Euro Birdwatch 2012 – Jaarlijkse trekteldag e
Op 6 oktober jongstleden, was het de 17 keer dat Vogelwacht-Limburg deelnam aan de ondertussen traditionele, jaarlijkse vogeltrekteldag, de laatste jaren ook wel bekend als Eurobirdwatch. Met uitzondering van de telpost bij Maasband/Urmond, waren weer alle locaties langs de Maas én in het natuurgebied De Meinweg en op de hoogvlakte bij Sittard bemenst door onze leden en medetellers: Oostmaarland, Itteren, Meers, Illikhoven, Dilkensweerd, Kollenberg en Melickerweg-Meinweg. De weersomstandigheden waren eigenlijk niet echt ideaal. Al vroeg in de ochtend, nadat op de meeste plaatsen eerst nog een mooie zonsopkomst was te zien, sloot het wolkendek zich en werd het weer steeds grauwer, grijzer en tenslotte ook regenachtig. Toen uiteindelijk de regen gestaag op de arme vogeltellers neerdaalde en de vogeltrek nagenoeg stagneerde, werd door diverse tellers besloten om dan maar zo’n half uur eerder op te houden. Het aantal getelde vogels en vogelsoorten viel hierna toch nog redelijk mee.
Telpost Meers, met o.a. Arno Haanraats en Jo Daemen (Foto: Hans vd Laar)
Ook regionale radiozender L1, in de persoon van Ger Houben, was in zijn uitzending van Limburgs Land weer erg enthousiast naar de vorderingen van onze tellers, waardoor vogelaars op telposten Itteren (John Wouters), Meers
(Hans vd Laar) en Meinweg (Jan Boeren) elk 2 keer life in de uitzending werden geïnterviewd. Op telpost Meers was er de nodige afleiding door een vangactie van medewerkers van Natuurmonumenten, die 3 jonge Konik-paarden van een eilandje in de steeds hoger wordende Maas naar vaste wal moesten brengen (zie o.a. 2 filmpjes op Youtube). De mooie, vaste traditie om met zoveel mogelijk tellers na afloop van de trektelling in ons Home in Geleen bij elkaar te komen, werd na het gemis van vorig jaar weer voortgezet, waardoor we vanaf 12.30 uur weer gezellig aan de soep en belegde broodjes van de (nieuwe) cateraar zaten en vol enthousiasme de eindtelling per telpost opmaakten en onze waarnemingen met elkaar uitwisselden. De afwezige tellers van Dilkensweerd en De Meinweg stuurden hun data later per email door.
Overvliegend bij telpost Meers: groep Aalscholvers met meevliegende Holenduif. (Foto: Hans vd Laar)
Het totaal aantal getelde vogels kwam dit jaar uit op 21649. Hiervan werden er de meeste vogels geteld in Dilkensweerd (5362, traditioneel door het grote aantal Kokmeeuwen), gevolgd door Illikhoven (4132) en Meers (4018). Oostmaarland zag het minste aantal trekvogels. Het totaal aantal vogelsoorten, dat boven onze telposten werd geturfd, bedroeg 78. Het
grootste aantal hiervan werd waargenomen in Dilkensweerd (43) en Illikhoven (41), op de Kollenberg werden de minste vogelsoorten gezien (31). De Vink werd uiteindelijk topscoorder met 8471 vogels, op afstand gevolgd door de Kokmeeuw (4728), Houtduif (1185), Graspieper (1151) en Aalscholver (859). De totale telling ziet er als volgt uit: Trekteldag 6-102012
OostmaarTelposten land
Soorten \ Sovon blok Aalscholver
IllikItteren Meers hoven
Dilkensweerd
Kollenberg
61-1833
61-1812
59-5855
60-2144
60-12-31
292
145
136
128
146
3
5
7
9
47
48
1
78
Totaal 9
13
Appelvink Blauwe Reiger
13
Boerenzwaluw
4
5
Boomleeuwerik
4
Boompieper
Melickerweg Meinweg
1
Boomvalk
1
Bruine Kiekendief
1
3
859
20
33
1
38
398
581
1
1
1
6 1
1
2
5
2
3
19
Ekster
1
4
2
7
Fazant
2
6
8
10
47
Buizerd
9
Gaai
2
2
Fuut
1
4
11
8
13
3
Geelgors
1
1
Geelpootmeeuw
3 0
Gele Kwikstaart Goudplevier Graspieper
89
Grauwe Gans
8
Groene Specht
5
Groenling
19
1
1
258
94
1151
6
495
7
194
3
4
372
76
227
302
125
54
6
11
5 8
1
Grote Bonte Specht Gr. Canadese Gans
8
Gr. Gele Kwikstaart
2
35
131
143
203
64 1
2
5
Trekteldag 6-102012
OostmaarIllik- Dilkens- Kollenberg Telposten land Itteren Meers hoven weerd
Soorten \ Sovon blok
61-1833
61-1812
59-5855
Grote Lijster
16
4
5
Grote Zilverreiger
8
1
1
60-2144
Melickerweg Meinweg
Totaal
60-12-31 18
2
11
1
Havik
2
2
Heggenmus
8
1
13
1
Holenduif
18
2
3
11
3
1
Houtduif
90
42
52
603
32
311
Houtsnip
6
4
55
6 20
31
16
103
156
Keep
2
Kievit
29
92
Kl. Mantelmeeuw
4
Kneu
221
17 2
10 2
5
4
8
104
503
122
5
37
51
4
7
10
324
943
3104
279
27
21 4
10
12
1
25
8
0
Krakeend
6
6
Kramsvogel
1
1
Kruisbek
19
21
2
2 4
4
Merel
5
4
Nijlgans
36
18
3 22
Pimpelmees 47
10
8
Rietgors
3
Ringmus
22
15
Roek
8
12
Roodborst
4728 23
23
Koperwiek
Putter
11 382
Kolgans 4
94
2
Knobbelzwaan
Kuifeend
1185 0
Kauw
Koolmees
27 38
IJsvogel
Kokmeeuw
45
14
2
111
32
3
9
10
8
6
10
14
14
109
5
10
8
16
42
2
55
16 6
27
27
1 3
3
Trekteldag 6-102012
Oostmaarland
Itteren
Meers
Illikhoven
Dilkensweerd
Telposten Soorten \ Sovon blok
61-1833
61-1812
59-5855
60-2144
60-12-31
Roodborsttapuit
Kollenberg
Totaal 2
2
Sijs
2
Slechtvalk
1
9
37
Smient 3
3
3
3
Spreeuw
70
12
248
114
275
Staartmees
2
8
23
105
824 6
6 2
6
4
Tjiftjaf
1 3
Turkse Tortel
2
2
2
1
5 13
7
5
5
Veldleeuwerik
8 507
Watersnip Wilde Eend
29
Wintertaling
2
Witte Kwikstaart
54
785
1877
1
3 179
1551
4
24
1
37
1098
792
1861
8471 4
4
259
47
2 72
69
Wulp
57
68
56
63
11
Zilvermeeuw
7
22
21
8
2
ZwarteMees Zwarte Roodstaart
5
4
71
12
21
12
12 1
1 23
439 1
1
Zanglijster
Zwarte Kraai
1 8
1
Vink
1 8
Sperwer
Torenvalk
48 1
Smelleken
Stormmeeuw
Melickerweg Meinweg
193
1
52
37
80
Totaal - vogels
1649
1795
4018
4132
5362
1907
2786
21649
Totaal - soorten
36
32
37
41
43
31
33
78
Alle waargenomen soorten vanaf 1996 t/m 2012: Aalscholver Appelvink Barmsijs Beflijster Bergeend Blau. Kiekendief Blauwe Reiger Boerenzwaluw Bontbekplevier Bon. Strandloper Boomklever Boomkruiper Boomleeuwerik Boompieper Boomvalk Bosuil Braamsluiper Brandgans Brui. Kiekendief Buidelmees Buizerd Canadese Gans Casarca Dodaars Draaihals Eidereend Ekster Europ. Kanarie Fazant Fuut Gaai Geelgors Geelpootmeeuw Gele Kwikstaart Gekraagde R'staart
23755 58 2 1 2 3 538 2162 23 49 2 5 71 88 9 1 1 52 23 20 391 529 2 34 1 1 51 3 68 136 352 106 35 68 1
Grote Zaagbek 4 Gr. Zilverreiger 59 Halsbandparkiet 1 Havik 27 Heggenmus 264 Holenduif 1406 Houtduif 10036 Houtsnip 6 Huismus 98 Huiszwaluw 221 IJsgors 1 IJsvogel 57 Indische Gans 3 Kanoetstrandl. 1 Kauw 2860 Keep 139 Kemphaan 3 Kievit 24132 Klapekster 2 Kl. Mantelmeeuw 128 Kl. Zilverreiger 1 Kneu 5531 Knobbelzwaan 210 Kokmeeuw 127751 Kolgans 70 Koolmees 312 Koperwiek 789 Krakeend 164 Kramsvogel 469 Krooneend 1 Kruisbek 17 Kuifeend 114 Mandar.eend 1 Matkop 3
Roek Roodborst Roodborsttap. Roodkeelpiep. Scholekster Sijs Slechtvalk Smelleken Slobeend Smient Sneeuwgans Sperwer Spreeuw Staartmees Stormmeeuw Tafeleend Tapuit Tjiftjaf Torenvalk
556 11 33 1 11 558 9 4 11 969 1 206 21510 83 138 18 34 151 166
Tureluur Turkse Tortel Valkparkiet Veldleeuwerik Velduil Vink Visarend Visdief Waterhoen Waterpieper Waterral Watersnip Wespendief Wilde Eend Winterkoning
4 51 2 11634 2 41755 13 1 13 5 1 185 1 2851 25
Meerkoet
Wintertaling
100
415
Gierzwaluw Goudplevier Goudvink Graspieper Grauwe Gans Grauwe Gors Groene Specht Groenling Groenpootruiter Grote B. Specht Gr. G. Kwikstaart Grote Lijster Gr.Mantelmeeuw Grote Pieper
1 12 6 17018 7768 4 90 1055 24 35 91 358 2 1
Merel Nijlgans Oeverloper Oeverzwaluw Ooievaar Paapje Patrijs Pijlstaart Pimpelmees Pont. Meeuw Putter Rietgors Ringmus Rode Wouw
170 2180 28 18 2 8 12 5 156 8 678 640 774 12
Witgat Wit. Kwikstaart Wulp Zanglijster Zilvermeeuw Zilverplevier Zomertortel Zwarte Kraai Zwarte Mees Zw. Roodstaart Zwarte Ruiter Zwarte Specht Zw.ZwaanxKnobbelz Zwarte Zwaan Zwartkop
Resultaten Euro Birdwatch 2012 Deze internationale vogeltelling is een initiatief van BirdLife International. Tijdens dit unieke evenement wordt er dit jaar op hetzelfde moment in 40 Europese landen (trek)vogels geteld. Dit jaar doen er in Nederland rond de 100 vogelwerkgroepen mee. Vogelbescherming Nederland coördineert de tellingen in eigen land. In de overige landen is de coördinatie in handen van onze Zwitserse zusterorganisatie SVS (samen met de BirdLife Partners in de betreffende landen). De 100 deelnemende vogelwerkgroepen organiseerden samen zo'n 150 telposten of andere tellingen. Dat is inclusief de telposten aangesloten bij de uitstekende website www.trektellen.nl, waarvan we ook kunnen beschikken over de aantallen. Resultaten 6 oktober 2012 (totaal: 373.690 vogels, 190 soorten), (stand 9-102012), met in de 1e kolom de top-10 van 2011:
Top 10 2012
Top 10 2011 1. Spreeuw
92.484
1.
Spreeuw
85.257
2. Kolgans
52.599
2.
Vink
50.509
23 6134 5 2136 3736 1 2 2314 33 21 1 3 2 5 2
Kievit
43.877
3. Graspieper
48.896
3.
4. Vink
48.396
4. Graspieper
22.494
5. Grauwe gans 14.655
5. Kokmeeuw
20.854
6. Kokmeeuw
13.190
6. Aalscholver
12.651
7. Kievit
12.384
7. Grauwe Gans
11.946
8. Zanglijster
11.312
8. Boerenzwaluw
9.577
9. Koperwiek
8.307
10. Rotgans
8.180
9. Kneu
8.544
10. Aalscholver
7.980
Dat de Spreeuw dit jaar de ranglijst aanvoert komt mede door het grote aantal getelde vogels van deze soort (ca. 40.000!) bij natuurgebied Bargerveen in Drenthe.
Opmerkelijke waarnemingen Zwarte Mees (1522), Appelvink (281), Beflijster (35), Krooneend (5), Steenuil (2), Kerkuil (1), Zeearend (9), Zwarte Ibis (1), Vorkstaartmeeuw (1), Kleinste Jager, Rode Wouw (2), Reuzenstern (1), Velduil (3), Roodhalsgans (3), Dwerggans (1), Bladkoning (2), Roodkeelpieper en een Zwarte Rotgans.
De vogeltrek op 6 oktober De week voorafgaande aan de Euro Birdwatch zijn vanuit Falsterbo in ZuidZweden enorme aantallen trekvogels naar het zuiden vertrokken. Vooral hondderduizenden Vinken en meer dan 150.000 Pimpelmezen. De stroom aan vogels liep de laatste dagen echter tegen een regengebied boven Nederland, Duitsland en Denemarken aan, waardoor ze de toch tijdelijk hebben uitgesteld. Ook de nacht van 5 op 6 oktober regende het boven grote delen van Nederland nog langdurig, waardoor de trek pas laat op gang kwam. Een aantal telposten heeft dat niet afgewacht en daar is men voortijdig gestopt of zelfs niet helemaal begonnen. Maar tegen het middaguur klaarde het bijna overal op en toen gingen veel mensen alsnog naar de telpost of men zette nog even door. De trek kwam daardoor toch nog op gang, maar recordaantallen zijn het niet geworden. Aan de andere kant laat de radar van de luchtmacht zien dat enorme hoeveelheden trekvogels achter de buien aan komen vliegen. Dat was achteraf gezien de redding van de Birdwatch, want daardoor hebben
we de dag toch nog met redelijke aantallen vogels en soorten af kunnen sluiten. Samen werd in heel Europa maar liefst 5.952.713 vogels geteld, waarvan de Zweden er 1.712.706 voor hun rekening namen (!). In totaal deden 64.759 vogelaars mee, verspreid over 2.565 tellingen/activiteiten. Het totaal aantal soorten voor de Europa is niet te geven, maar bijzonderheden waar o.a.: Grote Grijze Snip (Zweden), Roodkeelduiker (Tsjechië), Zwarte Ibis en Nachtegaal (Finland), Bladkoning (Hongarije, Polen & Malta) en een Baird’s Strandloper in Polen. Rest mij nog John Wouters te bedanken voor de organisatie samen met ondergetekende.
Hans van de Laar
