De Elzen
fghijklmnontwikkelingsmemo schooljaar 2014|2015 | 1
Beste ouders/verzorgers, Hierbij ontvangt u de eerste ontwikkelingsmemo van dit schooljaar. Via deze memo brengen wij u graag op de hoogte op het gebied van ontwikkeling/zorg en onze organisatie. Er lopen natuurlijk veel meer ontwikkelingen binnen de school dan in deze ontwikkelingsmemo vermeld worden. We willen u graag inzichten geven over waar we als school staan, maar vooral waar we naar toe aan het werken zijn. Mocht u vragen of op- of aanmerkingen hebben die ons als school verder kunnen helpen in onze ontwikkeling dan kunt u altijd bij de directie binnen lopen of een mail sturen naar: Bas Evers, directeur
[email protected] Roberto van Dalen, leerkracht met directietaken
[email protected] —
Montessoribasisschool De Elzen Montessoribasisschool De Elzen maakt deel uit van de stichting Xpect Primair basisscholen Tilburg. Deze stichting bestaat uit 20 basisscholen. De stichting heeft een heldere visie op onderwijs. “Je mag jezelf zijn en mogelijkheden worden maximaal benut”. Onze opdracht als school is goed onderwijs geven in een omgeving waar kinderen zich vrij en veilig voelen. De Elzen vult deze opdracht onder meer in door montessorionderwijs te geven vanuit het basisbeginsel: Help mij het zelf te doen. Enkele weetjes • Op 1 oktober 2014 zitten er 534 leerlingen bij ons op school. • We hebben: 6 groepen 1/2, 6 groepen 3/4, 4 groepen 5/6 en 4 groepen 7/8. • Het team bestaat uit 7 mannen en 31 vrouwen: 1 directeur, 1 leerkracht met directietaken, 1 zorgcoördinator, 4 bouwcoördinatoren, 2 IB-ers, 1 onderwijsassistent, 1 RT leerkracht, 30 groepsleerkrachten, 1 administratief medewerker en 1 conciërge. • We hebben de beschikking hebben over een mooi authentiek gebouw met 20 groepslokalen, 1 technieklokaal en 2 speelzalen. • We gaan dit schooljaar de beschikking krijgen over een groter speelterrein. • In februari 2015 gaan we onze eigen gymzaal in gebruik nemen.
telefoon 013 543 55 66
Montessoribasisschool De Elzen
telefoon 013 543 55 66
Elzenstraat 14a e-mail
[email protected]
e-mail
[email protected]
internet www.de-elzen.com 5038 HD Tilburg
internet www.de-elzen.com
1
Zorgstructuur | Begeleidingsstructuur Dit schooljaar hebben we de benaming van het “zorgteam” vervangen door het woord Onderwijs Begeleidings Team (O.B.T). In het kader van passend onderwijs vinden wij het woord “zorg” niet meer passend binnen de huidige denkkaders. Het woord zorg legt teveel de nadruk op wat een kind niet kan. Als school willen we echter uitgaan van de talenten bij kinderen en bekijken wat de juiste begeleiding voor een kind is en hier naar handelen. Vragen die wij als school dan ook stellen bij elk individueel kind zijn: “Wat zijn de stimulerende factoren (factoren die de ontwikkeling positief stimuleren) bij dit kind en wat heeft een kind nodig van de leerkracht om in zijn ontwikkeling vooruit te komen”.
externe omgeving
kind school
ouders
Als school vinden wij de pedagogische driehoek van belang. De pedagogische driehoek houdt in dat leerkrachten en ouders een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben voor de ontwikkeling van het kind. Als school hebben wij u als ouder nodig om input te krijgen over wat werkt voor een kind. Hoe ziet u de ontwikkeling van uw kind, wat ziet u als stimulerende factoren bij u kind etc.
In het afgelopen schooljaar hebben de verslaggesprekken vanuit dit kader een nieuwe opzet gekregen. Bij de voorgangsgesprekken zullen we de kinderen bij de gesprekken betrekken. Zij zijn in ons schoolsysteem eigenaar van hun eigen leren en kunnen op hun eigen wijze dit goed mee evalueren. In groep 8 worden de leerlingen het komend jaar bij de adviesgesprekken samen met hun ouders uitgenodigd om te praten over het schooladvies. Dit schooljaar is de zorgstructuur/-systeem wederom een aandachtspunt in onze schoolontwikkeling. Vorig schooljaar had Linda Simons namens de directie de portefeuille “zorgonderwijs” onder haar beheer. Haar rol lag vooral op het gebied van coördineren/sturen van de leerlingenzorg. Met het vertrek van Linda zijn we op zoek naar een geschikte opvolger om deze portefeuille goed in te gaan vullen. Op het moment dat we de kandidaat gevonden hebben informeren wij u. Binnen het Onderwijs Begeleidings Team werken de onderstaande personen: • Directeur Bas Evers • Zorgcoördinator/orthopedagoog vacature • IB-er groep 1 t/m 4 Anja Boonman • IB-er groep 5 t/m 8 Ludo van de ven • RT leerkracht Maartje Ooms • Onderwijsassistent Wendy Mutsaers • Consulenten plein 013 Marja van Esch (maandag hele dag) Esther van de Pas (maandagochtend) In verschillende bezettingen komt het O.B.T minimaal één keer in de week bij elkaar om ontwikkelingen te monitoren. Montessoribasisschool De Elzen
telefoon 013 543 55 66
Elzenstraat 14a
e-mail
[email protected]
5038 HD Tilburg
internet www.de-elzen.com
2
Leerteams Als school willen wij ervoor zorgen dat we ons blijven richten op het verbeteren van ons onderwijs. We werken daarom binnen de Elzen met leerteams. Een leerteam bestaat uit ongeveer 7 leerkrachten die allen een eigen verantwoordelijkheid hebben voor een vernieuwingsonderwerp. Binnen het leerteam leren leerkrachten niet alleen samen, maar geven ook gemeenschappelijk leiding. Het onderwerp van het leerteam wordt onderzocht, uitgewerkt en op het juiste moment met het gehele team gedeeld, aangescherpt en ingevoerd. Dit schooljaar gaan we werken met de volgende leerteams • leerteam rekenen • leerteam taal • leerteam de begaafde leerling • leerteam ICC/Davinci • leerteam rapportage/registratie Taal Op het gebied van het taalonderwijs zijn we de woordenschatroutines aan het borgen. In de klas ziet u de paraplu vol hangen met woorden en de woordvangmuur. Voor het begrijpend lezen maken we gebruik van de aanpak van nieuwsbegrip. Nieuwsbegrip is een methode waarin het nieuws van de dag wordt gebruikt om strategieën aan te leren. Op dit moment borgen we de XL-versie. De XL-versie bestaat uit het leren omgaan met verhalende en informatieve teksten en biedt verschillende woordenschatoefeningen. Kinderen kunnen ook thuis oefenen op www.nieuwsbegrip.nl. Ze loggen dan in op hun eigen inlogcode en wachtwoord. Op deze manier krijgt u als ouder ook inzicht in de werkwijze van nieuwsbegrip. In de onderbouw zijn we bezig met het verder ‘uitbouwen‘ van de klankkast. We zoeken en ontwikkelen klank- en taalspelletjes die betekenisvol zijn en het klankbewustzijn en de auditieve waarneming van de kinderen stimuleren. Rekenen Op onze school zijn we steeds bezig met het verbeteren van ons onderwijs. In ons jaarplan 2014-2015 staat wederom het rekenonderwijs op de agenda. De afgelopen jaren zijn er al flinke stappen gezet. Ontwikkelen houdt in dat we steeds naar verbeteringen zoeken. Het rekenaanbod is de afgelopen periode meerdere malen door het team goed besproken. Samen met deskundigen hebben we ons op studiedagen gericht op rekenonderwijs in deze tijd. We willen graag vanuit ons Montessorigedachtengoed een overwogen rekenaanbod bieden voor de kinderen. Dit is vorm gegeven door de groepsplannen die zijn ontwikkeld. Iedere bouw werkt met vier groepsplannen per jaar waarin het gehele rekenaanbod per leerjaar staat verwerkt. Dit als richtlijn voor de leerkracht. Tevens zijn de kinderen in alle bouwen gestart met het werken aan “ik doelen”. Per periode weet een kind welke doelen er te behalen zijn. In overleg met de leerkracht kiest het kind de doelen uit waaraan hij die dag/week/periode aan gaat werken. Het kind kan zelfstandig, samen met een ander kind of samen met de leerkracht aan de gekozen doelen werken. Steeds weer wordt gekeken welke doelen behaald zijn en waar de volgende stap gezet gaat worden. De betrokkenheid van de kinderen bij hun persoonlijke rekendoelen is daardoor erg groot.
Montessoribasisschool De Elzen
telefoon 013 543 55 66
Elzenstraat 14a
e-mail
[email protected]
5038 HD Tilburg
internet www.de-elzen.com
3
Ook op het gebied van ICT worden grote stappen gezet. Daar moet ons software pakket ook bij aansluiten. We hebben daarom het programma Rekentuin aan ons pakket toegevoegd.
In de volgende memo vindt u nieuws over de leerteams, ICC/Davinci en rapportage/registratie.
Passend onderwijs Wat is Passend onderwijs? Passend onderwijs is onderwijs dat voor alle kinderen passend is. Dat betekent dat alle kinderen naar school gaan waar goed onderwijs geboden wordt en waar ze, als dat nodig is, extra ondersteuning krijgen. Het is de bedoeling van Passend onderwijs dat meer kinderen die extra ondersteuning nodig hebben in de gewone basisschool geholpen worden. Nu gaan teveel kinderen naar het speciaal basisonderwijs of het speciaal onderwijs. Passend onderwijs gaat veel betekenen voor ouders, voor leraren en voor scholen. En natuurlijk voor de kinderen zelf. Door Passend onderwijs gaan ook veel regels veranderen. Waarom moet het anders? Leerlingen die extra ondersteuning nodig hadden, konden voorheen een rugzakje krijgen met geld voor extra begeleiding. Daar zaten echter ingewikkelde regels en procedures aan vast. Bovendien bleek de aanpak niet te voorkomen dat er nog steeds te veel kinderen buiten de boot vielen. Als kinderen naar het speciaal basisonderwijs of het speciaal onderwijs gingen, waren er ingewikkelde procedures. Tot nu toe werd er ook te vaak uitgegaan van tekorten van kinderen in plaats van wat ze wél kunnen. Passend onderwijs wil juist inspelen op individuele behoeften met een opbouwende kijk op de ontwikkeling van kinderen. Aansluiten op ondersteuningsbehoefte Leraren, ouders en schoolleiders krijgen in het nieuwe stelsel een centrale rol. Zij staan dichtbij de leerling en weten welke ondersteuningsbehoeften deze heeft. We praten niet meer over extra zorg maar over extra ondersteuning. Het gaat niet om het ‘label’ dat het kind heeft maar om wat het kind nodig heeft in zijn omgeving. Dit vraagt een heel nauwe samenwerking tussen scholen, ouders en partners uit de zorg. Zorgplicht Als uw kind geen goed onderwijs (meer) kan krijgen op een school, betekent dit dat deze school zelf verplicht is om een andere passende plek voor uw kind te zoeken. De school moet dit doen in overleg met de ouders. Passende onderwijsplek Niet elke gewone school kan alle kinderen opvangen. Als een school geen passend onderwijs (meer) kan geven dan zoekt de school binnen het samenwerkingsverband een school die dit wel biedt en bespreekt dit met de ouders.
Montessoribasisschool De Elzen
telefoon 013 543 55 66
Elzenstraat 14a
e-mail
[email protected]
5038 HD Tilburg
internet www.de-elzen.com
4
Scholen kunnen zich specialiseren en onderling afspreken wie welke kinderen het beste onderwijs kan bieden. Er wordt altijd eerst gekeken naar wat uw kind nodig heeft. Bij het zoeken naar mogelijkheden speelt de voorkeur van ouders een belangrijke rol. De school moet dus rekening houden met: • de behoefte van uw kind • uw voorkeuren • de mogelijkheden van de school en de regio Alle schoolbesturen in hetzelfde gebied maken met elkaar afspraken om Passend onderwijs mogelijk te maken. Door deze regio-indeling krijgt uw kind zo dicht mogelijk bij huis de extra ondersteuning die het nodig heeft. Het ondersteuningsprofiel van de school Elke school heeft een document opgesteld waarin de school beschrijft hoe de ondersteuning aan leerlingen binnen de school is geregeld. Dit document noemen we het ondersteuningsprofiel. Om een goed en objectief beeld te krijgen, is de school hiervoor bezocht door een extern bureau die een onafhankelijk onderzoek doet. Het verslag van dit bezoek en de rapporten van de inspectie vormen samen een belangrijke basis voor het ondersteuningsprofiel. Het samenwerkingsverband gebruikt de ondersteuningsprofielen van de scholen om in beeld te krijgen welke ondersteuning op welke scholen geboden kan worden. Hoe staan we er als school voor? We staan natuurlijk niet aan het begin. Er is al een heleboel gedaan. Vergroten van expertise binnen de school, kijken hoe we expertise van buiten de school in kunnen krijgen. We hebben ook gekeken naar mogelijkheden om meer handen in de klassen te krijgen en hebben verschillende middelen, werkvormen en materialen, meubilair ingezet om het aanbod aan te laten sluiten bij de verschillende onderwijsbehoeftes van leerlingen. Ook de ontwikkelingen binnen het 21 eeuws-leren betrekken we bij het zo passend mogelijk maken van ons onderwijs. Kijkende naar het IVO rapport zijn we op de goede weg.
IVO rapport Scholen verschillen in de onderwijsondersteuning die zij (kunnen) bieden; een leerling waarbij de ene school tegen de grenzen van haar onderwijsondersteuning aanloopt, kan op een andere school zonder al te veel inspanning passend onderwijs krijgen. Vorig schooljaar heeft er een audit plaats gevonden om onze school in kaart te brengen. In die audit is gekeken naar de ‘match’ tussen de onderwijsbehoeften van de leerlingen met het onderwijsaanbod van de school. Er is gekeken naar 5 velden: • handen in de klas • materialen • ruimtelijke omgeving • expertise • samenwerking met andere instanties. Montessoribasisschool De Elzen
telefoon 013 543 55 66
Elzenstraat 14a
e-mail
[email protected]
5038 HD Tilburg
internet www.de-elzen.com
5
Hieruit werd een Schoolprofiel vastgesteld. In het licht van Passend onderwijs kunnen vier schoolprofielen binnen het regulier basisonderwijs worden onderscheiden, te weten: 1. de netwerkschool 2. de smalle ondersteuningsschool 3. de brede ondersteuningsschool 4. de inclusieve school Onder deze vierdeling van schoolprofielen ligt een dimensie die loopt van gesegregeerd naar geïntegreerd onderwijs (de inclusieve school). In andere woorden: de netwerkschool profiteert optimaal van de expertise en speciale ondersteuning binnen andere instellingen, zoveel mogelijk gelegen in de directe omgeving van de school. Bijvoorbeeld: andere speciale scholen of in gespecialiseerde zorginstellingen als een revalidatiecentrum. Op de inclusieve school daarentegen is in principe alle speciale onderwijsondersteuning ‘in huis’ aanwezig om leerlingen met speciale onderwijsbehoeften te kunnen bieden wat ze nodig hebben. De audit heeft duidelijk gemaakt dat de Elzen op dit moment een ‘smalle ondersteuningsschool’ is. Dat betekent niet dat we het beter doen dan een netwerkschool of minder goed dan een inclusieve school, maar dat dat op dit ogenblik de match is tussen wat de leerlingen uit onze populatie nodig hebben en wat we bieden op De Elzen. “Over het geheel genomen is De Elzen te karakteriseren als een smalle ondersteuningsschool. Met name het gehanteerde onderwijsconcept, de teruglopende mate van methodesturing en de wijze van het organiseren van het onderwijs zijn hiervoor de belangrijkste indicatoren. Er is voldoende draagvlak bij het schoolteam om nog meer leerlinggericht het onderwijs in te gaan richten. De aangegeven groeimogelijkheden op het algemene onderwijsconcept van de school en op de vijf velden bieden een goed perspectief op een ontwikkeling naar een brede ondersteuningsschool of op een versterking van het bestaande profiel.“ (citaat uit het rapport)
Consulenten Plein 013
(het oude Weer Samen Naar School) Per 1 augustus is de wet op Passend Onderwijs ingegaan. Hiermee zijn de regionale expertisecentra en rugzakken cluster 3 en 4 beëindigd. Om zorg te dragen voor Passend onderwijs zijn samenwerkingsverbanden opgericht. Onze school valt onder het samenwerkingsverband Plein 013. Plein 013 is een samenwerkingsverband dat namens 16 schoolbesturen voor primair onderwijs in de gemeente Tilburg, Goirle, Oisterwijk, Alphen-Chaam en Hilvarenbeek de scholen ondersteunt bij het realiseren van passend onderwijs. Iedere basisschool krijgt een consulent passend onderwijs.
Montessoribasisschool De Elzen
telefoon 013 543 55 66
Elzenstraat 14a
e-mail
[email protected]
5038 HD Tilburg
internet www.de-elzen.com
6
De consulenten Marja van Esch en Esther van de Pas werken dit schooljaar op onze school. Ze zijn voor een vast aantal uren op school aanwezig. Marja is de gehele maandag aanwezig, Esther is aanwezig op de maandagochtend.
Marja van Esch
Esther van de Pas
Ze nemen dit schooljaar deel aan het Onderwijs Begeleidings Team (O.B.T.) bij ons op school. In het verleden noemden we dit team het zorgteam. In eerste instantie gaan ze o.a. werken met de “oude rugzakleerlingen” en enkele leerlingen vanuit het O.B.T. (vervolg afspraken vanuit schooljaar 2013-2014). Tevens zullen zij hun expertise zoveel mogelijk gaan delen binnen ons team.
Groepsbespreking In september hebben de groepsbesprekingen plaatsgevonden. Groepsbesprekingen zijn gesprekken tussen de leerkracht en de intern begeleider. Tijdens deze gesprekken wordt het functioneren/resultaten van de groep besproken. Er zijn twee groepsbesprekingen per jaar ingeroosterd, in september/oktober en in maart/april. Alle vak- en vormingsgebieden gericht op de basisvaardigheden en sociale ontwikkeling komen hierbij aan bod. Het gaat om een totaalindruk van de gehele ontwikkeling van de leerlingen op dit moment. Tijdens deze besprekingen worden o.a. de groepsoverzichten en groepsplannen besproken en wordt er gekeken naar de lopende handelingsplannen. Op dit moment ligt de focus op de onderwijsbehoeften van de leerling, datgene wat een leerling nodig heeft om een bepaald doel te bereiken. Naast de groepsbesprekingen bekijken de leerkracht en de intern begeleider in de groepsconsultaties (meerdere keren per jaar) de voortgang van de bevindingen in de groepsbespreking.
Montessoribasisschool De Elzen
telefoon 013 543 55 66
Elzenstraat 14a
e-mail
[email protected]
5038 HD Tilburg
internet www.de-elzen.com
7
Studiedagen Op 12 september 2014 hebben wij als schoolteam onze eerste studiedag gehad. Deze dag stond in het teken van: •
Versterken van het rekenonderwijs - Frans Moerlands van Reken-huis heeft ons meegenomen met beelden, verhalen en activiteiten wat PARWO (Passend Reken-Wiskunde Onderwijs) voor ons kan betekenen. - Uitleg over doelstelling / gebruik van het computerprogramma Rekentuin
• De ouder – kind – leerkracht gesprekken De verschillende bouwen zijn opgesplitst en hebben de opzet, inhoud, registratie e.d. rondom de voortgangsgesprekken (november 2014) met elkaar besproken. • Het jaarplan 2014-2015 Per leerteam hebben we onze jaardoelen vastgesteld. We kijken terug op een leerzame dag.
Vorig schooljaar zijn we gestart met een pilot betreffende netwerkleren binnen zes scholen van de stichting Xpect Primair. Met deze innovatie worden leerervaringen opgedaan die worden benut voor de vergroting van de professionaliteit van de gehele organisatie van de deelnemende scholen. Daarnaast geven we vorm aan de visie van het bestuur kracht van verbinding en werken aan een professionele organisatie waarbij de kwaliteiten van mensen benut en ingezet worden. Binnen het huidige onderwijs wordt steeds meer van de leerkracht voor de groep gevraagd. Alle veranderingen betreffende o.a. passend onderwijs, opbrengst gericht werken (resultaten voor de basisvakken taal en rekenen moeten landelijk omhoog), aansluiten bij de verschillende onderwijsbehoefte van kinderen, omgaan met de steeds groter wordende verschillen binnen de groep enz. vraagt om een steeds professionelere onderwijscultuur. De doelstelling van de pilot is professionalisering van de scholen door gebruik te maken van: De kracht van verbinding Uitwisseling tussen scholen maakt elkaar sterker. Afstemming tussen scholen maakt elkaar krachtiger. Gebruik maken van elkaars kwaliteiten zorgt ervoor dat we elkaar in onze kracht kunnen zetten en effectiever kunnen werken. Leren van en met elkaar Door gebruik te maken van elkaars kwaliteiten kan ieder zijn professionaliteit vergroten. Daarnaast biedt het de mogelijkheid om school doorbrekend te leren met en van elkaar. Efficiënt werken Door de samenwerking, centrale coördinatie en gebruik te maken van elkaars expertises kan de kwaliteitszorg op de verschillende scholen op een effectievere en financieel aantrekkelijkere manier vorm krijgen. Montessoribasisschool De Elzen
telefoon 013 543 55 66
Elzenstraat 14a
e-mail
[email protected]
5038 HD Tilburg
internet www.de-elzen.com
8
Opbrengstgericht werken Door waar mogelijk afstemming te krijgen in doelstellingen van de scholen kan er gerichter aan de opbrengsten gewerkt worden. Het aanbod kan afgestemd worden op de behoefte van de scholen. Door clustering kunnen scholen van en met elkaar leren waardoor de opbrengsten vergroot kunnen worden op alle vlakken. De volgende scholen nemen deel aan het netwerkleren: bs Triangel, bs de Borne, bs Jeanne d’Arc, bs Klinkers, bs Cleijn Hasselt en onze school. De pilot wordt ondersteund door het bestuur van Xpect Primair. Daarnaast worden we bij het proces rondom netwerkleren begeleid door LOOK (Open Universiteit van Utrecht). Zij zijn gespecialiseerd in professionaliseringen trajecten binnen het onderwijs en in netwerkleren.
School Video Interactie Begeleiding School Video Interactie Begeleiding (SVIB) is één van de begeleidingsmethodieken, die de school hanteert om het onderwijs zo goed mogelijk af te stemmen op de leerlingen. Het wordt voornamelijk ingezet om de leraren te ondersteunen bij hun onderwijstaak. De methodiek wordt zowel gebruikt bij vragen rondom leerlingenbegeleiding, als bij vragen rondom onderwijsvernieuwing. De School Video Interactie Begeleider (SVIB’er) maakt korte video-opnames in de klas en bespreekt dit vervolgens met de leraar. Dit vraagt wel een specialistische aanpak. Afgelopen schooljaar was Linda Simons onze SVIB-er. Door haar vertrek wordt momenteel Anja Boonman daarvoor opgeleid. Tevens zijn er verschillende collega’s binnen de stichting Xpect Primair hiertoe opgeleid en maken wij als school gebruik van de expertise van dit netwerk. De SVIB’er heeft een beroepscode, waarin o.a. staat dat de gemaakte opnames niet voor andere doeleinden gebruikt worden. Zo blijven de videobeelden die in de klas gemaakt worden, onder het beheer van de SVIB’er en worden niet, zonder haar uitdrukkelijke toestemming en die van de betrokken leraar, aan anderen vertoond. —
We hopen u met deze eerste ontwikkelingsmemo voldoende te hebben geïnformeerd. Voor vragen kunt u gerust contact met ons opnemen. Bas Evers directeur
Montessoribasisschool De Elzen
telefoon 013 543 55 66
Elzenstraat 14a
e-mail
[email protected]
5038 HD Tilburg
internet www.de-elzen.com
9