2
1. de regels (met terugwerkende kracht) nog moeten aanpassen 2. de regels nog moeten voorzien van goede procesbeschrijvingen 3. de koppelingen van de subadministraties aan de centrale administratie moeten verbeteren. Uiteindelijk willen we bereiken dat het onderwerp rechtmatigheid niet wordt gezien als extra taak, maar als normaal onderdeel van het werk. Realisatie beleid De Economische structuurvisie is afgerond. Het Bentinckspark heeft geleid tot een duidelijke keuze van de Raad. De Wieken, de Sociale structuurvisie en de Ontwikkelingsvisie Stadscentrum verlopen volgens schema. Over de planning van het Begraafbeleid, de BOR, het Milieubeleidsplan en het Accommodatiebeleid zijn voor de tweede helft van het jaar duidelijke afspraken met de Raad gemaakt. Het Groenstructuurplan is dit jaar niet afgerond. We streven er naar dit jaar te starten met de werkzaamheden. De Kadernota Veiligheid en de Nota Brandweer ZuidwestDrenthe zijn niet in de eerste helft van 2007 gereed, maar in de tweede helft. De bedoeling is om het behulp van het plannings- en voortgangsbewakingssysteem “AORTA” de agendaplanning van College en Raad te verbeteren. Dit krijgt in de tweede helft van 2007 zijn beslag. Voor de artikel 213a-onderzoeken (college-onderzoeken) hebben we plannen van aanpak opgesteld. De raad wordt hierover na het zomerreces geïnformeerd. Grondexploitatie Omdat het resultaat van de grondexploitatie zich over een langere tijdsperiode uitstrekt, kunnen de vertragingen – zowel aan de lasten- als de batenkant – goed worden opgevangen. De vertragingen hebben daarom geen ingrijpende gevolgen voor de financiële uitkomsten in de grondexploitaties.
3
INLEIDING In de sturingscyclus zijn de P&C-documenten van de voorjaarsnota tot en met de jaarrekening opgenomen. In de loop van het jaar zijn o.m. managementrapportages (= maraps) en gemeenterapportages (= gemraps) gepland. Dit is de gemeenterapportage met een tussentijdse doorkijk gebaseerd op de eerste vier maanden van 2007. Belangrijke ontwikkelingen die vallen tussen de periode waarover is gerapporteerd en het opstellen van dit document zijn meegenomen. Bij de rapportage plaatsen we de volgende kanttekeningen: 1. de EindeJaarsVerwachting is geen voorlopige jaarrekening 2. de mutaties met een structureel karakter zijn voor een deel al opgenomen in de Voorjaarsnota 2007. 3. de mutaties met een structureel karakter die niet in de Voorjaarsnota 2007 zijn opgenomen, zullen we betrekken bij de programmabegroting 2008-2011 Verantwoording Voor de maraps heeft de directie spelregels (zie bijlage) uitgevaardigd. In de maanden mei en juni zijn de maraps opgesteld. In juli bespreekt de directie de maraps met de afdelingsmanagers.
4
EINDEJAARSVERWACHTING De cijfers zien er als volgt uit: Programma Hoogeveen Ontwikkelt Hoogeveen Bereikbaar Hoogeveen Leeft Hoogeveen Werkt Hoogeveen Zorgt Hoogeveen Ontspant Hoogeveen Leert Hoogeveen Veilig Hoogeveen Bestuurt Dienstverlening Wijk- en dorpsgericht werken Totaal programma’s
Voordeel
Nadeel
41 74 362 1.103
150 191 240 168 472
75 36 51
400
1.742
1.621
Bedrijfsvoering Algemene dekkingsmiddelen
1.305
63 1.171
Totalen
3.047
2.855
Saldo voordeel
192
Opmerking bij tabel: bedragen < € 10.000 zijn buiten beschouwing gelaten.
Toelichting op de cijfers Opmerking: in de toelichting beperken we ons tot een verklaring op hoofdlijnen. Hoogeveen Ontwikkelt Geen opmerkingen Hoogeveen Bereikbaar De verwachting is dat de baten uit parkeergelden € 150.000 lager uitvallen dan de raming van € 2,0 miljoen. Daartegen vallen de lasten mee: tegenover de lagere kosten van de straatveegdienst als gevolg van bijstelling van de cijfers door AREA staat een kleine verhoging van kosten van herstel van schade aan straten en pleinen (€ 21.000). De extra kosten van herstel van schade aan de openbare verlichting kunnen elders binnen het budget worden opgevangen. Structurele effecten Bij de komende programmabegroting 2008-2011 zullen we nog beoordelen in hoeverre de raming van de parkeerbelasting en het herstel van schade aan wegen straten en pleinen moet worden bijgesteld.
5
Hoogeveen Leeft Het groenstructuurplan zal in 2007 niet worden afgerond. De verwachting is dat 50% van de kosten in 2008 wordt gemaakt. De meevallende baten uit rioolrecht en afvalstoffenheffing van € 88.000 en € 129.000 worden verrekend binnen de 100%kostendekking. Dit geldt ook voor de extra kosten van riolering van € 54.000. Begrotingswijziging of bestemmingsvoorstel 2008 Bij begrotingswijziging na afloop van 2007 zullen we voorstellen het niet bestede deel van het budget van € 53.000 voor het groenstructuurplan op te nemen in 2008 Hoogeveen Werkt De afwikkeling van 2006 – in de jaarrekening zijn ramingen opgenomen door technische problemen met de uitkeringsadministratie – komt naar het zich nu laat aanzien uit op een voordeel van € 300.000. Verder ontstaat er per saldo een klein voordeel, omdat de daling van de uitkeringslasten (minder cliënten) hoger is dan de daarmee gepaard gaande verlaging van de rijksbijdragen. Op grond van de uitkomsten over 2006 en de daaruit voortvloeiende claim op de eigen reserves verwachten we dat Alescon in 2007 een extra bijdrage in de orde van grootte van € 150.000 zal vragen. Structurele effecten In de komende programmabegroting 2008-2011 zullen we de vermoedelijk hoger uitvallende bijdrage aan Alescon moeten opnemen. Hoogeveen Zorgt Een negatieve afrekening met het rijk is de hoofdoorzaak van het nadeel van € 36.000 op maatschappelijke dienstverlening. De kosten van de sociale structuurvisie vallen in 2007 € 98.000 lager uit dan begroot. Een deel van het werk en budget (€ 25.000) schuift door naar 2008. Voor wat betreft de uitvoering van de WMO verwachten we zeer voorlopig in 2007 een bedrag van € 906.000 over te houden op de uitvoering van de WMO. Dit betekent dat we overhouden op via het “historische verdeelmodel” bepaalde budget. Daarbij krijgen we via het gemeentefonds naar schatting over 2007 ook nog een incidentele extra WMO-bijdrage van € 700.000. Het totale bedrag dat overblijft, blijft – in de lijn van de afspraak die is de programmabegroting 2007-2010 is vastgelegd – ten goede komen aan het WMO-budget en schuift door naar 2008. Verder vallen de kosten van buurtaccommodaties € 124.000 hoger uit dan begroot. Dit met inbegrip van het niet realiseren van de stelpost van € 61.000 en de inzet van € 75.000 uit de onderhoudsreserve. En ten slotte vallen de kosten van gezondheidszorg per saldo (€ 19.000) iets lager uit. Structurele effecten Met de tegenvallende kosten van buurtaccommodaties is in de Voorjaarsnota 2007 rekening gehouden. Voor de WMO zullen we aan de hand van de junicirculaire van het gemeentefonds de omvang van de budgetten in 2008-2011 nader bepalen. Duidelijk is dat bijdrage - nu op basis van het “objectieve verdeelmodel” – fors terug zal lopen.
6
Begrotingswijziging 2008 of Bestemmingsvoorstel 2007 Bij begrotingswijziging na afloop van 2007 zullen we voorstellen een deel van het restant-budget (€ 25.000) voor de sociale structuurvisie en het restant WMO-budget (€ 1,6 miljoen) op te nemen in 2008 Hoogeveen Ontspant De verwachting is dat de opbrengst van entreegelden van het zwembad € 50.000 lager zal uitvallen. Verder is van onderhoud speelvoorzieningen teveel (€ 75.000) naar wijk- en dorpsgericht werken overgeheveld. Het is nodig voor veiligheidsinspecties. Het fonds grote evenementen wordt overschreden met € 37.000 door extra bijdragen aan het ESSENT-schaaktoernooi en “Hoogeveen Sport”. Structurele effecten Alle drie onderwerpen zijn meegenomen in de voorjaarsnota 2007. Hoogeveen Leert De stelpost van € 150.000 voor besparing op bovenschools management zullen we niet realiseren. Verder verwachten we dat het leerlingenvervoer € 323.000 tegen valt. Daarnaast zijn er een aantal mee- en tegenvallers die mede op basis van andere inzet van middelen tegen elkaar wegvallen. Structurele effecten De extra kosten leerlingenvervoer en het niet realiseren van de besparing op bovenschools management zijn verwerkt in de Voorjaarsnota 2007. Dit met de opmerking dat voor het leerlingenvervoer bij de begroting definitief wordt gekozen: of accepteren van de kostenverhoging of verhoging van de km-grens. Hoogeveen Bestuurt De kosten van het promotieplan vallen in 2007 € 36.000 lager uit dan begroot. Het betreffende deel van het werk en budget (€ 36.000) schuift door naar 2008. Begrotingswijziging 2008 of Bestemmingsvoorstel 2007 Bij begrotingswijziging na afloop van 2007 zullen we voorstellen het restant-budget (€ 36.000) voor het promotieplan op te nemen in 2008. Hoogeveen Veilig Een deel van de voorziening voor Duurzaam bouwen valt vrij (€ 75.000), omdat de claims lager uitvallen dan begroot. Dienstverlening Verwacht wordt dat de leges bouwvergunningen € 200.000 minder zullen opbrengen dan de geraamde € 1,7 miljoen, omdat er minder “grote” bouwaanvragen worden ingediend. Opmerking: in 2006 was de opbrengst nog € 1,9 miljoen. Op de leges burgerzaken wordt een meevaller van € 51.000 geschat. De kosten van aanpassing van woningen voor gehandicapten komen naar verwachting € 200.000 hoger uit. Structurele effecten Aangezien de leges bouwvergunning nogal schommelen, zien wij vooralsnog geen aanleiding de ramingen voor 2008-2011 bij te stellen.
7
Wijk- en dorpsgericht werken Op dit moment valt nog niet te zeggen hoe de bestedingen van dit nieuwe project zullen verlopen. Per 1 mei zijn we gestart met het vormen van initiatiefgroepen voor de totstandkoming van de Toekomstagenda’s in de tien werkgebieden. Verwacht dat we na de zomer met de uitvoering beginnen. Begrotingswijzing 2008 of Bestemmingsvoorstel 2007 Er is afgesproken dat de budgetten voor wijk- en dorpsgericht werken die overblijven, onder voorwaarden kunnen worden overgeheveld naar 2008. Bedrijfsvoering We verwachten de hogere exploitatiekosten van automatisering (€ 45.000) voor extra vervanging van hardware en aanpassing van het uitwijkcontract (eventueel) met gebruikmaking van de reserve ICT binnen het budget te kunnen opvangen. Op tractie verwachten we in totaal een tegenvaller van € 63.000 door extra motorrijtuigenbelasting (grijs kenteken) en hogere onderhoudskosten (te lage raming) Structurele effecten Bij de komende programmabegroting 2008-2011 zullen we nog beoordelen in hoeverre de tractiekosten moeten worden bijgesteld. Algemene Dekkingsmiddelen Door de verkoop van Rendo Energie in 2007 valt het dividend met € 644.000 terug. Daartegenover staat een voordeel van € 599.000 wegens belegging van de koopsom. Aan onderputting op investeringen denken we op basis van de huidige verwachtingen uit te komen op een voordeel van € 600.000. Begroot was € 200.000 aan besparing op interne kosten en € 200.000 aan achterblijven van investeringen. We komen daarmee voorlopig op een realisatie van 70% van de nog openstaande kredieten tot en met 2007. Bij het percentage tekenen we aan dat we op dit vlak nog bezig zijn met een ingrijpende verbeterslag. We hebben de directie opdracht gegeven een nadere analyse te doen op de investeringen in 2007. Dit spoort met de afspraak dat we in de komende programmabegroting zullen komen met voorstellen voor een investeringsplafond van € 15,0 miljoen. Op die manier willen het realisatieniveau van investeringen verhogen. Op het gemeentefonds raamden we € 42,7 miljoen, inclusief € 0,7 miljoen aan voorschot op toekomstige meevallers en € 0,6 miljoen behoedzaamheidsreserve 2006. Met inachtneming van de onlangs verschenen juni-circulaire hebben we € 41,6 miljoen gerealiseerd. We gaan er vooralsnog vanuit dat we de raming halen. Tot slot krijgen we € 16.000 meer aan vergoeding voor de WOZ-uitvoering, omdat het aantal woningen hoger is dan geraamd. PERSONEEL Budget De verwachting is dat we met het totale personeelbudget, inclusief de reserve personeel van € 1,1 miljoen, rond komen. Dit met inbegrip van alle taakstellingen op dit vlak.
8
Ziekteverzuim Op basis van onderstaande tabel met verzuimcijfers, trekken we de conclusie dat we verwachten in 2007 het streefcijfer van 6% te kunnen realiseren. Cijfers ziekteverzuim
2005
2006
Streefcijfer 2007
Tussenstand 2007
Hele organisatie
6,6%
6,7%
6,0%
5,87%
Specifieke onderwerpen Onderwerp
Bevindingen
Uitvoering Arbo
Uitvoering jaarplan 2007 ligt op schema
Agressie-incidenten
Er zijn vier incidenten geweest. Naar aanleiding van onderzoek is besloten het protocol aan te passen
Integriteit-incidenten
Er zijn geen bijzonderheden te melden. Dit rechtvaardigt de conclusie dat het personeel zich houdt aan de eed of belofte die men heeft afgelegd.
Gesprekscyclus
De uitvoering krijgt een goede voldoende
Opleidingsplan
De uitvoering van opleidingsplannen kan beter. Er wordt momenteel gewerkt aan een strategisch opleidingsplan voor de hele organisatie.
Medewerkerstevredenheidsonderzoek
Het onderwerp wordt wisselend opgepakt. In veel gevallen zijn er plannen gemaakt en nu moeten er acties komen.
Bedrijfsplan HRM
De actiepunten worden goed uitgevoerd. Het afhandelen van knelpunten (in budgetten) staat centraal. De HRMaangelegenheden op het zachte vlak (motivatie, gesprekken e.d.) worden als lastig ervaren
Schitterend Hoogeveen
Het project verloopt volgens planning. Er zal meer geïnvesteerd moeten worden in communicatie.
ICT Op het vlak van ICT wordt er hard gewerkt aan voorbereiding en uitvoering van plannen. Om de gang er in te krijgen is extra personeel aangetrokken. Er wordt momenteel aan een totaaloverzicht gewerkt waarover de Raad, zoals toegezegd, afzonderlijk zal worden geïnformeerd.
9
RECHTMATIGHEID Bevindingen rechtmatigheidcontrole 2006 We kunnen constateren dat de afspraken die voortvloeien uit de bevindingen van de accountant over 2006 – het betreft vooral het beter afstemmen van uitvoering op regelgeving – goed zijn verwerkt. Rechtmatigheidcontrole 2007 Uit onderzoek blijkt dat we op korte termijn nog een aantal regels (met terugwerkende kracht tot 1 januari) moeten laten aanpassen. Procesbeschrijvingen Door het ontbreken van procesbeschrijvingen is het lastig om aan te geven of de inrichting van de administratieve organisatie voldoende is om de rechtmatige afwikkeling van baten en lasten te garanderen. Daarom moet de accountant de dossiers telkens uitgebreid onderzoeken. Dit past niet in de destijds met accountant gemaakte afspraken: de gemeente doet het voorwerk (op basis van de procesbeschrijvingen) en de accountant beperkt zich tot toetsing op rechtmatigheid. Verbandscontroles Op het koppelen van de uitkeringsadministratie van sociale zaken aan de financiële administratie worden momenteel de laatste puntjes op de i gezet. Daarover krijgt de Raad afzonderlijk informatie. Voor het overige blijkt dat veel subadministraties (als bouwleges en parkeerbelastingen) moeilijk zijn te koppelen met de centrale administratie. Gevolg: het moet handmatig. We gaan de controles in september uitvoeren om nawerk en onzekerheid bij het opstellen de jaarrekening te voorkomen. REALISATIE BELEID Zie onder samenvatting. GRONDEXPLOITATIE Zie onder samenvatting
Hoogeveen, 10 juli 2007 Burgemeester en wethouders van Hoogeveen, De secretaris, de burgemeester, G.H. de Vries
W.P.M. Urlings
10
BIJLAGE: Spelregels c.q. aanwijzingen voor invulling MARAPS in 2007 Vooraf: Het is de bedoeling dat de afwijkingen in elk geval worden gemeld, zowel in positieve als in negatieve zin. In de marap ligt een toets op het voorwerk voor de jaarrekening 2007 besloten. Daarin willen we de overzichten die we in de marap gebruiken, ook zoveel mogelijk verwerken. Kortom, we willen – in feite als onderdeel van het ‘normale’ werk – zoveel mogelijk voorwerk doen om de druk achteraf tijdens het opmaken van de jaarrekening te beperken. Algemeen A. Ondersteuning + advies: bij de afdelingen Advies en Administratieve Dienstverlening B. Uiteraard: toets op volledigheid door bedrijfsbureaus C. Model: in de marap staan ook aanwijzingen voor de invulling 1. Exploitatie: a. Budgetten: de EindeJaarsVerwachting (EJV) invullen en de verschillen met de raming toelichten. Het gaat om wezenlijke voor- en nadelen. Als EJV gelijk of nagenoeg gelijk is aan raming dan raming invullen. b. Structurele effecten (= doorwerking naar latere jaren): effecten met toelichting op EJV. De structurele effecten zijn mogelijk nog van belang voor de begroting 2008. De aard van de afwijking is maatgevend voor al dan niet een begrotingswijziging. 2. Investeringen/Voorzieningen: a. Investeringen: voor alle investeringen t/m 2007 de tabel (met nrs. en omschrijving) invullen. Opmerking: daarin ook aandacht besteden aan nog niet begrote subsidies. Extra belangrijk in verband met het komende investeringsplan waarin – als uitvloeisel van de B&Wbesluiten over de Voorjaarsnota – ook lopende investeringen (die nog niet zijn uitgevoerd) worden betrokken. Opmerking: ook van belang voor treasurybeleid en invullen stelpost onderuitputting 2007 (voor achterlopen van uitvoering op planning) van € 200.000. b. Voorzieningen: voor alle voorzieningen de tabel (met nrs. en omschrijving) invullen. Belangrijk als voorwerk voor de jaarrekening, omdat dan voorschriften “hard” worden toegepast. Daarom is het verstandig in de toelichting ook iets te zeggen over de onderbouwing (vooral voorzieningen voor onderhoud). 3. Personeel: a. Salariskosten: de EindeJaarsVerwachting (EJV) invullen en alleen de verschillen met de raming (ook in relatie met b.) toelichten. Belangrijk, omdat de totale loonsom een vast budget is. b. Stand eventuele taakstelling in 2007: stand met eventuele afspraken melden c. Ziekteverzuim: vermelden hoe het werkelijke cijfer 2007 zich verhoudt tot het streefpercentage van de afdeling met daarbij de eventuele acties d. Uitvoering ARBO: hoe verloopt uitvoering ? e. Agressie-incidenten: eventuele voorvallen rapporteren
11
f. Integriteitincidenten: eventuele ontwikkelingen of voorvallen rapporteren g. Gesprekscyclus: stand van uitvoering h. Opleidingsplan: voortgang uitvoering en stand budgetbesteding i. Medewerkerstevredenheidsonderzoek: voortgang van acties j. HRM-onderdelen uit bedrijfsplan: voortgang afgesproken actiepunten k. Schitterend Hoogeveen: voortgang afspraken of wensen melden l. E-HRM: welke wensen zijn er voor digitalisering HRM-producten m. Nieuwe wensen: algemeen punt voor zover hiervoor nog niet gemeld 4. ICT: Relevante zaken voor eigen afdeling melden, met name: a. de voortgang van invoering van projecten, ook afdelingsoverstijgend b. eventuele problemen bij de toepassing van applicaties c. actuele, urgente wensen 5. Rechtmatigheid/AOIC: Betreft invulling van afspraken (met accountant) bij jaarrekening 2006. Specifiek: a. Bevindingen rechtmatigheidcontrole 2006: tabel waarin proces is beschreven invullen b. Rechtmatigheidcontrole: tabel (met relevante “financiële” verordeningen en beleidsregels, voor zover bekend) invullen. Tabel zelf eventueel zonodig aanvullen c. Procesbeschrijvingen: zelf aangeven in tabel welke “financiële” processen zijn beschreven en tabel verder invullen d. Verbandscontroles: zelf applicaties in tabel invullen en toelichten. Het betreft applicaties (waarbinnen financiële handelingen vastgelegd worden) zowel met als zonder automatische koppeling aan de centrale administratie. 6. Realisatie bedrijfsplan: De gepresenteerde gegevens komen uit AORTA. Voor wat betreft: a. afgeronde zaken: alleen vermelden bij aandachtspunten en leermomenten voor de toekomst b. openstaande zaken: voor iedere actie de reden van openstaan vermelden Opmerking: centraal wordt getoetst of AORTA compleet is in relatie tot tekst begroting 7. Knelpunten: Dit is een punt waarin knelpunten van de afdeling die in voorgaande onderdelen niet uit de verf zijn gekomen, kunnen worden beschreven 8. Grondexploitatie: Voor de grondexploitatie, specifiek voor de afdeling Ruimte, geldt dat WBS elementen per complex zijn opgenomen. De vraag is om per complex aan te geven of er belangrijke wijziging ten opzichte van de verwachtingen, zoals verwoord in de jaarrekening 2006 (zowel voor de voorzieningen als de geraamde winstnemingen) aan de orde zijn. Aanvullende informatie is verkrijgbaar in de financiële administratie. 9. BOPO: Voor de BOPO, specifiek voor de afdeling Mens&Werk geldt dat financiële voortgang aan de hand van de WBS-elementen moet worden gegeven.
12