GARMER & TBESINGER EXPRESS

GARMER & TBESINGER EXPRESS Maandelijks Nieuwsblad voor Garmerwolde, Thesinge en omstreken 3e JAARGANG MAAR T 1981

'Een molen die s~ils~aa~, Yer·s~aa~ zichzelf' De tit el van dit stuk is een uitspraak van de man, die er voor zorgt dat u op ge · zette tijd en de molen 'German ia' in Thesinge kunt zien draa ien. Het gaa t om dhr . Meinema uit Gronin gen en hij noemt zichze lf 'hobby-molenaar' . In ons gesp rek met hem thu is in Gron ingen en bij het bezoeken van de molen in Thesinge , bleek dhr. Mei· nema een zeer enthous iast verte ller en uit al les wat hij zei en liet zien , bleek een grote liefde voor alles wa t met mo lens te maken heeft. Hij vindt zichzelf dan oo k we l een beetje 'mo lengek '. Hoe dan ook , u kunt ui t onderstaand gesprek opma ken dat 'onze' molen bij hem in goede handen is en dat hij er alles aan zal doen om di t sieraad voo r ons dorp te bewa ren. WAT IS EEN VRIJWILLIGE MOLENAAR?

Nadat de Thesin ger mol en in '72-'73 is geres ta ureerd, kwam dhr . Meinema, op verzoek van de 'oude' molenaar Luit Oomkes, in augustus '74 als vri jwillig molenaar naar Thesinge. Beroepsmolenaars wo rden

namelijk steeds sc haa rser in ons land , terwi jl er we l molens worden opgeknapt , die daarna om een deskundige 'baas' vragen. Om deze molens nu te kunnen on derhouden is in de loop van de 70er jaren de f unkti e van vrijwillig mol enaar ont staan : mensen d ie het vak als hobby naast hun gewo · ne werk uitvoeren. Zo is dhr. Meinema in '73 toevallig met Bernard Dijk (mol enaar van de bekende watermolen Eolus aan het Aduarderd iep) in kontakt gekomen en heeft bij hem als één van de eersten in onze prov inc ie een opleiding tot hobby-motenaa r gevo lgd . Dit is een op letding die zo'n 1 Y, à 2 jaar duurt en zeker één middag per week kost. Een gro te hoeveelheid praktijk (meer da n 100 maa lure n !) en th eorie moet in die tij d verwerk t wo rde n. Naast kennis van het mol en-mech an isme zelf, is des kundigh eid in verband met het weer van het grootste belang . 'Een goede mo lenaar moet het weer een half uur voor uit kunnen voorspellen ', zo zegt dhr. Meinema . ' Ko nstant moe ten de weerso mst and igheden in

De 'Germania ', 129 ja ar oud ...

GARMER & THESINGER EXPRESS

Redaktie: Henk Vliem , L. v.d. Veenstraat 14, 9798 PL Garmerwolde , tel. 050-416341 Administratie: Peta Ju rjens , L. v.d. Veenstraat 15, 9798 PK Garmerwolde, tel 050-416094 Redaktie Thesinge: Annel ies Heuvelmans, Schut-

ter laan 29, 9797 PB, tel. 05902·2001 Bank: Rabobank Garm erwolde , rek .nr. 32.07.05.745, giro v.d. bank 91.69.38 Copy inleveren: steeds voor de 15e van de maand.

Een mo len aar mo et niet bang zijn om een stukje te klimmen .

de gaten gehouden worden om de boel zonder prob lemen te kunnen laten dra aien', In '75 heeft hij het examen (afgenomen doo r 'Het Gilde van Vrijw illig Mo lenaars') met goed gevolg afgelegd; het dip loma met vele handtekeningen eronder, hangt bij hem thuis aan de muur én in de mol en. Ondert ussen lo pen er zeker zo'n 35 vrijwi lli ge rnole naars in Groningen rond en d ie zorgen er met een paar beroepsmo lenaars voor , dat alle mol ens die intakt zijn , ook regelmatig draa ien. DE MOLEN GERMAN IA Er zij n in de provincie Groning en in totaal nog zo'n 80 molens. Het Thes inger exemplaar is een mooi voo rbeeld van een 'st elti nç molen ', zonder dat het met zij n 'vlucht' (de lengte van 2 wieken) van 19 m., een bij zondere molen is . Zoals u waa rschij nlijk weet, hebben er langs de Kardingerma ar veel meer mol ens

gestaan, waar van er nu nog slechts één over is. Dhr. Meinema verte lde ons ge· lukkig dat deze wel is gekonserveerd en dat hij op de lijst van te restaurere n molens sraat: een uit st ekend voo ruitzicht! Hoewe l op een kaart uit 1686 in ons dorp al een ('standerd ') mo len voork omt, stamt 'Germani a' zelf uit de 1ge eeuw . In 1825 is deze als 'grond mol en' gebouwd en in 1852 (het jaart al dat op de mo len staat) is de rnolen 'o pgehoogd'. De stenen onderbouw ('stelli ng') is toen aangebracht om meer wind te kunnen vangen in verband met het pellen van gort. Waarschij nl ijk is er in de huid ige molen wel materiaal verwerkt van één van de vroegere mo lens , omdat ergens op een balk het jaartal 1816 voo rkom t ! U moet het zelf maa r eens gaan bek ijken. Dhr. Meinema verbaasd zich er elke keer weer over hoe ze vroeger een mo len konden bouwen , alleen door gebruik te maken van hou ten pinnen en ga ten . In de hele molen is geen sp ij· ker verwerk t en hij 'staat als een hu is '. Vakma nschap is mees terschap, het blij kt wel wee r. Leuk oo k om te vermelden is de uitspraak van dh r. Meinema; ' Er woont bij on· weer niemand zo veilig als de fam. Oomkes '. Je zou zeggen dat de hoge molen erg gevoel ig is voor bliksem inslag en daardoor gevaar op levert voor nab ijgelegen woonhu izen. Bij de restauratie is er echter voor gezorgd dat de mo len erg goed bevei ligd is en de bewo ners van 'belendende percele n' profiteren daarvan mee. WAT DOET EEN VRIJWI L· LIG MOLENAAR NU EI· GENLlJK? Door onze molenaar wordt telkens weer benadrukt, dat de eerste taak van een hobb y-mo lenaar is, het goed onderho uden van de mo len. Dat bete kent 't sm eren van draa iend e delen (met varkensreuzel en zui vere bijenwas bijv.), het kontroleren van touwen e.d. en het regelma t ig laten draaien van de mo len. Kleine o nderhoud s- en herste lwerkzaamheden doet

hij zelf , terwij l ingrij pender werk doo r de mo lenmaker wordt gedaan; de Gemeente Ten Boer, als eigen aar, zorgt voor de bekost iging van dit alles. Dhr. Meinema op zijn beur t , breng t regel· mat ig vers lag uit aan de gemeente over zijn we rkzaamheden. Hij doe t d it aan de hand van een zgn. 'maalboek' (een dagboek voo r molenaars), waarin hij alles wat er met , in en aan de mo len gebeurt , opteken t. Is het t rouwens geen schandaal , dat het verven van de mo len doo r diezelfde gemeente, da t vorig j aar is begonnen , nog steeds niet is afgemaakt? De verf · bussen staan er nog net zo als in mei '80! Naa r de me· ning van de interviewers mag een dergel ijke vorm van verwaar lozing van een kostbaar monu men t, dat dagelijks in wee r en wind staat , niet voorkomen! Hopelijk wordt het scbllde rswe rk op korte termijn hervat om de nu al zichtbare gevolgen zo veel moge lijk te beper ken. Op nat ionale mo lendag moet de 'Germania ' er toch weer picobello uitz ien ! Hoewel de mo len zogezegd 'maalvaardi g' is, is het malen van graan niet iets dat tot de direkte taak van de vrijw illig mo lenaa r behoort. Dhr. Meinema merkt op dat de molen erg goed maalt en dat hij het ook leuk vin dt om te doen , maar het moe t geen verplicht ing worden : 'het moe t een aard iqheidje bli jven '. 'Trouwens', zo stelt hij , 'eigenlijk moet je met z'n tweeën zijn om goed te kunnen mal en'. AI met al heb je als vrijw illig molenaar wel een zware verantwoo rdeli jk heid te dra gen : 'het is tenslotte enke le ton nen aan gemeenschapsgeld dat aan jou wordt toe vertrouwd ', zo zegt dhr. Meinema. 'Ook als je er niet bent (en dat is meesta l het geva l o mdat ik in Groning en woon) moet je ervoo r zorgen dat er niets kan gebeu ren'. Hij laat de mol en met and er woord en alt ijd 'stormvast' achter: 'hij waa it eerder om, dan hij gaat draaien', zo stel t onze vrijwillig molenaar zelfv erzekerd! DE MOLEN ALS PU· BLiEK STREKKE R Dhr. Mei nema stelt pub tie-

Dhr. Meinem a zet de wieken 'stormvast '.

ke belang stell ing erg op prijs en hij ziet het ook als zijn taak om belangstellenden te informeren. Hij is al t ijd bereid om het één en ander te vertellen en te laten zien en hij heeft allerlei teken ingen, foto' s en ge· reedschappen in de molen hange n om het werken van

J.L. HAVINGA THESINGE Luddestraat I

Telefoon 262 J

Runden V ark ens-

slage rij

Bestellingen worden bezorgd: vrijdagmo rgen te Thesinge vrijdagmiddag te Garm erwokte

het mechanisme te kunnen verduidelijken. Hij is gemiddeld één keer per 2 weken op een vrijdagof zaterdagmiddag aanwezig en laat de molen, mits hel goed weer is , dan ook draaien. Als publiek welkom is hangt er een bordje op de deur met de tekst: ' MOLEN OPEN'. Over het algemeen valt de belangstelling voor de molen wel wal tegen. Zo komt hel wel eens voor dat onze mo lenaar aan het draa ien is en denkt : 'kwam er maar eens iemand langs; ik heb best zin in een praat je'. Uit het gastenboek bl ijkt dat de mensen die de molen bezoek en veelal toeva llige voorbijgangers (op de f iets) of 'echte' molen liefh ebbers zijn . Het valt hem op en ei· genlijk ook een beet je tegen , dat er zo weinig Thesinge rs eens een kij kje komen nemen in hun 'eigen' molen. In deze 'nostalg ische ' tijd zou je toch anders verwachten ! Op de nationale molendag (de 2e zaterdag in mei) is het alt ijd we l dru k; op zo'n dag komen er vast we l een 100 mensen op de molen. Zeker nu de molendag de laatste jaren samenvalt met de ANW B-fie tsdag , is er een grote belangste ll ing voor de 'Germania'. Vaak draait de molen dan niet; in verband meI het gevaar zet dhr. Meinema meestal de mo len stil als er zo'n 20 mensen of meer op de molen zijn. Anders kan hij geen oo g houden op waar iedereen heen gaat en een mo len in bedrijf bl ijft, zeker

voor ondeskundigen, een erg gevaarlijk apparaat. Vandaar ook dat kinderen onder de 12 jaar alleen on der geleide toegelaten worden. 'De vereniging van Vrien den van de Gron inger Molens ' (waarvan dhr . Melnema vanzelfsprekend ook lid is), is momenteel bezig met het maken van mo lenroutes , die op de fiets of per auto gereden kunnen wor· den . Dhr. Meinema heeft voor onze omgeving een 50 km. lange route langs molens van Ten Post , Wolter· sum , Loppersum en Thes inge gemaakt, die binnen kort in de vorm van een foldertje zal worden uitgebracht. Tezijnert ijd kunt u in de G & T Express hierover wel wat meer lezen . TOT SLOT Wanneer u de molen nog nooit (goed) bekeken hebt , het is besl ist de moeite waard om op een middag eens een kij kje te gaan nemen : u vindt op de mo len een deskundig en enthousiast vakman , die noo it te moe is om zijn verhaal te doen . Ook kunne n we nog melden dat dhr. Meinema bereid is om een keer naar Thesinge te komen om zijn vele dia's van molens in Neder land en van de 'Germania' in het bijzonder, te laten zien en daarover het één en ander te verte llen. In het kader van de aktivitei ten in de N.H. Kerk lijkt dit een bij voorbaat geslaagde avond voor het volgend seizoen!

. . .nooit Ie moe om uil Ie leggen hoe een molen werkt.

Wilt u nog meer van (Groninger) mol ens weten , dan kunt u ook lid worden van de reeds genoemde 'Vereniging van Vrienden van de Groninger Mo lens ', die de 'St icht ing Gron inger Molen vrienden ' steunt. Voor het

bedrag van f 15, - per jaar, draagt u bij to t het behoud van de molens in onze provinc ie en krij gt u 4 maal per jaa r het blad 'De Zelfzwichter', met veel inforrnat ie. Postbus 213, 9700 AE Groningen.

DE VRIJE POMP

C \ FE

J ägcrm ristrr GA R,\IER\V OL DE t EL EFOON û 5û · -l IÓOÓ2

Dörpsproac: De regen viel bij stromen 't is een tr ieste dag , zo beo gunt 'n bekend laidje, dei mie de letste lied voa k deur de kop speuit. Wan t tr iest was't ja . D'aine dag kwamm'n crocuss 'n d 'r boom 'n en anderdoags vai l d'r 25 streep wèlter. In drei doag'n t ied 70 stree p. 't Zei moar an joen deur to u stoan , ben je d 'r kloar mit. Langzoamerhand w il je w in terjas we l ais thoes loaten. Haand'n jeuk 'n joe ja om weer in toen te begunn 'n . Zo l 't weer zo'n nat veurjoar worr'n? As je alles toch ais veuroet w izz'n . AI is d 'r boet'n den nai t veul te begunn'n, zo te heur 'n wo rdt er binn 'nskoamers hail wat èfvreevelt. Ik dou l den op feest week dei van 't zummer hol l'n wo rdt. Dat is d'ai ne vegoadern noa d 'aander. Den ais mil aale commiss ies soam 'n en den ais mit comm issie zus of commiss ie zo. 't Zei mie nog ais neidoan wa t er aalmoaI oet de bus kom t. D'r binn 'n lölt'n te koop veur dizze feestweek . 't Is 'n soort garantie fonds as boudel nog ais in 't wolter vaalt. Na it in Damsterdaip vanzults moa r deur de reeg'n . Den ken schoade oet dat fond s woor'n beto aid . Ie koop t toch aalmoal lölt 'n hè? Wie hui m'n jou

'Alpen Jasers' toch nait anpeerdjen om dat te doan ? 't Is netuurlijk we l 'n meroakel dat verainen s zo mit mekoar soamwaark'n . Dut mie weer denk'n an veurbe raid sels van optocht veurig joar . Elk en ain hailp mit en ston kloar om an te pakk 'n. AI wazz 'n d' r netuu rlijk oetzu nde ring 'n op de regel. 't Ken joe ja hoast begroot'n as alles veurb ie is en elk zien aig 'n gang weer gai t. Foto- en diatentoonste ll 'n is 'n succes wo rr'n heb 'k heurd. Nou d 'r was wel 'n bult volk. Veura l dei fotopuzzel dee 't, En moar kiek'n en moar overlegg 'n rnlt 'n kan der. Ain zee dat ki n na it. Waar'n ook go unt dei wol !' n niks zegg 'n Zeker baang dat pries heur :neus veurbie gong. Je kon alles nog ais wee r zain en je zag nog meer as dou 'd optocht was . Nou docht je wel ais gut dei stoat d'r oo k op en dat was . d'r ook nog. Moo i heu r. En straks reportoage van feestweek van zu lts , ken d 'r weer 'n ten toonste ll 'n organi seert worr'n Messchain nog wel 'n wedstried veur de best e standwaarker op braderie. Af ijn dat zai n we dan wel. Aalmoal veul succes !

Zaterdagavond 7 maart vertrokken de Alpenja gers naar de Evenementenhal te Groningen. Vanwege het 75·jarig bestaan van het Gron in ger Vervoersbedrijf was er een ju bileum feestavond, georgan iseerd voor het personeel G.V.B. De Alpen Ja gers verlee nde n hi erbij hu n medewerking. Er werd gespeeld van 19.00 tot 20.00 uu r en van 22.00 tot 22.30 uu r in de foyer van de Evenementenhal waar het

een gezell ige dr ukte was. Op 26 april gaan de Al pen Jag ers naa r Almelo waar ze deel nemen aan de Oostelij ke kam pioenschappen voor Blaaskap pell en. Een groot aantal supporters gaan d ie da g weer mee. Een touringcar is reeds gehuur d en ook al vol geboekt. De Alpen Jagers onder leid ing van Roeit Stol veel succes gewenst. A.M.

'De Grunneser Daansers' jn'...hesjnset De beke nde fol klori st ische dans en zanggroep ' De Grunneger Daansers ' komen op vrijdag 15 mei naar Thes inge om een optreden in de N.H. Kerk te verzotgen . Het 'comité Hathebrand '

heeft gemee nd deze uit Zandew eer afk omsti ge groep de al aangekondig de 'Groninger avo nd' te laten verzo rgen . Een leuke bi] komst igheid is dat dit op treden valt in het j ubi leumjaar van de groep: ze

De mop wan de maand 't is zwart en w it , het zit in de boom ua!ao)j aêuo ] iaur is au uaa

Maaike

Rabobaok geld en goede raad

~

'De Grunneger Daansers ' in volle glorie.

bes taan in 1981 name lijk 25 jaar ! ' De Grunn eger Daansers' is een groep van ongeveer 30 perso nen, waarvan 3 mensen de muziek verzorge n op 2 acco rdeo ns en één 'stampzak ' of 'ri nkelbom '. De dansen van de groep sta mmen uit de t ijd rond 1850. Op het programma staan o.a. de volgende vroeger in het Gro ningerland uitgevoerde dansen: 'Oskeder Oogs tdaa ns ', Kringdaans van Ol Hin dertje ', Peer d van Om e Loeks ' , Zanderweerster Boerenkermis ', Slaapmut s', enz. Ook de kost uum s en sie ra-

den van de dansers en muzikanten dateren uit de tweede helft van de vor ige eeuw. Op me rkeli jk is het ge bruik van de stof 'vij fsc hacht'. Deze stof wordt nog ged ragen in Stapho rst en wo rdt beha lve voor de Staphorste rs d us ook nog geweven voor de 'De Grunneger Daan sers' . Alle k leding is geverfd in de oorspro nkelijke kle uren . De groep heeft inmiddels vele honderden optredens in eige n land ac hter de rug en heeft oo k ons la nd diverse keren in het bu iten land vertege nwoordigd . Zo waren de 'daansers' in Zweden , Oostenrij k, Tsjech o-

Slowak ije, Pol en , Zwit serland, Fran krijk, Ierla nd, En· geland, Israël, Canada en de Verenigde St aten. In 1971 kregen 'De Grun neger Daansers' de c ulturele prijs van de Provi nci e Groningen. U kunt zich voorste llen , dat we erg blij zijn een dergelijke beroe mde groep in Thesinge te ku nnen lat en optreden . In tege nstell ing to t be ide voo rgaande avonden in de N.H. Kerk , zijn we in verba nd met de beko stig ing van dit op t rede n ge nood zaakt om een toegangsprijs van f 2,50 per persoon te vragen . We verwach ten deson-

Fo.o-'~lm-d~a-aYond, Oran;ecom~.é Op vrijdag 27 feb ruari j .1. organiseerde het oranjecomi té Garmerwolde een fi lm foto -dia-avond in café 'de Unie'. Het centrale onderwerp d ie avond was de op to ch t van 5 mei 1980. Door m iddel van een stenci I ware n de inwone rs van Garmerwolde gevraagd hun eventueel ge· maakte foto 's , f il ms en dia's van genoemde op toc ht deze avond besch ik baar te ste llen. De 160 foto's wa ren overzic hte lijk in de zaa l te nt oon gest el d, terwij l de 100 d ia 's en de 3 f il ms in een doorlopende voorste lli ng ko nde n worde n bezic ht igd. Een dergelijke avond bleek bij de inwon ers goed aa n te slaa n, wan t tussen 20.00 uur en 22.00 uur heerst e er bi j de Unie een gezel lige drukte. Er waren veel jeug di gen , te rwi j l ook de ou de ren zic ht baar van de 'te ntoo nstelli ng' genoten . Om de kos ten van deze avo nd zo k lein moge lij k te hou den, had dhr. J. Noord hof, onze desk und ige op het gebied van de to toerafie , een erge leu ke fot opuzzel in elkaar gezet onder het mo llo: ' Hou goud kinn 'n ie joe n aig n dörp '. Er we rd met veel animo gepuzzeld over de fot o's van bepaalde pu nte n in het dorp ! Vel en van de dee ln em ers vonden de vra ge n over het al gemeen pillig, maar afgaa nde op de uitl ati ngen van de deelne me rs mogen we zeggen dat men er veel

plezier aa n heeft beleefd . In totaa l heb ben 54 bezoekers van de 'exposit ie' een puzzelform ulier gekoc ht en dat bete kent ee n aardi ge lastenverl ic ht ing voor de kas van het oranjecomité. Bedankt mens en ! Van de 54 verkoch te to rrnulieren wer de n er 44 wee r inge leverd met inge vu lde antwoorden. DE UITSLAG: Er ware n 20 puzzelfoto's, met over elk da arvan ee n vraag . De vraag bij fo to 18 • de zwarte wi ndwijzer bestond ec hte r ui t t wee gedee lte n: naas t w ie ns huis staat hi j en aa n welke ka nt van het hu is staat hij, noordoos t , noord wes t , zuidoost of zuidwest. Er konden du s maximaal 21 pun ten behaa ld wo rden , voo r elk goed antwoo rd een punt. De eers te prijs wer d qewonnen door mevr. Haven ç aJager aan de Oud e Rij ks weg. Zij was de eni ge di e het hoog st aa nta l punt en in de wac ht sle epte . Berno Pestm an aa n de Hildeb rand st raa t behaald e de twee de pr ij s met 20 pu nten. De de rde, vie rde en vijfde pri js werden door lot ing vastgesteld om da t er d iverse deel neme rs met een gelijk aantal pu nt en bleke n te zi jn . De w in nares van de eers te prijs we rd gevraagd, de lootjes te trek ken en de uitslag da arva n bleek te zij n, dat de derde prijs naa r dhr.

da nks ee n 'grote publi eke bela ngstelli ng voo r deze avo nd; in verba nd met de bepe rkte ruim te in de kerk , wille n we de inwoners van Thes inge en Garmerwo ld e de gelegenheid bieden om vooral een toegangsbewijs te kopen , u bent dan verzekerd van een plaats. U KUNT HIERVOOR TE· RECHT BIJ BEIDE ON · DERSTAANDE ADRESSEN : B. Heu kelom , Molenweg 28, Thes inge , te l. 05902-1767 K. Faber, Kapelstraat 5, Thesi nge, te l. 05902-2257 'Co m ité Hath ebrand !'

Garmerwolde

F.J. Stol lin ga ging , de vierde pr ijs werd geloot door mevr . Jans en aa n de Gewe ideweg . De vij de prijs

tenslotte kwam terecht bij dhr. W. Groeneveld, Lage weg 1.

DE JUISTE OPLOSSING VAN DE FOTOPUZZEL WAS: foto 1: De kerk was vanuit het noorden gefotografeerd. foto: 2 De bewoner van de boerderij was P.J. van Zanten. foto 3: Deze molen staat tussen Thesinge en Garmerwolde, achter de boerderij van En tjes. foto 4: Het bordje staat op de kruising Dorpsweg/Lageweg met Oude Stadsweg, richt ing GroningenlNoorddij k. foto 5: De off iciêle naam van het watertje is Kardinger Maar. foto 6: Deze boerderij kunt u zien achter Thesinge, vanaf OudeStadsweq, richting Ten Boer. foto 7: De bewoner van de boerderij op deze luchtfo to is W. Groeneveld. foto 8: De boerderij op deze foto is van Uitham foto 9: De bewoners van de huizen boven de sneeuwhopen zijn Wierenga en Tepper. foto 10: De wegwijzer staat bij Oude Stadsweg, kruising Dorpsweg/Lageweg, richti ng Groningen. foto 11 : Dit evenement vond plaats in 1979. foto 12: Deze foto werd gemaakt bij cat é 'Jägermeister'. foto 13: Deze palen staan op het erf van J.P. van Zanten. toto 14: In het huis met deze voorgevel woont dokter Friezema. foto 14: Het huis met zulke dakramen staat op de splitsing Rijksweg/Oude Rijksweg, bij de brug. foto 16: Deze wegwijzer staat op de Rijksweg, kruising Dorpsweg, t.o. boerderij W. Bus. foto 17: Het leuke buitenlantaarntje hangt bij R. K. Stol, Dorpsweg. foto 18: De windw ijzer staat aan d e noo rdwest zijde bij Tepper, Dorpsw eg.

foto 19: Deze molen had u ook kunnen zien'op foto 5. foto 20: In het huis met deze gevellijst woont H.J. Wigboldus.

'..

Jossllns IX Van alle mythen die rond het regelmat ig lopen zijn ontstaan, is de myt he dat je vroeg of laat geblesseerd raakt een van de hardnek kigste. Het menselijk lichaam, in het bijzonder de voeten en de benen, zouden er niet op gebouwd zijn om het voortdurende schokken over wegen en pade n dat lange afstands lopen met zich meebrengt, te verdragen en vroeg of laat zou iets het moeten begeven. Zoals bij de meeste mythen het geval is, zit er een kern van waarheid in. Het is best mogelijk dat je op een gegeven moment op zijn minst last krijgt van zere voeten. Af en toe kun je best eens ergens last van krijgen . Maa r het maakt heel wat uit of je met relatief kleine loperskwaaltjes kampt of dat je een ernst ige blessu re als een verrekte sp ier moet verdragen. In het laatste geval kan het weken of maanden dur en voorda t zo'n blessure genezen is. De belangri jkste faktor bij het voorkomen van ernst ige blessures ben jezelf. Het is niet zo dat je blessures niet kunt vermijde n. Dat gaat zeker op, al s je je op een evenwicht ige manier oefent en soepel blijft , goede spu llen gebruikt, goed in- en uitloopt en niet ineens veel harde r en langer gaat train en. Wat je in verband met het voorkomen van ble ssures voora l niet mag vergeten , is . dat je geen lange ats tan-

den mag lopen op de ba l van je voet; hierdoor ontstaan spanningen ro nd je achillespees . Rol met andere woorden de voet van achtere n naar voren af. Denk bij het ontwikkelen van je eigen st ijl ook aan de andere di ngen die je wel en niet mag doen als je goed lo opt. Iemand imi teren omd at het er bij hem of haar goed uitziet , kan helemaal verkeerd zij n vanwege de specifieke bouw van "je eige n beenderen en spieren. Voor de zoveelste keer: draag goede sc hoenen . Goede schoenen kunnen de schade aan je benen en voete n voo r een belangrijk deel verkleinen . Er bestaat geen schoen waarop je én goed kunt te nnissen én goed kunt volleyballen én goed ku nt lop en! Een ander belangrijk punt is dat veel mensen niet ge· noeg tijd nemen om goed warm te draaien en om langzaam weer af te koelen; dat kan een blessu re veroorza ken. Goed af koelen wordt nog wel het meest ach terwege gelaten. Je moet altijd je lichaam de kans geven om rust ig van het lopen bij te komen; zorg er dus voor dat je na het lope n 'uitwandelt' . Dwing jezel f noo it om harder of meer te lopen dan je aan kunt; een aloude ste lregel van atleten luidt: 'ren je rot, maar niet kapo t' . Eigen· lijk is deze laatste uit spraa k 't belang rij ks te advies om bles sures te voorkome n.

lets te vieren? Dan voor een lekker s tukje taart ot gebak , even naar

Alsemene wersaderllns 'Dorpsbelansen' Op dinsdagavond 24 februari j.1. hie ld de Veren ig ing voor Dorpsbelangen - Garmerwo lde haa r jaarlijk se Algemene vergadering in café 'De Unie'. De opkomst was redelijk en in tegenstell ing tot som rnlge vorige vergaderi ngen vonde n er deze keer geen hooglopende felle disc ussies plaats en vielen er ook geen spectacu laire gebeur· tenissen te vermelden. Wie nu mocht menen , dat het een saaie vergadering was , heeft het helem aal mi s,

want daarvoor sto nden er een aantal te belang rijk e punten op de agenda, zoals bij voor beeld de best uurs verkiezingen en de vast ste lling van de nie uwe st atuten. Uit het bestu ur traden af de heer R.R. Jurjens en mevrouw V. van Zanten, beiden niet herkiesbaa r. Na twee keer stemmen kwamen als nieuwe bestuursleden uit de bus de heer J. Veenstra en mevrou w G. Brakel. De zeer uitgebreid e nieuwe st at uten werden Af tredende bestuursleden

Nieuwe bestu ursleden

Van der Molen leyert niet alleen zonneschermen N at uurl ijk maken w ij graag een scherpe offerte vo or u als ' t om

BakkerU Stol J.C. Kapteynlaa n 18 9714 CP Gronin gen Tele foon 050-730498

~ ~

ee n zonnescherm gaat. Maar te vens houdt deze afdeling zeilmakerij zich bezig met het opnieuw bekl eden van mar kiezen, o f met het rep ar er en van tem en.

O ns le ve ringsprogramma omva t verd er: . vo uw w ande n. verduisteringen. roll uiken, voorzetrame n en Oostemamrikla an 111 9715 PB Groningen

kost ruk tiewerken. Informeer vrijblijve nd naar o nze moge lijk heden en pri jzen.

Teleloon<J5O.772552

~

Ook kunnen w ij bezorge n, dan even bellen naar RK . Stol, Dorpsweg 40, Garmerwolde. Iel. 050·416292 ol 730498

Fa. M. w.d. Molen. & Co. Kantoor en werkplaats: Oude Rijksweg 12. Garrncrwolde. tel. 050.4 16098. Ad...iseuze ...oo r Lewenborg : mevr . H. Drewes. Meerpaal 170. tel. 050-4 105 3 1.

bladzijde gewijs doorgenomen en op een paar kleine wijzig ingen na door de vergadering, onder dankzegging voo r de opste ller ervan , aangenomen. Andere punten die aan de orde kwamen waren o.a. : Geen trotto irs langs de Ou de Rijksweg ,.kontributie blij ft ong ewij zigd , de PTT houdt ons aan het lijntj e wa t betr eft een tw eede postbus, de kans op een rijdend pos tkantoor lijkt wat

posi t iever als dit kan gebeuren in sa menwerking met andere kleine kernen. Verder werd op deze rusti ge en prellig verlopen vergadering vastgesteld , dat de relat ie tussen 'Dorpsbelangen ' en de andere vere nigingen in het dorp nu duide lijk beter is en dat er in het vervolg t weemaal per jaar een alg emen e leden vergadering zal worden ge· houden .

Pla~~elandsYrouwen

Garmerwolde Op 18 feb ruari j.1. was in Garmerwolde de ledenvergadering van de Plattelan dsvro uwen. Na de gebruikelijke huishoudeli jke vergad er ing , werden de hy ac intboll en, di e in oktober uitgedeeld war en , gek eurd door mevr ouw Wiersma uit Oldehove. De eerste prijs was voor mev rouw Bolhu isv.d. Veen , de twee prijs voo r mevrou w Sch aaph ok Sm it en de derd e pr ijs ging

naar mevrouw WigboldusWouda. De poede lprijs was voor mevrouw Klunder-de Jo ng . Hierna verteld e mevrouw Wierserna over het verzorgen van blo em en en p lant gen. De volg ende bijeenkomst is op 25 maar t. Dan komt m evrou w At je Keu len-Deelstra ver te lle n over ha ar sch aatscarrière. Aid . Harkst ede is die avond o nze gast .

Trekh aak Sim ca Trekh aak Fiat 127 G. Pot Schutt erlaan 25, Thesi nge ATTENTI E Reis veren iging Thes in ge heeft voo r haa r dri edaagse rei s naa r Luxem bu rg nog enke le plaat sen besch ikbaar.

15 juli: Viswedstrijd De bedoe ling was om 16 juli viswedstrijden te houden en disco voor de jeugd. De vergadering zag de disco niet zitten en besloten werd om te gaan volleyballen. Daar men echter wel beid e evenementen w il rneerna ken werd besl oten de vis wedst rij d een dag van tevoren te houden. De organ isat ie li gt in handen van de hen gelveren iging . Hoe laat de viswedst ri jd beg int is nog niet bekend, doch in elk geva l 's avonds. Men moet minstens 15 jaar zij n, lid van een vere niging en in het bezit zij n van een vlsakte. Er kom t inleggel d en er ko men prijzen . Prij su itr eiking : 's avonds in café J äge rmeister.

In l. E. Ha veng a, Oud e Rijks· weg 9, Garmerwol de (050-416425) T. Schutt er, Bloem enh of 25, Ten Boer

17 juli: braderie Do rpsbel angen vraagt ver-

Te koop:

FM auto rad io (me t speaker) douch e-zitb ad w c-combin at ie (comp leet ) wandkoff iemo len (elekt r.) vru cht enp ers (elek tr .) tosti roost er (elektr.) fietsstoeltje (voo r) ku nstschaat sen , maat 41 D. Schuu r, L. V.d. Veenstr . 26, Garm erw old e (050-416394)

Garmerwolde:

16 juli: spe lletjes, volleybal. (resp. 's midd ags. 's avonds). Spelletjes : voo r de je ugd tl m 12 jaar. De organisat ie ligt in hand en van de sportveren ig ing in overleg met de school. Volle ybal: de sportvereni ging zoe kt hu lp voo r het organiseren van een vol leyba ltoern oo i, o.a. P. Jurjens, J. Samall o, H. Hu is kens , D. Schuur, B. Buringa. Het toernoo i wordt gehou den op een stu k groenland. Iede reen kan aan deze wedstrijd meedoen.

S~oom'lui~ies antieke ta l el (opknappertje) f 100,kind eraut ozit je KL Jeen ay Bert Bu ring a, L. V.d. Veens t r. 24, Garm erwo ld e (050·416040)

Fees~week

Datu m: 19,20 en 21 jun i

Timmer· en Aannemersbedrijf Hobbyshop

Schildersbedrjjf H . Hofstede verf · glas · beha ng , kto rruien

»

'aarzen

15·16 17·18 juli

gunning voor braderie en regelt de stands. De braderiecommissie geeft het aantal stands door. Lijsten van standwerkers zijn gelD tokopieërd en worden bezorgd . Dhr. H. Visser heeft vaak een braderie georganiseerd. Hem wordt en ig advies gevraagd. Ent ree heffen op braderie? Nee. Verloting zo gauw mogelijk aanvragen bij gemeente. prijzen : le pr ijs: filmcamera 2e prijs: fiets 3e pri js: schaap (?) De loten worden zo ga uw mogelij k besteld . K. Jansen zor gt voor rek lame ac hte r op de loten . De trekk ing is 's avo nds om ha lf eli in café de Unie. De Unie is op de hoogte gesteld. Vóór de aanvang van de braderie: ballonnen oplaten, Iedereen 1 ba llon (Will en ze nog meer dan betalen). Kaartjes eraan met naam en ad res . De schoo l werkt hie raan mee . Luc hthaven Eelde moet op de hoogte gesteld worden. Geintormeerd is naa r pa rachu tespringen. Kos ten . f 1000,-. Dit evenement wordt doorgespeeld naar de P.J.G. voor de Han eg evechten . Parkeergelegenheid Braderie : bij Uitham (enlol Wigbo ldus). 18 juli: Hanegevechten. Organisatie P.J.G.

ELEKTRO STEREO HI-FI TELEVISIE

Fa . J. en J. va n Leggelo

E. Havenga

Garm erw o ld e

050·416389 Over sch ild

05966-374

979 7 PC Thcsingc , G .N . Schut te rtaan 28. telefoon 059 02 · 1957

Oude Rijksw eg 9 Garmerwolde 050-416425

Badkuiprace. Geen paa lqevechten , komt alternatief. Atraktie: Parachutesprlngen . Parkeergelegenheid: bij Bus . P.J.G. vraagt hulp i.v.m. parkeerwachters. P.J.G. vraagt toestemming bij de gemeente om de brug bij café Jägermeister af te sluiten + Oude Rijksweg . P.J.G. zorgt voor rek lameb iljetten samen met . dorpsbelangen. Nadere gegevens van deze dag vol gen nog. Prijsuitreiking: café de Leeuw.

Algemene punten: Aanvulling notulen: ook beo richt aan Gezinsbode, VVV Groningen J. Wigboldus: hoeveel geld beschikbaar om iets te organiseren ? R.O.N.O vragen . Ook ± 1 week ervoor. Martin ikerkhof 23, Gron ingen. Ook verme lding in Noord· Oost Koer ier . Er komt een proçramrnaboekje. Volgende comm issieverga· dering: 10 april, café de Unie: 8 uur. Vera v. Zanten

Volksdans.roep Carmerwolde (bejaardenmiddag 19·11·1980)

Kerkdjensten 5 apri l Garmerwolde: 10.00 uur dr. P.J. van t.eeuwen, Loppersum 12 apr il Thesinge: 10.00 uur ds . C. de Vries-Batenburq, openbare beli jdenis 17 apr il Thesinge: 10.00 uur C. de Vries- Batenburq , avondmaal

19 april Garrnerwolde: 10.00 uur C. de Vrles Batenburg 20 Thesinge: 9.30 uur dienst in de gereformeerde kerk 26 apr il Thesinge: 10.00 uur prof. dr. A. Geense, Groningen

GEMEENTE AVOND

Bij ons vindt u een keur van kwalite itsme ubeten. Niet alleen modern - maar oo k klassiek e woonvorm en laten w ij u graag zien .

Voor ' n vr ijblijvend kijkje of advies - ook o ver vloerbedekking en go rdij nen . bent u altijd van hart e welko m.

SlaBter - 'Ien Boer WON INGINRICHTING Stad sweg 63 - TeL OS90 2-138 3

Don derda g 2 ap ril a.s, is er een gem een te -avond in de Leerkame r te Garmerwo ld e, met al s onderwe rp: 'Gast aan ta fel ', aanvang kw art voor acht. Sind s een aantal jaren staat er in iedere kerkd ienst een bu sje voor 'Gast aan tafel ' en sind s kort doen de kinderen van de school hier ook iets voor. Wat gebeurt er met dit geld, heeft het werkelijk betekenis voor de mensen in de 3e wereld? We willen een stuk informatie geven , hier en daar geïllu streerd met dia's en er met elkaar over praten. Ieder is welkom , en er is koffie!! Hervormde Gemeent e

Mensen • • • en hun ho.... ~es" Een prachtige midzomeravond .. . De dag was warm geweest, erg warm. Nu kwam er een heel licht briesje op en de grote glad de waterspiegel van het Schildmeer, voor me, rimpelde hie r en daar even. Anderha lve ki lometer verde rop, aa n de overka nt , lag Tetje Hörn , de rie tzoom do nker afstekend tussen het blinkende wa ter en de lichte luc ht die naar boven toe diepblauw begon te worden . Boven die donkere rand de steeds verder zakkende zon - in het d iepe blauw wat verenwol ken , oranjegeel gek leurd in de zonsonde rgang . De donkere aanlegste ige r nam mijn blik mee naar de co ntouren van de boot voo r anker, op het meer , juist voo r de o ndergaande zon . Een moment . Een stemm ing . Om nooit te vergeten , zo zeldzaam mooi ! Een foto Zou 't kunnen ? Ik w ist het niet . . . Probe ren ! Het toestel had ik bij me - maar ervaring had ik niet. 'k Wist alleen da t ik bewaren wou wa t ik daar zag . Die stem ming moest erop komen! 'k Hu rkte nee r ach ter een po l hoge grashalmen op de dijk. Die leken me een goe de voorgrond. Wat was die zon nog fel in dat kle ine zoekertje! Ik wachtte, gokkend op het goede moment, tot de zon ver genoeg gezakt was . . .

Motor of bromfiets MOTORENHANDEL

Nu . . .! Dat moest het zijn! De plaat was gemaakt. Weinige momenten later was de zon weg . Het licht viel dood , 'de stemm ing brak. 't Gespannen hurken achter de graspol had mij n been doen s lapen, ma ar ik had het niet ge me rkt. Het fototoestel had ikeen paar weke n eerder gekocht. Van ext ra verdiend zakge ld. Vijfendertig gu lden kostte het. Een heel bedrag destijds, voor een zeventienjarige kweekschoo lstu dent. Een Zeiss-Ikon Box Tengor was het. Een bo xcameraatje dus, maar wef een van de betere in zijn soort. Je kon er een paa r dingen meer op instel len dan op andere boxje s. Je hield het 'doosje' tege n je bu ik , ter hoogte van je maag en keek je met één oog en met de kin op je borst recht naar beneden in een piepkle in zoekerqlaasje . Daarmee moest je dan je onderwerp in het vizier zien te kr ijgen . Toen ik jaren later mijn eerste 'echte' kleinbeeldcamera aansc hafte, heb ik da t boxje verkoc ht. En daa r heb ik no u sp ij t van . . .

wachtte ik af - hoe was d ie zonsondergang geworden? Bij de fotohandelaar werden de kiekjes op de toonbank voor me uitgespreid. Twee waren mislukt. Maar die ene waar het me om ging . . . die was goed! Zwa rt-w it , dat we l - maar die ste mmi ng , die sf eer, die zat er in ! Voo r mi j tenmi ns te helemaa l. En di e van die zeilboot, dat was 'm óók! Nou , als je dit ermee kon doen . . .l Thuisgekomen kaderde ik op twee van de afdrukjes het dee l van de foto af waarvan ik een vergrot ing wou laten maken . Daar had ik bes t nog een hapje zakge ld voor over. Twee vergro tinge n van dertien- bij -ac httien wer den het . een van die zeilboot en nat uurlijk een van die zonsondergang_ 'k Bewaar ze nog steeds zuin ig , die beide foto 's. Voor mij waren ze het begin van een hobby d ie me

Acht foto's op een rolfilm kon ik ermee maken, met die eerste camera. Het rolletje bracht ik dan naar de fotohande laar om er af drukjes van te laten maken, 6 x 9 cm groot. Het duurde een week en dan kon ik de zaak afhalen . Gespannen

AANNEMER5BEDRIJF

Levering van alle soorten rij wie len. m otoren, bro mfie tsen Vf.SPA . TO MOS

Y.AMAHA

Ft..N TIC • Atre ~ 1e1J1Ti1 en mode llen

,," t .oo ff ood

H.J.

kverboa' • Vele cccessones en onde,deler'! • Prima servree et! eepoecue

RIJKSWEG 15 GARMERWOLDE TELEFOON 05902-1624

w..r-k~uu 's m,u,n
ge hel ..

Nog niet zo lang geleden hiel d ik o pn ieuw een foto van een zonsondergang in m ijn handen. Maar nu dan eentje in kleur. En niet door de foto hand elaar afgewerkt, maar door mezel f . Versch eid ende jaren li ggen er tu ssen die twee zo nso ndergangen . En een wereld van bezig-zijn , doorgaan, verder gaan , verbet eren, veel lezen over je hobby, méér willen, meer kunne n ook , slagen in je bedoelingen , mislukkingen zien ontstaan maar opnieuw proberen , mogelijkheden uitbreiden . .. Nou ja , ko rtom al "les wat je met een ho bby beleve n kun t. Er zijn mensen die liefhebberijen heb ben waa r maar heel wei nig ande ren zic h met bezig hou den . In een TV-programma zag ik bijvoorbeeld iemand die allerlei soorten thee verzamelt, daar inderdaad echt een stud ie van maakt, enzovoort.

Een prachtige m idzomeravond . . Een moment . . . Een stemm ing . .

Joop lIoordhol

ZU ND APP · KREID LER - G AREl U

al ja ren lang veel plez ier heeft opge leverd .

nieuwbouw verbouwen

GARMERWOlDE

onderhoud

tel. 050-4 1650 I

oude rijksweg I I

Nou, zo'n unieke hobby is fotografie echt niet. Ga maar eens na: in 1980 waren er in ons land alleen al bijna zeventi enho nderd tot o- en fil mzaken. Dat las ik in gegevens van hel Centraa l Bureau voor de Statistiek. Daar zij n dan nog niet eens de ontwikkelcentr ales bij meeget eld. Er moeten heel wat fotograferende en filmende men sen rond lope n om al die bedrij· ven te kunnen lat en bestaan. Zest igdui zend afdrukj es per uur is in het hoogseizoen voor somm ige ontwik kelcent rales dan ook niet zo bijzonder . . . ! Als je 't zo beki jkt , heb ik dus bepaald geen oprn erkelijke liefhebberij. Maar het boeiende van deze hobby is , dat je er voor jezelf wel iets unieks van kunt maken. Namelijk door de manier waarop je je foto's maakt en afw erkt; en door foto 's te maken van de din-

, ,

gen die speciaa l jouzélf boeien. Er zijn dus inderdaad we i heel veel lui die een carne ra hebben en hem ook gebrui ken. Maar de meest e sturen toch hun roll etjes naar de ontwikkelcentra les , of laten dat doen door hu n fotohande laa r. Een kleiner aantal mensen werk t de spu lle tjes zelf af. Je hebt daa r een don kere kame r voor nodi g, een 'hokj e' dat je li chtdicht kunt afs luiten . De mees te dorpsgenoten weten al dat ik inderdaad wel zelf mijn foto's afwerk. 'k Ontw ikkel zelf mij n (zwart-wi t) negatieven en die vergroot ik ook zelf in mijn don ker kamert je op de vliering. Eigenl ijk is da t een erg groot woord : donker kamertje. Want 't is niet meer dan een hoekje van de vliering dat van de rest is afgescheiden met een li chtd icht gordijn van zwart landbouwplastic, driedubbel op-

Zo j agen krenk t geen enkel dier een haar of een veer.

Vooral jo nge ki nderen zijn fijne onderwerp en. Ze gaan hun gang wel.

gehangen. Een elektrisch venti lato rkacheitje zorgt voor voldoende verwarming in het koude jaarget ijde. Wat er nog aan ontbreekt is een koelinstallatie voor hartje zomer . .. Want dan kan het daar onder het schu ine dak op het zuid· westen wel eens loeiheet zijn . Terw ijl ik voor de ontwikkel baden eigenlijk niet hoger moet dan 21 graden Celc ius , is het er zomers wel eens 31 . . . Zelf afwe rken in zwartwi t doe ik nou sinds 1969. Voor die t ijd maakte ik bijn a alleen maa r dia 's. Dat is ook fij n om te doe n, maar je kunt daar verder maa r wei nig anders aan doen dan de opname maken - op de knop dru kken. Het dia komt er dan uit zoals je het op dát mome nt hebt gemaakt. Hoogstens kun je er nog wa t filters en zo bij gebru i· ken op je lens , maar dat is in doorsnee genomen dan ook alles. Dat wil zeggen: tot enkele jaren geleden dan . Want al een paar jaar nu kun je als foto-amateu r ook zond er dure appa ratuur en met heel weinig proble men zelf prachtige verç ro-

ti ngen maken vanaf dia's. Voo r die tijd was dat al leen redeli jk te doen door ont wi kkelcentra les. Een of twee jaar gelede n heb ik dat voor het eerst qeprobeerd : kleurenvergrot ingen maken van dia 's . Nou man · als je daaraan begint , ben je verlo ren . . . ! Want kleuren boeien im mers sterk. Sommigen beo weren dat je geen zwartwit meer doet als je eenmaa l met kleur begonnen bent. Tja · dat is misschien wel een beetje waar. Je blijft er inde rdaad voo ral in het beo gin steeds maar mee bezig . Maa r is dat niet met heel veel dingen zo? Heb je iet s nieuws dan eist dat een t ijd lang de meeste aandacht van je op. Gewoon omdat dat nieuwe 'veroverd' moet worden. Later kom je weer bij zwartw itfotograf ie terug. Dan laat je de kleur niet in de steek, maar je blijft beide gewoon naast elkaar doen . Bij mij is dat tenminste wel zo. Eerli jk gezegd vind ik zwartwitfoto's make n moeilijker dan het kleurenwe rk. Dan bedoel ik niet de tec hni· sc he kant ervan, maar jui st

het maken van boe ie nde plaatjes . Hoe dat komt? Nou, volgens m ij doordat we de werkeli jkheid om ons heen elke dag in kl euren zien. Kleurenfoto's spreke n ons da ardoor gemakkelijker aan, we vinden ze gemak· kelij ker 'mooi '. Voo ral als we er ook nog kleuren op zie n d ie we over het algemeen prettig vi nde n om naa r te kijken. Maar dan heb ik het hier ook all een ove r de 'ge wo ne' dingen al s een dorp sg ezicht , een fot o van een van de kinde ren, een lan dsc hap en dergel ijke. Want a ls het ga at om onde rwerpen al s ee n w it ei op een wit bord met ais onder g rond een wit tafellaken en op de ac hte rgrond een gri jze mu ur, dan praat je wel even over iet s ande rs! Mi sschien schiet iemand die dit leest nou even in de lach , omdat 'ie denkt da t ik ee n grapje maa k, ma ar zo is het ni et ... Dit is voor de fotohob byi st een gewe ld ige uitdaging , die hele witte to estand. Bij zo 'n onderwerp heb je jezelf voor een zwart wi tf oto al een pittige opg ave gegeven , maar wi l je er een kleurenfotoopname van maken dan ben je een enorm e rnan netjesputter als je het er meteen goed van af brengt! Want het wi t van di e eier sc ha al is nét even anders dan het w it van di e sc haal en van het tafellaken . Dat tinte nverschil moet je dan maar in die fot o ter uçtoveren. Ach - eig enlijk kun je zwart w it en kleu r helem aai niet zo goed met elkaa r vergel ijken. Voor bei de moet je je on· derwerpen goed ki ezen .

En . . . je moe t ervoor in de stemming zijn . 'k Heb wel kleu ren foto 's gemaakt waarvan ik later dacht: 'Gut , die had ik evengoed in zwartwit kunnen maken, of misschien zel fs we l beter'. Als je met een zwart -witf ilm in je toe ste l op pad bent , moe t je als het wa re de kle ure n wegdenken . Dan moet je weten hoe je met f iIters (gekleurde glaasjes) op je lens de kl eur en in zwart w it tinten don kerd er op juist lic hter kunt weerg even . Daar kun je du s veel mee doen , ma ar dan moet je als het ware met een 'zwart witbrii ' op naar je o nderwetpen kijken . Ik vertelde al dat het ook van je onderwerp afhangt , o f je zwartw it of kleu r kiest voor je foto. Een hee l sp rekend voorbeeld : stel je voor dat er een mooie vlinder op een blo em zit. Wat kies je voor zo'n onderwerp nou · zwartw it of kleur? Wel · in zo'n geval pak ik mijn camera met kle urenf ilm erin . 'k Heb oo k wel vlin ders op blo emen in zwartw it genom en en die vind ik zelf niet ec ht lelijk. Maar je moet ze toch maar niet naas t een kl eurenfoto leggen . . . Dan is de keus we l heel d uid elijk. Aan de andere kant : ik heb het in het begin over d ie zonsondergangen gehad , een in zwartwit en een in kleur . 'k Vi nd ze beide even mooi. Die zwa rtwitte heeft zij n kracht in de contrast en tussen li cht en donker, d ie kleurenopna me boeit vooral jui st door di e warm e kleurengl oed met een beetj e gr oenig ge le tint en al s tegenstelling .

Ijsp ret op het Damsterdi ep bij ons dorp in 1976.

Zwar twi t is de kr acht van het contrast tu ssen li cht en donker.

Nee, kie urenfotograf ie en zwartw it moet je naar mijn idee apart van elkaar zien . Je kunt die twee naar m ijn idee oo k niet goed tegelij · kert ijd doen . Ik heb twee camera's · eentje waar altij d een zwartwitfi im in zit en in de tweede heb ik ste eds kle ur: d iafi lm of kl eurnegati ef. Nou ben ik wel eens op stap gegaan met beide ca mera's bij me . Ik da ch t dan : 'A ls ik een typisch zwartwi t o nde rwerp tegenkom , kan ik dat mooi meenemen en zie ik iets voor kl eu r dan ben ik daar óók paraat voor. 'Nou vergeet het maar ... Daar ben ik wei zo goe d als vanaf gestapt. Het bl ijkt meestal dat het één van be ide geb leven is op zo'n fot ot ochtj e: alleen zwartw it of allee n kleur. Gew oon omdat ik da n die 'zwart w it bril' op heb , of een andere keer de kleuren bui maa r niet kwijt raak. 't Hangt er du s een bepa alt mo me nt ook gewoon vanaf waar je het meest zin in hebt.

geeft , ziet vo lgen s mij genoeg moo is om er een plaatje van te schieten. Overa l is er wel een uit daging te vind en voor het ma ken van een plaat die je voldoening geeft. En zoiets bereik je ook niet altijd met één opname, in één keer. Er zij n bijvoorbeeld ook in de omgev ing van het eigen dorp plekjes die ik een paar keer, op versc hillende ma nieren , onder versc hillen de lic htomst andigheden en vanuit versc hil le nde stand punt en heb 'genomen'. Gewo on omdat ik naar mi j n idee er nog niet uit had ge· haald wa t er in zat ; en ook omdat een en hetze lfde o nde rw erp op vers ch illende momenten er toch weer heel anders uit kan zien dan te voren. En dan- je hebt met een go ede camera zoveel verschill ende mogelijkheden! Je kunt de mees t vers ch ill end e onderwe rpen ermee te lijf gaan. Maar er blij ven altijd een paar soorten ond erwe rpen voora l je belan gstelling trekken .

Er heeft me we l eens ieman d gevraagd of ik noo it ui tge fo tografee rd raak, of je dus op den duur niet alles al gef ot ograf eerd heb t. Eerl ij k: 'k heb er gee n last van ! Wi e zijn ogen de kost

Voor mij zijn dat land sc ha ppen, di eren , pl anten en bloem en , dorpsgezic hten , gebo uw en (vooral oude) en kind eren. Gewillige, ged uld ige on de rw erpen die ik o p mijn gemak kan bekij-

ken en op kan nemen, terwi j l ik toch lekker buit en ben. Insekten en bloemen dich tbij op de plaat zetten doe ik ook erg graag . Niet ge· makkelijk om er iets goeds van te maken, maa r daardoor j uist een fi jne uitdaging. Een sprinkhaan bij voorbeeld is weg voor je je toeste l goed hebt ingesteld . . Meesta l blij f ik één zo'n diertje dan achterna zitten tot het moe is geworden en dan . . . flits! Of ju ist met de tele lens jagen op voge ls en andere dieren in het vrije veld of op bijvoorbeeld het Schildmeer. Die manier van 'jagen' brengt geen dier schade toe maar is wel bi]zonder spa nnend . Er is een period e geweest dat er

nogal wat mensen bij me kwa men met het verzoek eens een foto van hun kind , huis , hond , enzovoort te maken . Nou- als je niet uitkijk t, ben je tenslotte niet meer bezig met de dingen die jezelf leuk vindt , maar met die voor ande ren. En dat is nou net de bedoeling van een hobby niet. Dus heb ik zulke verzoeke n maar steeds afgewezen. Heb ik toevall ig een foto die een ander ook leuk vindt , dan wil ik er nog wel eens een extra vergroting van maken zodra me dat schikt, dat wel. Dit is ook een van de redenen waarom ik ten slotte toch weer gestopt ben met het fotowerk voor de Garmer en Thesinger. Hardstikke leuk om te doen , dat wel

Puzzel

. echt waar. Je wordt er aktief van, want die krant moet zijn fotootjes hebben , die moeten er komen. Er op uit dus ! Dat stimuleert dus prima. Maar als je 't wat serieus opvat, ga je er de t ijd in zetten die je anders zou besteden aan onder werpen die je puu r vanu it jezelf zou willen nemen en daar kom je dan niet zo gemakkelijk meer aan toe. Want die krantefoto 's moeten . Nog eens · 'k heb het t ijden met plezier gedaan ! Heus. Die stimulans heb ik geloof ik nog niet zo nodig . Anderen zijn lid van een fot oclub en doen mee aan de verpl ichte onderwerpen voor wedstrijde n. 'k Ben wel eens gevraagd ook van zo'n club lid te worden, maar 'k

denk dat dat me niet zo ligt. Ik beleef op mij n eigen manier, solo, mij n plezier aan mijn hobby. Als een toto voldoet aan mijn eigen smaa k, ben ik er co ntent . mee. En gauw tevreden met wa t ik maak, ben ik niet · het kan altijd nog weer beo ter. Zo kritisch word je ook wel als je behalve je techni· sche sp ullen ook een serie boeken over je hobby hebt die je graag doorneust. Foto grafie . . Je kunt je er heerli jk in uitleven met wa t wat je boeit in alles wat je om je heen ziet. En al s je dat doet op je eige n manier , ontspant het fa nta st isch! Prec ies het doel van een hobby, nietwaa r.

Jan Noo rdhof

HORl?ONTAAL:

I

äactte f o r o f Arl s

~

niet ouo stengel 111 b l
7 lD 12 14 \S 16 17

19 21

22 23

eerpen run 25 k IPiX' n loop 27 nazenden (o p nr re ven t

28 29 jl )] JS

slons voorze tse l nederl .... ie l r .bond zoa l s i n de a csre r

k leuren~('nqelln~ van q e e I en Wit 38 sec r aa r e kon ce-, raad 19 ?O..... I i er

~ O ;fI,):'lnet )elbi) ~ 1 oude <;I r lekst' st.,ld H 'Ja t waar in t a p ~9t 4 8 """,r k tuiq een t e ~9

spit t e " t ek en van k l efde

51 boot

'H dip lollluenco rp s SS S7 S8 59 61

gebiedende wijs Cafk) aa espo r i n g s l ee s.adell]ke be)eqen lflq t us s e n 6 4 hooiland 66 bQolll

67 nat t t q e tamme d ie ren 6& bliwOOrd 70 een a~q r~a t ie toest and 7 1 ter tia i r ko lld eveld 72 doelt refh n c:le 7 3 ei.ksc h i ller 7 4 IlIO to ri/'ve ne men t VERT I KAAL,

1 WH' een bad nel"lt t 2 plant o ud e lenqtelllo1at ve r o r and lnqsptodu~t puntbaa rd

,.d qcv l euqe Ide Ima a p

THESINGE Tel. 05902-1975

se

pijl e n boo<J " n i e t pa rkere n 10 k leve ri.~ 1 1 vor:n vn """'.bon zen 13 jillpans bo rdspe l 16 ' 5 :1lO r gens • lil vangappar illoa t 20 i erse v e r ae t ebeweq i nq 21 bond v . iIlou tolTlob l lis te n . fie t sers. vce xqa nq e r s 111

2 ~ biN 2 6 fiq Ju r u i t ccrc ne e r cn -

s t ree t 28 zoal s i n ee n do r p 29 0 111 iIllI In op te va nge n 30 n ie/!le nd a l 32 q e p a rf u l"lee r d e r ijs t poede r 3 3 te lO1OOrd 3 ~ rat 36 q r cent.c 3 7 smal s t u k hou t

K. SLAGER

UTD

~ 2 vrouwelijk di e r H I:lanne lijk die r 4!;i c:Ioarg lln g ~ 6 ge"' lct: t ~ 7 beOlOne rs c;r .Br l tt anr: . 50 wat Je h eErl ijk s e men ku n t g aa n do e n 5 2 hav en I n F ra nk ri j k 54 wapen 56 g u lde n 57 vo rm v a n t r ex ken ge'olOOn te 60 voo rze ts e l 62 on tken n i ng 63 een a e ce r e 6S z ilve r 6 7 tami h e lid 69 qe r man Ium (sch . )

BLO EM· KWEKERIJ

FIRMA R. VEENSTRA

Boeren-BurgersBuitenlui! Voor het uitvoeren van werk zaamheden van velerlei aard. Staat het loonbedrijf 'Sto we za' dag en nacht voo r u paraat.

Biedt een volledig assortiment voor kamer en tu in

Voor al uw veevoeders. Tevens het adres voor: Hondevoer, Kunstmest, Vogelzaad, Waspoeder

Garmerwolde 050·416280 Ten Boer 05902-2946

Inl.: P.J. 11. Zante n Tel. 050-4 1609 1 b.g.g. 050-416 328

,

t