24/07/2012
Ervaringen met het Geurlabo op ILVO
Nathalie Hove – Peter Demeyer Vemis Platform Beleid - 19 juni 2012
EnVOC ENVIRONMENTAL ORGANIC CHEMISTRY & TECHNOLOGY RESEARCH GROUP
Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Technologie & Voeding www.ilvo.vlaanderen.be Beleidsdomein Landbouw en Visserij
Programma 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Voorstelling Project ODOUR Oprichting geurlaboratorium Techniek Olfactometrie Panelselectie Geurmonstername en -metingen stallucht Samenwerking met vakgroep Envoc UGent
EnVOC ENVIRONMENTAL ORGANIC CHEMISTRY & TECHNOLOGY RESEARCH GROUP
1
24/07/2012
1. Voorstelling project ODOUR Actualisering van meet- en beoordelingsmethoden voor geur en geurhinder in de Vlaamse intensieve veehouderij ILVO Doctoraat (jan 2011 – dec 2014) ILVO bursaal: Nathalie Hove (ILVO T&V) Promotor ILVO: Peter Demeyer (ILVO T&V) Projectpartner: Provincie West-Vlaanderen Lieven Louwagie Wetenschappelijke partner: UGent, Vakgroep Envoc Promotor UGent: Herman Van Langenhove
Doelstellingen: 1. 2. 3.
Analyse van de geurhinderproblematiek in de Vlaamse intensieve veehouderij Opstellen van een actueel meetprotocol voor geurmonstername, olfactometrie, snuffelploegmetingen en enquêtering Actualiseren van de beoordelingsmethoden voor geur
EnVOC ENVIRONMENTAL ORGANIC CHEMISTRY & TECHNOLOGY RESEARCH GROUP
2. Oprichting geurlaboratorium Aankopen chronologisch: 1. Compressor, luchtdroger, actieve koolfilters voor geurvrije persluchttoevoer naar het meettoestel. 2. Nalofaanrol, teflonleidingen en teflondopjes voor het maken van monsternamezakken. 3. Airco en ventilatoren met stoffilters en actieve koolfilters en –vat voor geurvrije luchtverversing van meetlokaal in overdruk. 4. Gekalibreerde olfactometer. 5. Gecertifieerd ijkgas. 6. Materiaal en pompen voor het maken en kalibreren van 4 monsternamekokers.
2
24/07/2012
GEURLABORATORIUM ILVO
3. Techniek olfactometrie (Norm: NBN EN 13725) 1. Olfactometer en aansluitingen
2. Gebruik olfactometer
Geur impliceert een waarneming door de menselijke neus
6
3
24/07/2012
3. Techniek olfactometrie 3. Doel: Bepaling geurconcentratie luchtstaal (bv. stallucht) in Europese geureenheden per kubieke meter (ouE/m³)
Aflopende verdunningsreeks via ruikbeker Overgang ‘niets ruiken’ ‘iets ruiken’ : geurdetectiedrempel Geurconcentratie < minimum 8 geurdetectiedrempels < minimum 4 panelleden Getalwaarde verdunningsfactor bij detectiedrempel = getalwaarde geurconcentratie Bijkomende moeilijkheid: Resultaten van een panellid kunnen wegvallen als Te veel afwijkend t.o.v. andere panelleden Maken > 20 % blancofout
Bepaling individuele geurdetectiedrempels
4. Panelselectie VERLOOP?
TO8 Olfactometer Ecoma / Odournet (Yes/No methode: 1 ruikbeker/persoon) Referentiestof: n-butanol in stikstof (59.22 ± 2.96 ppmv, gecertifieerd) Test voor 2 criteria volgens NBN EN 13725: o Test gevoeligheid neus: ‘gemiddelde’ neus /bevolking o Constantheid van die gevoeligheid in de tijd: 3 meetsessies op 3 niet-opeenvolgende dagen Beslissing: 10 tot 20 n-butanol detectiedrempels (IDD) / persoon
8
4
24/07/2012
4. Panelselectie RESULTATEN Test van 2 criteria NBN EN 13725 2. Constantheid van die gevoeligheid in de tijd
1. Gevoeligheid
30/43 geslaagd
grenswaarden
28/43 geslaagd
Totaal: 20/43 geslaagd!!! Slagingspercentage 46,5 %
9
4. Panelselectie RESULTATEN Algemeen resultaat Test van 2 criteria NBN EN 13725
10
5
24/07/2012
4. Panelselectie CONCLUSIES Niet eenvoudig voldoende groot geurpanel samen te stellen voor regelmatige geurmetingen. (slagingspercentage) Bovendien: Geurpanel: een dynamisch gegeven a) mensen komen en gaan b) neus kan evolueren: gevoeliger worden voor n butanol in de tijd.
11
GEURPANEL ILVO
6
24/07/2012
5. Geurmonstername en -metingen 1. MONSTERNAMECAMPAGNE IN DIKSMUIDE 12 geurmonsternames in een vleesvarkensstal in Diksmuide (half januari tot half juni)
Hoe? Bemonstering ca. 20 cm onder ventilatieopening in dak Via teflonleiding naar nalophaanzak in monsternamecilinder (longprincipe) Teflonleiding wordt op voorhand gespoeld met stallucht Bemonstering met deuren dicht 13
5. Geurmonstername en -metingen 1. MONSTERNAMECAMPAGNE IN DIKSMUIDE Waar? • 2 traditionele (volle roostervloer) • 2 emissiearme (scheiding mest urine, halfrooster en bolle vloer) compartimenten • verschillende reinigingsmethoden: droog en nat + desinfectie Wanneer? • Voor en na reiniging • Leeg en gevuld
Emissiearm & gevuld voor reiniging
Emissiearm & leeg voor droge reiniging
Traditioneel & gevuld na natte reiniging
14
7
24/07/2012
5. Geurmonstername en -metingen 2. GEURMETINGEN MET HET GEURPANEL IN HET GEURLABO • Olfactometrische analyse van de geurstalen binnen de 30u
15
6. Samenwerking met Vakgroep Envoc UGent CHEMISCHE ANALYSE VAN GEURSTALEN Katrijn Van Huffel (Ugent), die stallucht op Tenax buisjes overzet voor GC-MS analyse geurstalen
8
24/07/2012
Vragen?
CONTACTGEGEVENS: Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) Eenheid Technologie en Voeding – Agrotechniek Burgemeester Van Gansberghelaan 115 bus 1 9820 Merelbeke Nathalie Hove Doctoraatsstudent Geur Tel: 09/272.27.68 Email:
[email protected] Peter Demeyer Groepsleider – Onderzoekscoördinator Milieutechniek Tel: 09/272.27.64 Email:
[email protected]
9
