Elastomeer Waterstops

Elastomeer Waterstops

Trelleborg | Waterstops

2

www.hakron.nl


Waterstops pagina Introductie

4

Gebruik van een waterstop

5

Samenstelling 7 Rubberkwaliteit 10 Montage 12 Hoeken/speciale uitvoeringen

13

Typen en maatvoering binnenliggende waterstops

14

Typen en maatvoering buitenliggende waterstops

15

Vervormingsgrafiek en toepassingsoverzicht

16

Overzicht hoek uitvoeringen

18

Klemverbindingen Introductie

19

Toepassingsgebied 20 Klem- en drukstrippen

21

Plastische massa / S40/ montage 22 Hoeken 23 Typen en maatvoering klemvoegenbanden 24

T +31 (0)341 27 88 10

3


Introductie Wij Nederlanders hebben altijd een gevecht met het water gehad om “de voeten droog te houden”. Er zijn verschillende bouwmethoden om diverse problemen op te lossen die komen kijken bij het maken van een waterdichte constructie. Afdichtingsproblemen treden vaak daar op waar betonconstructies te groot zijn om in een keer gestort te worden. Zorgen dat de constructie waterdicht is, is dan ook van het grootste belang voor bouwdelen die blootgesteld worden aan waterdruk, zoals tunnels, sluizen, parkeergarages en aquaducten. Voor deze toepassingen zijn speciale afdichtingen ontwikkeld om waterdichte voegen te garanderen. Hakron vertegenwoordigt zowel in Nederland als België de Trelleborgproducten voor het segment “Cut and Cover Tunnel”. Trelleborg Ridderkerk B.V. is een wereldwijd actieve producent van rubber-dilatatieprofielen. Met de ondersteuning vanuit de engineersafdeling van Trelleborg, draagt Hakron zorg voor de advisering, verkoop en on-site begeleiding van primaire en secundaire waterdichtingsproducten zoals Waterstops (binnenliggende-, buitenliggendeen klemvoegenbanden), ACME- en VA-profielen. Hakron ontzorgt ook bij het aanbrengen: het vulkaniseren van rubbervoegprofielen kan worden uitgevoerd door dochteronderneming Innofix.

4

www.hakron.nl


Toepassing van een Waterstop Veel betonconstructies zijn te groot om in een keer als een monolithisch geheel te storten, en bevatten daarom een groot aantal dilataties. Hierbij kunnen twee verschillende soorten voegen worden getypeerd: De stortnaad, welke waterdicht dient te zijn ZONDER dat een beweging van de twee, onafhankelijk van elkaar gestorte, betondelen dient te worden opgevangen. De dilatatievoeg welke waterdicht dient te zijn en WEL bewegingen dient op te vangen van de twee naast elkaar gelegen betondelen.

In een dilatatievoeg kunnen drie typen waterstops worden toegepast. Buitenliggende Waterstop De buitenliggende waterstop wordt gepositioneerd aan de “natte” zijde van de betonconstructie. Dit type waterstop beschermt de dilatatie tegen het indringen van modder of andere substanties. De buitenliggende waterstop wordt ook geïnstalleerd in betonconstructies waar een “dubbele zekerheid” is vereist, bijvoorbeeld bij nucleaire installaties of toeritten bij snelwegtunnels.

Binnenliggende Waterstop De primaire afdichting tussen twee betondelen wordt gerealiseerd door de binnenliggende waterstop. Deze waterstop wordt altijd ongeveer in het midden van de voeg gepositioneerd en overbrugd de bewegingen in de constructie. Wanneer dit type waterstop gebruikt wordt in een dilatatievoeg, heeft de waterstop een sponsachtig materiaal in het midden van het profiel. Het doel van dit materiaal is het vormen van een vrije ruimte in het beton, welke noodzakelijk is om beweging te faciliteren. De rubberen strips, die flexibel zijn, zorgen er voor dat de waterstop vastgezet kan worden in de bekisting en tegelijkertijd vormen ze een perfecte afdichting tussen het sponsachtige rubber en de bekisting. Het sponsachtig rubber is verkrijgbaar in verschillende afmetingen, afhankelijk van de voegbreedte. Tijdens het storten en het verharden van het beton kan er geen cementwater weglekken, waardoor de vorming van grindnesten en krimpscheuren voorkomen wordt. De betonkwaliteit rond de waterstop is zeer belangrijk en kritisch in de vorming van een waterdichte dilatatievoeg.

Voegafdichting De voegafdichting wordt gemonteerd als de betonconstructie uitgehard is. Het doel van de voegafdichting is om de voeg schoon te houden en voorkoming van de indringing van stof en vuil, wat kan leiden tot het niet correct functioneren van de dilatatie. De voegafdichting heeft speciale afmetingen om in de voeg te passen en draagt bij aan het blijvend functioneren van de dilatatie.

T +31 (0)341 27 88 10

5


Opbouw van waterstops Trelleborg Waterstops worden in verschillende types geproduceerd. Het type dat benodigd is voor uw situatie hangt onder meer af van de waterdruk en gewenste waterdichtheid van de dilatatie. In constructies met een lage waterdruk kan een volledig rubberen waterstop worden toegepast.

Rubber waterstop met ingevulkaniseerde staalplaten Wanneer er sprake is van een hoge waterdruk en er geen enkele lekkage mag optreden, worden waterstops met een ingevulkaniseerde staalplaat toegepast. Beton hecht moeizaam op rubber of PVC, maar heeft een goede hechting met de staalstrip, waardoor de gewenste waterdichtheid bereikt wordt. De staalstrip verlengt tevens de waterweg die indringend water moet afleggen naar de binnenzijde van de constructie, waardoor lekkageproblemen worden voorkomen.

Waterstop met injecteermogelijkheid De waterstop met ingevulkaniseerde staalplaat geeft een absolute waterdichtheid tussen het beton en de staalplaten. Toch ontstaan er in de praktijk grindnesten en krimpscheuren door bijvoorbeeld het krimpen van het beton of productiefouten tijdens het storten van het beton. Het beton in de directe omgeving van de waterstop kan derhalve toch lekkages vertonen, zelfs als de waterstop de vereiste waterdichtheid faciliteert. In de praktijk vertonen ca. 10% van alle dilatatievoegen deze lekkages in het beton . Om deze lekkages te voorkomen heeft Trelleborg een waterstop ontwikkeld, dat een directe injectie van epoxy- of gelijksoortig materiaal in het beton rondom de waterstop mogelijk maakt.

Overzicht van standaard waterstops Een overzicht van Trelleborg standaard waterstops is weergegeven in onderstaande tabel. Op bladzijde 11 vindt u de technische tekeningen van deze waterstops.

Type

Type waterstop

Omschrijving

Toepassing

W2L

Buiten/binnenliggend

Rubber

klemming

W2LS

Buiten/binnenliggend

Rubber-staal

klemming

W5B

Buitenliggend

Rubber -staal

klemming

W10U-250

Binnenliggend

Rubber –staal

ingestort

W9U

Binnenliggend

Rubber-staal

ingestort

W9CU

Binnenliggend

Rubber-staal

ingestort

W9U-I

Binnenliggend

Rubber-staal-injectie

ingestort

W9CU-I

Binnenliggend

Rubber-staal-injectie

ingestort

Op aanvraag zijn andere types mogelijk.

6

www.hakron.nl


Welk type voor welke toepassing? De definitieve keuze voor een waterstop wordt bepaald bij de gewenste zetting en de optredende waterdruk. Beide factoren veroorzaken een spanning in het rubber. Op bladzijde 12 en 13 zijn schematisch de belastingen en waarden van de verschillende Trelleborg-waterstops weergegeven. De afbeeldingen geven weer wat de maximale bewegingsopname in de X-, Yen Z-richting is, alsmede de op te nemen waterdruk (in meters waterkolom)

Rubberkwaliteit Het standaard materiaal voor de productie van Trelleborg waterstops is Styrene Butadiene Rubber ( SBR). Wanneer de SBR-kwaliteit niet geschikt is voor de voorgestelde toepassing zijn andere rubber compound beschikbaar. Alternatieve compounds zijn bijvoorbeeld Ethylene Propylene Diene Monomer (EPDM) Chloroprene Rubber (CR) Natural Rubber (NR) or Nitrile Rubber (NBR). Met het oog op de lange levensduur die vereist is en het feit dat waterstops niet verwijderd kunnen worden, dient het rubbermateriaal van een zeer hoge kwaliteit te zijn. Reparatie van lekkende dilatatievoegen na het storten van de betonconstructie door het gebruik van injecteertechnieken is een kostbare operatie, daarom is een juiste keuze van het toe te passen rubber van het grootste belang. De optimale fysieke eigenschappen van de verschillende alternatieve rubber compounds zijn afhankelijk van het type rubber dat wordt toegepast. Mechanische eigenschappen Alle standaard Trelleborg Waterstops zijn gecertificeerd door het eigen testlaboratorium en worden geleverd volgens de eisen van de Nederlandse NEN 7030. Op verzoek zijn kwaliteitstestrapporten leverbaar. Onderstaande tabel geeft de eisen fysieke eigenschappen volgens NEN 7030 weer: Polymeer

SBR

Hardheid (° Shore A)

60+-5

Treksterkte ( N/mm2) >

17,1

Breukrek (%)

>375

Scheurweerstand (N)

> 31,1

Verandering na 14 dagen/70 ° C Treksterkte (%)

< 25

Breukrek (%)

>30

Hardheid ( °shore A)

<8

Samendrukking 72 uur 23 ° C (%)

<10

Wateropname (gr/m2)

<30

Ozon bestendigheid 120 uur/25 pphm/20°C/20% scheur

geen scheuren

Bestand tegen lage temperaturen Verandering van hardheid bij 0° C (° Shore A)

<5

Verandering van hardheid bij 10° C (° Shore A)

<5

T +31 (0)341 27 88 10

7


Bestendigheid tegen chemische invloeden Onderstaande tabel geeft de weerstand en prestaties aan van verschillende rubber compounds bij diverse chemicaliën. Deze tabel geeft een indicatie of een elastomeer in een bepaalde situatie geschikt is voor toepassing. De gegevens zijn gebaseerd op een temperatuur van 20° C en geconcentreerde hoeveelheden. Voor controle of er een juiste keuze gemaakt is, aarzel dan niet om contact met onze technische adviseurs op te nemen. Tabel Chemische resistentie

Kwaliteit

SBR

EPDM

CR

NR

NBR

Natuurlijk gas

gemiddeld

gemiddeld

uitstekend

gemiddeld

uitstekend

Petroleum

niet

niet

gemiddeld

niet

uitstekend

Vloeibaar ammoniak

uitstekend

uitstekend

uitstekend

uitstekend

uitstekend

ASTM olie no. 1

gemiddeld

niet

uitstekend

niet

uitstekend

ASTM olie no. 2

niet

niet

goed

niet

uitstekend

ASTM olie no. 3

niet

niet

goed

niet

uitstekend

Benzine

niet

niet

goed

niet

uitstekend

Brak water

uitstekend

uitstekend

uitstekend

uitstekend

uitstekend

Diesel

niet

niet

goed

niet

uitstekend

Kerosine

niet

niet

niet

niet

uitstekend

Lucht van tot °C

-15 tot 70

-20 tot 110

-10 tot 90

-40 tot 70

-20 tot 70

Minerale olie

niet

niet

goed

niet

uitstekend

Motor olie

niet

niet

uitstekend

niet

uitstekend

Water tot °C

70

110

70

70

70

Ozon

gemiddeld

uitstekend

uitstekend

gemiddeld

gemiddeld

Zeewater

gemiddeld

uitstekend

uitstekend

gemiddeld

uitstekend

Zwavel waterstof

niet

goed

gemiddeld

niet

goed

8

www.hakron.nl


Handleiding ten behoeve van de inbouw Neem bij twijfel over de juiste keuze waterstop of andere vragen over de inbouw van waterstops altijd vooraf contact op met uw technisch adviseur van Hakron! De waterdichtheid van de dilatatie wordt vaak bepaald door de manier waarop de waterstop is gemonteerd. De waterstop is zeer kwetsbaar tijdens de inbouw. De binnenliggende waterstop met ingevulkaniseerde staalplaten is voorzien van gaatjes in de staalplaten. Middels vlechtdraad dat door de gaatjes geleid wordt, kan de waterstop opgehangen worden in de aanwezige wapening van de constructie. Het is belangrijk dat het midden van de waterstop geplaatst wordt in het midden van de dilatatievoeg , en dat de waterstop tijdens het storten van het beton niet kan verschuiven. Het verschuiven van de waterstop is een specifiek probleem dat optreedt wanneer er zeer zware belastingen optreden tijdens het storten van het beton. Om die reden dient het verschuiven van de waterstop te worden voorkomen. Het beton onder de waterstop dient te worden verdicht tijden het storten van het beton, omdat er anders kans is op poreusheid, grindnesten en krimpscheuren in het beton. Wanneer de waterstop is geïnstalleerd in een horizontale positie dienen de beide uiteinden van de waterstops onder een hoek van 15° te wijzen, om luchtinsluitingen te voorkomen tijdens het verdichten van het beton. Vervormingen van de staalplaten moet tot een minimum worden beperkt om mogelijke luchtinsluiting te voorkomen. Nadat de ene zijde van de waterstop is ingestort, dient de andere zijde schoongemaakt te worden. Daarnaast dienen scherpe delen verwijderd te worden voorafgaand aan de nieuwe betonstort.

T +31 (0)341 27 88 10

9


Hoeken en specials De waterstops van Trelleborg kunnen voorzien worden van een geprefabriceerde platte of haakse hoek voor elke inbouw situatie. Doordat deze fabriekslassen onder hoge temperaturen worden vulkaniseert verbeterd de krachtopname en veiligheid. Elke las die op de bouwplaats gemaakt dient te worden , dient in een stompe aansluiting te worden uitgevoerd. Een minimum vrije lengte van 1000 mm aan beide zijden van de las is noodzakelijk voor een stompe las. Het is aanbevolen om, indien mogelijk de hoeken in de fabriek te laten maken. De uitvoering van hoeken en de positie van de te vulkaniseren lassen op de bouwplaats dient te geschieden in overleg met onze afdeling engineering. Op bladzijde 14 treft u een overzicht aan van de verschillende prefab hoekoplossingen aan. Te vulkaniseren lassen op de bouwplaats kunnen worden uitgevoerd door gecertificeerd personeel van Innofix B.V. of Trelleborg.

Waterstop Radius W10U-250 > W9U > W9U-I > W9CU > W9CU-I >

10

100 100 100 150 150

mm mm mm mm mm

www.hakron.nl

Het is mogelijk om binnenliggende waterstops te installeren in een hoekafbuiging met een radius . De minimale radius voor verschillende waterstops is weergegeven in het overzicht hiernaast. In ons assortiment vindt u ook verschillende oplossingen voor: verbinding tussen verschillende types waterstops verbindingen tussen waterstop en damwanden ingevulkaniseerde stalen eindplaat


Typen en maatvoeringen binnenliggende waterstops

Typen en maatvoeringen buitenliggende waterstops

T +31 (0)341 27 88 10

11



12

www.hakron.nl



T +31 (0)341 27 88 10

13


Kruisverbindingen vlak

T-verbindingen vlak

Hoekstuk 90° vlak

Kruisverbinding staand

T-verbinding staand

Hoekstuk 90° staand

14

www.hakron.nl


Klemconstructies voor dilataties In nieuwe betonconstructies worden waterstops ingestort in het beton. Wanneer een waterdichte afdichting is vereist tussen twee bestaande constructies of tussen een bestaande en een nieuwe betonconstructie, is een ander type waterstop benodigd. Voor deze toepassing heeft Hakron/Trelleborg een reeks klemvoegenbanden in haar programma. De keuze voor een van deze voegenbanden hangt af van de omstandigheden zoals de toegestane beweging, waterdruk en het type constructie.

Toepassingsgebied De klemvoegenbanden kunnen worden toegepast wanneer een waterdichte afdichting is benodigd tussen twee bestaande betonconstructies of een bestaande en een nieuwe constructie. Vlakke aansluiting Voor de afdichting van een vlakke voeg kan het type W5B worden toegepast. Hoekaansluiting Voor de afdichting van een haakse aansluiting kan het type W5L worden toegepast.

T +31 (0)341 27 88 10

15


Bestaande en nieuwe constructie Voor de afdichting van deze voeg kan het type W2L worden toegepast. De keuze voor een bepaald type waterstop hangt af van de op te nemen waterdruk, het type constructie, het klemsysteem en de op te nemen beweging. Voor de juiste keuze van het klemsysteem kunt u contact opnemen met onze verkoopafdeling.

Klem/druk strippen De klemvoegenbanden worden tegen de bestaande constructies bevestigd met klem- of met drukstrippen. Deze strippen worden met bouten of doorsteekankers bevestigd tegen het beton. Voor de juiste keuze van de bevestigingsmaterialen kunt u contact opnemen met onze verkoopafdeling. Er zijn 2 soorten strippen te onderscheiden.

Drukstrippen

De keuze voor het klemsysteem hangt af van de op te nemen waterdruk, type waterstop en de op te nemen beweging. In het algemeen is te stellen dat een klemstrip meer geschikt is voor zware omstandigheden. Dit komt doordat er geen gaten in de waterstop gemaakt worden en de bevestigingsankers worden op een grotere randafstand van het beton gepositioneerd. Voor de juiste keuze van het klemsysteem neemt u contact op met onze verkoopafdeling.

Klemstrippen

16

www.hakron.nl


Plastische massa/S40 Door een ruw oppervlak kan een lekkage ontstaan tussen het beton- of staaloppervlak en de rubber waterstop. Om dit te voorkomen dient een flexibel materiaal tussen het beton- of staaloppervlak en de waterstop. Wij bevelen hiervoor S40 (rubber-beton kit) of een plastische massa (een ongevulkaniseerde strook van rubber). Doordat hierdoor kleine gaten en scheuren worden gedicht, ontstaat een perfecte afdichting.

Montage-instructie Voorbereiding Voordat de klemconstructie wordt bevestigd dienen de volgende handelingen te worden uitgevoerd. Monteer de bevestigingsmiddelen ( bouten of doorsteekankers) aan de bestaande betonconstructie ( volgens de montage-instructie). Controleer de boutlengte. Controleer of de klemstrippen passen. Controleer of de bouten en moeren goed op elkaar passen. Maak het oppervlak waarop de klemstrip wordt bevestigd schoon. Wanneer er klemstrippen gebruikt worden , teken dan de boutposities af en boor de gaten in de strip. Wanneer u plastische massa gebruikt, bevestig dit dan met lijm aan het te klemmen oppervlak van de waterstop. Bevestiging Monteer de waterstop. Monteer eerst eventuele hoekstrippen. Bevestig de klemstrippen vanaf de hoek van de betonconstructie naar het midden. Draai de moeren aan met het juiste moment. Draai de moeren de volgende dag nogmaals aan vanwege het ontspannen van het rubber. Aandachtspunt In sommige gevallen is het beter om de waterstop aan te passen op de bouwplaats vanwege zeer kleine toleranties. Deze gespecialiseerde werkzaamheden kunnen vakkundig worden uitgevoerd door Innofix B.V.

T +31 (0)341 27 88 10

17


Hoekstukken Wij kunnen geprefabriceerde hoekstukken voor de waterstops aanleveren. In elke gewenste hoek, zowel platte als staande hoeken. Een 100% hechting is gegarandeerd omdat alle vulkanisatielassen op onze productielocatie worden gemaakt. Een vulkanisatielas op de bouwplaats wordt altijd stomp uitgevoerd. De minimale benodigde lengte aan weerszijden is 1000 mm. Het is aan te bevelen de lassen geprefabriceerd te laten uitvoeren. De uitvoering van de constructie kan worden bepaald in overleg met onze afdeling engineering. De bijkomende stompe vulkanisatielassen op de bouwplaats kunnen worden uitgevoerd door het gecertificeerde personeel van Innofix B.V.

T 0341 27 88 40

[email protected] www.hakron.nl

Hakron biedt u 2D- en/of 3D-CADtekeningen uit eigen CADbibliotheek en 3D-BIM-objecten aan. Neem hiervoor contact op met onze afdeling Engineering

Type en maatvoering klemvoegenbanden

Wesley Landkoer Technisch adviseur T 0341 - 27 88 42

Rob Cornelis Senior Engineer T 0341 27 88 44

18

www.hakron.nl

Vulkaniseren waterstops Innofix is uw dienstverlener op het gebied van afdichtings- en montagetechniek, gespecialiseerd in de (water)dichting van betonnen bouwwerken. Bijvoorbeeld voor kelderdichting, betoninjectie en het monteren van injectieslangen, zwelbanden en kimblikken. Een van de activiteiten nemen we nader onder de loep: het vulkaniseren van waterstops. Innofix heeft de expertise en apparatuur om dit vakkundig voor u uit te voeren. Ronald van den Berg is als voorman werkzaam bij Innofix. Hij geeft vanuit de praktijk een heldere toelichting.

Vulkaniseren De Trelleborg waterstops zijn samengesteld uit elastomeer, bijvoorbeeld FMS- en FM waterstops. Thermoplastisch lassen is dan geen optie, deze worden daarom door Innofix gevulkaniseerd.”

Vakkennis en opleiding ”Wij hebben een praktijkcertificaat voor het vulkaniseren van waterstops. Dit certificaat is behaald na intensieve producttrainingen. In de afgelopen jaren zijn er al heel veel waterstops gevulkaniseerd op het werk, er is naast opleiding dus ook een gedegen praktijkervaring. Ook geven wij veel aandacht aan veilig werken. Voorbeelden zijn het verplichte VCA-diploma en het veiligheidspaspoort voor het verrichten van werkzaamheden op ProRail-terreinen. Onze mensen zijn in het bezit van beide documenten.”

T 0341 27 88 80 [email protected] www.innofix.eu

Meer info? Heeft u vragen of wilt u een geheel vrijblijvende afspraak met ons maken? Neem dan contact met ons op, wij komen graag bij u langs voor een advies op maat.

De juiste apparatuur “Wij beschikken over de juiste apparatuur en bijbehorende kostbare matrijzen. Bij het vulkaniseren past bij elk type en breedte waterstop slechts één unieke matrijs. De matrijs is helemaal voorgevormd naar deze specifieke waterstop. Innofix maakt de stompe lassen op het werk. Hoeklassen en afwijkende vormen komen altijd af fabriek.”

Hoe werkt vulkaniseren? “Eerst moet de apparatuur op de juiste temperatuur komen. Wij zorgen ondertussen dat de waterstops op maat zijn gesneden en opgeruwd met een roterende staalborstel. Wij brengen een laag vulkanisatieband op de uiteinden aan en met staaldraad worden verbindingen verstevigd. Bij FMS-waterstops wordt de verbinding van de stalen plaat hersteld, door een extra plaatje met pop- of klinknagels vast te zetten. Vervolgens worden drie lagen vulkanisatieband aan beide kanten van de verbinding aangebracht. De waterstop gaat 25 minuten in de speciale matrijs. De verbindingen worden zowel optisch als met een speciale elektrodetester geïnspecteerd.”

Ronald van den Berg Acquisitie en uitvoering T 06 54 79 28 35

Alles in één hand Het vulkaniseren van waterstops luistert nauw qua planning, het werk moet snel doorgaan. Met de advisering en levering door Hakron en dienstverlening van Innofix is de planning goed op elkaar afgestemd. En u kunt snel weer doorwerken!

Pascal van Herk Commercieel directeur T 0341 27 88 80

Op Hakron.eu maakt u kennis met de andere divisies van Hakron.

www.hakron.nl T+31 (0)341 27 88 10

www.hakron.be

T+32 (0)54 31 76 76

© november 2015 Hakron Nunspeet B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of wijze zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van Hakron Nunspeet B.V.

Elastomeer Waterstops

Recommend Documents