ersief

SEPTEMBER 2011

Constructief Ontwerpen

KO/

ersief

Innovatief Beton

NUMMER 84

!

"

#

)

#

%

%

&

*

'

$

(

(

Beste lezers,

-

#

+

"

$

,

.

Na een drukke periode als commissaris activiteiten en voorzitter van de betonkanorace, mocht ik nu ook de taak van redacteur op me nemen. Het was dan ook lastig om dit allemaal goed in te plannen en door het uitblijven van enkele artikelen hebben we besloten om de KOersief aan het begin van het nieuwe collegejaar uit te brengen. Hierbij presenteer ik jullie de tweede KOersief vanuit het 40e bestuur van KOers. Het is alweer enige tijd geleden maar deze keer kunnen jullie alles lezen over de betonkanorace, niet alleen het verloop maar ook het proces van het maken van de kano’s staat uitbundig beschreven en kunnen jullie lezen vanaf pagina 8.

/

-

+

3

7

8

2

6

>

/

0

3

3

+

0

2

9

3

'

1

+

+

2

'

+

"

0

;

+

=

0

Verder vindt je in deze KOersief een update over het onderwijs en mogen de borrels en activiteiten natuurlijk niet ontbreken. Ook de column van Hans Lamers en de KOerspuzzel zijn deze keer present.

.

Ook deze keer zijn er weer afstudeerverslagen te vinden van onze trouwe leden. Beide hebben meegeholpen op het gebied van innovatie, zo is Anne-Marie bezig geweest met een duurzame weg en spreekt Michel Hermans over zijn bevindingen van staalvezelbeton in woningbouwcasco.

"

3

0

1

+

'

0

?

5

2

<

-

"

+

:

8

4

6

In deze KOersief kunnen jullie alles lezen over de laatste updates op het gebied van beton. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van staalvezelbeton. Ook KOers heeft zich beziggehouden met innovaties in beton, hierover kun je alles lezen in het constructieverslag over de kano’s die zijn ontworpen voor afgelopen betonkanorace.

,

,

Na een jaar inzet voor KOers gaat het nieuwe bestuur het overnemen. Een nieuwe, frisse kijk op de vereniging met aanpassingen van het logo, huisstjl en website is een van de actiepunten van het komende jaar. Maar daarvoor kunnen jullie natuurlijk alles vragen aan het nieuwe bestuur dat zal intreden op 4 oktober. Hierover lezen jullie alles in de volgende KOersief die zal gaan over de studiereis en de plannen van het nieuwe bestuur, maar daar mag Steven Schoenmakers zich over ontfermen als nieuwe redacteur van de KOersief. Roel Pluijmen Hoofdredacteur KOersief 84

3

@

A

A

B

C

A

A

B

D

E

F

G

H

I

I

Beste leden, sponsoren en andere relaties, Voorjaar 2011: een periode waarin KOers haar gezicht volop heeft kunnen laten zien. Door het organiseren van de betonkanorace 2011 hebben we aan studenten uit heel Nederland en zelfs Polen KOers kunnen laten zien. De reacties waren stuk voor stuk positief. In deze KOersief blikken we terug op dit geweldige evenement waar we naast het organiseren ook nog eens mee konden strijden om de prijzen. De innovatie prijs mocht uiteindelijk bij ons in Eindoven blijven dankzij een kano gemaakt van buigzaam beton. Behalve de wedstrijddag was ook de aankomst spectaculair, elke deelnemer kon een bungeejump maken op het BKR terrein, een unieke ervaring! Direct hierna werden de boten getoond op de dommel, waar enkele deelnemers vast begonnen met oefenen van het watertrappelen. Op deze plek wil ik graag nog een keer een groot compliment maken aan de organisatie commissie. Jullie hebben in een korte tijd een geweldig weekend neergezet waar we met KOers erg trots op mogen zijn! Dit weekend was niet mogelijk geweest zonder onze sponsoren. Daarom wil ik ook alle sponsoren bedanken voor hun hulp bij het organiseren en het mogelijk maken van dit evenement. Maar het voorjaar van 2011 bood meer. Begin mei liet KOers zich van zijn sportiefste kant zien. Tijdens de Batavierenrace, een hardloopwedstrijd van Nijmegen naar Enschede, werd door 25 hardlopers en loopsters een tijd neergezet die ver boven de verwachtingen lag. Met een tijd van 14 uur en 53 minuten is KOers 87e van de 337 teams geworden en daarmee de op een na snelste studievereniging uit Eindhoven. Op het moment dat ik dit schrijf staan we op het punt om met een groep van 20 KOers leden te vertrekken naar China. De studiereis van 2011 gaat naar Shanghai en Hong Kong. In China zullen we onderzoek doen naar constructieve veiligheid in dichtbebouwd gebied. We hebben een aantal zeer interessante lezingen van Chinese constructieve bureaus op het programma staan. Daarnaast kijk ik uit naar de unieke ervaring van een (voor mij) totaal nieuwe cultuur. In de volgende KOersief leest u uitgebreid over de studiereis. Aan de start van een nieuw college jaar is dit een mooi moment om vooruit te kijken. Inmiddels hebben we een nieuw bestuur gevonden dat zich komend jaar gaat inzetten voor KOers. Wil jij deel uitmaken van deze actieve vereniging, wil jij bijvoorbeeld commissiewerk verrichten en je CV uitbreiden? Stuur dan een mailtje naar het bestuur bwkoers@bwk. tue.nl of kom langs op vloer 5 in de KOershoek. Wij kunnen je van alles vertellen over de mogelijkheden en ervaringen van commissiewerk binnen KOers. Met vriendelijke groet, Namens het 40e bestuur van KOers, Steven Schoenmakers Voorzitter 40e bestuur 5

B

J

K

L

M

N

4 Oktober - Wissel ALV 5 Oktober - Excursie ABT Hierbij brengen we een bezoek aan de bouwplaats op de campus met vooraf een lunchlezing. Deze activiteit is in samenwerking met SUPport 6 Oktober - Nationale Staalbouwdag 17 November - Betondag 23 - 24 November - Masterclass Rijndijk KOers organiseert in samenwerking met RijnDijk Construction een masterclass voor de studenten van KOers. Verdien hier je eerste geld als constructeur. Website en K-M@il Bezoek regelmatig onze website voor actuele nieuwsberichten en activiteiten. Tevens kun je je via de site ook opgeven voor deze activiteiten. Ook zijn op de website foto’s te vinden die met KOers te maken hebben

Sjoelborrel

Bata444race

Buitenlandse Studiereis Shanghai - HonkKong

Vlootschouw betonkanorace

7

O

P

Q

R

S

T

S

R

U

S

R

U

V

Door: Roel Pluijmen

Dit jaar kreeg KOers de eer om de 34e editie van de betonkanorace te organiseren in Eindhoven. Als commissie hebben we lang naar dit weekend toegewerkt, maar nu is het dan zover. 20, 21 en 22 Mei worden de wedstrijden tussen de verschillende verenigingen en scholen gehouden op de IJzeren Man. De weersverwachtingen waren goed, de voorbereidingen waren getroffen, dus het was tijd om de wedstrijden te laten beginnen. Wat voorafging... Dit jaar mocht KOers de eer op zich nemen om de 34e editie van de betonkanorace te organiseren. Voor zo’n groot evenement is natuurlijk het een en ander aan voorbereiding nodig. Vandaar dat er een commissie in het leven is geroepen rondom de organisatie van de Betonkanorace 2011. Deze commissie bestaat uit een vijftal leden; Roel Pluijmen, Lianne Visschers, Lianne Tas, Jeroen Hendriks en Tim Donkers. Samen zijn aan het begin van het collegejaar 2010-2011 begonnen naar het zoeken van sponsoren, deelnemers en vrijwilligers om ook dit jaar hét evenement rondom innovatie onder de studenten te laten slagen. Op de betondag maakten wij voor het eerst kennis met een van onze jaarlijkse tegenstanders ‘De Betonbrouwers’ uit Twente. Hier kregen wij dan ook de nodige tips van rondom het organiseren van de Betonkanorace. In Februari was het moment daar, de go/no-go. Hadden we genoeg sponsoren om de Betonkanorace wel door te laten gaan? of zou er geschikt moeten worden in de begroting? Even leek het alsof alles dan toch in het water zou vallen. Maar vlak voordat de beslissing zou vallen kregen we goed nieuws en kwam er sponsoring uit een onverwachte hoek. De nieuwe hoofdsponsor was gevonden en de Betonkanorace was gered. Hoe dichterbij de Betonkanorace kwam, hoe drukker het werd. De laatste weken voorafgaand aan het evenement moest het een en ander nog geregeld worden, terwijl de deelnemers nog met vragen kwamen waar wij geen antwoord op wisten. Toch is alles nog goedgekomen en kon vrijdag 20 Mei de 34e editie van de Betonkanorace dan eindelijk van start gaan.

8

Vrijdag 20 Mei Eindelijk is het dan zover, het begin van de Betonkanorace is aangebroken en dat is meteen duidelijk als om 11 uur de eerste deelnemers het terrein op komen. Ondertussen zijn de vrijwilligers van KOers al druk bezig geweest met het klaarmaken van de tent en het schoonmaken van het campeerterrein. Er was dan ook rekening gehouden met een strakke tijdsplanning, maar vooralsnog liep alles volgens schema. De deelnemers hebben tot 14.00 om zich klaar te maken voor het keuren van de kano’s. Dit gaat onder een streng toeziend oog van een vakkundige jury bestaande uit Dick Hordijk, werkzaam op de TU/e, Frens Pries, nieuw directeur van de betonvereniging en als derde jurylid hebben wij onze eigen hoofdsponsor van Kalle&Bakker gevraagd om een jurylid uit het bedrijfsleven te representeren. Hierdoor ontstond er een goede balans tussen de verschillende juryleden. Om 14.00 was het dan zover, de juryleden waren aanwezig en de meeste deelnemers waren klaar voor de keuring. Elke kano werd zorgvuldig gemeten, gewogen en gekeurd op eventuele constructieve vraagstellingen. Ondertussen was KOers druk bezig met het klaarzetten van het bouwpakket wat uiteindelijk tot een kano zou leiden. De innovatieve kano van KOers werd hier voor het eerst op de proef gesteld. De losse onderdelen werden tegen elkaar gezet en vastgedraaid door de verschillende bouten in de bodem en zijkant van de kano. Na een aantal zenuwslopende minuten was het dan eindelijk zover, de kano was heelhuids door de test gekomen en nu restte alleen nog het uitvaren van de race.

KOersief | September 2011 | nummer 84 | BetonKanoRace 2011

1.

Maar niet alleen KOers had veel aanzien bij de keuring. Ook ConcepT en NSW Twente hadden veel toeschouwers getrokken, zij hadden dan ook respectievelijk de lichtste (11kg) en de zwaarste (380kg) kano weten te construeren. Nu reste alleen nog de vraag of beide kano’s ook een volledige race konden uitvaren, want alleen zo had een kano de kans op een prijs. Ondertussen was ook een heel nieuw evenement van start gegaan, de deelnemers kregen de kans om van een 50m hoge hijskraan te bungeejumpen. Voor veel studenten was dit een unieke kans die met open armen werd ontvangen, er vormde zich een lange rij voor de BungeeHerooo van Continu. Al snel kwam er een einde aan de bungeejump en waren de inschrijflijsten vol, maar onze deelnemers zaten nooit stil want het was alweer tijd voor de feestelijke barbecue. De worsten, hamburgers en vleessticks gingen op het vuur en al snel ontstond er een gemoedelijke sfeer tussen de verschillende teams. Ondertussen vindt de loting plaats om te bepalen wie er morgen van start gaat en nog belangrijker wie het tegen wie mag opnemen in de strijd voor het snelste team. Om de race de volgende dag goed te laten verlopen worden de kano’s eerst getest en geshowed tijdens de vlootschouw op de Dommel. Hier worden de kano’s een voor een te water gelaten om vervolgens te laten zien wat ieders kano kon weerstaan. De vlootschouw was echter maar van korte duur want om 21.30 was het alweer tijd om het weekend feestelijk van start te gaan in Stratumseind. Voor deze speciale gelegenheid heeft KOers het altijd gezellige Café Santé geregeld om de deelnemers middels een drankje met elkaar kennis te laten maken. Al snel naderde het eind van de avond want iedereen moest natuurlijk wel denken aan de race en die win je alleen met een fris en uitgeslapen geest. Om 3.00 waren de meeste deelnemers weer vertrokken en konden de commissie en de vrijwilligers van KOers een korte nachtrust wel gebruiken want om 7.00 moest iedereen alweer klaar zijn om de race goed te laten verlopen.

2.

Zaterdag 21 Mei Nog voordat de vogels beginnen te fluiten staan de vrijwilligers alweer klaar om deze keer de racelocatie in orde te maken. Gisteravond hebben een aantal dappere mannen zich gewaagd om in het afgekoelde water de boeien op hun plaats te leggen, waardoor er nu minder werk is voor de ochtendploeg. Toch is er nog genoeg te doen, zo moet de tent opgezet, het fris worden klaargezet en de geluidsinstallatie worden getest. Dit is echter nog maar het begin, zo zijn er vrijwilligers bezig met de ontbijtpakketten voor de deelnemers en worden de kano’s van de opslag naar de racelocatie getransporteerd. Al met al een drukke ochtend die veel belovend uitziet. Na een stevig ontbijt begeven de verschillende teams zich naar de IJzeren Man, oftewel de wedstrijdlocatie. Wegens het moeizame transport van de vele kano’s zijn we voor het eerst van het schema afgelopen. We lagen nu een uur achter op schema, wat moest worden ingehaald met een aantal extra snelle tijden. Om 11.00 werd het verlossende startschot gegeven. De eerste wedstrijd was de de 400m mannen en dit beloofde een spannende wedstrijd te gaan worden, maar wegens het drukke tijdsschema moest de volgende poule zich al meteen naar de start begeven, waardoor er alleen tijd was voor een kleine vreugdedans waarna de wedstrijden zich weer snel hervatten. Er waren namelijk maar liefst zes poules ingedeeld bij de mannen 400m dus er moest aardig doorgekanod worden om binnen het aangepaste schema te blijven. De deelnemers deden dan ook hun uiterste best om zo snel mogelijk voorbij de 200m boei te kanoën om vervolgens een slopende 200m terug naar de finish te kanoën. Want alleen de nummers 1 en 2 van elke poule mochten door naar de halve finales.

9

W

X

Y

Z

[

Z

Y

\

Z

Y

\

]

3.

Al snel volgden de 400 vrouwen en 400 mixteams en met het verloop van de dag werd het ook aan de kade steeds drukker. Vrienden kennissen en families zijn gearriveerd om de verschillende teams aan te moedigen bij de races. Ondanks de drukte waren er relatief weinig problemen, op een aantal misverstanden betreft het links of rechts om de boei heen varen na bleef het rustig tussen de teams. Een nieuw onderdeel was aangebroken, de 200m mannen kon beginnen en wegens de kortere afstand werd hier nauwlettend gekeken naar het keren om de boei. Hierdoor ontstonden een aantal misverstanden op het water, zo gingen enkele teams om de verkeerde boei heen. Het team van KOers wist het zelfs voor elkaar te krijgen om zoveel te zigzaggen dat het bijna de dubbele afstand had afgelegd om vervolgens de finish te missen en alsnog als 3e over de streep te gaan. Hierdoor kregen ze opnieuw geen plaats in de finales. De enige kanshebbers vanuit KOers bleken vanuit de vrouwelijke teams te komen. Hier wist een team het zelfs tot de finale te brengen waar ze alsnog werden uitgeschakeld door een slimme tactiek van ConcepT. Het bleek al snel dat de kano’s van ConcepT het beste in het water lagen. Ze kregen al vlug een grote snelheid te pakken, maar hadden het lastig bij het keerpunt. Hieruit bleek dat de 200m relatief het slechtste onderdeel was vanuit ConcepT waardoor de andere teams hun slag probeerde te slaan. Wenbaarheid bleek dan ook het belangrijkste aspect op de 200m wat goed te zien was in de kano’s van Van Gilde, zij leken op het water te schommelen maar wisten hiermee makkelijk om de boei te manoevreren en zo hun snelheid te behouden. De voorrondes waren bijna ten einde, er reste nog een onderdeel: de 100m sprint. Voor sommige kano’s was het doel om de finish te halen. Dit gold vooral voor de innovatieve kano van KOers maar ook voor de lichte kano (11kg) van ConcepT. Eenmaal in de kano gehesen konden de deelnemers naar de startlocatie om de kano’s vervolgens weer heel bij de finish te brengen. Na een lange

10

4.

zenuwslopende race kwamen beide kano’s over de finish en mochten ze meedoen voor de juryprijzen. Het was tijd voor de finalerondes, de races waar iedereen op heeft gewacht. ConcepT bleek een groot aandeel hierin te hebben en was bijna en elke categorie tweemaal gerepesenteerd. Hierdoor konden beide kano’s door het lange ontwerp en een sterke start andere kano’s afsneiden waardoor ze al snel op kop kwamen. Maar zoals eerder vermeld bleek ook hier op de 200m het keerpunt een struikelblok voor de mannen en vrouwen van ConcepT. Ook de enige kans op een prijs in de finale van KOers werd al snel teniet gedaan door de ingenieuze tactiek van de kano’s van ConcepT. Van Gilde wist ze echter wel een aantal keer af te troeven en viel daardoor meerdere malen in de prijzen. Als de races voorbij zijn trekt ook het publiek langzaam naar huis en begint iedereen met het opruimen van de troep die wordt achtergelaten. Zoals te zien op afbeelding 6 hebben niet alle kano’s de dag overleefd en zijn er een aantal rijp voor de sloop. Na een aantal vreugderondjes op de kano’s van U.T.V. blijven er steeds meer wrakstukken achter op de kade van de IJzeren Man. Hieruit blijkt dat de deelnemers het ook dit jaar weer een geslaagde editie vonden van de Betonkanorace en besluiten om volgend jaar met nieuwe en innovatieve ontwerpen te komen. Het weekend is echter nog niet voorbij, er wordt gezorgd voor een gezamenlijk diner op de campeerplaats. De deelnemers komen bij van een drukke dag, maar voor een lange rust is er weinig tijd want aansluitend aan het avondeten worden de winnaars bekendgemaakt. Na een aantal uitzonderlijke finalerondes verrast het dan ook niemand dat ConcepT met de meeste prijzen naar huis gaat. Maar niemand heeft te klagen want zelfs de grootste pechvogel ging niet met lege handen naar huis. Zo heeft Windesheim met maar liefst 6 ingeschreven teams maar 1 kano heel naar Eindhoven weten te transporteren. En laat die ene kano dan ook nog tijdens de race doormidden breken waardoor ze direct waren


5.

uitgeschakeld. Om het weekend goed af te sluiten is er nog een feestje geregeld in een grote tent op het campeerterrein. En wie kan dat nou beter dan de coverband ‘BitterSweet’. Zij mochten de vele vermoeide deelnemers van de Betonkanorace een welverdiend afsluitfeest geven. De echte diehards gingen na 1.00 nog richting Stratumseind maar voor de meeste was het toch echt bedtijd, want de volgende ochtend moest iedereen weer vroeg op om de spullen in te pakken en terug naar huis te keren.

Zondag 22 Mei Zo hard als de zon op zaterdag scheen, zo hard kwam het zondagochtend met bakken uit de lucht vallen. Een aantal teams waren de avond van te voren al vertrokken, maar de meeste teams mochten de tenten in de regen afbreken. Maar na een geslaagd weekend mocht dit de pret niet baten en ging iedereen met een goed gevoel naar huis.

Bedankt... Bij deze willen wij als commissie iedereen nogmaals bedanken die heeft meegeholpen om de Betonkanorace ook dit jaar weer met succes te organiseren. Vrijwilligers, deelnemers, sponsoren, juryleden en begeleiders bedankt voor de harde inzet en steun.

6.

Klassement 100 m. Mannen:

1e NHL 1 2e ConcepT 2 3e ConcepT 4

100 m. Vrouwen:

1e ConcepT 4 2e V.A.T. 3e ConcepT 1

100 m. Mix:

1e Gilde 1 2e Aquadynamic 3e ConcepT 4

200 m. Mannen:

1e Gilde 2 2e ConcepT 2 3e Tweemaal scheepsrecht

200 m. Vrouwen:

1e ConcepT 2 2e ConcepT 4 3e Thunder

200 m. Mix:

1e Gilde 1 2e ConcepT 2 3e Gilde 2

400 m. Mannen:

1e ConcepT 2 2e ConcepT 1 3e Aquadynamic

400 m. Vrouwen:

1e ConcepT 2 2e Aquadynamic 3e ConcepT 3

400 m. Mix:

1e Gilde 1 2e Aquadynamic 3e ConcepT 2

Jury-prijzen Afbeeldingen Fig. 1: Keuring van de kano’s Fig. 2: BungeeHeroooo Fig. 3: Innovatieve kano KOers Fig. 4: Sfeeroverzicht kade Fig. 5: KOers in actie Fig. 6: Niet alle kano’s behaalden de finish

Lichtste kano Zwaarste kano Innovatieve kano Constructieprijs Sportiviteitsprijs Pechprijs Overall prijs

ConcepT (11 kg) NWS Twente (380 kg) KOers ConcepT Kanbeteam (Polen) Windesheim ConcepT

11

m

n

o

p

q

r

s

t

u

v

v

w

x

r

y

q

o

z

{

o

y

w

v

door: Douwe Stellingwerff Emiel Cussters

De 34e editie van de BetonKanoRace werd georganiseerd in Eindhoven, de thuisstad van studievereniging KOers. Er was dit jaar dan ook erg veel ambitie om zo goed mogelijk te presteren tijdens de BetonKanoRace. In ‘the Land of the Innovator’ kon het niet worden geaccepteerd dat er iemand anders dan KOers met de innovativiteitsprijs aan de haal zou gaan. Al vroeg in september werd er in de vijfkoppige commissie, gesteund door drie docenten, besloten dat de innovativiteitsprijs prioriteit nummer één moest zijn. ^

_

`

a

b

c

d

e

f

g

b

Constructie Vouwbaar Buigbaar beton. Dat zou de sleutel zijn tot een ‘vouwbare’ kano. Met één of enkele simpele betonnen platen naar de waterkant en de kano daar in elkaar ‘vouwen’ en varen maar. Dat is in het kort het idee achter de vouwbare kano. Het uitgeharde betonmengsel moet een relatief lage stijfheid maar toch grote sterkte om ervoor te zorgen dat de kano niet gaat lekken. De grootste uitdaging zit nog in de aansluiting van de platen aan elkaar en hoe deze waterdicht te maken.

Innovativiteit kan op vele vlakken worden gerealiseerd. Denk bijvoorbeeld aan materiaalgebruik, vorm, productiewijze of bouwwijze. De meest uiteenlopende ideeën passeerden de revue, zoals een doorzichtige kano van glasbeton, het gebruik maken van een membraan of pneu, een opvouwbare kano van flexibel, buigbaar beton enzovoorts. Uit gemaakte schetsontwerpen, gebaseerd op deze ideeën, bleek al snel dat sommige simpelweg niet haalbaar waren. Productiewijze Membraan Het idee achter het membraan is dat een vloeiende vorm als mal voor het beton kan worden gemaakt. Een membraan kan relatief makkelijk zorgen voor een dubbelgekromde vorm. Daarmee zouden problemen als overbodige hoeken en/ of randen die de weerstand in het water vormen worden voorkomen. Pneumatic Het idee van het gebruik van een pneumatic was eveneens gebaseerd op het maken van een vloeiend gevormde mal. Daarnaast zou een ‘ballon’ een mal kunnen zijn voor een holle kano of een kano met holle compartimenten. De ballon kan achteraf verwijderd worden. Ook bij de pneumatic zou gebruik moeten worden gemaakt van spuitbeton. Het resultaat zou een zogenaamde ‘Sit-On-Top’ kano zijn zoals weergegeven in af beelding 2.

h

12

_

_

i

j

f

`

k

b

j

b

l

f

_

i

Voor een gooi naar de innovatieprijs is er gekozen het concept van de vouwbare kano verder uit te werken. Deze kano zal bestaan uit 3 onderdelen: twee zijwanden en een bodem. De zijwanden zullen kunnen worden gebogen en zijn aan de punten aan elkaar bevestigd. Het principe is hieronder met respectievelijk het boven-, zij-, en vooraanzicht getekend. De zijwanden worden gemaakt van 3 lagen beton met 2 wapeningsnetten ertussen. De bodem wordt gemaakt van een laag HSB met daarin twee haaks op elkaar gelegde wapeningsnetten. Vervolgens een betonmengsel met als toeslagmateriaal EPS-bollen en daarbovenop weer een laag HSB met één wapeningsnet. Met het mengsel met EPS-bollen wordt een iets lichtere bodem gemaakt, om de balans tussen massa en volume van de kano gunstig te houden. Met andere woorden:

Vacuumatic Het idee achter de vacuumatic is vergelijkbaar met de pneumatic. Het voordeel van een vacuumatic is dat een vacuum getrokken zak met bolletjes makkelijker in de juiste vorm te krijgen is dan een ballon. Dat wil echter nog niet zeggen dat de juiste vorm daarmee goed te maken is. Het gevaar hierbij is dat vrij gemakkelijk een scheve mal kan ontstaan. Het risico dat de mal onbruikbaar zou zijn om een goede kano mee te maken was te groot om mee verder te gaan, gezien de tijd die er voor nodig zou zijn. Aan deze drie ideeën zaten echter teveel haken en ogen om het op te pakken, terwijl er meerdere kano’s geproduceerd moesten worden. Vooral het maken van een goede mal kon een tijdrovende klus worden.

1.

Materiaal Glasbeton Wat het materiaal van de kano betreft, is er gekeken naar glasbeton. Het resultaat zou een translucente kano zijn. Als de zon er op schijnt, dan zouden de schaduwen van de golven en de roeiers op de kano zichtbaar zijn, wat een mooi effect kan geven. Ook is eraan gedacht om de binnenkant van de kano, of in de wanden van de kano LED-verlichting te maken als ode aan Eindhoven lichtstad. Het gebruik van glasbeton voor een kano heeft echter geen constructieve toevoeging en zou een zware kano tot gevolg kunnen hebben. Het gebruik van glasbeton zou vooral decoratief zijn en daarom is ervoor gekozen om hier niet mee verder te gaan.

2.


3.

4.

om de kano te laten drijven. De kieren tussen de verschillende onderdelen zijn de kritische punten van de kano. Als deze kieren water doorlaten, is het afgelopen met het drijfvermogen van de kano. In de dwarsdoorsnede van de kano hieronder is globaal de opbouw van de kano weergegeven. In de ruimte tussen de onderdelen worden rubbers geplaatst. De delen worden vervolgens stevig tegen elkaar bevestigd, door middel van draadeinden en moeren, en daarmee wordt een waterdichte verbinding gewaarborgd. Op de hoekpunten van de kano speelt hetzelfde probleem met de kieren. Daarnaast moeten hier de gebogen betonnen wanden aan elkaar worden verbonden. Dit wordt gedaan door op de punt een aluminium hoekprofiel te plaatsen. Tussen het beton en het aluminium worden dezelfde rubbers gebruikt om de kano waterdicht te maken, waarna de verbinding zal worden doorgebout. |

}

~

}

}

De werking van SikaAer Solid in betonspecie is gelijk aan de werking die vloeibare luchtbelvormers in de betonspecie hebben. SikaAer Solid is echter als voorgevormde luchtbel gemakkelijker toe te passen en leidt tot verbetering van de vorst- en dooizoutbestandheid van het beton. Daarnaast vermindert het de capillaire werking van het poriënsysteem en beperkt daardoor het indringen van water in het beton, wat dus erg belangrijk is voor de toepassing waarvoor het beton gebruikt wordt. De mechanische eigenschappen zoals druksterkte en krimpgedrag worden nauwelijks beïnvloed door dit product. De soortelijke massa van dit product is 0,20 kg/ dm3. PAC Fibres: Om de buigtreksterkte van het beton te verhogen zijn er polyacryl vezels toegevoegd.

In samenwerking met Götz Hüsken van de afdeling materiaalkunde is er een onderzoek opgezet naar het zoeken van ideale betonmengsel voor de zijwanden. Zoals eerder gezegd moeten de zijwanden een relatief lage buigstijfheid hebben maar met het beton wel in staat zijn om enige treksterkte op te nemen. Gezien de geringe dikte van de wanden was de buigstijfheid geen probleem. Het opnemen van de treksterkte is echter iets waar beton niet om bekend staat.

Glenium 51 con 35% Om de verwerkbaarheid van het beton te vergroten tijdens het smeren van de kano’s is er Glenium 51 con 35% toegevoegd. Glenium is een superplastificeerder die onder andere de vloeibaarheid van beton met een lage wcf verhoogd, het betonoppervlak verbeterd en de waterdichtheid van beton verhoogd. Cembinder 8 Cembinder is een silica die zorgt voor een gelijkmatige samenstelling van het betonmengsel. Door toevoeging van cembinder is het mengsel minder gevoelig voor ontmenging.

In totaal zijn er vijf verschillende mengsels samengesteld en beproeft. Deze proeven betroffen drukproeven op zowel kubussen (100x100x100 mm) als prisma’s (40x40x100 mm) en buigproeven op platen van 250x750 mm.

}

}

Driepuntsbuigproeven Van alle vijf mengsels is een plaat van 80x80 cm gestort, de gemiddelde dikte van de platen bedraagt 6 mm. Vervolgens zijn uit deze platen 3 platen van 25x75 mm gezaagd. De platen zijn getest met een driepuntsbuigproef met een afstand van 70 cm tussen de ondersteuningen. In totaal waren er dus 15 proefstukken De (gemiddelde) resultaten van de proeven zijn weergegeven in de grafiek op de volgende pagina.

Buigbare zijwanden Om tot de gewenste betoneigenschappen te komen zijn er naast de standaard ingrediënten cement (CEM I 52,5N), vliegas, zand (0-1 mm) en water nog enkele toeslagmaterialen toegevoegd aan het beton. Liaver Om gewicht te besparen is er Liaver toegevoegd. Dit zijn geëxpandeerde glaskorrels die vervaardigd worden uit gemalen glasmeel op basis van recyclinglas. Het soortelijke gewicht van dit product is 0.54 kg/dm3 (Liaver 0.25-0.50) en 0.45 kg/dm3 (Liaver 0.50-1.0).

Drukproeven op kubussen 100x100x100 mm Van alle vijf mengsels zijn ook kubussen van 100x100x100 mm gestort en na 28 dagen zijn deze getest in het Pieter van Musschenbroek laboratorium. De resultaten van dit onderzoek zijn weergegeven in de tabel op de volgende pagina.

SikaAer Solid SikaAer Solid zijn kleine elastische kunststofbolletjes en wordt als gereed product door de betonspecie gemengd.

Driepuntsbuigproeven (160x40x40) Ook zijn er van alle vijf mengsels prisma’s 160x40x40 mm gestort. Deze zijn ook na 28 dagen getest. De driepuntsbuigproeven zijn uitgevoerd bij een overspanningen van 100 mm. De resultaten van dit onderzoek zijn weergegeven in de table op de volgende pagina. In onderstaande figuur zijn de resultaten van de driepuntsbuigproeven weergegeven. De afwijkingen qua stijfheid van de verschillende monsters zijn minimaal te noemen. 5.

6.

7. 13

8. Conclusie Na verschillende proeven te hebben uitgevoerd is er aan de hand van de resultaten geconcludeerd dat mengsel F3 het meest geschikt is voor de toepassing van een betonnen kano. Vooral de grote vervormingcapaciteit en de beperkte afname in sterkte maken het mengsel geschikt voor zowel de innovatieve kano als de wedstrijdkano’s. Voor het definitieve mengsel wordt gekozen om een hoger gehalte aan vezels toe te passen dan bij de testproeven is gedaan. In verband met de tijd zijn hier geen proeven meer voor gedaan maar wordt aangenomen dat bij een nog hoger vezelgehalte de capaciteit voldoende zal zijn. De vezels die toegepast zijn bij mengsels F1 en F2 zijn niet geschikt voor deze toepassing, dit is vooral te zien in de afname van de vervormingcapaciteit zoals te zien is in de resultaten van de driepuntsbuigproeven op de platen. Na bestudering van enkele artikelen is na de proeven de vezelhoeveelheid van mengsel F3 nog verhoogd van 0.0008 dm3/dm3 naar 0.0015 dm3/dm3 betonmengsel. Het definitieve mengsel voor de wedstrijdkano’s en de zijkanten van de innovatieve kano zal niet bekend worden gemaakt in deze publicatie.

Voor de bodemplaat is er een andere principe gebruikt om tot de betonsamenstelling te komen. Aan de bodemplaat zijn qua sterkte geen extreme eisen. In verband met de bevestigingen van de zijplaten dient de bodem echter wel een aanzienlijke dikte hebben. Deze dikte moet minimaal 30 mm zijn. Omdat de plaat een oppervlakte heeft van 1.5 m2 is de inhoud van de totale bodemplaat dan minimaal 45 dm3. Een traditioneel betonmengsel (2.4 kg/dm3) zou dan al snel een bodemplaat van meer dan 100 kg opleveren. Dit is echter zeer onpraktisch. Er is daarom voor gekozen om de bodemplaat als een sandwichelement uit te voeren. De buitenste platen zijn uitgevoerd in een Ultra High Performance Concrete (UHPC) met een soortelijk gewicht van 2.27 kg/dm3, deze zijn ongeveer 4-5 mm dik. Tussen deze twee sterke lagen is er een opvullaag van ongeveer 25 mm uitgevoerd. Deze opvullaag bestaat voornamelijk uit EPS bolletjes die bij elkaar werden gehouden door een kleine hoeveelheid beton. Het soortelijk gewicht van dit mengsel is 0.46 kg/dm3. In totaal komt de bodemplaat dan uit op een gewicht van ongeveer 48 kg.

In de bodemplaat zijn om de 40 cm pvc buizen aangebracht over de gehele breedte van de plaat. Door deze pvc buizen kunnen de zijkanten met draadstangen bevestigd worden aan de bodemplaat. De zijwanden blijven op deze manier zonder verder maatregelen in een gebogen vorm staan. De kieren tussen de zijwanden en de bodemplaat worden gedicht met rubbers. Door de vleugelmoeren aan de draadstangen stevig aan te draaien worden de kieren dichtgedrukt. Het waterdicht maken van de hoekpunten, daar waar de twee zijwanden en de bodemplaat bij elkaar komen, was een moeilijkere klus. 14

9.

10.

Het idee om een aluminium zetwerk te gebruiken leek theoretisch zeer eenvoudig uitvoerbaar. Praktisch gezien zaten hier echter enkele haken en ogen aan. Het zetwerk moest namelijk met droge verbingen strak tegen drie verschillende vlakken gemonteerd kunnen worden. Uiteindelijk lukte het niet om de aansluitingen volledig waterdicht te krijgen. Vooral de aansluiting tussen het zetwerk en de stijve onderplaat leverde de nodige problemen op. Er moesten daarom meer rubbers worden toegepast als vooraf verwacht.

Onder het oog van zowel de jury als tal van deelnemers van andere teams werd de innovatieve kano op de vrijdagavond van het BKR weekend in elkaar gezet. Omdat het pas de tweede keer was dat de kano in elkaar werd gezet waren alle bouwers licht gespannen of dat de bouw soepel zou verlopen. Uiteindelijk ging alles beter en sneller dan verwacht. Binnen mum van tijd stond de kano klaar op zijn draagplateau. Omdat er licht scheurtjes te zien waren in de zijwanden werd er besloten om de kano niet meer de disassembleren maar om hem zo te vervoeren naar het wedstrijdterrein. Het uitvaren van een race was het laatse vereiste om mee te kunnen dingen naar de innovativiteitsprijs. De innovatieve kano was ingeschreven over de 100 meter mix race. 100 meter naar de startlijn en 100 meter race naar de finisch waren dus het doel. Al snel bleek dat dit wel zou lukken. Alhoewel de kieren niet honderd procent waterdicht waren liep de boot dusdanig langzaam vol met water dat de eindstreep redelijk eenvoudig gehaald werd. Omdat dit gelukt was de stemming opperbest en werd er vol vertrouwen uitgekeken naar de prijzenuitreiking. Tijdens deze ceremonie werden we dan ook niet teleurgesteld. De jury was er unaniem over eens dat het combineren van buigbaar beton met het samenstellen van een boot aan de waterkant het meest innovatieve idee was tijdens deze BetonKanoRace 2011. De innovativiteitsprijs bleef dan ook in Eindhoven! Als BKR-commissie willen we daarom vanaf deze plaats enkele mensen bedanken. Frans Luijten en Siebe de Boer als begeleiders in de concept- en ontwerpfase. Götz Hüsken voor het begeleiden van het onderzoek en het maken van de kano’s en het Pieter van Musschenbroek laboratorium en zijn medewerkers voor het beschikbaar stellen van de ruimte en hun tijd.

Afbeeldingen Fig. 1: Beton gespoten op membraan doek Fig. 2: Sit-On-Top kano Fig. 3: Concept vouwbare kano Fig. 4: Translucent glasbeton Fig. 5: Aanzichting innovatieve kano concept Fig. 6: Concept aansluiting zijwanden Fig. 7: Dwarsdoorsnede innovatieve kano Fig. 8: Driepuntsbuigproeven buigbare betonplaten Fig. 9: Testresultaten driepuntsbuigproeven op platen Fig. 10: Testresultaten driepuntsbuigproeven op prisma’s


¡

¢

£

¤

¥

¦

¦

§

¨

¢

©

¡

ª

«

©

§

¦

door: prof.dr.ir. Joost Walraven TU Delft fac. CiTG

Het toevoegen van vezels aan beton, om daarmee een ‘impliciete wapening’ aan dit materiaal mee te geven, werd enkele decennia geleden als revolutionair idee op de markt gebracht. Verwacht werd dat dit nieuwe materiaal een grote toekomst tegemoet zou gaan: op de bouwplaats zou het wapenen niet meer nodig zijn, waarmee het bouwen sterk zou worden gerationaliseerd. Die ontwikkeling ging langzamer dan werd gedacht, maar lijkt nu uiteindelijk toch in een stroomversnelling terecht te komen. In tegenstelling tot klassieke wapening zijn vezels werkzaam in alle richtingen. Door deze in principe driedimensionale oriëntatie van de vezels komen de merites van vezelbeton vooral tot uiting in constructies waarop daadwerkelijk krachten in verschillende richtingen worden uitgeoefend. Verschillende soorten vezels zijn, vanwege uiteenlopende redenen, geschikt om in beton te worden toegepast. Men onderscheidt in dit opzicht staalvezels, polypropyleenvezels en glasvezels. Glasvezels Glasvezels worden vooral in zeer dunne elementen toegepast. Een typische toepassing is die in gevelelementen, waarbij een geringe dikte (enkele millimeters tot enkele centimeters) wordt gerealiseerd in combinatie met grote vormvrijheid. Omdat de efficiëntie van de glasvezels in dunne elementen zeer belangrijk is, worden glasvezels niet alleen als losse elementen toegepast, maar vooral als vezelbundels of als weefsels (‘textielbeton’). Polypropyleenvezels Polypropyleenvezels worden tegenwoordig vaak in betonmengsels met hogere sterkte toegepast. Deze mengsels hebben een hoge dichtheid, waardoor zich bij brand achter het oppervlak een hoge drukspanning kan opbouwen, die tot spatten van het beton kan leiden. De PP-vezels smelten voordat deze druk zich kan opbouwen. De fijne kanaaltjes die zich door het smelten van de vezels in het beton vormen, leiden tot een sterke reductie van de inwendige dampdruk. Het spatgevaar kan door een geschikt betonmengsel in combinatie met circa 2 kg/m3 PP-vezels sterk worden verkleind.

Staalvezels Staalvezels zijn nog steeds de meest geschikte vezels om de mechanische eigenschappen van beton te verbeteren. In tegenstelling tot klassiek wapeningstaal, waarbij de verankering zodanig wordt gedimensioneerd dat vloeien van het staal optreedt voordat de staaf wordt losgetrokken, worden vezels zodanig gedimensioneerd dat ze slippen voordat de vloeispanning wordt bereikt. Dit is noodzakelijk omdat vezels verschillende hoeken met het scheurvlak maken en daardoor ongelijkmatig zouden vloeien en vervolgens breken. Hierdoor kan de trekkracht zich niet goed opbouwen. Door de vezels zodanig te dimensioneren dat ze allemaal slippen, bouwt zich de kracht over het scheurvlak sterk op. Figuur 1 toont het uittrekken zonder breken van een grote hoeveelheid vezels over een scheurvlak. Bij grote scheuropening strekken de vezels zich nog extra, waardoor een nog grotere vezelefficiëntie wordt bereikt. In de beginjaren van de toepassing van vezelbeton werden staalvezels zonder nadenken aan betonmengsels toegevoegd. Het effect van de vezels op de mechanische eigenschappen was daardoor wisselend. Daarbij werd als minpunt gezien dat de verwerkbaarheid van de mengsels met toenemend vezelvolume sterk terugliep. Juist bij vezelhoeveelheden waarbij het materiaal constructief interessant leek te worden, werd de verwerkbaarheid een probleem. Pas later realiseerde men zich dat vezels en toeslagkorrels interactief zijn. Figuur 2 toont dat grote korrels de vezelstructuur kunnen verstoren. Neemt de korrelgrootte af, dan wordt de verdeling gelijkmatiger.

2.

1. 16


3.

4.

Praktijk De Duitse hoogleraar Falkner merkte bij het ontwikkelen van het optimale mengsel voor een onderwaterbetonvloer in Berlijn (Potsdamerplatz), dat hij betere resultaten verkreeg bij een mengsel met 40 kg/m3 staalvezels 50/0,6 (l = 50 mm, d = 0,6 mm) dan met 60 kg/m3 staalvezels 60/0,8 (l = 60 mm, d = 0,8 mm). Dit is duidelijk aan het verschil in interactie tussen het toeslagkorrelpakket en de staalvezels toe te schrijven. Bij de genoemde toepassing ging het om een onderwaterbetonvloer van 200 x 200 m2, aangelegd 16 m onder de grondwaterspiegel. Na het droogpompen van de bouwput was de opwaartse druk gelijk aan 16 ton per m2; daarom werd de vloer met trekpalen in de bodem verankerd. Het statische systeem van de vloer met opwaartse waterdruk wordt getoond in figuur 3. De vloer werkte niet alleen als barrière tegen het grondwater, maar diende ook als steun voor de wanden van de bouwput. De zijdelingse druk van de wanden leidt tot een mate van voorspanning van de onderwaterbetonvloer die in principe voldoende moet zijn om de constructie ongescheurd te houden. De scheuroverbruggende werking van de vezels in eventuele buigscheuren garandeerde voldoende bezwijkveiligheid. Door de toepassing van de staalvezels kon de dikte van de vloer, die bij een uitvoering zonder vezels minimaal 1,50 m had moeten zijn, tot 1,20 m beperkt blijven. De toepassing van vezels in een dergelijke onderwaterbetonvloer is bijzonder efficiënt, omdat het toevoegen van vezels aan een betonmengsel veel eenvoudiger is dan het vlechten, plaatsen en inspecteren van een wapeningskorf in de genoemde omstandigheden. Verder is de 3Doriëntatie van de vezels een voordeel. Scheuren in een plaatconstructie kunnen in diverse richtingen ontstaan. In elke denkbare richting worden de scheurvlakken door vezels overbrugd. Omdat er destijds nog geen geldige norm beschikbaar was voor het berekenen en uitvoeren van dergelijke constructies, werd hier gewerkt met een ‘Zulassung im Einzelfall’, een eenmalige toestemming. Ook bij toepassing van vezels in geboorde tunnels is de 3D-oriëntatie van de vezels een groot voordeel. Onderzoek toonde aan dat de liningelementen in tunnels vrijwel op elke plaats en in elke richting onderworpen kunnen zijn aan trek- of beproesplijtspanningen. De liningelementen worden koud tegen elkaar gemonteerd. Ook bij strenge eisen ten aanzien van maatafwijkingen en plaatsingstoleranties is het bijna onmogelijk ongewenste splijteffecten te vermijden. Staalvezelbeton is vooral door de nascheurductiliteit een zeer ‘vergoelijkend’ materiaal. Bij de bouw van de tweede Heinenoordtunnel, in 1997, werd in Nederland voor het eerst geëxperimenteerd met staalvezels in tunnellinings. Onder auspiciën van TU Delft werd de tunnel over een lengte van 20m alleen gewapend met staalvezels. Inmiddels is het wapenen van geboorde tunnels met staalvezels

een geaccepteerde en zelfs veelgevraagde technologie. Recente voorbeelden zijn: - De Theemstunnel in Londen, waarbij 35 kg/m3 staalvezels zijn toegepast in een liningdikte van 350 mm; - De Oenzbergtunnel in Zwitserland. In delen van de tunnel werd gebruikgemaakt van 60 kg/m3 staalvezels, terwijl in andere delen een combinatie van staalvezels (35 kg/m3) met lichte betonstaalwapening werd gehanteerd; - De nieuwe Metrolijn 9 in Barcelona. Hier wordt gebruikgemaakt van 60 kg/m3 staalvezels, waarbij de liningdikte gelijk is aan 350 mm.

Ontwikkelingen in de regelgeving In Nederland is het grootste toepassingsgebied nog steeds de industrievloer. De wijze waarop elastisch ondersteunde vloeren worden berekend, is beschreven in CUR-Aanbeveling 36 ‘Ontwerpen van elastisch ondersteunde betonvloeren’. Deze kan worden gebruikt in combinatie met CURAanbeveling 35 ‘Bepaling van de buigtreksterkte, de buigtaaiheid en de equivalente buigtreksterkte van staalvezelbeton’. In 2007 werd een verdere stap gemaakt, met de publicatie van CUR-Aanbeveling 111 ‘Staalvezelbeton bedrijfsvloeren op palen – dimensionering en uitvoering’. Bij het opstellen van deze aanbeveling is gebruikgemaakt van het document ‘Test and design methods for steel fibre reinforced concrete’ opgesteld door commissie TC 162-TDF van RILEM. Het toepassingsgebied van CUR-Aanbeveling 111 is nadrukkelijk beperkt tot vezelbetonvloeren gefundeerd op palen, waarbij de staalvezels worden toegepast al of niet in combinatie met klassiek betonstaal. In Duitsland is dit jaar de nieuwe richtlijn ‘Staalvezelbeton’ gepubliceerd. Het toepassingsgebied is hierbij gedefinieerd als: - Dimensionering en uitvoering van constructies uit de hoogbouw en ingenieurbouw uit staalvezelbeton of staalvezelbeton met betonstaalwapening; - Staalvezelbeton in de sterkteklassen tot en met C50/60; - Gebruik van staalvezels met mechanische verankering. Gladde, rechte staalvezels zijn daarbij niet toelaatbaar. Als ‘verankerd’ gelden ook vezels met gegolfde vorm, gekropte einden en opgestuikte kopjes. Als basisvoorwaarde voor toepassing van staalvezels is gesteld dat “na vorming van scheuren tot aan het bereiken van het systeemdraagvermogen een evenwichtssysteem moet worden aangetoond” bijvoorbeeld door: - Herverdeling van momenten en krachten in een statisch onbepaald systeem; - Combinatie met betonstaalwapening; - Normaaldrukkrachten. 17

¬

De richtlijn geldt verder niet voor voorgespannen beton, hoogwaardig beton vanaf C55/67, zelfverdichtend beton en vezelspuitbeton. Ondanks de laatstgenoemde beperkingen is met het uitkomen van de nieuwe richtlijn een grote stap vooruit gemaakt. Voor constructies in de utiliteitsbouw en de infrastructuur is hiermee een wettelijke basis beschikbaar gekomen. Een belangrijke verbetering ten opzichte van eerdere aanbevelingen is de invoering van prestatieklassen. Via deze indeling in prestatieklassen is het gedrag van vezelbeton genormeerd. Hiermee wordt het ontwerpen van een constructie in staalvezelbeton in principe uitgevoerd op dezelfde basis als een klassiek gewapende constructie, waarbij wordt uitgegaan van eigenschappen die bij een vooraf gekozen sterkteklasse horen. De constructeur maakt het ontwerp in vezelbeton uitgaande van een aangenomen prestatieklasse voor dit materiaal. Het betonproductiebedrijf moet vezelbeton naar deze prestatieklasse leveren en aantonen dat het product aan de eisen voldoet. Daartoe moet voor elke samenstelling (inclusief vezels) een initiële beproeving worden uitgevoerd. Daarna moet jaarlijks worden bevestigd dat nog steeds aan de eisen wordt voldaan. Volgens de nieuwe Duitse richtlijn worden de eigenschappen van staalvezelbeton ontleend aan een serie genormeerde buigproeven, waarbij voor de doorbuigingen δ = 0,5 mm en δ = 3,5 mm de corresponderende belastingen worden gemeten. Deze belastingen worden vervolgens omgerekend naar gemiddelde en karakteristieke centrische trekspanningen. Via deze karakteristieke trekspanningen worden twee spanning–rekdiagrammen afgeleid, behorende bij de prestatieklassen L1 en L2 (Fig. 5). Prestatieklasse L1 is bedoeld voor het bepalen van de krachtsverdeling in de constructie met een nietlineaire analyse: de spanningspiek in het diagram is noodzakelijk om de gescheurde en ongescheurde gebieden goed te kunnen afbakenen. Prestatieklasse L2 is meer algemeen en bedoeld voor de dimensionering in de uiterste grenstoestand. Het diagram laat een plastisch traject zien tussen de rekken ct = 0,1 en 3,5 ‰ en een verder aflopende spanningstak tot 25 ‰. Ook kan men benaderend met een gemiddeld plastisch niveau rekenen.

®

¯

°

±

²

³

´

µ

µ

¶

·

±

¸

°

®

¹

º

®

¸

¶

µ

De opkomst van vezelbeton met ultra-hogesterkte Door de opkomst van vezelbeton met ultra-hogesterkte is een enorme impuls gegeven aan de technologie van het vezelbeton. Vooral in landen als Frankrijk en Japan worden met dit bijzondere materiaal, dat een druksterkte tot 200 N/mm2 met een grote taaiheid combineert, al grootschalige constructies gebouwd. Figuur 6 geeft de doorsnede van voorgespannen liggers in de recente bouw van de Pont Pinel. Deze 27 m lange liggers zijn gerealiseerd met ultra-hogesterktebeton met een karakteristieke kubusdruksterkte van 165 N/ mm2 en bevatten 200 kg/m3 fijne staalvezels. Buiten 28 voorspanstrengen in de onderflens bevatten de liggers geen klassiek wapeningstaal. Op de liggers wordt een gewapend dek aangebracht in sterkteklasse C28/35. Ook de combinatie van staalvezels met klassiek wapeningstaal biedt zeer interessante kansen. Figuur 7 toont een appartementencomplex in Denemarken waarbij de balkons in ultra-hogesterktevezelbeton zijn gemaakt. De hoofdwapening bestaat uit normaal wapeningstaal. Door de werking van de vezels kunnen de balkonplaten zeer dun worden. Door het effect van de vezels kan ook de verankering van het betonstaal in een zeer dunne plaat probleemloos functioneren. Dat men vezelbeton met ultra-hogesterkte zeer serieus neemt, blijkt wel uit het feit dat de DFG (Deutsche Forschungs Gemeinschaft, vergelijkbaar met STW in Nederland) een bedrag van € 8 miljoen voor een speerpuntprogramma ter beschikking heeft gesteld, met het doel de invoering van dit innovatieve materiaal te onderbouwen en te versnellen. »

Afbeeldingen Fig. 1: Uittrekken staalvezels in scheur zonder breken Fig. 2: Verdeling van de staalvezels Fig. 3: Krachtswerking in vezelversterkte onderwaterbetonvloer Fig. 4: Glasvezels in het Spacepaviljoen in London Fig. 5: Spanning-rekrelaties Fig. 6: Doorsnede van een ligger uit ultrahogesterktebeton Fig. 7: Balkons uit ultra-hogesterkte vezelbeton in Denemarken

6.

5.

. 19

Æ

Ç

È

É

Ê

É

È

Ë

É

È

Ë

Ì

door: Douwe Stellingwerff

¼

½

¾

½

¿

À

Á

Â

Á

Ã

Â

½

Ä

Om 10.30uur vertrok de middagploeg naar Barchem om daar de ochtendploeg op te wachten die de afstand tussen Ulft en Barchem hebben overbrugd. De zon had gedurende de ochtend er al voor gezorgd dat de temperatuur was opgelopen tot waardes die niet optimaal zijn voor een sport als hardlopen. Al enigszins bevangen door de warmte kwam Rafke (één van onze SUPporters) rond 12.00uur aan in Barchem waar Michel al klaar stond om de lopershes over te nemen en van start te gaan voor de middagploeg. De eerste etappe van de middagploeg was zwaar, deze liep over de Lochemseberg en bij 25 graden en door mulzand is elke verkeersdrempel te hoog. Michel kwam dan ook zwaar aangeslagen door de warmte over de finish. Veel tijd om uit te rusten was er echter niet want Jelle (een andere SUPporter) was op weg om een top tijd neer te zetten, met een 25e klassering op de 19e etappe heeft hij het beste resultaat geboekt van de KOers-ploeg. De etappes leidden ons steeds dichter en dichter naar Enschede toe, waar op de oude markt de laatste herstart plaats zou vinden met heel het lopersveld tegelijk. Om 17.00uur mocht Stephanie vertrekken voor de laatste 7,1 km richting de campus. Met een looptijd van 32min46 en een gemiddelde snelheid van 13,01km/h wist zij op deze etappe als 39e te finishen. Een half uur later vertrok Douwe richting campus en met het hoogste persoonlijke gemiddelde van 14,47km/h was hij na 29min27 binnen en had hij de 82e plaats bemachtigd. Met een overall klasering als 87e van de 337 teams is KOers bijzonder succesvol geweest en smaakte het bier ’s avonds tijdens het grootste studentenfeest van de Benelux uitermate goed en kwam de volgende ochtend veel te vroeg. Na alles opgruimd en ingepakt te hebben was iedereen rond 10.30uur weer onderweg naar Eindhoven, moe maar voldaan.

Á

6 mei 2011 het begin van het weekend waarin de 39e Bata444race wordt georganiseerd. Eén ploeg vertrekt met een busje naar Nijmegen en twee ploegen gaan richting Enschede om daar kamp op te slaan. Als in Enschede de tenten zijn opgezet, worden de eerste biertjes van het weekend door de ochtend- en middagploeg genuttigd terwijl in Nijmegen de nachtploeg vol spanning de start van de race afwacht. Om 1.10uur mocht KOers van start gaan met als eerste loper Lianne, die de sintelbaan van Nijmegen onveilig ging maken. Met een looptijd van 18min22 en daarmee een 57e plaats in het tussenklassement (die daarna niet meer werd verbeterd) was de trend gezet en was het team van KOers goed van start gegaan. De nachtploeg baande zich een weg door het donker richting de herstart in Ulft. Via plaatsen als Niel, ’s Heerenberg en Azewijn, waar nog nooit een levend mens van had gehoord, werd Ulft uiteindelijk bereikt. Hier stond de ochtendploeg, die om 5.30uur uit Enschede was vertrokken, de nachtploeg al op te wachten om ze een warm onthaal te geven en ze af te lossen van hun taak. Terwijl het zonnetje aan ’t opkomen was boven de landerijen rondom Ulft heen ging om 7.40uur Steven van start, hij pakte de uitdaging aan om de 10km lange etappe binnen 50minuten te volbrengen. Met een eindtijd van 46min11 is hij hierin zeer zeker geslaagd! In de tussentijd op de campus in Enschede werd de nachtploeg verwelkomd door de middagploeg die zich moe en uitgeput in een gereed staande tent liet vleien om uit te rusten voor het feest dat op het avondprogramma stond.

Å

Afbeeldingen Fig. 1: Douwe bereikt de finish Fig. 2: Stephanie bereikt de finish Fig. 3: Op KOers naar goud

1. 20

2.

3.


Í

Î

Ï

Ð

Ñ

Ò

Ó

Ó

Ô

Õ

Ó

Ô

Ï

Ö

×

Ø

Ó

Ù

Door: Anne-Marie van Welie MSc Afstudeercommissie: Prof. Ir. H.H. Snijder (TU/e) Ir. L.I. Vákár (Movares Nederland BV) Ir. R. Blok (TU/e)

Luchtvervuiling is tegenwoordig een onderwerp wat een grote rol speelt. Men streeft naar het beperken van de uitstoot van schadelijke stoffen. In de bouwwereld spelen geluidsoverlast en luchtkwaliteit ook een steeds belangrijkere rol. Dit komt namelijk door de strenger wordende regelgeving voor het aanleggen van nieuwe en het uitbreiden van bestaande infrastructuur. In Nederland is er vraag naar om de groeiende mobiliteitsstromen te combineren met de behoefte aan rust en ruimtelijke kwaliteit. Dit om meerdere redenen: - Omwonenden ervaren last van het verkeer. - Gemeenten willen de effecten van het wegverkeer voor omwonenden beperken. - Ontwikkelaars willen de vrije ruimte naast bestaande wegen benutten voor woningen en kantoren. - Wegbeheerders willen de capaciteit van de wegvlakken verruimen, maar ook de omgeving beschermen. Advies- en ingenieursbureau Movares ontwikkelde hiervoor een concept dat de oplossing zou bieden voor de heersende problematiek, namelijk De Duurzame Weg. Deze oplossing bestaat uit een overkapping over de snelweg met koud buigbaar glas. Hiervoor is gekozen omdat dit visueel aan-

1.

trekkelijk is, veilig, goedkoop en zeer duurzaam in vergelijking met andere materialen. Er wordt gebruik gemaakt van Freeformglass®. De constructie is opgebouwd uit stalen gebogen raatliggers die op stalen kolommen aansluiten tussen de twee rijbanen. Er wordt een raster gecreeerd met stalen gordingen en glasdragers). Het idee van De Duurzame Weg is dat de warmte die onder de overkapping ontstaat, kan worden opgeslagen en worden gebruikt om huizen in de omgeving te verwarmen in de winter. Dit levert een belangrijke besparing op het verbruik van fossiele brandstoffen. De milieuzone rondom de infrastructuur wordt door het concept verkleind en levert extra bouwgrond op in stedelijk gebied. De vervuilde lucht die onder de overkapping ontstaat door uitlaatgassen zal worden gezuiverd. De Duurzame Weg maakt capaciteitsuitbreiding van wegen mogelijk en zorgt voor een goede bereikbaarheid van steden, terwijl tegelijkertijd wordt bijgedragen aan het overheidsbeleid om meer binnenstedelijk te bouwen. Een belangrijk uitgangspunt is dat iedere rijbaan een eigen overkapping krijgt. Dit in verband houden met de luchtstroom en de brandcompartimentering. De rijbanen worden gescheiden door een absorberende gesloten wand.

2. 22


3. Een transparante overkapping heeft door het daglicht dat overdag invalt geen verlichting nodig. Wat een groot voordeel is ten opzichte van een gesloten overkapping. Hiermee is bij calamiteiten de oriëntatie eenvoudig, zowel van binnenuit als van buitenaf. De Duurzame Weg is echter nog een concept. Dat betekent dat nog niet alles volledig is uitgezocht. Hierbij valt te denken aan spantafstanden, profilering, open afritten, begin en eind van de overkapping en detaillering van de bevestiging van de koudgebogen glasplaten. Het concept van Movares is in dit afstudeerproject constructief geoptimaliseerd. Buiten de constructieve aspecten zijn tevens de afbouwtechnische aspecten in acht genomen, zoals de bevestiging van de koud gebogen glasplaten op de onderliggende constructie. De constructieve optimalisatie is gedaan aan de hand van een aantal variantenstudies. Er is onderzocht wat de optimale manier van overkappen is (hoe kunnen de spanten ten opzichte van elkaar worden geplaatst) en ook naar de optimale spantvorm in 2D (in één keer of in twee keer overkappen). Tevens is er gekeken naar het uitvoeringsaspect; hoe kan de kap worden opgebouwd. De verschillende varianten zijn steeds uitvoerig

met elkaar vergeleken om tot een optimale oplossing te komen. Als laatste onderdeel is er gekeken naar temperatuursspanningen. De overkapping heeft een lengte van 4 km en zal door temperatuurswisselingen uitzetten in langsrichting. Deze uitzettingen zullen moeten worden opgevangen, oftewel de overkapping dient gedilateerd te worden. Er is gekozen voor de variant waarbij oneindig kan worden doorgebouwd. De gordingen zijn aan één zijde stijf aan de boogspanten bevestigd en aan de andere zijde met behulp van een dunne staalplaat. Door het elastisch vervormen van deze dunne staalplaat kan de uitzetting in langsrichting worden opgenomen. Door de windwrijving willen de boogspanten echter in langsrichting verplaatsen. In dit afstuderen is globaal bekeken of de glasplaten en de lijmnaden de optredende spanning aankunnen en over kunnen brengen naar de staalconstructie. Het verlijmen van glasplaten dient nog wel nader onderzocht te worden. Tijdens de verschillende variantenonderzoeken is er gezocht naar een constructief optimaal systeem. Door het maken van definitieve berekeningen van de constructie-elementen is het volledige constructieve systeem bekend van De Duurzame Weg. Ú

Afbeeldingen Fig. 1: De Duurzame Weg (Bron: Movares Nederland BV) Fig. 2: Definitieve doorsnede Fig. 3: Variantenstudie spantvorm Fig. 4: Detail dilatatie

4. 23

Û

Ü

Ý

Þ

ß

à

á

á

â

ã

á

â

Ý

ä

å

æ

á

ç

Door: Michèl Hermans MSc Afstudeercommissie: Prof. Ir. C.S. Kleinman Ir. F.J.M. Luijten Ing. A. Hoekstra 1.

Beton kan weinig tot geen trek opnemen. Om toch trekspanningen op te kunnen nemen wordt er staal in de vorm van wapeningsstaven toegevoegd aan betonconstructies. Wapeningsstaven toevoegen is een arbeidsintensief en tijdrovend proces. Door het mengen van staalvezels tijdens de productie van het betonmengsel kan het beton ook buigtrekspanningen opnemen. Staalvezelbeton kan hierdoor de functie van wapeningsstaven deels vervangen. Staalvezelbeton wordt momenteel beperkt toegepast. Dit komt deels door een te klein vertrouwen van de bouwwereld in het product staalvezelbeton. Daarnaast is er te weinig kennis over welk type vezel en in welke verschijningsvorm het meest rendabel is om op grote schaal toe te passen. Staalvezelbeton wordt nog niet gebruikt om traditionele wapening in vloeren, kolommen en wanden te vervangen. Dit zou echter wel grote voordelen kunnen opleveren. Zo hoeft staalvezelbeton, in tegenstelling tot traditionele wapeningsstaven, niet te worden gesteld en gevlochten. Dit bespaart tijd en arbeidskosten. Om een groter vertrouwen van de bouwwereld in staalvezelbeton als constructief bouwmateriaal te krijgen is een proefproject gestart. Het staalvezelbeton proefproject bestaat uit een projectgroep

van verschillende bedrijven en instanties. Het doel van dit proefproject is het wetenschappelijk toetsen van de voorspelbaarheid en betrouwbaarheid van staalvezelbeton als constructief bouwmateriaal. Dit door middel van beproevingen op staalvezelbeton casco vloervelden, balkons en een staalvezelbeton funderingsvloer. Het afstudeerproject liep parallel aan het staalvezelbeton proefproject. Het afstudeerproject bestond uit drie delen. In het eerste deel is onderzocht wat de kansen zijn van staalvezelbeton in de bouwwereld. Dit is gedaan aan de hand van een marktonderzoek in opdracht van de betrokken partijen van het proefproject. Daarnaast is er gebruik gemaakt van een van de voren gemaakte literatuurstudie. Het grootste probleem van staalvezelbeton is het feit dat het materiaal geen continue kwaliteitsgarantie kan leveren. Er zit simpelweg teveel spreiding in de buigtrekspanningen. Dit komt doordat de vezels niet homogeen verdeeld zijn door het beton. De productie en uitvoering van staalvezelbeton is niet moeilijk. Het vergt wel de nodige aandacht. Er zijn aanpassingen nodig in het productieproces om tot een veilig staalvezelbeton mengsel te komen. Fouten in het productieproces zijn voornamelijk de oorzaak van een

2. 24


3.

slechte kwaliteit staalvezelbeton. Ideaal zou zijn gecertificeerd staalvezelbeton. Ander knelpunt is het feit dat huidige rekenregels niet toereikend zijn om staalvezelbeton constructief toe te passen. Dit terwijl het materiaal constructief gezien voldoende veilig bleek. Een waarschuwingsgedrag is mogelijk in de vorm van een goed verdeeld scheurpatroon. De zes staalvezelbeton cascovloeren bezweken pas bij een gemiddelde gelijkmatig verdeelde belasting van 12,18 kN/m2 [1218 kg/m2]. Daar waar de norm 1,75 kN/m2 voorschrijft voor de woningbouw. De gemiddelde doorbuig bij deze belasting bedroeg 21mm. Daarbij dient te worden opgemerkt dat er in het casco geen enkele sparing aangebracht is. Dit zal in de praktijk anders zijn. Bij uiteindelijke toepassing worden daarnaast materiaal- en belastingfactoren toegepast. In het tweede deel van het afstudeerproject zijn simulatieberekeningen van het staalvezelbeton casco gemaakt. Met behulp van moment- kromming diagrammen zijn bezwijkbelastingen en doorbuigingen berekend. Dit volgens de huidige Nederlandse norm en een onlangs verschenen Duitse richtlijn voor staalvezelbeton. Deze Duitse richtlijn bleek betere resultaten te geven dan de Nederlandse norm. Er kan worden geconcludeerd dat het gedrag van staalvezelbeton goed te voorspellen is. Ook de doorbuiging is met de hand goed te bepalen. Met behulp van de Duitse richtlijn is een bezwijkbelasting gevonden van 108% van de werkelijke bezwijkbelasting. De doorbuiging was exact goed voorspeld, 21mm. Daarnaast geeft de Duitse richtlijn een goede methode om een vol plastische berekening te maken. Hiermee kan snel een capaciteitsberekening worden gemaakt. Er zijn tot op heden geen computerprogramma’s waarin de karakteristieke materiaal eigenschappen van staalvezelbeton kunnen worden ingevoerd. Dit is enkel en alleen mogelijk in ingewikkelde eindige elementen programma’s. Deze zijn moeilijk in gebruik en vergen een zeer specialistische kennis van het computerprogramma.

4.

In het laatste gedeelte van het afstudeerproject is onderzoek gedaan naar de stabiliteit van een cascowoning met staalvezels. Hiervoor zijn in het Pieter van Musschenbroek laboratorium wandvloer aansluitingen nagemaakt. Dit is gedaan met staalvezelbeton, ongewapend beton en tot slot traditioneel gewapend beton. De capaciteit om zelf in stabiliteit te voorzien is onderzocht door horizontaal tegen het proefstuk te drukken met een vijzel. De rotatie en de verplaatsing is aan de hand van meetklokjes gemeten. Uit de experimenten bleek dat staalvezelbeton , bij een gelijke momentcapaciteit van traditionele wapening, een grotere rotatie kon ondergaan dan het traditioneel gewapende proefstuk. Ongewapend beton kon geen enkele rotatie ondergaan voor bezwijken. Uit de experimenten kan worden geconcludeerd dat staalvezelbeton over voldoende rotatiecapaciteit beschikt. Daarnaast blijkt de rotatie van staalvezelbeton goed te berekenen. Dit met behulp van een eigen opgestelde methode. Er zal nog veel onderzoek moeten volgen. Uiteindelijk zal een integrale kostprijs berekening de doorslag moeten geven. Per project dient een afweging te worden gemaakt of staalvezelbeton goedkoper is dan traditioneel gewapend beton. Daarnaast moet een kwalitatief goed staalvezelbeton mengsel gegarandeerd worden. Het materiaal bleek goed te voorspellen. Dit zal helpen bij de invoering van nieuwe rekenregels voor staalvezelbeton. è

Afbeeldingen Fig. 1: Staalvezelbeton casco Fig. 2: Afmetingen staalvezelbeton casco Fig. 3: Proefstuk van wandvloer verbinding Fig. 4: Afmetingen wandvloer proefstuk

25

é

ê

ë

ì

í

î

ï

ð

ñ

Door: Steven Schoenmakers

Afgelopen half jaar is er een hoop gebeurd op het gebied van onderwijs, zowel TU/e breed, faculteits breed als unit breed. Tijd voor een korte update van de stand van zaken.

ò

ó

ô

õ

ó

Vanwege de vele bezuinigingen die voor de deur staan moeten er op de hele universiteit zaken veranderen. Momenteel wordt druk gesproken over veranderingen in de verschillende onderwijsprogramma’s. Een brede bachelor met een gemeenschappelijke propedeuse voor alle opleidingen aan de universiteit behoort tot de mogelijkheden. De minor in de bachelor zal hierdoor wel komen te vervallen, er is dan namelijk nog maar twee jaar over voor de faculteitsgebonden bachelor. Dit plan lijkt het echter niet te gaan halen. Wel zullen er mogelijk enkele opleidingen samengevoegd worden om het bestaansrecht hiervan te waarborgen. Op de korte termijn veranderen er ook een aantal belangrijke zaken. Zo zal vanaf 2012 de harde knip universiteit breed worden ingevoerd. Dit betekent dat studenten pas aan hun master kunnen beginnen wanneer de bachelor volledig behaald is. ö

÷

ø

ù

ú

û

õ

ü

û

ý

þ

ù

ÿ

ù

õ

Binnen onze faculteit zijn momenteel 10 werkgroepen bezig met de invulling van het onderwijsprogramma 2014. In deze verschillende werkgroepen zitten zowel studenten als docenten. De belangrijkste verandering die er aan komt is het verdwijnen van de mastertrack uitvoeringstechniek. Deze mastertrack heeft momenteel geen wetenschappelijk niveau. Er zal wel een variant op de mastertrack komen, namelijk Product en Development, in samenwerking met de faculteit Industrial Design. Daarnaast gaat de bachelor opleiding op de schop. In plaats van de huidige vier profielen zal een TOP systeem worden opgezet. Een student kiest hier net als nu een profiel. Mogelijk komt hierbij de minor zoals we die nu kennen te vervallen, maar verbreding binnen één profiel blijft mogelijk. De onderwijslast voor docenten zal op termijn ook verlicht moeten worden. Door de aankomende bezuinigingen zal in de toekomst minder tijd zijn voor het begeleiden van studentenprojecten door docenten.

ü

û

û

ù

ø

û

ù

÷

ú

õ

ü

Sinds december zijn er een drietal vacatures uitgeschreven voor de unit SD. Voor de leerstoel Mechanica wordt een nieuwe hoogleraar gezocht voor het opvolgen van prof. dr. Ir. Kerstens. Voor de leerstoel beton wordt momenteel gezocht naar een opvolger van prof Kleinman en tot slot wordt een nieuwe hoogleraar “Innovative Structural Design” voor Algemene Integratie gezocht. Ondanks dat er officieel een vacature stop geldt aan de faculteit lijkt het erop dat deze vacatures gelukkig gewoon ingevuld zullen worden. Deze vacature stop is tijdens een gesprek met de rector van de TU/e, Hans van Duijn, ter sprake is gekomen. Door de rector werd onderkend dat door het bezuinigen op het onderwijs, de kwaliteit eigenlijk niet achteruit zou mogen gaan. Hij benadrukte nog eens dat de kerntaak van de universiteit het aanbieden van onderwijs is. De vacature stop zal dan ook binnenkort kritisch geëvalueerd worden. Tijdens het gesprek met de rector is ook de opleiding bouwkunde per unit besproken. De unit Structural Design sprong hier positief uit. Onder andere doordat door het uitvoeren van onderzoek relatief veel derde geldstromen kunnen worden binnengehaald werd positief gekeken naar onze unit. Dit gold helaas zeker niet voor alle units. Afgelopen maanden zijn ook enkele vakevaluaties afgerond. Zo hebben we het vak Stability of Structures geëvalueerd met de docent dhr. Hofmeyer. Tijdens de evaluatie zijn de punten van verbetering voor het vak met de docent doorgenomen. Voor volgend jaar zijn er een aantal afspraken gemaakt, hoe het vak verbeterd kan worden. Dergelijke vakevaluaties zijn alleen mogelijk wanneer studenten hun feedback op het onderwijsprogramma blijven geven. Mocht je dus niet tevreden zijn met het onderwijs aanbod op de TU, of als je andere vragen of opmerkingen hebt, kom dan eens langs in de KOershoek, of laat je feedback achter in de onderwijsbox.

Steven Schoenmakers Commissaris Onderwijs KOers 2010-2011

26


Door: Roel Pluijmen

De tijd van het jaar is weer gekomen, meervoudig kampioen KOers mag het opnemen tegen SUPport. De sjoelborrel is begonnen leden van beide verenigingen mogen het opnemen tegen elkaar waarbij er een speciaal lid naar voren komt die zich opgeeft voor beide verenigingen. Jawel ik heb het hier over Marco ‘The Machine’ Schmeitz. Als iedereen zijn tegenstander heeft uitgekozen kan de wedstrijd beginnen. De uitslagen lopen gelijk op en al snel wordt er tussen de deelnemers onderling gestreden om de absolute topscore. Al snel worden de 100 punten gepasseerd en blijkt dit niet meer te evenaren, ook de stand tussen de twee rivalen KOers en SUPport loopt gelijk op en alles belooft dat ook deze keer de sjoelborrel een spannende wedstrijd gaat worden. Als de avond vordert lijkt het alsof de leden van KOers meer last hebben van de drank dan de SUPporters. Er wordt zelfs getwijfeld over de deelname van ‘The Machine’, het lijkt wel of hij voor SUPport beter zijn best doet! Maar al snel blijkt duidelijk dat meer leden van KOers last hebben van de verliezerskwaal en zo neemt SUPport

de leiding in het classement. Het puntenverschil wordt zelfs zo groot dat er voor KOers maar één ding opzit; double or nothing. Bij de finale, die traditioneel wordt gespeeld door de twee voorzitters van beide verenigingen, wordt dan ook gespeeld voor de dubbele punten. Een laatste kans voor KOers dus om de troffee ook dit jaar weer naar huis te nemen. Helaas, weet Willem Schuurman als voorzitter van SUPport iedereen te verbazen met de topscore van de avond. Hier heeft zijn tegenspeler Steven Schoenmaker geen ander antwoord op dan de troffee dit jaar aan SUPport te overhandigen. Maar niet getreurd volgend jaar gaan we extra hard trainen om de sjoeltroffee weer terug in handen van KOers te brengen.

Door: Hans Lamers Bezuinigingen bij de TU/e, bezuinigingen in Griekenland. Op vele schaalniveau’s moet de knip erop. Rechtse politici snijden drastisch in de budgetten terwijl de linkse politici juist met een geldinjectie de economie willen oppeppen. Waar ligt de waarheid van dit alles? Ondertussen worden in Nederland energiecentrales geprivatiseerd en het openbaar vervoer staat in de etalage voor verkoop. Wordt de economie daar nou echt wijzer van? Geeft het schuiven van een drol op een ander bord minder stank? Tja, interessante vraag. Economie is een misschien wel een vak apart. Oké, letterlijk vertaald uit het Grieks betekent het ‘huishoudkunde’. Opvallend is het feit dat Economie in Nederland tot de sociale wetenschappen behoort en in België onder de gedragswetenschappen valt. Dat vertroebelt de zaak al. Zonder in de diepte te gaan en onvermijdelijk te verdrinken in allerlei beschouwingen gaat het extreem kort samengevat om ‘verdeling van schaarste’. Er moet dus een behoefte zijn of worden gecreëerd door middel van folders, radio, tv, internet, smart phones etc. aan iets wat ons uitbundig gelukkig maakt en waarvan er véél te weinig is. Dan gaat de prijs flink omhoog, moeten we harder werken en geld sparen om dat stukje ultieme geluk te kunnen kopen. Kortom, hoe krijg ik proletariërs van hun luie kont, sorry, gemotiveerd, om te gaan werken en zo hun materiële honger te stillen. De schaarste is voor een groot deel kunstmatig. Het leidt tot een aanslag op de grondstoffenvoorraad en het milieu. Landen als China en India volgen ons met

betrekking tot de opgeklopte behoeftevraag. De drijfveren voor deze behoeften liggen dieper. Het is onze drang naar erkenning, status, zich positief te willen onderscheiden ten opzichte van anderen. De makkelijkste manier om een duidelijk onderscheid te maken in onze bubbelende Coca-Cola cultuur is vooral een cosmetische; een nieuwe auto, een groter huis, hormooncrèmes om er jeugdiger uit te zien of gewoon lekker opvallen als Lady Gaga met een jurk van vlees. Dan tel je mee! De Belgen spreken van een gedragswetenschap. Dat is mij wel helder! Wij in Nederland scharen economie onder de sociale wetenschappen. Zou het niet crystal-clear zijn om Economie onder de huidige maatschappelijke randvoorwaarden eerder als een asociale wetenschap te kenmerken?

Deze rubriek attendeert u op juweeltjes uit de muziekwereld. Laat u prikkelen door iets nieuws. Ontwikkel uw smaak verder dan 100%NL. In deze KOersief willen we je attenderen op een heel pure straatmuziek uit Afrika: ‘Staff Benda Bilili’. Deze gehandicapte straatmuziekanten uit Kongo (Kinshasa) die oorspronkelijk zijn begonnen met het spelen op zelfgemaakte instrumenten zijn inmiddels ‘wereldberoemd’ aan het worden. Ga naar YouTube en zoek op Staff Benda Bilili Lowlands 2010.

!

"

Deze keer een innovatieve variant op de Sudoku, de KillerSudoku. Hierbij wordt net zo gespeeld als bij een normale sudoku, maar moeten daarnaast de vlakken opgeteld het desbetreffende getal vormen.

#

$

%

&

'

&

(

KOersief is een verenigingsblad dat drie keer per jaar uitgegeven wordt door KOers, sectievereniging Structural Design van studievereniging CHEOPS en de unit Structural Design & Construction Technology van de faculteit Bouwkunde aan de Technische Universiteit Eindhoven #

)

*

+

,

TU/e De Wielen Vertigo 09 Postbus 513 5600 MB Eindhoven tel. 040-2474647 *

-

,

.

/

/

+

#

)

*

+

,

0

1

2

1

$

Steven Schoenmaker Emiel Custers Douwe Stellingwerff Roel Pluijmen *

3

4

5

6

.

7

*

#

)

*

+

,

7

0

1

2

2

voorzitter secretaris penningmeester com. activiteiten

*

'

8

9

Roel Pluijmen (hoofdredacteur) [email protected] Emiel Custers [email protected] Jean-Paul Frencken [email protected] Bastiaan Göttgens [email protected] *

-

*

%

4

#

:

,

%

5

;

Logo Betonkanorace2011 Design by Roel Pluijmen &

)

<

7

=

Bij voorkeur Word-bestanden zonder opmaak via e-mail. Illustraties apart aanleveren (minimaal 800x800 pixels). Kopij KOersief 85 inleveren voor 1 November 2011 >

.

/

4

*

(

.

*

(

%

7

4

:

5

5

.

,

6

?

5

<

)

#

*

+

,

Lidmaatschap KOers is gratis voor Bachelorstudenten Bouwkunde, Masterstudenten Structural Design en actieve leden KOers. Aanmelden kan via: www.KOersTUe.nl #

<

%

5

;

*

Circa 250 exemplaren, verspreid onder studenten fondsleden, sponsoren en relaties KOers @

+

/

A

A

*

+

Drukkerij Van Druenen, Eindhoven

Thema van KOersief 85

30


Ingenieurs die verder denken De vraag van de markt verandert en dus moet ook het antwoord anders. Bij Breijn begrijpen we dat als geen ander. Een creatief ingenieursbureau voor slimme oplossingen, waarbij de maakbaarheid voorop staat. Met de bouwpraktijk als inspiratiebron en voedingsbodem. Daar zit de kracht van Breijn: diepgeworteld in de brede bouwkennis en ervaring van het totale Heijmans-concern. Voor grote of kleine projecten, voor infra of bouw. Bedenken wat de klant echt wil Alle aspecten overziend gaat Breijn op zoek naar de beste oplossing. Ruimtelijk, technisch, maatschappelijk en financieel. Vanuit een brede context om de opdrachtgever optimaal meerwaarde te bieden. Verder kijken dan de tekentafel. Bedenken wat de klant echt wil. De tijd nemen aan het begin, want juist dan is er ruimte voor slimme keuzes die zich later dubbel en dwars uitbetalen. Anders dan anderen Dat maakt Breijn anders. Een zoektocht naar de beste, integrale oplossing. Dat maakt ook werken bij Breijn zo bijzonder. Voor ingenieurs en adviseurs. Van planologen tot verkeerskundigen en van geotechneuten tot constructeurs. Wil je daar meer over weten? Neem dan eens contact op met Marein Verkerk, Recruiter, (06) 11 59 61 03, [email protected].

Werkterreinen: • Wegbouwkunde • Grootschalige Infra • Geodesie • Stedelijke Infra

www.breijn.nl

Fascinatie, ondernemen en vakmanschap

3x Hurks prefab B

Q

C

U

N

C

Q

O

C

H

S

K

N

R

o

R

F

F

K

R

F

C

C

K

P

C

N

C

Q

W

W

L

H

M

K

L

N

H

M

C

Q

C

H

L

M

D

C

I

H

R

F

H

H

F

N

C

G

C

V

O

I

C

K

I

P

R

H

J

I

Q

N

N

I

Y

U

F

Q

N

L

Q

K

O

F

N

_

I

Y

H

Q

U

N

_

I

O

H

M

c

U

N

_

I

R

R

I

q

r

Q

H

H

I

F

P

H

J

Q

H

G

G

H

s

H

H

W

Q

H

R

W

Y

F

S

R

O

H

R

C

M

C

F

H

M

M

F

X

F

H

R

R

H

M

U

R

Q

S

I

C

S

O

H

N

F

O

N

Y

V

H

J

C

H

U

Q

H

F

F

Q

C

M

F

H

P

C

Q

T

Z

Q

C

Q

N

F

H

H

J

N

I

O

H

H

Y

R

F

L

R

U

M

H

Y

C

U

K

I

U

H

S

N

C

N

T

Q

H

H

F

H

F

F

S

H

M

W

R

F

L

V

F

L

C

F

O

F

F

Y

F

Q

H

N

H

F

W

L

F

J

N

H

X

L

Y

O

N

L

L

G

I

Q

N

U

K

Z

[

G

G

R

H

R

S

L

U

J

S

H

H

F

F

O

G

H

N

H

R

F

F

]

O

Z

R

X

T

W

S

R

H

R

G

N

Z

G

H

H

I

F

J

L

S

F

L

Q

F

H

H

N

F

Z

R

H

F

N

Q

P

C

P

R

u

p

H

F

H

v

G

L

_

w

_

F

H

H

F

H

Q

Q

H

H

N

R

H

H

O

Q

I

N

K

F

W

I

O

K

R

F

P

Q

Q

L

_

_

I

H

M

Q

L

C

F

M

H

W

F

_

H

U

M

L

L

C

Q

H

J

L

S

C

N

V

V

Q

U

Q

R

N

L

H

C

K

H

F

`

Q

H

L

[

H

E

F

V

O

H

V

Q

L

L

H

R

C

L

E

H

N

U

F

N

C

H

F

H

U

M

J

R

H

O

U

L

S

Q

N

O

H

U

F

R

I

S

G

Y

S

Y

U

Q

Q

Q

N

F

G

C

N

S

Q

C

H

R

J

L

Y

I

Q

C

V

H

Q

L

L

H

J

I

V

_

N

J

C

H

I

H

H

I

J

F

H

X

H

H

H

Q

O

M

Z

C

N

N

S

M

F

H

G

L

W

N

O

C

K

N

O

C

G

H

C

F

D

E

F

F

L

Y

L

L

H

V

F

W

G

L

I

W

C

F

Q

S

H

N

C

L

G

H

U

L

H

R

F

O

W

W

F

R

R

F

N

H

H

P

I

H

H

F

F

I

F

F

C

F

H

C

H

N

I

H

X

W

F

L

L

S

Y

N

F

H

C

R

N

_

C

K

F

F

L

G

E

H

H

G

I

V

O

W

H

H

H

I

N

H

_

Y

N

U

L

H

F

F

O

F

O

H

C

V

G

P

F

H

H

L

M

C

I

H

N

O

L

H

H

H

U

F

G

N

F

Q

U

K

R

F

Q

L

K

Q

V

H

Q

R

F

I

R

J

F

H

d

e

f

g

f

h

i

j

g

g

j

g

j

d

e

f

g

f

h

i

k

f

j

l

j

l

d

e

f

k

h

g

n

l

j

j

f

f

m

V

H

F

M

F

F

[

I

Y

L

Y

[

V

C

H

O

D

O

F

J

K

H

P

Q

G

N

O

C

N

G

U

H

X

S

_

F

R

N

H

H

C

W

J

X

Q

F

H

H

F

H

H

L

S

R

P

H

L

F

N

G

F

Q

Q

C

U

I

K

I

Q

V

R

R

Y

U

S

U

S

C

Q

Q

C

H

V

H

H

P

L

V

C

Q

H

P

N

R

R

O

L

L

X

W

C

H

_

F

R

E

Y

M

G

C

H

D

L

M

O

N

F

I

S

L

R

M

H

G

O

N

H

H

W

O

F

I

[

C

H

`

G

I

R

L

L

C

N

Z

T

L

Q

L

H

H

H

H

C

C

G

K

_

V

C

F

C

Y

H

H

H

O

a

F

M

H

N

H

F

F

L

F

Q

b

I

O

[

O

F

H

P

V

H

F

G

D

S

C

C

H

C

F

H

B

G

R

F

U

F

U

H

M

R

[

F

N

H

H

Y

J

Q

J

H

_

F

F

R

N

H

N

M

Y

C

H

H

H

C

H

H

R

N

W

N

G

G

F

Y

R

F

N

t

Q

H

R

S

Q

C

J

M

J

F

F

F

Q

Q

R

H

H

Q

R

L

N

V

M

L

H

U

H

H

V

c

p

C

W

Q

L

M

O

F

L

H

H

N

P

V

H

L

R

K

H

J

H

H

H

H

M

I

S

Q

V

I

F

H

O

N

T

H

F

H

F

C

G

R

F

H

W

H

P

o

K

H

L

Q

c

o

H

H

K

H

O

H

D

H

R

N

Q

H

C

G

C

G

L

R

_

E

H

_

N

Y

R

D

J

F

K

Y

H

N

C

I

L

H

U

T

Q

Q

B

F

N

N

L

P

L

H

[

_

G

C

Q

X

N

G

L

S

H

U

\

I

H

S

J

D

U

^

F

H

H

F

R

D

F

M

R

Y

C

H

H

K

Q

E

N

\

Q

D

T

Z

M

H

C

ersief

Recommend Documents