EXAMENPROGRAMMA Diplomalijn(en) Diploma('s) Examen Niveau Versie Geldig vanaf Vastgesteld op Vastgesteld door Bijzonderheden
Financieel-Administratief Moderne Bedrijfsadministratie (MBA) Vakopleiding Bedrijfsadministratie & Accountancy (VBA®) Bedrijfsadministratie niveau 5 5 (vergelijkbaar met hbo-ad) 3-0 01-01-16 01-02-15 Bestuur Nederlandse Associatie voor Examinering
Pagina 1
Eind- en toetstermen *) = Zie toelichting K = Kennisvragen B = Begripsvragen T = Toepassingsvragen A = Analysevragen 1 De kandidaat kan de permanence de l’inventaire toepassen in K dienstverlenende, handels- en productieondernemingen. 1.1 De kandidaat kan boekingen maken van in- en verkopen, waarbij de voorraad kan worden geadministreerd tegen inkoopprijs, kostprijs, vaste verrekenprijs (v.v.p.) en consumentenprijs.*) De kandidaat kan boekingen maken van het ontstaan en de betaling van 1.2 kosten. De kandidaat kan boekingen maken van het ontstaan en de ontvangst 1.3 van opbrengsten. 2 De kandidaat kan boekingen maken van kostensoorten. K 2.1 De kandidaat kan boekingen maken van de kosten van grondstoffen, waarbij de grondstoffen kunnen worden geadministreerd tegen inkoopprijs en vaste verrekenprijs (v.v.p.). De kandidaat kan boekingen en berekeningen maken van voorkoop en voorverkoopcontracten. De kandidaat kan boekingen en berekeningen maken van de kosten van 2.3 menselijke arbeid. *) De kandidaat kan boekingen en berekeningen maken van duurzame 2.4 activa en de overige kostensoorten (grond, diensten van derden, belastingen, interest en dotaties en onttrekkingen aan voorzieningen). *) De kandidaat kan boekingen en berekeningen maken met betrekking tot de kostenplaatsenmethode en activity based costing. 3.1 De kandidaat kan boekingen maken van de eerstbelaste kosten. 3.2 De kandidaat kan doorbelastingen en dekkingen boeken. 3.3 De kandidaat kan tarieven berekenen van prestatie-eenheden en indien van toepassing rekening houdend met de verwachte en normale bezetting. De kandidaat kan boekingen en berekeningen maken met betrekking tot kostenbudgettering. 4.1 De kandidaat kan boekingen en berekeningen maken van kostenbudgetten in geval van vaste, variabele en gemengde budgettering, zonder de correctie van seizoensinvloeden. De kandidaat kan budgetresultaten intracomptabel bepalen en 4.2 overboeken naar rubriek 9. De kandidaat kan bezettingsresultaten intracomptabel bepalen, 4.3 extracomptabel berekenen, en overboeken naar rubriek 9. De kandidaat kan boekingen en berekeningen maken in projectgeoriënteerde industriële en dienstverlenende ondernemingen en in niet-projectgeoriënteerde industriële ondernemingen. 5.1 De kandidaat kan boekingen en berekeningen maken in projectadministraties.*) De kandidaat kan boekingen en berekeningen maken van 5.2 fabricagekosten, van voorraden gereed product en van onderhanden werk in industriële ondernemingen. 5.3 De kandidaat kan resultaten in rubriek 5, 6 en 8 benoemen. 5.4 De kandidaat kan resultaten in rubriek 5, 6 en 8 intracomptabel bepalen en overboeken naar rubriek 9. De kandidaat kan resultaten in rubriek 5, 6 en 8 extracomptabel 5.5 berekenen en overboeken naar rubriek 9. De kandidaat kan boekingen en berekeningen maken met betrekking tot leasing. 6.1 De kandidaat kan boekingen en berekeningen maken voor de lessee bij financiële en operationele lease. De kandidaat kent de belangrijkste kenmerken van een ERP-systeem. 7.1 De kandidaat kent de modulaire opbouw van een ERP-systeem.*)
B
4
5
6
7
Bedrijfsadministratie niveau 5
A
x
x x B
T x
A
x
2.2
3
T
x x
K
B
T
A
x x x
K
B
T
A
x
x x K
B
T
A
x x
x x
x K
B
T
A
x K
B x
T
A
Pagina 2
*) = Zie toelichting K = Kennisvragen B = Begripsvragen T = Toepassingsvragen A = Analysevragen 7.2 De kandidaat kent de belangrijkste verschillen tussen een ERP-systeem en een boekhoudpakket.*) 7.3 De kandidaat kent de belangrijkste verschillen tussen de modules Finance en Controlling.*) De kandidaat kent de werking van een internal order en een 7.4 costcenter.*) De kandidaat kent de werking van een systeem van profitability 7.5 analysis.*) De kandidaat kan op verschillende niveaus een systeem van 7.6 kostenbeheersing en profitability analysis inrichten.*) 8 De kandidaat kan werken met de modules Finance en Controlling van een ERP systeem. 8.1 De kandidaat kan aangeven welke onderdelen van het logistieke proces leiden tot mutaties in de modules Finance en Controlling.*) De kandidaat kan de modules Finance en Controlling inrichten en 8.2 beoordelen.*) De kandidaat kan de door een ERP-systeem gegenereerde 8.3 journaalposten weergeven, inclusief de correctieposten bij de jaarafsluiting. *) 9 De kandidaat is op de hoogte van het bestaan en de structuur van het referentiegrootboekschema 9.1 De kandidaat kan de verschillen en overeenkomsten uitleggen tussen het referentiegrootboekschema en het decimale rekeningstelsel voor de financiële praktijk.
Bedrijfsadministratie niveau 5
x x x x x K
B
T
A
x x x
K
B
T
A
x
Pagina 3
Toelichting op toetstermen Toetsterm Toelichting 1.1 De vaste verrekenprijs (v.v.p.) kan bestaan uit: • de gemiddelde inkoopprijs • directe inkoopkosten • opslag voor de dekking van indirecte inkoopkosten • opslag voor de dekking van magazijnkosten De kandidaat kan boekingen maken van in- en verkopen, waarbij de facturen en goederen op verschillende tijdstippen kunnen worden ontvangen en afgegeven, inclusief een afstemregister. 2.3
2.4
5.1 7.1
7.2
7.3
7.4
7.5
De kandidaat kan boekingen maken van: • de loonlijst • de loonkosten, inclusief de werkgeverslasten • de loonverdeelstaat, inclusief de werkgeverslasten. De kandidaat kan boekingen en berekeningen maken van: • afschrijvingskosten, waarbij de duurzame activa worden gewaardeerd tegen de aankoopprijs (geen comptabele en calculatorische afschrijvingen) • onderhoud en revisie, waarbij een onderhoudsvoorziening kan worden gehanteerd • aankopen, verkopen, inruilen en buitengebruikstelling van duurzame activa • interestkosten (geen interestresultaat) • het ontstaan, toenemen en afnemen van voorzieningen: voorziening voor garantieverplichtingen, onderhoud, milieumaatregelen en debiteuren Onder berekeningen wordt ook verstaan: het berekenen van resultaten per project. De kandidaat kent op basisniveau de werking van de modules: • Finance • Controlling • Material Requirements Planning • Human Resource Management • Customer Relation Management • Supply Chain Management • Asset Management De kandidaat kent met name de volgende verschillen: • volledige integratie • procesgerichtheid • real time verwerking • andere rol administrateur • hoge kosten De kandidaat kent met name de volgende verschillen: • de module Finance bevat alleen werkelijke gegevens • de confrontatie van werkelijke gegevens met budgetten, begrotingen en standaarden vindt plaats in de module Controlling • het gebruik van meeboekrekeningen • de werking van productcosting en jobcosting De kandidaat: • kent de verschillen tussen een internal order en een costcenter • kent de verschillende manieren van doorbelasting van kosten tussen internal orders en cost centers • kent de werking van een activity type • kent de werking van een statistical key figure • kent de hiërarchie binnen een costcenterstructuur • kan resultaten van internal orders en costcenters berekenen, beoordelen en analyseren De kandidaat: • kent het begrip profitcenter • kent de hiërarchie binnen een systeem van profitability analysis • kan resultaten van profitcenters berekenen, beoordelen en analyseren
Bedrijfsadministratie niveau 5
Pagina 4
Toetsterm Toelichting 7.6 De kandidaat kan aangeven: • waar in het administratieve proces internal orders, costcenters en profit-centers dienen te worden gecreëerd • hoe werkelijke kosten en opbrengsten binnen de module Controlling kunnen worden vergeleken met gebudgetteerde kosten en opbrengsten 8.1 De kandidaat kan van onderstaande processen aangeven wat de mutaties zijn in de modules Finance en Controlling. • een beschreven inkoopproces • een beschreven verkoopproces • een beschreven productieproces 8.2 De kandidaat: • kent het verschil tussen automatisch en handmatig gegenereerde meeboekrekeningen; • kan automatisch gegenereerde journaalposten en meeboekrekeningen binnen een inkoopproces, verkoopproces en een productieproces creëren; • kan automatisch gegenereerde journaalposten en meeboekrekeningen binnen een inkoopproces, verkoopproces en een productieproces beoordelen; • kan aangeven welke automatisch gegenereerde journaalposten en meeboekrekeningen dienen te worden aangepast, indien binnen een inkoopproces, verkoopproces of een productieproces veranderingen optreden. 8.3 De kandidaat kan op basis van financiële feiten en een gegeven rekeningschema: • automatisch gegenereerde journaalposten en meeboekrekeningen samenstellen; • fouten in automatisch gegenereerde journaalposten en meeboekrekeningen handmatig corrigeren.
Bedrijfsadministratie niveau 5
Pagina 5
Diplomalijn(en) Diploma('s)
TOETSMATRIJS Financieel-Administratief Moderne Bedrijfsadministratie (MBA) Vakopleiding Bedrijfsadministratie & Accountancy (VBA®)
Examen Versie Geldig vanaf Toetsvorm Toetsduur Totaal aantal vragen Geslaagd bij Toegestane hulpmiddelen
Bedrijfsadministratie niveau 5 3-0 01-01-16 online 2 uur (120 minuten) 29 55% van het totaal aantal te behalen punten *) woordenboek rekenmachine
Eindterm
Toetsterm(en)
1
1.1 1.2 1.3 2.1, 2.3 2.2 2.4 3.1, 3.2, 3.3 4.1, 4.2, 4.3 5.2 5.4 en 5.5 5.1 5.3 6.1 7.1, 7.2, 7.3, 7.4, 7.5 7.6 8.1, 8.2 8.3 9.1
%age %age pnt min pnt max 10 11 3 4 3 4 3 4 3 4 10 11 3 4 3 4 3 4 3 4 14 14 1 2 3 4 3 4 0 2 0 2 21 22 3 4
2
3 4 5
6 7 8 9
Vraagsoort **)
K
Open vragen Open vragen Open vragen Open vragen Open vragen Open vragen Open vragen Open vragen Open vragen Open vragen Open vragen Gesloten vragen Open vragen Gesloten vragen Open vragen Open vragen Open vragen Gesloten vragen
Verdeling beheersingsniveaus in percentage van het aantal punten:
B
T
A
B T 9 91
A
x x x x x x x x x x x x x x x x x x
K
De verdeling in punten en beheersingsniveau kan 5% afwijken van de opgegeven waarden. *)
Iemand met 54,99% van het totaal aantal te behalen punten is niet geslaagd.
**)
Een open vraag is een vraag waarbij een kandidaat zelf een antwoord moet formuleren. Bij een gesloten vraag maakt een kandidaat een keuze uit gegeven opties.
Een voorbeeld van door de Associatie gebruikte vraagsoorten is te vinden via onderstaande link: http://www.toetscentra.nl/demoexamens.php?orgid=associatie
Pagina 6