Essen. Cultuur. Europa

Essen. Cultuur. Europa.

AALTO-THEATER

(AALTO-THEATER)

Uitmuntend - zo kan men het Aalto-Theater wel het treffendst omschrijven. Bij enquêtes onder critici bezet het operagebouw altijd een plaats bovenaan de ranglijsten. Ging het in 1988 bij de opening slechts door voor het ’mooiste Duitse theatergebouw’ sinds 1945, tegenwoordig behoort het ook tot de besten in Duitsland. Intendant Stefan Soltesz zorgt er sinds jaren voor, dat dat zo blijft. Het hele kunstwerk werd gebouwd volgens de ontwerpen van de Finse meester-architect Alvar Aalto. De moderne ronde vormen van de architectuur stimuleren de fantasie. Strak en elegant is ook de zaal, die plaats biedt aan 1125 toeschouwers. Hemels blauw en licht hout omlijsten de operazangers, wier uitstekende reputatie tot in het buitenland bekend is. Het filharmonisch orkest Essener Philharmoniker en het Aalto-ballet aalto ballett theater doen in geen enkel opzicht onder voor de vocalisten. Ook zij staan op de ranglijsten altijd helemaal bovenaan. Opernplatz 10 | 45128 Essen | ( ++49 201 8122-200 [email protected] | www.theater-essen.de Vanaf het centraal station ca. 5 minuten stappen Aalto-Theater Toegangsprijzen variëren al naargelang programma en categorie

Aalto-Theater (Aalto-theater)

ALTE SYNAGOGE

(OUDE SYNAGOGE)

Aan de rand van de binnenstad staat een imposant bouwwerk van schelpkalkquaderzandsteen. Daaroverheen welft zich een imposante koperen koepel, die doet herinneren aan een joods keppeltje. De Alte Synagoge (oude synagoge) die in 1913 werd geopend, is – zoals bijna alle joodse godshuizen - in de kristalnacht van 1938 in brand gestoken en het interieur werd toen grotendeels verwoest. In 1959 kocht de stad het voormalige godshuis aan. In het kader van de wederopbouw werden alle mozaïeken overgeschilderd, de Thoraschrijn werd gesloopt en de koepel, waaronder ooit 1400 mensen een plaatsje hadden gevonden, werd verlaagd. Tot 1979 werd in het zakelijke gebouw industriedesign tentoongesteld. Toen delen van de tentoonstelling in brand raakten, werd het gebouw opnieuw gerestaureerd en werd de oorspronkelijke, ruimtelijke structuur zonder al te veel details weer tot stand gebracht. Sinds 1988 dient de Oude Synagoge als gedenkplaats, politiek-historisch documentatieforum en cultureel ontmoetingscentrum. Steeler Straße 29 | 45127 Essen | ( ++49 201 88-45218 of 88-45223 [email protected] | www.alte-synagoge.essen.de Porscheplatz Openingstijden: di - zo 10 - 18 uur, toegang vrij Rondleidingen door de permanente tentoonstelling en wandelingen door de oude synagoge op aanvraag.

Alte Synogoge (Oude Synagoge)

ALTER BAHNHOF KETTWIG

(OUDE KETTWIG-STATION)

130 jaar na de opening en 25 jaar na zijn stillegging werd het classicistische stationsgebouw uit zijn doornroosjesslaap gewekt. Als burger-, sport- en cultuurcentrum heeft het zich ontwikkeld tot een maatschappelijk ontmoetingspunt. Doordeweeks is er een breed en gevarieerd aanbod van creatieve en bewegingscursussen, in het weekend geniet het publiek hier van meesterconcerten, cabaret, lezingen of dansavonden. Hoogtepunten op de evenementenkalender zijn de Kettwigse cabaretdagen (Kettwiger Kabarett-Tage), waarbij elk jaar bekroonde cabaretiers, newcomers en de lokale beroemdheden ‘Die Kettwichte’ optreden. Ruhrtalstraße 345 | 45219 Essen | ( ++49 201 2054 93 93 39 [email protected] | www.bahnhof-kettwig.de Bf Essen-Kettwig Kantoortijden: ma - vr 9 - 12 uur; di 15 - 19 uur Toegangsprijzen variëren al naargelang evenement

BASILIKA ST. LUDGERUS

(BASILIEK ST. LUDGERUS)

De basiliek St. Ludgerus vindt haar oorsprong in de periode rond 800, toen de Friese missionaris en latere eerste bisschop van Münster, Liudger, hier een benedictijnenklooster stichtte. In 1256 werd de abdijkerk in zijn huidige vorm gebouwd. Als een van de laatste monumenten van romaanse bouwkunst in het Rijnland is de kruisvormige galerijbasiliek met drie schepen ook een historische getuige. Weliswaar bleef de kostbare kloosterschat van de vorstelijke rijksabdij zoveel mogelijk verschoond van branden en plundering, het grootste deel viel echter toch ten prooi aan de secularisatie van 1802/03. Daarom zijn de belangrijke Werdense handschriften van de kloosterbibliotheek tegenwoordig alleen als reproductie te zien. Behouden gebleven zijn o.a. een laatantieke ivoren pyxis, een Frankische relikwiekast en de kelk van Liudger uit de 9e eeuw. Brückstraße 54 | 45239 Essen | ( ++49 201 491801 [email protected] | www.st.ludgerus-werden.de Essen-Werden Rondleidingen na telefonische aanmelding: di - zo 10 - 12 uur + 15 - 17 uur Toegangsprijzen: volwassene 2 €, met korting 1 €

BÜRGERMEISTERHAUS WERDEN

(BURGEMEESTERSHUIS WERDEN)

Het burgemeestershuis in Werden is het persoonlijkste concertgebouw van de stad. De classicistische villa werd in 1833 door de industrieel Friedrich Vogelsang gebouwd en kreeg zijn naam als domicilie van de laatste burgemeester in Werden. Sinds 1985 is het gebouw, dat op de monumentenlijst is geplaatst, een cultureel ontmoetingspunt in Werden. Onder muurschilderingen met veel tierelantijntjes en edel design musiceerden klassieke jonge talenten en gesettelde jazzmusici. Stijlvolle avonden met kamermuziek, lezingen en tentoonstellingen vullen het huis met leven. Na de evenementen heeft het publiek gelegenheid om met de kunstenaars in gesprek te gaan. Heckstraße 105 | 45239 Essen | ( ++49 201 493286 [email protected] | www.buergermeisterhaus.de Werdener Markt Openingstijden: dagelijks 9 - 15 uur | Toegang: 12 €/met korting 6 €

Basilika St. Ludgerus (basiliek St. Ludgerus)

COLOSSEUM THEATER ESSEN

(COLOSSEUM THEATER ESSEN)

Als voormalige mechanische werkplaats van de firma Krupp is het Colosseum Theater een schoolvoorbeeld van de industriecultuur en de verandering die de regio heeft doorgemaakt. Het gebouw, dat zeker tot de interessantste theatergebouwen van Duitsland behoort, markeerde vroeger de grens van de binnenstad met de Kruppstad.Vanaf hier regeerde de mijnindustrie en de metallurgische industrie, gaf staal de toon aan. De unieke sfeer van het musicaltheater, waarin de publiekslievelingen ‘Elisabeth’, ’Aïda’, ‘Het spook van de opera’ en ‘MAMMA MIA!’ feestelijk worden opgevoerd, ontstaat doordat geschiedenis en tegenwoordige tijd gelijktijdig aanwezig zijn: de hal met zijn industriële overblijfselen en die onder monumentenzorg valt, is hier uitgedost met moderne kunst en edel design. Altendorfer Straße 1 | 45127 Essen | ( ++49 1805 4444 [email protected] | www.colosseumtheater.de Berliner Platz Openingstijden en toegangsprijzen variëren al naargelang programma en categorie

Colosseum Theater Essen (Colosseumtheater Essen)

DAS KLEINE THEATER

(HET KLEINE THEATER)

De oprichting van Das Kleine Theater heeft zijn oorsprong in het initiatief van de inmiddels overleden Folkwang-scholier Helmut Gahmann, 40 jaar geleden. De gepassioneerde toneelspeler richtte met vrienden een ensemble op, dat steeds weer met professionele toneelspelers en getalenteerde amateurs werd aangevuld. Meer dan 30 jaar geleden nam het toneelgezelschap zijn intrek in een eigen gebouw op de Gänsemarkt, waar ook tegenwoordig nog met veel idealisme klassiekers, komedies en moderne stukken worden opgevoerd. Gänsemarkt 42 | 45127 Essen | ( ++49 201) 5209852 [email protected] | www.kleines-theater-essen.de Limbecker Platz Openingstijden kassa: vr + za 18 - 19.45 uur | Toegang: 8 - 14 €

DEUTSCH-FRANZÖSISCHES KULTURZENTRUM (DUITS-FRANS CULTUURCENTRUM)

Het Deutsch-Französisches Kulturzentrum (Duits-Frans cultuurcentrum) zet zich als officiële culturele vertegenwoordiging van Frankrijk in voor het overbrengen van de Franse cultuur. Driemaal per jaar verschijnt er een cultuurkalender, waarop de talrijke Franstalige schrijverslezingen, voordrachten, gastvoorstellingen in het theater, chansonavonden, tentoonstellingen, de vertoning van films en de opvoering van concerten worden aangekondigd. Bovendien staan in de Franse bibliotheek, die een dependance is van de stadsbibliotheek van Essen, ongeveer 20000 boeken, comics, tijdschriften, cd´s, video´s en dvd´s ter beschikking. Brigittastraße 34 | 45130 Essen |( ++49 201 776389 [email protected] | www.kultur-frankreich.de Rüttenscheider Stern Openingstijden: ma + do 14.30 - 18.30 uur, woe 10 - 16.30 uur Toegangsprijzen variëren al naargelang evenement

DEUTSCHES PLAKAT MUSEUM (DPM)

(DUITS AFFICHEMUSEUM)

Het Deutsches Plakat Museum beschikt met ongeveer 340000 affiches op het gebied van politiek, economie en cultuur over de grootste verzameling in haar soort in Europa. In 1968 als vereniging zonder winstoogmerk en in 1974 als museum opgericht, vonden er sinds 1983 in de theaterpassage, in het centrum van Essen, meer dan 150 affichetentoonstellingen plaats. In 2002 werd de galerie van het DPM gesloten, in 2005 nam de verzameling zijn intrek in nieuwe depots. Zijn definitieve standplaats zal het DPM in de in 2010 te voltooien nieuwbouw van het Museum Folkwang krijgen. Tot aan dat moment zullen tentoonstellingen op verschillende plaatsen in Essen te zien zijn. [email protected]

DOMSCHATZKAMMER

(DOMSCHATKAMER)

In de Domschatzkammer openbaart zich de luisterrijke geschiedenis van de stad. De hier getoonde heilige museumstukken zijn van onschatbare waarde en getuigen van de macht en de rijkdom van de vorstelijke abdissen, die het sticht en de stad Essen van de 9e tot ver in de 19e eeuw regeerden. De Goldene Madonna (gouden Madonna) geldt als oudste, volledig plastische Mariabeeld van het Avondland. In de 9e eeuw stichtte bisschop Altfrid het vrijwereldlijke sticht voor dames van hoge adel, waaruit de stad ontstond. Door de nauwe familiebetrekkingen met de Ottoonse dynastie ontbrak het de dames van het sticht noch aan rijkdom noch aan politieke invloed. Een symbool van deze wereldlijke macht is de kinderkroon van Otto III, een geschenk van zijn peettante, de Essense abdis Mathilde. Versierselen van de vroomheid daarentegen zijn de vier processiekruisen uit het Ottoonse tijdperk. Wereldwijd zijn van deze meesterwerken nog maar zes exemplaren behouden gebleven. Burgplatz 2 | 45127 Essen I ( ++49 201 2204-206 [email protected] | www.domschatz-essen.de Vanaf het centraal station ca. 5 minuten stappen Porscheplatz Openingstijden: di - za 10 - 17 uur | woe 10 - 19 uur | zo + feestdagen 11.30 - 17 uur Goede Vrijdag, paaszondag, Hemelvaartsdag, pinksterzondag, Sacramentsdag, 01-11., 24, 25, en 31 dec. + 1 jan. gesloten | Rondleidingen: zo 11.45 uur, woe 18.30 uur Toegang: 3 €, met korting 2 €, gezinskaart: 6 €, jaarkaart: 20 €

Domschatzkammer (Domschatkamer)

EUROPAHAUS

(EUROPAHUIS)

Sinds 1994 presenteert het vroegere Amerikahuis in het hart van de stad op zijn podium cabaret en kleinkunst. In Stratmanns Theater in het Europahaus treden de sterren en veelbelovende talenten uit de wereld van comedy en cabaret op. Het theater is landelijk bekend geworden door het blijmoedige, medische cabaret van dokter Stratmann Zijn ongeëvenaarde aard is een goed voorbeeld voor de exporthit Ruhrgebiedhumor, waarmee comedians als Atze Schröder, Piet Klocke en Herbert Knebel beroemd zijn geworden. Kennedyplatz 7 | 45127 Essen I ( ++49 201 82040-60 [email protected] | www.stratmanns.de Vanaf het centraal station ca. 5 minuten stappen Hirschlandplatz Openingstijden van de theaterkassa: ma - vr 9.30 - 18 uur Za 9.30 - 16 uur en telkens 1 uur voor iedere voorstelling Toegangsprijzen variëren al naargelang programma en categorie

FOLKWANG HOCHSCHULE

(FOLKWANG HOGESCHOOL)

De Folkwang Hochschule die staat voor interdisciplinair leren en een uitzonderlijk artistiek niveau, heeft zich ontwikkeld uit het Folkwangidee van de Hagener industrieel Karl Ernst Osthaus. Dat is gebaseerd op het bijeenbrengen van alle kunsten. De bijzondere onderwijsvorm heeft allang naam gemaakt en de afgestudeerden genieten internationaal een uitstekende reputatie. De Essense hogeschooltak is ondergebracht in de barokke ambtswoning van een prelaat van de voormalige rijksabdij in Werden. Concerten, theatervoorstellingen, tentoonstellingen en dansavonden van de studenten vormen een vast onderdeel van het culturele leven in Essen. Klemensborn 39 | 45239 Essen | ( ++49 201 4903-0 | Tickets: ++49 201 4903-231 [email protected] | www.folkwang-hochschule.de Werdener Markt Openingstijden collegeperiode: ma - zo, feestdagen 8 - 22 uur Collegevrije periode: ma - za 8 - 18 uur, zon- en feestdagen 13 - 20 uur Toegangsprijzen: 10 €/ 5 €/ 3 €

Folkwang Hochschule (Folkwang hogeschool)

FORUM KUNST UND ARCHITEKTUR (FORUM KUNST EN ARCHITECTUUR)

Het Forum Kunst und Architektur is het ontmoetings- en overgangspunt tussen kunst en architectuur. Met de samensmelting van de Ruhrlandse kunstenaarsfederatie, de werkgroep Beeldende Kunstenaars en de federatie van Duitse architecten moet de communicatie tussen de verschillende kunsten worden bevorderd. Elke vier tot vijf weken worden er nieuwe tentoonstellingen gehouden. In 2003 heeft de Kunstvereniging Ruhr zich er nieuw bij gevestigd en presenteert zich in een eigen ruimte. Kopstadtplatz 12 | 45127 Essen | ( ++49 201 61619885 www.forum-kunst-architektur.de Porscheplatz Openingstijden: ma - vr 10 - 19 uur | za + zo 12 - 17 uur

GOP VARIETÉ THEATER

(GOP VARIÉTÉ-THEATER)

Kunstgenot en genotskunst gaan in het GOP Varieté in een degelijke, nostalgische sfeer samen en vormen een totaal kunstwerk. Sinds 1996 betovert het zijn gasten met live-entertainment van wereldniveau. Dan kan het wel eens gebeuren, dat de adem van de toeschouwers tussen twee smakelijke hapjes door stokt, want de acrobaten en illusionisten laten hen eventjes alles om zich heen vergeten. Rottstraße 30 | 45127 Essen | ( ++49(201) 24793-93 [email protected] | www.variete.de Rheinischer Platz Openingstijden van de theaterkassa: ma 10 - 18 uur | di - za 10 - 20 uur, zo 12.30 - 19 uur | vr. + za. bij late voorstellingen tot het begin van de show Toegang: 17,50 - 34,50 €/ met korting vanaf 13,50 €

GOP Varieté (GOP variété)

GREND KULTURZENTRUM

(GREND CULTUURCENTRUM)

Wanneer rock-, pop- en muziekconcerten in Steele worden aangekondigd, trillen de muren. Stiller, maar niet minder goed bezocht, worden de kunsttentoonstellingen, workshops en studieconferenties. Onbetwiste publiekslievelingen zijn echter de Ruhrgebiedkomedies van Sigi Domke, die Theater Freudenhaus meestal voor uitverkochte zalen speelt. De toneelgroep, in 1986 opgericht, is met meer dan 200 voorstellingen per jaar, een van de succesvolste ongesubsidieerde gezelschappen in Noordrijnland-Westfalen. Westfalenstraße 311 | 45276 Essen |( ++49 201 85132-30 [email protected] | www.grend.de Grendplatz Toegang: 4 - 23 €

GRILLO THEATER

(GRILLO-THEATER)

Het repertoire van de schouwburg begint bij klassieke dramateksten en reikt via de werken van eigentijdse schrijvers tot aan experimentele vormen van theater. De nieuwe intendant sinds de speelperiode 2005/2006 is Anselm Weber. Moderne ensceneringen van klassiekers van Shakespeare via Schiller en Ibsen en hedendaagse stukken staan centraal in het programma. Het Grillo Theater staat voor jonge, pretentieloze toneelstukken. Het neoklassicistische bouwwerk draagt de naam van de industrieel Friedrich Grillo, die de bouw in 1887 financierde. Op het studiopodium Studiobühne Casa worden bij voorkeur stukken opgevoerd, die het levensgevoel van jonge mensen tot onderwerp nemen en aansnijden. Theaterplatz 11 | 45127 Essen | ( ++49 201 8122-200 [email protected] | www.theater-essen.de Hirschlandplatz Vanaf het centraal station ca. 5 minuten stappen Toegang: 3 - 28 € | voordelige lastminutekaarten op ++49(201) 8122-600

Grillo Theater (Grillo-Theater)

GRUGAPARK

(GRUGAPARK)

In de bizarre bergwereld ruist de waterval, ondiepe golven spelen rond de lange, rode poten van de flamingo´s en drie brutale pelikanen waggelen gemoedelijk over het zachte groen van het open veld. Het Grugapark is sinds 1929 een van de populairste recreatieparken en is met 70 ha een van de grootste en mooiste, binnen een stad gelegen recreatiecomplexen van Duitsland. De grote Ruhrlandse tuinbouwtentoonstelling (Gruga) biedt behalve de meest uiteenlopende thematuinen, een wellnesszone en talrijke culturele evenementen ook een bijzonder kunstgenot. Het Grugapark is tegelijkertijd ook een sculpturenpark. Opmerkelijk zijn onder andere werken van Auguste Rodin, Henry Moore of Alfred Hrdlicka. Hoofdingang: Alfred-/Norbertstraße | 45147 Essen | ( ++49 201 88-83106 [email protected] | www.grugapark.de Messe Ost/Gruga Openingstijden: het hele jaar door tot het invallen van de schemering Toegang: 3,00 €, jongeren van 15 - 18 jaar: 1,50 €, kinderen van 6 - 14 jaar: 1 €

Grugapark (Grugapark)

KATAKOMBENTHEATER (KATAKOMBENTHEATER)

Het Ruhrgebied is een smeltkroes van volken, waarin het KatakombenTheater in het Girardethaus zich onmiddellijk een plaats in de harten van het publiek heeft veroverd. Behalve cabaret en comedy, literatuur en kindertheater nemen vooral muziek van wereldformaat en internationale jazz een belangrijke plaats in de catacomben in. Het hedendaagse Turkse theater, wiens verdere ontwikkeling door de verbintenis van een Turkse regisseur werd gewaarborgd, geniet een grote populariteit onder cultuurhongerige, jonge Turkse jongens en meisjes. Ongewoon voor Duitse oren: de catacomben brengen mensen ook in contact met nieuwe en oude Turkse muziek. Girardetstraße 2-38 | 45131 Essen | ( ++49 201 8141494 [email protected] | www.katakomben-theater.de Martinstraße Openingstijden kassa: ma - vr 11 - 13 + 16 - 19 uur Toegang: prijzen variëren al naargelang programma en categorie

KOKEREI ZOLLVEREIN (COKESFABRIEK ZOLLVEREIN)

De pas in 1993 stilgelegde cokesfabriek vormt behalve de mijncomplexen XII en 1/2/8 het derde belangrijke onderdeel van het werelderfgoed Zollverein. Sinds 1999 verrijst er naast de berken op het dak van de cokesfabriek ook een zonne-energiecentrale. En als de zon ondergaat, wacht de bezoekers een imposant kunstwerkgeheel. De hele installatie wordt spectaculair verlicht. In de zomer dartelen de bezoekers rond in het kunstproject fabriekszwembad, in de winter kunnen ze het industriemonument verkennen op schaatsen op een van de wonderlijkste ijsbanen van Europa. Arendahls Wiese | 45141 Essen | ( ++49 201 8301275 [email protected] | www.industriedenkmal-stiftung.de Zollverein Openingstijden infopunt: di - zo 12 - 18 uur April - oktober za 13.30 - 18.30 uur, zon-/feestdagen 10.30 - 18.30 uur, november – maart za 13.30 - 17.30 uur, zon-/feestdagen 13.30 - 18.30 uur

Kokerei Zollverein (cokesfabriek Zollverein)

KULTURLINIE 107 (CULTUURLIJN 107)

Met Kulturlinie 107 de structuurverandering in Essen zien en beleven. Langs lijn 107, die vanaf het groene zuiden van Essen naar het door de industrie vormgegeven noorden en naar Gelsenkirchen rijdt, liggen bijna 60 culturele highlights. Uniek in het Ruhrgebied, vormt tramlijn 107 een verbinding tussen twee operagebouwen, een concertzaal van een filharmonisch orkest, twee grote musea en hij doorkruist het complete terrein van het werelderfgoed Zollverein. Richtingborden aan de haltes en in de trams zorgen voor een eenvoudige oriëntatie. Gedetailleerde informatie biedt bovendien de Kulturfahrplan (culturele dienstregeling), die gratis verkrijgbaar is bij alle klantencenters van de EVAG en bij de Touristikzentrale van Essen Marketing GmbH. Kijk voor meer informatie op: www.kulturlinie107.de of bel naar EVAG-public relations via ( ++49 201 826 1492

Kulturlinie 107 (Cultuurlijn 107)

KULTURPFAD (CULTUURPAD)

Vanaf de bron van de stad leidt het cultuurpad langs de Marktkirche (marktkerk), de Hohe Domkirche (dom) met de domschatkamer, de spectaculaire nieuwbouw van de Volkshochschule (volksuniversiteit) en de mooiste Duitse bioscoop, de Lichtburg, naar het Aalto-Theater en de concertzaal van een filharmonisch orkest, door het Stadtpark (stadspark) en naar de museumwijk Museumsviertel. Tussen de straatstenen wijzen kleine blauwe, lichtgevende vierkantjes cultuurliefhebbers de weg. Het cultuurpad verbindt stedelijke kunst, architectuur en beeldhouwwerken optisch met elkaar en inspireert tot een nieuwe waarneming. Want cultuur is in Essen niet elitair, zij hoort bij het stadsbeeld, bij de geschiedenis, bij het leven. Het verlichte pad nodigt uit tot een bijzondere ontdekkingsreis door de Ruhrmetropool. Rondgangen langs het cultuurpad op aanvraag via ( ++49 201 88720-43

KULTURWISSENSCHAFTLICHES INSTITUT (CULTUURWETENSCHAPPELIJK INSTITUUT)

Het cultuurwetenschappelijke instituut in Essen is als buitenuniversitair onderzoeksinstituut lid van het wetenschapsforum Ruhr. Hier worden volgens de statuten basisproblemen van de culturele zekerheid van het menselijk leven bestudeerd, in het bijzonder van problemen van een cultuur waarop techniek, wetenschap en industrie hun stempel hebben gedrukt. Sinds 1998 houden de internationale wetenschappelijke gasten van het instituut zich in interdisciplinaire studiegroepen bezig met onderwerpen als esthetische enscenering van de democratie, cultuur in industriegebieden, hoe Europa een staat werd, zintuiglijke concepten als oriëntatiesystemen of politieke theorie van de massacultuur. De uitgenodigde wetenschappers presenteren hun onderzoeksresultaten concluderend in lezingen, conferenties en openbare publicaties en willen zo aanzetten tot een constructieve dialoog. Goethestraße 31 | 45128 Essen | ( ++49 201 72 04 0 [email protected] | www.kwi-nrw.de Gemarkenplatz Openingstijden: aan het begin van de desbetreffende manifestaties

KUNSTHAUS ESSEN

(KUNSTHUIS ESSEN)

In een kleine mijnbouwwijk in Rellinghausen staat het Kunsthaus. Nauwelijks is de grote deur van het voormalige schoolgebouw achter de bezoekers dichtgegaan, of ruimte en zintuigen verruimen zich voor de eigentijdse kunst. Elf kunstenaars werken in het Kunsthuis in de ateliers interdisciplinair aan hun standpunten met betrekking tot kwesties van het heden. Daarnaast bieden zij cursussen of workshops aan en organiseren tentoonstellingen en internationale projecten met getalenteerd, artistiek, jong talent. Rübezahlstraße 33 | 45134 Essen | ( ++49 201 443313 [email protected] | www.kunsthaus-essen.de Finefraustraße Openingstijden: woe - zo 16 - 18 uur

KUNSTSCHACHT ZOLLVEREIN

(KUNSTSCHACHT ZOLLVEREIN)

Op Zollverein 1/2/8, de kunstschacht, gaat het er pretentieloos aan toe. Hier woont en werkt de kunstenaar en schrijver Thomas Rother op 7000 vierkante meter in een oud industriecomplex. Waar ooit een enorme stoommachine de stroom voor Zollverein leverde, kan nu een curieuze verzameling van allerlei soorten overblijfselen uit de mijnbouw worden bewonderd. De heilige Barbara, beschermvrouwe van de mijnwerkers, is overal aanwezig. Daarnaast waarschuwingsborden, mijnwerkerslampen, kleinoden. De kunstwerken van Thomas Rother staan in een fraai contrast tot de mijnbouwmengelmoes en bekoren door hun ruige charme. Bullmannaue 21 | 45327 Essen | ( ++49 201 304881 Zollverein Rondleidingen op aanvraag

Kunstschacht Zollverein (Kunstschacht Zollverein)

Lichtburg Essen (Lichtburg Essen)

LICHTBURG ESSEN

(LICHTBURG ESSEN)

Het rode tapijt is al enkele keren vernieuwd sedert Gary Cooper, Buster Keaton of Romy Schneider daaroverheen defileerden. Desondanks heeft de grote, oude dame onder de bioscopen sinds haar opening in 1928 niets van haar charme verloren. En daarom komen ook vandaag de dag nog sterren als Pierce Brosnan, Wim Wenders of Joachim Kröl naar premières, filmgala´s en allereerste opvoeringen naar de Lichtburg. De legendarische bioscoop is met 1250 zitplaatsen de grootste luxueuze bioscoop van Duitsland. Toen in de jaren ´90 omvangrijke saneringen ophanden waren, werd er gediscussieerd over een andere bestemming van het gebouw. Omdat de Lichtburg behalve de talrijke cineasten van Essen ook veel prominente pleitbezorgers uit de filmwereld had, bleef de bioscoop, die op de monumentenlijst staat, wat zij altijd was: een filmdiva. Kettwiger Straße 36 | 45127 Essen | ( ++49 201 231023 Programma-aankondiging ++49 201 231024 [email protected] | www.lichtburg-essen.de Vanaf het centraal station ca. 5 minuten stappen Hirschlandplatz Toegang: 6,50 -10 € | di 5 - 7,50 € | korting mogelijk | bij extra lange films prijstoeslag

MARGARETHENHÖHE (SIEDLUNG) (MARGARETHENHÖHE, STADSWIJK)

Een stedenbouwkundig juweel is de Margarethenhöhe, dat als een van de mooiste voorbeelden geldt van het Duitse tuindorpenidee. Het idyllische stadsdeel werd in 1906 door Margarethe Krupp naar aanleiding van de bruiloft van haar dochter Bertha geschonken. Volgens ontwerpen van de architect Georg Metzendorf ontstonden comfortabel ingerichte woningen in gebouwen van maximaal twee verdiepingen voor arbeiders en beambten. Hoewel de wijk een harmonisch beeld biedt, lijkt er nauwelijks één huis op het andere. Gevarieerde inrichtingselementen zoals erkers en galerijen, gewelfde gevels, wandpijlers en natuurstenen sokkels geven elk huis een eigen gezicht. Het Ruhrmuseum heeft een naar historisch voorbeeld ingerichte modelwoning in de Margarethenhöhe onder zijn hoede. De wijk werd in 1987 op de monumentenlijst geplaatst. Margarethenhöhe Rondleidingen door de Margarethenhöhe worden georganiseerd door de Bürgerschaft Essen-Margarethenhöhe e.V. door | Aanmelding: ( ++49 201 71 24 55 of 71 28 40 |www.essen-margarethenhoehe.de Rondleidingen door de modelwoning organiseert het Ruhrlmuseum Aanmelding: ( ++49 201 88 45 200 | [email protected]

Margarethenhöhe (Margarethenhöhe)

MARKT- UND SCHAUSTELLERMUSEUM (MARKT- EN KERMISKLANTENMUSEUM)

Een curiositeit is het enige markt- en kermisklantenmuseum in Duitsland. Erich Knocke, zelf een kermisklantlegende, laat in een oude fabriekshal zien wat hij decennialang in Europa heeft verzameld: draaimolens, ‘Moritatentafeln’ (afbeeldingen van levensliederen) of woonwagens van kermisklanten, draai- en walsorgels, piano’s die op de rug werden gedragen en kabinetorgels. Meer dan 5000 museumstukken uit de 18e en 19e eeuw heeft de museumeigenaar bijeengebracht. Zwaartepunten vormen persoonlijke documenten en foto´s van families van kermisklanten uit de periode rond de eeuwwisseling. Hachestraße 68 | 45127 Essen | ( ++49 201 228749 of 626955 [email protected] I www.schaustellermuseum.de Hauptbahnhof Vanaf het centraal station ca. 5 minuten stappen Rondleidingen op aanvraag ( ++49 201 88-45200

MASCHINENHAUS ESSEN

(MACHINEKAMER ESSEN)

Waar vroeger stoommachines energie opwekten voor het delven van kolen, vinden tegenwoordig innovatieve projecten uit alle takken van de kunst een thuis. Het Maschinenhaus Essen (machinekamer) heeft naam gemaakt als ongewone en innovatieve productieplaats van kunsten. Anders dan in musea of theaters hebben kunstenaars het gebouw tot hun beschikking voor zowel presentatie als ruimte waar artistieke ideeën kunnen worden ontwikkeld. Hier speelt het ontstaansproces een belangrijke rol. Wilhelm-Nieswandt-Allee 100 | 45326 Essen | ( ++49 201 8378424 [email protected] | www.maschinenhaus-essen.de Altenessen-Mitte Kantoortijden: di - vr 10-14 uur | Toegangsprijzen variëren al naar gelang manifestatie.

Maschinenhaus Essen (Machinekamer Essen)

MUSEUM FOLKWANG

(MUSEUM FOLKWANG)

Met zijn vooraanstaande collecties behoort het in 1902 door Karl Ernst Osthaus in Hagen opgerichte museum Folkwang tot de belangrijkste musea van het land. Na de dood van Osthaus kocht de museumvereniging Folkwang, een initiatief van kunstminnende burgers van Essen, de verzameling aan voor de stad Essen. Het museum Folkwang dankt zijn reputatie aan de schilder- en beeldhouwkunst van de 19e eeuw, aan de collecties klassieke, moderne kunst en aan de kunst van na 1945. Een bijzonder zwaartepunt vormen de fotografie, de affichekunst (zie DPM) en de ondersteuning van hedendaagse kunst. Belangrijke speciale tentoonstellingen, zoals Turner, Cezanne of in 2006 Caspar David Friedrich worden met regelmatige tussenpozen gepresenteerd. In 2010 zal het museum enorm worden uitgebreid; een project dat mogelijk wordt gemaakt door de Alfried Krupp von Bohlen und Halbach-stichting als enige begunstiger. Kahrstraße 16 | 45128 Essen | ( ++49 201 88-45301 [email protected] | www.museum-folkwang.de Rüttenscheider Stern en Gemarkenplatz Openingstijden: di - zo 10 -18 uur, vr - 21 uur Ma, 1 jan., 1 mei, 24 + 31 dec. gesloten Toegang: 5 €/met korting 3,50 €, gezinskaart 10,50 €/met korting 5,50 €. Prijzen voor speciale tentoonstellingen op aanvraag

Museum Folkwang (museum Folkwang)

PACT ZOLLVEREIN

(PACT ZOLLVEREIN)

In het voormalige was- en kleedlokaal van het werelderfgoed Zollverein bevindt zich sinds 2002 PACT Zollverein. Als voorbeeld hebben zich hier een internationaal theater, een kunstenaarshuis en een instituut voor wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling aaneengesloten. Laboratoria voor eigen productie, coproducties en platforms voor jong talent en tijdelijke leerarchitecturen staan op de voorgrond van het richtinggevende werk. Het geeft kunstenaars en publiek in dezelfde mate de mogelijkheid, zich intensief bezig te houden met actuele stromingen in de hedendaagse kunst, met de zwaartepunten dans en performance. Bullmannaue 20 a | 45327 Essen | ( ++49 201 2894700 [email protected] | www.pact-zollverein.de Katernberg Süd Bf Openingstijden en toegangsprijzen variëren al naargelang evenement

PALAST DER PROJEKTE

(PALEIS DER PROJECTEN)

In de opslagplaats voor zout van de Kokerei Zollverein (cokesoven Zollverein) nodigt het ’Palast der Projekte’ van Ilya en Emilia Kabakov uit voor een bezoek aan een wereld van utopieën en dromen. De sfeer binnenin het gebouw is zo plechtig, dat hier af en toe zelfs huwelijken worden gesloten. In de strenge industriearchitectuur heeft het kunstenaarsechtpaar een kolossaal, zacht doorschijnend slakkenhuis geplaatst. De hier tentoongestelde modellen vertellen onschuldige verhalen van een betere wereld. Van engelen en fantastische experimenten. Ze toveren een glimlach op het gezicht van de bezoekers en laten hen urenlang het leven van alledag vergeten. Arendahls Wiese | 45141 Essen| ( ++49 201 2798330 of ++49 231 931122-33 [email protected] | www.the-palace-of-projects.net Zollverein Openingstijden: april tot oktober, woe - zo 12 - 20 uur, november tot maart, woe - zo 12 - 16 uur Toegang: 4 €/met korting 3 € | rondleidingen op aanvraag

Palast der Projekte (paleis der projecten)

PHÄNOMANIA ERFAHRUNGSFELD

(PHENOMEEN ERVARINGEN)

Het zintuiglijk ervaren en ontdekken staat in de voormalige machinehal op Zollverein centraal. Bij meer dan 60 proefstations kunnen bezoekers uit alle leeftijdsgroepen op speelse wijze proefjes doen en fenomenen op het gebied van klank, licht of beweging voortbrengen en waarnemen. Hugo Kükelhaus uit Essen ontwierp het ’Erfahrungsfeld’ (ervaringenterrein), om de mensen de betekenis en functie van de zintuigen in de praktijk onder het oog te kunnen brengen. Zijn experimenten liet hij voor de eerste keer zien in 1967 op de wereldtentoonstelling in Montreal. Sinds 1996 is het belevenispedagogische museum ondergebracht in de onder monumentenzorg vallende, voormalige ophaalmachinehal van de Zeche Zollverein 3/7/10. Am Handwerkerpark 8-10 | 45309 Essen |( ++49 201 301030 [email protected] | www.erfahrungsfeld.de Huestraße Openingstijden: ma - vr 9 - 18 uur | za + zo 10 - 18 uur Beide kerstdagen, oud- en nieuwjaarsdag gesloten. Toegang: 7 €, met korting 3/5/6 €

PHILHARMONIE ESSEN

(CONCERTZAAL VAN HET FILHARMONISCH ORKEST ESSEN)

Met de concertzaal van het filharmonisch orkest Essen werd in het gebouw dat zo rijk is aan tradities, onder het ambt van intendant Michael Kaufmann gezorgd voor een nieuw concertgebouw. Dankzij het prominente programma met orkesten en kunstenaars van wereldklasse, een zeer moderne techniek en een fantastische akoestiek behoort de concertzaal van het filharmonisch orkest Essen tot de beste van Europa. De compleet vernieuwde Alfred Krupp zaal (1906 plaatsen) vormt het belangrijkste gedeelte van het gebouw. Het RWE Pavillon (350 plaatsen), dat als glazen kubus een blik op de Stadtgarten (stadspark) biedt, biedt een uitstekende omgeving voor jazz en klassiek, internationale muziek en lezingen, recepties of feesten. De drie kleurige burgerzalen schitteren na de verbouwing weer in oude schoonheid: zeer fijn citroenhout, emaille-inlegwerk en keramische kostbaarheden kwamen tijdens restauraties weer vanachter sjofel behang tevoorschijn. Huyssenallee 53 | 45128 Essen | ( ++49 201 8122-200 of ++49 201 8872333 [email protected] | www.philharmonie-essen.de Vanaf het centraal station ca. 5 minuten stappen Philharmonie/Saalbau Toegangsprijzen variëren al naargelang manifestatie

Philharmonie Essen (concertzaal van het filharmonisch orkest Essen)

PLAKAT KUNST HOF RÜTTENSCHEID (AFFICHEKUNSTHOF RÜTTENSCHEID)

Affiches zijn een spiegel van de tijdgeest en tussenpersoon tussen het leven van alledag en kunst. Op dit begrip is het engagement van Viktor Seroneit gebaseerd, die het ‘Plakat Kunst Hof Rüttenscheid’ met Feliks Büttner oprichtte en sindsdien met regelmatige acties de internationale affichekunst stimuleert en het werk van het Duitse affichemuseum in Essen ondersteunt. Hij gaf over de hele wereld aanzet tot het houden van affichewedstrijden voor de kinderbescherming. Door talrijke interdisciplinaire cultuurevenementen is het ‘Hof’ het ontmoetingspunt van de grafische designwereld geworden. Hoogtepunten zijn de jaarlijkse prijsuitreiking voor grafisch design en de toekenning van de ‘Jazz Pott’ aan innovatieve jazzkunstenaars. Annastraße 75 | 45130 Essen | ( ++49 201 87239-26 [email protected] www.plakat-kunst-hof-ruettenscheid.de Rüttenscheider Stern/Cäcilienstraße Openingstijden: permanente tentoonstelling dagelijks van 8 - ca. 20 uur Speciale tentoonstellingen na afspraak (toegang gratis)

RED DOT DESIGN MUSEUM

(RED DOT DESIGN MUSEUM)

Hier worden alledaagse dingen een cultvoorwerp. Behalve waterkranen en edel interieur worden er zelfs auto’s en boormachines tentoongesteld. De zeer verschillende museumstukken hebben hun voorbeeldige design gemeen, waarvoor ze met de internationaal begeerde en erkende ‘Red Dot’ werden onderscheiden. Het museum toont de grootste tentoonstelling van hedendaags design ter wereld. Op een oppervlakte van meer dan 4000 vierkante meter worden ongeveer 1000 producten uit de hele wereld gepresenteerd. Gevestigd in het Kesselhaus (ketelhuis) van het werelderfgoed Zollverein is het museum een bedevaartplaats geworden voor liefhebbers van cultuur, architectuur en design uit de hele wereld. Gelsenkirchener Straße 181 | 45309 Essen | ( ++49 201 301040 [email protected] | www.design-germany.de | www.red-dot.de Zollverein Openingstijden: di-do 11-18 uur|vr-zo en feestdagen 11-20 uur Toegang: 5 €/met korting 3 €

Red Dot Museum (red dot-museum)

Foto: Simon Bierwald

RUHR MUSEUM

(RUHRMUSEUM)

Van de prehistorie tot het heden: in een spectaculaire, nieuwe, permanente tentoonstelling wordt de geschiedenis van het gehele Ruhrgebied verteld. Het voormalige Ruhrlandmuseum heeft zijn koffers gepakt en is van het museumcentrum naar Zollverein verhuisd. Daar kunnen de bezoekers informatie krijgen (vanaf de herfst van 2008) in de voormalige koolwasserij over de natuur- en cultuurgeschiedenis van de streek. Tot de onderwerpen behoren de geschiedenis van de aarde, de lange eeuwen vóór de industrialisering, het industrietijdperk en het nieuwe Ruhrgebied tijdens de structuurverandering tot moderne cultuur- en dienstverlenende metropool. Het mineralenmuseum, het cultuurlandschap Deilbachtal, een geologische wandelroute, de Halbachhammer en een modelwoning in de wijk Margarethenhöhe zijn bovendien dependances van het museum. Zeche Zollverein Halle 12 | Gelsenkirchener Straße 181 | 45309 Essen ( ++49 201 88-45200 [email protected] | www.ruhrmuseum.de Zollverein Openingstijden: di - zo 10 -18 uur | vr 10 - 24 uur Ma en op 1 jan., 1 mei, 24 en 31 dec. gesloten Toegang: 5 €/met korting 3,50 €, gezinsticket 10,50 €/5,50 € Dependance Halbachhammer Altenau 12 | 45149 Essen | ( ++49 201 88-45200 Humboldtstraße Dependance Mineralien-Museum Kupferdreher Straße 141 - 143 | 45257 Essen |( ++49 201 88-45200 Poststraße Openingstijden: di-zo 10-18 uur Dependance Kulturlandschaft Deilbachtal Nierenhofer Straße 8 - 10 (Kupferhammer) | 45257 Essen | ( ++49 201 88-45200 Deilbachbrücke Gratis (smeed-) rondleidingen en wandelingen met natuur- en cultuurgeschiedenis (niet gratis) op aanvraag

SOUL OF AFRICA

(SOUL OF AFRICA)

Net zo exotisch als de museumstukken is ook het museum zelf: in het enige voodoo-museum in Duitsland toont de fotojournalist en etnoloog Henning Christoph onder andere het altaar van de watergodin Mami Wata, die door een hele menigte goddelijke wezens, maskers en beeldhouwwerken is omgeven. Een zijvertrek is gewijd aan de voorvaderen en een ander domein van de kleine zonderlinge verzameling houdt zich bezig met magie en natuurgeneeskunde. Rüttenscheider Straße 36 | 45128 Essen | ( ++49 201 782448 [email protected] | www.soul-of-africa.com Rüttenscheider Stern Openingstijden: na afspraak (alleen groepen vanaf 5 pers.) Toegang: 8 € / met korting 6 €

SCHLOSS BORBECK

(SLOT BORBECK)

In een prachtig park in het noordwesten van de stad ligt Schloss Borbeck, wiens bewogen duizendjarige geschiedenis nauw met sticht en stad Essen is verweven. In 1744 en in 1764 breidde de vorstelijke abdis Franziska Christine het voormalige renaissancegebouw uit met barokke elementen. In 1941 kocht de stad Essen het slot. Tegenwoordig is het waterslot een plaats waar men elkaar ontmoet. Men kan er concerten, lezingen, tentoonstellingen, studiedagen en conferenties bezoeken, deelnemen aan kunst-, dans- en musiekcursussen, dineren en zelfs trouwen. Schloßstraße 101 | 45355 Essen | ( ++49 201 88-44219 [email protected] | www.schloss-borbeck.essen.de Schloß Borbeck Openingstijden: concerten/lezingen 19 uur Galerie in Schloss Borbeck: di - zo 14 - 18 uur Toegang: galerie gratis, concerten / lezingen op aanvraag

Schloss Borbeck (slot Borbeck)

STUDIO-BÜHNE

(STUDIO-THEATERBÜHNE)

De Studio-Bühne is al meer dan 50 jaar een vast onderdeel van het cultuurleven in Essen, dat dit met wel 150 manifestaties per jaar verrijkt. Met een onophoudelijke betrokkenheid waakt de familie Plewa-Brodam al twee generaties lang over de hoge kwaliteit van de amateurtheaterbühne. Voor een deel onder de vrijwillige leiding van professionele regisseurs wordt hier een evenwichtige mengeling van traditionele toneelstukken en de avant-garde geënsceneerd. Evenzo geliefd als beroemd zijn het kindertheater en het Loriot-programma. Korumhöhe 11 | 45307 Essen | ( ++49 201 551505 [email protected] | www.studio-buehne-essen.de Brüninghofer Weg Openingstijden: 1 uur vóór begin van het evenement Toegangsprijzen variëren al naargelang manifestatie

THEATER COURAGE

(THEATER COURAGE)

Sinds 1987 heeft het Theater Courage zich een plaats veroverd in de vrije theaterwereld. Nadat in de voorbije jaren kritische en pretentieuze onderwerpen het programma bepaalden, worden tegenwoordig bijna uitsluitend deftige komedies op het kleine podium op een binnenplaats geënsceneerd. Eigen producties zoals ´Callboys kust men niet´ of ´Steunkouskillers´ leven van de inzet van de temperamentvolle frontvrouw en schrijfster van de stukken Gabi Dauenhauer en van haar geestverwante partner Peter-Maria Anselstetter. Goethestraße 67 | 45130 Essen | ( ++49 201 791466 [email protected] | www.theatercourage.de Zweigertstraße Toegang: 14 €/ met korting 11 € (studenten/werklozen) resp. 8 € (scholieren tot 18 jaar) Kantoortijden: ma - vr 11.30 - 17.30 uur, anders voor de voorstellingen

THEATER IM RATHAUS

(THEATER IN HET RAADHUIS)

Het concurrentieloze handelsmerk van het Theater im Rathaus is de prominente bezetting met sterren uit de wereld van film, radio en televisie. Het publiek wordt een evenwichtige mengeling van boulevardstukken en klassiekers, thrillers en musicals gepresenteerd. Sterren zoals Karin Dor, Doris Kunstmann, Günther Lamprecht, Grit Boettcher of Anita Kupsch staan regelmatig op het podium van het theater. Porscheplatz 1 | 45127 Essen | ( ++49 201 2455555 [email protected] | www.theater-im-rathaus.de Porscheplatz Openingstijden kassa: ma - vr 10 - 17 uur | za 10 - 13 uur, avondkassa: 1 uur vóór begin van de voorstelling Toegangsprijzen variëren al naargelang programma en categorie

UNPERFEKTHAUS

(NIET-PERFECT-HUIS)

In een voormalig Franciskanerklooster knutselen kunstenaars, wetenschappers, uitvinders en wereldverbeteraars deur aan deur. Bezoekers kunnen de creatievelingen over de schouder kijken. Het ‘Unperfekthaus’ is een springplank voor allerlei soorten talent. Zolang de projecten creatief, interessant en legaal zijn, stelt de de heer des huizes Reinhard Wiesemann kosteloos ruimte, infrastructuur en marketingondersteuning ter beschikking. Doel van dit concept is om een omgeving te creëren, waarin zich nieuwe ideeën ontwikkelen, synergieën tussen de creatieven ontstaan en deze tevens van elkaar kunnen profiteren. Friedrich-Ebert-Straße 18 | 45127 Essen-City | ( ++49 201 847350 [email protected] | www.unperfekthaus.de Berliner Platz Openingstijden: dagelijks 10 - 23 uur | prijzen variëren al naargelang evenement

VILLA HÜGEL

(VILLA HÜGEL)

De residentie die lijkt op een kasteel, getuigt niet alleen van rijkdom van de industriëlenfamilie Krupp, maar ook van de economische betekenis van Essen in het tijdperk van de industrialisering. Alfred Krupp liet de villa, die als eensgezinswoning met 220 kamers in het kadaster werd ingeschreven, van 1868 tot 1872 volgens eigen ontwerp bouwen in een park van 75 hectare. De Villa Hügel is ingericht met waardevolle gobelins, kostbare Italiaanse cassetteplafonds en heeft een indrukwekkende bibliotheek. Vandaag de dag vinden hier regelmatig kamerconcerten en prominente, internationale kunsttentoonstellingen (Breughel, St. Petersburg, Vlaamse stillevens) plaats. In 2006 vormde ’Tibet en zijn onbekende kloosterschatten’ een schitterend hoogtepunt. In het gastenverblijf is de historische verzameling Krupp en de tentoonstelling ´Krupp tegenwoordig´ te zien. Hügel 15 | 45133 Essen | ( ++49 201 61629-0 [email protected] | www.villahuegel.de Essen-Hügel (S) / Zur Villa Hügel / Frankenstraße Openingstijden: di - zo 10 - 18 uur, Hügelpark: 8 - 20 uur Toegang: 3 €, openingstijden, toegangsprijzen van de speciale tentoonstellingen en rondleidingen op aanvraag

Villa Hügel (villa Hügel)

ZECHE CARL

(Carl-mijn)

Het socioculturele centrum ‘Zeche Carl’ (Carl-mijn), dat in 2005 zijn 25e verjaardag vierde, is een van de oudste in zijn soort in Duitsland. In het gebouwencomplex, dat ondertussen op de monumentenlijst is geplaatst, vindt een breed en gevarieerd programma plaats: rockconcerten en comedy, kunsttentoonstellingen en mottoparty’s en er is een kindervlooienmarkt en jeugddisco. Heavy-metal concerten of een thé dansant voor senioren omlijnen slechts in grove lijnen het gevarieerde aanbod van de actiegroep, die de mijn in 1977 behoedde voor de slopersbal. Wilhelm-Nieswandt-Allee 100 | 45326 Essen | ( ++49 201 83444-10 [email protected] | www.zechecarl.de Altenessen-Mitte Openingstijden: dagelijks vanaf 8 uur Toegangsprijzen variëren al naargelang evenement

Zeche Carl (Carl-mijn)

Zeche Zollverein (mijncomplex Zollverein)

WELTERBE ZOLLVEREIN SCHACHT XII (WERELDERFGOED ZOLLVEREIN SCHACHT XII)

Het in 1932 in gebruik genomen centrale mijncomplex, gebouwd door Fritz Schupp en Martin Kremmer in de stijl van de nieuwe zakelijkheid, was tot aan zijn stilllegging in 1986 de grootste steenkolenmijn van Europa waar de meeste kolen werden gedolven. Sinds 1990 werd Zollverein Schacht XII stapsgewijs gesaneerd en in 2001 samen met de Kokerei (cokesfabriek) en het mijncomplex Schachtanlage 1/2/8 door de UNESCO tot werelderfgoed uitgeroepen. Rondom de ´Eiffeltoren van het Ruhrgebied´ bepalen tegenwoordig veelsoortige culturele activiteiten het aanbod, dat elk jaar tot wel 800000 bezoekers naar het terrein lokt: zij kunnen dagelijks tijdens een reis via de ‘Weg van de kolen’ onderdompelen in de geschiedens van de mijn en kiezen uit talrijke tentoonstellingen, concerten en dansperformances. Het bezoekerscentrum in de verbouwde koolwasserij, waar een 58 meter lange, vrijstaande roltrap naartoe voert, is het eerste ontmoetingspunt voor bezoekers. Voortaan zal het als bezoekerscentrum Ruhr gasten uit de hele wereld een overzicht geven van het toeristische en culturele aanbod van de streek. Inkijkjes in de geschiedenis van de regio krijgt men in het nieuwe Ruhr Museum, dat als eerste museum voor het gehele Ruhrgebied in de herfst van 2008 in de koolwasserij wordt geopend. Zollverein is meer dan alleen maar een indrukwekkende getuigenis van het verleden van de metaalnijverheid en cultuurmagneet, het werelderfgoed wordt een centrum voor de praktijk, de leer en het wetenschappelijk onderzoek van design: de nog jonge ‘Zollverein School of Management and Design’, ondergebracht in een spectaculair nieuw gebouw, het gerenommeerde ‘Design Centrum Nordrhein Westfalen’ met het ‘red dot design museum’ en talrijke bedrijven op het gebied van de creatieve economie maken Zollverein tot een symbool van de structuurverandering. Gelsenkirchener Straße 181 | 45309 Essen | ( ++49 201 83036-0 [email protected] | www.zollverein.de Zollverein Bezoekerscentrum: april - oktober dagelijks 10 - 19 uur november - maart dagelijks 10 - 17 uur, vr van 10 - 19 uur Het terrein is vrij toegankelijk, openingstijden en toegangsprijzen variëren al naargelang evenement.

Deze brochure bevat slechts een gedetailleerd overzicht. Meer en uitgebreidere informatie over het onderwerp ´Cultuur in Essen´ is verkrijgbaar in het Kulturbüro van de stad Essen, ( ++49 201 88-41211, in de Touristikzentrale van de Essen Marketing GmbH ( ++49 201 88720-48 of via www.essen.de/kultur CULTURELE HOOFDSTAD VAN EUROPA IN 2010 Toen de Europese Raad Essen nomineerde voor het Ruhrgebied als culturele hoofdstad van  Europa in 2010, ging er een schok door de regio. Wat nauwelijks iemand voor mogelijk had gehouden, wordt waar: het voormalige industriegebied, dat zich in slechts dertig jaar uit de as van de afgekoelde hoogovens en stilgelegde mijnen heeft opgewerkt tot de streek met de meeste mogelijkheden voor cultuur en onderwijs van het continent, krijgt eindelijk een tweede kans en kan de wereld zijn nieuwe gezicht laten zien. Dit vooruitzicht spoort de mensen aan en sterkt de 53 steden in het Ruhrgebied in het besef, dat zij samen een rol van betekenis in het Europa der regionen kunnen spelen. Kunstscheppenden, burgers en culturele instellingen hebben 2000 projectvoorstellen bij de Kulturhauptstadtgesellschaft (commissie culturele hoofdstad) RUHR.2010 ingeleverd, om het programma mede vorm te geven en de woorden van de voorzitter van de Brusselse deskundigenjury, sir Jeremy Isaacs, te bevestigen: „Wat Essen aan ons heeft voorgesteld, zal invloed hebben op heel Europa.“ www.kulturhauptstadt-europas.de

Essen. Cultuur. Europa.

Plattegrond

1.

Aalto-Theater

Aalto-Theater

3.

Alter Bahnhof Jettwig

Oude Kettwig-Station

2.

Alte Synagoge

Oude Synagoge

4.

Basilika St. Ludgerus

6.

Colosseum Theater Essen

8.

Deutsch-Französisches Kulturzentrum Duits-Frans Cultuurcentrum

5. 7.

Bürgermeisterhaus Werden

Das Kleine Theater

Basiliek St. Ludgerus

Burgemeestershuis Werden Colosseumtheater Essen Het kleine Theater

9.

Domschatzkammer

Domschatkamer

11.

Folkwang Hochschule

Folkwang hogeschool

10. 12. 13.

14. 15.

Europahaus

Forum Kunst und Architektur Gop Varieté Theater Grend Kulturzentrum

Grillo Theater

16.

Grugapark

18.

Katakomben-Theater

17.

Halbachhammer

19.

Kokerei Zollverein

21.

Kulturwissenschaftliches

22.

Kunsthaus Essen

20. Kulturlandschaft Deilbachtal

23.

Institut NRW Kunstschacht Zollverein

24. Lichtburg Essen 25.

Margarethenhöhe Siedlung

27.

Maschinenhaus Essen

26. Markt- und Schaustellermuseum 28. Mineralien-Museum 29. Museum Folkwang

30. PACT Zollverein 31.

Palast der Projekte

33.

Philharmonie Essen

32.

Phänomania Erfahrungsfeld

34. Plakat Kunst Hof Rüttenscheid 35.

Red dot design museum

37.

Schloss Borbeck

36. Ruhr Museum 38. Soul of Africa 39. Studio-Bühne 40. Theater Courage 41.

Theater im Rathaus

42. Unperfekthaus 43. Villa Hügel 44. Zeche Carl 45. Welterbe Zollverein

Europahuis

Forum kunst en architectuur GOP variété-theater

Grend cultuurcentrum Grillo-theater Grugapark

Halbachhammer

Katakombentheater

cokesfabriek Zollverein

Cultuurlandschap Deilbachtal Cultuurwetenschappelijk

Instituut Noordrijnland-Westfalen Kunsthuis Essen

Kunstschacht Zollverein Lichtburg Essen

Margarethenhöhe, stadswijk

Markt- en kermisklantenmuseum Machinekamer Essen Mineralenmuseum Museum Folkwang PACT Zollverein

Paleis der Projecten

fenomeen ervaringen

Concertzaal van het filharmonisch orkest Essen

Affichekunsthof Rüttenscheid Red dot design museum Ruhrmuseum Slot Borbeck

Soul of Africa

Studio-theaterbühne Theater Courage

Theater in het Raadhuis Niet-perfect-huis Villa Hügel Carl-mijn

Werelderfgoed Zollverein

IMPRESSUM: Uitgever EMG - Essen Marketing GmbH Postfach 101017 45010 Essen Verantwoordelijk (perswet): Teksten: Foto’s: Kaartmateriaal:

Vormgeving: Druk: Stand:

Karl-Heinz König, Eva Sunderbrink Valeska Ehlert | Ute Durchholz, Stiftung Zollverein | Ulrike Vetter, Kulturhauptstadt Büro | Theo Grütter, Ruhr Museum | Henrik von Boxberg, Museum Folkwang I EVAG Peter Wieler, EMG | Hanns-Peter Hüster Dr. Martin Gülpen, Grugapark | EVAG GOP Varieté | Manfred Vollmer I Simon Bierwald, Stiftung Zollverein I Stage Entertainment Stadt Essen, Amt für Geoinformation, Vermessung und Kataster (afdeling voor geo-informatie, opmeting en kadaster) Michael Coenen Druckerei (drukkerij) Peter Pomp GmbH januari 2008

Ondanks zorgvuldig onderzoek kan voor de volledigheid en juistheid van de gegevens niet worden ingestaan.



GEDETAILLEERDE INFORMATIE OVER BUS, TRAM EN SPOORWEGEN IN ESSEN IS TE VINDEN OP:



www.evag.de EVAG-Info telefoon 01803 504030 (0,09 € / minuut vaste net Telekom)

Een sammenwerking van: