F LEXIBILISERING N AAR EEN STRATEGIE VOOR OR EN BOND OP BEDRIJFSNIVEAU Evert Smit FNV Weert, 21 april 2015
BASIS & BELEID ORGANISATIEADVISEURS
DOORGESCHOTEN
FLEX
•
Zonder enige flex vaart geen onderneming wel
•
Flex is doorgeschoten
•
•
Niet meer voor piek en ziek, maar structureel
•
Schijnconstructies en wantoestanden
Voorbeelden •
Bloemsorteerders
•
Pakketbezorgers PostNL
•
ZZP’ers in de bouw
•
‘Contracting’ (aangenomen werk) in de metaal
•
Thuiszorgorganisatie Sensire
2
Evert Smit, Flex strategie OR en bond op bedrijfsniveau, 21 april 2015
BEDRIJFSECONOMISCHE
ARGUMENTEN VOOR FLEX
1. Fluctuaties in het werkpakket (dag, week, seizoen, projecten, conjunctuur) •
Maar: structureel werk zou vast moeten zijn
2. Geen kernactiviteit •
Maar: wat definieer je als kernactiviteit
3. Tijdelijk specialistische werk •
Maar: wat is specialistisch, wat is tijdelijk
4. Inwerken/kat uit de boom kijken •
Maar: eigenlijk werving en selectiebeleid
5. Eigen baas (zzp’er) willen zijn •
Maar: vaak schijnzelfstandigheid 3
Evert Smit, Flex strategie OR en bond op bedrijfsniveau, 21 april 2015
ARGUMENTEN
TEGEN FLEX
1. Sociale onzekerheid voor werknemers •
Geen vast inkomen, geen pensioenopbouw
•
Onbalans werk/privé
2. Bedrijfseconomische nadelen •
Minder loyaliteit van medewerkers, groter risico op diefstal, meer direct toezicht/managers, hogere indirecte kosten = minder productiviteit
•
Minder opleiding, meer inwerken nodig
•
Kwaliteitsproblemen
3. Macro-economisch nadeel •
Concurrentie op kosten, i.p.v. kwaliteit
•
Ondergraving innovatievermogen van de economie
4. Maatschappelijke problemen •
Ondermijnt draagvlak cao, pf, o&o fondsen
•
Ondermijnt draagvlak overlegmodel, tweedeling in de samenleving
•
Ondermijnt onderneming als sociale eenheid
4
Evert Smit, Flex strategie OR en bond op bedrijfsniveau, 21 april 2015
MODEL
VAN INTERNE ARBEIDSMARKT
Waarom gaat werkgever een arbeidsrelatie aan met een werknemer?
• •
Dimensie 1: mate waarin vaardigheden werknemers bedrijfsspecifiek zijn Dimensie 2: opleidingsniveau opleidingsniveau laag
dagmarkt
bureaucratie
niet bedrijfsspecifiek
bedrijfsspecifiek
uitbesteding
teams
opleidingsniveau hoog
5
Evert Smit, Flex strategie OR en bond op bedrijfsniveau, 21 april 2015
INTERNE
ARBEIDSMARKT EN MANAGEMENT CONTROL
market control prijs
opleidingsniveau laag
dagmarkt
bureaucratie
niet bedrijfsspecifiek
bedrijfsspecifiek uitbesteding
indirect control contracten
bureaucratic control regels, cao
projectteams
opleidingsniveau hoog
6
clan control cultuur
Evert Smit, Flex strategie OR en bond op bedrijfsniveau, 21 april 2015
INTERNE
ARBEIDSMARKT EN FLEXIBILISERING
1. Numerieke flex 2. Functionele flex 3. Uitbesteding
opleidingsniveau laag
1 dagmarkt
niet bedrijfsspecifiek
bureaucratie
3
2
uitbesteding
bedrijfsspecifiek
teams
opleidingsniveau hoog 7
Evert Smit, Flex strategie OR en bond op bedrijfsniveau, 21 april 2015
INTERNE
ARBEIDSMARKT EN
contract- en diversiteitsmanagement
HRM
opleidingsniveau laag
dagmarkt
bureaucratie
niet bedrijfsspecifiek
bedrijfsspecifiek uitbesteding
contractmanagement pay-rolling personeelsplanning
cao-vernieuwing reorganisaties
teams
opleidingsniveau hoog
8
HNW performance management bedrijfscultuur arbeidsvoorwaarden met OR
Evert Smit, Flex strategie OR en bond op bedrijfsniveau, 21 april 2015
INTERNE
ARBEIDSMARKT EN VAKBONDSSTRATEGIEËN
ABU cao FNV Naleving organizing ‘sociale eenheid’ FNV ZBO
opleidingsniveau laag
dagmarkt
bureaucratie
niet bedrijfsspecifiek
bedrijfsspecifiek uitbesteding
FNV Zelfstandigen Sociale aanbesteding Code
sociale innovatie ‘sociale eenheid’
projectteams
opleidingsniveau hoog
9
sociale ANWB ‘member benefits’ FNV Professionals
Evert Smit, Flex strategie OR en bond op bedrijfsniveau, 21 april 2015
INTERNE
ARBEIDSMARKT EN
‘Inclusieve’ OR Toezicht op uitzendarbeid
OR
opleidingsniveau laag
dagmarkt
bureaucratie
niet bedrijfsspecifiek
bedrijfsspecifiek uitbesteding
Sociale aanbesteding Code
strategische MZ partner vakbond
projectteams
opleidingsniveau hoog
10
MZ in organisatie ontwikkeling Bedrijfsbond
Evert Smit, Flex strategie OR en bond op bedrijfsniveau, 21 april 2015
VERSCHILLENDE
VORMEN VAN FLEX
• Flex is méér dan externe arbeidscontract flexibiliteit Externe flex
Interne flex
Numeriek
Functioneel
11
Evert Smit, Flex strategie OR en bond op bedrijfsniveau, 21 april 2015
NAAR
EEN DUURZAME FLEX STRATEGIE VAN OR EN BOND
1. Eigen oordeel over flexibiliteitsbehoefte van het bedrijf •
Nut en noodzaak
•
Argumenten vóór en argumenten tegen flex
•
Structureel = vast
2. Verduurzamen van externe flex •
Vergroten werkingssfeer sociale eenheid
•
Sociale aanbesteding
•
Toezicht ABU cao
•
Regionale arbeidsmarkt pools (‘Bourses de travail’)
•
Collectieve contracten van zzp’ers
3. Interne flex als alternatief voor externe flex •
Gebruik van bestaande mogelijkheden in cao (wordt dikwijls niet gedaan)
•
Zelf roosteren, urenbank
•
Teamontwikkeling
•
Opleiding en taakverbreding 12
Evert Smit, Flex strategie OR en bond op bedrijfsniveau, 21 april 2015
