Energiebesparingsrapport Project
:
Duurzame Sportvereniging
Projectnummer
:
15-1679
Vereniging
:
ATV Berkenrode
Opgesteld door
:
EPA adviseur: drs. ing. F. Wiersum W2N Engineers SportStroom
Onderdeel
:
Energie Besparingsrapport
Datum
:
15 oktober 2015
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 1
Inhoudsopgave 1.
Uitleg
2.
Samenvatting
3.
Inleiding
4.
Huidige situatie
5.
Energiebesparingadvies
6.
Conclusie en aanbevelingen
Woordenregister
Bijlagen: meer over energiebesparende maatregelen Bijlage 1: Besparing op elektraverbruik Bijlage 2: Besparing op gasverbruik
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 2
1. Uitleg Geacht bestuur, Allereerst hartelijk dank voor de gelegenheid en het vertrouwen om voor uw sportaccommodatie een energiescan te mogen maken. We hebben dit rapport nauwkeurig voor u opgesteld en bespreken het graag met u. Energie is een grote kostenpost voor sportverenigingen. Energieprijzen stijgen en dalen, maar over de gehele lijn drukken de energielasten steeds meer op de begroting van een sportvereniging. Om uw vereniging vitaal en toekomstbestendig te houden, is inzicht in en grip op uw energiekosten van cruciaal belang. Met dit rapport ondersteunen we u hierbij. Doel van dit rapport is om de energiezuinigheid van uw accommodatie te verbeteren. Om een indicatie te geven over de huidige status van uw vereniging is er indicatief een label opgesteld voor uw gebouwen. Het energielabel geeft met klassen (A++ tot en met G) en kleuren (donkergroen tot en met rood) aan hoe energiezuinig het gebouw is in vergelijking met soortgelijke gebouwen. Energielabel A++ (donkergroen) is zeer zuinig, energielabel G (rood) is zeer onzuinig. Indien er maatregelen genomen kunnen worden voor verbetering van de energiezuinigheid van uw accommodatie worden deze aangegeven. De keuze van energiebesparende maatregelen is gebaseerd op de bestaande situatie. We gaan graag met u in gesprek over de haalbaarheid van de uitvoer van deze maatregelen, de inzet van vrijwilligers en de financiering. Actueel is de nieuwe subsidie ‘Energiebesparing en duurzaamheid bij sportaccommodaties’ waarop per 01-012016 een beroep kan worden gedaan. Deze regeling biedt goede kansen om flinke subsidie te krijgen op energiebesparende maatregelen. We vertellen u er graag meer over en ondersteunen u bij de aanvraag van deze subsidie. Wij hopen met dit onderzoek de aftrap te geven tot het verduurzamen van uw vereniging. Niet alleen voor een duurzame wereld maar ook om sporten voor iedereen toegankelijk en betaalbaar te houden, nu en in de toekomst! Met vriendelijke groet,
Freerk Wiersum W2N Engineers Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 3
Robert den Ouden SportStroom
2. Samenvatting Uw vereniging is geïnteresseerd in het verduurzamen van de accommodatie. Hieronder vindt u het advies in het kort; een advies waarbij we uitgaan van de wenselijke maatregelen om tot een energie neutrale vereniging te komen. Daarbij beschrijven we ook in welke stappen dit project uitgevoerd kan worden als u gefaseerd te werk wilt gaan. Tot slot geven we aan wat het vervolgtraject kan zijn.
Energiegegevens huidige vereniging: Het onderzochte gebouw van ATV Berkenrode te Berkel en Rodenrijs heeft het energielabel A (EI = 0,90). De vereniging bestaat ongeveer uit ruim 1.000 leden. Het geschatte huidige jaarlijkse gas verbruik betreft: 40.168 m3 en het huidige jaarlijkse Elektra verbruik betreft: 173.157 khw. Huidige energiekosten per lid:
Bij verbeterde situatie energiekosten per lid:
Kosten per lid: Stroom € 27,70 per lid per jaar
Kosten per lid: Stroom € 9,20 per lid per jaar
Gas € 24,10 per lid per jaar Totaal € 51,80 per lid per jaar
Gas € 21,00 per lid per jaar Totaal € 30,20 per lid per jaar
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie
Pagina 4
Verbetermaatregelen: In Onderstaande tabel zijn de verbetermaatregelen opgenomen: Maatregelpakket
Verlichting aanpassen in LED tennishal Veldverlichting aanpassen in LED buiten Zonnepanelen toepassen op hal Verbruik koeling reduceren Ketel inregelen leidingen isoleren Zonneboiler toepassen Zonnepanelen toepassen op hal klein Temperatuur hal verlagen 1 graad Bodemwarmtepomp Ledverlichting kantine gedeelte Combinatie led in hal + zonnepanelen Combinatie led in hal + zonnepanelen + keteloptimaliseren + koelapparatuur verlagen
Investering [€]
TVT [jaar]
Label [A++ t/m G]
Energiebesparing [€/jaar]
CO2-reductie [%/jaar]
65.000
8,3
A
6.485
13,7
52.500
13,8
A
3.132
6,0
200.000
13,5
A
12.190
23,5
250 2.500
2,1 0,8
A A
179 3.016
0,4 4,0
12.500 20.000
31,0 13,5
A A
250 1.219
0,3 2,4
250
0,1
A
5.093
6,8
85.000 650
7,7 0,7
A A
9.924 887
13,2 1,9
265.000
12,0
A
18.674
37,2
267.750
10,6
A
21.755
41,1
De investeringsbedragen zijn met zorgvuldigheid vastgesteld. U kunt hier geen rechten aan ontlenen.
Low budget verbetermogelijkheden De gebruiker kan het energieverbruik positief beïnvloeden door low-budget maatregelen. De kosten voor de low-budget maatregelen kunnen vanwege de diversiteit sterk uiteenlopen per gebouw. Voor de maatregelen worden dan ook geen kosten weergegeven. De volgende verbeteringsopties zijn mogelijk: aanwijzen energiezorgcoördinator, toepassen spaar en ledlampen, plaatsen schakelklokken, aanwezigheidsdetectie verlichting, isoleren leidingen, gezamenlijk groene energie inkopen, aanschaf energiezuinige apparaten, etc.
Vervolg: Wij begeleiden u graag in het vervolgtraject. Wij zijn van plan om de verschillende wensen naast elkaar te leggen en te kijken of we inkoopvoordeel kunnen verkrijgen. Daarnaast bieden we u de mogelijkheid om de verbetermaatregelen te financieren. Het is de intentie om in de uitvoering zo veel mogelijk samen te werken met lokale ondernemers, liefst met begeleiding of coaching vanuit ons team.
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie
Pagina 5
3. Inleiding W2N Engineers en SportStroom heeft in opdracht van uw bestuur een onderzoek uitgevoerd ten aanzien van de energie prestaties van de vereniging. Doel van het onderzoek is om de energiezuinigheid van uw accommodatie en het sportterrein te verbeteren. Indien er maatregelen genomen kunnen worden voor verbetering van de energiezuinigheid worden deze aangegeven. Het advies is gebaseerd op een onderzoek naar de energetische kwaliteit van bestaande woningen. De keuze van energiebesparingsmaatregelen is gebaseerd op de bestaande situatie. Uitgangspunten en randvoorwaarden Voor het selecteren van de in overweging te nemen verbetermaatregelen wordt uitgegaan van het werkelijke gebruikersgedrag en van het gebouw en de installaties zoals aanwezig. Bij het advies worden een aantal stappen doorgenomen te weten: - In eerste instantie inzicht geven in het huidige gebruik; -
Door het uitvoeren van maatregelen besparingen realiseren om de energieverliezen zoveel mogelijk te beperken;
-
De resterende energievraag zo veel mogelijk in te vullen met duurzame energie door zelf
-
energie op te wekken; De overgebleven vraag collectief in te kopen tegen een scherp tarief.
-
Ten slotte de ervaring en kennis welke opgedaan is te delen met andere verenigingen en organisaties.
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 6
Teruggave ecotaks vervalt – energiebesparing wordt noodzakelijk! Sportverenigingen zijn vrijgesteld van btw en kunnen daardoor de btw op de energierekening niet verrekenen. Sinds vele jaren was er daardoor een regeling (ook wel ecotaks genoemd) waardoor sportverenigingen op de verbruikskosten van olie, gas en elektra 52% van de energiebelasting terug konden krijgen. Nu er landelijk veel aandacht is voor het verminderen van energieverbruik en CO2-uitstoot is besloten de regeling per 01-01-2016 stop te zetten. Wij adviseren penningmeesters om in de begroting vanaf 2016 (of het gebroken boekjaar 2015/2016) geen rekening meer te houden met de bovenstaande compensatie. Dat komt in de praktijk neer op een bedrag van gemiddeld genomen 1.300 euro per jaar. Een flinke aderlating dus, die de noodzaak tot het terugdringen van het energieverbruik en de energiekosten onderstreept.
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 7
4. Huidige situatie Het energie-advies heeft betrekking op de vereniging te Berkel en Rodenrijs. Een aantal algemene kenmerken van de vereniging zijn hieronder weergegeven: Kenmerken
Adres
ATV Berkenrode /Berkel en Rodenrijs
Bouwjaar
2003
Aantal leden Energielabel
1.000 A
Energie-index
EI = 0,90
Het energieverbruik hangt niet alleen af van de installaties van de vereniging en de bouwkundige constructie. Ook het aantal leden en hun energiegedrag hebben hiermee te maken. Op basis van de jaarlijkse energienota van de vereniging, en werkelijke elektriciteits- en gasgebruik, de bouwkundige constructie van het verenigingsgebouw en het energiegedrag hebben we het gemiddelde energiegebruik berekend. Tevens is het energielabel van het verenigingsgebouw berekend. De schil van het verenigingsgebouw Gevels, ramen, vloeren, daken en deuren zijn allemaal bouwkundige constructies. De isolatiewaarde van een constructie bepaalt voor een aanzienlijk deel hoeveel warmte uit het gebouw naar buiten kan ontsnappen. Bij een hogere isolatiewaarde is minder verwarmingsenergie benodigd, maar kan wel de koelbehoefte vergroten. In de tabel vindt u de constructieve eigenschappen van het verenigingsgebouw:
Onderdeel
Isolatie waarde
Wand Dak Vloer beton Raam HR++ glas Deur
Goed Goed Goed Goed Goed
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 8
Energiegegevens huidige vereniging: Het onderzochte gebouw van ATV Berkenrode te Berkel en Rodenrijs heeft het energielabel A (EI = 0,90). De vereniging bestaat ongeveer uit ruim 1.000 leden. Het geschatte huidige jaarlijkse gas verbruik betreft: 40.168 m3 en het huidige jaarlijkse Elektra verbruik betreft: 173.157 khw. Huidige energiekosten per lid:
Bij verbeterde situatie energiekosten per lid:
Kosten per lid:
Kosten per lid:
Stroom € 27,70 per lid per jaar Gas € 24,10 per lid per jaar Totaal € 51,80 per lid per jaar
Stroom € 9,20 per lid per jaar Gas € 21,00 per lid per jaar Totaal € 30,20 per lid per jaar
Energiebalans Met de gegevens welke verkregen zijn is uw energieverbruik in kaart gebracht. In onderstaande overzichten krijgt u inzicht in uw energiebalans. Daarbij zijn de totalen ook per vierkante meter netto gebruiksoppervlak weergegeven. Energiedrager
Gasverbruik Elektriciteitsverbruik Warmteverbruik Primaire energie CO2-emissie
Totaal
Per m2 NVO
Eenheid
40.168 173.157 0,0 3.011.078 169.506
11,0 47,4 0,0 825,0 46,4
m3/jaar kWh/jaar GJ/jaar MJ/jaar kg/jaar
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 9
In onderstaande tabel wordt in een cirkeldiagram het energieverbruik per deelpost weergegeven. Dit geeft een goed beeld welke post het meeste energiegebruik omvat.
Verdeling deelposten
verwarming koeling tapwater bevochtiging pompen ventilatoren apparaten verlichting
35%
35%
0%
1% 12%
9% 1%
7%
Figuur 1 Energiegebruik per deelpost in de huidige situatie
Energiegebruik per deelpost in de huidige situatie: Deelpost
Verwarming Koeling Tapwater Bevochtiging Verlichting Apparatuur Ventilatoren Pompen PV-cellen Warmtekracht TOTAAL
Totaal
Per m2 NVO
Eenheid
1.039.413 0 373.295 199.516 1.059.248 24.000 278.169 37.436 0 0 3.011.078
284,8 0,0 102,3 54,7 290,2 6,6 76,2 10,3 0,0 0,0 825,0
MJ/jaar MJ/jaar MJ/jaar MJ/jaar MJ/jaar MJ/jaar MJ/jaar MJ/jaar MJ/jaar MJ/jaar MJ/jaar
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 10
5. Energiebesparingadvies In dit hoofdstuk worden de energiebesparende maatregelen voor de accommodatie en het sportterrein behandeld. Hierbij komen de onderzochte maatregelen voor het gebouw aan bod. Omdat maatregelen in het gebouw invloed op elkaar hebben zijn er ook pakketten van maatregelen doorberekend. Eerst worden de low budget verbetermogelijkheden besproken. Deze laagdrempelige maatregelen kan de vereniging zelf in gang zetten.
Low budget verbetermogelijkheden De gebruiker kan het energieverbruik positief beïnvloeden door low-budget maatregelen. De kosten voor de low-budget maatregelen kunnen vanwege de diversiteit sterk uiteenlopen gebouw. Voor de maatregelen worden dan ook geen kosten weergegeven. De volgende verbeteringsopties zijn mogelijk; - Aanwijzen energiezorgcoördinator De energiezorgcoördinator heeft als taak het toetsen van de energieverbruiken, uitwerken en opvolgen van een energiezorgsysteem, communicatie van energieverbruiken en energiezorgsysteem naar gebruikers van het verenigingsgebouw. - Toepassen spaarlampen Het toepassen van spaarlampen kan zo’n 80% energie besparen. Daarnaast is een spaarlamp vijf keer zuiniger met energie dan een gloeilamp en gaan spaarlampen tien keer langer mee. In aanschaf zijn spaarlampen duurder dan gloeilampen. Op de lange duur is een spaarlamp echter goedkoper. De extra kosten voor de aanschaf van een spaarlamp kan al in één jaar terugverdiend worden. Tevens kunnen bewegingsmelders worden toegepast. - Aanschaf energiezuinige apparaten Op veel apparaten zit een energielabel. De vereniging kan bij aanschaf van apparaten letten op de energiezuinigheid van de apparaten. Tevens kunnen er op apparaten tijdschakelaars worden aangebracht. - Opstellen energiebesparingscontract De gemeente kan mogelijk maatregelen financieren voor energie verbetermaatregelen voor de vereniging. De vereniging kan mogelijk lowbudget maatregelen toepassen. Partijen kunnen gezamenlijk een energiebesparingscontract opstellen waarbij de gemeente verplichtingen aangaat omtrent energiezuinige investeringen in combinatie met de onderhoudsplanning. Hier staat tegenover dat het verenigingsgebouw verplichtingen aangaat omtrent het aanstellen van een energiezorgcoördinator, toepassen spaarlampen, aanschaf energiezuinige apparaten, gezamenlijk inkoopcontract groene energie etc. - Gedragsmaatregelen Communicatie naar de leden is belangrijk omtrent het energieverbruik van de vereniging. Leden kunnen geïnformeerd worden over het energieverbruik bijvoorbeeld op de website of in het clubblad. Dit kan het gedrag positief beïnvloeden door inzichtelijk te maken hoeveel geld er van de contributie gaat om de energielasten te kunnen betalen.
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 11
Gezamenlijk inkoop stroom Een gemakkelijke vorm van kosten besparen is jaarlijks uw energie-inkoop onder de loep nemen. Ruim 3.000 sportverenigingen hebben dit uitbesteed aan SportStroom en besparen hierdoor jaarlijks zo’n 15% op de inkoopkosten voor energie. U vindt meer informatie over dit gratis collectief op www.sportstroom.nl In onderstaande tabel zijn de enkelvoudige maatregelen weergeven met investeringsbedragen en terugverdientijden:
Overzicht van de maatregelen:
Maatregelpakket
Verlichting aanpassen in LED tennishal Veldverlichting aanpassen in LED buiten Zonnepanelen toepassen op hal Verbruik koeling reduceren Ketel inregelen leidingen isoleren Zonneboiler toepassen Zonnepanelen toepassen op hal klein Temperatuur hal verlagen 1 graad Bodemwarmtepomp Ledverlichting kantine gedeelte
Investering [€]
TVT [jaar]
Label [A++ t/m G]
Energiebesparing [€/jaar]
CO2-reductie [%/jaar]
65.000
8,3
A
6.485
13,7
52.500
13,8
A
3.132
6,0
200.000
13,5
A
12.190
23,5
250 2.500
2,1 0,8
A A
179 3.016
0,4 4,0
12.500 20.000
31,0 13,5
A A
250 1.219
0,3 2,4
250
0,1
A
5.093
6,8
85.000 650
7,7 0,7
A A
9.924 887
13,2 1,9
Samengestelde maatregelen Een combinatie van energiebesparende maatregelen geeft gemiddeld een iets langere terugverdientijd. Dit heeft te maken met het feit dat er samenhang is tussen de verschillende maatregelen. In deze paragraaf worden de aanbevolen pakketten met maatregelen voor het gebouw behandeld. De samenstelling van de pakketten wordt weergegeven met de bijbehorende kosten. Investering [€]
TVT [jaar]
Label [A++ t/m G]
Energiebesparing [€/jaar]
CO2-reductie [%/jaar]
+
265.000
12,0
A
18.674
37,2
+ + +
267.750
10,6
A
21.755
41,1
Maatregelpakket
Combinatie led in hal zonnepanelen Combinatie led in hal zonnepanelen keteloptimaliseren koelapparatuur verlagen
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 12
Overzicht van de pakketten met maatregelen: Maatregelpakket
Combinatie led zonnepanelen
in
hal
+
Combinatie led in hal zonnepanelen keteloptimaliseren koelapparatuur verlagen
+ + +
Maatregelen
Kosten [€]
Subsidie [€]
Zonnepanelen groot
200.000
0
Verlichting aanpassen grote hal Ketels optimaliseren
65.000 2.500
0 0
Zonnepanelen groot Verlichting aanpassen grote hal Koel apparatuur verlagen
200.000 65.000 250
0 0 0
Verwachte energiebesparing Maatregelpakket
Huidige situatie Verlichting aanpassen in LED tennishal Veldverlichting aanpassen in LED Zonnenpanelen toepassen op hal Verbruik koeling reduceren Ketel inregelen leidingen isoleren Zonneboiler toepassen Combinatie led in hal + zonnepanelen Combinatie led in hal + zonnepanelen + keteloptimaliseren + koelapparatuur verlagen Zonnenpanelen toepassen op hal klein Temperatuur hal verlagen 1 graad Bodemwarmtepomp Ledverlichting kantine gedeelte
Gas 3 [m /jaar]
Elektr. [kWh/jaar]
Warmte [GJ/jaar]
40.168 42.548
173.157 124.791
0,0 0,0
40.168
167.119
0,0
40.168
102.697
0,0
40.099 36.355 39.851 42.548
174.507 173.157 173.157 54.331
0,0 0,0 0,0 0,0
38.358
55.681
0,0
40.168
166.111
0,0
33.730
173.157
0,0
27.622 40.514
173.157 166.450
0,0 0,0
CO2-emissie Maatregelpakket
CO2-emissie
Bestaande situatie Kg/jaar
Nieuwe situatie Kg/jaar
169.506
99.703
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 13
6. Conclusie en aanbevelingen W2N Engineers en SportStroom heeft in opdracht van ATV een onderzoek uitgevoerd ten aanzien van de energie prestatie van de vereniging. Om de huidige staat van het gebouw te verbeteren kunnen een aantal maatregelen worden uitgevoerd. Advies is om eerst de constructie aan te passen. Na het aanpassen van de constructie kunnen installatietechnische maatregelen uitgevoerd worden. Op basis van het beschikbare budget dient er een totaal plan gemaakt te worden voor alle maatregelen welke de komende jaren worden uitgevoerd. De maatregelen hebben onderling invloed op elkaar. Mogelijk kunnen de maatregelen gecombineerd worden met het MJOP van het gebouw. Door een keuze te maken in het investeren in energiebesparende maatregelen kunnen onderhoudsmaatregelen worden beperkt waardoor deze onderdelen (kosten) grotendeels vervallen. In deze rapportage is inzicht gegeven in de mogelijke maatregelen en de terugverdientijden. Hierop is een afweging mogelijk voor de energiebesparende maatregelen.
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 14
Woordenregister BVO =
Bruto vloeroppervlakte
Bezettingsgraad =
Bezetting van het aantal personen in het gebouw uitgedrukt in procenten
CO2 Reductie =
CO2 besparing uitgedrukt in procenten t.o.v. de bestaande situatie.
EI =
Energielabel index waarmee de energiezuinigheid van het gebouw wordt uitgedrukt.
Energiebesparing =
Energiebesparing gemeten over een jaar voor elektra en gas
Investering =
Investeringsbedrag expliciet voor de energiebesparende maatregelen.
Label =
Energielabel ingedeeld op basis van de EI index
MJ =
Megajoule maatstaf voor energie. Aardgas wordt uitgedrukt in MJ (Mega-joule) of GJ (Giga-joule).
MJOP =
Meerjarenonderhoudsplanning
NVO =
Netto vloeroppervlakte
NCW=
Netto contante waarde
TVT =
Terugverdientijd van de investering
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 15
Bijlage 1
Besparing op elektraverbruik Maatregel: Led verlichting
Toelichting:
Led lampen zijn er in verschillende maten en vermogens leverbaar. Bij een juiste selectie is er een goed alternatief te vinden voor bestaande gloeilampen en halogeenverlichting. Er zijn speciale internetsites met hele specifieke ledverlichting. De verlichting in de kleedkamers betreft conventionele verlichting. Deze verlichting is niet energiezuinig. Aangepaste armaturen zijn mogelijk 30% energiezuinigere. Echter door het lage verbruik is de investering niet aantrekkelijk. Tevens de sfeer verlichting buiten kan aangepast worden in ledverlichting.
Besparing in %:
85%
Foto:
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 16
Maatregel: Koelapparatuur verlagen
Toelichting:
Advies is om de verouderde koeling te vervangen op termijn. Nieuwe koelinstallaties verbruiken ongeveer 30% van het verbruik van oudere koelinstallaties. Scheelt al snel 75 euro per koelkast. De bestaande deur van de koeling sluit niet goed. Deze laten controleren en aanpassen. Hierdoor ontstaat er ijsafzetting binnen in de grote koelunit. Probeer zoveel mogelijk koeling te combineren.
Besparing:
5%
Foto:
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 17
Maatregel: Installaties met lange gebruikstijden
Toelichting:
Een aantal installaties staan 24 uur per dag aan. Dit betreft boilers in keukenkastjes, verlichting drankautomaten. Advies is om te kijken naar de mogelijkheden om tijdschakelaars toe te passen. Niet alleen is het brandgevaarlijk dat apparatuur continu aan staat daarnaast is er ook een hoog energieverbruik.
Besparing in %:
5%
Foto:
Maatregel: Bewegingsmelders
Toelichting:
In een aantal ruimtes zoals werkkasten etc. zijn geen bewegingsmelders aangebracht. Met name in dit soort ruimtes waar diverse mensen komen is het verstand een bewegingsmelder te installeren zodat het licht niet onnodig blijft branden.
Besparing in %:
3%
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 18
Maatregel: Veldverlichting
Toelichting:
De veldverlichting in de binnenbaan heeft de meeste branduren. Het aanpassen van de binnenveldverlichting loont meer dan het aanpassen van de verlichting van de buitenbanen.
Besparing in %:
35%
Foto:
Maatregel: Koeling kantine
Toelichting:
De kantine en keuken kan in de zomerperiode behoorlijk warm worden. In de keuken is een airco unit geplaatst. Mogelijk kunnen er daklichten worden gemonteerd welke tevens in de zomer kunnen zorgen voor ventilatie.
Besparing:
5%
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 19
Bijlage 2
Besparing op gasverbruik Maatregel: Constructie
Toelichting:
De constructie is goed geïsoleerd energiebesparende maatregelen treffen voor de gevel hebben te weinig effect. Mogelijk kunnen er wel deurdrangers gemonteerd worden of meer controle op het sluiten van de deuren.
Besparing in %:
5%
Foto:
Maatregel: Leidingen isoleren
Toelichting:
Niet alle leidingen in de stookruimte zijn geïsoleerd. Dit zorgt voor warmte verlies in de stookruimte. Met name in onverwarmde ruimtes is het advies om de leidingen te isoleren.
Besparing:
3%
Foto:
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 20
Maatregel: Inregelen verwarmingsinstallatie
Toelichting:
Het hoge gasverbruik ligt met name aan de grote ongecontroleerdheid van de installatie. De tennishal wordt geventileerd i.v.m. het hoge vochtpercentage. Echter bij een hoog vochtgehalte wordt er meer energie verbruikt om de lucht te verwarmen. Indien de temperatuur van de hal 1 graad kouder staat in het stookseizoen scheelt dit al 5.000 euro in het jaar. De hal optimaal inregelen in combinatie met het vochtgehalte is van groot belang om energie te besparen. Advies is om een systeem te maken zonder buitenvoeler. De buitenvoeler kan voor een hoop verstoringen zorgen. Een systeem welke in en uitgeschakeld kan worden of op vaste tijden heeft de voorkeur. Advies is om eerst alles te bemeteren en in kaart te brengen. Na deze analyse een plan te maken met mogelijke aanpassingen in de installatie welke veel verbruiken.
Besparing in %:
15 %
Foto:
Energiebesparingsrapport “Duurzame sportaccommodatie Pagina 21