Ars Notariatus 149
Gelijkheid bevredigt Een korte kroniek van het Nederlandse notariaat Een geschiedenis vanaf de Oudheid tot heden geschetst in cultuurhistorische perspectieven
Ben Duinkerken
2012 STICHTING TOT BEVORDERING DER NOTARIËLE WETENSCHAP AMSTERDAM DEVENTER
Inhoudsopgave
Inleiding / IX Proloog Op weg naar het begin! I XIII Hoofdstuk 1 Notarissen in de Oudheid De en de tabellio I 1 Schrijvers in blanke steden onder blauwe lucht / 1 Over verliefdheid in het negentiende eeuwse Rome, twee Romeinse 'notarissen ' die keizer worden en dat met de dood moeten bekopen en over een opmerkelijke vondst tussen het riet langs de
I 1
Notariaat in het land van de farao's / Over een wegens zijn vaardige vingers opscheppende schrijver en over de eigendomsoverdracht van een huis tussen een kale verkoper en een wederpartij in het trotse bezit van fraai krullend haar 12 De Romeinse notaris en zijn schrijfplankje
27
Over bij de oude Romeinen, de eigenwijze die zelf zijn testament denkt te kunnen maken en over de Egyptische notaris Dioskoros die zijn dichtkunst uitleeft op de achterkant van oude akten I 27 Hoofdstuk 2 De contouren van het moderne notariaat Pauselijke, keizerlijke en openbare notarissen I 45 De kadi, de notarius en de
/ 45
Over de notaris in de Koran, de heropstanding van de tabellio in de gedaante van de notarius en over een notaris uit Sicilië die valt vooreen blonde schoonheid en daarmee literaire geschiedenis maakt 45
GELIJKHEID
BEVREDIGT
Bakermat Bologna / 54 Over een tijd waarin studeren een zaak van lange adem is, een Bolognese notaris die zijn naam vestigt met het beroemdste notariële handboek ooit en over de tocht van het notariaat vanuit Italië over de Alpen I 54 Van kerken, kloosters en clerici / 66 Over de gelovige Bauck uit Bolsward, de sceptische Auck uit Leeuwarden, de verandering in godsdienstig denken die beide dames illustreren en over de hybris van het klerikale notariaat I 66 De openbare notaris: de serieuze en de schelm / 75 Over notaris ruziënde Haagse notarissen die marktwerking avant la lettre verbeelden, de quasi hooghartige notaris van Bredero en over ambtgenoten die al voor dag en dauw aan het werk moeten I 75 Hoofdstuk 3 Hugo de Groots Notarissen in en ex patria I Notaris
redder in nood? /
Over het mogelijk laakbaar handelen van een notaris van Rembrandt, een president van de Hoge Raad die alle notarissen maar dom en slordig vindt en over Hugo de Groots testament dat hij eigenhandig opmaakt I De Hollandse
catus en notarius
overzee / 143
Over de emigratie vanuit de Republiek van katten en notarissen, Melchior Kerchem als stamvader van het Indonesische notariaat en over het tragische levenseinde van notaris Van Ilpendam in Albany I 143 Geen 'gedistingheerden rang' voor notaris Pletsz / Over de notaris tussen het maatschappelijke tafellaken en servet, de notaris als de man die niet weet wat hij wist en kort over een notaris die een martelaar van de patriotten wordt / 169 Hoofdstuk 4 Een monopolist in statu nascendi Revolutie en restauratie / 179 De Wet van de Windmaand /
VI
GELIJKHEID
BEVREDIGT
Over een onschuldig op het schavot gebrachte notaris, de wetten die het notariaat de Franse Revolutie doen overleven en over Napoleons veroordeling van de notaris uit het Ancien Régime I Besluiteloze Bataven / 195 Over de 'Vryheid, Gelykheid, Broederschap' die Friesland in de jaszak van een schaatser bereiken, de afschaffing van het notariaat in dat gewest en over een roi bienfaisant die met zijn ontwerp-notariswet bijna geschiedenis heeft gemaakt I / 210 Over de oprichter van de Broederschap der Notarissen en zijn progressieve ideeën, de invoering van de door hem zo Wet op het Notarisambt en over het door het notariaat zo gehate zaakwaarnemerschap / 210 De eeuw van notaris Witse / 225 Over een diep ongelukkige notariszoon, een arme gifmengster vice versa een rijke notaris en over een kandidaat die geen notaris maar een beroemd staatsman wordt I 225 Hoofdstuk 5 De professionalisering van het notarisambt De dominee, de dokter, de notaris i Til Non scholae sed vitae discimus / 237 Over gemiste kansen notarissen academisch te de heer Sloom die hun opleiding op een desastreuze manier overneemt en over het notarieel staatsexamen dat generaties aspiranten slapeloze nachten bezorgt De kronkelige weg omhoog
Til
257
Over de professor en de provo, notaris Backx en zijn bedstee op wielen, de notaris in de ogen van Du Perron en Ter Braak, het notariaat tijdens de oorlog en over één van de personificaties van de verdere weg omhoog daarna 257 Nederlagen en triomfen / 286 Over het droevige lot van notaris dat van de cliënten van notaris SUs-Stroom, de postume redding van het 'open deurtje ' en over het gezonde notariële verstand en het langstlevende-al testament
286
GELIJKHEID
Epiloog Op weg naar het einde? I 305 Verantwoording illustraties / Literatuur / 317 Alfabetische lijst van notarissen en hun voorgangers / 335 Namen- en plaatsenregister / 341
VIII
BEVREDIGT
